• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 病翼驚秋,枯形閱世,消得斜陽幾度。

    “病翼驚秋,枯形閱世,消得斜陽幾度。”詩句出處:《齊天樂》;是宋朝詩人王沂孫的作品。

    一襟馀恨宮魂斷,年年翠陰庭樹。乍咽涼柯,還移暗葉,重把離愁深訴。西窗過雨。怪瑤佩流空,玉箏調柱。鏡暗妝殘,為誰嬌鬢尚如許。銅仙鉛淚似洗,嘆攜盤去遠,難貯零露。病翼驚秋,枯形閱世,消得斜陽幾度。馀音更苦。甚獨抱清高,頓成淒楚。謾想薰風,柳絲千萬縷。

    【註釋】:

    病:

    ①重病;重傷。古稱輕病為疾,重病為病。《左傳·僖公二十八年》:“病,則將殺之。”後泛指一般疾病。《孟子·滕文公上》:“吾固願見,今吾尚病;病愈,我且往見。”②患病。《後漢書·王充傳》:“永元中,病卒於傢。”③困苦;疾苦。白居易《寄唐生》:“惟歌生民病,願得天子知。”④憂慮;擔心。《左傳·襄公二十四年》:“鄭人病之。”⑤缺點;錯誤。《孔子傢語·在厄》:“孔子聖賢,其所刺譏,皆中諸侯之病。”

    翼:

    ①翅膀。《戰國策·楚策四》:“鼓翅奮翼。”(奮:舉。)《莊子·徐無鬼》:“若蠅翼。”(若:如同。)②指物體上像翅膀的東西。《山海經·東山經》:“其狀如黃蛇,魚翼。”③借指飛鳥。徐鉉《亞元舍人貽佳作聊以為報》:“仰頭忽見南來翼。”④鳥用翅膀覆蓋。《詩經·大雅·生民》:“鳥覆翼之。”引申為保護、護持。《左傳·哀公十六年》:“勝如卵,予翼而長(zhǎng)之。”(勝:人名。長:成長。)⑤輔佐;扶助。《漢書·晁錯傳》:“以翼天子。”⑥作戰時,軍隊向兩側分開的部分。《史記·廉頗藺相如列傳》:“李牧多為奇陳,張左右翼擊之,大破殺匈奴十餘萬騎。”(陳:陣。張:擺開。)⑦星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·孟夏》:“孟夏之月,日在畢,昏翼中。”(畢:星宿名。)⑧通“翌”。翼日即明日。《尚書 ·金縢》:“王翼日乃瘳(chōu)。”(瘳:病愈。)⑨春秋時晉國古都。在今山西省翼城縣東南。[翼翼]1.恭敬謹慎。《詩經·大雅·大明》:“小心翼翼。”2. 整齊有序。《詩經·商頌·殷武》:“商邑翼翼。”3.壯盛的樣子。張衡《東京賦》:“京邑翼翼,四方所視。”(京:大。)4. 形容飛的樣子。屈原《離騷》:“高翱翔之翼翼。”

    驚:

    ①馬受到突然刺激而受驚。《史記·袁盎晁錯列傳》:“如有馬驚車敗,陛下縱自輕,奈高廟、太後何?”《左傳·襄公二十八年》:“慶氏之馬善驚,士皆釋甲束馬。”(善:容易。束馬:將馬絆住以免驚跳奔逸。)②恐懼。《韓非子·說林下》:“人見蛇則驚駭。”③驚動;震動。《莊子· 達生》:“今汝飾知以驚愚,修身以明污。”《長恨歌》:“漁陽鼙鼓動地來,驚破《霓裳羽衣曲》。”張說《嶽州守歲》:“爆竹好驚眠。”④奇怪;驚異。陶潛《桃花源記》:“見漁人,乃大驚,問所從來。”⑤使吃驚。《春望》:“感時花濺淚,恨別鳥驚心。”⑥氣勢大而猛。《念奴嬌·赤壁懷古》:“亂石穿空,驚濤拍岸,卷起千堆雪。”⑦通“警”。警戒。《墨子·號令》:“卒有驚事,中軍疾擊鼓者三。”

    秋:

    ①谷物成熟。《禮記·月令》:“(孟夏之月)麥秋至。”②秋天的莊稼。趙汝鐩《耕織嘆》:“香穗垂頭秋登場。”③秋季,農歷七至九月。李紳《憫農二首》之一:“春種一粒粟,秋收萬顆子。”④一年的時間段。《史記·梁惠王世傢》:“千秋萬歲後將傳於王。”⑤時刻;時候。《宋史·宗澤傳》:“今日乃汝立功之秋,不可失也。”⑥喻白色。陸遊《訴衷情》:“胡未滅,鬢先秋。”⑦形容飛的樣子。《漢書·禮樂志》:“飛龍秋,遊上天。”也作“秋秋”。《荀子·解蔽》:“鳳凰秋秋。”

    枯:

    ①草木枯槁。《呂氏春秋·孟夏》:“行冬令,則草木早枯。”陶潛《雜詩十二首》之七:“寒風拂枯條。”②幹癟;憔悴。《楚辭·漁父》:“形容枯槁。”

    形:

    ①[名]形體。《楚辭·漁父》:“顏色憔悴,~容枯槁。”②[名]容貌。王充《論衡·齊世》:“~面醜惡。”③[名]形狀。《後漢書·張衡傳》:“~似酒尊。”④[名]地形。《孫子兵法·地形》:“險~者,我先居之。”⑤[名]形勢。《赤壁之戰》:“則荊吳之勢強,鼎足之~成矣。”⑥[動]表現,顯露。蕭統《文選序》:“情動於中而~ 於言。”⑦[動]對比。《老子》:“長短相~。”⑧[名]通“型”。鑄造器物的模子。《左傳·昭公十二年》:“隨器而制~。”

