• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 堪誇健筆揮斤,長材破的,積案如掃。

    “堪誇健筆揮斤,長材破的,積案如掃。”詩句出處:《宴清都》;是元朝詩人朱唏顏的作品。

    試倚江亭棹。來執手、問君歸計何早。賓僚攀挽,元戎舉辟,正堪談笑。青衫兩見書考。且暫屈、致身未老。料鯤鵬、須奮天池,驊騮寧戀縐草。堪誇健筆揮斤,長材破的,積案如掃。霜臺器重,蘭省優容,十連儀表。平生不在溫飽。但行志、功名盡瞭。便歸來、說似梅花,清尊細倒。

    【註釋】:

    堪:

    ①承受得起。《左傳·隱公元年》:“今京不度,非制也。君將不堪。”《後漢書·朱俊傳》:“副相國,非臣所堪也。”嵇康《與山巨源絕交書》:“吾直性狹中,多所不堪,偶與足下相知耳。”(狹中:心地狹窄。)②可以;能夠。《尚書·多方》:“惟爾多方,罔堪顧之。”陸遊《書憤》:“出師一表真名世,千載誰堪伯仲間?”(誰堪伯仲:伯仲,比喻不相上下。即誰能夠相比。)

    誇:

    ①奢侈。《荀子·仲尼》:“貴而不為誇,信而不處謙。”(謙:通“嫌”,疑惑。)《新唐書·薛收傳》:“殫人力以事誇侈。”②通“誇2”。誇口;炫耀。《史記·韓長孺列傳》:“即欲以侘(chà)鄙縣,驅馳國中,以誇諸侯,令天下盡知太後、帝愛之也。”(侘:誇大。)③通“姱”。美好。傅毅《舞賦》:“誇容乃理。”引申為柔弱;溫柔。《淮南子·脩務》:“曼頰皓齒,形誇骨佳。”④通“跨(kuà)”。兼跨。《漢書·諸侯王表》:“而藩國大者,誇州兼郡,連城數十,宮室百官,同制京師。”

    健:

    ①強壯;有力。《韓非子·六反》:“夫欲得力士而聽其自言,雖庸人與烏獲不可別也。授之以鼎俎(zǔ),則罷(pí)健效矣。”(夫:助詞。烏獲:古代力士。別:區別。鼎、俎:鼎,古代食器;俎,古代禮器,均較重。罷:通“疲”。效:分明。)溫庭筠《碌碌古詞》:“羸牛生健犢。”(羸:瘦弱。)②健康。《三國志·魏書·華佗傳》:“好自將愛,一年便健。”白居易《偶作》:“聞客病時慚體健,見人忙處覺心閑。”③能力強。《後漢書·袁紹傳》:“紹勃然曰:‘天下健者,豈惟董公?’”(勃然:發怒。惟:隻有。)《戰國策·秦策二》:“楚客來使者多健,與寡人爭辭,寡人數窮焉。”④指人和事物處於旺盛狀態。韋莊《秋霽晚景》:“墻頭山色健,林外鳥聲歡。”楊慎《詩品·張安國》:“筆酣興健。”(興:興致。)⑤善於;擅長。李公佐《古〈嶽瀆經〉》:“漁者健水。”⑥濃;深。楊慎《詩品·張安國》:“筆酣興健,頃刻即成。”

    筆:

    ①書寫繪畫用的文具。《新唐書·李白傳》:“援筆成文,婉麗精切。”②書寫;寫作。《史記·孔子世傢》:“至於為《春秋》,筆則筆,削則削,子夏之徒不能贊一辭。”(削:指刪除。)③筆力;筆法。杜甫《戲為六絕句》之一:“庾信文章更老成,凌雲健筆意縱橫。”《後漢書·臧洪傳》:“晏嬰不降志於白刃,南史不曲筆以求存。”(曲筆:不據事直書,有意掩蓋真相。)④指書畫文章。《晉書·樂廣傳》:“廣乃作二百句語,述己之志。嶽因取次比,便成名筆。”(嶽:潘嶽。次比:排列;潤色。)⑤指散文。白居易《與元九書》:“今且各纂詩筆,粗為卷第。”

    揮:

    ①舞動;揮動。嵇康《琴賦》:“伯牙揮手,鐘期聽聲。”(伯牙:古代善彈琴者。鐘期:鐘子期,古代善聽琴者。)《淮南子·說山》:“執彈而招鳥,揮棁而呼狗。”②揮去;甩去。杜甫《北征》:“揮涕戀行在,道途猶恍惚。”(涕:淚。行在:皇帝離京外出的臨時駐地。)③散發。張協《詠史》:“揮金樂當年,歲暮不留儲。”④指揮;率領。蕭繹《討侯景檄》:“抽戈而揮,皎月為之退舍。”

    斤:

    古代砍物工具。《石鐘山記》:“而陋者乃以斧斤考擊而求之,自以為得其實。”《左傳·哀公二十五年》:“皆執利兵,無者執斤。”(兵:兵器。)《孟子·梁惠王上》:“斧斤以時入山林,材木不可勝用也。”[斤斤]1. 明察的樣子。《詩經·周頌·執競》:“奄有四方,斤斤其明。”(奄:包括。)2. 謹慎的樣子。《後漢書·吳漢傳》:“及在朝廷,斤斤謹質,形於體貌。”《晉書·孔嚴傳》:“臨朝斤斤,每欲深根固本,靜邊寧國耳。”

