• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 區區甚日,道眸開闡欲心更。

    “區區甚日,道眸開闡欲心更。”詩句出處:《上丹霄三首》;是元朝詩人丘處機的作品。

    洞天清,神山秀,少人行。盡貪戀、世夢崢嶸。仙風瑞景,眼前雖頓卻如盲。愛河終日,競浮沉、來往縱橫。東方出,西方沒,南方死,北方生。四方轉、異類翻騰。區區甚日,道眸開闡欲心更。願將靈質,悟空華

    感皇恩,承天詔,控西南。大門敞、高對煙嵐。雙權再任,過期無代復登三。晏然軍國,事和平,災割封緘。年將暮,心歸道,搜玄路,訪清談。降尊寵、謙下無慚。山人放曠,本來無得有何參。但能慈忍,戒荒淫

    厭塵勞,拋傢計,慕清閑。向物外、觀照人間。須臾變滅,蜃樓歌側海濤翻。暫時光景,轉身休、百歲如彈。掀天富,傾城麗,過人勇,徹心奸。盡逐境、顛倒循環。紛紛醉夢,往來爭奪苦摧殘。不如聞早,伴煙霞

    以上丘處機作品《上丹霄》共3首

    【註釋】:

    區:

    (一)①分別;劃分。《論語·子張》:“譬諸草木,區以別矣。”《南齊書·呂安國傳》:“流雜繁廣,宜並加區判,定其隸屬。”(判:判別。)②地域;有一定界限的地方或范疇。《尚書·康誥》:“用肇造我區夏。”(用:因而。肇:始。區夏:諸夏之地。)《文心雕龍·樂府》:“昔子政品文,詩與歌別,故略具樂篇,以標區界。”③量詞。所,座。《後漢書·宦者列傳·侯覽》:“起立第宅十有六區。”姚興《遺僧朗書》:“經一部,寶臺一區。”④通“勾”。彎曲。《管子·五行》:“草木區萌。”[區區]1.微小的樣子。《左傳·襄公十七年》:“宋國區區,而有詛有祝。”(詛:詛咒。祝:歌頌。)2.自稱的謙詞。《後漢書·竇融傳》:“區區所獻,唯將軍省焉。”(省xǐng:體察。)3.自得的樣子。《呂氏春秋·務大》:“燕爵爭善處於一屋之下,母子相哺也,區區焉相樂也。”(爵:通“雀”。小鳥。)4.拘泥、固執的樣子。《漢書·楊王孫傳》:“何必區區獨守所聞?”5.誠摯的樣子。《古詩為焦仲卿妻作》:“新婦謂府吏:感君區區懷。”又指誠摯的情意。蘇軾《與陳公密書》之一:“即造宇下,一吐區區。”(造:至。)(二)ōu 古代量器名。又為容量單位。四升為豆,四豆為區。《左傳·昭公三年》:“齊舊四量:豆、區、釜、鐘。”《韓非子·外儲說右上》:“下之私大鬥斛區釜以出貸,小鬥斛區釜以收之。”(下之:對下。大:增大。) (三)kòu [區霿mòu]也作“區瞀”。昏昧。《漢書·五行志下之上》:“貌言視聽,以心為主,四者皆失,則區霿無識。”

    甚:

    ①表示程度的副詞。厲害;過分。《列子·湯問》:“甚矣,汝之不惠。”白行簡《李娃傳》:“生恚(huì)怒方甚。”(恚:恨。)②超過;勝過。《國語·周語上》:“防民之口,甚於防川。”③副詞。很;非常。《左傳·僖公二十四年》:“臣之罪甚多矣。”

    道:

