• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 東園岑寂,漸蒙籠暗碧。

    “東園岑寂,漸蒙籠暗碧。”詩句出處:《六醜》;是宋朝詩人周邦彥的作品。

    正單衣試酒,恨客裡光陰虛擲。
    願春暫留,春歸如過翼,一去無跡。
    為問花何在?夜來風雨,葬楚宮傾國。
    釵鈿墮處遺香澤。亂點桃蹊,輕翻柳陌。
    多情最誰追惜?

    但蜂媒蝶使,時叩窗隔。
    東園岑寂,漸蒙籠暗碧。
    靜遶饒珍叢底,成嘆息。
    長條故惹行客。似牽衣待話,別情無極。
    殘英小、強簪巾幘。
    終不似一朵釵頭顫裊,向人欹側。
    漂流處、莫趁潮汐。
    恐斷紅尚有相思字,何由見得?

    【註釋】:

    園:

    ①種植果樹的地方。《墨子·非攻上》:“今有一人,入人園圃,竊其桃李。”又泛指種植樹木蔬菜的地方。《詩經·鄭風·將仲子》:“將仲子兮,無逾我園。”(將qiāng:希望。)《淮南子·說山》:“園有螫蟲,藜藿為之不采。”②帝王貴族遊樂休息的地方。《呂氏春秋·重已》:“昔先聖王之為苑囿園池也,足以觀望勞形而已矣。”楊衒之《洛陽伽藍記》卷四:“於是帝族王侯、外戚公主……爭修園宅,互相誇競。”③帝王之傢的墓地。《史記·淮南衡山列傳》:“追尊淮南王為厲王,置園復如諸侯儀。”劉義慶《世說新語·捷悟》:“方欲共獎王室,修復園陵。”

    岑:

    ①小而高的山。張衡《南都賦》:“幽谷嶜(qín )岑,夏含霜雪。”②泛指山。賈島《憶吳處士》:“孤舟行一月,萬水與千岑。”③崖岸。《莊子·徐無鬼》:“夜半於無人之時而與舟人鬥,未始離於岑。”(未始:未曾。)[岑寂]靜寂。鮑照《舞鶴賦》:“去帝鄉之岑寂。”(帝鄉:指仙境。)

    寂:

    ①寂靜;沒有聲音。《老子》第二十五章:“寂兮寥兮。”(寥:空曠高遠。)韓愈《明水賦》:“夜寂天清。”②孤單;冷清。元稹《行宮》:“宮花寂寞紅。”

    漸:

    (一)①水名。②漸進,逐步發展。《周易· 漸》:“鴻漸於幹。”(鴻:鴻鵠,天鵝。幹:水濱,岸邊。)③端倪,開端。蘇軾《教戰守》:“士大夫亦未嘗言兵,以為生事擾民,漸不可長。”④加重。《列子·力命》:“季梁得疾,七日大漸。”(季梁:人名。)⑤副詞。逐漸;慢慢發展。《漢書·東方朔傳》:“故淫亂之漸,其變為篡。”《徐霞客遊記·黃山遊日記》:“日漸暮,遂前其足,手向後據地,坐而下脫。”⑥次序。《史記·吳太伯世傢》:“今以漸致焉。”《宋史·河渠志二》:“禦河自懷、衛經北京,漸歷邊郡。”⑦《周易》卦名。卦形為艮下巽上。《周易·漸》:“漸,女歸吉。”⑧通“潛(qián)”。潛伏。《漢書·谷永傳》:“意豈將軍忘湛漸之義,委曲從順。”(湛chén:沉密。)⑨通“巉(chán)”。[漸漸]高峻的樣瞭。《詩經·小雅·漸漸之石》:“漸漸之石,維其高矣。” (二)jiān ①浸;沾濕。《詩經·衛風·氓》:“淇水湯(shāng)湯,漸車帷裳。”(湯湯:水勢很盛的樣子。帷裳:車上的佈幔。)②薰染,影響。《論衡·本性》:“一歲嬰兒無爭奪之心,長大之後,或漸利色,狂心悖行由此生也。”《史記·貨殖列傳》:“俗之漸民久矣。”③流入;入。《尚書·禹貢》:“東漸於海。”《法言·學行》:“滿而後漸者其水乎?”④疏導。《史記·越王勾踐世傢》:“禹之功大矣,漸九川,定九州。”⑤詐;欺詐。葉適《〈東溪先生集〉序》:“不步曲捷以漸巧取之。”(曲捷:曲線,捷徑。)《荀子·不茍》:“知則攫盜而漸,愚則毒賊而亂。”(知:智。)《韓非子·詭使》:“下漸行如此,入則亂民。”

