• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 卻指灌莽中,此即為南廂。

    “卻指灌莽中,此即為南廂。”詩句出處:《遇南廂園叟感賦八十韻》;是清朝詩人吳偉業的作品。

    寒潮沖廢壘,火雲燒赤岡。
    四月到金陵,十日行大航。
    平生遊宦地,蹤跡都遺忘。
    道遇一園叟,問我來何方。
    猶然認舊役,即事堪心傷。
    開門延我坐,破壁低圍墻。
    卻指灌莽中,此即為南廂。
    衙舍成丘墟,佃種輸租糧。
    謀生改衣食,感舊存園莊。
    艱難守茲土,不敢之他鄉。
    我因訪故基,步步添思量。
    面水背蒼崖,中為所居堂。
    四海羅生徒,六館登文章。
    松檜皆十圍,鐘筦聲鏘鏘。
    百頃搖澄潭,夾岸栽垂楊。
    池上臨華軒,菡萏吹芬芳。
    談笑盡貴遊,花月傾壺觴。
    其南有一亭,梧竹生微涼。
    回頭望雞籠,廟貌諸侯王。
    左李右鄧沐,中坐徐與常。
    霜髯見鋒骨,老將東甌湯。
    配食十六侯,劍珮森成行。
    得之為將相,寧復憂封疆。
    北風江上急,萬馬朝騰驤。
    重來訪遺跡,落日唯牛羊。
    籲嗟中山孫,志氣胡勿昂!
    生世茍如此,不如死道旁。
    惜哉裸體辱,仍在功臣坊。
    蕭條同泰寺,南枕山之陽。
    當時寶志公,妙塔天花香。
    改葬施金棺,手詔追褒揚。
    袈裟寄靈谷,制度由蕭粱。
    千尺觀象臺,太史書楨祥。
    北望占旄頭,夜夜愁光鋩。
    高帝遺衣冠,月出修蒸嘗。
    圖書盈玉幾,弓劍堆金床。
    承乏忝兼官,再拜陳衣裳。
    南內因灑掃,銅龍啟未央。
    幽花生禦榻,苔澀青倉瑯。
    離宮須望幸,執戟衛中郎。
    萬事今盡非,東逝如長江。
    鐘陵十萬松,大者參天長。
    根節猶青銅,屈曲蒼皮僵。
    不知何代物,同日遭斧創。
    前此千百年,豈獨無興亡!
    況自百姓伐,孰者非耕桑!
    群生與草木,長養皆吾皇。
    人理已澌滅,講舍宜其荒。
    獨念四庫書,卷軸誇縹緗。
    孔廟銅犧尊,斑剝填青黃。
    棄擲草莽間,零落誰收藏!
    老翁見話久,婦子私相商。
    人倦馬亦疲,剪韭炊黃粱。
    慎莫笑傢貧,一一羅酒漿。
    從頭訴兵火,眼見尤悲愴。
    大軍從北來,百姓聞驚惶。
    下令將入城,傳箭需民房。
    裡正持府帖,僉在禦賜廊。
    插旗大道邊,驅遣誰能當!
    但求骨肉完,其敢攜筐箱?
    扶持雜幼稚,失散呼耶娘。
    江南昔未亂,閭左稱阜康。
    馬阮作相公,行事偏猖狂。
    高鎮爭揚州,左兵來武昌。
    積漸成亂離,記憶應難詳。
    下路初定來,官吏逾貪狼。
    按籍縛富人,坐索幹金裝。
    以此為才智,豈曰惟私囊。
    今日解馬草,明日修官塘。
    誅求卻到骨,皮肉俱生瘡。
    野老讀詔書,新政求循良。
    瓜畦亦有畔,溝水亦有防。
    始信立國傢,不可無紀綱。
    春來雨水足,四野欣農忙。
    父子力耕耘,得粟輸官倉。
    遭遇重太平,窮老其何妨!
    薄暮難再留,瞑色猶青蒼。
    策馬自此去,淒側摧中腸。
    顧羨此老翁,負耒歌滄浪。
    牢落悲風塵,天地徒茫茫。

    【註釋】:

    卻:

    ①退;使退卻。《呂氏春秋·序意》:“馬卻不肯進。”賈誼《過秦論》:“乃使蒙恬北築長城而守藩籬,卻匈奴七百餘裡。”(蒙恬:秦名將。藩籬:比喻邊疆上的屏障。)②避免。《史記·魯仲連鄒陽列傳》:“勇士不卻死而滅名。”③不前進,停止。《韓非子·外儲說右下》:“馬退而卻,策不能進前也。”④拒絕;退還。《孟子·萬章下》:“卻之卻之為不恭,何也?”李斯《諫逐客書》:“王者不卻眾庶,故能明其德。”⑤回;回轉。杜甫《聞官軍收河南河北》:“卻看妻子愁何在,漫卷詩書喜欲狂。”(卷:收拾,收起。)⑥去;掉。多用在動詞後表明動作瞭結,完成。聶夷中《詠田傢》:“醫得眼前瘡,剜卻心頭肉。”⑦副詞。1. 表示強調。相當於“正”。李商隱《有感》:“非關宋玉有微詞,卻是襄王夢覺遲。”2. 表示重復。相當於“再”、“又”。李白《送賀監歸四明應制》:“借問欲棲珠樹鶴,何年卻向帝城飛。”3. 表示相反,相當於“倒”、“反”。李白《把酒問月》:“人攀明月不可得,月行卻與人相隨。”

