- 繁体
- 简体
- 拼音
-
已報君王,為調金鼎,直與人間足。
“已報君王,為調金鼎,直與人間足。”詩句出處:《念奴嬌》;是宋朝詩人姚述堯2的作品。【註釋】:
已:
①停止。《荀子·勸學》:“學不可以已。”②完畢。《戰國策·齊策二》:“言未已,齊讓又至。”(讓:責備。)③罷免。《論語·公冶長》:“(子文)三已之,無慍(yùn)色。”(慍:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者說》:“可以已大風。”(大風:麻風病。)⑤副詞。1. 已經。《史記·蒙恬列傳》:“扶蘇已死。”2.隨後;旋即。《史記·項羽本紀》:“廢以為侯,已又殺之。”3. 太;過分。《詩經·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介詞。和方位詞“來”、“上”、“下”、“東”、“西”等結合,表示對時間、范圍的限制。《三國志·吳書·吳主傳》:“自丞相雍已下皆諫。”⑦語氣詞。用法同“矣”。用於句末,表示確定語氣。《老子》第二章:“天下皆知美之為美,斯惡已。”(斯惡已:就顯出醜惡瞭。)報:
①斷獄;判決。《史記·酷吏列傳》:“是日皆報,殺四百馀人。”②報答。《左傳·成公三年》:“無怨無德,不知所報。”③指報復。陸遊《長歌行》:“國仇未報壯士老,匣中寶劍夜有聲。”④回報;報應。《詩經·大雅·抑》:“投我以桃,報之以李。”⑤報告;告訴。《史記· 蒙恬列傳》:“使者還報。”⑥回復;答復。王安石《答司馬諫議書》:“故略上報。”(所以簡略地寫信答復。)⑦報酬;酬勞。《詩經·小雅·甫田》:“報以介福,萬壽無疆。”⑧古指政府文書抄本及政治情報。蘇軾《小飲公瑾州中》:“坐觀邸報談迂叟,閑說滁山憶醉翁。”(邸:京邸。迂叟:指司馬光。醉翁:指歐陽修。)君:
①君主。《嶽陽樓記》:“處江湖之遠則憂其君。”《論語·泰伯》:“大哉堯之為君也!”(大:偉大。)②封號。《戰國策·燕策二》:“樂毅奔趙,趙封以望諾君。”《史記·淮陰侯列傳》:“始常山王、成安君為佈衣時,相與為刎頸之交。”《史記·信陵君列傳》:“安釐王即位,封公子為信陵君。”③對人的尊稱。《戰國策·齊策一》:“徐公不若君之美也。”王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”(陽關:地名。)特指妻妾稱夫,子孫稱父祖輩。王勃《滕王閣序》:“傢君作宰。”(宰:指縣令。)[君子]與“小人”相對。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“無君子莫治野人,無野人莫養君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《論語·述而》:“聖人吾不得而見矣,得見君子者,斯可矣。”(斯可矣:這就可以瞭。)王:
(一)①夏商周時代最高統治者的稱號。秦始皇以後改稱皇帝。《尚書·盤庚上》:“王命眾,悉至於庭。”(悉:都;全。)②春秋戰國時期的諸侯。《孟子·梁惠王上》:“王好戰,請以戰喻。”③漢以後的最高封爵。《漢書·諸侯王表》:“武帝施主父之冊,下推恩之令,使諸侯王得分戶邑以封子弟,不行黜涉而藩國自析。”(主父:人名。冊:同“策”。析:削弱。)④諸侯或外族來朝見天子。《尚書·大禹謨》:“四夷來王。”⑤首領;同類中最特出或最大者。杜甫《前出塞》:“射人先射馬,擒賊先擒王。”⑥古代對祖父母輩的尊稱。《爾雅·釋親》:“父之考為王父,父之妣(bǐ)為王母。” (二)wàng ①統治同傢。《史記·項羽本紀》:“沛公欲王關中。”《商君書·更法》:“三代不同禮而王。”②成就王業。《孟子·梁惠王上》:“七十者衣(yì)帛(bó)食肉,黎民不饑不寒,然而不王者,未之有也。”為:
(一)①做。《詩經·周頌·豐年》:“為酒為醴,烝畀祖妣。”(烝:進獻。畀:給予。)《論語·學而》:“其為人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友愛。)②制作;創作。《禮記·曲禮下》:“為宮室,不斬於丘木。”(丘木:墓地的樹。)《漢書·枚乘傳》:“司馬相如善為文而遲。”(遲:慢。)③治理。《商君書·農戰》:“善為國者,倉廩雖滿,不偷於農。”(偷:怠惰;忽視。)《論語·為政》:“為政以德。”④行為。范仲淹《嶽陽樓記》:“予嘗求古仁人之心,或異二者之為。”(嘗:曾經。)⑤充當。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”(溫:溫習。故:舊的知識。)⑥當作。李白《夢遊天姥吟留別》:“霓為衣兮風為馬。”⑦變為;成為。屈原《離騷》:“蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。”(蘭、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧認為。《孟子·公孫醜上》:“而子為我願之乎?”(子:你。)⑨是。《左傳·宣公三年》:“餘為伯儵,餘而祖也。”⑩介詞。1. 表被動。被。《三國志 · 吳書· 呂蒙傳》:“為張遼等所襲。”2.表對象。對;向。《戰國策·韓策二》:“(嚴仲子)因為聶政語曰:‘臣有仇。’”(11)連詞。如果。《戰國策·秦策四》:“秦為知之,必不救也。”(12)語氣詞。1. 與“何”相配,表疑問語氣。《論語·季氏》:“何以伐為?”(伐:進攻。)2. 多用於句未,表示反問語氣。《漢書·外戚傳下·趙皇後》:“今故告之,反怒為!”(故:故意。) (二)wèi ①幫助。《詩經·大雅·鳧鷖》:“公屍燕飲,福祿來為。”②介詞。1. 表對象。替。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”2. 表原因。因為。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”3. 表目的。為瞭。《孔雀東南飛》:“慎勿為婦死。”③通“偽”。假裝。《禮記·檀弓下》:“夫子為弗聞也者而過之。”調:
(一)①調動。崔銑《記王忠肅公翱事》:“婿竟不調。”②轉換。徐陵《玉臺新詠·織婦》:“調梭輟寒夜,鳴機罷秋日。”③征調。陳壽《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“調其賦稅,以充軍實。”④計算。班固《漢書·晁錯傳》:“調立城邑,毋下千傢。”⑤音調。白居易《琵琶行》:“未成曲調先有情。”⑥人的才情風格。秦韜玉《貧女》:“誰愛風流高格調,共憐時世儉梳妝。”⑦古代的一種賦稅。漢末、魏晉有戶調,即按戶征稅。《三國志·魏書·趙儼傳》:“都尉李通急錄戶調。”唐代建立租、庸、調制度,仍按戶征調。⑧指聲調,即字音高低升降的音調。⑨腔調。(二)tiáo ①協調。洪亮吉《治平篇》:“水旱疾疫,即天地調劑之法也。”②調弄;彈奏。劉禹錫《陋室銘》:“可以調素琴,閱金經。”③嘲弄;調笑。劉義慶《世說新語·排調》:“康僧淵目深而鼻高,王丞相每調之。”④馴養;調教。司馬遷《史記·秦本紀》:“大費拜受,佐舜調馴鳥獸。”⑤烹調;調味。《戰國策·楚策四》:“故晝遊乎江河,夕調乎鼎鼐。”⑥音律和諧。班固《漢書·董仲舒傳》:“譬之琴瑟不調,甚者必解而更張之。”金:
①金屬的通稱。《荀子·勸學》:“鍥而舍之,朽木不折;鍥而不舍,金石可鏤。”《周禮·秋官·職金》:“入其金錫於為兵器之府。”(為:制作。)②金黃色。《嶽陽樓記》:“浮光躍金。”《阿房宮賦》:“金塊珠礫,棄擲迤邐,秦人視之,亦不甚惜。”③錢財;錢。《史記·陳丞相世傢》:“臣聞(陳)平受諸將金,金多者得善處,金少者得惡處。”④金屬制的樂器或兵器。《禮記·樂記》:“金石絲竹,樂之器也。”《淮南子·說山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀劍。)⑤古代八音之一。《周禮·春官·大師》:“皆播之以八言,金、石、土、革、絲、木、匏、竹。”⑥古代計算貨幣的單位。以一鎰(二十四兩)為一金,或以一斤為一金。《史記·燕召公世傢》:“子之因遺(wèi)蘇代百金。”(子之:人名。遺:贈與。)《五人墓碑記》:“有賢士大夫發五十金,買五人之脰而函之。”(脰dòu:頸項;頭臚。)《獄中雜記》:“富者賂數百金。”⑦比喻堅固。《過秦論》:“始皇之心,自以為關中之地,金城千裡。”⑧五行之一。《尚書·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完顏部首領阿骨打所建。鼎:
