• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 義概雄心,輒莫等閑拋擲。

    “義概雄心,輒莫等閑拋擲。”詩句出處:《石州慢》;是宋朝詩人王之道的作品。

    磔攘送寒,燔烈興歲,又頒堯歷。青靄燒痕,綠浮風皺,暖回春色。地天交泰,時當傾否,五鬼休相厄。何妨笑倚東風,一飲杯三百。長憶。苻堅入寇,功高晉室,無如安石。義概雄心,輒莫等閑拋擲。蓋壤聲名,鼎彝勛業。朋溪雖好,未放終閑逸。喈喈黃鳥,更看壺中春日。

    【註釋】:

    義:

    (一)①合宜;合理。《論語·公冶長》:“其養民也惠,其使民也義。”(使:役使。)也指合宜的道德、行為或道理。《左傳·隱公元年》:“多行不義,必自斃。”②正義;道義。《孟子·盡心下》:“春秋無義戰。”③指卓異過人的品行與節操。《史記·信陵君列傳》:“以公子之高義,為能急人之困。”(急:急於援助。)④名分。《商君書·君臣》:“古者未有君臣上下之時,民亂而不治,是以聖人列貴賤,制爵秩,立名號,以別君臣上下之義也。”(秩:等級;次序。)⑤交情;情分。《古今小說·蔣興哥重會珍珠衫》:“兩下恩深義重,各不相舍。”⑥意義;含義。《晉書·王隱傳》:“文體混漫,義不可解。”⑦公益的;為公益事業而舉辦的。幹寶《搜神記》卷十一:“(周)暢收葬洛陽城旁客死駭骨萬餘,為立義塚(zhǒng)。”(客:寄居他鄉。塚:墳墓。)⑧因領養或拜認而結成的親屬關系。楊衒之《洛陽伽藍記·景興尼寺》:“汝南王聞而異之,拜為義父。”⑨假的;人造的。《新唐書·五行志一》:“義髻(jì)拋河裡。”(髻:發髻。)⑩通“議”。議論。《戰國策·東周策》:“秦王不聽群臣父兄之義而攻宜陽。”《呂氏春秋· 上農》:“民農則重,重則少私義,少私義則公法立。”(11)通“俄é”。邪曲。《左傳·文公十八年》:“掩義隱賊。” (二)yí ①儀容;狀貌。《漢書·高帝紀下》:“遣詣相國府,署行、義、年。”②禮儀;儀制。《左傳·莊公二十三年》:“朝以正班爵之義。”

    概:

    ①古時量谷物時刮平鬥斛的器具。《管子·水地》:“量之不可使概,至滿而止。”②刮平;削平。《管子·樞言》:“釜鼓滿,則人概之;人滿,則天概之。”(釜、鼓:量器名。)③節操;氣概。江淹《雜體詩三十首》之十六:“常慕先達概,觀古論得失。”(先達:前賢。)④景象;狀況。《舊唐書·裴度傳》:“有風亭水榭,梯橋架閣,島嶼回環,極都城之勝概。”⑤大略;梗概。《史記·伯夷列傳》:“其文辭不少概見。”⑥限量。《禮記· 曲禮上》:“食饗不為概。”⑦稱心;愜意。《史記·范雎蔡澤列傳》:“意者臣愚而不概於王心耶?”⑧一種酒器。《周禮·春官·鬯人》:“凡裸事用概。”

    雄:

    ①雄性的,與“雌”相對。《詩經·小雅·正月》:“誰知鳥之雌雄。”②強有力的;傑出的。《後漢書·荀彧(yù)傳》:“彧聞操有雄略,而度(duó)紹不能定大業。”(操:曹操。度:估量。紹:袁紹。)③稱雄。《戰國策·趙策三》:“方今唯秦雄天下。”④傑出的人或國傢。賈誼《過秦論》:“常為諸侯雄。”

    心:

    ①心臟。《淮南子·原道》:“心者,五臟之主也。”②通常指思維器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官則思。”《國語·周語上》:“夫民慮之於心,而宣之於口。”③掛懷;關心。唐順之《與呂沃洲巡按書》:“兩公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:於。)④中央;中心。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之處。《三國志·蜀書·龐統法正傳》:“而敵傢數道並進,已入心腹。”2. 親信的人。

    輒:

    ①專擅;獨斷專行。劉知幾《史通·疑古》:“夫姬氏爵乃諸侯,而輒行征伐。”②副詞。1.每每;總是。《後漢書·張衡傳》:“衡不慕當世,所居之官,輒積年不徙。”(徙:調職。)2. 即;就。《三國志·魏書·荀彧傳》:“表請彧勞軍於譙,因輒留彧。”

