• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 千古興亡,百年哀樂,天遠孤鴻減。

    “千古興亡,百年哀樂,天遠孤鴻減。”詩句出處:《大江東去四首》;是元朝詩人王旭的作品。

    飛樓縹緲,疑行雲、勢壓鯨川雄傑。賓主落成登眺日,正是炎蒸時節。把酒臨風,憑闌一笑,忘盡人間熱。四圍煙樹,萬傢金碧重疊。休問去棹來帆,南商北旅,歡會並離別。且向尊前呼翠袖,歌取陽春白雪。千古興亡,百年哀樂,天遠孤鴻減。酒闌人散,角聲吹上明月。

    九秋風露,洗塵埃、人似華峰獨立。蘭省東南經濟地,正賴風流籌畫。湖海胸襟,冰霜氣節,邈矣公難及。蒼生望重,故園休夢泉石。且對得意江山,登臨一笑,香滿黃花席。更把西湖都釀酒,醉取白雲詩客。乘興為公,遍遊仙府,檢下長生籍。妙毫濃墨,書公壽祿無極。

    南遊三載,隻江山、不負中原詩客。萬裡行裝無別物,滿意風雲泉石。牛鬥星邊,靈槎縹緲,鬢影銀河濕。哀歌誰和,劍光搖動空碧。回首帝子長洲,洪崖仙去,風雨魚龍泣。海外三山何處是,黃鶴歸飛無力。天下佳人,袖中瑤草,日暮空相憶。乾坤遺恨,月明吹入長笛。

    月臨南呂,正庭階、開到堯*三葉。風露清明鐘氣質,誕作人間豪傑。器宇宏深,襟靈闊遠,物我俱融徹。滔滔欲海,回頭一棹超越。試看南墅開尊,西池垂釣,此個情懷別。記得婆娑亭上酒,還到壽君時節。我夢登天,群仙相對,曾寫長生牒。見君姓字,分明非是虛說。

    以上王旭作品《大江東去》共4首

    【註釋】:

    古:

    ①往昔;歷時久遠。與“今”相對。《周易·系辭下》:“上古穴居野處,後世聖人易之以宮室。”(易:換。宮室:房舍。)蘇軾《水調歌頭》:“人有悲歡離合,月有陰晴圓缺,此事古難全。”②指古代的事物;舊;原來。《古詩十九首》之十六:“良人惟古歡,枉駕惠前綏。”③久遠;古老。趙與時《賓退錄》卷三:“客土二字,其來甚古。”④古體詩的簡稱。或稱古風、古詩。與近體詩相對,不受平仄、對仗等格律的限制,形式比較自由。《詩藪·古體上》:“歌至五、七言古,全不入樂矣。”

    興:

    ①[動]起身,起 來。《論語·衛靈公》:“從者病,莫能~。”②[動]興起,建立。《史記·文帝本紀》:“漢~,至孝文四十有餘載。”③[動]發動。《史記·酷吏列傳》:“漢大~兵伐匈奴。”④[形]興盛。與“廢”相對。《論語· 子路》:“事不成,則禮樂不~。”⑤(xing)[名]興致,興趣(後起意義)。劉義慶《世說新語·任誕》:“吾本乘~而行,~盡而返。”

    亡:

    (一)①逃跑。《左傳·僖公二十四年》:“請由此亡。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“從徑道亡,歸璧於趙。”②外出。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”(時其亡:趁他不在傢時。)③失去;丟失。《戰國策·楚策四》:“亡羊而補牢,未為遲也。”④死。《資治通鑒·卷第六十五》:“今劉表新亡,二子不協,軍中諸將,各有彼此。”⑤滅亡;與“存”相對。《左傳 ·僖公五年》:“虢亡,虞必從之。”《史記·項羽本紀》:“項王笑曰:‘天之亡我,我何渡為!’”杜牧《冬至日寄小姪阿宜詩》:“經書括根本,史書閱興亡。”⑥通“忘(wàng)”。忘記。《韓非子·說林下》:“人不能自止於足,而亡其富之涯乎。”(二)wú 同“無”。①沒有。《漢書·胡建傳》:“貧亡車馬。”賈誼《論積貯疏》:“用之亡度,則物力必屈。”②副詞。表否定,相當於“不”。《漢書·貢禹傳》:“傢亡得私販賣,與民爭利。”《列子·愚公移山》:“河曲智叟亡以應。”