    蒙:

    ①覆蓋。《詩經·鄘風·君子偕老》:“蒙彼縐絺。”(縐絺:細葛衫。)②蒙蔽;欺騙。《左傳·僖公二十四年》:“上下相蒙,難與處矣。”③蒙受;遭受。《孟子·離婁下》:“西子蒙不潔。”《潛書·貞隱》:“有不忍小辱,而甘蒙天下之大辱者,是又不可不察也。”④冒;冒著。《漢書·晁錯傳》:“蒙矢石,赴湯火,視死如生。”(矢:箭。)⑤愚昧;無知。《戰國策·韓策一》:“民非蒙愚也。”⑥自稱的謙詞。相當於“愚”。張衡《西京賦》:“蒙竊惑焉。”(竊:謙詞。私下。)⑦敬詞。承蒙。王安石《答司馬諫議書》:“昨日蒙教。”李密《陳情表》:“尋蒙國恩,除臣洗馬。”

    籠:

    (一)①畜養鳥類、獸類或蟲類的編竹器。《莊子·庚桑楚》:“以天下為之籠,則雀無所逃。”②用木竹做成的籠器或籃子。宋子侯《董嬌嬈》:“不知誰傢子,提籠行采桑。” (二)lǒng ①遮掩罩住。《齊民要術·脯臘》:“紙袋籠而懸之。”張居正《安肅道中雪》:“二月燕山雪尚飛,薄雲籠日轉霏微。”②包羅;控制。柳宗元《鈷鉧潭西小丘記》:“丘之小不能一畝,可以籠而有之。”《鹽鐵論》:“籠天下鹽鐵諸利。”③竹箱。吳處厚《青箱雜記》卷二:“官職是國傢的,非臥房籠篋中物,婿安得有之?”

    暗:

    ①黑暗;昏暗不明。《楚辭·九辯》:“卒壅蔽此浮雲兮,下暗漠而無光。”(壅蔽:遮蓋。漠:昏暗。)李白《古風五十九首·二十四》:“大車揚飛塵,亭午暗阡陌。”(亭午:正午。阡陌:道路。)②幽暗;幽深。高啟《中秋玩月張校理宅得南字》:“今年在舍反寂寞,暗室困臥如僵蠶。”③不公開;隱蔽。陸遊《入蜀記》卷六:“龍門水尤湍急,多暗石。”④默默地;悄悄地。杜甫《可嘆》詩:“群書萬卷常暗誦。”⑤昏亂;愚昧。《三國志·蜀書·後主傳》:“否(pǐ痞)德暗弱。”(道德低下,愚昧無能。否德:不德。)

    碧:

    ①青綠色的玉石。《莊子·外物》:“萇弘死於蜀,藏其血三年而化為碧。”②青綠色。宋·范仲淹《嶽陽樓記》:“上下天光,一碧萬頃。”


  • 东园岑寂,渐蒙笼暗碧。

    “东园岑寂,渐蒙笼暗碧。”诗句出处:《六丑》;是宋朝诗人周邦彦的作品。

    正单衣试酒,恨客里光阴虚掷。
    愿春暂留,春归如过翼,一去无迹。
    为问花何在?夜来风雨,葬楚宫倾国。
    钗钿堕处遗香泽。乱点桃蹊,轻翻柳陌。
    多情最谁追惜?

    但蜂媒蝶使,时叩窗隔。
    东园岑寂,渐蒙笼暗碧。
    静遶饒珍丛底,成叹息。
    长条故惹行客。似牵衣待话,别情无极。
    残英小、强簪巾帻。
    终不似一朵钗头颤袅,向人欹侧。
    漂流处、莫趁潮汐。
    恐断红尚有相思字,何由见得?