    莫:

    ①(mu)[名]日落的時候。《禮記·聘義》:“日~人倦。”(“暮”的本字。)②[代]沒有什麼。《莊子·秋水》:“天下之水,~大於海。”③[副]不。《墨子·公輸》:“殺臣,宋~能守,乃可攻也。”

    等:

    ①等同;同樣。《淮南子·主術》:“有法者而不用,與無法等。”《論衡·幸偶》:“等之金也,或為劍戟(jǐ),或為鋒銛(xiān)。”(戟:古兵器名。鋒銛:兵器銳利之處。)②臺階的級。《呂氏春秋·召類》:“故明堂茅茨蒿柱,土階三等,以見節儉。”③等級。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“請自貶三等。”④分等;區別。《左傳·宣公十二年》:“貴有常尊,賤有等威。”(威:威儀。)⑤助詞。1. 表示復數。杜甫《洗兵馬》:“汝等豈知蒙帝力,時來不得誇身強。”2. 表示列舉未盡。《史記·陳涉世傢》:“公等遇雨,皆已失期。”

    閑:

    ① 養馬的圈。《周禮· 夏官·校人》:“天子十有二閑,馬六種。”(有:又。)②一定的范圍。《論語·子張》:“大德不逾閑,小德出入可也。”③防止。《周易·文言》:“閑邪有其誠。”④清閑;空閑。李紳《惘農》之一:“四海無閑田,農夫猶餓死。”⑤安靜。孟浩然《夏日南亭懷辛大》:“散發乘夕涼,開軒臥閑敞。”(軒:窗。)⑥通“嫻。”1. 熟練;熟習。李白《豫章行》:“斬虜素不閑。”(虜:指敵人。)2. 文雅;閑靜。曹植《美女篇》:“美女妖且閑。”

    擲:

    ①投擲;拋擲;扔。《後漢書·呂佈傳》:“卓拔手戟擲之。”(卓:董卓。戟:一種兵器。)②跳,騰躍。李咸用《廬山》:“草短分雛雉,林明露擲猿。”


  • 义概雄心,辄莫等闲抛掷。

    “义概雄心,辄莫等闲抛掷。”诗句出处:《石州慢》;是宋朝诗人王之道的作品。

    磔攘送寒,燔烈兴岁,又颁尧历。青霭烧痕,绿浮风皱,暖回春色。地天交泰,时当倾否,五鬼休相厄。何妨笑倚东风,一饮杯三百。长忆。苻坚入寇,功高晋室,无如安石。义概雄心,辄莫等闲抛掷。盖壤声名,鼎彝勋业。朋溪虽好,未放终闲逸。喈喈黄鸟,更看壶中春日。

    【注释】:

    义:

    (一)①合宜;合理。《论语·公冶长》:“其养民也惠,其使民也义。”(使:役使。)也指合宜的道德、行为或道理。《左传·隐公元年》:“多行不义,必自毙。”②正义;道义。《孟子·尽心下》:“春秋无义战。”③指卓异过人的品行与节操。《史记·信陵君列传》:“以公子之高义,为能急人之困。”(急:急于援助。)④名分。《商君书·君臣》:“古者未有君臣上下之时,民乱而不治,是以圣人列贵贱,制爵秩,立名号,以别君臣上下之义也。”(秩:等级;次序。)⑤交情;情分。《古今小说·蒋兴哥重会珍珠衫》:“两下恩深义重,各不相舍。”⑥意义;含义。《晋书·王隐传》:“文体混漫,义不可解。”⑦公益的;为公益事业而举办的。干宝《搜神记》卷十一:“(周)畅收葬洛阳城旁客死骇骨万余,为立义冢(zhǒng)。”(客:寄居他乡。冢:坟墓。)⑧因领养或拜认而结成的亲属关系。杨衒之《洛阳伽蓝记·景兴尼寺》:“汝南王闻而异之,拜为义父。”⑨假的;人造的。《新唐书·五行志一》:“义髻(jì)抛河里。”(髻:发髻。)⑩通“议”。议论。《战国策·东周策》:“秦王不听群臣父兄之义而攻宜阳。”《吕氏春秋· 上农》:“民农则重,重则少私义,少私义则公法立。”(11)通“俄é”。邪曲。《左传·文公十八年》:“掩义隐贼。” (二)yí ①仪容;状貌。《汉书·高帝纪下》:“遣诣相国府,署行、义、年。”②礼仪;仪制。《左传·庄公二十三年》:“朝以正班爵之义。”

    概:

    ①古时量谷物时刮平斗斛的器具。《管子·水地》:“量之不可使概,至满而止。”②刮平;削平。《管子·枢言》:“釜鼓满,则人概之;人满,则天概之。”(釜、鼓:量器名。)③节操;气概。江淹《杂体诗三十首》之十六:“常慕先达概,观古论得失。”(先达:前贤。)④景象;状况。《旧唐书·裴度传》:“有风亭水榭,梯桥架阁,岛屿回环,极都城之胜概。”⑤大略;梗概。《史记·伯夷列传》:“其文辞不少概见。”⑥限量。《礼记· 曲礼上》:“食飨不为概。”⑦称心;惬意。《史记·范雎蔡泽列传》:“意者臣愚而不概于王心耶?”⑧一种酒器。《周礼·春官·鬯人》:“凡裸事用概。”

    雄:

    ①雄性的,与“雌”相对。《诗经·小雅·正月》:“谁知鸟之雌雄。”②强有力的;杰出的。《后汉书·荀彧(yù)传》:“彧闻操有雄略,而度(duó)绍不能定大业。”(操:曹操。度:估量。绍:袁绍。)③称雄。《战国策·赵策三》:“方今唯秦雄天下。”④杰出的人或国家。贾谊《过秦论》:“常为诸侯雄。”

    心:

    ①心脏。《淮南子·原道》:“心者,五脏之主也。”②通常指思维器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官则思。”《国语·周语上》:“夫民虑之于心,而宣之于口。”③挂怀;关心。唐顺之《与吕沃洲巡按书》:“两公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:于。)④中央;中心。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之处。《三国志·蜀书·庞统法正传》:“而敌家数道并进,已入心腹。”2. 亲信的人。

    辄:

    ①专擅;独断专行。刘知几《史通·疑古》:“夫姬氏爵乃诸侯,而辄行征伐。”②副词。1.每每;总是。《后汉书·张衡传》:“衡不慕当世,所居之官,辄积年不徙。”(徙:调职。)2. 即;就。《三国志·魏书·荀彧传》:“表请彧劳军于谯,因辄留彧。”

    莫:

    ①(mu)[名]日落的时候。《礼记·聘义》:“日~人倦。”(“暮”的本字。)②[代]没有什么。《庄子·秋水》:“天下之水,~大于海。”③[副]不。《墨子·公输》:“杀臣,宋~能守,乃可攻也。”

    等:

    ①等同;同样。《淮南子·主术》:“有法者而不用,与无法等。”《论衡·幸偶》:“等之金也,或为剑戟(jǐ),或为锋铦(xiān)。”(戟:古兵器名。锋铦:兵器锐利之处。)②台阶的级。《吕氏春秋·召类》:“故明堂茅茨蒿柱,土阶三等,以见节俭。”③等级。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“请自贬三等。”④分等;区别。《左传·宣公十二年》:“贵有常尊,贱有等威。”(威:威仪。)⑤助词。1. 表示复数。杜甫《洗兵马》:“汝等岂知蒙帝力,时来不得夸身强。”2. 表示列举未尽。《史记·陈涉世家》:“公等遇雨,皆已失期。”

    闲:

    ① 养马的圈。《周礼· 夏官·校人》:“天子十有二闲,马六种。”(有:又。)②一定的范围。《论语·子张》:“大德不逾闲,小德出入可也。”③防止。《周易·文言》:“闲邪有其诚。”④清闲;空闲。李绅《惘农》之一:“四海无闲田,农夫犹饿死。”⑤安静。孟浩然《夏日南亭怀辛大》:“散发乘夕凉,开轩卧闲敞。”(轩:窗。)⑥通“娴。”1. 熟练;熟习。李白《豫章行》:“斩虏素不闲。”(虏:指敌人。)2. 文雅;闲静。曹植《美女篇》:“美女妖且闲。”

    掷:

    ①投掷;抛掷;扔。《后汉书·吕布传》:“卓拔手戟掷之。”(卓:董卓。戟:一种兵器。)②跳,腾跃。李咸用《庐山》:“草短分雏雉,林明露掷猿。”


  • yi gai xiong xin ,zhe mo deng xian pao zhi 。

    “yi gai xiong xin ,zhe mo deng xian pao zhi 。”shi gou chu chu :《dan zhou man 》;shi song chao shi ren wang zhi dao de zuo pin 。

    zhe rang song han ,fan lie xing sui ,you ban yao li 。qing ai shao hen ,lu fu feng zhou ,nuan hui chun se 。de tian jiao tai ,shi dang qing fou ,wu gui xiu xiang e 。he fang xiao yi dong feng ,yi yin bei san bai 。chang yi 。fu jian ru kou ,gong gao jin shi ,mo ru an dan 。yi gai xiong xin ,zhe mo deng xian pao zhi 。gai rang sheng ming ,ding yi xun ye 。peng xi sui hao ,wei fang zhong xian yi 。jie jie huang diao ,geng kan hu zhong chun ri 。

