• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 油壁輕車來北裡,梨園小部奏西廂。

    “油壁輕車來北裡,梨園小部奏西廂。”詩句出處:《西湖雜感》;是清朝詩人錢謙益的作品。

    板蕩淒涼忍再聞?煙巒如赭水如焚。
    白沙堤下唐時草,鄂國墳邊宋代雲。
    樹上黃鸝今作友,枝頭杜宇昔為君。
    昆明劫後鐘聲在,依戀湖山報夕曛。

    瀲艷西湖水一方,吳根越角兩茫茫。
    孤山鶴去花如雪,葛嶺鵑啼月似霜。
    油壁輕車來北裡,梨園小部奏西廂。
    而今縱會空王法,知是前塵也斷腸。

    方袍瀟灑角巾偏,才上紅樓又畫船。
    修竹便娟調鶴地,春風蘊藉養花天。
    蝶過柳苑迎丹粉,鶯坐桃堤候管弦。
    不是承平好時節,湖山容易著神仙。

    冷泉凈寺可憐生,雨血風毛作隊行。
    羅剎江邊人飼虎,女兒山下鬼啼鶯。
    漏穿夕塔煙烽影,飄瞥晨鐘鼓角聲。
    夜雨滴殘舟淅瀝,不須噩夢也心驚。

    建業餘杭古帝丘,六朝南渡盡風流。
    白公妓可如安石,蘇小湖應並莫愁。
    戎馬南來皆故國,江山北望總神州。
    行都宮闕荒煙裡,禾黍叢殘似石頭。

    冬青樹老六陵秋,慟哭遺民總白頭。
    南渡衣冠非故國,西湖煙水是清流。
    早時朔漠翎彈怨,他日居庸宇喚休。
    苦恨嬉春鐵崖叟,錦兜詩報百年愁。

    【註釋】:

    油:

    ①古水名。在湖北省。②動植物體內所含的脂肪物質。張華《博物志·物理》:“武帝泰始中,武庫火,積油所致。”(火:火災。)③用油塗抹。蔡襄《茶錄·色》:“茶色貴白,而餅茶多以珍膏油其面。”[油油]1. 光潤的樣子。《史記·宋微子世傢》:“麥秀漸漸兮,禾黍油油。”(漸漸:揚花吐穗的樣子。)2.流動的樣子。常形容雲氣、水。《史記·司馬相如列傳》:“自我天覆,雲之油油。”劉向《九嘆·惜賢》:“江、湘油油,長流汩兮。”3.和悅恭謹的樣子。《禮記·玉藻》:“記已三爵而油油以退。”(依禮飲三爵而止。)4.悠然自得的樣子。元稹《陽城驛》:“人心良戚戚,我獨樂油油。”5.眾多的樣子;廣大的樣子。《列女傳·柳下惠妻》:“油油之民,將陷於害,吾能已乎。”崔禹錫《奉和聖制送張說巡邊》:“赫赫皇威振,油油聖澤滂。”[油然]1. 興起的樣子。《孟子·梁惠王上》:“天油然作雲,沛然下雨,則苗浡然興之矣。”2. 自然而然地。蘇軾《留侯論》:“油然而不怪。”3.舒緩自如的樣子。《孔子傢語·五儀》:“油然若將可越而終不可及者,此則君子也。”4.悠閑的樣子。蘇軾《次韻答王定國》:“油然獨酌臥清虛。”

    壁:

    ①墻;墻壁。《漢書·司馬相如傳》:“相如與馳歸成都,傢徒四壁立。”②營壘。《漢書·高帝紀上》:“帝晨馳入韓信、張耳壁,奪之軍。”③構築營壘;駐守。《史記·項羽本紀》:“項王軍壁垓(gāi)下,兵少食盡,漢軍及諸侯兵圍之數重。夜聞漢軍四面皆楚歌。”(垓下:地名。)④陡峭的山崖。《隋書·豆盧勣(jī)傳》:“其山絕壁千尋,由來乏水,諸羌苦之。”(尋:古代長度單位,八尺為尋。)⑤邊;面。王實甫《西廂記》第四本第三折:“一個這壁,一個那壁,一遞一聲長籲氣。”(遞:輪流;順次。)⑥星宿名。二十八宿(xiù)之一。

    輕:

    ①重量小。與“重”相對。《孟子· 梁惠王上》:“權,然後知輕重。”(權:衡量。)②輕微;微薄;淺薄。諸葛亮《與參軍掾屬教》:“任重才輕。”③輕率;不穩重。劉炎《邇言》:“輕躁寡謀,不必皆年少。”④輕便。《漢書·食貨志上》:“夫寒之於衣,不待輕暖。”⑤輕視;看不起。《老子》:“禍莫大於輕敵。”⑥輕易;隨便。《鹽鐵論·刑德》:“千仞之高,人不輕凌。”⑦使……變輕;減輕。王維《送元中丞傳運江淮》:“薄稅歸天府,輕徭賴使臣。”(天府:朝廷的倉庫。徭:勞役。)⑧用力小。白居易《琵琶行》:“輕攏慢捻(niǎn)抹復挑。”⑨輕快。王維《觀獵》:“雪盡馬蹄輕。”