    (一)①道路。《史記·陳涉世傢》:“會天大雨,道不通。”②水流通行的途徑。《左傳·昭公十三年》:“秋,晉侯會吳子於良,水道不可,吳子辭,乃還。”(會:約會。良:地名。)③取道。文天祥《指南錄後序》:“道海安、如皋,凡三百裡。”④方法;途徑。《論語·裡仁》:“富與貴,是人之所欲也;不以其道得之,不處也。”⑤技藝。《論語·子張》:“雖小道,必有可觀者焉。”⑥宇宙萬物的本原。《周易·系辭上》:“一陰一陽之謂道。”⑦規律;道理。《荀子·天論》:“循道而不貳,則天不能禍。”(循:遵照。貳:不專一。)⑧政治主張或思想學說。《論語·裡仁》:“吾道一以貫之哉。”⑨好的政治局面。《論語·季氏》:“天下有道,則禮樂征伐自天子出。”⑩道德;道義。徐階《送司封仲芳楊子赴留都》:“古道日淪替,群諛紛追隨。”(淪:淪亡。替:衰落。諛:阿諛,奉承。)(11)道傢。上古思想流派之一。(12)指道術。孫光憲《北夢瑣言》卷十二:“子若學道,即有仙分。”(13)行政區劃名。1. 唐初分天下為十道,開元二十一年增至十五道。2. 清代和民國初年曾在省以下設若幹分守道。(14)說;講述。《鹽鐵論·遵道》:“飾虛言以亂實,道古以害今。”(15)量詞。用於命令、題目等。《新唐書·選舉志》:“進士試詩、賦及時務策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左傳·襄公三十一年》:“大決所犯,傷人必多,吾不克救也。不如小決使道。”(決:河流決口。克:能。)2. 引導。《漢書·張騫傳》:“唯王使人道送我。”②治理。《論語·為政》:“道之以政,齊之以刑,民免而無恥。”(政:政令。齊:整頓。免:免於犯罪。)③介詞。從;由。《漢書·淮南王安傳》:“諸使者道長安來,為妄妖言。”

    眸:

    ①眼珠。曹植《洛神賦》:“明眸善睞(lài),靨(yè)輔承權。”(睞:旁視。靨輔:臉上的酒窩。權:指兩頰。)②眼睛。劉楨《魯都賦》:“和顏揚眸,眄風長歌。”

    開:

    ①開門。《呂氏春秋·愛類》:“昔上古龍門未開。”《老子》第二十七章:“善閉,無關楗而不可開。”(關楗:門閂。)②打開;張開。孟浩然《過故人莊》:“開軒面場圃,把酒話桑麻。”(軒:窗。)③舒展;開放。岑參《白雪歌送武判官歸京》:“忽如一夜春風來,千樹萬樹梨花開。”引申為舒展。李白《夢遊天姥吟留別》:“安能摧眉折腰事權貴,使我不得開心顏。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,涇渭開愁容。”(火:戰火。)崔玨《哭李商隱》:“一生襟抱未曾開。”(襟抱:抱負。)⑤分開;分離。《呂氏春秋·貴信》:“地不剛,則凍閉不開。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合開。”(六合:天地四方。)引申為散開。杜甫《梅雨》:“雲霧密難開。”杜甫《雨》:“蛟龍鬥不開。”⑥切;割。⑦開辟;開發。《韓非子·初見秦》:“開地數千裡,此其大功也。”《晉書· 羊祜傳》:“辟土開疆。”又為開通。《漢書·張騫傳》:“騫開外國道。”李白《望天門山》:“天門中斷楚江開。”引申為擴大,擴展。《荀子·富國》:“節其流,開其源。”杜甫《兵車行》:“武皇開邊意未已。”《史記·秦本紀》:“開地千裡。”《徐霞客遊記·滇遊日記十一》:“南逾山脊,為新開道。”⑧開創。《史記·秦本紀》:“為後世開業。”⑨開始。《詩經·周頌· 武》:“允文文王,克開厥後。”(允文:確實有文德。克:能夠。厥:其。)《論衡·書解》:“商鞅相孝公,為秦開帝業。”《後漢書·馮衍傳下》:“開歲發春兮,百卉含英。”⑩發動或操縱。杜甫《登白馬潭》:“水生春纜沒,日出野船開。”魏源《道光洋艘征撫記上》:“關天培開炮應之,擊斷洋船頭鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《嶽陽樓記》:“若夫淫雨霏霏,連月不開。”

    闡:

    ①開;開辟。潘嶽《為賈謐作贈陸機》:“粵有生民,伏羲始君;結繩闡化,八象成文。”②闡發;闡明。顏延之《皇太子釋奠會作》詩:“闡揚文令。”(揚:宣揚。)

    欲:

    ①欲望;願望。又作“慾”。《孟子·離婁下》:“從(縱)耳目之欲。”《孫子兵法·謀攻》:“上下同欲者勝。”②想要。《左傳·隱公元年》:“愛共叔段,欲立之。”《論語·顏淵》:“己所不欲,勿施於人。”③需要。《齊民要術·耕田》:“凡秋耕欲深,春夏欲淺。”④副詞。將要;快要。杜甫《聞官軍收河南河北》:“卻看妻子愁何在,漫卷詩書喜欲狂。”⑤情欲;貪欲。劉伶《酒德頌》:“不覺寒暑之切肌,利欲之感情。”

    心:

    ①心臟。《淮南子·原道》:“心者,五臟之主也。”②通常指思維器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官則思。”《國語·周語上》:“夫民慮之於心,而宣之於口。”③掛懷;關心。唐順之《與呂沃洲巡按書》:“兩公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:於。)④中央;中心。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之處。《三國志·蜀書·龐統法正傳》:“而敵傢數道並進,已入心腹。”2. 親信的人。

    更:

    (一)①改變;更換。《韓非子·解老》:“凡法令更則利害易。”②替換。《呂氏春秋·仲春紀》:“是月也,祀不用犧牲,用圭璧,更皮幣。”(犧牲:祭祀用的牲畜。圭:玉器名。皮幣:毛皮和繒帛。)引申為交替。《漢書·萬石君傳》:“九卿更進用事。”③經歷;經過。《韓非子·外儲說左上》:“更日久則塗幹而椽燥。”④抵償;抵押。《史記·平準書》:“悉巴蜀租賦不足以更之。”(悉:竭盡。)⑤古時夜間計時單位,一夜分為五更,每一更約二小時。嶽飛《小重山》:“驚回千裡夢,已三更。” (二)gèng 副詞。①相當於“再”、“又”。《史記·孟嘗君列傳》:“此時孟嘗君有一狐白裘,直千金,天下無雙,入秦獻之昭王,更無他裘。”(直:同“值”。)杜甫《石壕吏》:“室中更無人,惟有乳下孫。”②相當於“愈”。更加。《史記·管晏列傳》:“吾嘗為鮑叔謀事,而更窮困。”


  • 区区甚日,道眸开阐欲心更。

    “区区甚日,道眸开阐欲心更。”诗句出处:《上丹霄三首》;是元朝诗人丘处机的作品。

    洞天清,神山秀,少人行。尽贪恋、世梦峥嵘。仙风瑞景,眼前虽顿却如盲。爱河终日,竞浮沉、来往纵横。东方出,西方没,南方死,北方生。四方转、异类翻腾。区区甚日,道眸开阐欲心更。愿将灵质,悟空华

    感皇恩,承天诏,控西南。大门敞、高对烟岚。双权再任,过期无代复登三。晏然军国,事和平,灾割封缄。年将暮,心归道,搜玄路,访清谈。降尊宠、谦下无惭。山人放旷,本来无得有何参。但能慈忍,戒荒淫

    厌尘劳,抛家计,慕清闲。向物外、观照人间。须臾变灭,蜃楼歌侧海涛翻。暂时光景,转身休、百岁如弹。掀天富,倾城丽,过人勇,彻心奸。尽逐境、颠倒循环。纷纷醉梦,往来争夺苦摧残。不如闻早,伴烟霞

    以上丘处机作品《上丹霄》共3首

    【注释】:

    区:

    (一)①分别;划分。《论语·子张》:“譬诸草木,区以别矣。”《南齐书·吕安国传》:“流杂繁广,宜并加区判,定其隶属。”(判:判别。)②地域;有一定界限的地方或范畴。《尚书·康诰》:“用肇造我区夏。”(用:因而。肇:始。区夏:诸夏之地。)《文心雕龙·乐府》:“昔子政品文,诗与歌别,故略具乐篇,以标区界。”③量词。所,座。《后汉书·宦者列传·侯览》:“起立第宅十有六区。”姚兴《遗僧朗书》:“经一部,宝台一区。”④通“勾”。弯曲。《管子·五行》:“草木区萌。”[区区]1.微小的样子。《左传·襄公十七年》:“宋国区区,而有诅有祝。”(诅:诅咒。祝:歌颂。)2.自称的谦词。《后汉书·窦融传》:“区区所献,唯将军省焉。”(省xǐng:体察。)3.自得的样子。《吕氏春秋·务大》:“燕爵争善处于一屋之下,母子相哺也,区区焉相乐也。”(爵:通“雀”。小鸟。)4.拘泥、固执的样子。《汉书·杨王孙传》:“何必区区独守所闻?”5.诚挚的样子。《古诗为焦仲卿妻作》:“新妇谓府吏:感君区区怀。”又指诚挚的情意。苏轼《与陈公密书》之一:“即造宇下,一吐区区。”(造:至。)(二)ōu 古代量器名。又为容量单位。四升为豆,四豆为区。《左传·昭公三年》:“齐旧四量:豆、区、釜、钟。”《韩非子·外储说右上》:“下之私大斗斛区釜以出贷,小斗斛区釜以收之。”(下之:对下。大:增大。) (三)kòu [区霿mòu]也作“区瞀”。昏昧。《汉书·五行志下之上》:“貌言视听,以心为主,四者皆失,则区霿无识。”