    閱:

    ①查點;計算。《左傳·襄公九年》:“商人閱其禍敗之釁,必始於火。”(商:朝代名。釁:征兆。)②檢閱。《左傳 ·桓公六年》:“大閱,簡車馬也。”③閱讀。劉禹錫《陋室銘》:“可以調素琴,閱金經。”(素琴:沒有裝飾的琴。金經:佛經。)④經歷。《漢書·文帝紀》:“閱天下之義理多矣。”⑤仕宦之傢門前記述功績閱歷的柱子。左邊的叫閥,右邊的叫閱。也代指仕宦之傢。文天祥《回施帥準送別》:“雲霄名閱。”⑥容納。《詩經·邶風·谷風》:“我躬不閱,遑恤我後?”(遑:閑暇。恤:憂。後:指子孫後代。)⑦匯集。《子華子·神氣》:“川閱水以成川,世閱人而為世。”

    世:

    ①古代稱三十年為一世。《論語 · 子路》:“如有王者,必世而後仁。”(仁:仁政成功。)②世代;父子相繼為一世。《戰國策·趙策四》:“今三世以前,至於趙之為趙。”③繼承。《公羊傳·昭公三十一年》:“大夫之義不得世。”④一代又一代;世代相承的。《漢書·樓護傳》:“父世醫也,護少隨父為醫長安。”⑤傢世;世系。《呂氏春秋·知化》:“殘其國,絕其世。”⑥人的一生;一輩子。王羲之《蘭亭集序》:“夫人之相與,俯仰一世。”(相與:交往。俯仰:生活。)⑦時代;朝代。陶潛《桃花源記》:“問今是何世,乃不知有漢,無論魏晉。”⑧人世;世界。《荀子·議兵》:“此世之所以亂也。”⑨當時的。《鹽鐵論·論儒》:“孟軻守舊術,不知世務。”

    消:

    ①減少;減損。蔡邕《陳太丘碑》:“元方在喪毀瘁,消形嘔血。”②消散。《紅樓夢》第二十七回:“花謝花飛飛滿天,紅消香斷有誰憐?”③融化。許渾《春日思舊遊寄南徐從事劉三復》:“湘潭雲盡暮山出,巴蜀雪消春水來。”④除去;消滅。王充《論衡· 治期》:“夫世亂民逆,國之危殆災害系於上天,賢君之德不能消卻。”⑤消磨;度過。方幹《冬夜泊僧舍》:“無酒能消夜,隨僧早閉門。”⑥消受;享用。白居易《哭從弟》:“一片綠衫消不得,腰金拖紫是何人?”⑦經得起。辛棄疾《摸魚兒·置酒小山亭》:“更能消幾番風雨,匆匆春又歸去。”⑧需要。《儒林外史》第三回:“這自然,何消吩咐。”⑨通“銷”。熔化。白居易《答友問》:“置鐵在洪爐,鐵消易如雪。”[消化]人和動物對食物的溶解吸收。羅大經《鶴林玉露》卷一:“檳榔之功有四……四曰飽能使之饑,蓋食後食之,則飲食消化,不至停積。”[消息]1. 消長;增減。《周易·豐》:“日中則昃(zè),月盈則食,天地盈虛,與時消息。”(昃:日偏西。食:通“蝕”,虧損。)2.音信;信息。周準《明妃曲》:“中原消息斷,胡地風沙寒。”[消渴]指糖尿病、尿崩癥等。《史記·司馬相如列傳》:“相如口吃而善著書,常有消渴疾。”

    得:

    ①獲取;得到。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“賢明之士思得明君。”②捉得;找到。《聊齋志異·促織》:“逐而得之。”③得意。《史記·管晏列傳》:“意氣洋洋,甚自得也。”④得到的莊稼;收獲;思想上獲得;心得。漢·晁錯《論貴粟疏》:“亡(wú)農夫之苦,有仟伯之得。”宋·王安石《遊褒禪山記》:“古人之觀於天地、山川、草木、蟲魚、鳥獸,往往有得。”⑤能;能夠《史記·項羽本紀》:“沛公軍霸上,未得與項羽相見。”⑥表示某種動作能做或可以做。前蜀·杜光庭《神仙感遇傳·羅公遠》:“試令羅公取,取不得則羅公輸,取得則僧輸。”⑦需要;應該;必須。《史記·項羽本紀》:“君為我呼入,吾得兄事之。”⑧合適;正確。明· 馬中錫《中山狼傳》:“於彼計則得。”《漢書·敘傳上》:“歷古今之得失。”⑨完成;完瞭。唐·白居易《琵琶行》:“十三學得琵琶成。”⑩通“德”。感激恩德。《孟子·告子上》:“為宮室之美,妻妾之奉,所識窮乏者得我歟?”

    陽:

    ①山的南面或水的北面。《尚書·禹貢》:“岷山之陽,至於衡山。”《詩經·秦風·渭陽》:“我送舅氏,曰至渭陽。”(曰:句首助詞。無義。)地名第二個字為“陽”的,一般都來自這個意義。②太陽;陽光。《詩經·小雅 ·湛露》:“匪陽不晞。”(匪:非。晞:曬幹。)《孟子 · 滕文公上》:“秋陽以暴(pù)之。”(暴:曬。)③溫暖。《管子 ·地數》:“陽春農事方作。”④鮮明;明亮。《詩經·豳風·七月》:“我朱孔陽。”(朱:紅色。孔:甚。)⑤表面上;假裝。《韓非子·說難》:“則陽收其身,而實疏之。”⑥古代哲學概念。與“陰”相對。用以概括諸事物兩大對立面的一個方面。《楚辭·九章·涉江》:“陰陽易位,時不當兮。”(時不當:生不逢時。)⑦通“佯”。假裝。《漢書·田儋傳》:“儋陽為縛其奴。”⑧古邑名。春秋燕地。在今河北省唐縣東。