    指:

    ①手指。《戰國策·秦策三》:“臣未嘗聞指大於臂,臂大於股。”(股:大腿。)②腳趾。《史記·高祖本紀》:“漢王傷胸,乃捫足曰: ‘虜中(zhòng)吾指。’”(捫:摸。)③用手指;指向。《論語·八佾》:“指其掌。”④向;意向。司馬相如《喻巴蜀檄》:“移師東指,閩越相誅。”⑤直立;豎起。《戰國策·燕策》:“士皆瞋目,發盡上指。”⑥指點,告知。董解元《西廂記諸宮調》卷八:“若非吾師指迷,實不悟此。”⑦指責;斥責。《漢書·王嘉傳》:“千人所指,無病而死。”⑧意旨;意圖。後寫作“旨”。《尚書·盤庚上》:“不匿厥指。”

    灌:

    ①水名。今稱灌河。源出今河南省商城縣南,東北經固始縣為曲河,又北合史河,至安徽省境入淮河。②澆灌;灌溉。《史記· 西門豹傳》:“引河水灌民田。”③註;流入。柳宗元《三戒·永某氏之鼠》:“撤瓦灌穴,購童羅捕之。”(羅:搜羅。)又指放量地飲或強迫使飲。《韓非子·說疑》:“禦觴不能飲者,以筒灌其口。”④澆鑄;鍛造。王粲《刀銘》:“灌辟(bì) 以數(shuò),質象有呈。”(辟:通“襞”,折疊。數:多次。質:質地。)王充《論衡·奇怪》:“爍(shuò朔)一鼎之銅,以灌一錢之形,不能成一鼎。”⑤裝入。《齊民要術·炙法》:“灌腸法:取羊盤腸,凈洗治。細銼羊肉,令如籠肉,細切蔥白,鹽、豉汁、薑、椒末調和,令咸淡適口,以灌腸。”(銼:切。)⑥叢生的(樹木)。《詩經·大雅·皇矣》:“修之平之,其灌其栵。”⑦古代祭祀的一種儀式,奠酒獻神。《論語·八佾(yì)》:“褅(dì),自既灌而往者,吾不欲觀之。”(褅:古代祭祀名。)

    莽:

    ①密生的草。《左傳·哀公元年》:“暴骨如莽。”(暴:暴露。)②草。李白《戰城南》:“士卒塗草莽。”(塗:血染。)《周易 · 同人》:“伏戎於莽。”③廣闊;遼遠。阮籍《詠懷》之十一:“曠野莽茫茫,走獸交橫馳。”宋玉《九辯》:“莽洋洋而無極兮。”[莽莽]1.草木茂盛的樣子。《楚辭·九章·懷沙》:“草木莽莽。”2. 無邊無際。杜甫《秦州雜詩》之七:“莽莽萬重山。”3. 長大的樣子。《呂氏春秋·知接》:“何以為之莽莽也?”

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    此:

    ①代詞。這;這個。《孟子·公孫醜下》:“彼一時,此一時也。”《禮記·禮運》:“此之謂大同。”②這樣;這般。庾信《哀江南賦》:“天何為而此醉。”③副詞。乃;則。《後漢書·黃瓊傳》:“必待堯舜之君,此為志士終無時矣。”

    即:

    ①走近;靠近。《論語· 子張》: “望之儼(yǎn)然,即之也溫。”(儼然:莊重。溫:溫和。)《詩經·衛風·氓》:“匪來貿絲,來即我謀。”②至;到。《儀禮·聘禮》:“賓即館。卿大夫勞賓,賓不見。”(館:賓館。勞:慰問。)③就著(某種事物)。《史記·吳王濞列傳》:“即山鑄錢,煮海水為鹽。”④就在(某時,某地);就(某物)。《史記·衛將軍驃騎列傳》:“天子使使者持大將軍印,即軍中拜車騎將軍青為大將軍。”⑤當下;當時。《漢書·龔遂傳》:“(盜賊)聞遂教令,即時解散。”⑥副詞。1. 就是。《漢書·原涉傳》:“(王)遊公母即祁太伯母也。”2.立即;馬上。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“即遣兵三萬以助備。”⑦連詞。1.假如;假使。《史記·季佈欒佈列傳》:“將軍能聽臣,臣敢獻計;即不能,願先自剄(jǐng)。”(臣:謙稱。敢:謙詞。自剄:自殺。)2.相當於“則”。《史記·項羽本紀》:“吾聞先即制人,後則為人所制。”《鹽鐵論·本議》:“賤即買,貴則賣。”3.即令;即使。方苞《獄中雜記》:“其傷於縛者,即幸留,病數及瘳,或竟成痼疫。”

    為:

    (一)①做。《詩經·周頌·豐年》:“為酒為醴,烝畀祖妣。”(烝:進獻。畀:給予。)《論語·學而》:“其為人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友愛。)②制作;創作。《禮記·曲禮下》:“為宮室,不斬於丘木。”(丘木:墓地的樹。)《漢書·枚乘傳》:“司馬相如善為文而遲。”(遲:慢。)③治理。《商君書·農戰》:“善為國者,倉廩雖滿,不偷於農。”(偷:怠惰;忽視。)《論語·為政》:“為政以德。”④行為。范仲淹《嶽陽樓記》:“予嘗求古仁人之心,或異二者之為。”(嘗:曾經。)⑤充當。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”(溫:溫習。故:舊的知識。)⑥當作。李白《夢遊天姥吟留別》:“霓為衣兮風為馬。”⑦變為;成為。屈原《離騷》:“蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。”(蘭、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧認為。《孟子·公孫醜上》:“而子為我願之乎?”(子:你。)⑨是。《左傳·宣公三年》:“餘為伯儵,餘而祖也。”⑩介詞。1. 表被動。被。《三國志 · 吳書· 呂蒙傳》:“為張遼等所襲。”2.表對象。對;向。《戰國策·韓策二》:“(嚴仲子)因為聶政語曰:‘臣有仇。’”(11)連詞。如果。《戰國策·秦策四》:“秦為知之,必不救也。”(12)語氣詞。1. 與“何”相配,表疑問語氣。《論語·季氏》:“何以伐為?”(伐:進攻。)2. 多用於句未,表示反問語氣。《漢書·外戚傳下·趙皇後》:“今故告之,反怒為!”(故:故意。) (二)wèi ①幫助。《詩經·大雅·鳧鷖》:“公屍燕飲,福祿來為。”②介詞。1. 表對象。替。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”2. 表原因。因為。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”3. 表目的。為瞭。《孔雀東南飛》:“慎勿為婦死。”③通“偽”。假裝。《禮記·檀弓下》:“夫子為弗聞也者而過之。”

    廂:

    ①廂房,正室兩旁的房屋。《世說新語·方正》:“周、王既入……使就東廂。”②旁;邊。王實甫《西廂記》第二本第一折:“耳邊廂金鼓連天震。”③靠近城的地區。《宋史·職官志六》:“城外內分南北左右廂。”④用同“箱”。箱篋。


  • 却指灌莽中,此即为南厢。

    “却指灌莽中,此即为南厢。”诗句出处:《遇南厢园叟感赋八十韵》;是清朝诗人吴伟业的作品。

    寒潮冲废垒,火云烧赤冈。
    四月到金陵,十日行大航。
    平生游宦地,踪迹都遗忘。
    道遇一园叟,问我来何方。
    犹然认旧役,即事堪心伤。
    开门延我坐,破壁低围墙。
    却指灌莽中,此即为南厢。
    衙舍成丘墟,佃种输租粮。
    谋生改衣食,感旧存园庄。
    艰难守兹土,不敢之他乡。
    我因访故基,步步添思量。
    面水背苍崖,中为所居堂。
    四海罗生徒,六馆登文章。
    松桧皆十围,钟筦声锵锵。
    百顷摇澄潭,夹岸栽垂杨。
    池上临华轩,菡萏吹芬芳。
    谈笑尽贵游,花月倾壶觞。
    其南有一亭,梧竹生微凉。
    回头望鸡笼,庙貌诸侯王。
    左李右邓沐,中坐徐与常。
    霜髯见锋骨,老将东瓯汤。
    配食十六侯,剑珮森成行。
    得之为将相,宁复忧封疆。
    北风江上急,万马朝腾骧。
    重来访遗迹,落日唯牛羊。
    吁嗟中山孙,志气胡勿昂!
    生世苟如此,不如死道旁。
    惜哉裸体辱,仍在功臣坊。
    萧条同泰寺,南枕山之阳。
    当时宝志公,妙塔天花香。
    改葬施金棺,手诏追褒扬。
    袈裟寄灵谷,制度由萧粱。
    千尺观象台,太史书桢祥。
    北望占旄头,夜夜愁光鋩。
    高帝遗衣冠,月出修蒸尝。
    图书盈玉几,弓剑堆金床。
    承乏忝兼官,再拜陈衣裳。
    南内因洒扫,铜龙启未央。
    幽花生御榻,苔涩青仓琅。
    离宫须望幸,执戟卫中郎。
    万事今尽非,东逝如长江。
    钟陵十万松,大者参天长。
    根节犹青铜,屈曲苍皮僵。
    不知何代物,同日遭斧创。
    前此千百年,岂独无兴亡!
    况自百姓伐,孰者非耕桑!
    群生与草木,长养皆吾皇。
    人理已澌灭,讲舍宜其荒。
    独念四库书,卷轴夸缥缃。
    孔庙铜牺尊,斑剥填青黄。
    弃掷草莽间,零落谁收藏!
    老翁见话久,妇子私相商。
    人倦马亦疲,剪韭炊黄粱。
    慎莫笑家贫,一一罗酒浆。
    从头诉兵火,眼见尤悲怆。
    大军从北来,百姓闻惊惶。
    下令将入城,传箭需民房。
    里正持府帖,佥在御赐廊。
    插旗大道边,驱遣谁能当!
    但求骨肉完,其敢携筐箱?
    扶持杂幼稚,失散呼耶娘。
    江南昔未乱,闾左称阜康。
    马阮作相公,行事偏猖狂。
    高镇争扬州,左兵来武昌。
    积渐成乱离,记忆应难详。
    下路初定来,官吏逾贪狼。
    按籍缚富人,坐索干金装。
    以此为才智,岂曰惟私囊。
    今日解马草,明日修官塘。
    诛求却到骨,皮肉俱生疮。
    野老读诏书,新政求循良。
    瓜畦亦有畔,沟水亦有防。
    始信立国家,不可无纪纲。
    春来雨水足,四野欣农忙。
    父子力耕耘,得粟输官仓。
    遭遇重太平,穷老其何妨!
    薄暮难再留,瞑色犹青苍。
    策马自此去,凄侧摧中肠。
    顾羡此老翁,负耒歌沧浪。
    牢落悲风尘,天地徒茫茫。