    甚:

    ①表示程度的副词。厉害;过分。《列子·汤问》:“甚矣,汝之不惠。”白行简《李娃传》:“生恚(huì)怒方甚。”(恚:恨。)②超过;胜过。《国语·周语上》:“防民之口,甚于防川。”③副词。很;非常。《左传·僖公二十四年》:“臣之罪甚多矣。”

    道:

    (一)①道路。《史记·陈涉世家》:“会天大雨,道不通。”②水流通行的途径。《左传·昭公十三年》:“秋,晋侯会吴子于良,水道不可,吴子辞,乃还。”(会:约会。良:地名。)③取道。文天祥《指南录后序》:“道海安、如皋,凡三百里。”④方法;途径。《论语·里仁》:“富与贵,是人之所欲也;不以其道得之,不处也。”⑤技艺。《论语·子张》:“虽小道,必有可观者焉。”⑥宇宙万物的本原。《周易·系辞上》:“一阴一阳之谓道。”⑦规律;道理。《荀子·天论》:“循道而不贰,则天不能祸。”(循:遵照。贰:不专一。)⑧政治主张或思想学说。《论语·里仁》:“吾道一以贯之哉。”⑨好的政治局面。《论语·季氏》:“天下有道,则礼乐征伐自天子出。”⑩道德;道义。徐阶《送司封仲芳杨子赴留都》:“古道日沦替,群谀纷追随。”(沦:沦亡。替:衰落。谀:阿谀,奉承。)(11)道家。上古思想流派之一。(12)指道术。孙光宪《北梦琐言》卷十二:“子若学道,即有仙分。”(13)行政区划名。1. 唐初分天下为十道,开元二十一年增至十五道。2. 清代和民国初年曾在省以下设若干分守道。(14)说;讲述。《盐铁论·遵道》:“饰虚言以乱实,道古以害今。”(15)量词。用于命令、题目等。《新唐书·选举志》:“进士试诗、赋及时务策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左传·襄公三十一年》:“大决所犯,伤人必多,吾不克救也。不如小决使道。”(决:河流决口。克:能。)2. 引导。《汉书·张骞传》:“唯王使人道送我。”②治理。《论语·为政》:“道之以政,齐之以刑,民免而无耻。”(政:政令。齐:整顿。免:免于犯罪。)③介词。从;由。《汉书·淮南王安传》:“诸使者道长安来,为妄妖言。”

    眸:

    ①眼珠。曹植《洛神赋》:“明眸善睐(lài),靥(yè)辅承权。”(睐:旁视。靥辅:脸上的酒窝。权:指两颊。)②眼睛。刘桢《鲁都赋》:“和颜扬眸,眄风长歌。”

    开:

    ①开门。《吕氏春秋·爱类》:“昔上古龙门未开。”《老子》第二十七章:“善闭,无关楗而不可开。”(关楗:门闩。)②打开;张开。孟浩然《过故人庄》:“开轩面场圃,把酒话桑麻。”(轩:窗。)③舒展;开放。岑参《白雪歌送武判官归京》:“忽如一夜春风来,千树万树梨花开。”引申为舒展。李白《梦游天姥吟留别》:“安能摧眉折腰事权贵,使我不得开心颜。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,泾渭开愁容。”(火:战火。)崔珏《哭李商隐》:“一生襟抱未曾开。”(襟抱:抱负。)⑤分开;分离。《吕氏春秋·贵信》:“地不刚,则冻闭不开。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合开。”(六合:天地四方。)引申为散开。杜甫《梅雨》:“云雾密难开。”杜甫《雨》:“蛟龙斗不开。”⑥切;割。⑦开辟;开发。《韩非子·初见秦》:“开地数千里,此其大功也。”《晋书· 羊祜传》:“辟土开疆。”又为开通。《汉书·张骞传》:“骞开外国道。”李白《望天门山》:“天门中断楚江开。”引申为扩大,扩展。《荀子·富国》:“节其流,开其源。”杜甫《兵车行》:“武皇开边意未已。”《史记·秦本纪》:“开地千里。”《徐霞客游记·滇游日记十一》:“南逾山脊,为新开道。”⑧开创。《史记·秦本纪》:“为后世开业。”⑨开始。《诗经·周颂· 武》:“允文文王,克开厥后。”(允文:确实有文德。克:能够。厥:其。)《论衡·书解》:“商鞅相孝公,为秦开帝业。”《后汉书·冯衍传下》:“开岁发春兮,百卉含英。”⑩发动或操纵。杜甫《登白马潭》:“水生春缆没,日出野船开。”魏源《道光洋艘征抚记上》:“关天培开炮应之,击断洋船头鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《岳阳楼记》:“若夫淫雨霏霏,连月不开。”