    幾:

    (一)古人坐時憑依的器具。《詩經·大雅·公劉》:“俾筵俾幾。”(俾:使,使人。筵,幾:用如動詞。指鋪席、設幾。)《孟子·公孫醜下》:“隱幾而臥。”後指放置物件的小桌。蘇軾《雨中過舒教授》:“幾硯寒生霧。”《聊齋志異·促織》:“簾外設香幾。” (二)jǐ[幾幾]裝飾美盛的樣子。《詩經·豳風·狼跋》:“赤舄幾幾。”

    度:

    (一)①計量長短的器具或標準。《孟子·離婁上》:“朝不信道,工不信度。”(朝:朝廷。工:工匠。)《禮記·月令》:“日夜分,則同度量。”②規矩;法度;制度。《禮記· 曲禮上》:“進退有度。”《左傳·昭公四年》:“度不可改。”③界限;限度。賈誼《論積貯疏》:“生之有時,而用之亡(無)度,則物力必屈(jué)。”④氣量;胸懷;胸襟。《史記·高祖本紀》:“常有大度,不事傢人生產作業。”⑤逾越;超越。古樂府《木蘭詩》:“關山度若飛。”⑥過;越過。顧雲《詠柳二首》之二:“莫教虛度一年春。”⑦指計量單位。古代特指日月星辰在天體中運行的度數,稱躔(chán)度。《漢書·天文志》:“天下太平,五星循度。”(循:沿著。)⑧僧道引導人出傢稱“度”。韓愈《論佛骨表》:“(陛下)即位之初,即不許度人為僧尼道士。”⑨量詞。次;回。王勃《滕王閣序》:“物換星移幾度秋。”李頻《春日旅舍》:“如何一別故園後,五度花開五處看。”(11)通“渡”。古樂府《前溪歌》:“憂思出門倚,逢郎前溪度。”(倚:靠著門。) (二)duó ①計量長短;衡量。《孟子·梁惠王上》:“度,然後知長短。”《漢書·枚乘傳》:“寸寸而度之,至丈必過。”(過:超過。)②謀畫;打算。《左傳·哀公十一年》:“圉(yǔ)豈敢度其私。”(圉:人名。度其私:為自己打算。)③揣度;估計;估量。《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦王度之,終不可強奪。”


  • 病翼惊秋,枯形阅世,消得斜阳几度。

    “病翼惊秋,枯形阅世,消得斜阳几度。”诗句出处:《齐天乐》;是宋朝诗人王沂孙的作品。

    一襟馀恨宫魂断,年年翠阴庭树。乍咽凉柯,还移暗叶,重把离愁深诉。西窗过雨。怪瑶佩流空,玉筝调柱。镜暗妆残,为谁娇鬓尚如许。铜仙铅泪似洗,叹携盘去远,难贮零露。病翼惊秋,枯形阅世,消得斜阳几度。馀音更苦。甚独抱清高,顿成凄楚。谩想薰风,柳丝千万缕。

    【注释】:

    病:

    ①重病;重伤。古称轻病为疾,重病为病。《左传·僖公二十八年》:“病,则将杀之。”后泛指一般疾病。《孟子·滕文公上》:“吾固愿见,今吾尚病;病愈,我且往见。”②患病。《后汉书·王充传》:“永元中,病卒于家。”③困苦;疾苦。白居易《寄唐生》:“惟歌生民病,愿得天子知。”④忧虑;担心。《左传·襄公二十四年》:“郑人病之。”⑤缺点;错误。《孔子家语·在厄》:“孔子圣贤,其所刺讥,皆中诸侯之病。”

    翼:

    ①翅膀。《战国策·楚策四》:“鼓翅奋翼。”(奋:举。)《庄子·徐无鬼》:“若蝇翼。”(若:如同。)②指物体上像翅膀的东西。《山海经·东山经》:“其状如黄蛇,鱼翼。”③借指飞鸟。徐铉《亚元舍人贻佳作聊以为报》:“仰头忽见南来翼。”④鸟用翅膀覆盖。《诗经·大雅·生民》:“鸟覆翼之。”引申为保护、护持。《左传·哀公十六年》:“胜如卵,予翼而长(zhǎng)之。”(胜:人名。长:成长。)⑤辅佐;扶助。《汉书·晁错传》:“以翼天子。”⑥作战时,军队向两侧分开的部分。《史记·廉颇蔺相如列传》:“李牧多为奇陈,张左右翼击之,大破杀匈奴十余万骑。”(陈:阵。张:摆开。)⑦星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·孟夏》:“孟夏之月,日在毕,昏翼中。”(毕:星宿名。)⑧通“翌”。翼日即明日。《尚书 ·金縢》:“王翼日乃瘳(chōu)。”(瘳:病愈。)⑨春秋时晋国古都。在今山西省翼城县东南。[翼翼]1.恭敬谨慎。《诗经·大雅·大明》:“小心翼翼。”2. 整齐有序。《诗经·商颂·殷武》:“商邑翼翼。”3.壮盛的样子。张衡《东京赋》:“京邑翼翼,四方所视。”(京:大。)4. 形容飞的样子。屈原《离骚》:“高翱翔之翼翼。”

    惊:

    ①马受到突然刺激而受惊。《史记·袁盎晁错列传》:“如有马惊车败,陛下纵自轻,奈高庙、太后何?”《左传·襄公二十八年》:“庆氏之马善惊,士皆释甲束马。”(善:容易。束马:将马绊住以免惊跳奔逸。)②恐惧。《韩非子·说林下》:“人见蛇则惊骇。”③惊动;震动。《庄子· 达生》:“今汝饰知以惊愚,修身以明污。”《长恨歌》:“渔阳鼙鼓动地来,惊破《霓裳羽衣曲》。”张说《岳州守岁》:“爆竹好惊眠。”④奇怪;惊异。陶潜《桃花源记》:“见渔人,乃大惊,问所从来。”⑤使吃惊。《春望》:“感时花溅泪,恨别鸟惊心。”⑥气势大而猛。《念奴娇·赤壁怀古》:“乱石穿空,惊涛拍岸,卷起千堆雪。”⑦通“警”。警戒。《墨子·号令》:“卒有惊事,中军疾击鼓者三。”

    秋:

    ①谷物成熟。《礼记·月令》:“(孟夏之月)麦秋至。”②秋天的庄稼。赵汝鐩《耕织叹》:“香穗垂头秋登场。”③秋季,农历七至九月。李绅《悯农二首》之一:“春种一粒粟,秋收万颗子。”④一年的时间段。《史记·梁惠王世家》:“千秋万岁后将传于王。”⑤时刻;时候。《宋史·宗泽传》:“今日乃汝立功之秋,不可失也。”⑥喻白色。陆游《诉衷情》:“胡未灭,鬓先秋。”⑦形容飞的样子。《汉书·礼乐志》:“飞龙秋,游上天。”也作“秋秋”。《荀子·解蔽》:“凤凰秋秋。”

    枯:

    ①草木枯槁。《吕氏春秋·孟夏》:“行冬令,则草木早枯。”陶潜《杂诗十二首》之七:“寒风拂枯条。”②干瘪;憔悴。《楚辞·渔父》:“形容枯槁。”

    形:

    ①[名]形体。《楚辞·渔父》:“颜色憔悴,~容枯槁。”②[名]容貌。王充《论衡·齐世》:“~面丑恶。”③[名]形状。《后汉书·张衡传》:“~似酒尊。”④[名]地形。《孙子兵法·地形》:“险~者,我先居之。”⑤[名]形势。《赤壁之战》:“则荆吴之势强,鼎足之~成矣。”⑥[动]表现,显露。萧统《文选序》:“情动于中而~ 于言。”⑦[动]对比。《老子》:“长短相~。”⑧[名]通“型”。铸造器物的模子。《左传·昭公十二年》:“随器而制~。”

    阅:

    ①查点;计算。《左传·襄公九年》:“商人阅其祸败之衅,必始于火。”(商:朝代名。衅:征兆。)②检阅。《左传 ·桓公六年》:“大阅,简车马也。”③阅读。刘禹锡《陋室铭》:“可以调素琴,阅金经。”(素琴:没有装饰的琴。金经:佛经。)④经历。《汉书·文帝纪》:“阅天下之义理多矣。”⑤仕宦之家门前记述功绩阅历的柱子。左边的叫阀,右边的叫阅。也代指仕宦之家。文天祥《回施帅准送别》:“云霄名阅。”⑥容纳。《诗经·邶风·谷风》:“我躬不阅,遑恤我后?”(遑:闲暇。恤:忧。后:指子孙后代。)⑦汇集。《子华子·神气》:“川阅水以成川,世阅人而为世。”

    世:

    ①古代称三十年为一世。《论语 · 子路》:“如有王者,必世而后仁。”(仁:仁政成功。)②世代;父子相继为一世。《战国策·赵策四》:“今三世以前,至于赵之为赵。”③继承。《公羊传·昭公三十一年》:“大夫之义不得世。”④一代又一代;世代相承的。《汉书·楼护传》:“父世医也,护少随父为医长安。”⑤家世;世系。《吕氏春秋·知化》:“残其国,绝其世。”⑥人的一生;一辈子。王羲之《兰亭集序》:“夫人之相与,俯仰一世。”(相与:交往。俯仰:生活。)⑦时代;朝代。陶潜《桃花源记》:“问今是何世,乃不知有汉,无论魏晋。”⑧人世;世界。《荀子·议兵》:“此世之所以乱也。”⑨当时的。《盐铁论·论儒》:“孟轲守旧术,不知世务。”

    消:

    ①减少;减损。蔡邕《陈太丘碑》:“元方在丧毁瘁,消形呕血。”②消散。《红楼梦》第二十七回:“花谢花飞飞满天,红消香断有谁怜?”③融化。许浑《春日思旧游寄南徐从事刘三复》:“湘潭云尽暮山出,巴蜀雪消春水来。”④除去;消灭。王充《论衡· 治期》:“夫世乱民逆,国之危殆灾害系于上天,贤君之德不能消却。”⑤消磨;度过。方干《冬夜泊僧舍》:“无酒能消夜,随僧早闭门。”⑥消受;享用。白居易《哭从弟》:“一片绿衫消不得,腰金拖紫是何人?”⑦经得起。辛弃疾《摸鱼儿·置酒小山亭》:“更能消几番风雨,匆匆春又归去。”⑧需要。《儒林外史》第三回:“这自然,何消吩咐。”⑨通“销”。熔化。白居易《答友问》:“置铁在洪炉,铁消易如雪。”[消化]人和动物对食物的溶解吸收。罗大经《鹤林玉露》卷一:“槟榔之功有四……四曰饱能使之饥,盖食后食之,则饮食消化,不至停积。”[消息]1. 消长;增减。《周易·丰》:“日中则昃(zè),月盈则食,天地盈虚,与时消息。”(昃:日偏西。食:通“蚀”,亏损。)2.音信;信息。周准《明妃曲》:“中原消息断,胡地风沙寒。”[消渴]指糖尿病、尿崩症等。《史记·司马相如列传》:“相如口吃而善著书,常有消渴疾。”

    得:

    ①获取;得到。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“贤明之士思得明君。”②捉得;找到。《聊斋志异·促织》:“逐而得之。”③得意。《史记·管晏列传》:“意气洋洋,甚自得也。”④得到的庄稼;收获;思想上获得;心得。汉·晁错《论贵粟疏》:“亡(wú)农夫之苦,有仟伯之得。”宋·王安石《游褒禅山记》:“古人之观于天地、山川、草木、虫鱼、鸟兽,往往有得。”⑤能;能够《史记·项羽本纪》:“沛公军霸上,未得与项羽相见。”⑥表示某种动作能做或可以做。前蜀·杜光庭《神仙感遇传·罗公远》:“试令罗公取,取不得则罗公输,取得则僧输。”⑦需要;应该;必须。《史记·项羽本纪》:“君为我呼入,吾得兄事之。”⑧合适;正确。明· 马中锡《中山狼传》:“于彼计则得。”《汉书·叙传上》:“历古今之得失。”⑨完成;完了。唐·白居易《琵琶行》:“十三学得琵琶成。”⑩通“德”。感激恩德。《孟子·告子上》:“为宫室之美,妻妾之奉,所识穷乏者得我欤?”

    阳:

    ①山的南面或水的北面。《尚书·禹贡》:“岷山之阳,至于衡山。”《诗经·秦风·渭阳》:“我送舅氏,曰至渭阳。”(曰:句首助词。无义。)地名第二个字为“阳”的,一般都来自这个意义。②太阳;阳光。《诗经·小雅 ·湛露》:“匪阳不晞。”(匪:非。晞:晒干。)《孟子 · 滕文公上》:“秋阳以暴(pù)之。”(暴:晒。)③温暖。《管子 ·地数》:“阳春农事方作。”④鲜明;明亮。《诗经·豳风·七月》:“我朱孔阳。”(朱:红色。孔:甚。)⑤表面上;假装。《韩非子·说难》:“则阳收其身,而实疏之。”⑥古代哲学概念。与“阴”相对。用以概括诸事物两大对立面的一个方面。《楚辞·九章·涉江》:“阴阳易位,时不当兮。”(时不当:生不逢时。)⑦通“佯”。假装。《汉书·田儋传》:“儋阳为缚其奴。”⑧古邑名。春秋燕地。在今河北省唐县东。

    几:

    (一)古人坐时凭依的器具。《诗经·大雅·公刘》:“俾筵俾几。”(俾:使,使人。筵,几:用如动词。指铺席、设几。)《孟子·公孙丑下》:“隐几而卧。”后指放置物件的小桌。苏轼《雨中过舒教授》:“几砚寒生雾。”《聊斋志异·促织》:“帘外设香几。” (二)jǐ[几几]装饰美盛的样子。《诗经·豳风·狼跋》:“赤舄几几。”

    度:

    (一)①计量长短的器具或标准。《孟子·离娄上》:“朝不信道,工不信度。”(朝:朝廷。工:工匠。)《礼记·月令》:“日夜分,则同度量。”②规矩;法度;制度。《礼记· 曲礼上》:“进退有度。”《左传·昭公四年》:“度不可改。”③界限;限度。贾谊《论积贮疏》:“生之有时,而用之亡(无)度,则物力必屈(jué)。”④气量;胸怀;胸襟。《史记·高祖本纪》:“常有大度,不事家人生产作业。”⑤逾越;超越。古乐府《木兰诗》:“关山度若飞。”⑥过;越过。顾云《咏柳二首》之二:“莫教虚度一年春。”⑦指计量单位。古代特指日月星辰在天体中运行的度数,称躔(chán)度。《汉书·天文志》:“天下太平,五星循度。”(循:沿着。)⑧僧道引导人出家称“度”。韩愈《论佛骨表》:“(陛下)即位之初,即不许度人为僧尼道士。”⑨量词。次;回。王勃《滕王阁序》:“物换星移几度秋。”李频《春日旅舍》:“如何一别故园后,五度花开五处看。”(11)通“渡”。古乐府《前溪歌》:“忧思出门倚,逢郎前溪度。”(倚:靠着门。) (二)duó ①计量长短;衡量。《孟子·梁惠王上》:“度,然后知长短。”《汉书·枚乘传》:“寸寸而度之,至丈必过。”(过:超过。)②谋画;打算。《左传·哀公十一年》:“圉(yǔ)岂敢度其私。”(圉:人名。度其私:为自己打算。)③揣度;估计;估量。《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦王度之,终不可强夺。”


  • bing yi jing qiu ,ku xing yue shi ,xiao de xie yang ji du 。

    “bing yi jing qiu ,ku xing yue shi ,xiao de xie yang ji du 。”shi gou chu chu :《ji tian le 》;shi song chao shi ren wang yi sun de zuo pin 。

    yi jin yu hen gong hun duan ,nian nian cui yin ting shu 。zha yan liang ke ,hai yi an xie ,chong ba li chou shen su 。xi chuang guo yu 。guai yao pei liu kong ,yu zheng diao zhu 。jing an zhuang can ,wei shei jiao bin shang ru hu 。tong xian qian lei shi xi ,tan xie pan qu yuan ,nan zhu ling lou 。bing yi jing qiu ,ku xing yue shi ,xiao de xie yang ji du 。yu yin geng ku 。shen du bao qing gao ,du cheng qi chu 。man xiang xun feng ,liu si qian mo lv 。

    【zhu shi 】:

    bing :

    ①chong bing ;chong shang 。gu chen qing bing wei ji ,chong bing wei bing 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“bing ,ze jiang sha zhi 。”hou fan zhi yi ban ji bing 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“wu gu yuan jian ,jin wu shang bing ;bing yu ,wo ju wang jian 。”②huan bing 。《hou han shu ·wang chong chuan 》:“yong yuan zhong ,bing cu yu jia 。”③kun ku ;ji ku 。bai ju yi 《ji tang sheng 》:“wei ge sheng min bing ,yuan de tian zi zhi 。”④you lv ;dan xin 。《zuo chuan ·xiang gong er shi si nian 》:“zheng ren bing zhi 。”⑤que dian ;cuo wu 。《kong zi jia yu ·zai e 》:“kong zi sheng xian ,ji suo ci ji ,jie zhong zhu hou zhi bing 。”

    yi :

