• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 三旬一遇交烏兔。

    “三旬一遇交烏兔。”詩句出處:《賀新郎》;是宋朝詩人夏元鼎的作品。

    天上神仙路。問誰能、超凡入聖,平虛交付。三島十洲無限景,穩駕鸞輿鶴馭。更馴伏、木龍金虎。造化小兒真劇戲,煉陽精、要戴乾為父。須定力,似愚魯。三旬一遇交烏兔。便丹成、天長地久,桑田變否。四象五行攢簇處,全藉黃婆真土。無私授、人多胡做。堪嘆紅塵聲利客,向花朝月夕尋妝婦。應不解,乘槎去。

    【註釋】:

    三:

    (一)(sān)①數目。二加一所得。②代表多次或多數。如:三反四覆;三令五申。參見“三折肱”。(二)(sān,舊讀sàn)再三。見“三思”、“三復”。

    旬:

    ①十天為一旬。《韓非子·初見秦》:“圍梁數旬,則梁可拔。”②十年為一旬。白居易《偶吟自慰兼呈夢得》詩:“且喜同年滿七旬。”③周,用於年月。《漢書·翟方進傳》:“方進旬歲間,免兩司隸。”④泛指時間、光陰。左思《魏都賦》:“量寸旬,涓吉日。”

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    遇:

    ①相遇;遇到。《詩經·鄭風·野有蔓草》:“邂逅(xiè hòu)相遇,適我願兮。”(邂逅:偶然相遇。適:恰合。)《三國志·吳書·吳主傳》:“遇於赤壁。”②會見。《公羊傳·隱公八年》:“春,宋公、衛侯遇於垂。”(垂:地名。)③接觸;感觸。幹寶《搜神記》卷十九:“此其來也,豈以吾遇厄絕糧,從者病乎?”(厄:困厄。)又接觸。《莊子·養生主》:“臣以神遇而不以目視。”④遇合;見賞。指得到君主的信任。《荀子·成相》:“雖有賢聖,適不遇世孰知之!”(適:恰好。孰:誰。)杜甫《從事行》:“垂老遇君未恨晚。”⑤機會。張溥《五人墓碑記》:“斯固百世之遇也。”(斯:此。)⑥對待。《商君書·外內》:“以此遇敵,是以百石之弩射飄葉也。”⑦相待。《淮南子·人間》:“以詐偽遇人,雖愈利,後無復。”⑧待遇。諸葛亮《前出師表》:“蓋追先帝之殊遇,欲報之於陛下也。”(追:追念。)

    交:

    ①交叉;交錯。《孔子傢語·致思》:“挺刃交兵。”《楚辭· 九歌·國殤》:“旌(jīng)蔽日兮敵若雲,矢交墜兮士爭先。”(旌:旗。矢:箭。)《史記·項羽本紀》:“交戟之衛士欲止不內(nà),樊噲側其盾以撞。”(內:同“納”。)②結交;交往。《論語·學而》:“與朋友交而不信乎?”(信:誠實。)《左傳·昭公二十三年》:“守其交禮。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“卒相與歡,為刎頸之交。”(卒:終於。)《法言·修身》:“上交不諂,下交不驕,則可以有為矣。”(有為:有作為。)③交情;友誼。《莊子·山木》:“夫相收之與相棄亦遠矣,且君子之交淡若水,小人之交甘若醴。”《後漢書·崔駰傳》:“交淺而言深者,愚也。”④時間或地區相連接。《左傳·僖公五年》:“其九月、十月之交乎?”⑤交配。《聊齋志異·董生》:“夢與女交。”⑥副詞。1.俱;同時。《左傳·文公十二年》:“(秦軍與晉軍)乃皆出戰,交綏。”(綏:退軍。)2. 互相。《左傳·隱公三年》:“周、鄭交質。王子狐為質於鄭,鄭公子質於周。”(質:人質。)《史記·張儀列傳》:“兩國交爭,其勢不兩立。”《戰國策·趙策三》:“俱據萬乘之國,交有稱王之名。”⑦通“蛟”。《漢書·高帝紀上》:“則見交龍於上。”⑧通“教”。使。岑參《嘆白發》:“白發生偏速,交人不奈何。”

    烏:

    ①烏鴉。《詩經·邶風·北風》:“莫黑匪烏。”(沒有哪個黑的不是烏鴉。匪:通“非”。)②指代太陽。羅鄴《冬日寄獻庾員外》:“兔缺烏沉欲半年。”(兔:代指月兔。)③黑色。《三國志·魏志·鄧艾傳》:“身披烏衣,手持耒耜(lěisì),以率將士。”(耒耜:農具。率:表率。)④副詞。哪;怎麼。《戰國策·秦策三》:“秦烏能與齊縣衡?”⑤嘆詞;表驚嘆。相當於“啊”。《史記·司馬相如列傳》:“烏!謂此邪!”(邪:同“耶”。語氣詞。)亦作“烏乎”、“烏祕”。同“嗚呼”。《左傳·襄公三十年》:“烏乎! 必有此夫!”(有:占有。夫:語氣詞。)

    兔:

    ①哺乳動物。 頭部略像鼠,耳長,尾短,上唇中間裂開,後腿較長,善跳躍,跑得快。通稱兔子。《韓非子·五蠹》:“兔不可復得。”《詩經·王風·兔爰》:“有兔爰爰,雉離於羅。”(爰爰:自由自在的樣子。離:遭遇。羅:網。)②月亮的別稱。羅鄴《冬日寄獻庾員外》:“兔缺烏沈欲半年。”(烏:代指太陽。)


  • 三旬一遇交乌兔。

    “三旬一遇交乌兔。”诗句出处:《贺新郎》;是宋朝诗人夏元鼎的作品。

    天上神仙路。问谁能、超凡入圣,平虚交付。三岛十洲无限景,稳驾鸾舆鹤驭。更驯伏、木龙金虎。造化小儿真剧戏,炼阳精、要戴乾为父。须定力,似愚鲁。三旬一遇交乌兔。便丹成、天长地久,桑田变否。四象五行攒簇处,全藉黄婆真土。无私授、人多胡做。堪叹红尘声利客,向花朝月夕寻妆妇。应不解,乘槎去。

    【注释】:

    三:

    (一)(sān)①数目。二加一所得。②代表多次或多数。如:三反四覆;三令五申。参见“三折肱”。(二)(sān,旧读sàn)再三。见“三思”、“三复”。

    旬:

    ①十天为一旬。《韩非子·初见秦》:“围梁数旬,则梁可拔。”②十年为一旬。白居易《偶吟自慰兼呈梦得》诗:“且喜同年满七旬。”③周,用于年月。《汉书·翟方进传》:“方进旬岁间,免两司隶。”④泛指时间、光阴。左思《魏都赋》:“量寸旬,涓吉日。”

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    遇:

    ①相遇;遇到。《诗经·郑风·野有蔓草》:“邂逅(xiè hòu)相遇,适我愿兮。”(邂逅:偶然相遇。适:恰合。)《三国志·吴书·吴主传》:“遇于赤壁。”②会见。《公羊传·隐公八年》:“春,宋公、卫侯遇于垂。”(垂:地名。)③接触;感触。干宝《搜神记》卷十九:“此其来也,岂以吾遇厄绝粮,从者病乎?”(厄:困厄。)又接触。《庄子·养生主》:“臣以神遇而不以目视。”④遇合;见赏。指得到君主的信任。《荀子·成相》:“虽有贤圣,适不遇世孰知之!”(适:恰好。孰:谁。)杜甫《从事行》:“垂老遇君未恨晚。”⑤机会。张溥《五人墓碑记》:“斯固百世之遇也。”(斯:此。)⑥对待。《商君书·外内》:“以此遇敌,是以百石之弩射飘叶也。”⑦相待。《淮南子·人间》:“以诈伪遇人,虽愈利,后无复。”⑧待遇。诸葛亮《前出师表》:“盖追先帝之殊遇,欲报之于陛下也。”(追:追念。)

    交:

    ①交叉;交错。《孔子家语·致思》:“挺刃交兵。”《楚辞· 九歌·国殇》:“旌(jīng)蔽日兮敌若云,矢交坠兮士争先。”(旌:旗。矢:箭。)《史记·项羽本纪》:“交戟之卫士欲止不内(nà),樊哙侧其盾以撞。”(内:同“纳”。)②结交;交往。《论语·学而》:“与朋友交而不信乎?”(信:诚实。)《左传·昭公二十三年》:“守其交礼。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“卒相与欢,为刎颈之交。”(卒:终于。)《法言·修身》:“上交不谄,下交不骄,则可以有为矣。”(有为:有作为。)③交情;友谊。《庄子·山木》:“夫相收之与相弃亦远矣,且君子之交淡若水,小人之交甘若醴。”《后汉书·崔骃传》:“交浅而言深者,愚也。”④时间或地区相连接。《左传·僖公五年》:“其九月、十月之交乎?”⑤交配。《聊斋志异·董生》:“梦与女交。”⑥副词。1.俱;同时。《左传·文公十二年》:“(秦军与晋军)乃皆出战,交绥。”(绥:退军。)2. 互相。《左传·隐公三年》:“周、郑交质。王子狐为质于郑,郑公子质于周。”(质:人质。)《史记·张仪列传》:“两国交争,其势不两立。”《战国策·赵策三》:“俱据万乘之国,交有称王之名。”⑦通“蛟”。《汉书·高帝纪上》:“则见交龙于上。”⑧通“教”。使。岑参《叹白发》:“白发生偏速,交人不奈何。”