    【注释】:

    却:

    ①退;使退却。《吕氏春秋·序意》:“马却不肯进。”贾谊《过秦论》:“乃使蒙恬北筑长城而守藩篱,却匈奴七百余里。”(蒙恬:秦名将。藩篱:比喻边疆上的屏障。)②避免。《史记·鲁仲连邹阳列传》:“勇士不却死而灭名。”③不前进,停止。《韩非子·外储说右下》:“马退而却,策不能进前也。”④拒绝;退还。《孟子·万章下》:“却之却之为不恭,何也?”李斯《谏逐客书》:“王者不却众庶,故能明其德。”⑤回;回转。杜甫《闻官军收河南河北》:“却看妻子愁何在,漫卷诗书喜欲狂。”(卷:收拾,收起。)⑥去;掉。多用在动词后表明动作了结,完成。聂夷中《咏田家》:“医得眼前疮,剜却心头肉。”⑦副词。1. 表示强调。相当于“正”。李商隐《有感》:“非关宋玉有微词,却是襄王梦觉迟。”2. 表示重复。相当于“再”、“又”。李白《送贺监归四明应制》:“借问欲栖珠树鹤,何年却向帝城飞。”3. 表示相反,相当于“倒”、“反”。李白《把酒问月》:“人攀明月不可得,月行却与人相随。”

    指:

    ①手指。《战国策·秦策三》:“臣未尝闻指大于臂,臂大于股。”(股:大腿。)②脚趾。《史记·高祖本纪》:“汉王伤胸,乃扪足曰: ‘虏中(zhòng)吾指。’”(扪:摸。)③用手指;指向。《论语·八佾》:“指其掌。”④向;意向。司马相如《喻巴蜀檄》:“移师东指,闽越相诛。”⑤直立;竖起。《战国策·燕策》:“士皆瞋目,发尽上指。”⑥指点,告知。董解元《西厢记诸宫调》卷八:“若非吾师指迷,实不悟此。”⑦指责;斥责。《汉书·王嘉传》:“千人所指,无病而死。”⑧意旨;意图。后写作“旨”。《尚书·盘庚上》:“不匿厥指。”

    灌:

    ①水名。今称灌河。源出今河南省商城县南,东北经固始县为曲河,又北合史河,至安徽省境入淮河。②浇灌;灌溉。《史记· 西门豹传》:“引河水灌民田。”③注;流入。柳宗元《三戒·永某氏之鼠》:“撤瓦灌穴,购童罗捕之。”(罗:搜罗。)又指放量地饮或强迫使饮。《韩非子·说疑》:“御觞不能饮者,以筒灌其口。”④浇铸;锻造。王粲《刀铭》:“灌辟(bì) 以数(shuò),质象有呈。”(辟:通“襞”,折叠。数:多次。质:质地。)王充《论衡·奇怪》:“烁(shuò朔)一鼎之铜,以灌一钱之形,不能成一鼎。”⑤装入。《齐民要术·炙法》:“灌肠法:取羊盘肠,净洗治。细锉羊肉,令如笼肉,细切葱白,盐、豉汁、姜、椒末调和,令咸淡适口,以灌肠。”(锉:切。)⑥丛生的(树木)。《诗经·大雅·皇矣》:“修之平之,其灌其栵。”⑦古代祭祀的一种仪式,奠酒献神。《论语·八佾(yì)》:“褅(dì),自既灌而往者,吾不欲观之。”(褅:古代祭祀名。)

    莽:

    ①密生的草。《左传·哀公元年》:“暴骨如莽。”(暴:暴露。)②草。李白《战城南》:“士卒涂草莽。”(涂:血染。)《周易 · 同人》:“伏戎于莽。”③广阔;辽远。阮籍《咏怀》之十一:“旷野莽茫茫,走兽交横驰。”宋玉《九辩》:“莽洋洋而无极兮。”[莽莽]1.草木茂盛的样子。《楚辞·九章·怀沙》:“草木莽莽。”2. 无边无际。杜甫《秦州杂诗》之七:“莽莽万重山。”3. 长大的样子。《吕氏春秋·知接》:“何以为之莽莽也?”