①古代煮或盛食之器。一般為圓腹三足兩耳,有的為方形四足,大小不一。《莊子·徐無鬼》:“吾能冬爨(cuàn)鼎而夏造冰矣。”②(鼎有三足)比喻三方分立。《三國志·吳書·吳主傳》:“近者漢之衰末,三傢鼎立。”③上古以鼎為傳國之寶,陳列於宗廟,後世遂以鼎象征國傢政權和王位。《宋書·武帝紀中》:“鼎祚(zuò)再隆。”④比喻三公及卿相等最高官爵,像三足托鼎,肩負國傢重任。《後漢書·謝夷吾傳》:“宜當拔擢,使登鼎司。”(拔擢:選拔。司:官府。)⑤盛大;顯貴。左思《吳都賦》:“其居則高門鼎貴。”⑥副詞。正;正在。《漢書· 匡衡傳》:“無說《詩》,匡鼎來。”直:
①直,與“曲”相對。《荀子·勸學》:“木受繩則直。”②跟地面垂直的。杜甫《兵車行》:“牽衣頓足攔道哭,哭聲直上幹雲霄。”(幹:沖犯。)③豎,與橫相對。《山海經·大荒北經》:“(章尾山)有神,人面蛇身而赤,直目。”郭璞註:“直目,從(zòng)目也。”(從:同“縱”。)④伸;挺直。《孟子·滕文公下》:“且夫枉尺直尋者,以利言也。”(枉:屈。尋:八尺為尋。)⑤行為正直。《商君書·修權》:“君好法,則端直之士在前。”⑥坦率。嵇康《與山巨源絕交書》:“吾直性狹中,多所不堪。”(狹中:心胸狹隘。)⑦面對;遇到。《漢書·甯成傳》:“寧見乳虎,無直甯成之怒。”(乳虎:幼虎。)《漢書·義縱傳》:“無直寧成之怒。”(寧成:人名。)⑧值班;侍衛。特指在殿堂中值班,侍奉君主。《晉書·羊祜傳》:“悉統宿衛入直殿中。”⑨價值。《史記·張湯傳》:“湯死,傢產直不過五百金。”⑩工錢。《後漢書·班超傳》:“為官寫書受直,以養老母。”(11)副詞。1. 徑直;一直。《漢書·陸賈傳》:“(陳)平嘗燕居深念,賈往,不請,直入坐。”(燕居:閑居。念:思。請:請見。)2.僅;隻是。《史記·魏公子列傳》:“侯生攝敝衣冠,直上載公子上坐。”與:
(一)①給予;授予。《論語·雍也》:“原思為之宰,與之粟九百。”(原思:孔子弟子。宰:官名。粟:指俸祿。)②幫助。《戰國策·齊策一》:“君不與勝者,而與不勝者。”③贊許。《論語·述而》:“與其進也,不與其退也。”④結交;親附。《荀子·王霸》:“不欺其與。”(其與:指所結交的國傢。)⑤盟國;友邦。《荀子·王制》:“王奪之人,霸奪之與,強奪之地。”(之:其。人:指賢士。)⑥黨與;共事人。《後漢書·寇榮傳》:“於人少所與,以此見害於權寵。”(權寵:權臣;寵臣。)⑦介詞。相當於“跟”。《莊子·逍遙遊》:“蜩與學鳩笑之。”⑧連詞。1. 相當於“和”。《漢書·賈誼傳》:“太子之善,在於早諭教與選左右。”2.[與其]表示比較。《論語·八佾》:“與其奢也,寧儉。”⑨對付。《史記·燕召公世傢》:“龐煖易與耳。”(二)yú 語氣詞。1. 用在句尾表示疑問。《史記·樗裡子甘茂列傳》:“卿明知其不如文信侯專與?”(文信侯:指呂不韋。專:專權。)2. 用在句尾表示感嘆。《禮記·中庸》:“舜其大知也與!”(知:智。)以上意義後作“歟”。 (三)yù 參加。《左傳·僖公三十二年》:“蹇叔之子與師。”(師:軍隊。)間:
(一)①空隙;縫隙。《莊子· 養生主》:“彼節者有間,而刀刃者無厚。”(節:骨節。)《史記·管晏列傳》:“晏子為齊相,出,其禦之妻從門間而窺其夫。”②隔閡。《左傳·哀公二十七年》:“故君臣多間。”《後漢書·皇後紀上》:“母子慈愛,始終無纖介之間。”(纖介:比喻微小。)③間隔。方苞《獄中雜記》:“骨微傷,病間月。”④私下;暗地。《史記·陳涉世傢》:“又間令吳廣之次所旁叢祠中。”(之:到。次所:臨時住所。叢祠:神祠。)⑤離間。《漢書·霍光傳》:“他人一間,女能復自救邪?”(女:汝。邪:耶。)《史記·屈原賈生列傳》:“讒人間之,可謂窮矣。”⑥參與;介入。《左傳·莊公十年》:“肉食者謀之,又何間焉?”⑦攙合。杜甫《贈衛八處士》:“夜雨剪春韭,新炊間黃粱。”⑧抄小路。《史記·項羽本紀》:“沛公已去,間至軍中。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“故令人持璧歸,間至趙矣。”⑨副詞。斷斷續續。文天祥《指南錄後序》:“予在患難中,間以詩記所遭。” (二)jiān ①片刻。《韓非子·內儲說上》:“有間,大魚動。”②當中;中間。李白《關山月》:“明月出天山,蒼茫雲海間。”《孟子·梁惠王上》:“七八月之間旱,則苗槁矣。”③空間;期間。諸葛亮《前出師表》:“奉命於危難之間。”④量詞。陶淵明《歸園田居》之一:“方宅十餘畝,草屋八九間。”足:
(一)①腳。《左傳·昭公二十六年》:“苑子刜(fú)林雍,斷其足。”(苑子、林雍:均人名。刜:刀砍。)古樂府《木蘭辭》:“願借明駝千裡足,送兒還故鄉。”《韓非子·外儲說左上》:“手足胼胝,面目黧黑,勞有功者也。”②器物的腳。《禮記·明堂位》:“夏後氏之鼓足。”《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“如此則荊、吳之勢強,鼎足之形成矣。”③足夠;充足。《老子》:“損有餘而補不足。”④滿足。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“嗚呼! 何時眼前突兀見此屋,吾廬獨破受凍死亦足。”(突兀:高聳的樣子。)⑤夠得上;配;值得。《荀子·勸學》:“百發失一,不足謂善射。” (二)jù ①過分。《論語·公冶長》:“巧言,令色,足恭,左丘明恥之,丘亦恥之。”(丘:孔子名。)②補足。《列子·楊朱》:“[公孫穆]逃於後庭,以晝足夜。”(逃:躲避。) -
已报君王,为调金鼎,直与人间足。
“已报君王,为调金鼎,直与人间足。”诗句出处:《念奴娇》;是宋朝诗人姚述尧2的作品。【注释】:
已:
①停止。《荀子·劝学》:“学不可以已。”②完毕。《战国策·齐策二》:“言未已,齐让又至。”(让:责备。)③罢免。《论语·公冶长》:“(子文)三已之,无愠(yùn)色。”(愠:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者说》:“可以已大风。”(大风:麻风病。)⑤副词。1. 已经。《史记·蒙恬列传》:“扶苏已死。”2.随后;旋即。《史记·项羽本纪》:“废以为侯,已又杀之。”3. 太;过分。《诗经·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介词。和方位词“来”、“上”、“下”、“东”、“西”等结合,表示对时间、范围的限制。《三国志·吴书·吴主传》:“自丞相雍已下皆谏。”⑦语气词。用法同“矣”。用于句末,表示确定语气。《老子》第二章:“天下皆知美之为美,斯恶已。”(斯恶已:就显出丑恶了。)报:
①断狱;判决。《史记·酷吏列传》:“是日皆报,杀四百馀人。”②报答。《左传·成公三年》:“无怨无德,不知所报。”③指报复。陆游《长歌行》:“国仇未报壮士老,匣中宝剑夜有声。”④回报;报应。《诗经·大雅·抑》:“投我以桃,报之以李。”⑤报告;告诉。《史记· 蒙恬列传》:“使者还报。”⑥回复;答复。王安石《答司马谏议书》:“故略上报。”(所以简略地写信答复。)⑦报酬;酬劳。《诗经·小雅·甫田》:“报以介福,万寿无疆。”⑧古指政府文书抄本及政治情报。苏轼《小饮公瑾州中》:“坐观邸报谈迂叟,闲说滁山忆醉翁。”(邸:京邸。迂叟:指司马光。醉翁:指欧阳修。)君:
①君主。《岳阳楼记》:“处江湖之远则忧其君。”《论语·泰伯》:“大哉尧之为君也!”(大:伟大。)②封号。《战国策·燕策二》:“乐毅奔赵,赵封以望诺君。”《史记·淮阴侯列传》:“始常山王、成安君为布衣时,相与为刎颈之交。”《史记·信陵君列传》:“安釐王即位,封公子为信陵君。”③对人的尊称。《战国策·齐策一》:“徐公不若君之美也。”王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”(阳关:地名。)特指妻妾称夫,子孙称父祖辈。王勃《滕王阁序》:“家君作宰。”(宰:指县令。)[君子]与“小人”相对。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“无君子莫治野人,无野人莫养君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《论语·述而》:“圣人吾不得而见矣,得见君子者,斯可矣。”(斯可矣:这就可以了。)王:
(一)①夏商周时代最高统治者的称号。秦始皇以后改称皇帝。《尚书·盘庚上》:“王命众,悉至于庭。”(悉:都;全。)②春秋战国时期的诸侯。《孟子·梁惠王上》:“王好战,请以战喻。”③汉以后的最高封爵。《汉书·诸侯王表》:“武帝施主父之册,下推恩之令,使诸侯王得分户邑以封子弟,不行黜涉而藩国自析。”(主父:人名。册:同“策”。析:削弱。)④诸侯或外族来朝见天子。《尚书·大禹谟》:“四夷来王。”⑤首领;同类中最特出或最大者。杜甫《前出塞》:“射人先射马,擒贼先擒王。”⑥古代对祖父母辈的尊称。《尔雅·释亲》:“父之考为王父,父之妣(bǐ)为王母。” (二)wàng ①统治同家。《史记·项羽本纪》:“沛公欲王关中。”《商君书·更法》:“三代不同礼而王。”②成就王业。《孟子·梁惠王上》:“七十者衣(yì)帛(bó)食肉,黎民不饥不寒,然而不王者,未之有也。”为:
(一)①做。《诗经·周颂·丰年》:“为酒为醴,烝畀祖妣。”(烝:进献。畀:给予。)《论语·学而》:“其为人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友爱。)②制作;创作。《礼记·曲礼下》:“为宫室,不斩于丘木。”(丘木:墓地的树。)《汉书·枚乘传》:“司马相如善为文而迟。”(迟:慢。)③治理。《商君书·农战》:“善为国者,仓廪虽满,不偷于农。”(偷:怠惰;忽视。)《论语·为政》:“为政以德。”④行为。范仲淹《岳阳楼记》:“予尝求古仁人之心,或异二者之为。”(尝:曾经。)⑤充当。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”(温:温习。故:旧的知识。)⑥当作。李白《梦游天姥吟留别》:“霓为衣兮风为马。”⑦变为;成为。屈原《离骚》:“兰芷变而不芳兮,荃蕙化而为茅。”(兰、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧认为。《孟子·公孙丑上》:“而子为我愿之乎?”(子:你。)⑨是。《左传·宣公三年》:“余为伯儵,余而祖也。”⑩介词。1. 表被动。被。《三国志 · 吴书· 吕蒙传》:“为张辽等所袭。”2.表对象。对;向。《战国策·韩策二》:“(严仲子)因为聂政语曰:‘臣有仇。’”(11)连词。如果。《战国策·秦策四》:“秦为知之,必不救也。”(12)语气词。1. 与“何”相配,表疑问语气。《论语·季氏》:“何以伐为?”(伐:进攻。)2. 多用于句未,表示反问语气。《汉书·外戚传下·赵皇后》:“今故告之,反怒为!”(故:故意。) (二)wèi ①帮助。《诗经·大雅·凫鹥》:“公尸燕饮,福禄来为。”②介词。1. 表对象。替。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”2. 表原因。因为。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”3. 表目的。为了。《孔雀东南飞》:“慎勿为妇死。”③通“伪”。假装。《礼记·檀弓下》:“夫子为弗闻也者而过之。”调:
(一)①调动。崔铣《记王忠肃公翱事》:“婿竟不调。”②转换。徐陵《玉台新咏·织妇》:“调梭辍寒夜,鸣机罢秋日。”③征调。陈寿《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“调其赋税,以充军实。”④计算。班固《汉书·晁错传》:“调立城邑,毋下千家。”⑤音调。白居易《琵琶行》:“未成曲调先有情。”⑥人的才情风格。秦韬玉《贫女》:“谁爱风流高格调,共怜时世俭梳妆。”⑦古代的一种赋税。汉末、魏晋有户调,即按户征税。《三国志·魏书·赵俨传》:“都尉李通急录户调。”唐代建立租、庸、调制度,仍按户征调。⑧指声调,即字音高低升降的音调。⑨腔调。(二)tiáo ①协调。洪亮吉《治平篇》:“水旱疾疫,即天地调剂之法也。”②调弄;弹奏。刘禹锡《陋室铭》:“可以调素琴,阅金经。”③嘲弄;调笑。刘义庆《世说新语·排调》:“康僧渊目深而鼻高,王丞相每调之。”④驯养;调教。司马迁《史记·秦本纪》:“大费拜受,佐舜调驯鸟兽。”⑤烹调;调味。《战国策·楚策四》:“故昼游乎江河,夕调乎鼎鼐。”⑥音律和谐。班固《汉书·董仲舒传》:“譬之琴瑟不调,甚者必解而更张之。”金:
①金属的通称。《荀子·劝学》:“锲而舍之,朽木不折;锲而不舍,金石可镂。”《周礼·秋官·职金》:“入其金锡于为兵器之府。”(为:制作。)②金黄色。《岳阳楼记》:“浮光跃金。”《阿房宫赋》:“金块珠砾,弃掷迤逦,秦人视之,亦不甚惜。”③钱财;钱。《史记·陈丞相世家》:“臣闻(陈)平受诸将金,金多者得善处,金少者得恶处。”④金属制的乐器或兵器。《礼记·乐记》:“金石丝竹,乐之器也。”《淮南子·说山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀剑。)⑤古代八音之一。《周礼·春官·大师》:“皆播之以八言,金、石、土、革、丝、木、匏、竹。”⑥古代计算货币的单位。以一镒(二十四两)为一金,或以一斤为一金。《史记·燕召公世家》:“子之因遗(wèi)苏代百金。”(子之:人名。遗:赠与。)《五人墓碑记》:“有贤士大夫发五十金,买五人之脰而函之。”(脰dòu:颈项;头胪。)《狱中杂记》:“富者赂数百金。”⑦比喻坚固。《过秦论》:“始皇之心,自以为关中之地,金城千里。”⑧五行之一。《尚书·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完颜部首领阿骨打所建。鼎:
①古代煮或盛食之器。一般为圆腹三足两耳,有的为方形四足,大小不一。《庄子·徐无鬼》:“吾能冬爨(cuàn)鼎而夏造冰矣。”②(鼎有三足)比喻三方分立。《三国志·吴书·吴主传》:“近者汉之衰末,三家鼎立。”③上古以鼎为传国之宝,陈列于宗庙,后世遂以鼎象征国家政权和王位。《宋书·武帝纪中》:“鼎祚(zuò)再隆。”④比喻三公及卿相等最高官爵,像三足托鼎,肩负国家重任。《后汉书·谢夷吾传》:“宜当拔擢,使登鼎司。”(拔擢:选拔。司:官府。)⑤盛大;显贵。左思《吴都赋》:“其居则高门鼎贵。”⑥副词。正;正在。《汉书· 匡衡传》:“无说《诗》,匡鼎来。”直:
①直,与“曲”相对。《荀子·劝学》:“木受绳则直。”②跟地面垂直的。杜甫《兵车行》:“牵衣顿足拦道哭,哭声直上干云霄。”(干:冲犯。)③竖,与横相对。《山海经·大荒北经》:“(章尾山)有神,人面蛇身而赤,直目。”郭璞注:“直目,从(zòng)目也。”(从:同“纵”。)④伸;挺直。《孟子·滕文公下》:“且夫枉尺直寻者,以利言也。”(枉:屈。寻:八尺为寻。)⑤行为正直。《商君书·修权》:“君好法,则端直之士在前。”⑥坦率。嵇康《与山巨源绝交书》:“吾直性狭中,多所不堪。”(狭中:心胸狭隘。)⑦面对;遇到。《汉书·甯成传》:“宁见乳虎,无直甯成之怒。”(乳虎:幼虎。)《汉书·义纵传》:“无直宁成之怒。”(宁成:人名。)⑧值班;侍卫。特指在殿堂中值班,侍奉君主。《晋书·羊祜传》:“悉统宿卫入直殿中。”⑨价值。《史记·张汤传》:“汤死,家产直不过五百金。”⑩工钱。《后汉书·班超传》:“为官写书受直,以养老母。”(11)副词。1. 径直;一直。《汉书·陆贾传》:“(陈)平尝燕居深念,贾往,不请,直入坐。”(燕居:闲居。念:思。请:请见。)2.仅;只是。《史记·魏公子列传》:“侯生摄敝衣冠,直上载公子上坐。”与:
(一)①给予;授予。《论语·雍也》:“原思为之宰,与之粟九百。”(原思:孔子弟子。宰:官名。粟:指俸禄。)②帮助。《战国策·齐策一》:“君不与胜者,而与不胜者。”③赞许。《论语·述而》:“与其进也,不与其退也。”④结交;亲附。《荀子·王霸》:“不欺其与。”(其与:指所结交的国家。)⑤盟国;友邦。《荀子·王制》:“王夺之人,霸夺之与,强夺之地。”(之:其。人:指贤士。)⑥党与;共事人。《后汉书·寇荣传》:“于人少所与,以此见害于权宠。”(权宠:权臣;宠臣。)⑦介词。相当于“跟”。《庄子·逍遥游》:“蜩与学鸠笑之。”⑧连词。1. 相当于“和”。《汉书·贾谊传》:“太子之善,在于早谕教与选左右。”2.[与其]表示比较。《论语·八佾》:“与其奢也,宁俭。”⑨对付。《史记·燕召公世家》:“庞煖易与耳。”(二)yú 语气词。1. 用在句尾表示疑问。《史记·樗里子甘茂列传》:“卿明知其不如文信侯专与?”(文信侯:指吕不韦。专:专权。)2. 用在句尾表示感叹。《礼记·中庸》:“舜其大知也与!”(知:智。)以上意义后作“欤”。 (三)yù 参加。《左传·僖公三十二年》:“蹇叔之子与师。”(师:军队。)间:
(一)①空隙;缝隙。《庄子· 养生主》:“彼节者有间,而刀刃者无厚。”(节:骨节。)《史记·管晏列传》:“晏子为齐相,出,其御之妻从门间而窥其夫。”②隔阂。《左传·哀公二十七年》:“故君臣多间。”《后汉书·皇后纪上》:“母子慈爱,始终无纤介之间。”(纤介:比喻微小。)③间隔。方苞《狱中杂记》:“骨微伤,病间月。”④私下;暗地。《史记·陈涉世家》:“又间令吴广之次所旁丛祠中。”(之:到。次所:临时住所。丛祠:神祠。)⑤离间。《汉书·霍光传》:“他人一间,女能复自救邪?”(女:汝。邪:耶。)《史记·屈原贾生列传》:“谗人间之,可谓穷矣。”⑥参与;介入。《左传·庄公十年》:“肉食者谋之,又何间焉?”⑦搀合。杜甫《赠卫八处士》:“夜雨剪春韭,新炊间黄粱。”⑧抄小路。《史记·项羽本纪》:“沛公已去,间至军中。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“故令人持璧归,间至赵矣。”⑨副词。断断续续。文天祥《指南录后序》:“予在患难中,间以诗记所遭。” (二)jiān ①片刻。《韩非子·内储说上》:“有间,大鱼动。”②当中;中间。李白《关山月》:“明月出天山,苍茫云海间。”《孟子·梁惠王上》:“七八月之间旱,则苗槁矣。”③空间;期间。诸葛亮《前出师表》:“奉命于危难之间。”④量词。陶渊明《归园田居》之一:“方宅十余亩,草屋八九间。”足:
(一)①脚。《左传·昭公二十六年》:“苑子刜(fú)林雍,断其足。”(苑子、林雍:均人名。刜:刀砍。)古乐府《木兰辞》:“愿借明驼千里足,送儿还故乡。”《韩非子·外储说左上》:“手足胼胝,面目黧黑,劳有功者也。”②器物的脚。《礼记·明堂位》:“夏后氏之鼓足。”《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“如此则荆、吴之势强,鼎足之形成矣。”③足够;充足。《老子》:“损有余而补不足。”④满足。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“呜呼! 何时眼前突兀见此屋,吾庐独破受冻死亦足。”(突兀:高耸的样子。)⑤够得上;配;值得。《荀子·劝学》:“百发失一,不足谓善射。” (二)jù ①过分。《论语·公冶长》:“巧言,令色,足恭,左丘明耻之,丘亦耻之。”(丘:孔子名。)②补足。《列子·杨朱》:“[公孙穆]逃于后庭,以昼足夜。”(逃:躲避。) -
yi bao jun wang ,wei diao jin ding ,zhi yu ren jian zu 。
“yi bao jun wang ,wei diao jin ding ,zhi yu ren jian zu 。”shi gou chu chu :《nian nu jiao 》;shi song chao shi ren yao shu yao 2de zuo pin 。【zhu shi 】:
yi :
①ting zhi 。《xun zi ·quan xue 》:“xue bu ke yi yi 。”②wan bi 。《zhan guo ce ·ji ce er 》:“yan wei yi ,ji rang you zhi 。”(rang :ze bei 。)③ba mian 。《lun yu ·gong ye chang 》:“(zi wen )san yi zhi ,mo yun (yùn)se 。”(yun :yuan hen 。)④ji zhi ;bing chu 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“ke yi yi da feng 。”(da feng :ma feng bing 。)⑤fu ci 。1. yi jing 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“fu su yi si 。”2.sui hou ;xuan ji 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“fei yi wei hou ,yi you sha zhi 。”3. tai ;guo fen 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“hao (hào)tian yi wei 。”(hao tian :tian 。)⑥tong “yi ”。jie ci 。he fang wei ci “lai ”、“shang ”、“xia ”、“dong ”、“xi ”deng jie ge ,biao shi dui shi jian 、fan wei de xian zhi 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“zi cheng xiang yong yi xia jie jian 。”⑦yu qi ci 。yong fa tong “yi ”。yong yu gou mo ,biao shi que ding yu qi 。《lao zi 》di er zhang :“tian xia jie zhi mei zhi wei mei ,si e yi 。”(si e yi :jiu xian chu chou e le 。)bao :
①duan yu ;pan jue 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“shi ri jie bao ,sha si bai yu ren 。”②bao da 。《zuo chuan ·cheng gong san nian 》:“mo yuan mo de ,bu zhi suo bao 。”③zhi bao fu 。liu you 《chang ge hang 》:“guo chou wei bao zhuang shi lao ,xia zhong bao jian ye you sheng 。”④hui bao ;bao ying 。《shi jing ·da ya ·yi 》:“tou wo yi tao ,bao zhi yi li 。”⑤bao gao ;gao su 。《shi ji · meng tian lie chuan 》:“shi zhe hai bao 。”⑥hui fu ;da fu 。wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“gu lve shang bao 。”(suo yi jian lve de xie xin da fu 。)⑦bao chou ;chou lao 。《shi jing ·xiao ya ·fu tian 》:“bao yi jie fu ,mo shou mo jiang 。”⑧gu zhi zheng fu wen shu chao ben ji zheng zhi qing bao 。su shi 《xiao yin gong jin zhou zhong 》:“zuo guan di bao tan yu sou ,xian shui chu shan yi zui weng 。”(di :jing di 。yu sou :zhi si ma guang 。zui weng :zhi ou yang xiu 。)jun :