    長:

    (一)①長度;兩端的距離。《考工記· 車人》:“車人為車,柯長三尺。”②長度大。與“短”相對。1.指空間。古樂府(木蘭詩》:“北市買長鞭。”2.指時間。《韓非子·難一》:“矜偽不長,蓋虛不久。”③巨大。李白《行路難》:“長風破浪會有時,直掛雲帆濟滄海。”(會:一定。濟:渡。)④遼闊。李白《廬山謠寄盧侍禦虛舟》:“鳥飛不到吳天長。”⑤經常。張籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,長向村傢取黃犢。”⑥長處;專長。韓愈《畫記》:“以為非一工人之所能運思,蓋叢集眾工人之所長。”⑦擅長。《三國志· 吳書·周瑜傳》:“與吳越爭衡,本非中國所長。” (二)zhǎng ①年齡大;輩分高。杜甫《兵車行》:“長者雖有問,役夫敢申恨?”②排行第一。《史記·李斯列傳》:“始皇有二十馀子,長子扶蘇以數直諫上……”③首領;首長。《禮記·曲禮下》:“九州之長,入天子之國曰牧。”(牧:官名。)④生長;成長。賈誼《論積貯疏》:“淫侈之俗,日日以長。”⑤撫養。《詩經· 小雅·蓼莪》:“長我育我。”⑥滋長。《詩經·小雅·巧言》:“君子屢盟,亂是用長。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增進;增強。《禮記·學記》:“知不足然後能自反也,知困然後能自強也,故曰教學相長也。”(反:反省。)⑧提高。李白《與韓荊州書》:“青萍結綠,長價於薛卞之門。”(青萍:劍名。結綠:玉名。)

    材:

    ①木料。《韓非子·內儲說上》:“材木盡則無以為守備。”②材料;原料。《管子·小問》:“致天下之精材,來天下之良工,則有戰勝之器矣。”(器:用具。)③供寫作用的素材。《文心雕龍·鎔裁》:“美材既斫(zhuó),故能首尾圓合,條貫統序。”(斫:砍削。)④特指棺材。《陳書·周弘直傳》:“氣絕已後,便買市中見材,材必須小形者。”⑤通“才”。才能;才幹。《史記·淮南衡山列傳》:“王奇(劉)孝材能,乃佩之王印,號曰將軍。”(奇:驚異。)⑥有才能的人。《左傳·襄公二十六年》:“雖楚有材,晉實用之。”

    破:

    ①破碎;不完整。《荀子·勸學》:“風至苕(tiáo)折,卵破子死。”(苕:蘆葦類草本植物。)②破壞;打破。《史記·項羽本紀》:“皆沉船,破釜甑(zèng),燒廬舍,持三日糧,以示士卒必死,無一還心。”(釜:鍋。甑:蒸飯器具。)③打敗;攻克。蘇軾《前赤壁賦》:“方其破荊州,下江陵,順流而東也。”④揭露;拆穿。范仲淹《宋故衛尉少卿分司西京胡公神道銘》:“在郡未幾,破奸發伏,有神明之號。”⑤破亡;殘破。杜甫《春望》:“國破山河在。”⑥剖開;分開。《莊子·天地》:“百年之木,破為犧尊。”⑦剖析;分析。黃庭堅《送吳彥歸番陰》:“摹書說偏旁,破義析名傢。”

    的:

    (一)副詞。①的確。白居易《送鶴與裴相臨別贈》:“穩上青雲勿回顧,的應勝在白傢時。”②究竟。蘇軾《光祿庵》:“城中太守的何人?” (二)dì ①鮮明。宋玉《神女賦》:“朱唇的其若丹。”②箭靶的中心。《荀子·勸學》:“是故質的張而弓矢至焉。”(質:箭靶。)③目的,標準。《韓非子·外儲說左上》:“不以功用為的。”④古代婦女點在額上作裝飾的紅點。傅咸《鏡賦》:“點雙的以發姿。”

    積:

    ①積聚;累積。《詩經·大雅·公劉》:“乃積乃倉。”(倉:谷物裝倉。)也指堆積的谷物。《左傳·僖公三十三年》:“居則具一日之積。”泛指堆積。《墨子·備城門》:“五十步積薪。”(薪:柴。)②積累;積蓄。《鹽鐵論·錯幣》:“積其食,守其用,制其有餘,調其不足。”③積久漸漸形成的。包佶《立春後休沐》:“積病攻難愈。”(攻:治療。)④多。《漢書·食貨志下》:“夫懸法以誘民,使人陷阱,孰積於此。”⑤通“績”。功業。《管子·權修》:“或有積而不食者,則民離上。”

    案:

    ①古代進食用的有短腳的木托盤。《周禮·考工記·玉人》:“案,十有二寸。”《史記· 田叔列傳》:“趙王張敖自持案進食,禮恭甚。”②矮小的長方桌。《三國志· 吳書·周瑜傳》裴松之註:“權拔刀斫(zhuó)前奏案。”(權:孫權。奏案:接受奏本的幾案。)③處理公事的文書。《新唐書·陸贄傳》:“視案籍煩簡。”(籍:指紀錄的本冊。)④通“按”。1.用手往下壓。《史記·魏其武安侯列傳》:“案灌夫項令謝。”(灌夫:人名。項:脖頸。謝:道歉。)2.壓抑;止住。《三國志·吳書·諸葛恪傳》:“宜且案兵養銳,觀釁而動。”(釁:空子。)3.考查;查問。王充《論衡·問孔》:“案賢聖之言,上下多相違。”(相違:互相矛盾。)4.依照;按照。《韓非子·孤憤》:“人臣循令而從事,案法而治官。”⑤連詞。相當於“於是”、“就”。《荀子·王制》:“財物積,國傢案自富矣。”