    【注释】:

    园:

    ①种植果树的地方。《墨子·非攻上》:“今有一人,入人园圃,窃其桃李。”又泛指种植树木蔬菜的地方。《诗经·郑风·将仲子》:“将仲子兮,无逾我园。”(将qiāng:希望。)《淮南子·说山》:“园有螫虫,藜藿为之不采。”②帝王贵族游乐休息的地方。《吕氏春秋·重已》:“昔先圣王之为苑囿园池也,足以观望劳形而已矣。”杨衒之《洛阳伽蓝记》卷四:“于是帝族王侯、外戚公主……争修园宅,互相夸竞。”③帝王之家的墓地。《史记·淮南衡山列传》:“追尊淮南王为厉王,置园复如诸侯仪。”刘义庆《世说新语·捷悟》:“方欲共奖王室,修复园陵。”

    岑:

    ①小而高的山。张衡《南都赋》:“幽谷嶜(qín )岑,夏含霜雪。”②泛指山。贾岛《忆吴处士》:“孤舟行一月,万水与千岑。”③崖岸。《庄子·徐无鬼》:“夜半于无人之时而与舟人斗,未始离于岑。”(未始:未曾。)[岑寂]静寂。鲍照《舞鹤赋》:“去帝乡之岑寂。”(帝乡:指仙境。)

    寂:

    ①寂静;没有声音。《老子》第二十五章:“寂兮寥兮。”(寥:空旷高远。)韩愈《明水赋》:“夜寂天清。”②孤单;冷清。元稹《行宫》:“宫花寂寞红。”

    渐:

    (一)①水名。②渐进,逐步发展。《周易· 渐》:“鸿渐于干。”(鸿:鸿鹄,天鹅。干:水滨,岸边。)③端倪,开端。苏轼《教战守》:“士大夫亦未尝言兵,以为生事扰民,渐不可长。”④加重。《列子·力命》:“季梁得疾,七日大渐。”(季梁:人名。)⑤副词。逐渐;慢慢发展。《汉书·东方朔传》:“故淫乱之渐,其变为篡。”《徐霞客游记·黄山游日记》:“日渐暮,遂前其足,手向后据地,坐而下脱。”⑥次序。《史记·吴太伯世家》:“今以渐致焉。”《宋史·河渠志二》:“御河自怀、卫经北京,渐历边郡。”⑦《周易》卦名。卦形为艮下巽上。《周易·渐》:“渐,女归吉。”⑧通“潜(qián)”。潜伏。《汉书·谷永传》:“意岂将军忘湛渐之义,委曲从顺。”(湛chén:沉密。)⑨通“巉(chán)”。[渐渐]高峻的样了。《诗经·小雅·渐渐之石》:“渐渐之石,维其高矣。” (二)jiān ①浸;沾湿。《诗经·卫风·氓》:“淇水汤(shāng)汤,渐车帷裳。”(汤汤:水势很盛的样子。帷裳:车上的布幔。)②薰染,影响。《论衡·本性》:“一岁婴儿无争夺之心,长大之后,或渐利色,狂心悖行由此生也。”《史记·货殖列传》:“俗之渐民久矣。”③流入;入。《尚书·禹贡》:“东渐于海。”《法言·学行》:“满而后渐者其水乎?”④疏导。《史记·越王勾践世家》:“禹之功大矣,渐九川,定九州。”⑤诈;欺诈。叶适《〈东溪先生集〉序》:“不步曲捷以渐巧取之。”(曲捷:曲线,捷径。)《荀子·不苟》:“知则攫盗而渐,愚则毒贼而乱。”(知:智。)《韩非子·诡使》:“下渐行如此,入则乱民。”

    蒙:

    ①覆盖。《诗经·鄘风·君子偕老》:“蒙彼绉絺。”(绉絺:细葛衫。)②蒙蔽;欺骗。《左传·僖公二十四年》:“上下相蒙,难与处矣。”③蒙受;遭受。《孟子·离娄下》:“西子蒙不洁。”《潜书·贞隐》:“有不忍小辱,而甘蒙天下之大辱者,是又不可不察也。”④冒;冒着。《汉书·晁错传》:“蒙矢石,赴汤火,视死如生。”(矢:箭。)⑤愚昧;无知。《战国策·韩策一》:“民非蒙愚也。”⑥自称的谦词。相当于“愚”。张衡《西京赋》:“蒙窃惑焉。”(窃:谦词。私下。)⑦敬词。承蒙。王安石《答司马谏议书》:“昨日蒙教。”李密《陈情表》:“寻蒙国恩,除臣洗马。”

    笼:

    (一)①畜养鸟类、兽类或虫类的编竹器。《庄子·庚桑楚》:“以天下为之笼,则雀无所逃。”②用木竹做成的笼器或篮子。宋子侯《董娇娆》:“不知谁家子,提笼行采桑。” (二)lǒng ①遮掩罩住。《齐民要术·脯腊》:“纸袋笼而悬之。”张居正《安肃道中雪》:“二月燕山雪尚飞,薄云笼日转霏微。”②包罗;控制。柳宗元《钴鉧潭西小丘记》:“丘之小不能一亩,可以笼而有之。”《盐铁论》:“笼天下盐铁诸利。”③竹箱。吴处厚《青箱杂记》卷二:“官职是国家的,非卧房笼箧中物,婿安得有之?”

    暗:

    ①黑暗;昏暗不明。《楚辞·九辩》:“卒壅蔽此浮云兮,下暗漠而无光。”(壅蔽:遮盖。漠:昏暗。)李白《古风五十九首·二十四》:“大车扬飞尘,亭午暗阡陌。”(亭午:正午。阡陌:道路。)②幽暗;幽深。高启《中秋玩月张校理宅得南字》:“今年在舍反寂寞,暗室困卧如僵蚕。”③不公开;隐蔽。陆游《入蜀记》卷六:“龙门水尤湍急,多暗石。”④默默地;悄悄地。杜甫《可叹》诗:“群书万卷常暗诵。”⑤昏乱;愚昧。《三国志·蜀书·后主传》:“否(pǐ痞)德暗弱。”(道德低下,愚昧无能。否德:不德。)

    碧:

    ①青绿色的玉石。《庄子·外物》:“苌弘死于蜀,藏其血三年而化为碧。”②青绿色。宋·范仲淹《岳阳楼记》:“上下天光,一碧万顷。”


  • dong yuan cen ji ,jian meng long an bi 。

    “dong yuan cen ji ,jian meng long an bi 。”shi gou chu chu :《liu chou 》;shi song chao shi ren zhou bang yan de zuo pin 。

    zheng chan yi shi jiu ,hen ke li guang yin xu zhi 。
    yuan chun zan liu ,chun gui ru guo yi ,yi qu mo ji 。
    wei wen hua he zai ?ye lai feng yu ,zang chu gong qing guo 。
    chai dian duo chu wei xiang ze 。luan dian tao qi ,qing fan liu mo 。
    duo qing zui shei zhui xi ?

    dan feng mei die shi ,shi kou chuang ge 。
    dong yuan cen ji ,jian meng long an bi 。
    jing rao 饒zhen cong de ,cheng tan xi 。
    chang tiao gu re hang ke 。shi qian yi dai hua ,bie qing mo ji 。
    can ying xiao 、jiang zan jin ze 。
    zhong bu shi yi duo chai tou chan niao ,xiang ren ji ce 。
    piao liu chu 、mo chen chao xi 。
    kong duan gong shang you xiang sai zi ,he you jian de ?