    百:

    ①數詞。十的十倍。《漢書·律歷志上》:“紀於一,協於十,長於百。”(紀:記數。協:合。長:增多。)②指虛數,眾多的。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“樹木叢生,百草豐茂。”

    年:

    ①收成;年景。《谷梁傳·桓公三年》:“五谷皆熟為有年也。”蘇軾《喜雨亭記》:“雨麥於岐山之陽,其占為有年。”②十二個月為一年。《莊子·秋水》:“湯之時,八年七旱。”③年紀;年歲。《史記·屈原賈生列傳》:“是時賈生年二十餘,最為少。”④帝王的年號。改年叫改元。《三國志·吳書·吳主傳》:“改年為延康。”

    哀:

    ①悲哀;悲傷。陸遊《十一月四日風雨大作》:“僵臥孤村不自哀,尚思為國戍輪臺。”②悼念。《左傳·僖公三十三年》:“秦不哀吾喪。”(喪:指晉文公之死。)③憐憫;憐恤。柳宗元《捕蛇者說》:“君將哀而生之乎?”④哀嘆。杜牧《阿房宮賦》:“秦人不暇自哀,而後人哀之。”

    樂:

    (一)①音樂。《周易·豫》:“先王以作樂崇德。”《呂氏春秋·古樂》:“故樂之所由來者尚矣,非獨為一世之所造也。”又為奏樂。《禮記·曲禮下》:“歲兇,年谷不登……士飲酒不樂。”②樂工;演奏音樂的人。《論語·微子》:“齊人歸女樂,季桓子受之。”(歸:通“饋”。贈送。)③樂器。《韓非子·解老》:“故竽先則鐘瑟皆隨,竽唱則諸樂皆和。” (二)lè愉快;快樂。《左傳· 隱公元年》:“其樂也融融。”范仲淹《嶽陽樓記》:“此樂何極?” (三)yào 喜好;喜愛。《論語·雍也》:“知者樂山,仁者樂水。”(知:智。)《晉書·阮籍傳》:“籍平生曾遊東平,樂其風土。”

    天:

    ①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”

    孤:

    ①幼年死去父親或父母的人。《孟子·梁惠王下》:“幼而無父曰孤。”②孤單;單獨。王維《使至塞上》:“大漠孤煙直,長河落日圓。”③古代王侯的謙稱。《三國志· 蜀書 ·諸葛亮傳》:“孤之有孔明,猶魚之有水也。”④辜負。《後漢書·袁敞傳》:“臣孤恩負義。”⑤指無子女的人。《呂氏春秋·懷寵》:“求其孤寡而振恤之。”⑥獨特的;傑出的。楊萬裡《和李天麟二首》之一:“學詩須透脫,信手自孤高。”

    鴻:

    (一)①鴻鵠;即天鵝。《管子·戒》:“今夫鴻鵠春北而秋南。”《孟子·告子上》:“一心以為有鴻鵠將至。”②鴻雁;大雁。司馬遷《報任安書》:“人固有一死,或重於泰山,或輕於鴻毛。”③借指書信。許自昌《水滸記·感憤》:“望風懷想,引領臨歧,喜接鴻鱗。”④大。張居正《辛未會試程策》之二:“大小相維,鴻纖具備。”(維:連結。纖:細小。)劉禹錫《陋室銘》:“談笑有鴻儒。”⑤洪水。《荀子·成相》:“禹有功,抑下鴻,辟除民害逐共工。”(禹、共工:皆上古人名。抑:遏止。辟:摒除。)⑥強盛。《呂氏春秋·執一》:“五帝以昭,神農以鴻。” (二)hòng [鴻蒙]渾沌未開之時。《莊子·在宥》:“雲將東遊,過扶搖之枝,而適遭鴻蒙。”[鴻洞]空幻無邊的樣子。《淮南子·精神》:“古未有天地之時,惟象無形……澒濛鴻洞,未知其門。”

    減:

    ①減少;減損。宋玉《登徒子好色賦》:“東傢之子,增之一分則太長,減之一分則太短。”②減輕;降低。《後漢書·光武帝紀下》:“天地之性人為貴。其殺奴婢,不得減罪。”《晉書·王渾傳》:“渾所歷之職,前後著稱,及居臺輔,聲望日減。”③少於;次於。沈括《夢溪筆談·官政一》:“鹽之品至多……中國所出,亦不減數十種。”④消滅;除掉。《左傳·文公十七年》:“十一月克滅侯宣多,而隨蔡侯以朝於執事。”


  • 千古兴亡,百年哀乐,天远孤鸿减。

    “千古兴亡,百年哀乐,天远孤鸿减。”诗句出处:《大江东去四首》;是元朝诗人王旭的作品。

    飞楼缥缈,疑行云、势压鲸川雄杰。宾主落成登眺日,正是炎蒸时节。把酒临风,凭阑一笑,忘尽人间热。四围烟树,万家金碧重叠。休问去棹来帆,南商北旅,欢会并离别。且向尊前呼翠袖,歌取阳春白雪。千古兴亡,百年哀乐,天远孤鸿减。酒阑人散,角声吹上明月。

    九秋风露,洗尘埃、人似华峰独立。兰省东南经济地,正赖风流筹画。湖海胸襟,冰霜气节,邈矣公难及。苍生望重,故园休梦泉石。且对得意江山,登临一笑,香满黄花席。更把西湖都酿酒,醉取白云诗客。乘兴为公,遍游仙府,检下长生籍。妙毫浓墨,书公寿禄无极。

    南游三载,只江山、不负中原诗客。万里行装无别物,满意风云泉石。牛斗星边,灵槎缥缈,鬓影银河湿。哀歌谁和,剑光摇动空碧。回首帝子长洲,洪崖仙去,风雨鱼龙泣。海外三山何处是,黄鹤归飞无力。天下佳人,袖中瑶草,日暮空相忆。乾坤遗恨,月明吹入长笛。

    月临南吕,正庭阶、开到尧*三叶。风露清明钟气质,诞作人间豪杰。器宇宏深,襟灵阔远,物我俱融彻。滔滔欲海,回头一棹超越。试看南墅开尊,西池垂钓,此个情怀别。记得婆娑亭上酒,还到寿君时节。我梦登天,群仙相对,曾写长生牒。见君姓字,分明非是虚说。

    以上王旭作品《大江东去》共4首

    【注释】:

    古:

    ①往昔;历时久远。与“今”相对。《周易·系辞下》:“上古穴居野处,后世圣人易之以宫室。”(易:换。宫室:房舍。)苏轼《水调歌头》:“人有悲欢离合,月有阴晴圆缺,此事古难全。”②指古代的事物;旧;原来。《古诗十九首》之十六:“良人惟古欢,枉驾惠前绥。”③久远;古老。赵与时《宾退录》卷三:“客土二字,其来甚古。”④古体诗的简称。或称古风、古诗。与近体诗相对,不受平仄、对仗等格律的限制,形式比较自由。《诗薮·古体上》:“歌至五、七言古,全不入乐矣。”

    兴:

    ①[动]起身,起 来。《论语·卫灵公》:“从者病,莫能~。”②[动]兴起,建立。《史记·文帝本纪》:“汉~,至孝文四十有余载。”③[动]发动。《史记·酷吏列传》:“汉大~兵伐匈奴。”④[形]兴盛。与“废”相对。《论语· 子路》:“事不成,则礼乐不~。”⑤(xing)[名]兴致,兴趣(后起意义)。刘义庆《世说新语·任诞》:“吾本乘~而行,~尽而返。”

    亡:

    (一)①逃跑。《左传·僖公二十四年》:“请由此亡。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“从径道亡,归璧于赵。”②外出。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”(时其亡:趁他不在家时。)③失去;丢失。《战国策·楚策四》:“亡羊而补牢,未为迟也。”④死。《资治通鉴·卷第六十五》:“今刘表新亡,二子不协,军中诸将,各有彼此。”⑤灭亡;与“存”相对。《左传 ·僖公五年》:“虢亡,虞必从之。”《史记·项羽本纪》:“项王笑曰:‘天之亡我,我何渡为!’”杜牧《冬至日寄小姪阿宜诗》:“经书括根本,史书阅兴亡。”⑥通“忘(wàng)”。忘记。《韩非子·说林下》:“人不能自止于足,而亡其富之涯乎。”(二)wú 同“无”。①没有。《汉书·胡建传》:“贫亡车马。”贾谊《论积贮疏》:“用之亡度,则物力必屈。”②副词。表否定,相当于“不”。《汉书·贡禹传》:“家亡得私贩卖,与民争利。”《列子·愚公移山》:“河曲智叟亡以应。”