    阐:

    ①开;开辟。潘岳《为贾谧作赠陆机》:“粤有生民,伏羲始君;结绳阐化,八象成文。”②阐发;阐明。颜延之《皇太子释奠会作》诗:“阐扬文令。”(扬:宣扬。)

    欲:

    ①欲望;愿望。又作“慾”。《孟子·离娄下》:“从(纵)耳目之欲。”《孙子兵法·谋攻》:“上下同欲者胜。”②想要。《左传·隐公元年》:“爱共叔段,欲立之。”《论语·颜渊》:“己所不欲,勿施于人。”③需要。《齐民要术·耕田》:“凡秋耕欲深,春夏欲浅。”④副词。将要;快要。杜甫《闻官军收河南河北》:“却看妻子愁何在,漫卷诗书喜欲狂。”⑤情欲;贪欲。刘伶《酒德颂》:“不觉寒暑之切肌,利欲之感情。”

    心:

    ①心脏。《淮南子·原道》:“心者,五脏之主也。”②通常指思维器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官则思。”《国语·周语上》:“夫民虑之于心,而宣之于口。”③挂怀;关心。唐顺之《与吕沃洲巡按书》:“两公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:于。)④中央;中心。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之处。《三国志·蜀书·庞统法正传》:“而敌家数道并进,已入心腹。”2. 亲信的人。

    更:

    (一)①改变;更换。《韩非子·解老》:“凡法令更则利害易。”②替换。《吕氏春秋·仲春纪》:“是月也,祀不用牺牲,用圭璧,更皮币。”(牺牲:祭祀用的牲畜。圭:玉器名。皮币:毛皮和缯帛。)引申为交替。《汉书·万石君传》:“九卿更进用事。”③经历;经过。《韩非子·外储说左上》:“更日久则涂干而椽燥。”④抵偿;抵押。《史记·平准书》:“悉巴蜀租赋不足以更之。”(悉:竭尽。)⑤古时夜间计时单位,一夜分为五更,每一更约二小时。岳飞《小重山》:“惊回千里梦,已三更。” (二)gèng 副词。①相当于“再”、“又”。《史记·孟尝君列传》:“此时孟尝君有一狐白裘,直千金,天下无双,入秦献之昭王,更无他裘。”(直:同“值”。)杜甫《石壕吏》:“室中更无人,惟有乳下孙。”②相当于“愈”。更加。《史记·管晏列传》:“吾尝为鲍叔谋事,而更穷困。”


  • ou ou shen ri ,dao mou kai chan yu xin geng 。

    “ou ou shen ri ,dao mou kai chan yu xin geng 。”shi gou chu chu :《shang dan xiao san shou 》;shi yuan chao shi ren qiu chu ji de zuo pin 。

    dong tian qing ,shen shan xiu ,shao ren hang 。jin tan lian 、shi meng zheng rong 。xian feng rui jing ,yan qian sui du que ru mang 。ai he zhong ri ,jing fu chen 、lai wang zong heng 。dong fang chu ,xi fang mei ,na fang si ,bei fang sheng 。si fang zhuai 、yi lei fan teng 。ou ou shen ri ,dao mou kai chan yu xin geng 。yuan jiang ling zhi ,wu kong hua

    gan huang en ,cheng tian zhao ,kong xi na 。da men chang 、gao dui yan lan 。shuang quan zai ren ,guo ji mo dai fu deng san 。yan ran jun guo ,shi he ping ,zai ge feng jian 。nian jiang mu ,xin gui dao ,sou xuan lu ,fang qing tan 。jiang zun chong 、qian xia mo can 。shan ren fang kuang ,ben lai mo de you he can 。dan neng ci ren ,jie huang yin

    ya chen lao ,pao jia ji ,mu qing xian 。xiang wu wai 、guan zhao ren jian 。xu yu bian mie ,shen lou ge ce hai tao fan 。zan shi guang jing ,zhuai shen xiu 、bai sui ru dan 。xian tian fu ,qing cheng li ,guo ren yong ,che xin jian 。jin zhu jing 、dian dao xun huan 。fen fen zui meng ,wang lai zheng duo ku cui can 。bu ru wen zao ,ban yan xia

    yi shang qiu chu ji zuo pin 《shang dan xiao 》gong 3shou

    【zhu shi 】:

    ou :