    如:

    ①順從;依照。《左傳·僖公十五年》:“唯所如之,無不如志。”李朝威《柳毅傳》:“毅如其言,遂至其宮。”②往;到……去。《漢書·燕王傳》:“田生如長安,不見(劉)澤。”③似;像;如同。《詩經·小雅·小旻》:“戰戰兢兢,如臨深淵,如履薄冰。”④及;趕得上。《論語·公冶長》:“弗如也! 吾與女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相當於“奈……何”,把……怎麼樣。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,獨如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·湯問》:“其如土石何?”⑥介詞。相當於“於”。引進比較對象。《呂氏春秋·愛士》:“人之困窮,甚如饑渴。”⑦連詞。1. 相當於“如果”,表示假設。《詩經·秦風·黃鳥》:“如可贖兮,人百其身。”2. 相當於“和”。表示並列。《儀禮·鄉飲酒禮》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相當於“而”。表示轉折。至於;卻。《論語·先進》:“如其禮樂,以俟君子。”4.相當於“或者”。表示選擇。《論語·先進》:“安見方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指縱橫六七十裡。邦:諸侯封國。)⑧助詞。形容詞後綴,相當於“然”,表示“……的樣子”。《論語·鄉黨》:“孔子於鄉黨,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑參《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)


  • 堪夸健笔挥斤,长材破的,积案如扫。

    “堪夸健笔挥斤,长材破的,积案如扫。”诗句出处:《宴清都》;是元朝诗人朱唏颜的作品。

    试倚江亭棹。来执手、问君归计何早。宾僚攀挽,元戎举辟,正堪谈笑。青衫两见书考。且暂屈、致身未老。料鲲鹏、须奋天池,骅骝宁恋绉草。堪夸健笔挥斤,长材破的,积案如扫。霜台器重,兰省优容,十连仪表。平生不在温饱。但行志、功名尽了。便归来、说似梅花,清尊细倒。

    【注释】:

    堪:

    ①承受得起。《左传·隐公元年》:“今京不度,非制也。君将不堪。”《后汉书·朱俊传》:“副相国,非臣所堪也。”嵇康《与山巨源绝交书》:“吾直性狭中,多所不堪,偶与足下相知耳。”(狭中:心地狭窄。)②可以;能够。《尚书·多方》:“惟尔多方,罔堪顾之。”陆游《书愤》:“出师一表真名世,千载谁堪伯仲间?”(谁堪伯仲:伯仲,比喻不相上下。即谁能够相比。)

    夸:

    ①奢侈。《荀子·仲尼》:“贵而不为夸,信而不处谦。”(谦:通“嫌”,疑惑。)《新唐书·薛收传》:“殚人力以事夸侈。”②通“夸2”。夸口;炫耀。《史记·韩长孺列传》:“即欲以侘(chà)鄙县,驱驰国中,以夸诸侯,令天下尽知太后、帝爱之也。”(侘:夸大。)③通“姱”。美好。傅毅《舞赋》:“夸容乃理。”引申为柔弱;温柔。《淮南子·脩务》:“曼颊皓齿,形夸骨佳。”④通“跨(kuà)”。兼跨。《汉书·诸侯王表》:“而藩国大者,夸州兼郡,连城数十,宫室百官,同制京师。”

    健:

    ①强壮;有力。《韩非子·六反》:“夫欲得力士而听其自言,虽庸人与乌获不可别也。授之以鼎俎(zǔ),则罢(pí)健效矣。”(夫:助词。乌获:古代力士。别:区别。鼎、俎:鼎,古代食器;俎,古代礼器,均较重。罢:通“疲”。效:分明。)温庭筠《碌碌古词》:“羸牛生健犊。”(羸:瘦弱。)②健康。《三国志·魏书·华佗传》:“好自将爱,一年便健。”白居易《偶作》:“闻客病时惭体健,见人忙处觉心闲。”③能力强。《后汉书·袁绍传》:“绍勃然曰:‘天下健者,岂惟董公?’”(勃然:发怒。惟:只有。)《战国策·秦策二》:“楚客来使者多健,与寡人争辞,寡人数穷焉。”④指人和事物处于旺盛状态。韦庄《秋霁晚景》:“墙头山色健,林外鸟声欢。”杨慎《诗品·张安国》:“笔酣兴健。”(兴:兴致。)⑤善于;擅长。李公佐《古〈岳渎经〉》:“渔者健水。”⑥浓;深。杨慎《诗品·张安国》:“笔酣兴健,顷刻即成。”

    笔:

    ①书写绘画用的文具。《新唐书·李白传》:“援笔成文,婉丽精切。”②书写;写作。《史记·孔子世家》:“至于为《春秋》,笔则笔,削则削,子夏之徒不能赞一辞。”(削:指删除。)③笔力;笔法。杜甫《戏为六绝句》之一:“庾信文章更老成,凌云健笔意纵横。”《后汉书·臧洪传》:“晏婴不降志于白刃,南史不曲笔以求存。”(曲笔:不据事直书,有意掩盖真相。)④指书画文章。《晋书·乐广传》:“广乃作二百句语,述己之志。岳因取次比,便成名笔。”(岳:潘岳。次比:排列;润色。)⑤指散文。白居易《与元九书》:“今且各纂诗笔,粗为卷第。”

    挥:

    ①舞动;挥动。嵇康《琴赋》:“伯牙挥手,钟期听声。”(伯牙:古代善弹琴者。钟期:钟子期,古代善听琴者。)《淮南子·说山》:“执弹而招鸟,挥棁而呼狗。”②挥去;甩去。杜甫《北征》:“挥涕恋行在,道途犹恍惚。”(涕:泪。行在:皇帝离京外出的临时驻地。)③散发。张协《咏史》:“挥金乐当年,岁暮不留储。”④指挥;率领。萧绎《讨侯景檄》:“抽戈而挥,皎月为之退舍。”

    斤:

    古代砍物工具。《石钟山记》:“而陋者乃以斧斤考击而求之,自以为得其实。”《左传·哀公二十五年》:“皆执利兵,无者执斤。”(兵:兵器。)《孟子·梁惠王上》:“斧斤以时入山林,材木不可胜用也。”[斤斤]1. 明察的样子。《诗经·周颂·执竞》:“奄有四方,斤斤其明。”(奄:包括。)2. 谨慎的样子。《后汉书·吴汉传》:“及在朝廷,斤斤谨质,形于体貌。”《晋书·孔严传》:“临朝斤斤,每欲深根固本,静边宁国耳。”

    长:

    (一)①长度;两端的距离。《考工记· 车人》:“车人为车,柯长三尺。”②长度大。与“短”相对。1.指空间。古乐府(木兰诗》:“北市买长鞭。”2.指时间。《韩非子·难一》:“矜伪不长,盖虚不久。”③巨大。李白《行路难》:“长风破浪会有时,直挂云帆济沧海。”(会:一定。济:渡。)④辽阔。李白《庐山谣寄卢侍御虚舟》:“鸟飞不到吴天长。”⑤经常。张籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,长向村家取黄犊。”⑥长处;专长。韩愈《画记》:“以为非一工人之所能运思,盖丛集众工人之所长。”⑦擅长。《三国志· 吴书·周瑜传》:“与吴越争衡,本非中国所长。” (二)zhǎng ①年龄大;辈分高。杜甫《兵车行》:“长者虽有问,役夫敢申恨?”②排行第一。《史记·李斯列传》:“始皇有二十馀子,长子扶苏以数直谏上……”③首领;首长。《礼记·曲礼下》:“九州之长,入天子之国曰牧。”(牧:官名。)④生长;成长。贾谊《论积贮疏》:“淫侈之俗,日日以长。”⑤抚养。《诗经· 小雅·蓼莪》:“长我育我。”⑥滋长。《诗经·小雅·巧言》:“君子屡盟,乱是用长。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增进;增强。《礼记·学记》:“知不足然后能自反也,知困然后能自强也,故曰教学相长也。”(反:反省。)⑧提高。李白《与韩荆州书》:“青萍结绿,长价于薛卞之门。”(青萍:剑名。结绿:玉名。)

    材:

    ①木料。《韩非子·内储说上》:“材木尽则无以为守备。”②材料;原料。《管子·小问》:“致天下之精材,来天下之良工,则有战胜之器矣。”(器:用具。)③供写作用的素材。《文心雕龙·镕裁》:“美材既斫(zhuó),故能首尾圆合,条贯统序。”(斫:砍削。)④特指棺材。《陈书·周弘直传》:“气绝已后,便买市中见材,材必须小形者。”⑤通“才”。才能;才干。《史记·淮南衡山列传》:“王奇(刘)孝材能,乃佩之王印,号曰将军。”(奇:惊异。)⑥有才能的人。《左传·襄公二十六年》:“虽楚有材,晋实用之。”

    破:

    ①破碎;不完整。《荀子·劝学》:“风至苕(tiáo)折,卵破子死。”(苕:芦苇类草本植物。)②破坏;打破。《史记·项羽本纪》:“皆沉船,破釜甑(zèng),烧庐舍,持三日粮,以示士卒必死,无一还心。”(釜:锅。甑:蒸饭器具。)③打败;攻克。苏轼《前赤壁赋》:“方其破荆州,下江陵,顺流而东也。”④揭露;拆穿。范仲淹《宋故卫尉少卿分司西京胡公神道铭》:“在郡未几,破奸发伏,有神明之号。”⑤破亡;残破。杜甫《春望》:“国破山河在。”⑥剖开;分开。《庄子·天地》:“百年之木,破为牺尊。”⑦剖析;分析。黄庭坚《送吴彦归番阴》:“摹书说偏旁,破义析名家。”

    的:

    (一)副词。①的确。白居易《送鹤与裴相临别赠》:“稳上青云勿回顾,的应胜在白家时。”②究竟。苏轼《光禄庵》:“城中太守的何人?” (二)dì ①鲜明。宋玉《神女赋》:“朱唇的其若丹。”②箭靶的中心。《荀子·劝学》:“是故质的张而弓矢至焉。”(质:箭靶。)③目的,标准。《韩非子·外储说左上》:“不以功用为的。”④古代妇女点在额上作装饰的红点。傅咸《镜赋》:“点双的以发姿。”