    【zhu shi 】:

    yi :

    (yi )①ge yi ;ge li 。《lun yu ·gong ye chang 》:“ji yang min ye hui ,ji shi min ye yi 。”(shi :yi shi 。)ye zhi ge yi de dao de 、hang wei huo dao li 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“duo hang bu yi ,bi zi bi 。”②zheng yi ;dao yi 。《meng zi ·jin xin xia 》:“chun qiu mo yi zhan 。”③zhi zhuo yi guo ren de pin hang yu jie cao 。《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“yi gong zi zhi gao yi ,wei neng ji ren zhi kun 。”(ji :ji yu yuan zhu 。)④ming fen 。《shang jun shu ·jun chen 》:“gu zhe wei you jun chen shang xia zhi shi ,min luan er bu zhi ,shi yi sheng ren lie gui jian ,zhi jue zhi ,li ming hao ,yi bie jun chen shang xia zhi yi ye 。”(zhi :deng ji ;ci xu 。)⑤jiao qing ;qing fen 。《gu jin xiao shui ·jiang xing ge chong hui zhen zhu shan 》:“liang xia en shen yi chong ,ge bu xiang she 。”⑥yi yi ;han yi 。《jin shu ·wang yin chuan 》:“wen ti hun man ,yi bu ke jie 。”⑦gong yi de ;wei gong yi shi ye er ju ban de 。gan bao 《sou shen ji 》juan shi yi :“(zhou )chang shou zang luo yang cheng pang ke si hai gu mo yu ,wei li yi zhong (zhǒng)。”(ke :ji ju ta xiang 。zhong :fen mu 。)⑧yin ling yang huo bai ren er jie cheng de qin shu guan ji 。yang xuan zhi 《luo yang ga lan ji ·jing xing ni si 》:“ru na wang wen er yi zhi ,bai wei yi fu 。”⑨jia de ;ren zao de 。《xin tang shu ·wu hang zhi yi 》:“yi ji (jì)pao he li 。”(ji :fa ji 。)⑩tong “yi ”。yi lun 。《zhan guo ce ·dong zhou ce 》:“qin wang bu ting qun chen fu xiong zhi yi er gong yi yang 。”《lv shi chun qiu · shang nong 》:“min nong ze chong ,chong ze shao si yi ,shao si yi ze gong fa li 。”(11)tong “e é”。xie qu 。《zuo chuan ·wen gong shi ba nian 》:“yan yi yin zei 。” (er )yí ①yi rong ;zhuang mao 。《han shu ·gao di ji xia 》:“qian yi xiang guo fu ,shu hang 、yi 、nian 。”②li yi ;yi zhi 。《zuo chuan ·zhuang gong er shi san nian 》:“chao yi zheng ban jue zhi yi 。”

    gai :

    ①gu shi liang gu wu shi gua ping dou hu de qi ju 。《guan zi ·shui de 》:“liang zhi bu ke shi gai ,zhi man er zhi 。”②gua ping ;xiao ping 。《guan zi ·shu yan 》:“fu gu man ,ze ren gai zhi ;ren man ,ze tian gai zhi 。”(fu 、gu :liang qi ming 。)③jie cao ;qi gai 。jiang yan 《za ti shi san shi shou 》zhi shi liu :“chang mu xian da gai ,guan gu lun de shi 。”(xian da :qian xian 。)④jing xiang ;zhuang kuang 。《jiu tang shu ·pei du chuan 》:“you feng ting shui xie ,ti qiao jia ge ,dao yu hui huan ,ji dou cheng zhi sheng gai 。”⑤da lve ;geng gai 。《shi ji ·bai yi lie chuan 》:“ji wen ci bu shao gai jian 。”⑥xian liang 。《li ji · qu li shang 》:“shi xiang bu wei gai 。”⑦chen xin ;qie yi 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“yi zhe chen yu er bu gai yu wang xin ye ?”⑧yi chong jiu qi 。《zhou li ·chun guan ·chang ren 》:“fan luo shi yong gai 。”

    xiong :