①jun zhu 。《yue yang lou ji 》:“chu jiang hu zhi yuan ze you ji jun 。”《lun yu ·tai bai 》:“da zai yao zhi wei jun ye !”(da :wei da 。)②feng hao 。《zhan guo ce ·yan ce er 》:“le yi ben zhao ,zhao feng yi wang nuo jun 。”《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shi chang shan wang 、cheng an jun wei bu yi shi ,xiang yu wei wen geng zhi jiao 。”《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“an 釐wang ji wei ,feng gong zi wei xin ling jun 。”③dui ren de zun chen 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“xu gong bu re jun zhi mei ye 。”wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”(yang guan :de ming 。)te zhi qi qie chen fu ,zi sun chen fu zu bei 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“jia jun zuo zai 。”(zai :zhi xian ling 。)[jun zi ]yu “xiao ren ”xiang dui 。1.zhi zai gao wei de ren 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“mo jun zi mo zhi ye ren ,mo ye ren mo yang jun zi 。”(ye ren :bai xing 。)2.zhi you dao de de ren 。《lun yu ·shu er 》:“sheng ren wu bu de er jian yi ,de jian jun zi zhe ,si ke yi 。”(si ke yi :zhe jiu ke yi le 。)wang :
(yi )①xia shang zhou shi dai zui gao tong zhi zhe de chen hao 。qin shi huang yi hou gai chen huang di 。《shang shu ·pan geng shang 》:“wang ming zhong ,xi zhi yu ting 。”(xi :dou ;quan 。)②chun qiu zhan guo shi ji de zhu hou 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang hao zhan ,qing yi zhan yu 。”③han yi hou de zui gao feng jue 。《han shu ·zhu hou wang biao 》:“wu di shi zhu fu zhi ce ,xia tui en zhi ling ,shi zhu hou wang de fen hu yi yi feng zi di ,bu hang chu she er fan guo zi xi 。”(zhu fu :ren ming 。ce :tong “ce ”。xi :xiao ruo 。)④zhu hou huo wai zu lai chao jian tian zi 。《shang shu ·da yu mo 》:“si yi lai wang 。”⑤shou ling ;tong lei zhong zui te chu huo zui da zhe 。du fu 《qian chu sai 》:“she ren xian she ma ,qin zei xian qin wang 。”⑥gu dai dui zu fu mu bei de zun chen 。《er ya ·shi qin 》:“fu zhi kao wei wang fu ,fu zhi bi (bǐ)wei wang mu 。” (er )wàng ①tong zhi tong jia 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong yu wang guan zhong 。”《shang jun shu ·geng fa 》:“san dai bu tong li er wang 。”②cheng jiu wang ye 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“qi shi zhe yi (yì)bo (bó)shi rou ,li min bu ji bu han ,ran er bu wang zhe ,wei zhi you ye 。”wei :
(yi )①zuo 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“wei jiu wei li ,zheng bi zu bi 。”(zheng :jin suo 。bi :gei yu 。)《lun yu ·xue er 》:“ji wei ren ye xiao di (tì)。”(di :tong “ti ”。you ai 。)②zhi zuo ;chuang zuo 。《li ji ·qu li xia 》:“wei gong shi ,bu zhan yu qiu mu 。”(qiu mu :mu de de shu 。)《han shu ·mei cheng chuan 》:“si ma xiang ru shan wei wen er chi 。”(chi :man 。)③zhi li 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“shan wei guo zhe ,cang lin sui man ,bu tou yu nong 。”(tou :dai duo ;hu shi 。)《lun yu ·wei zheng 》:“wei zheng yi de 。”④hang wei 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu chang qiu gu ren ren zhi xin ,huo yi er zhe zhi wei 。”(chang :ceng jing 。)⑤chong dang 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”(wen :wen xi 。gu :jiu de zhi shi 。)⑥dang zuo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“ni wei yi xi feng wei ma 。”⑦bian wei ;cheng wei 。qu yuan 《li sao 》:“lan zhi bian er bu fang xi ,quan hui hua er wei mao 。”(lan 、zhi 、quan 、hui :jie xiang cao ming 。)⑧ren wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“er zi wei wo yuan zhi hu ?”(zi :ni 。)⑨shi 。《zuo chuan ·xuan gong san nian 》:“yu wei bai shu ,yu er zu ye 。”⑩jie ci 。1. biao bei dong 。bei 。《san guo zhi · wu shu · lv meng chuan 》:“wei zhang liao deng suo xi 。”2.biao dui xiang 。dui ;xiang 。《zhan guo ce ·han ce er 》:“(yan zhong zi )yin wei nie zheng yu yue :‘chen you chou 。’”(11)lian ci 。ru guo 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“qin wei zhi zhi ,bi bu jiu ye 。”