    积:

    ①积聚;累积。《诗经·大雅·公刘》:“乃积乃仓。”(仓:谷物装仓。)也指堆积的谷物。《左传·僖公三十三年》:“居则具一日之积。”泛指堆积。《墨子·备城门》:“五十步积薪。”(薪:柴。)②积累;积蓄。《盐铁论·错币》:“积其食,守其用,制其有余,调其不足。”③积久渐渐形成的。包佶《立春后休沐》:“积病攻难愈。”(攻:治疗。)④多。《汉书·食货志下》:“夫悬法以诱民,使人陷阱,孰积于此。”⑤通“绩”。功业。《管子·权修》:“或有积而不食者,则民离上。”

    案:

    ①古代进食用的有短脚的木托盘。《周礼·考工记·玉人》:“案,十有二寸。”《史记· 田叔列传》:“赵王张敖自持案进食,礼恭甚。”②矮小的长方桌。《三国志· 吴书·周瑜传》裴松之注:“权拔刀斫(zhuó)前奏案。”(权:孙权。奏案:接受奏本的几案。)③处理公事的文书。《新唐书·陆贽传》:“视案籍烦简。”(籍:指纪录的本册。)④通“按”。1.用手往下压。《史记·魏其武安侯列传》:“案灌夫项令谢。”(灌夫:人名。项:脖颈。谢:道歉。)2.压抑;止住。《三国志·吴书·诸葛恪传》:“宜且案兵养锐,观衅而动。”(衅:空子。)3.考查;查问。王充《论衡·问孔》:“案贤圣之言,上下多相违。”(相违:互相矛盾。)4.依照;按照。《韩非子·孤愤》:“人臣循令而从事,案法而治官。”⑤连词。相当于“于是”、“就”。《荀子·王制》:“财物积,国家案自富矣。”

    如:

    ①顺从;依照。《左传·僖公十五年》:“唯所如之,无不如志。”李朝威《柳毅传》:“毅如其言,遂至其宫。”②往;到……去。《汉书·燕王传》:“田生如长安,不见(刘)泽。”③似;像;如同。《诗经·小雅·小旻》:“战战兢兢,如临深渊,如履薄冰。”④及;赶得上。《论语·公冶长》:“弗如也! 吾与女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相当于“奈……何”,把……怎么样。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,独如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·汤问》:“其如土石何?”⑥介词。相当于“于”。引进比较对象。《吕氏春秋·爱士》:“人之困穷,甚如饥渴。”⑦连词。1. 相当于“如果”,表示假设。《诗经·秦风·黄鸟》:“如可赎兮,人百其身。”2. 相当于“和”。表示并列。《仪礼·乡饮酒礼》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相当于“而”。表示转折。至于;却。《论语·先进》:“如其礼乐,以俟君子。”4.相当于“或者”。表示选择。《论语·先进》:“安见方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指纵横六七十里。邦:诸侯封国。)⑧助词。形容词后缀,相当于“然”,表示“……的样子”。《论语·乡党》:“孔子于乡党,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑参《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)


  • kan kua jian bi hui jin ,chang cai po de ,ji an ru sao 。

    “kan kua jian bi hui jin ,chang cai po de ,ji an ru sao 。”shi gou chu chu :《yan qing dou 》;shi yuan chao shi ren zhu xi yan de zuo pin 。

    shi yi jiang ting zhao 。lai zhi shou 、wen jun gui ji he zao 。bin liao pan wan ,yuan rong ju bi ,zheng kan tan xiao 。qing shan liang jian shu kao 。ju zan qu 、zhi shen wei lao 。liao kun peng 、xu fen tian chi ,hua liu ning lian zhou cao 。kan kua jian bi hui jin ,chang cai po de ,ji an ru sao 。shuang tai qi chong ,lan sheng you rong ,shi lian yi biao 。ping sheng bu zai wen bao 。dan hang zhi 、gong ming jin le 。bian gui lai 、shui shi mei hua ,qing zun xi dao 。

    【zhu shi 】:

    kan :

    ①cheng shou de qi 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“jin jing bu du ,fei zhi ye 。jun jiang bu kan 。”《hou han shu ·zhu jun chuan 》:“fu xiang guo ,fei chen suo kan ye 。”ji kang 《yu shan ju yuan jue jiao shu 》:“wu zhi xing xia zhong ,duo suo bu kan ,ou yu zu xia xiang zhi er 。”(xia zhong :xin de xia zhai 。)②ke yi ;neng gou 。《shang shu ·duo fang 》:“wei er duo fang ,wang kan gu zhi 。”liu you 《shu fen 》:“chu shi yi biao zhen ming shi ,qian zai shei kan bai zhong jian ?”(shei kan bai zhong :bai zhong ,bi yu bu xiang shang xia 。ji shei neng gou xiang bi 。)

    kua :