    (yi )①fen bie ;hua fen 。《lun yu ·zi zhang 》:“pi zhu cao mu ,ou yi bie yi 。”《na ji shu ·lv an guo chuan 》:“liu za fan an ,yi bing jia ou pan ,ding ji li shu 。”(pan :pan bie 。)②de yu ;you yi ding jie xian de de fang huo fan chou 。《shang shu ·kang gao 》:“yong zhao zao wo ou xia 。”(yong :yin er 。zhao :shi 。ou xia :zhu xia zhi de 。)《wen xin diao long ·le fu 》:“xi zi zheng pin wen ,shi yu ge bie ,gu lve ju le pian ,yi biao ou jie 。”③liang ci 。suo ,zuo 。《hou han shu ·huan zhe lie chuan ·hou lan 》:“qi li di zhai shi you liu ou 。”yao xing 《wei seng lang shu 》:“jing yi bu ,bao tai yi ou 。”④tong “gou ”。wan qu 。《guan zi ·wu hang 》:“cao mu ou meng 。”[ou ou ]1.wei xiao de yang zi 。《zuo chuan ·xiang gong shi qi nian 》:“song guo ou ou ,er you zu you zhu 。”(zu :zu zhou 。zhu :ge song 。)2.zi chen de qian ci 。《hou han shu ·dou rong chuan 》:“ou ou suo suo ,wei jiang jun sheng yan 。”(sheng xǐng:ti cha 。)3.zi de de yang zi 。《lv shi chun qiu ·wu da 》:“yan jue zheng shan chu yu yi wu zhi xia ,mu zi xiang bu ye ,ou ou yan xiang le ye 。”(jue :tong “qiao ”。xiao diao 。)4.ju ni 、gu zhi de yang zi 。《han shu ·yang wang sun chuan 》:“he bi ou ou du shou suo wen ?”5.cheng zhi de yang zi 。《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“xin fu wei fu li :gan jun ou ou huai 。”you zhi cheng zhi de qing yi 。su shi 《yu chen gong mi shu 》zhi yi :“ji zao yu xia ,yi tu ou ou 。”(zao :zhi 。)(er )ōu gu dai liang qi ming 。you wei rong liang chan wei 。si sheng wei dou ,si dou wei ou 。《zuo chuan ·zhao gong san nian 》:“ji jiu si liang :dou 、ou 、fu 、zhong 。”《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“xia zhi si da dou hu ou fu yi chu dai ,xiao dou hu ou fu yi shou zhi 。”(xia zhi :dui xia 。da :zeng da 。) (san )kòu [ou mao mòu]ye zuo “ou mao ”。hun mei 。《han shu ·wu hang zhi xia zhi shang 》:“mao yan shi ting ,yi xin wei zhu ,si zhe jie shi ,ze ou mao mo shi 。”

    shen :

    ①biao shi cheng du de fu ci 。li hai ;guo fen 。《lie zi ·shang wen 》:“shen yi ,ru zhi bu hui 。”bai hang jian 《li wa chuan 》:“sheng hui (huì)nu fang shen 。”(hui :hen 。)②chao guo ;sheng guo 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“fang min zhi kou ,shen yu fang chuan 。”③fu ci 。hen ;fei chang 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“chen zhi zui shen duo yi 。”

    dao :