    【zhu shi 】:

    yuan :

    ①chong zhi guo shu de de fang 。《mo zi ·fei gong shang 》:“jin you yi ren ,ru ren yuan pu ,qie ji tao li 。”you fan zhi chong zhi shu mu shu cai de de fang 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“jiang zhong zi xi ,mo yu wo yuan 。”(jiang qiāng:xi wang 。)《huai na zi ·shui shan 》:“yuan you shi chong ,li huo wei zhi bu cai 。”②di wang gui zu you le xiu xi de de fang 。《lv shi chun qiu ·chong yi 》:“xi xian sheng wang zhi wei yuan you yuan chi ye ,zu yi guan wang lao xing er yi yi 。”yang xuan zhi 《luo yang ga lan ji 》juan si :“yu shi di zu wang hou 、wai qi gong zhu ……zheng xiu yuan zhai ,hu xiang kua jing 。”③di wang zhi jia de mu de 。《shi ji ·huai na heng shan lie chuan 》:“zhui zun huai na wang wei li wang ,zhi yuan fu ru zhu hou yi 。”liu yi qing 《shi shui xin yu ·jie wu 》:“fang yu gong jiang wang shi ,xiu fu yuan ling 。”

    cen :

    ①xiao er gao de shan 。zhang heng 《na dou fu 》:“you gu jin (qín )cen ,xia han shuang xue 。”②fan zhi shan 。gu dao 《yi wu chu shi 》:“gu zhou hang yi yue ,mo shui yu qian cen 。”③ya an 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“ye ban yu mo ren zhi shi er yu zhou ren dou ,wei shi li yu cen 。”(wei shi :wei ceng 。)[cen ji ]jing ji 。bao zhao 《wu he fu 》:“qu di xiang zhi cen ji 。”(di xiang :zhi xian jing 。)

    ji :

    ①ji jing ;mei you sheng yin 。《lao zi 》di er shi wu zhang :“ji xi liao xi 。”(liao :kong kuang gao yuan 。)han yu 《ming shui fu 》:“ye ji tian qing 。”②gu chan ;leng qing 。yuan zhen 《hang gong 》:“gong hua ji mo gong 。”

    jian :

    (yi )①shui ming 。②jian jin ,zhu bu fa zhan 。《zhou yi · jian 》:“hong jian yu gan 。”(hong :hong gu ,tian e 。gan :shui bin ,an bian 。)③duan ni ,kai duan 。su shi 《jiao zhan shou 》:“shi da fu yi wei chang yan bing ,yi wei sheng shi rao min ,jian bu ke chang 。”④jia chong 。《lie zi ·li ming 》:“ji liang de ji ,qi ri da jian 。”(ji liang :ren ming 。)⑤fu ci 。zhu jian ;man man fa zhan 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“gu yin luan zhi jian ,ji bian wei cuan 。”《xu xia ke you ji ·huang shan you ri ji 》:“ri jian mu ,sui qian ji zu ,shou xiang hou ju de ,zuo er xia tuo 。”⑥ci xu 。《shi ji ·wu tai bai shi jia 》:“jin yi jian zhi yan 。”《song shi ·he qu zhi er 》:“yu he zi huai 、wei jing bei jing ,jian li bian jun 。”⑦《zhou yi 》gua ming 。gua xing wei gen xia xun shang 。《zhou yi ·jian 》:“jian ,nv gui ji 。”⑧tong “qian (qián)”。qian fu 。《han shu ·gu yong chuan 》:“yi qi jiang jun wang zhan jian zhi yi ,wei qu cong shun 。”(zhan chén:chen mi 。)⑨tong “chan (chán)”。[jian jian ]gao jun de yang le 。《shi jing ·xiao ya ·jian jian zhi dan 》:“jian jian zhi dan ,wei ji gao yi 。” (er )jiān ①jin ;zhan shi 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“qi shui shang (shāng)shang ,jian che wei chang 。”(shang shang :shui shi hen cheng de yang zi 。wei chang :che shang de bu man 。)②xun ran ,ying xiang 。《lun heng ·ben xing 》:“yi sui ying er mo zheng duo zhi xin ,chang da zhi hou ,huo jian li se ,kuang xin bei hang you ci sheng ye 。”《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“su zhi jian min jiu yi 。”③liu ru ;ru 。《shang shu ·yu gong 》:“dong jian yu hai 。”《fa yan ·xue hang 》:“man er hou jian zhe ji shui hu ?”④shu dao 。《shi ji ·yue wang gou jian shi jia 》:“yu zhi gong da yi ,jian jiu chuan ,ding jiu zhou 。”⑤zha ;qi zha 。xie kuo 《〈dong xi xian sheng ji 〉xu 》:“bu bu qu jie yi jian qiao qu zhi 。”(qu jie :qu xian ,jie jing 。)《xun zi ·bu gou 》:“zhi ze jue dao er jian ,yu ze du zei er luan 。”(zhi :zhi 。)《han fei zi ·gui shi 》:“xia jian hang ru ci ,ru ze luan min 。”

    meng :