    ①chi bang 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“gu chi fen yi 。”(fen :ju 。)《zhuang zi ·xu mo gui 》:“re ying yi 。”(re :ru tong 。)②zhi wu ti shang xiang chi bang de dong xi 。《shan hai jing ·dong shan jing 》:“ji zhuang ru huang she ,yu yi 。”③jie zhi fei diao 。xu xuan 《ya yuan she ren yi jia zuo liao yi wei bao 》:“yang tou hu jian na lai yi 。”④diao yong chi bang fu gai 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“diao fu yi zhi 。”yin shen wei bao hu 、hu chi 。《zuo chuan ·ai gong shi liu nian 》:“sheng ru luan ,yu yi er chang (zhǎng)zhi 。”(sheng :ren ming 。chang :cheng chang 。)⑤fu zuo ;fu zhu 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“yi yi tian zi 。”⑥zuo zhan shi ,jun dui xiang liang ce fen kai de bu fen 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“li mu duo wei ji chen ,zhang zuo you yi ji zhi ,da po sha xiong nu shi yu mo ji 。”(chen :zhen 。zhang :bai kai 。)⑦xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·meng xia 》:“meng xia zhi yue ,ri zai bi ,hun yi zhong 。”(bi :xing su ming 。)⑧tong “yi ”。yi ri ji ming ri 。《shang shu ·jin teng 》:“wang yi ri nai chou (chōu)。”(chou :bing yu 。)⑨chun qiu shi jin guo gu dou 。zai jin shan xi sheng yi cheng xian dong na 。[yi yi ]1.gong jing jin shen 。《shi jing ·da ya ·da ming 》:“xiao xin yi yi 。”2. zheng ji you xu 。《shi jing ·shang song ·yan wu 》:“shang yi yi yi 。”3.zhuang cheng de yang zi 。zhang heng 《dong jing fu 》:“jing yi yi yi ,si fang suo shi 。”(jing :da 。)4. xing rong fei de yang zi 。qu yuan 《li sao 》:“gao ao xiang zhi yi yi 。”

    jing :

    ①ma shou dao tu ran ci ji er shou jing 。《shi ji ·yuan ang chao cuo lie chuan 》:“ru you ma jing che bai ,bi xia zong zi qing ,nai gao miao 、tai hou he ?”《zuo chuan ·xiang gong er shi ba nian 》:“qing shi zhi ma shan jing ,shi jie shi jia shu ma 。”(shan :rong yi 。shu ma :jiang ma ban zhu yi mian jing tiao ben yi 。)②kong ju 。《han fei zi ·shui lin xia 》:“ren jian she ze jing hai 。”③jing dong ;zhen dong 。《zhuang zi · da sheng 》:“jin ru shi zhi yi jing yu ,xiu shen yi ming wu 。”《chang hen ge 》:“yu yang pi gu dong de lai ,jing po 《ni chang yu yi qu 》。”zhang shui 《yue zhou shou sui 》:“bao zhu hao jing mian 。”④ji guai ;jing yi 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“jian yu ren ,nai da jing ,wen suo cong lai 。”⑤shi chi jing 。《chun wang 》:“gan shi hua jian lei ,hen bie diao jing xin 。”⑥qi shi da er meng 。《nian nu jiao ·chi bi huai gu 》:“luan dan chuan kong ,jing tao pai an ,juan qi qian dui xue 。”⑦tong “jing ”。jing jie 。《mo zi ·hao ling 》:“cu you jing shi ,zhong jun ji ji gu zhe san 。”

    qiu :

    ①gu wu cheng shou 。《li ji ·yue ling 》:“(meng xia zhi yue )mai qiu zhi 。”②qiu tian de zhuang jia 。zhao ru sui 《geng zhi tan 》:“xiang sui chui tou qiu deng chang 。”③qiu ji ,nong li qi zhi jiu yue 。li shen 《min nong er shou 》zhi yi :“chun chong yi li su ,qiu shou mo ke zi 。”④yi nian de shi jian duan 。《shi ji ·liang hui wang shi jia 》:“qian qiu mo sui hou jiang chuan yu wang 。”⑤shi ke ;shi hou 。《song shi ·zong ze chuan 》:“jin ri nai ru li gong zhi qiu ,bu ke shi ye 。”⑥yu bai se 。liu you 《su zhong qing 》:“hu wei mie ,bin xian qiu 。”⑦xing rong fei de yang zi 。《han shu ·li le zhi 》:“fei long qiu ,you shang tian 。”ye zuo “qiu qiu ”。《xun zi ·jie bi 》:“feng huang qiu qiu 。”

    ku :

    ①cao mu ku gao 。《lv shi chun qiu ·meng xia 》:“hang dong ling ,ze cao mu zao ku 。”tao qian 《za shi shi er shou 》zhi qi :“han feng bi ku tiao 。”②gan bie ;qiao cui 。《chu ci ·yu fu 》:“xing rong ku gao 。”

    xing :