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    此:

    ①代词。这;这个。《孟子·公孙丑下》:“彼一时,此一时也。”《礼记·礼运》:“此之谓大同。”②这样;这般。庾信《哀江南赋》:“天何为而此醉。”③副词。乃;则。《后汉书·黄琼传》:“必待尧舜之君,此为志士终无时矣。”

    即:

    ①走近;靠近。《论语· 子张》: “望之俨(yǎn)然,即之也温。”(俨然:庄重。温:温和。)《诗经·卫风·氓》:“匪来贸丝,来即我谋。”②至;到。《仪礼·聘礼》:“宾即馆。卿大夫劳宾,宾不见。”(馆:宾馆。劳:慰问。)③就着(某种事物)。《史记·吴王濞列传》:“即山铸钱,煮海水为盐。”④就在(某时,某地);就(某物)。《史记·卫将军骠骑列传》:“天子使使者持大将军印,即军中拜车骑将军青为大将军。”⑤当下;当时。《汉书·龚遂传》:“(盗贼)闻遂教令,即时解散。”⑥副词。1. 就是。《汉书·原涉传》:“(王)游公母即祁太伯母也。”2.立即;马上。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“即遣兵三万以助备。”⑦连词。1.假如;假使。《史记·季布栾布列传》:“将军能听臣,臣敢献计;即不能,愿先自刭(jǐng)。”(臣:谦称。敢:谦词。自刭:自杀。)2.相当于“则”。《史记·项羽本纪》:“吾闻先即制人,后则为人所制。”《盐铁论·本议》:“贱即买,贵则卖。”3.即令;即使。方苞《狱中杂记》:“其伤于缚者,即幸留,病数及瘳,或竟成痼疫。”

    为:

    (一)①做。《诗经·周颂·丰年》:“为酒为醴,烝畀祖妣。”(烝:进献。畀:给予。)《论语·学而》:“其为人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友爱。)②制作;创作。《礼记·曲礼下》:“为宫室,不斩于丘木。”(丘木:墓地的树。)《汉书·枚乘传》:“司马相如善为文而迟。”(迟:慢。)③治理。《商君书·农战》:“善为国者,仓廪虽满,不偷于农。”(偷:怠惰;忽视。)《论语·为政》:“为政以德。”④行为。范仲淹《岳阳楼记》:“予尝求古仁人之心,或异二者之为。”(尝:曾经。)⑤充当。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”(温:温习。故:旧的知识。)⑥当作。李白《梦游天姥吟留别》:“霓为衣兮风为马。”⑦变为;成为。屈原《离骚》:“兰芷变而不芳兮,荃蕙化而为茅。”(兰、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧认为。《孟子·公孙丑上》:“而子为我愿之乎?”(子:你。)⑨是。《左传·宣公三年》:“余为伯儵,余而祖也。”⑩介词。1. 表被动。被。《三国志 · 吴书· 吕蒙传》:“为张辽等所袭。”2.表对象。对;向。《战国策·韩策二》:“(严仲子)因为聂政语曰:‘臣有仇。’”(11)连词。如果。《战国策·秦策四》:“秦为知之,必不救也。”(12)语气词。1. 与“何”相配,表疑问语气。《论语·季氏》:“何以伐为?”(伐:进攻。)2. 多用于句未,表示反问语气。《汉书·外戚传下·赵皇后》:“今故告之,反怒为!”(故:故意。) (二)wèi ①帮助。《诗经·大雅·凫鹥》:“公尸燕饮,福禄来为。”②介词。1. 表对象。替。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”2. 表原因。因为。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”3. 表目的。为了。《孔雀东南飞》:“慎勿为妇死。”③通“伪”。假装。《礼记·檀弓下》:“夫子为弗闻也者而过之。”

    厢:

    ①厢房,正室两旁的房屋。《世说新语·方正》:“周、王既入……使就东厢。”②旁;边。王实甫《西厢记》第二本第一折:“耳边厢金鼓连天震。”③靠近城的地区。《宋史·职官志六》:“城外内分南北左右厢。”④用同“箱”。箱箧。


  • que zhi guan mang zhong ,ci ji wei na xiang 。

    “que zhi guan mang zhong ,ci ji wei na xiang 。”shi gou chu chu :《yu na xiang yuan sou gan fu ba shi yun 》;shi qing chao shi ren wu wei ye de zuo pin 。