(12)yu qi ci 。1. yu “he ”xiang pei ,biao yi wen yu qi 。《lun yu ·ji shi 》:“he yi fa wei ?”(fa :jin gong 。)2. duo yong yu gou wei ,biao shi fan wen yu qi 。《han shu ·wai qi chuan xia ·zhao huang hou 》:“jin gu gao zhi ,fan nu wei !”(gu :gu yi 。) (er )wèi ①bang zhu 。《shi jing ·da ya ·fu yi 》:“gong shi yan yin ,fu lu lai wei 。”②jie ci 。1. biao dui xiang 。ti 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”2. biao yuan yin 。yin wei 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”3. biao mu de 。wei le 。《kong qiao dong na fei 》:“shen wu wei fu si 。”③tong “wei ”。jia zhuang 。《li ji ·tan gong xia 》:“fu zi wei fu wen ye zhe er guo zhi 。”diao :
(yi )①diao dong 。cui xi 《ji wang zhong su gong ao shi 》:“xu jing bu diao 。”②zhuai huan 。xu ling 《yu tai xin yong ·zhi fu 》:“diao suo chuo han ye ,ming ji ba qiu ri 。”③zheng diao 。chen shou 《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“diao ji fu shui ,yi chong jun shi 。”④ji suan 。ban gu 《han shu ·chao cuo chuan 》:“diao li cheng yi ,wu xia qian jia 。”⑤yin diao 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“wei cheng qu diao xian you qing 。”⑥ren de cai qing feng ge 。qin tao yu 《pin nv 》:“shei ai feng liu gao ge diao ,gong lian shi shi jian shu zhuang 。”⑦gu dai de yi chong fu shui 。han mo 、wei jin you hu diao ,ji an hu zheng shui 。《san guo zhi ·wei shu ·zhao yan chuan 》:“dou wei li tong ji lu hu diao 。”tang dai jian li zu 、yong 、diao zhi du ,reng an hu zheng diao 。⑧zhi sheng diao ,ji zi yin gao di sheng jiang de yin diao 。⑨qiang diao 。(er )tiáo ①xie diao 。hong liang ji 《zhi ping pian 》:“shui han ji yi ,ji tian de diao ji zhi fa ye 。”②diao long ;dan zou 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“ke yi diao su qin ,yue jin jing 。”③chao long ;diao xiao 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·pai diao 》:“kang seng yuan mu shen er bi gao ,wang cheng xiang mei diao zhi 。”④xun yang ;diao jiao 。si ma qian 《shi ji ·qin ben ji 》:“da fei bai shou ,zuo shun diao xun diao shou 。”⑤peng diao ;diao wei 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“gu zhou you hu jiang he ,xi diao hu ding nai 。”⑥yin lv he xie 。ban gu 《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“pi zhi qin se bu diao ,shen zhe bi jie er geng zhang zhi 。”jin :
①jin shu de tong chen 。《xun zi ·quan xue 》:“qie er she zhi ,xiu mu bu she ;qie er bu she ,jin dan ke lou 。”《zhou li ·qiu guan ·zhi jin 》:“ru ji jin xi yu wei bing qi zhi fu 。”(wei :zhi zuo 。)②jin huang se 。《yue yang lou ji 》:“fu guang yue jin 。”《a fang gong fu 》:“jin kuai zhu li ,qi zhi yi li ,qin ren shi zhi ,yi bu shen xi 。”③qian cai ;qian 。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“chen wen (chen )ping shou zhu jiang jin ,jin duo zhe de shan chu ,jin shao zhe de e chu 。”④jin shu zhi de le qi huo bing qi 。《li ji ·le ji 》:“jin dan si zhu ,le zhi qi ye 。”《huai na zi ·shui shan 》:“di dan bu li ,er ke yi li jin 。”(li jin :mo li dao jian 。)⑤gu dai ba yin zhi yi 。《zhou li ·chun guan ·da shi 》:“jie bo zhi yi ba yan ,jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao 、zhu 。”⑥gu dai ji suan huo bi de chan wei 。yi yi yi (er shi si liang )wei yi jin ,huo yi yi jin wei yi jin 。《shi ji ·yan shao gong shi jia 》:“zi zhi yin wei (wèi)su dai bai jin 。”(zi zhi :ren ming 。wei :zeng yu 。)《wu ren mu bei ji 》:“you xian shi da fu fa wu shi jin ,mai wu ren zhi dou er han zhi 。”(dou dòu:geng xiang ;tou lu 。)《yu zhong za ji 》:“fu zhe lu shu bai jin 。”⑦bi yu jian gu 。《guo qin lun 》:“shi huang zhi xin ,zi yi wei guan zhong zhi de ,jin cheng qian li 。”⑧wu hang zhi yi 。《shang shu ·hong fan 》:“wu hang :yi yue shui ,er yue huo ,san yue mu ,si yue jin ,wu yue tu 。”⑨chao dai ming (gong yuan 1115—1234nian )。nv zhen zu wan yan bu shou ling a gu da suo jian 。ding :