    車:

    ①車子。《禮記· 中庸》:“今天下車同軌,書同文。”②特指兵車。杜甫《兵車行》:“車轔轔,馬蕭蕭,行人弓箭各在腰。”③指用輪子轉動的工具。《宋史·河渠志五》:“地高則用水車。”④用水車戽(hù)水。范成大《圍田嘆四絕》之二:“六七月間天不雨,若為車水到山邊。”⑤牙床骨。《左傳·僖公五年》:“輔車相依,唇亡齒寒。”(輔:面頰。)⑥量詞。白居易《賣炭翁》:“一車炭重千餘斤。”

    來:

    (一)①小麥。《詩經·周頌·思文》:“貽我來牟。”②由彼至此,由遠到近。跟“去”、“往”相反。《孫子兵法·九地》:“我可以往,彼可以來者,為交地。”賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識,笑問客從何處來?”③使……來;招致;招來。也作“徠”。司馬遷《史記·文帝本紀》:“將何以來遠方之賢良?”④某一時間以後。《孟子·盡心下》:“由孔子而來,至於今,百有餘歲。”⑤將來;未來。陶潛《歸去來兮辭》:“悟已往之不諫,知來者之可追。”(諫:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非義,斯速已矣,何待來年?”(斯:則。已:停止。)⑥句末助詞。《莊子·人間世》:“嘗以語我來。”《孟子·離婁上》:“盍歸乎來!” (二)lài 慰勞。《詩經·小雅·大東》:“東人之子,職勞不來。”(職:主管。勞lào:慰勞)

    北:

    ①方位名。北方。《詩經·邶風·北門》:“出自北門,憂心殷殷。”(殷殷:憂傷的樣子。)②軍隊戰敗退卻;敗逃。《孫子兵法·軍爭》:“佯北勿從。”(敵人假裝逃跑,不能追趕。)

    裡:

    ①古時鄉村居民聚居的地方;村落。《孟子·盡心上》:“制其田裡,教之樹畜。”②故鄉;傢鄉。江 淹《別賦》:“割慈忍愛,離邦去裡。”③古代的居民組織。其編制以二十五傢或五十傢或百傢為一裡。《詩經·鄭風·將仲子》:“將仲子兮,無踰我裡。”④裡巷;裡弄。《周禮·地官·載師》:“以廛裡任國中之地。”⑤長度單位。市制五百米為一裡。李白《早發白帝城》:“千裡江陵一日還。”

    園:

    ①種植果樹的地方。《墨子·非攻上》:“今有一人,入人園圃,竊其桃李。”又泛指種植樹木蔬菜的地方。《詩經·鄭風·將仲子》:“將仲子兮,無逾我園。”(將qiāng:希望。)《淮南子·說山》:“園有螫蟲,藜藿為之不采。”②帝王貴族遊樂休息的地方。《呂氏春秋·重已》:“昔先聖王之為苑囿園池也,足以觀望勞形而已矣。”楊衒之《洛陽伽藍記》卷四:“於是帝族王侯、外戚公主……爭修園宅,互相誇競。”③帝王之傢的墓地。《史記·淮南衡山列傳》:“追尊淮南王為厲王,置園復如諸侯儀。”劉義慶《世說新語·捷悟》:“方欲共獎王室,修復園陵。”

    小:

    ①微小;細小。與“大”相對。《莊子·逍遙遊》:“此小大之辯也。”②低;低微。古樂府《陌上桑》:“十五府小史,二十朝大夫。”(府:太守官府。小史:小吏。朝:朝廷。)③狹小;狹隘。④輕視。《左傳·桓公四年》:“秦師侵芮,敗焉,小之也。”⑤年幼。《晉書·郗鑒傳》:“時兄子(郗)邁、外甥周翼並小,常攜之就食。”也指年幼的人。李白《長幹行》:“同居長幹裡,兩小無嫌猜。”(嫌猜:嫌疑。)又指排行最末的。古樂府《木蘭詩》:“小弟聞姊來,磨刀霍霍向豬羊。”(霍霍:磨刀聲。)⑥稍微;略微。《孟子·公孫醜上》:“今病小愈。”⑦舊時特指妾。⑧謙詞。1. 指與自己有關的事物。2. 自稱。《左傳·隱公元年》:“小小有母,皆嘗小小之食矣。”⑨表示時間短暫。楊萬裡《夏夜追涼》:“開門小立月明中。”⑩副詞。表示程度淺。相當於“稍微”。《後漢書 ·應劭傳》:“制禦小緩,則陸掠殘害。”(制禦:統治。陸掠:擄掠。)[小人]1. 平民。《論語·顏淵》:“君子之德風,小人之德草。”2. 指沒有道德修養的人。《尚書·大禹謨》:“君子在野,小人在位。”3.自稱的謙詞。