    han chao chong fei lei ,huo yun shao chi gang 。
    si yue dao jin ling ,shi ri hang da hang 。
    ping sheng you huan de ,zong ji dou wei wang 。
    dao yu yi yuan sou ,wen wo lai he fang 。
    you ran ren jiu yi ,ji shi kan xin shang 。
    kai men yan wo zuo ,po bi di wei qiang 。
    que zhi guan mang zhong ,ci ji wei na xiang 。
    ya she cheng qiu xu ,dian chong shu zu liang 。
    mou sheng gai yi shi ,gan jiu cun yuan zhuang 。
    jian nan shou ci tu ,bu gan zhi ta xiang 。
    wo yin fang gu ji ,bu bu tian sai liang 。
    mian shui bei cang ya ,zhong wei suo ju tang 。
    si hai luo sheng tu ,liu guan deng wen zhang 。
    song gui jie shi wei ,zhong guan sheng qiang qiang 。
    bai qing yao cheng tan ,ga an zai chui yang 。
    chi shang lin hua xuan ,han dan chui fen fang 。
    tan xiao jin gui you ,hua yue qing hu shang 。
    ji na you yi ting ,wu zhu sheng wei liang 。
    hui tou wang ji long ,miao mao zhu hou wang 。
    zuo li you deng mu ,zhong zuo xu yu chang 。
    shuang ran jian feng gu ,lao jiang dong ou shang 。
    pei shi shi liu hou ,jian 珮sen cheng hang 。
    de zhi wei jiang xiang ,ning fu you feng jiang 。
    bei feng jiang shang ji ,mo ma chao teng xiang 。
    chong lai fang wei ji ,la ri wei niu yang 。
    xu jie zhong shan sun ,zhi qi hu wu ang !
    sheng shi gou ru ci ,bu ru si dao pang 。
    xi zai luo ti ru ,reng zai gong chen fang 。
    xiao tiao tong tai si ,na zhen shan zhi yang 。
    dang shi bao zhi gong ,miao da tian hua xiang 。
    gai zang shi jin guan ,shou zhao zhui bao yang 。
    jia sha ji ling gu ,zhi du you xiao liang 。
    qian che guan xiang tai ,tai shi shu zhen xiang 。
    bei wang zhan mao tou ,ye ye chou guang mang 。
    gao di wei yi guan ,yue chu xiu zheng chang 。
    tu shu ying yu ji ,gong jian dui jin chuang 。
    cheng fa tian jian guan ,zai bai chen yi chang 。
    na nei yin sa sao ,tong long qi wei yang 。
    you hua sheng yu ta ,tai se qing cang lang 。
    li gong xu wang xing ,zhi ji wei zhong lang 。
    mo shi jin jin fei ,dong shi ru chang jiang 。
    zhong ling shi mo song ,da zhe can tian chang 。
    gen jie you qing tong ,qu qu cang pi jiang 。
    bu zhi he dai wu ,tong ri zao fu chuang 。
    qian ci qian bai nian ,qi du mo xing wang !
    kuang zi bai xing fa ,shu zhe fei geng sang !
    qun sheng yu cao mu ,chang yang jie wu huang 。
    ren li yi si mie ,jiang she yi ji huang 。
    du nian si ku shu ,juan zhou kua piao xiang 。
    kong miao tong xi zun ,ban bao tian qing huang 。
    qi zhi cao mang jian ,ling la shei shou cang !
    lao weng jian hua jiu ,fu zi si xiang shang 。
    ren juan ma yi pi ,jian jiu chui huang liang 。
    shen mo xiao jia pin ,yi yi luo jiu jiang 。
    cong tou su bing huo ,yan jian you bei chuang 。
    da jun cong bei lai ,bai xing wen jing huang 。
    xia ling jiang ru cheng ,chuan jian xu min fang 。
    li zheng chi fu tie ,qian zai yu ci lang 。
    cha qi da dao bian ,qu qian shei neng dang !
    dan qiu gu rou wan ,ji gan xie kuang xiang ?
    fu chi za you zhi ,shi san hu ye niang 。
    jiang na xi wei luan ,lv zuo chen fu kang 。
    ma ruan zuo xiang gong ,hang shi pian chang kuang 。
    gao zhen zheng yang zhou ,zuo bing lai wu chang 。
    ji jian cheng luan li ,ji yi ying nan xiang 。
    xia lu chu ding lai ,guan li yu tan lang 。
    an ji fu fu ren ,zuo suo gan jin zhuang 。
    yi ci wei cai zhi ,qi yue wei si nang 。
    jin ri jie ma cao ,ming ri xiu guan tang 。
    zhu qiu que dao gu ,pi rou ju sheng chuang 。
    ye lao dou zhao shu ,xin zheng qiu xun liang 。
    gua qi yi you pan ,gou shui yi you fang 。
    shi xin li guo jia ,bu ke mo ji gang 。
    chun lai yu shui zu ,si ye xin nong mang 。
    fu zi li geng yun ,de su shu guan cang 。
    zao yu chong tai ping ,qiong lao ji he fang !
    bao mu nan zai liu ,ming se you qing cang 。
    ce ma zi ci qu ,qi ce cui zhong chang 。
    gu xian ci lao weng ,fu lei ge cang lang 。
    lao la bei feng chen ,tian de tu mang mang 。

    【zhu shi 】:

    que :

    ①tui ;shi tui que 。《lv shi chun qiu ·xu yi 》:“ma que bu ken jin 。”gu yi 《guo qin lun 》:“nai shi meng tian bei zhu chang cheng er shou fan li ,que xiong nu qi bai yu li 。”(meng tian :qin ming jiang 。fan li :bi yu bian jiang shang de bing zhang 。)②bi mian 。《shi ji ·lu zhong lian ju yang lie chuan 》:“yong shi bu que si er mie ming 。”③bu qian jin ,ting zhi 。《han fei zi ·wai chu shui you xia 》:“ma tui er que ,ce bu neng jin qian ye 。”④ju jue ;tui hai 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“que zhi que zhi wei bu gong ,he ye ?”li si 《jian zhu ke shu 》:“wang zhe bu que zhong shu ,gu neng ming ji de 。”⑤hui ;hui zhuai 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“que kan qi zi chou he zai ,man juan shi shu xi yu kuang 。”(juan :shou she ,shou qi 。)⑥qu ;diao 。duo yong zai dong ci hou biao ming dong zuo le jie ,wan cheng 。nie yi zhong 《yong tian jia 》:“yi de yan qian chuang ,wan que xin tou rou 。”⑦fu ci 。1. biao shi jiang diao 。xiang dang yu “zheng ”。li shang yin 《you gan 》:“fei guan song yu you wei ci ,que shi xiang wang meng jiao chi 。”2. biao shi chong fu 。xiang dang yu “zai ”、“you ”。li bai 《song he jian gui si ming ying zhi 》:“jie wen yu qi zhu shu he ,he nian que xiang di cheng fei 。”3. biao shi xiang fan ,xiang dang yu “dao ”、“fan ”。li bai 《ba jiu wen yue 》:“ren pan ming yue bu ke de ,yue hang que yu ren xiang sui 。”

    zhi :