    ①she chi 。《xun zi ·zhong ni 》:“gui er bu wei kua ,xin er bu chu qian 。”(qian :tong “xian ”,yi huo 。)《xin tang shu ·xue shou chuan 》:“dan ren li yi shi kua chi 。”②tong “kua 2”。kua kou ;xuan yao 。《shi ji ·han chang ru lie chuan 》:“ji yu yi cha (chà)bi xian ,qu chi guo zhong ,yi kua zhu hou ,ling tian xia jin zhi tai hou 、di ai zhi ye 。”(cha :kua da 。)③tong “hu ”。mei hao 。fu yi 《wu fu 》:“kua rong nai li 。”yin shen wei rou ruo ;wen rou 。《huai na zi ·脩wu 》:“man jia hao chi ,xing kua gu jia 。”④tong “kua (kuà)”。jian kua 。《han shu ·zhu hou wang biao 》:“er fan guo da zhe ,kua zhou jian jun ,lian cheng shu shi ,gong shi bai guan ,tong zhi jing shi 。”

    jian :

    ①jiang zhuang ;you li 。《han fei zi ·liu fan 》:“fu yu de li shi er ting ji zi yan ,sui yong ren yu wu huo bu ke bie ye 。shou zhi yi ding zu (zǔ),ze ba (pí)jian xiao yi 。”(fu :zhu ci 。wu huo :gu dai li shi 。bie :ou bie 。ding 、zu :ding ,gu dai shi qi ;zu ,gu dai li qi ,jun jiao chong 。ba :tong “pi ”。xiao :fen ming 。)wen ting jun 《liu liu gu ci 》:“lei niu sheng jian du 。”(lei :shou ruo 。)②jian kang 。《san guo zhi ·wei shu ·hua tuo chuan 》:“hao zi jiang ai ,yi nian bian jian 。”bai ju yi 《ou zuo 》:“wen ke bing shi can ti jian ,jian ren mang chu jiao xin xian 。”③neng li jiang 。《hou han shu ·yuan shao chuan 》:“shao bo ran yue :‘tian xia jian zhe ,qi wei dong gong ?’”(bo ran :fa nu 。wei :zhi you 。)《zhan guo ce ·qin ce er 》:“chu ke lai shi zhe duo jian ,yu gua ren zheng ci ,gua ren shu qiong yan 。”④zhi ren he shi wu chu yu wang cheng zhuang tai 。wei zhuang 《qiu ji wan jing 》:“qiang tou shan se jian ,lin wai diao sheng huan 。”yang shen 《shi pin ·zhang an guo 》:“bi han xing jian 。”(xing :xing zhi 。)⑤shan yu ;shan chang 。li gong zuo 《gu 〈yue du jing 〉》:“yu zhe jian shui 。”⑥nong ;shen 。yang shen 《shi pin ·zhang an guo 》:“bi han xing jian ,qing ke ji cheng 。”

    bi :

    ①shu xie hui hua yong de wen ju 。《xin tang shu ·li bai chuan 》:“yuan bi cheng wen ,wan li jing qie 。”②shu xie ;xie zuo 。《shi ji ·kong zi shi jia 》:“zhi yu wei 《chun qiu 》,bi ze bi ,xiao ze xiao ,zi xia zhi tu bu neng zan yi ci 。”(xiao :zhi shan chu 。)③bi li ;bi fa 。du fu 《hu wei liu jue gou 》zhi yi :“yu xin wen zhang geng lao cheng ,ling yun jian bi yi zong heng 。”《hou han shu ·zang hong chuan 》:“yan ying bu jiang zhi yu bai ren ,na shi bu qu bi yi qiu cun 。”(qu bi :bu ju shi zhi shu ,you yi yan gai zhen xiang 。)④zhi shu hua wen zhang 。《jin shu ·le an chuan 》:“an nai zuo er bai gou yu ,shu ji zhi zhi 。yue yin qu ci bi ,bian cheng ming bi 。”(yue :pan yue 。ci bi :pai lie ;run se 。)⑤zhi san wen 。bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“jin ju ge zuan shi bi ,cu wei juan di 。”

    hui :

    ①wu dong ;hui dong 。ji kang 《qin fu 》:“bai ya hui shou ,zhong ji ting sheng 。”(bai ya :gu dai shan dan qin zhe 。zhong ji :zhong zi ji ,gu dai shan ting qin zhe 。)《huai na zi ·shui shan 》:“zhi dan er qiao diao ,hui tuo er hu gou 。”②hui qu ;shuai qu 。du fu 《bei zheng 》:“hui ti lian hang zai ,dao tu you huang hu 。”(ti :lei 。hang zai :huang di li jing wai chu de lin shi zhu de 。)③san fa 。zhang xie 《yong shi 》:“hui jin le dang nian ,sui mu bu liu chu 。”④zhi hui ;lv ling 。xiao yi 《tao hou jing xi 》:“chou ge er hui ,jiao yue wei zhi tui she 。”

    jin :

    gu dai kan wu gong ju 。《dan zhong shan ji 》:“er lou zhe nai yi fu jin kao ji er qiu zhi ,zi yi wei de ji shi 。”《zuo chuan ·ai gong er shi wu nian 》:“jie zhi li bing ,mo zhe zhi jin 。”(bing :bing qi 。)《meng zi ·liang hui wang shang 》:“fu jin yi shi ru shan lin ,cai mu bu ke sheng yong ye 。”[jin jin ]1. ming cha de yang zi 。《shi jing ·zhou song ·zhi jing 》:“yan you si fang ,jin jin ji ming 。”(yan :bao gua 。)2. jin shen de yang zi 。《hou han shu ·wu han chuan 》:“ji zai chao ting ,jin jin jin zhi ,xing yu ti mao 。”《jin shu ·kong yan chuan 》:“lin chao jin jin ,mei yu shen gen gu ben ,jing bian ning guo er 。”

    chang :