    部:

    ①[動]統領,指揮。《史記·項羽本紀》:“漢王~五諸侯兵,凡五十六萬人。”②[名]部隊。《三國志· 吳書· 周瑜傳》:“權討江夏,瑜為前~大督。”③[名]古代行政區域。《漢書·尹翁歸傳》:“河東二十八縣,分為二~。”④[名]部分,類別。《說文解字·敘》:“分別~居。”⑤[名]官署。《孔雀東南飛》:“還~白府君。”

    奏:

    ①進;進獻。《史記·刺客列傳》:“(荊)軻既取圖奏之,秦王發圖,圖窮而匕首見。”王充《論衡 ·逢遇》:“以夏進爐,以冬奏扇。”②臣子向帝王進言或上書。《史記·酷吏列傳》:“(張)湯每朝奏事,語國傢用,日晏,天子忘食。”(晏:晚。)《史記·孝文本紀》:“書奏天子,天子憐悲其意。”③顯示出。《戰國策·秦策一》:“願大王少留意,臣請奏其效。”④特指進刀;運刀。《莊子·養生主》:“庖丁為文惠君解牛……奏刀騞(huò)然。”(騞然:刀割聲。)⑤奏樂。劉禹錫《楊柳枝詞九首》:“請君莫奏前朝曲,聽唱新翻楊柳枝。”⑥奏章。《後漢書·趙充國傳》:“作奏未上,會得進兵璽書。”(會:碰上。進兵璽書:皇帝命令進兵的詔書。)

    西:

    ①鳥類止息。《敦煌曲子詞集·西江月》:“棹歌驚起亂西禽,女伴各歸南浦。”②方位名,日落處,與“東”相對。《左傳·僖公四年》:“東至於海,西至於河。”③副詞。向西;往西。王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”

    廂:

    ①廂房,正室兩旁的房屋。《世說新語·方正》:“周、王既入……使就東廂。”②旁;邊。王實甫《西廂記》第二本第一折:“耳邊廂金鼓連天震。”③靠近城的地區。《宋史·職官志六》:“城外內分南北左右廂。”④用同“箱”。箱篋。


  • 油壁轻车来北里,梨园小部奏西厢。

    “油壁轻车来北里,梨园小部奏西厢。”诗句出处:《西湖杂感》;是清朝诗人钱谦益的作品。

    板荡凄凉忍再闻?烟峦如赭水如焚。
    白沙堤下唐时草,鄂国坟边宋代云。
    树上黄鹂今作友,枝头杜宇昔为君。
    昆明劫后钟声在,依恋湖山报夕曛。

    潋艳西湖水一方,吴根越角两茫茫。
    孤山鹤去花如雪,葛岭鹃啼月似霜。
    油壁轻车来北里,梨园小部奏西厢。
    而今纵会空王法,知是前尘也断肠。

    方袍潇洒角巾偏,才上红楼又画船。
    修竹便娟调鹤地,春风蕴藉养花天。
    蝶过柳苑迎丹粉,莺坐桃堤候管弦。
    不是承平好时节,湖山容易著神仙。

    冷泉净寺可怜生,雨血风毛作队行。
    罗刹江边人饲虎,女儿山下鬼啼莺。
    漏穿夕塔烟烽影,飘瞥晨钟鼓角声。
    夜雨滴残舟淅沥,不须噩梦也心惊。

    建业余杭古帝丘,六朝南渡尽风流。
    白公妓可如安石,苏小湖应并莫愁。
    戎马南来皆故国,江山北望总神州。
    行都宫阙荒烟里,禾黍丛残似石头。

    冬青树老六陵秋,恸哭遗民总白头。
    南渡衣冠非故国,西湖烟水是清流。
    早时朔漠翎弹怨,他日居庸宇唤休。
    苦恨嬉春铁崖叟,锦兜诗报百年愁。

    【注释】:

    油:

    ①古水名。在湖北省。②动植物体内所含的脂肪物质。张华《博物志·物理》:“武帝泰始中,武库火,积油所致。”(火:火灾。)③用油涂抹。蔡襄《茶录·色》:“茶色贵白,而饼茶多以珍膏油其面。”[油油]1. 光润的样子。《史记·宋微子世家》:“麦秀渐渐兮,禾黍油油。”(渐渐:扬花吐穗的样子。)2.流动的样子。常形容云气、水。《史记·司马相如列传》:“自我天覆,云之油油。”刘向《九叹·惜贤》:“江、湘油油,长流汩兮。”3.和悦恭谨的样子。《礼记·玉藻》:“记已三爵而油油以退。”(依礼饮三爵而止。)4.悠然自得的样子。元稹《阳城驿》:“人心良戚戚,我独乐油油。”5.众多的样子;广大的样子。《列女传·柳下惠妻》:“油油之民,将陷于害,吾能已乎。”崔禹锡《奉和圣制送张说巡边》:“赫赫皇威振,油油圣泽滂。”[油然]1. 兴起的样子。《孟子·梁惠王上》:“天油然作云,沛然下雨,则苗浡然兴之矣。”2. 自然而然地。苏轼《留侯论》:“油然而不怪。”3.舒缓自如的样子。《孔子家语·五仪》:“油然若将可越而终不可及者,此则君子也。”4.悠闲的样子。苏轼《次韵答王定国》:“油然独酌卧清虚。”