    ①shou zhi 。《zhan guo ce ·qin ce san 》:“chen wei chang wen zhi da yu bei ,bei da yu gu 。”(gu :da tui 。)②jiao zhi 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“han wang shang xiong ,nai men zu yue : ‘lu zhong (zhòng)wu zhi 。’”(men :mo 。)③yong shou zhi ;zhi xiang 。《lun yu ·ba yi 》:“zhi ji zhang 。”④xiang ;yi xiang 。si ma xiang ru 《yu ba shu xi 》:“yi shi dong zhi ,min yue xiang zhu 。”⑤zhi li ;shu qi 。《zhan guo ce ·yan ce 》:“shi jie chen mu ,fa jin shang zhi 。”⑥zhi dian ,gao zhi 。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan ba :“re fei wu shi zhi mi ,shi bu wu ci 。”⑦zhi ze ;chi ze 。《han shu ·wang jia chuan 》:“qian ren suo zhi ,mo bing er si 。”⑧yi zhi ;yi tu 。hou xie zuo “zhi ”。《shang shu ·pan geng shang 》:“bu ni jue zhi 。”

    guan :

    ①shui ming 。jin chen guan he 。yuan chu jin he na sheng shang cheng xian na ,dong bei jing gu shi xian wei qu he ,you bei ge shi he ,zhi an hui sheng jing ru huai he 。②jiao guan ;guan gai 。《shi ji · xi men bao chuan 》:“yin he shui guan min tian 。”③zhu ;liu ru 。liu zong yuan 《san jie ·yong mou shi zhi shu 》:“che wa guan xue ,gou tong luo bu zhi 。”(luo :sou luo 。)you zhi fang liang de yin huo jiang pai shi yin 。《han fei zi ·shui yi 》:“yu shang bu neng yin zhe ,yi tong guan ji kou 。”④jiao zhu ;duan zao 。wang can 《dao ming 》:“guan bi (bì) yi shu (shuò),zhi xiang you cheng 。”(bi :tong “bi ”,she die 。shu :duo ci 。zhi :zhi de 。)wang chong 《lun heng ·ji guai 》:“shuo (shuòshuo )yi ding zhi tong ,yi guan yi qian zhi xing ,bu neng cheng yi ding 。”⑤zhuang ru 。《ji min yao shu ·zhi fa 》:“guan chang fa :qu yang pan chang ,jing xi zhi 。xi cuo yang rou ,ling ru long rou ,xi qie cong bai ,yan 、chi zhi 、jiang 、jiao mo diao he ,ling xian dan kuo kou ,yi guan chang 。”(cuo :qie 。)⑥cong sheng de (shu mu )。《shi jing ·da ya ·huang yi 》:“xiu zhi ping zhi ,ji guan ji li 。”⑦gu dai ji si de yi chong yi shi ,dian jiu suo shen 。《lun yu ·ba yi (yì)》:“ti (dì),zi ji guan er wang zhe ,wu bu yu guan zhi 。”(ti :gu dai ji si ming 。)

    mang :

    ①mi sheng de cao 。《zuo chuan ·ai gong yuan nian 》:“bao gu ru mang 。”(bao :bao lou 。)②cao 。li bai 《zhan cheng na 》:“shi cu tu cao mang 。”(tu :xie ran 。)《zhou yi · tong ren 》:“fu rong yu mang 。”③an kuo ;liao yuan 。ruan ji 《yong huai 》zhi shi yi :“kuang ye mang mang mang ,zou shou jiao heng chi 。”song yu 《jiu bian 》:“mang xiang xiang er mo ji xi 。”[mang mang ]1.cao mu mao cheng de yang zi 。《chu ci ·jiu zhang ·huai sha 》:“cao mu mang mang 。”2. mo bian mo ji 。du fu 《qin zhou za shi 》zhi qi :“mang mang mo chong shan 。”3. chang da de yang zi 。《lv shi chun qiu ·zhi jie 》:“he yi wei zhi mang mang ye ?”