    百:

    ①数词。十的十倍。《汉书·律历志上》:“纪于一,协于十,长于百。”(纪:记数。协:合。长:增多。)②指虚数,众多的。曹操《步出夏门行·观沧海》:“树木丛生,百草丰茂。”

    年:

    ①收成;年景。《谷梁传·桓公三年》:“五谷皆熟为有年也。”苏轼《喜雨亭记》:“雨麦于岐山之阳,其占为有年。”②十二个月为一年。《庄子·秋水》:“汤之时,八年七旱。”③年纪;年岁。《史记·屈原贾生列传》:“是时贾生年二十余,最为少。”④帝王的年号。改年叫改元。《三国志·吴书·吴主传》:“改年为延康。”

    哀:

    ①悲哀;悲伤。陆游《十一月四日风雨大作》:“僵卧孤村不自哀,尚思为国戍轮台。”②悼念。《左传·僖公三十三年》:“秦不哀吾丧。”(丧:指晋文公之死。)③怜悯;怜恤。柳宗元《捕蛇者说》:“君将哀而生之乎?”④哀叹。杜牧《阿房宫赋》:“秦人不暇自哀,而后人哀之。”

    乐:

    (一)①音乐。《周易·豫》:“先王以作乐崇德。”《吕氏春秋·古乐》:“故乐之所由来者尚矣,非独为一世之所造也。”又为奏乐。《礼记·曲礼下》:“岁凶,年谷不登……士饮酒不乐。”②乐工;演奏音乐的人。《论语·微子》:“齐人归女乐,季桓子受之。”(归:通“馈”。赠送。)③乐器。《韩非子·解老》:“故竽先则钟瑟皆随,竽唱则诸乐皆和。” (二)lè愉快;快乐。《左传· 隐公元年》:“其乐也融融。”范仲淹《岳阳楼记》:“此乐何极?” (三)yào 喜好;喜爱。《论语·雍也》:“知者乐山,仁者乐水。”(知:智。)《晋书·阮籍传》:“籍平生曾游东平,乐其风土。”

    天:

    ①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”

    孤:

    ①幼年死去父亲或父母的人。《孟子·梁惠王下》:“幼而无父曰孤。”②孤单;单独。王维《使至塞上》:“大漠孤烟直,长河落日圆。”③古代王侯的谦称。《三国志· 蜀书 ·诸葛亮传》:“孤之有孔明,犹鱼之有水也。”④辜负。《后汉书·袁敞传》:“臣孤恩负义。”⑤指无子女的人。《吕氏春秋·怀宠》:“求其孤寡而振恤之。”⑥独特的;杰出的。杨万里《和李天麟二首》之一:“学诗须透脱,信手自孤高。”

    鸿:

    (一)①鸿鹄;即天鹅。《管子·戒》:“今夫鸿鹄春北而秋南。”《孟子·告子上》:“一心以为有鸿鹄将至。”②鸿雁;大雁。司马迁《报任安书》:“人固有一死,或重于泰山,或轻于鸿毛。”③借指书信。许自昌《水浒记·感愤》:“望风怀想,引领临歧,喜接鸿鳞。”④大。张居正《辛未会试程策》之二:“大小相维,鸿纤具备。”(维:连结。纤:细小。)刘禹锡《陋室铭》:“谈笑有鸿儒。”⑤洪水。《荀子·成相》:“禹有功,抑下鸿,辟除民害逐共工。”(禹、共工:皆上古人名。抑:遏止。辟:摒除。)⑥强盛。《吕氏春秋·执一》:“五帝以昭,神农以鸿。” (二)hòng [鸿蒙]浑沌未开之时。《庄子·在宥》:“云将东游,过扶摇之枝,而适遭鸿蒙。”[鸿洞]空幻无边的样子。《淮南子·精神》:“古未有天地之时,惟象无形……澒濛鸿洞,未知其门。”