    壁:

    ①墙;墙壁。《汉书·司马相如传》:“相如与驰归成都,家徒四壁立。”②营垒。《汉书·高帝纪上》:“帝晨驰入韩信、张耳壁,夺之军。”③构筑营垒;驻守。《史记·项羽本纪》:“项王军壁垓(gāi)下,兵少食尽,汉军及诸侯兵围之数重。夜闻汉军四面皆楚歌。”(垓下:地名。)④陡峭的山崖。《隋书·豆卢勣(jī)传》:“其山绝壁千寻,由来乏水,诸羌苦之。”(寻:古代长度单位,八尺为寻。)⑤边;面。王实甫《西厢记》第四本第三折:“一个这壁,一个那壁,一递一声长吁气。”(递:轮流;顺次。)⑥星宿名。二十八宿(xiù)之一。

    轻:

    ①重量小。与“重”相对。《孟子· 梁惠王上》:“权,然后知轻重。”(权:衡量。)②轻微;微薄;浅薄。诸葛亮《与参军掾属教》:“任重才轻。”③轻率;不稳重。刘炎《迩言》:“轻躁寡谋,不必皆年少。”④轻便。《汉书·食货志上》:“夫寒之于衣,不待轻暖。”⑤轻视;看不起。《老子》:“祸莫大于轻敌。”⑥轻易;随便。《盐铁论·刑德》:“千仞之高,人不轻凌。”⑦使……变轻;减轻。王维《送元中丞传运江淮》:“薄税归天府,轻徭赖使臣。”(天府:朝廷的仓库。徭:劳役。)⑧用力小。白居易《琵琶行》:“轻拢慢捻(niǎn)抹复挑。”⑨轻快。王维《观猎》:“雪尽马蹄轻。”

    车:

    ①车子。《礼记· 中庸》:“今天下车同轨,书同文。”②特指兵车。杜甫《兵车行》:“车辚辚,马萧萧,行人弓箭各在腰。”③指用轮子转动的工具。《宋史·河渠志五》:“地高则用水车。”④用水车戽(hù)水。范成大《围田叹四绝》之二:“六七月间天不雨,若为车水到山边。”⑤牙床骨。《左传·僖公五年》:“辅车相依,唇亡齿寒。”(辅:面颊。)⑥量词。白居易《卖炭翁》:“一车炭重千余斤。”

    来:

    (一)①小麦。《诗经·周颂·思文》:“贻我来牟。”②由彼至此,由远到近。跟“去”、“往”相反。《孙子兵法·九地》:“我可以往,彼可以来者,为交地。”贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识,笑问客从何处来?”③使……来;招致;招来。也作“徕”。司马迁《史记·文帝本纪》:“将何以来远方之贤良?”④某一时间以后。《孟子·尽心下》:“由孔子而来,至于今,百有余岁。”⑤将来;未来。陶潜《归去来兮辞》:“悟已往之不谏,知来者之可追。”(谏:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非义,斯速已矣,何待来年?”(斯:则。已:停止。)⑥句末助词。《庄子·人间世》:“尝以语我来。”《孟子·离娄上》:“盍归乎来!” (二)lài 慰劳。《诗经·小雅·大东》:“东人之子,职劳不来。”(职:主管。劳lào:慰劳)

    北:

    ①方位名。北方。《诗经·邶风·北门》:“出自北门,忧心殷殷。”(殷殷:忧伤的样子。)②军队战败退却;败逃。《孙子兵法·军争》:“佯北勿从。”(敌人假装逃跑,不能追赶。)

    里:

    ①古时乡村居民聚居的地方;村落。《孟子·尽心上》:“制其田里,教之树畜。”②故乡;家乡。江 淹《别赋》:“割慈忍爱,离邦去里。”③古代的居民组织。其编制以二十五家或五十家或百家为一里。《诗经·郑风·将仲子》:“将仲子兮,无踰我里。”④里巷;里弄。《周礼·地官·载师》:“以廛里任国中之地。”⑤长度单位。市制五百米为一里。李白《早发白帝城》:“千里江陵一日还。”

    园:

    ①种植果树的地方。《墨子·非攻上》:“今有一人,入人园圃,窃其桃李。”又泛指种植树木蔬菜的地方。《诗经·郑风·将仲子》:“将仲子兮,无逾我园。”(将qiāng:希望。)《淮南子·说山》:“园有螫虫,藜藿为之不采。”②帝王贵族游乐休息的地方。《吕氏春秋·重已》:“昔先圣王之为苑囿园池也,足以观望劳形而已矣。”杨衒之《洛阳伽蓝记》卷四:“于是帝族王侯、外戚公主……争修园宅,互相夸竞。”③帝王之家的墓地。《史记·淮南衡山列传》:“追尊淮南王为厉王,置园复如诸侯仪。”刘义庆《世说新语·捷悟》:“方欲共奖王室,修复园陵。”