    (yi )①chang du ;liang duan de ju li 。《kao gong ji · che ren 》:“che ren wei che ,ke chang san che 。”②chang du da 。yu “duan ”xiang dui 。1.zhi kong jian 。gu le fu (mu lan shi 》:“bei shi mai chang bian 。”2.zhi shi jian 。《han fei zi ·nan yi 》:“jin wei bu chang ,gai xu bu jiu 。”③ju da 。li bai 《hang lu nan 》:“chang feng po lang hui you shi ,zhi gua yun fan ji cang hai 。”(hui :yi ding 。ji :du 。)④liao kuo 。li bai 《lu shan yao ji lu shi yu xu zhou 》:“diao fei bu dao wu tian chang 。”⑤jing chang 。zhang ji 《meng hu hang 》:“gu zhong jin ku you shan cun ,chang xiang cun jia qu huang du 。”⑥chang chu ;zhuan chang 。han yu 《hua ji 》:“yi wei fei yi gong ren zhi suo neng yun sai ,gai cong ji zhong gong ren zhi suo chang 。”⑦shan chang 。《san guo zhi · wu shu ·zhou yu chuan 》:“yu wu yue zheng heng ,ben fei zhong guo suo chang 。” (er )zhǎng ①nian ling da ;bei fen gao 。du fu 《bing che hang 》:“chang zhe sui you wen ,yi fu gan shen hen ?”②pai hang di yi 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“shi huang you er shi yu zi ,chang zi fu su yi shu zhi jian shang ……”③shou ling ;shou chang 。《li ji ·qu li xia 》:“jiu zhou zhi chang ,ru tian zi zhi guo yue mu 。”(mu :guan ming 。)④sheng chang ;cheng chang 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yin chi zhi su ,ri ri yi chang 。”⑤fu yang 。《shi jing · xiao ya ·liao e 》:“chang wo yo wo 。”⑥zi chang 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“jun zi lv meng ,luan shi yong chang 。”(meng :meng shi 。yong :yi 。)⑦zeng jin ;zeng jiang 。《li ji ·xue ji 》:“zhi bu zu ran hou neng zi fan ye ,zhi kun ran hou neng zi jiang ye ,gu yue jiao xue xiang chang ye 。”(fan :fan sheng 。)⑧di gao 。li bai 《yu han jing zhou shu 》:“qing ping jie lu ,chang jia yu xue bian zhi men 。”(qing ping :jian ming 。jie lu :yu ming 。)

    cai :

    ①mu liao 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“cai mu jin ze mo yi wei shou bei 。”②cai liao ;yuan liao 。《guan zi ·xiao wen 》:“zhi tian xia zhi jing cai ,lai tian xia zhi liang gong ,ze you zhan sheng zhi qi yi 。”(qi :yong ju 。)③gong xie zuo yong de su cai 。《wen xin diao long ·rong cai 》:“mei cai ji zhuo (zhuó),gu neng shou wei yuan ge ,tiao guan tong xu 。”(zhuo :kan xiao 。)④te zhi guan cai 。《chen shu ·zhou hong zhi chuan 》:“qi jue yi hou ,bian mai shi zhong jian cai ,cai bi xu xiao xing zhe 。”⑤tong “cai ”。cai neng ;cai gan 。《shi ji ·huai na heng shan lie chuan 》:“wang ji (liu )xiao cai neng ,nai pei zhi wang yin ,hao yue jiang jun 。”(ji :jing yi 。)⑥you cai neng de ren 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“sui chu you cai ,jin shi yong zhi 。”

    po :

    ①po sui ;bu wan zheng 。《xun zi ·quan xue 》:“feng zhi shao (tiáo)she ,luan po zi si 。”(shao :lu wei lei cao ben zhi wu 。)②po huai ;da po 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jie chen chuan ,po fu zeng (zèng),shao lu she ,chi san ri liang ,yi shi shi cu bi si ,mo yi hai xin 。”(fu :guo 。zeng :zheng fan qi ju 。)③da bai ;gong ke 。su shi 《qian chi bi fu 》:“fang ji po jing zhou ,xia jiang ling ,shun liu er dong ye 。”④jie lou ;ca chuan 。fan zhong yan 《song gu wei wei shao qing fen si xi jing hu gong shen dao ming 》:“zai jun wei ji ,po jian fa fu ,you shen ming zhi hao 。”⑤po wang ;can po 。du fu 《chun wang 》:“guo po shan he zai 。”⑥pou kai ;fen kai 。《zhuang zi ·tian de 》:“bai nian zhi mu ,po wei xi zun 。”⑦pou xi ;fen xi 。huang ting jian 《song wu yan gui fan yin 》:“mo shu shui pian pang ,po yi xi ming jia 。”

    de :

    (yi )fu ci 。①de que 。bai ju yi 《song he yu pei xiang lin bie zeng 》:“wen shang qing yun wu hui gu ,de ying sheng zai bai jia shi 。”②jiu jing 。su shi 《guang lu an 》:“cheng zhong tai shou de he ren ?” (er )dì ①xian ming 。song yu 《shen nv fu 》:“zhu chun de ji re dan 。”②jian ba de zhong xin 。《xun zi ·quan xue 》:“shi gu zhi de zhang er gong shi zhi yan 。”(zhi :jian ba 。)③mu de ,biao zhun 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“bu yi gong yong wei de 。”④gu dai fu nv dian zai e shang zuo zhuang shi de gong dian 。fu xian 《jing fu 》:“dian shuang de yi fa zi 。”

    ji :