    ①[ming ]xing ti 。《chu ci ·yu fu 》:“yan se qiao cui ,~rong ku gao 。”②[ming ]rong mao 。wang chong 《lun heng ·ji shi 》:“~mian chou e 。”③[ming ]xing zhuang 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“~shi jiu zun 。”④[ming ]de xing 。《sun zi bing fa ·de xing 》:“xian ~zhe ,wo xian ju zhi 。”⑤[ming ]xing shi 。《chi bi zhi zhan 》:“ze jing wu zhi shi jiang ,ding zu zhi ~cheng yi 。”⑥[dong ]biao xian ,xian lou 。xiao tong 《wen shua xu 》:“qing dong yu zhong er ~ yu yan 。”⑦[dong ]dui bi 。《lao zi 》:“chang duan xiang ~。”⑧[ming ]tong “xing ”。zhu zao qi wu de mo zi 。《zuo chuan ·zhao gong shi er nian 》:“sui qi er zhi ~。”

    yue :

    ①cha dian ;ji suan 。《zuo chuan ·xiang gong jiu nian 》:“shang ren yue ji huo bai zhi xin ,bi shi yu huo 。”(shang :chao dai ming 。xin :zheng zhao 。)②jian yue 。《zuo chuan ·huan gong liu nian 》:“da yue ,jian che ma ye 。”③yue dou 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“ke yi diao su qin ,yue jin jing 。”(su qin :mei you zhuang shi de qin 。jin jing :fo jing 。)④jing li 。《han shu ·wen di ji 》:“yue tian xia zhi yi li duo yi 。”⑤shi huan zhi jia men qian ji shu gong ji yue li de zhu zi 。zuo bian de jiao fa ,you bian de jiao yue 。ye dai zhi shi huan zhi jia 。wen tian xiang 《hui shi shuai zhun song bie 》:“yun xiao ming yue 。”⑥rong na 。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“wo gong bu yue ,huang xu wo hou ?”(huang :xian xia 。xu :you 。hou :zhi zi sun hou dai 。)⑦hui ji 。《zi hua zi ·shen qi 》:“chuan yue shui yi cheng chuan ,shi yue ren er wei shi 。”

    shi :

    ①gu dai chen san shi nian wei yi shi 。《lun yu · zi lu 》:“ru you wang zhe ,bi shi er hou ren 。”(ren :ren zheng cheng gong 。)②shi dai ;fu zi xiang ji wei yi shi 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“jin san shi yi qian ,zhi yu zhao zhi wei zhao 。”③ji cheng 。《gong yang chuan ·zhao gong san shi yi nian 》:“da fu zhi yi bu de shi 。”④yi dai you yi dai ;shi dai xiang cheng de 。《han shu ·lou hu chuan 》:“fu shi yi ye ,hu shao sui fu wei yi chang an 。”⑤jia shi ;shi ji 。《lv shi chun qiu ·zhi hua 》:“can ji guo ,jue ji shi 。”⑥ren de yi sheng ;yi bei zi 。wang xi zhi 《lan ting ji xu 》:“fu ren zhi xiang yu ,fu yang yi shi 。”(xiang yu :jiao wang 。fu yang :sheng huo 。)⑦shi dai ;chao dai 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“wen jin shi he shi ,nai bu zhi you han ,mo lun wei jin 。”⑧ren shi ;shi jie 。《xun zi ·yi bing 》:“ci shi zhi suo yi luan ye 。”⑨dang shi de 。《yan tie lun ·lun ru 》:“meng ke shou jiu shu ,bu zhi shi wu 。”

    xiao :

    ①jian shao ;jian sun 。cai yong 《chen tai qiu bei 》:“yuan fang zai sang hui cui ,xiao xing ou xie 。”②xiao san 。《gong lou meng 》di er shi qi hui :“hua xie hua fei fei man tian ,gong xiao xiang duan you shei lian ?”③rong hua 。hu hun 《chun ri sai jiu you ji na xu cong shi liu san fu 》:“xiang tan yun jin mu shan chu ,ba shu xue xiao chun shui lai 。”④chu qu ;xiao mie 。wang chong 《lun heng · zhi ji 》:“fu shi luan min ni ,guo zhi wei dai zai hai ji yu shang tian ,xian jun zhi de bu neng xiao que 。”⑤xiao mo ;du guo 。fang gan 《dong ye bo seng she 》:“mo jiu neng xiao ye ,sui seng zao bi men 。”⑥xiao shou ;xiang yong 。bai ju yi 《ku cong di 》:“yi pian lu shan xiao bu de ,yao jin tuo zi shi he ren ?”⑦jing de qi 。xin qi ji 《mo yu er ·zhi jiu xiao shan ting 》:“geng neng xiao ji fan feng yu ,cong cong chun you gui qu 。”⑧xu yao 。《ru lin wai shi 》di san hui :“zhe zi ran ,he xiao fen fu 。”⑨tong “xiao ”。rong hua 。bai ju yi 《da you wen 》:“zhi tie zai hong lu ,tie xiao yi ru xue 。”[xiao hua ]ren he dong wu dui shi wu de rong jie xi shou 。luo da jing 《he lin yu lou 》juan yi :“bin lang zhi gong you si ……si yue bao neng shi zhi ji ,gai shi hou shi zhi ,ze yin shi xiao hua ,bu zhi ting ji 。”[xiao xi ]1. xiao chang ;zeng jian 。《zhou yi ·feng 》:“ri zhong ze ze (zè),yue ying ze shi ,tian de ying xu ,yu shi xiao xi 。”(ze :ri pian xi 。shi :tong “shi ”,kui sun 。)2.yin xin ;xin xi 。zhou zhun 《ming fei qu 》:“zhong yuan xiao xi duan ,hu de feng sha han 。”[xiao ke ]zhi tang niao bing 、niao beng zheng deng 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“xiang ru kou chi er shan zhe shu ,chang you xiao ke ji 。”

    de :