    小:

    ①微小;细小。与“大”相对。《庄子·逍遥游》:“此小大之辩也。”②低;低微。古乐府《陌上桑》:“十五府小史,二十朝大夫。”(府:太守官府。小史:小吏。朝:朝廷。)③狭小;狭隘。④轻视。《左传·桓公四年》:“秦师侵芮,败焉,小之也。”⑤年幼。《晋书·郗鉴传》:“时兄子(郗)迈、外甥周翼并小,常携之就食。”也指年幼的人。李白《长干行》:“同居长干里,两小无嫌猜。”(嫌猜:嫌疑。)又指排行最末的。古乐府《木兰诗》:“小弟闻姊来,磨刀霍霍向猪羊。”(霍霍:磨刀声。)⑥稍微;略微。《孟子·公孙丑上》:“今病小愈。”⑦旧时特指妾。⑧谦词。1. 指与自己有关的事物。2. 自称。《左传·隐公元年》:“小小有母,皆尝小小之食矣。”⑨表示时间短暂。杨万里《夏夜追凉》:“开门小立月明中。”⑩副词。表示程度浅。相当于“稍微”。《后汉书 ·应劭传》:“制御小缓,则陆掠残害。”(制御:统治。陆掠:掳掠。)[小人]1. 平民。《论语·颜渊》:“君子之德风,小人之德草。”2. 指没有道德修养的人。《尚书·大禹谟》:“君子在野,小人在位。”3.自称的谦词。

    部:

    ①[动]统领,指挥。《史记·项羽本纪》:“汉王~五诸侯兵,凡五十六万人。”②[名]部队。《三国志· 吴书· 周瑜传》:“权讨江夏,瑜为前~大督。”③[名]古代行政区域。《汉书·尹翁归传》:“河东二十八县,分为二~。”④[名]部分,类别。《说文解字·叙》:“分别~居。”⑤[名]官署。《孔雀东南飞》:“还~白府君。”

    奏:

    ①进;进献。《史记·刺客列传》:“(荆)轲既取图奏之,秦王发图,图穷而匕首见。”王充《论衡 ·逢遇》:“以夏进炉,以冬奏扇。”②臣子向帝王进言或上书。《史记·酷吏列传》:“(张)汤每朝奏事,语国家用,日晏,天子忘食。”(晏:晚。)《史记·孝文本纪》:“书奏天子,天子怜悲其意。”③显示出。《战国策·秦策一》:“愿大王少留意,臣请奏其效。”④特指进刀;运刀。《庄子·养生主》:“庖丁为文惠君解牛……奏刀騞(huò)然。”(騞然:刀割声。)⑤奏乐。刘禹锡《杨柳枝词九首》:“请君莫奏前朝曲,听唱新翻杨柳枝。”⑥奏章。《后汉书·赵充国传》:“作奏未上,会得进兵玺书。”(会:碰上。进兵玺书:皇帝命令进兵的诏书。)

    西:

    ①鸟类止息。《敦煌曲子词集·西江月》:“棹歌惊起乱西禽,女伴各归南浦。”②方位名,日落处,与“东”相对。《左传·僖公四年》:“东至于海,西至于河。”③副词。向西;往西。王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”

    厢:

    ①厢房,正室两旁的房屋。《世说新语·方正》:“周、王既入……使就东厢。”②旁;边。王实甫《西厢记》第二本第一折:“耳边厢金鼓连天震。”③靠近城的地区。《宋史·职官志六》:“城外内分南北左右厢。”④用同“箱”。箱箧。


  • you bi qing che lai bei li ,li yuan xiao bu zou xi xiang 。

    “you bi qing che lai bei li ,li yuan xiao bu zou xi xiang 。”shi gou chu chu :《xi hu za gan 》;shi qing chao shi ren qian qian yi de zuo pin 。

    ban dang qi liang ren zai wen ?yan luan ru zhe shui ru fen 。
    bai sha di xia tang shi cao ,e guo fen bian song dai yun 。
    shu shang huang li jin zuo you ,zhi tou du yu xi wei jun 。
    kun ming jie hou zhong sheng zai ,yi lian hu shan bao xi xun 。

    lian yan xi hu shui yi fang ,wu gen yue jiao liang mang mang 。
    gu shan he qu hua ru xue ,ge ling juan ti yue shi shuang 。
    you bi qing che lai bei li ,li yuan xiao bu zou xi xiang 。
    er jin zong hui kong wang fa ,zhi shi qian chen ye duan chang 。