①gu dai zhu huo cheng shi zhi qi 。yi ban wei yuan fu san zu liang er ,you de wei fang xing si zu ,da xiao bu yi 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“wu neng dong cuan (cuàn)ding er xia zao bing yi 。”②(ding you san zu )bi yu san fang fen li 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“jin zhe han zhi cui mo ,san jia ding li 。”③shang gu yi ding wei chuan guo zhi bao ,chen lie yu zong miao ,hou shi sui yi ding xiang zheng guo jia zheng quan he wang wei 。《song shu ·wu di ji zhong 》:“ding zuo (zuò)zai long 。”④bi yu san gong ji qing xiang deng zui gao guan jue ,xiang san zu tuo ding ,jian fu guo jia chong ren 。《hou han shu ·xie yi wu chuan 》:“yi dang ba zhuo ,shi deng ding si 。”(ba zhuo :shua ba 。si :guan fu 。)⑤cheng da ;xian gui 。zuo sai 《wu dou fu 》:“ji ju ze gao men ding gui 。”⑥fu ci 。zheng ;zheng zai 。《han shu · kuang heng chuan 》:“mo shui 《shi 》,kuang ding lai 。”zhi :
①zhi ,yu “qu ”xiang dui 。《xun zi ·quan xue 》:“mu shou sheng ze zhi 。”②gen de mian chui zhi de 。du fu 《bing che hang 》:“qian yi du zu lan dao ku ,ku sheng zhi shang gan yun xiao 。”(gan :chong fan 。)③shu ,yu heng xiang dui 。《shan hai jing ·da huang bei jing 》:“(zhang wei shan )you shen ,ren mian she shen er chi ,zhi mu 。”guo pu zhu :“zhi mu ,cong (zòng)mu ye 。”(cong :tong “zong ”。)④shen ;ting zhi 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ju fu wang che zhi xun zhe ,yi li yan ye 。”(wang :qu 。xun :ba che wei xun 。)⑤hang wei zheng zhi 。《shang jun shu ·xiu quan 》:“jun hao fa ,ze duan zhi zhi shi zai qian 。”⑥tan lv 。ji kang 《yu shan ju yuan jue jiao shu 》:“wu zhi xing xia zhong ,duo suo bu kan 。”(xia zhong :xin xiong xia ai 。)⑦mian dui ;yu dao 。《han shu ·ning cheng chuan 》:“ning jian ru hu ,mo zhi ning cheng zhi nu 。”(ru hu :you hu 。)《han shu ·yi zong chuan 》:“mo zhi ning cheng zhi nu 。”(ning cheng :ren ming 。)⑧zhi ban ;shi wei 。te zhi zai dian tang zhong zhi ban ,shi feng jun zhu 。《jin shu ·yang hu chuan 》:“xi tong su wei ru zhi dian zhong 。”⑨jia zhi 。《shi ji ·zhang shang chuan 》:“shang si ,jia chan zhi bu guo wu bai jin 。”⑩gong qian 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“wei guan xie shu shou zhi ,yi yang lao mu 。”(11)fu ci 。1. jing zhi ;yi zhi 。《han shu ·liu gu chuan 》:“(chen )ping chang yan ju shen nian ,gu wang ,bu qing ,zhi ru zuo 。”(yan ju :xian ju 。nian :sai 。qing :qing jian 。)2.jin ;zhi shi 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“hou sheng she bi yi guan ,zhi shang zai gong zi shang zuo 。”yu :
(yi )①gei yu ;shou yu 。《lun yu ·yong ye 》:“yuan sai wei zhi zai ,yu zhi su jiu bai 。”(yuan sai :kong zi di zi 。zai :guan ming 。su :zhi feng lu 。)②bang zhu 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jun bu yu sheng zhe ,er yu bu sheng zhe 。”③zan hu 。《lun yu ·shu er 》:“yu ji jin ye ,bu yu ji tui ye 。”④jie jiao ;qin fu 。《xun zi ·wang ba 》:“bu qi ji yu 。”(ji yu :zhi suo jie jiao de guo jia 。)⑤meng guo ;you bang 。《xun zi ·wang zhi 》:“wang duo zhi ren ,ba duo zhi yu ,jiang duo zhi de 。”(zhi :ji 。ren :zhi xian shi 。)⑥dang yu ;gong shi ren 。《hou han shu ·kou rong chuan 》:“yu ren shao suo yu ,yi ci jian hai yu quan chong 。”(quan chong :quan chen ;chong chen 。)⑦jie ci 。xiang dang yu “gen ”。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tiao yu xue jiu xiao zhi 。”⑧lian ci 。1. xiang dang yu “he ”。《han shu ·gu yi chuan 》:“tai zi zhi shan ,zai yu zao yu jiao yu shua zuo you 。”