    减:

    ①减少;减损。宋玉《登徒子好色赋》:“东家之子,增之一分则太长,减之一分则太短。”②减轻;降低。《后汉书·光武帝纪下》:“天地之性人为贵。其杀奴婢,不得减罪。”《晋书·王浑传》:“浑所历之职,前后著称,及居台辅,声望日减。”③少于;次于。沈括《梦溪笔谈·官政一》:“盐之品至多……中国所出,亦不减数十种。”④消灭;除掉。《左传·文公十七年》:“十一月克灭侯宣多,而随蔡侯以朝于执事。”


  • qian gu xing wang ,bai nian ai le ,tian yuan gu hong jian 。

    “qian gu xing wang ,bai nian ai le ,tian yuan gu hong jian 。”shi gou chu chu :《da jiang dong qu si shou 》;shi yuan chao shi ren wang xu de zuo pin 。

    fei lou piao miao ,yi hang yun 、shi ya jing chuan xiong jie 。bin zhu la cheng deng tiao ri ,zheng shi yan zheng shi jie 。ba jiu lin feng ,ping lan yi xiao ,wang jin ren jian re 。si wei yan shu ,mo jia jin bi chong die 。xiu wen qu zhao lai fan ,na shang bei lv ,huan hui bing li bie 。ju xiang zun qian hu cui xiu ,ge qu yang chun bai xue 。qian gu xing wang ,bai nian ai le ,tian yuan gu hong jian 。jiu lan ren san ,jiao sheng chui shang ming yue 。

    jiu qiu feng lou ,xi chen ai 、ren shi hua feng du li 。lan sheng dong na jing ji de ,zheng lai feng liu chou hua 。hu hai xiong jin ,bing shuang qi jie ,miao yi gong nan ji 。cang sheng wang chong ,gu yuan xiu meng quan dan 。ju dui de yi jiang shan ,deng lin yi xiao ,xiang man huang hua xi 。geng ba xi hu dou niang jiu ,zui qu bai yun shi ke 。cheng xing wei gong ,bian you xian fu ,jian xia chang sheng ji 。miao hao nong mo ,shu gong shou lu mo ji 。

    na you san zai ,zhi jiang shan 、bu fu zhong yuan shi ke 。mo li hang zhuang mo bie wu ,man yi feng yun quan dan 。niu dou xing bian ,ling cha piao miao ,bin ying yin he shi 。ai ge shei he ,jian guang yao dong kong bi 。hui shou di zi chang zhou ,hong ya xian qu ,feng yu yu long qi 。hai wai san shan he chu shi ,huang he gui fei mo li 。tian xia jia ren ,xiu zhong yao cao ,ri mu kong xiang yi 。gan kun wei hen ,yue ming chui ru chang di 。

    yue lin na lv ,zheng ting jie 、kai dao yao *san xie 。feng lou qing ming zhong qi zhi ,dan zuo ren jian hao jie 。qi yu hong shen ,jin ling kuo yuan ,wu wo ju rong che 。tao tao yu hai ,hui tou yi zhao chao yue 。shi kan na shu kai zun ,xi chi chui diao ,ci ge qing huai bie 。ji de po suo ting shang jiu ,hai dao shou jun shi jie 。wo meng deng tian ,qun xian xiang dui ,ceng xie chang sheng die 。jian jun xing zi ,fen ming fei shi xu shui 。

    yi shang wang xu zuo pin 《da jiang dong qu 》gong 4shou

    【zhu shi 】:

    gu :

    ①wang xi ;li shi jiu yuan 。yu “jin ”xiang dui 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu xue ju ye chu ,hou shi sheng ren yi zhi yi gong shi 。”(yi :huan 。gong shi :fang she 。)su shi 《shui diao ge tou 》:“ren you bei huan li ge ,yue you yin qing yuan que ,ci shi gu nan quan 。”②zhi gu dai de shi wu ;jiu ;yuan lai 。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi liu :“liang ren wei gu huan ,wang jia hui qian sui 。”③jiu yuan ;gu lao 。zhao yu shi 《bin tui lu 》juan san :“ke tu er zi ,ji lai shen gu 。”④gu ti shi de jian chen 。huo chen gu feng 、gu shi 。yu jin ti shi xiang dui ,bu shou ping ze 、dui zhang deng ge lv de xian zhi ,xing shi bi jiao zi you 。《shi sou ·gu ti shang 》:“ge zhi wu 、qi yan gu ,quan bu ru le yi 。”

    xing :