    ①ji ju ;lei ji 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“nai ji nai cang 。”(cang :gu wu zhuang cang 。)ye zhi dui ji de gu wu 。《zuo chuan ·xi gong san shi san nian 》:“ju ze ju yi ri zhi ji 。”fan zhi dui ji 。《mo zi ·bei cheng men 》:“wu shi bu ji xin 。”(xin :chai 。)②ji lei ;ji xu 。《yan tie lun ·cuo bi 》:“ji ji shi ,shou ji yong ,zhi ji you yu ,diao ji bu zu 。”③ji jiu jian jian xing cheng de 。bao ji 《li chun hou xiu mu 》:“ji bing gong nan yu 。”(gong :zhi liao 。)④duo 。《han shu ·shi huo zhi xia 》:“fu xuan fa yi you min ,shi ren xian jing ,shu ji yu ci 。”⑤tong “ji ”。gong ye 。《guan zi ·quan xiu 》:“huo you ji er bu shi zhe ,ze min li shang 。”

    an :

    ①gu dai jin shi yong de you duan jiao de mu tuo pan 。《zhou li ·kao gong ji ·yu ren 》:“an ,shi you er cun 。”《shi ji · tian shu lie chuan 》:“zhao wang zhang ao zi chi an jin shi ,li gong shen 。”②ai xiao de chang fang zhuo 。《san guo zhi · wu shu ·zhou yu chuan 》pei song zhi zhu :“quan ba dao zhuo (zhuó)qian zou an 。”(quan :sun quan 。zou an :jie shou zou ben de ji an 。)③chu li gong shi de wen shu 。《xin tang shu ·liu zhi chuan 》:“shi an ji fan jian 。”(ji :zhi ji lu de ben ce 。)④tong “an ”。1.yong shou wang xia ya 。《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“an guan fu xiang ling xie 。”(guan fu :ren ming 。xiang :bo geng 。xie :dao qian 。)2.ya yi ;zhi zhu 。《san guo zhi ·wu shu ·zhu ge ke chuan 》:“yi ju an bing yang rui ,guan xin er dong 。”(xin :kong zi 。)3.kao cha ;cha wen 。wang chong 《lun heng ·wen kong 》:“an xian sheng zhi yan ,shang xia duo xiang wei 。”(xiang wei :hu xiang mao dun 。)4.yi zhao ;an zhao 。《han fei zi ·gu fen 》:“ren chen xun ling er cong shi ,an fa er zhi guan 。”⑤lian ci 。xiang dang yu “yu shi ”、“jiu ”。《xun zi ·wang zhi 》:“cai wu ji ,guo jia an zi fu yi 。”

    ru :

    ①shun cong ;yi zhao 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“wei suo ru zhi ,mo bu ru zhi 。”li chao wei 《liu yi chuan 》:“yi ru ji yan ,sui zhi ji gong 。”②wang ;dao ……qu 。《han shu ·yan wang chuan 》:“tian sheng ru chang an ,bu jian (liu )ze 。”③shi ;xiang ;ru tong 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“zhan zhan jing jing ,ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”④ji ;gan de shang 。《lun yu ·gong ye chang 》:“fu ru ye ! wu yu nv fu ru ye !”⑤nai 。“ru ……he ”,xiang dang yu “nai ……he ”,ba ……zen me yang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“yi xue ju zhou ,du ru song wang he ?”(xue ju zhou :ren ming ,song chen 。)《lie zi ·shang wen 》:“ji ru tu dan he ?”⑥jie ci 。xiang dang yu “yu ”。yin jin bi jiao dui xiang 。《lv shi chun qiu ·ai shi 》:“ren zhi kun qiong ,shen ru ji ke 。”⑦lian ci 。1. xiang dang yu “ru guo ”,biao shi jia she 。《shi jing ·qin feng ·huang diao 》:“ru ke shu xi ,ren bai ji shen 。”2. xiang dang yu “he ”。biao shi bing lie 。《yi li ·xiang yin jiu li 》:“gong ru da fu ru 。”(da fu :guan ming 。)3. xiang dang yu “er ”。biao shi zhuai she 。zhi yu ;que 。《lun yu ·xian jin 》:“ru ji li le ,yi qi jun zi 。”4.xiang dang yu “huo zhe ”。biao shi shua ze 。《lun yu ·xian jin 》:“an jian fang liu qi shi ru wu liu shi er fei bang ye zhe ?”(an :zen 。fang liu qi shi :zhi zong heng liu qi shi li 。bang :zhu hou feng guo 。)⑧zhu ci 。xing rong ci hou chuo ,xiang dang yu “ran ”,biao shi “……de yang zi ”。《lun yu ·xiang dang 》:“kong zi yu xiang dang ,xun xun ru ye ,shi bu neng yan zhe 。”[bu ru ]ye zuo “fu ru ”。bi bu shang 。cen can 《dan xi 》:“shi zhi li tai shou ,bai yu yi bu ru 。”(bai yu :da yu 。)