    (yi )①dao lu 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“hui tian da yu ,dao bu tong 。”②shui liu tong hang de tu jing 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“qiu ,jin hou hui wu zi yu liang ,shui dao bu ke ,wu zi ci ,nai hai 。”(hui :yao hui 。liang :de ming 。)③qu dao 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“dao hai an 、ru gao ,fan san bai li 。”④fang fa ;tu jing 。《lun yu ·li ren 》:“fu yu gui ,shi ren zhi suo yu ye ;bu yi ji dao de zhi ,bu chu ye 。”⑤ji yi 。《lun yu ·zi zhang 》:“sui xiao dao ,bi you ke guan zhe yan 。”⑥yu zhou mo wu de ben yuan 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yi yin yi yang zhi wei dao 。”⑦gui lv ;dao li 。《xun zi ·tian lun 》:“xun dao er bu er ,ze tian bu neng huo 。”(xun :zun zhao 。er :bu zhuan yi 。)⑧zheng zhi zhu zhang huo sai xiang xue shui 。《lun yu ·li ren 》:“wu dao yi yi guan zhi zai 。”⑨hao de zheng zhi ju mian 。《lun yu ·ji shi 》:“tian xia you dao ,ze li le zheng fa zi tian zi chu 。”⑩dao de ;dao yi 。xu jie 《song si feng zhong fang yang zi fu liu dou 》:“gu dao ri lun ti ,qun yu fen zhui sui 。”(lun :lun wang 。ti :cui la 。yu :a yu ,feng cheng 。)(11)dao jia 。shang gu sai xiang liu pa zhi yi 。(12)zhi dao shu 。sun guang xian 《bei meng suo yan 》juan shi er :“zi re xue dao ,ji you xian fen 。”(13)hang zheng ou hua ming 。1. tang chu fen tian xia wei shi dao ,kai yuan er shi yi nian zeng zhi shi wu dao 。2. qing dai he min guo chu nian ceng zai sheng yi xia she re gan fen shou dao 。(14)shui ;jiang shu 。《yan tie lun ·zun dao 》:“shi xu yan yi luan shi ,dao gu yi hai jin 。”(15)liang ci 。yong yu ming ling 、ti mu deng 。《xin tang shu ·shua ju zhi 》:“jin shi shi shi 、fu ji shi wu ce wu dao 。”(er )dǎo ①tong “導”。1.shu tong 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“da jue suo fan ,shang ren bi duo ,wu bu ke jiu ye 。bu ru xiao jue shi dao 。”(jue :he liu jue kou 。ke :neng 。)2. yin dao 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“wei wang shi ren dao song wo 。”②zhi li 。《lun yu ·wei zheng 》:“dao zhi yi zheng ,ji zhi yi xing ,min mian er mo chi 。”(zheng :zheng ling 。ji :zheng du 。mian :mian yu fan zui 。)③jie ci 。cong ;you 。《han shu ·huai na wang an chuan 》:“zhu shi zhe dao chang an lai ,wei wang yao yan 。”

    mou :

    ①yan zhu 。cao zhi 《luo shen fu 》:“ming mou shan lai (lài),ye (yè)fu cheng quan 。”(lai :pang shi 。ye fu :lian shang de jiu wo 。quan :zhi liang jia 。)②yan jing 。liu zhen 《lu dou fu 》:“he yan yang mou ,mian feng chang ge 。”

    kai :

    ①kai men 。《lv shi chun qiu ·ai lei 》:“xi shang gu long men wei kai 。”《lao zi 》di er shi qi zhang :“shan bi ,mo guan jian er bu ke kai 。”(guan jian :men shuan 。)②da kai ;zhang kai 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“kai xuan mian chang pu ,ba jiu hua sang ma 。”(xuan :chuang 。)③shu zhan ;kai fang 。cen can 《bai xue ge song wu pan guan gui jing 》:“hu ru yi ye chun feng lai ,qian shu mo shu li hua kai 。”yin shen wei shu zhan 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“an neng cui mei she yao shi quan gui ,shi wo bu de kai xin yan 。”④shen zhan 。du fu 《wang zai 》:“jing dou bu zai huo ,jing wei kai chou rong 。”(huo :zhan huo 。)cui jue 《ku li shang yin 》:“yi sheng jin bao wei ceng kai 。”(jin bao :bao fu 。)⑤fen kai ;fen li 。《lv shi chun qiu ·gui xin 》:“de bu gang ,ze dong bi bu kai 。”ruan ji 《da ren xian sheng ge 》:“tian de jie xi liu ge kai 。”(liu ge :tian de si fang 。)yin shen wei san kai 。du fu 《mei yu 》:“yun wu mi nan kai 。”du fu 《yu 》:“jiao long dou bu kai 。”⑥qie ;ge 。⑦kai bi ;kai fa 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“kai de shu qian li ,ci ji da gong ye 。”《jin shu · yang hu chuan 》:“bi tu kai jiang 。”you wei kai tong 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“jian kai wai guo dao 。”li bai 《wang tian men shan 》:“tian men zhong duan chu jiang kai 。”yin shen wei kuo da ,kuo zhan 。《xun zi ·fu guo 》:“jie ji liu ,kai ji yuan 。”du fu 《bing che hang 》:“wu huang kai bian yi wei yi 。”《shi ji ·qin ben ji 》:“kai de qian li 。”《xu xia ke you ji ·dian you ri ji shi yi 》:“na yu shan ji ,wei xin kai dao 。”⑧kai chuang 。《shi ji ·qin ben ji 》:“wei hou shi kai ye 。”⑨kai shi 。《shi jing ·zhou song · wu 》:“yun wen wen wang ,ke kai jue hou 。”(yun wen :que shi you wen de 。ke :neng gou 。jue :ji 。)《lun heng ·shu jie 》:“shang yang xiang xiao gong ,wei qin kai di ye 。”《hou han shu ·feng yan chuan xia 》:“kai sui fa chun xi ,bai hui han ying 。”⑩fa dong huo cao zong 。du fu 《deng bai ma tan 》:“shui sheng chun lan mei ,ri chu ye chuan kai 。”wei yuan 《dao guang xiang sou zheng fu ji shang 》:“guan tian pei kai bao ying zhi ,ji duan xiang chuan tou bi ,xi bing duo la hai si 。”(11)xiao san 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“re fu yin yu fei fei ,lian yue bu kai 。”