    ①[dong ]qi shen ,qi lai 。《lun yu ·wei ling gong 》:“cong zhe bing ,mo neng ~。”②[dong ]xing qi ,jian li 。《shi ji ·wen di ben ji 》:“han ~,zhi xiao wen si shi you yu zai 。”③[dong ]fa dong 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“han da ~bing fa xiong nu 。”④[xing ]xing cheng 。yu “fei ”xiang dui 。《lun yu · zi lu 》:“shi bu cheng ,ze li le bu ~。”⑤(xing)[ming ]xing zhi ,xing qu (hou qi yi yi )。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ren dan 》:“wu ben cheng ~er hang ,~jin er fan 。”

    wang :

    (yi )①tao pao 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“qing you ci wang 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“cong jing dao wang ,gui bi yu zhao 。”②wai chu 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”(shi ji wang :chen ta bu zai jia shi 。)③shi qu ;diu shi 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“wang yang er bu lao ,wei wei chi ye 。”④si 。《zi zhi tong jian ·juan di liu shi wu 》:“jin liu biao xin wang ,er zi bu xie ,jun zhong zhu jiang ,ge you bi ci 。”⑤mie wang ;yu “cun ”xiang dui 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“guo wang ,yu bi cong zhi 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang wang xiao yue :‘tian zhi wang wo ,wo he du wei !’”du mu 《dong zhi ri ji xiao 姪a yi shi 》:“jing shu gua gen ben ,shi shu yue xing wang 。”⑥tong “wang (wàng)”。wang ji 。《han fei zi ·shui lin xia 》:“ren bu neng zi zhi yu zu ,er wang ji fu zhi ya hu 。”(er )wú tong “mo ”。①mei you 。《han shu ·hu jian chuan 》:“pin wang che ma 。”gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yong zhi wang du ,ze wu li bi qu 。”②fu ci 。biao fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《han shu ·gong yu chuan 》:“jia wang de si fan mai ,yu min zheng li 。”《lie zi ·yu gong yi shan 》:“he qu zhi sou wang yi ying 。”

    bai :

    ①shu ci 。shi de shi bei 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“ji yu yi ,xie yu shi ,chang yu bai 。”(ji :ji shu 。xie :ge 。chang :zeng duo 。)②zhi xu shu ,zhong duo de 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“shu mu cong sheng ,bai cao feng mao 。”

    nian :

    ①shou cheng ;nian jing 。《gu liang chuan ·huan gong san nian 》:“wu gu jie shou wei you nian ye 。”su shi 《xi yu ting ji 》:“yu mai yu qi shan zhi yang ,ji zhan wei you nian 。”②shi er ge yue wei yi nian 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“shang zhi shi ,ba nian qi han 。”③nian ji ;nian sui 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shi shi gu sheng nian er shi yu ,zui wei shao 。”④di wang de nian hao 。gai nian jiao gai yuan 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“gai nian wei yan kang 。”

    ai :

    ①bei ai ;bei shang 。liu you 《shi yi yue si ri feng yu da zuo 》:“jiang wo gu cun bu zi ai ,shang sai wei guo shu lun tai 。”②dao nian 。《zuo chuan ·xi gong san shi san nian 》:“qin bu ai wu sang 。”(sang :zhi jin wen gong zhi si 。)③lian min ;lian xu 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“jun jiang ai er sheng zhi hu ?”④ai tan 。du mu 《a fang gong fu 》:“qin ren bu xia zi ai ,er hou ren ai zhi 。”

    le :