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    ci :

    ①dai ci 。zhe ;zhe ge 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“bi yi shi ,ci yi shi ye 。”《li ji ·li yun 》:“ci zhi wei da tong 。”②zhe yang ;zhe ban 。yu xin 《ai jiang na fu 》:“tian he wei er ci zui 。”③fu ci 。nai ;ze 。《hou han shu ·huang qiong chuan 》:“bi dai yao shun zhi jun ,ci wei zhi shi zhong mo shi yi 。”

    ji :

    ①zou jin ;kao jin 。《lun yu · zi zhang 》: “wang zhi yan (yǎn)ran ,ji zhi ye wen 。”(yan ran :zhuang chong 。wen :wen he 。)《shi jing ·wei feng ·mang 》:“fei lai mao si ,lai ji wo mou 。”②zhi ;dao 。《yi li ·pin li 》:“bin ji guan 。qing da fu lao bin ,bin bu jian 。”(guan :bin guan 。lao :wei wen 。)③jiu zhao (mou chong shi wu )。《shi ji ·wu wang bi lie chuan 》:“ji shan zhu qian ,zhu hai shui wei yan 。”④jiu zai (mou shi ,mou de );jiu (mou wu )。《shi ji ·wei jiang jun biao ji lie chuan 》:“tian zi shi shi zhe chi da jiang jun yin ,ji jun zhong bai che ji jiang jun qing wei da jiang jun 。”⑤dang xia ;dang shi 。《han shu ·gong sui chuan 》:“(dao zei )wen sui jiao ling ,ji shi jie san 。”⑥fu ci 。1. jiu shi 。《han shu ·yuan she chuan 》:“(wang )you gong mu ji qi tai bai mu ye 。”2.li ji ;ma shang 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ji qian bing san mo yi zhu bei 。”⑦lian ci 。1.jia ru ;jia shi 。《shi ji ·ji bu luan bu lie chuan 》:“jiang jun neng ting chen ,chen gan suo ji ;ji bu neng ,yuan xian zi jing (jǐng)。”(chen :qian chen 。gan :qian ci 。zi jing :zi sha 。)2.xiang dang yu “ze ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“wu wen xian ji zhi ren ,hou ze wei ren suo zhi 。”《yan tie lun ·ben yi 》:“jian ji mai ,gui ze mai 。”3.ji ling ;ji shi 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“ji shang yu fu zhe ,ji xing liu ,bing shu ji chou ,huo jing cheng gu yi 。”

    wei :

    (yi )①zuo 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“wei jiu wei li ,zheng bi zu bi 。”(zheng :jin suo 。bi :gei yu 。)《lun yu ·xue er 》:“ji wei ren ye xiao di (tì)。”(di :tong “ti ”。you ai 。)②zhi zuo ;chuang zuo 。《li ji ·qu li xia 》:“wei gong shi ,bu zhan yu qiu mu 。”(qiu mu :mu de de shu 。)《han shu ·mei cheng chuan 》:“si ma xiang ru shan wei wen er chi 。”(chi :man 。)③zhi li 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“shan wei guo zhe ,cang lin sui man ,bu tou yu nong 。”(tou :dai duo ;hu shi 。)《lun yu ·wei zheng 》:“wei zheng yi de 。”④hang wei 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu chang qiu gu ren ren zhi xin ,huo yi er zhe zhi wei 。”(chang :ceng jing 。)⑤chong dang 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”(wen :wen xi 。gu :jiu de zhi shi 。)⑥dang zuo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“ni wei yi xi feng wei ma 。”⑦bian wei ;cheng wei 。qu yuan 《li sao 》:“lan zhi bian er bu fang xi ,quan hui hua er wei mao 。”(lan 、zhi 、quan 、hui :jie xiang cao ming 。)⑧ren wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“er zi wei wo yuan zhi hu ?”(zi :ni 。)⑨shi 。《zuo chuan ·xuan gong san nian 》:“yu wei bai shu ,yu er zu ye 。”⑩jie ci 。1. biao bei dong 。bei 。《san guo zhi · wu shu · lv meng chuan 》:“wei zhang liao deng suo xi 。”2.biao dui xiang 。dui ;xiang 。《zhan guo ce ·han ce er 》:“(yan zhong zi )yin wei nie zheng yu yue :‘chen you chou 。’”(11)lian ci 。ru guo 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“qin wei zhi zhi ,bi bu jiu ye 。”(12)yu qi ci 。1. yu “he ”xiang pei ,biao yi wen yu qi 。《lun yu ·ji shi 》:“he yi fa wei ?”(fa :jin gong 。)2. duo yong yu gou wei ,biao shi fan wen yu qi 。《han shu ·wai qi chuan xia ·zhao huang hou 》:“jin gu gao zhi ,fan nu wei !”(gu :gu yi 。) (er )wèi ①bang zhu 。《shi jing ·da ya ·fu yi 》:“gong shi yan yin ,fu lu lai wei 。”②jie ci 。1. biao dui xiang 。ti 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”2. biao yuan yin 。yin wei 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”3. biao mu de 。wei le 。《kong qiao dong na fei 》:“shen wu wei fu si 。”③tong “wei ”。jia zhuang 。《li ji ·tan gong xia 》:“fu zi wei fu wen ye zhe er guo zhi 。”

    xiang :

    ①xiang fang ,zheng shi liang pang de fang wu 。《shi shui xin yu ·fang zheng 》:“zhou 、wang ji ru ……shi jiu dong xiang 。”②pang ;bian 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di er ben di yi she :“er bian xiang jin gu lian tian zhen 。”③kao jin cheng de de ou 。《song shi ·zhi guan zhi liu 》:“cheng wai nei fen na bei zuo you xiang 。”④yong tong “xiang ”。xiang qie 。