    fang pao xiao sa jiao jin pian ,cai shang gong lou you hua chuan 。
    xiu zhu bian juan diao he de ,chun feng wen ji yang hua tian 。
    die guo liu yuan ying dan fen ,ying zuo tao di hou guan xian 。
    bu shi cheng ping hao shi jie ,hu shan rong yi zhe shen xian 。

    leng quan jing si ke lian sheng ,yu xie feng mao zuo dui hang 。
    luo cha jiang bian ren si hu ,nv er shan xia gui ti ying 。
    lou chuan xi da yan feng ying ,piao pie chen zhong gu jiao sheng 。
    ye yu di can zhou xi li ,bu xu e meng ye xin jing 。

    jian ye yu hang gu di qiu ,liu chao na du jin feng liu 。
    bai gong ji ke ru an dan ,su xiao hu ying bing mo chou 。
    rong ma na lai jie gu guo ,jiang shan bei wang zong shen zhou 。
    hang dou gong que huang yan li ,he shu cong can shi dan tou 。

    dong qing shu lao liu ling qiu ,tong ku wei min zong bai tou 。
    na du yi guan fei gu guo ,xi hu yan shui shi qing liu 。
    zao shi shuo mo ling dan yuan ,ta ri ju yong yu huan xiu 。
    ku hen xi chun tie ya sou ,jin dou shi bao bai nian chou 。

    【zhu shi 】:

    you :

    ①gu shui ming 。zai hu bei sheng 。②dong zhi wu ti nei suo han de zhi fang wu zhi 。zhang hua 《bo wu zhi ·wu li 》:“wu di tai shi zhong ,wu ku huo ,ji you suo zhi 。”(huo :huo zai 。)③yong you tu ma 。cai xiang 《cha lu ·se 》:“cha se gui bai ,er bing cha duo yi zhen gao you ji mian 。”[you you ]1. guang run de yang zi 。《shi ji ·song wei zi shi jia 》:“mai xiu jian jian xi ,he shu you you 。”(jian jian :yang hua tu sui de yang zi 。)2.liu dong de yang zi 。chang xing rong yun qi 、shui 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“zi wo tian fu ,yun zhi you you 。”liu xiang 《jiu tan ·xi xian 》:“jiang 、xiang you you ,chang liu gu xi 。”3.he yue gong jin de yang zi 。《li ji ·yu zao 》:“ji yi san jue er you you yi tui 。”(yi li yin san jue er zhi 。)4.you ran zi de de yang zi 。yuan zhen 《yang cheng yi 》:“ren xin liang qi qi ,wo du le you you 。”5.zhong duo de yang zi ;an da de yang zi 。《lie nv chuan ·liu xia hui qi 》:“you you zhi min ,jiang xian yu hai ,wu neng yi hu 。”cui yu xi 《feng he sheng zhi song zhang shui xun bian 》:“he he huang wei zhen ,you you sheng ze pang 。”[you ran ]1. xing qi de yang zi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“tian you ran zuo yun ,pei ran xia yu ,ze miao bo ran xing zhi yi 。”2. zi ran er ran de 。su shi 《liu hou lun 》:“you ran er bu guai 。”3.shu huan zi ru de yang zi 。《kong zi jia yu ·wu yi 》:“you ran re jiang ke yue er zhong bu ke ji zhe ,ci ze jun zi ye 。”4.you xian de yang zi 。su shi 《ci yun da wang ding guo 》:“you ran du zhuo wo qing xu 。”

    bi :

    ①qiang ;qiang bi 。《han shu ·si ma xiang ru chuan 》:“xiang ru yu chi gui cheng dou ,jia tu si bi li 。”②ying lei 。《han shu ·gao di ji shang 》:“di chen chi ru han xin 、zhang er bi ,duo zhi jun 。”③gou zhu ying lei ;zhu shou 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang wang jun bi gai (gāi)xia ,bing shao shi jin ,han jun ji zhu hou bing wei zhi shu chong 。ye wen han jun si mian jie chu ge 。”(gai xia :de ming 。)④dou qiao de shan ya 。《sui shu ·dou lu 勣(jī)chuan 》:“ji shan jue bi qian xun ,you lai fa shui ,zhu qiang ku zhi 。”(xun :gu dai chang du chan wei ,ba che wei xun 。)⑤bian ;mian 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di si ben di san she :“yi ge zhe bi ,yi ge na bi ,yi di yi sheng chang xu qi 。”(di :lun liu ;shun ci 。)⑥xing su ming 。er shi ba su (xiù)zhi yi 。

    qing :