    (yi )①yin le 。《zhou yi ·yu 》:“xian wang yi zuo le chong de 。”《lv shi chun qiu ·gu le 》:“gu le zhi suo you lai zhe shang yi ,fei du wei yi shi zhi suo zao ye 。”you wei zou le 。《li ji ·qu li xia 》:“sui xiong ,nian gu bu deng ……shi yin jiu bu le 。”②le gong ;yan zou yin le de ren 。《lun yu ·wei zi 》:“ji ren gui nv le ,ji huan zi shou zhi 。”(gui :tong “kui ”。zeng song 。)③le qi 。《han fei zi ·jie lao 》:“gu yu xian ze zhong se jie sui ,yu chang ze zhu le jie he 。” (er )lèyu kuai ;kuai le 。《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“ji le ye rong rong 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ci le he ji ?” (san )yào xi hao ;xi ai 。《lun yu ·yong ye 》:“zhi zhe le shan ,ren zhe le shui 。”(zhi :zhi 。)《jin shu ·ruan ji chuan 》:“ji ping sheng ceng you dong ping ,le ji feng tu 。”

    tian :

    ①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”

    gu :

    ①you nian si qu fu qin huo fu mu de ren 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“you er mo fu yue gu 。”②gu chan ;chan du 。wang wei 《shi zhi sai shang 》:“da mo gu yan zhi ,chang he la ri yuan 。”③gu dai wang hou de qian chen 。《san guo zhi · shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“gu zhi you kong ming ,you yu zhi you shui ye 。”④gu fu 。《hou han shu ·yuan chang chuan 》:“chen gu en fu yi 。”⑤zhi mo zi nv de ren 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“qiu ji gu gua er zhen xu zhi 。”⑥du te de ;jie chu de 。yang mo li 《he li tian lin er shou 》zhi yi :“xue shi xu tou tuo ,xin shou zi gu gao 。”

    hong :

    (yi )①hong gu ;ji tian e 。《guan zi ·jie 》:“jin fu hong gu chun bei er qiu na 。”《meng zi ·gao zi shang 》:“yi xin yi wei you hong gu jiang zhi 。”②hong yan ;da yan 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“ren gu you yi si ,huo chong yu tai shan ,huo qing yu hong mao 。”③jie zhi shu xin 。hu zi chang 《shui hu ji ·gan fen 》:“wang feng huai xiang ,yin ling lin qi ,xi jie hong lin 。”④da 。zhang ju zheng 《xin wei hui shi cheng ce 》zhi er :“da xiao xiang wei ,hong qian ju bei 。”(wei :lian jie 。qian :xi xiao 。)liu yu xi 《lou shi ming 》:“tan xiao you hong ru 。”⑤hong shui 。《xun zi ·cheng xiang 》:“yu you gong ,yi xia hong ,bi chu min hai zhu gong gong 。”(yu 、gong gong :jie shang gu ren ming 。yi :e zhi 。bi :bing chu 。)⑥jiang cheng 。《lv shi chun qiu ·zhi yi 》:“wu di yi zhao ,shen nong yi hong 。” (er )hòng [hong meng ]hun dun wei kai zhi shi 。《zhuang zi ·zai you 》:“yun jiang dong you ,guo fu yao zhi zhi ,er kuo zao hong meng 。”[hong dong ]kong huan mo bian de yang zi 。《huai na zi ·jing shen 》:“gu wei you tian de zhi shi ,wei xiang mo xing ……hong 濛hong dong ,wei zhi ji men 。”

    jian :

    ①jian shao ;jian sun 。song yu 《deng tu zi hao se fu 》:“dong jia zhi zi ,zeng zhi yi fen ze tai chang ,jian zhi yi fen ze tai duan 。”②jian qing ;jiang di 。《hou han shu ·guang wu di ji xia 》:“tian de zhi xing ren wei gui 。ji sha nu bi ,bu de jian zui 。”《jin shu ·wang hun chuan 》:“hun suo li zhi zhi ,qian hou zhe chen ,ji ju tai fu ,sheng wang ri jian 。”③shao yu ;ci yu 。shen gua 《meng xi bi tan ·guan zheng yi 》:“yan zhi pin zhi duo ……zhong guo suo chu ,yi bu jian shu shi chong 。”④xiao mie ;chu diao 。《zuo chuan ·wen gong shi qi nian 》:“shi yi yue ke mie hou xuan duo ,er sui cai hou yi chao yu zhi shi 。”