    乌:

    ①乌鸦。《诗经·邶风·北风》:“莫黑匪乌。”(没有哪个黑的不是乌鸦。匪:通“非”。)②指代太阳。罗邺《冬日寄献庾员外》:“兔缺乌沉欲半年。”(兔:代指月兔。)③黑色。《三国志·魏志·邓艾传》:“身披乌衣,手持耒耜(lěisì),以率将士。”(耒耜:农具。率:表率。)④副词。哪;怎么。《战国策·秦策三》:“秦乌能与齐县衡?”⑤叹词;表惊叹。相当于“啊”。《史记·司马相如列传》:“乌!谓此邪!”(邪:同“耶”。语气词。)亦作“乌乎”、“乌祕”。同“呜呼”。《左传·襄公三十年》:“乌乎! 必有此夫!”(有:占有。夫:语气词。)

    兔:

    ①哺乳动物。 头部略像鼠,耳长,尾短,上唇中间裂开,后腿较长,善跳跃,跑得快。通称兔子。《韩非子·五蠹》:“兔不可复得。”《诗经·王风·兔爰》:“有兔爰爰,雉离于罗。”(爰爰:自由自在的样子。离:遭遇。罗:网。)②月亮的别称。罗邺《冬日寄献庾员外》:“兔缺乌沈欲半年。”(乌:代指太阳。)


  • san xun yi yu jiao wu tu 。

    “san xun yi yu jiao wu tu 。”shi gou chu chu :《he xin lang 》;shi song chao shi ren xia yuan ding de zuo pin 。

    tian shang shen xian lu 。wen shei neng 、chao fan ru sheng ,ping xu jiao fu 。san dao shi zhou mo xian jing ,wen jia luan yu he yu 。geng xun fu 、mu long jin hu 。zao hua xiao er zhen ju hu ,lian yang jing 、yao dai gan wei fu 。xu ding li ,shi yu lu 。san xun yi yu jiao wu tu 。bian dan cheng 、tian chang de jiu ,sang tian bian fou 。si xiang wu hang cuan cu chu ,quan ji huang po zhen tu 。mo si shou 、ren duo hu zuo 。kan tan gong chen sheng li ke ,xiang hua chao yue xi xun zhuang fu 。ying bu jie ,cheng cha qu 。

    【zhu shi 】:

    san :

    (yi )(sān)①shu mu 。er jia yi suo de 。②dai biao duo ci huo duo shu 。ru :san fan si fu ;san ling wu shen 。can jian “san she gong ”。(er )(sān,jiu dou sàn)zai san 。jian “san sai ”、“san fu ”。

    xun :

    ①shi tian wei yi xun 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“wei liang shu xun ,ze liang ke ba 。”②shi nian wei yi xun 。bai ju yi 《ou yin zi wei jian cheng meng de 》shi :“ju xi tong nian man qi xun 。”③zhou ,yong yu nian yue 。《han shu ·di fang jin chuan 》:“fang jin xun sui jian ,mian liang si li 。”④fan zhi shi jian 、guang yin 。zuo sai 《wei dou fu 》:“liang cun xun ,juan ji ri 。”

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    yu :

    ①xiang yu ;yu dao 。《shi jing ·zheng feng ·ye you man cao 》:“xie hou (xiè hòu)xiang yu ,kuo wo yuan xi 。”(xie hou :ou ran xiang yu 。kuo :qia ge 。)《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“yu yu chi bi 。”②hui jian 。《gong yang chuan ·yin gong ba nian 》:“chun ,song gong 、wei hou yu yu chui 。”(chui :de ming 。)③jie chu ;gan chu 。gan bao 《sou shen ji 》juan shi jiu :“ci ji lai ye ,qi yi wu yu e jue liang ,cong zhe bing hu ?”(e :kun e 。)you jie chu 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“chen yi shen yu er bu yi mu shi 。”④yu ge ;jian shang 。zhi de dao jun zhu de xin ren 。《xun zi ·cheng xiang 》:“sui you xian sheng ,kuo bu yu shi shu zhi zhi !”(kuo :qia hao 。shu :shei 。)du fu 《cong shi hang 》:“chui lao yu jun wei hen wan 。”⑤ji hui 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“si gu bai shi zhi yu ye 。”(si :ci 。)⑥dui dai 。《shang jun shu ·wai nei 》:“yi ci yu di ,shi yi bai dan zhi nu she piao xie ye 。”⑦xiang dai 。《huai na zi ·ren jian 》:“yi zha wei yu ren ,sui yu li ,hou mo fu 。”⑧dai yu 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“gai zhui xian di zhi shu yu ,yu bao zhi yu bi xia ye 。”(zhui :zhui nian 。)

    jiao :