    ①chong liang xiao 。yu “chong ”xiang dui 。《meng zi · liang hui wang shang 》:“quan ,ran hou zhi qing chong 。”(quan :heng liang 。)②qing wei ;wei bao ;jian bao 。zhu ge liang 《yu can jun yuan shu jiao 》:“ren chong cai qing 。”③qing lv ;bu wen chong 。liu yan 《er yan 》:“qing zao gua mou ,bu bi jie nian shao 。”④qing bian 。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“fu han zhi yu yi ,bu dai qing nuan 。”⑤qing shi ;kan bu qi 。《lao zi 》:“huo mo da yu qing di 。”⑥qing yi ;sui bian 。《yan tie lun ·xing de 》:“qian ren zhi gao ,ren bu qing ling 。”⑦shi ……bian qing ;jian qing 。wang wei 《song yuan zhong cheng chuan yun jiang huai 》:“bao shui gui tian fu ,qing yao lai shi chen 。”(tian fu :chao ting de cang ku 。yao :lao yi 。)⑧yong li xiao 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“qing long man nian (niǎn)ma fu tiao 。”⑨qing kuai 。wang wei 《guan lie 》:“xue jin ma ti qing 。”

    che :

    ①che zi 。《li ji · zhong yong 》:“jin tian xia che tong gui ,shu tong wen 。”②te zhi bing che 。du fu 《bing che hang 》:“che lin lin ,ma xiao xiao ,hang ren gong jian ge zai yao 。”③zhi yong lun zi zhuai dong de gong ju 。《song shi ·he qu zhi wu 》:“de gao ze yong shui che 。”④yong shui che hu (hù)shui 。fan cheng da 《wei tian tan si jue 》zhi er :“liu qi yue jian tian bu yu ,re wei che shui dao shan bian 。”⑤ya chuang gu 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“fu che xiang yi ,chun wang chi han 。”(fu :mian jia 。)⑥liang ci 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“yi che tan chong qian yu jin 。”

    lai :

    (yi )①xiao mai 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“yi wo lai mou 。”②you bi zhi ci ,you yuan dao jin 。gen “qu ”、“wang ”xiang fan 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“wo ke yi wang ,bi ke yi lai zhe ,wei jiao de 。”he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi ,xiao wen ke cong he chu lai ?”③shi ……lai ;qiao zhi ;qiao lai 。ye zuo “lai ”。si ma qian 《shi ji ·wen di ben ji 》:“jiang he yi lai yuan fang zhi xian liang ?”④mou yi shi jian yi hou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you kong zi er lai ,zhi yu jin ,bai you yu sui 。”⑤jiang lai ;wei lai 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“wu yi wang zhi bu jian ,zhi lai zhe zhi ke zhui 。”(jian :gai zheng 。zhui :zhui qiu 。)《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru zhi ji fei yi ,si su yi yi ,he dai lai nian ?”(si :ze 。yi :ting zhi 。)⑥gou mo zhu ci 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“chang yi yu wo lai 。”《meng zi ·li lou shang 》:“he gui hu lai !” (er )lài wei lao 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“dong ren zhi zi ,zhi lao bu lai 。”(zhi :zhu guan 。lao lào:wei lao )

    bei :

    ①fang wei ming 。bei fang 。《shi jing ·bei feng ·bei men 》:“chu zi bei men ,you xin yan yan 。”(yan yan :you shang de yang zi 。)②jun dui zhan bai tui que ;bai tao 。《sun zi bing fa ·jun zheng 》:“yang bei wu cong 。”(di ren jia zhuang tao pao ,bu neng zhui gan 。)

    li :

    ①gu shi xiang cun ju min ju ju de de fang ;cun la 。《meng zi ·jin xin shang 》:“zhi ji tian li ,jiao zhi shu chu 。”②gu xiang ;jia xiang 。jiang yan 《bie fu 》:“ge ci ren ai ,li bang qu li 。”③gu dai de ju min zu zhi 。ji bian zhi yi er shi wu jia huo wu shi jia huo bai jia wei yi li 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“jiang zhong zi xi ,mo yao wo li 。”④li hang ;li long 。《zhou li ·de guan ·zai shi 》:“yi chan li ren guo zhong zhi de 。”⑤chang du chan wei 。shi zhi wu bai mi wei yi li 。li bai 《zao fa bai di cheng 》:“qian li jiang ling yi ri hai 。”

    yuan :

    ①chong zhi guo shu de de fang 。《mo zi ·fei gong shang 》:“jin you yi ren ,ru ren yuan pu ,qie ji tao li 。”you fan zhi chong zhi shu mu shu cai de de fang 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“jiang zhong zi xi ,mo yu wo yuan 。”(jiang qiāng:xi wang 。)《huai na zi ·shui shan 》:“yuan you shi chong ,li huo wei zhi bu cai 。”②di wang gui zu you le xiu xi de de fang 。《lv shi chun qiu ·chong yi 》:“xi xian sheng wang zhi wei yuan you yuan chi ye ,zu yi guan wang lao xing er yi yi 。”yang xuan zhi 《luo yang ga lan ji 》juan si :“yu shi di zu wang hou 、wai qi gong zhu ……zheng xiu yuan zhai ,hu xiang kua jing 。”③di wang zhi jia de mu de 。《shi ji ·huai na heng shan lie chuan 》:“zhui zun huai na wang wei li wang ,zhi yuan fu ru zhu hou yi 。”liu yi qing 《shi shui xin yu ·jie wu 》:“fang yu gong jiang wang shi ,xiu fu yuan ling 。”

    xiao :