2.[yu ji ]biao shi bi jiao 。《lun yu ·ba yi 》:“yu ji she ye ,ning jian 。”⑨dui fu 。《shi ji ·yan shao gong shi jia 》:“pang nuan yi yu er 。”(er )yú yu qi ci 。1. yong zai gou wei biao shi yi wen 。《shi ji ·chu li zi gan mao lie chuan 》:“qing ming zhi ji bu ru wen xin hou zhuan yu ?”(wen xin hou :zhi lv bu wei 。zhuan :zhuan quan 。)2. yong zai gou wei biao shi gan tan 。《li ji ·zhong yong 》:“shun ji da zhi ye yu !”(zhi :zhi 。)yi shang yi yi hou zuo “yu ”。 (san )yù can jia 。《zuo chuan ·xi gong san shi er nian 》:“jian shu zhi zi yu shi 。”(shi :jun dui 。)jian :
(yi )①kong xi ;feng xi 。《zhuang zi · yang sheng zhu 》:“bi jie zhe you jian ,er dao ren zhe mo hou 。”(jie :gu jie 。)《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“yan zi wei ji xiang ,chu ,ji yu zhi qi cong men jian er kui ji fu 。”②ge he 。《zuo chuan ·ai gong er shi qi nian 》:“gu jun chen duo jian 。”《hou han shu ·huang hou ji shang 》:“mu zi ci ai ,shi zhong mo qian jie zhi jian 。”(qian jie :bi yu wei xiao 。)③jian ge 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“gu wei shang ,bing jian yue 。”④si xia ;an de 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“you jian ling wu an zhi ci suo pang cong ci zhong 。”(zhi :dao 。ci suo :lin shi zhu suo 。cong ci :shen ci 。)⑤li jian 。《han shu ·huo guang chuan 》:“ta ren yi jian ,nv neng fu zi jiu xie ?”(nv :ru 。xie :ye 。)《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“chan ren jian zhi ,ke wei qiong yi 。”⑥can yu ;jie ru 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“rou shi zhe mou zhi ,you he jian yan ?”⑦chan ge 。du fu 《zeng wei ba chu shi 》:“ye yu jian chun jiu ,xin chui jian huang liang 。”⑧chao xiao lu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong yi qu ,jian zhi jun zhong 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“gu ling ren chi bi gui ,jian zhi zhao yi 。”⑨fu ci 。duan duan xu xu 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“yu zai huan nan zhong ,jian yi shi ji suo zao 。” (er )jiān ①pian ke 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“you jian ,da yu dong 。”②dang zhong ;zhong jian 。li bai 《guan shan yue 》:“ming yue chu tian shan ,cang mang yun hai jian 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“qi ba yue zhi jian han ,ze miao gao yi 。”③kong jian ;ji jian 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“feng ming yu wei nan zhi jian 。”④liang ci 。tao yuan ming 《gui yuan tian ju 》zhi yi :“fang zhai shi yu mu ,cao wu ba jiu jian 。”zu :
(yi )①jiao 。《zuo chuan ·zhao gong er shi liu nian 》:“yuan zi fu (fú)lin yong ,duan ji zu 。”(yuan zi 、lin yong :jun ren ming 。fu :dao kan 。)gu le fu 《mu lan ci 》:“yuan jie ming tuo qian li zu ,song er hai gu xiang 。”《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“shou zu pian zhi ,mian mu li hei ,lao you gong zhe ye 。”②qi wu de jiao 。《li ji ·ming tang wei 》:“xia hou shi zhi gu zu 。”《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ru ci ze jing 、wu zhi shi jiang ,ding zu zhi xing cheng yi 。”③zu gou ;chong zu 。《lao zi 》:“sun you yu er bu bu zu 。”④man zu 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“wu hu ! he shi yan qian tu wu jian ci wu ,wu lu du po shou dong si yi zu 。”(tu wu :gao song de yang zi 。)⑤gou de shang ;pei ;zhi de 。《xun zi ·quan xue 》:“bai fa shi yi ,bu zu wei shan she 。” (er )jù ①guo fen 。《lun yu ·gong ye chang 》:“qiao yan ,ling se ,zu gong ,zuo qiu ming chi zhi ,qiu yi chi zhi 。”(qiu :kong zi ming 。)②bu zu 。《lie zi ·yang zhu 》:“[gong sun mu ]tao yu hou ting ,yi zhou zu ye 。”(tao :duo bi 。)
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]