    ①fu gai 。《shi jing ·yong feng ·jun zi xie lao 》:“meng bi zhou chi 。”(zhou chi :xi ge shan 。)②meng bi ;qi pian 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“shang xia xiang meng ,nan yu chu yi 。”③meng shou ;zao shou 。《meng zi ·li lou xia 》:“xi zi meng bu jie 。”《qian shu ·zhen yin 》:“you bu ren xiao ru ,er gan meng tian xia zhi da ru zhe ,shi you bu ke bu cha ye 。”④mao ;mao zhao 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“meng shi dan ,fu shang huo ,shi si ru sheng 。”(shi :jian 。)⑤yu mei ;mo zhi 。《zhan guo ce ·han ce yi 》:“min fei meng yu ye 。”⑥zi chen de qian ci 。xiang dang yu “yu ”。zhang heng 《xi jing fu 》:“meng qie huo yan 。”(qie :qian ci 。si xia 。)⑦jing ci 。cheng meng 。wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“zuo ri meng jiao 。”li mi 《chen qing biao 》:“xun meng guo en ,chu chen xi ma 。”

    long :

    (yi )①chu yang diao lei 、shou lei huo chong lei de bian zhu qi 。《zhuang zi ·geng sang chu 》:“yi tian xia wei zhi long ,ze qiao mo suo tao 。”②yong mu zhu zuo cheng de long qi huo lan zi 。song zi hou 《dong jiao rao 》:“bu zhi shei jia zi ,di long hang cai sang 。” (er )lǒng ①zhe yan zhao zhu 。《ji min yao shu ·fu la 》:“zhi dai long er xuan zhi 。”zhang ju zheng 《an su dao zhong xue 》:“er yue yan shan xue shang fei ,bao yun long ri zhuai fei wei 。”②bao luo ;kong zhi 。liu zong yuan 《gu mu tan xi xiao qiu ji 》:“qiu zhi xiao bu neng yi mu ,ke yi long er you zhi 。”《yan tie lun 》:“long tian xia yan tie zhu li 。”③zhu xiang 。wu chu hou 《qing xiang za ji 》juan er :“guan zhi shi guo jia de ,fei wo fang long qie zhong wu ,xu an de you zhi ?”

    an :

    ①hei an ;hun an bu ming 。《chu ci ·jiu bian 》:“cu yong bi ci fu yun xi ,xia an mo er mo guang 。”(yong bi :zhe gai 。mo :hun an 。)li bai 《gu feng wu shi jiu shou ·er shi si 》:“da che yang fei chen ,ting wu an qian mo 。”(ting wu :zheng wu 。qian mo :dao lu 。)②you an ;you shen 。gao qi 《zhong qiu wan yue zhang jiao li zhai de na zi 》:“jin nian zai she fan ji mo ,an shi kun wo ru jiang can 。”③bu gong kai ;yin bi 。liu you 《ru shu ji 》juan liu :“long men shui you tuan ji ,duo an dan 。”④mo mo de ;qiao qiao de 。du fu 《ke tan 》shi :“qun shu mo juan chang an song 。”⑤hun luan ;yu mei 。《san guo zhi ·shu shu ·hou zhu chuan 》:“fou (pǐpi )de an ruo 。”(dao de di xia ,yu mei mo neng 。fou de :bu de 。)

    bi :

    ①qing lu se de yu dan 。《zhuang zi ·wai wu 》:“chang hong si yu shu ,cang ji xie san nian er hua wei bi 。”②qing lu se 。song ·fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“shang xia tian guang ,yi bi mo qing 。”