    ①xiong xing de ,yu “ci ”xiang dui 。《shi jing ·xiao ya ·zheng yue 》:“shei zhi diao zhi ci xiong 。”②jiang you li de ;jie chu de 。《hou han shu ·xun yu (yù)chuan 》:“yu wen cao you xiong lve ,er du (duó)shao bu neng ding da ye 。”(cao :cao cao 。du :gu liang 。shao :yuan shao 。)③chen xiong 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“fang jin wei qin xiong tian xia 。”④jie chu de ren huo guo jia 。gu yi 《guo qin lun 》:“chang wei zhu hou xiong 。”

    xin :

    ①xin zang 。《huai na zi ·yuan dao 》:“xin zhe ,wu zang zhi zhu ye 。”②tong chang zhi sai wei qi guan he sai xiang 、gan qing deng 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xin zhi guan ze sai 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“fu min lv zhi yu xin ,er xuan zhi yu kou 。”③gua huai ;guan xin 。tang shun zhi 《yu lv wo zhou xun an shu 》:“liang gong zhe ,yi ri ju hu ji wei ,yi ri xin hu ji min zhe ye 。”(hu :yu 。)④zhong yang ;zhong xin 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting hu yue sheng hu xin 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ji xia zhi yue ,ri zai liu ,hun xin zhong ,dan wei zhong 。”[xin fu ]1.yao hai zhi chu 。《san guo zhi ·shu shu ·pang tong fa zheng chuan 》:“er di jia shu dao bing jin ,yi ru xin fu 。”2. qin xin de ren 。

    zhe :

    ①zhuan shan ;du duan zhuan hang 。liu zhi ji 《shi tong ·yi gu 》:“fu ji shi jue nai zhu hou ,er zhe hang zheng fa 。”②fu ci 。1.mei mei ;zong shi 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“heng bu mu dang shi ,suo ju zhi guan ,zhe ji nian bu xi 。”(xi :diao zhi 。)2. ji ;jiu 。《san guo zhi ·wei shu ·xun yu chuan 》:“biao qing yu lao jun yu qiao ,yin zhe liu yu 。”

    mo :

    ①(mu)[ming ]ri la de shi hou 。《li ji ·pin yi 》:“ri ~ren juan 。”(“mu ”de ben zi 。)②[dai ]mei you shen me 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“tian xia zhi shui ,~da yu hai 。”③[fu ]bu 。《mo zi ·gong shu 》:“sha chen ,song ~neng shou ,nai ke gong ye 。”

    deng :

    ①deng tong ;tong yang 。《huai na zi ·zhu shu 》:“you fa zhe er bu yong ,yu mo fa deng 。”《lun heng ·xing ou 》:“deng zhi jin ye ,huo wei jian ji (jǐ),huo wei feng gua (xiān)。”(ji :gu bing qi ming 。feng gua :bing qi rui li zhi chu 。)②tai jie de ji 。《lv shi chun qiu ·shao lei 》:“gu ming tang mao ci hao zhu ,tu jie san deng ,yi jian jie jian 。”③deng ji 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“qing zi bian san deng 。”④fen deng ;ou bie 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“gui you chang zun ,jian you deng wei 。”(wei :wei yi 。)⑤zhu ci 。1. biao shi fu shu 。du fu 《xi bing ma 》:“ru deng qi zhi meng di li ,shi lai bu de kua shen jiang 。”2. biao shi lie ju wei jin 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“gong deng yu yu ,jie yi shi ji 。”

    xian :

    ① yang ma de juan 。《zhou li · xia guan ·jiao ren 》:“tian zi shi you er xian ,ma liu chong 。”(you :you 。)②yi ding de fan wei 。《lun yu ·zi zhang 》:“da de bu yu xian ,xiao de chu ru ke ye 。”③fang zhi 。《zhou yi ·wen yan 》:“xian xie you ji cheng 。”④qing xian ;kong xian 。li shen 《wang nong 》zhi yi :“si hai mo xian tian ,nong fu you e si 。”⑤an jing 。meng hao ran 《xia ri na ting huai xin da 》:“san fa cheng xi liang ,kai xuan wo xian chang 。”(xuan :chuang 。)⑥tong “xian 。”1. shou lian ;shou xi 。li bai 《yu zhang hang 》:“zhan lu su bu xian 。”(lu :zhi di ren 。)2. wen ya ;xian jing 。cao zhi 《mei nv pian 》:“mei nv yao ju xian 。”

    zhi :

    ①tou zhi ;pao zhi ;reng 。《hou han shu ·lv bu chuan 》:“zhuo ba shou ji zhi zhi 。”(zhuo :dong zhuo 。ji :yi chong bing qi 。)②tiao ,teng yue 。li xian yong 《lu shan 》:“cao duan fen chu zhi ,lin ming lou zhi yuan 。”