    ①huo qu ;de dao 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xian ming zhi shi sai de ming jun 。”②zhuo de ;zhao dao 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“zhu er de zhi 。”③de yi 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“yi qi xiang xiang ,shen zi de ye 。”④de dao de zhuang jia ;shou huo ;sai xiang shang huo de ;xin de 。han ·chao cuo 《lun gui su shu 》:“wang (wú)nong fu zhi ku ,you qian bai zhi de 。”song ·wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gu ren zhi guan yu tian de 、shan chuan 、cao mu 、chong yu 、diao shou ,wang wang you de 。”⑤neng ;neng gou 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong jun ba shang ,wei de yu xiang yu xiang jian 。”⑥biao shi mou chong dong zuo neng zuo huo ke yi zuo 。qian shu ·du guang ting 《shen xian gan yu chuan ·luo gong yuan 》:“shi ling luo gong qu ,qu bu de ze luo gong shu ,qu de ze seng shu 。”⑦xu yao ;ying gai ;bi xu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jun wei wo hu ru ,wu de xiong shi zhi 。”⑧ge kuo ;zheng que 。ming · ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“yu bi ji ze de 。”《han shu ·xu chuan shang 》:“li gu jin zhi de shi 。”⑨wan cheng ;wan le 。tang ·bai ju yi 《pi pa hang 》:“shi san xue de pi pa cheng 。”⑩tong “de ”。gan ji en de 。《meng zi ·gao zi shang 》:“wei gong shi zhi mei ,qi qie zhi feng ,suo shi qiong fa zhe de wo yu ?”

    yang :

    ①shan de na mian huo shui de bei mian 。《shang shu ·yu gong 》:“min shan zhi yang ,zhi yu heng shan 。”《shi jing ·qin feng ·wei yang 》:“wo song jiu shi ,yue zhi wei yang 。”(yue :gou shou zhu ci 。mo yi 。)de ming di er ge zi wei “yang ”de ,yi ban dou lai zi zhe ge yi yi 。②tai yang ;yang guang 。《shi jing ·xiao ya ·zhan lou 》:“fei yang bu 晞。”(fei :fei 。晞:shai gan 。)《meng zi · teng wen gong shang 》:“qiu yang yi bao (pù)zhi 。”(bao :shai 。)③wen nuan 。《guan zi ·de shu 》:“yang chun nong shi fang zuo 。”④xian ming ;ming liang 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“wo zhu kong yang 。”(zhu :gong se 。kong :shen 。)⑤biao mian shang ;jia zhuang 。《han fei zi ·shui nan 》:“ze yang shou ji shen ,er shi shu zhi 。”⑥gu dai zhe xue gai nian 。yu “yin ”xiang dui 。yong yi gai gua zhu shi wu liang da dui li mian de yi ge fang mian 。《chu ci ·jiu zhang ·she jiang 》:“yin yang yi wei ,shi bu dang xi 。”(shi bu dang :sheng bu feng shi 。)⑦tong “yang ”。jia zhuang 。《han shu ·tian dan chuan 》:“dan yang wei fu ji nu 。”⑧gu yi ming 。chun qiu yan de 。zai jin he bei sheng tang xian dong 。

    ji :

    (yi )gu ren zuo shi ping yi de qi ju 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“bi yan bi ji 。”(bi :shi ,shi ren 。yan ,ji :yong ru dong ci 。zhi pu xi 、she ji 。)《meng zi ·gong sun chou xia 》:“yin ji er wo 。”hou zhi fang zhi wu jian de xiao zhuo 。su shi 《yu zhong guo shu jiao shou 》:“ji yan han sheng wu 。”《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“lian wai she xiang ji 。” (er )jǐ[ji ji ]zhuang shi mei cheng de yang zi 。《shi jing ·bin feng ·lang ba 》:“chi xi ji ji 。”

    du :

    (yi )①ji liang chang duan de qi ju huo biao zhun 。《meng zi ·li lou shang 》:“chao bu xin dao ,gong bu xin du 。”(chao :chao ting 。gong :gong jiang 。)《li ji ·yue ling 》:“ri ye fen ,ze tong du liang 。”②gui ju ;fa du ;zhi du 。《li ji · qu li shang 》:“jin tui you du 。”《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“du bu ke gai 。”③jie xian ;xian du 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“sheng zhi you shi ,er yong zhi wang (mo )du ,ze wu li bi qu (jué)。”④qi liang ;xiong huai ;xiong jin 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“chang you da du ,bu shi jia ren sheng chan zuo ye 。”⑤yu yue ;chao yue 。gu le fu 《mu lan shi 》:“guan shan du re fei 。”⑥guo ;yue guo 。gu yun 《yong liu er shou 》zhi er :“mo jiao xu du yi nian chun 。”⑦zhi ji liang chan wei 。gu dai te zhi ri yue xing chen zai tian ti zhong yun hang de du shu ,chen chan (chán)du 。《han shu ·tian wen zhi 》:“tian xia tai ping ,wu xing xun du 。”(xun :yan zhao 。)⑧seng dao yin dao ren chu jia chen “du ”。han yu 《lun fo gu biao 》:“(bi xia )ji wei zhi chu ,ji bu hu du ren wei seng ni dao shi 。”⑨liang ci 。ci ;hui 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“wu huan xing yi ji du qiu 。”li pin 《chun ri lv she 》:“ru he yi bie gu yuan hou ,wu du hua kai wu chu kan 。”(11)tong “du ”。gu le fu 《qian xi ge 》:“you sai chu men yi ,feng lang qian xi du 。”(yi :kao zhao men 。) (er )duó ①ji liang chang duan ;heng liang 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“du ,ran hou zhi chang duan 。”《han shu ·mei cheng chuan 》:“cun cun er du zhi ,zhi zhang bi guo 。”(guo :chao guo 。)②mou hua ;da suan 。《zuo chuan ·ai gong shi yi nian 》:“yu (yǔ)qi gan du ji si 。”(yu :ren ming 。du ji si :wei zi ji da suan 。)③chuai du ;gu ji ;gu liang 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin wang du zhi ,zhong bu ke jiang duo 。”