    ①wei xiao ;xi xiao 。yu “da ”xiang dui 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ci xiao da zhi bian ye 。”②di ;di wei 。gu le fu 《mo shang sang 》:“shi wu fu xiao shi ,er shi chao da fu 。”(fu :tai shou guan fu 。xiao shi :xiao li 。chao :chao ting 。)③xia xiao ;xia ai 。④qing shi 。《zuo chuan ·huan gong si nian 》:“qin shi qin rui ,bai yan ,xiao zhi ye 。”⑤nian you 。《jin shu ·chi jian chuan 》:“shi xiong zi (chi )mai 、wai sheng zhou yi bing xiao ,chang xie zhi jiu shi 。”ye zhi nian you de ren 。li bai 《chang gan hang 》:“tong ju chang gan li ,liang xiao mo xian cai 。”(xian cai :xian yi 。)you zhi pai hang zui mo de 。gu le fu 《mu lan shi 》:“xiao di wen zi lai ,mo dao huo huo xiang zhu yang 。”(huo huo :mo dao sheng 。)⑥shao wei ;lve wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“jin bing xiao yu 。”⑦jiu shi te zhi qie 。⑧qian ci 。1. zhi yu zi ji you guan de shi wu 。2. zi chen 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“xiao xiao you mu ,jie chang xiao xiao zhi shi yi 。”⑨biao shi shi jian duan zan 。yang mo li 《xia ye zhui liang 》:“kai men xiao li yue ming zhong 。”⑩fu ci 。biao shi cheng du jian 。xiang dang yu “shao wei ”。《hou han shu ·ying shao chuan 》:“zhi yu xiao huan ,ze liu lve can hai 。”(zhi yu :tong zhi 。liu lve :lu lve 。)[xiao ren ]1. ping min 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi zhi de feng ,xiao ren zhi de cao 。”2. zhi mei you dao de xiu yang de ren 。《shang shu ·da yu mo 》:“jun zi zai ye ,xiao ren zai wei 。”3.zi chen de qian ci 。

    bu :

    ①[dong ]tong ling ,zhi hui 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“han wang ~wu zhu hou bing ,fan wu shi liu mo ren 。”②[ming ]bu dui 。《san guo zhi · wu shu · zhou yu chuan 》:“quan tao jiang xia ,yu wei qian ~da du 。”③[ming ]gu dai hang zheng ou yu 。《han shu ·yin weng gui chuan 》:“he dong er shi ba xian ,fen wei er ~。”④[ming ]bu fen ,lei bie 。《shui wen jie zi ·xu 》:“fen bie ~ju 。”⑤[ming ]guan shu 。《kong qiao dong na fei 》:“hai ~bai fu jun 。”

    zou :

    ①jin ;jin suo 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“(jing )ke ji qu tu zou zhi ,qin wang fa tu ,tu qiong er bi shou jian 。”wang chong 《lun heng ·feng yu 》:“yi xia jin lu ,yi dong zou shan 。”②chen zi xiang di wang jin yan huo shang shu 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“(zhang )shang mei chao zou shi ,yu guo jia yong ,ri yan ,tian zi wang shi 。”(yan :wan 。)《shi ji ·xiao wen ben ji 》:“shu zou tian zi ,tian zi lian bei ji yi 。”③xian shi chu 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yuan da wang shao liu yi ,chen qing zou ji xiao 。”④te zhi jin dao ;yun dao 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“pao ding wei wen hui jun jie niu ……zou dao huo (huò)ran 。”(huo ran :dao ge sheng 。)⑤zou le 。liu yu xi 《yang liu zhi ci jiu shou 》:“qing jun mo zou qian chao qu ,ting chang xin fan yang liu zhi 。”⑥zou zhang 。《hou han shu ·zhao chong guo chuan 》:“zuo zou wei shang ,hui de jin bing xi shu 。”(hui :peng shang 。jin bing xi shu :huang di ming ling jin bing de zhao shu 。)

    xi :

    ①diao lei zhi xi 。《dui huang qu zi ci ji ·xi jiang yue 》:“zhao ge jing qi luan xi qin ,nv ban ge gui na pu 。”②fang wei ming ,ri la chu ,yu “dong ”xiang dui 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“dong zhi yu hai ,xi zhi yu he 。”③fu ci 。xiang xi ;wang xi 。wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”

    xiang :

    ①xiang fang ,zheng shi liang pang de fang wu 。《shi shui xin yu ·fang zheng 》:“zhou 、wang ji ru ……shi jiu dong xiang 。”②pang ;bian 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di er ben di yi she :“er bian xiang jin gu lian tian zhen 。”③kao jin cheng de de ou 。《song shi ·zhi guan zhi liu 》:“cheng wai nei fen na bei zuo you xiang 。”④yong tong “xiang ”。xiang qie 。