    chan :

    ①kai ;kai bi 。pan yue 《wei gu mi zuo zeng liu ji 》:“yue you sheng min ,fu xi shi jun ;jie sheng chan hua ,ba xiang cheng wen 。”②chan fa ;chan ming 。yan yan zhi 《huang tai zi shi dian hui zuo 》shi :“chan yang wen ling 。”(yang :xuan yang 。)

    yu :

    ①yu wang ;yuan wang 。you zuo “慾”。《meng zi ·li lou xia 》:“cong (zong )er mu zhi yu 。”《sun zi bing fa ·mou gong 》:“shang xia tong yu zhe sheng 。”②xiang yao 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“ai gong shu duan ,yu li zhi 。”《lun yu ·yan yuan 》:“ji suo bu yu ,wu shi yu ren 。”③xu yao 。《ji min yao shu ·geng tian 》:“fan qiu geng yu shen ,chun xia yu jian 。”④fu ci 。jiang yao ;kuai yao 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“que kan qi zi chou he zai ,man juan shi shu xi yu kuang 。”⑤qing yu ;tan yu 。liu ling 《jiu de song 》:“bu jiao han shu zhi qie ji ,li yu zhi gan qing 。”

    xin :

    ①xin zang 。《huai na zi ·yuan dao 》:“xin zhe ,wu zang zhi zhu ye 。”②tong chang zhi sai wei qi guan he sai xiang 、gan qing deng 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xin zhi guan ze sai 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“fu min lv zhi yu xin ,er xuan zhi yu kou 。”③gua huai ;guan xin 。tang shun zhi 《yu lv wo zhou xun an shu 》:“liang gong zhe ,yi ri ju hu ji wei ,yi ri xin hu ji min zhe ye 。”(hu :yu 。)④zhong yang ;zhong xin 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting hu yue sheng hu xin 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ji xia zhi yue ,ri zai liu ,hun xin zhong ,dan wei zhong 。”[xin fu ]1.yao hai zhi chu 。《san guo zhi ·shu shu ·pang tong fa zheng chuan 》:“er di jia shu dao bing jin ,yi ru xin fu 。”2. qin xin de ren 。

    geng :

    (yi )①gai bian ;geng huan 。《han fei zi ·jie lao 》:“fan fa ling geng ze li hai yi 。”②ti huan 。《lv shi chun qiu ·zhong chun ji 》:“shi yue ye ,si bu yong xi sheng ,yong gui bi ,geng pi bi 。”(xi sheng :ji si yong de sheng chu 。gui :yu qi ming 。pi bi :mao pi he zeng bo 。)yin shen wei jiao ti 。《han shu ·mo dan jun chuan 》:“jiu qing geng jin yong shi 。”③jing li ;jing guo 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“geng ri jiu ze tu gan er chuan zao 。”④di chang ;di ya 。《shi ji ·ping zhun shu 》:“xi ba shu zu fu bu zu yi geng zhi 。”(xi :jie jin 。)⑤gu shi ye jian ji shi chan wei ,yi ye fen wei wu geng ,mei yi geng yao er xiao shi 。yue fei 《xiao chong shan 》:“jing hui qian li meng ,yi san geng 。” (er )gèng fu ci 。①xiang dang yu “zai ”、“you ”。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“ci shi meng chang jun you yi hu bai qiu ,zhi qian jin ,tian xia mo shuang ,ru qin suo zhi zhao wang ,geng mo ta qiu 。”(zhi :tong “zhi ”。)du fu 《dan hao li 》:“shi zhong geng mo ren ,wei you ru xia sun 。”②xiang dang yu “yu ”。geng jia 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“wu chang wei bao shu mou shi ,er geng qiong kun 。”