    ①jiao cha ;jiao cuo 。《kong zi jia yu ·zhi sai 》:“ting ren jiao bing 。”《chu ci · jiu ge ·guo shang 》:“jing (jīng)bi ri xi di re yun ,shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”(jing :qi 。shi :jian 。)《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jiao ji zhi wei shi yu zhi bu nei (nà),fan kuai ce ji dun yi zhuang 。”(nei :tong “na ”。)②jie jiao ;jiao wang 。《lun yu ·xue er 》:“yu peng you jiao er bu xin hu ?”(xin :cheng shi 。)《zuo chuan ·zhao gong er shi san nian 》:“shou ji jiao li 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“cu xiang yu huan ,wei wen geng zhi jiao 。”(cu :zhong yu 。)《fa yan ·xiu shen 》:“shang jiao bu chan ,xia jiao bu jiao ,ze ke yi you wei yi 。”(you wei :you zuo wei 。)③jiao qing ;you yi 。《zhuang zi ·shan mu 》:“fu xiang shou zhi yu xiang qi yi yuan yi ,ju jun zi zhi jiao dan re shui ,xiao ren zhi jiao gan re li 。”《hou han shu ·cui yin chuan 》:“jiao jian er yan shen zhe ,yu ye 。”④shi jian huo de ou xiang lian jie 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“ji jiu yue 、shi yue zhi jiao hu ?”⑤jiao pei 。《liao zhai zhi yi ·dong sheng 》:“meng yu nv jiao 。”⑥fu ci 。1.ju ;tong shi 。《zuo chuan ·wen gong shi er nian 》:“(qin jun yu jin jun )nai jie chu zhan ,jiao sui 。”(sui :tui jun 。)2. hu xiang 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“zhou 、zheng jiao zhi 。wang zi hu wei zhi yu zheng ,zheng gong zi zhi yu zhou 。”(zhi :ren zhi 。)《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“liang guo jiao zheng ,ji shi bu liang li 。”《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“ju ju mo cheng zhi guo ,jiao you chen wang zhi ming 。”⑦tong “jiao ”。《han shu ·gao di ji shang 》:“ze jian jiao long yu shang 。”⑧tong “jiao ”。shi 。cen can 《tan bai fa 》:“bai fa sheng pian su ,jiao ren bu nai he 。”

    wu :

    ①wu ya 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“mo hei fei wu 。”(mei you na ge hei de bu shi wu ya 。fei :tong “fei ”。)②zhi dai tai yang 。luo ye 《dong ri ji suo yu yuan wai 》:“tu que wu chen yu ban nian 。”(tu :dai zhi yue tu 。)③hei se 。《san guo zhi ·wei zhi ·deng ai chuan 》:“shen pi wu yi ,shou chi lei si (lěisì),yi lv jiang shi 。”(lei si :nong ju 。lv :biao lv 。)④fu ci 。na ;zen me 。《zhan guo ce ·qin ce san 》:“qin wu neng yu ji xian heng ?”⑤tan ci ;biao jing tan 。xiang dang yu “a ”。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“wu !wei ci xie !”(xie :tong “ye ”。yu qi ci 。)yi zuo “wu hu ”、“wu 祕”。tong “wu hu ”。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“wu hu ! bi you ci fu !”(you :zhan you 。fu :yu qi ci 。)

    tu :

    ①bu ru dong wu 。 tou bu lve xiang shu ,er chang ,wei duan ,shang chun zhong jian lie kai ,hou tui jiao chang ,shan tiao yue ,pao de kuai 。tong chen tu zi 。《han fei zi ·wu du 》:“tu bu ke fu de 。”《shi jing ·wang feng ·tu yuan 》:“you tu yuan yuan ,zhi li yu luo 。”(yuan yuan :zi you zi zai de yang zi 。li :zao yu 。luo :wang 。)②yue liang de bie chen 。luo ye 《dong ri ji suo yu yuan wai 》:“tu que wu shen yu ban nian 。”(wu :dai zhi tai yang 。)