- 繁体
- 简体
- 拼音
-
委佩聞都俞,避席承博約。
“委佩聞都俞,避席承博約。”詩句出處:《晴窗讀書自勉》;是宋朝詩人陸遊的作品。
老來少睡眠,雖病亦早作。
豈無案上書,可與共寂寞。
弦歌始風雅,次第窺灝噩。
高明仰河漢,曲折窮脈絡。
唐虞誠未遠,洙泗亦如昨。
委佩聞都俞,避席承博約。
膏肓幸施砭,幽閟欣納鑰。
天全魯壁藏,不墮秦火虐。
吾生百世餘,其敢負所托!
【註釋】:
委:
①[動]聚積。揚雄《甘泉賦》:“瑞穰穰兮~如山。”②[動]托付。《史記·秦始皇本紀》:“王年少,初即位,~國事大臣。”③[動]放置。賈思勰《齊民要術·作鼓法》:“漉水盡,~著席上。”④[動]推卸。《晉書·王裒傳》:“司馬欲~罪於孤耶!”⑤[動]拋棄。《左傳·襄公三十一年》:“若野賜之,是~君貺於草莽也。”⑥[形]曲折。《史記·天官書》:“若至~曲小變,不可勝道。”⑦[名]江河。沈括《夢溪筆談·雜志一》:“胡人言黑水原下~高,水曾逆流。”⑧[動]通“萎”。枯萎。《詩經·小雅· 谷風》:“無木不~。”佩:
①古代系於衣帶上的飾物。《詩經·鄭風·子矜》:“青青子佩,悠悠我思。”②玉佩。杜甫《更題》:“群公蒼玉佩,天子翠雲裘。”這個意義又寫作“珮”。③佩帶。屈原《離騷》:“謂幽蘭其不可佩。”④銘記在心;欽佩;感念。曹植《文帝誄》:“傢佩惠君,戶蒙慈父。”(惠君:仁愛的君主。)李商隱《上尚書范陽公第三啟》:“感佩私恩,不知所喻。”(喻:比喻。)⑤環繞;圍繞。《水經註·渭水》:“蘭渠川水出自北山,帶佩眾溪,南流註於渭。”⑥承受;擔負。《南史·蕭范傳》:“雖佩恩寵,還羞年鬢。”聞:
(一)①聽見。《韓非子·十過》:“先聞此聲者,其國必削。”②聽說。《韓詩外傳》卷七:“吾聞君子不食鱺(lǐ)魚。”③使上級聽到;報告上級。《韓非子·五蠹》:“令尹誅而楚奸不上聞。”④見聞;知識。《史記·儒林列傳序》:“小吏淺聞,不能究宣,無以明佈諭下。”⑤聞名。李白《贈孟浩然》:“風流天下聞。”⑥領會;掌握。韓愈《師說》:“聞道有先後,術業有專攻。”⑦嗅。《韓非子·十過》:“共王駕而自往,入其幄中,聞酒臭而還。” (二)wèn 名聲;聲譽。《論語·子罕》:“四十、五十而無聞焉,斯亦不足畏也已。”都:
(一)du ①[名]大城市。《左傳·隱公元年》:“大~不過三國之一。”②[名]首都,京城。班固《西都賦》:“漢之西~,在於雍州,實曰長安。”③[名][都會]1. 諸侯國的都城。柳宗元《封建論》:“秦有天下,裂~~而之郡邑。”2. 繁華的大城市。《史記·貨殖列傳》:“然邯鄲亦漳、河之間一~~也。”④[形]漂亮。《詩經·鄭風·有女同車》:“彼美孟薑,洵美且~。”⑤[嘆]表示贊美。《尚書·皋陶謨》:“皋陶曰:‘~!在知人,在安民。’”⑥[動]居於,處在。《史記·滑稽列傳》:“蘇秦張儀一當萬乘之主,而~卿相之位,澤及後世。”⑦[動]匯總,匯聚。曹丕《與吳質書》:“頃撰其遺文,~為一集。”(二) dou [副]全,盡。劉義慶《世說新語·言語》:“於時天月明凈,~無纖翳。” 【辨析】都,京。“京”的本義是“大”。在先秦“京師”連用方指“國都”,“京”指國都是後起義。“都”的本義指“大城市”,漢代以後才可以指首都。俞:
①嘆詞。表示同意,許可。《尚書·舜典》:“帝曰:‘俞,汝往哉!’”②答應;許可。揚雄《校獵賦》:“上猶謙讓而未俞也。”(猶:還。)③通“愈(yù)”。副詞。越發;更加。《漢書·食貨志上》:“民俞勤農。”(勤:努力。)④通“愈(yù癒)”。痊愈。《荀子·解蔽》:“而未有俞疾之福也。”⑤通“腧(shù)”。人體穴位的總稱,即俞穴。《素問·氣府論》:“五藏之俞各五。”(五藏:五臟。)避:
①回避;躲開。《莊子·刻意》:“此江海之士,避世之人,閑暇者之所好也。”(好:喜好。)②讓。葛洪《抱樸子·外篇·知止》:“告退避賢,潔而且安。”③遜;亞於。晁錯《論貴粟疏》:“今海內為一,土地人民之眾不避湯禹。”④防止。權德輿《送別沅泛》:“廢業固相受,避嫌誠自私。”席:
①席子。用草、竹篾、葦子等編成的供坐臥鋪墊的用具。《史記·孫子吳起列傳》:“臥不設席,行不騎乘。”②坐次;坐位。《晉書 ·謝安傳》:“安從容就席。”③位置;地位。蘇紎《授薛稷中書侍郎制》:“以增輝於鼎席。”(鼎:指宰相。)④船帆。杜甫《早發》詩:“早行篙師怠,席掛風不正。”⑤酒席;宴席。《紅樓夢》第四十三回:“上頭正坐席呢,二爺快去罷。”⑥憑借;倚仗。《漢書·劉向傳》:“呂產、呂祿席太後之寵。”⑦量詞。多用於酒席。《紅樓夢》第五十三回:“這裡賈母花廳上擺瞭十來席酒。”承:
①捧著;托著。《左傳·成公十六年》:“使行人執榼(kè)承飲。”(榼:酒器。)范曄《後漢書·張衡傳》:“下有蟾蜍,張口承之。”②奉;敬奉。《魏書·楊播傳》:“承候安否。”(候:問候。)《新唐書·百官志二》:“四夷朝見,則承詔勞問。”(四夷:四方部族。詔:皇帝的詔令。勞:慰勞。)③受;接受。《左傳·僖公十五年》:“茍列定矣,敢不承命?”④敬詞。蒙;蒙受。《儒林外史》第四回:“極承老先生厚愛。”⑤承擔;擔負。方苞《獄中雜記》:“其鄉人有殺人者,因代承之。”⑥繼承;繼續。司馬光《訓儉示康》:“吾本寒傢,世以清白相承。”《後漢書·班彪傳》:“漢承秦制,改立郡縣。”陸機《梁甫吟》:“四運循環轉,寒暑自相承。”(四運:四季。)⑦通“乘”。趁著。《荀子·王制》:“伺強大之間,承強大之敝。”(伺:觀察。間:縫隙。敝:指衰敗。)⑧通“丞”。輔助。《左傳·哀公十八年》:“使帥師而行,請承。”[承乏]在任官吏常用的謙辭。言所任職位一時無適當人選,暫由自己充數。潘嶽《秋興賦》:“攝官承乏,猥廁朝列。”[承風]1.接受教化。班固《漢書·王莽傳》:“於是小大鄉和,承風從化。”2.言迎合上官的意圖。《後漢書·龐參傳》:“參名忠直,數為左右所陷毀,以所舉用忤帝旨,司隸承風案之。”博:
①寬廣;廣闊。《楚辭·離騷》:“思九州之博大兮。”②淵博。《史記·屈原賈生列傳》:“博聞強志。”③大;寬大。李伯元《文明小史》第六十回:“第一日便來瞭五十多個,也有寬衣博帶的,也有草帽皮靴的。”④廣泛;普遍。《荀子·天論》:“風雨博施。”⑤多。柳宗元《與裴塤書》:“何其優裕者博而局束者寡。”(局束:局促。)⑥謀求;討取。楊萬裡《寄周舍人子充》詩:“省齋先生太高寒,肯把好詩博好官!”⑦通“簿”。古代的一種棋戲,後來泛指賭博。《公羊傳·莊公十二年》:“(宋萬)與閔公博。”《史記·遊俠列傳》:“劇孟行大類朱傢,而好博。”(行:行為。大類:很像。)《關尹子·二柱》:“以我之精,合彼之精,兩精相搏而神應之。”[博士]1.古代學官名,始於戰國,後世相沿不改。《史記·秦始皇本紀》:“上問博士曰:‘湘君何神?’”(上:皇帝。)2.舊時稱某些服務行業的人。《清平山堂話本·楊溫攔路虎傳》:“隻見茶博士叫道:‘官人,吃茶吃湯?’”約:
①捆縛;套。《詩經·小雅·斯幹》:“約之閣閣。”(閣閣:上下嚴緊的樣子。)《戰國策·趙策四》:“於是為長安君約車百乘,質於齊。”(百乘:百輛。質於齊:到齊國作人質。)又繩索。《左傳·哀公十一年》:“人尋約。”(每人一根八尺長的繩子。尋:八尺為一尋。)②約束;束縛。《論語·雍也》:“約之以禮。”③簡明;簡要。《荀子·強國》:“約而詳。”(詳:詳盡。)④節儉。《三國志·魏書·荀彧傳》:“約食畜谷。”(畜:積蓄。)⑤訂約;約定。《史記· 高祖本紀》:“與諸將約,先入定關中者王之。”又約定的事;盟約。《鹽鐵論·和親》:“匈奴數和親,而常先犯約。”⑥大約(後起意義)。魏學洢《核舟記》:“舟首尾長約八分有奇(jī雞)。”(奇:餘數。) -
委佩闻都俞,避席承博约。
“委佩闻都俞,避席承博约。”诗句出处:《晴窗读书自勉》;是宋朝诗人陆游的作品。
老来少睡眠,虽病亦早作。
岂无案上书,可与共寂寞。
弦歌始风雅,次第窥灏噩。
高明仰河汉,曲折穷脉络。
唐虞诚未远,洙泗亦如昨。
委佩闻都俞,避席承博约。
膏肓幸施砭,幽閟欣纳钥。
天全鲁壁藏,不堕秦火虐。
吾生百世余,其敢负所托!
【注释】:
委:
①[动]聚积。扬雄《甘泉赋》:“瑞穰穰兮~如山。”②[动]托付。《史记·秦始皇本纪》:“王年少,初即位,~国事大臣。”③[动]放置。贾思勰《齐民要术·作鼓法》:“漉水尽,~着席上。”④[动]推卸。《晋书·王裒传》:“司马欲~罪于孤耶!”⑤[动]抛弃。《左传·襄公三十一年》:“若野赐之,是~君贶于草莽也。”⑥[形]曲折。《史记·天官书》:“若至~曲小变,不可胜道。”⑦[名]江河。沈括《梦溪笔谈·杂志一》:“胡人言黑水原下~高,水曾逆流。”⑧[动]通“萎”。枯萎。《诗经·小雅· 谷风》:“无木不~。”佩:
①古代系于衣带上的饰物。《诗经·郑风·子矜》:“青青子佩,悠悠我思。”②玉佩。杜甫《更题》:“群公苍玉佩,天子翠云裘。”这个意义又写作“珮”。③佩带。屈原《离骚》:“谓幽兰其不可佩。”④铭记在心;钦佩;感念。曹植《文帝诔》:“家佩惠君,户蒙慈父。”(惠君:仁爱的君主。)李商隐《上尚书范阳公第三启》:“感佩私恩,不知所喻。”(喻:比喻。)⑤环绕;围绕。《水经注·渭水》:“兰渠川水出自北山,带佩众溪,南流注于渭。”⑥承受;担负。《南史·萧范传》:“虽佩恩宠,还羞年鬓。”闻:
(一)①听见。《韩非子·十过》:“先闻此声者,其国必削。”②听说。《韩诗外传》卷七:“吾闻君子不食鲡(lǐ)鱼。”③使上级听到;报告上级。《韩非子·五蠹》:“令尹诛而楚奸不上闻。”④见闻;知识。《史记·儒林列传序》:“小吏浅闻,不能究宣,无以明布谕下。”⑤闻名。李白《赠孟浩然》:“风流天下闻。”⑥领会;掌握。韩愈《师说》:“闻道有先后,术业有专攻。”⑦嗅。《韩非子·十过》:“共王驾而自往,入其幄中,闻酒臭而还。” (二)wèn 名声;声誉。《论语·子罕》:“四十、五十而无闻焉,斯亦不足畏也已。”都:
(一)du ①[名]大城市。《左传·隐公元年》:“大~不过三国之一。”②[名]首都,京城。班固《西都赋》:“汉之西~,在于雍州,实曰长安。”③[名][都会]1. 诸侯国的都城。柳宗元《封建论》:“秦有天下,裂~~而之郡邑。”2. 繁华的大城市。《史记·货殖列传》:“然邯郸亦漳、河之间一~~也。”④[形]漂亮。《诗经·郑风·有女同车》:“彼美孟姜,洵美且~。”⑤[叹]表示赞美。《尚书·皋陶谟》:“皋陶曰:‘~!在知人,在安民。’”⑥[动]居于,处在。《史记·滑稽列传》:“苏秦张仪一当万乘之主,而~卿相之位,泽及后世。”⑦[动]汇总,汇聚。曹丕《与吴质书》:“顷撰其遗文,~为一集。”(二) dou [副]全,尽。刘义庆《世说新语·言语》:“于时天月明净,~无纤翳。” 【辨析】都,京。“京”的本义是“大”。在先秦“京师”连用方指“国都”,“京”指国都是后起义。“都”的本义指“大城市”,汉代以后才可以指首都。俞:
①叹词。表示同意,许可。《尚书·舜典》:“帝曰:‘俞,汝往哉!’”②答应;许可。扬雄《校猎赋》:“上犹谦让而未俞也。”(犹:还。)③通“愈(yù)”。副词。越发;更加。《汉书·食货志上》:“民俞勤农。”(勤:努力。)④通“愈(yù癒)”。痊愈。《荀子·解蔽》:“而未有俞疾之福也。”⑤通“腧(shù)”。人体穴位的总称,即俞穴。《素问·气府论》:“五藏之俞各五。”(五藏:五脏。)避:
①回避;躲开。《庄子·刻意》:“此江海之士,避世之人,闲暇者之所好也。”(好:喜好。)②让。葛洪《抱朴子·外篇·知止》:“告退避贤,洁而且安。”③逊;亚于。晁错《论贵粟疏》:“今海内为一,土地人民之众不避汤禹。”④防止。权德舆《送别沅泛》:“废业固相受,避嫌诚自私。”席:
①席子。用草、竹篾、苇子等编成的供坐卧铺垫的用具。《史记·孙子吴起列传》:“卧不设席,行不骑乘。”②坐次;坐位。《晋书 ·谢安传》:“安从容就席。”③位置;地位。苏紎《授薛稷中书侍郎制》:“以增辉于鼎席。”(鼎:指宰相。)④船帆。杜甫《早发》诗:“早行篙师怠,席挂风不正。”⑤酒席;宴席。《红楼梦》第四十三回:“上头正坐席呢,二爷快去罢。”⑥凭借;倚仗。《汉书·刘向传》:“吕产、吕禄席太后之宠。”⑦量词。多用于酒席。《红楼梦》第五十三回:“这里贾母花厅上摆了十来席酒。”承:
①捧着;托着。《左传·成公十六年》:“使行人执榼(kè)承饮。”(榼:酒器。)范晔《后汉书·张衡传》:“下有蟾蜍,张口承之。”②奉;敬奉。《魏书·杨播传》:“承候安否。”(候:问候。)《新唐书·百官志二》:“四夷朝见,则承诏劳问。”(四夷:四方部族。诏:皇帝的诏令。劳:慰劳。)③受;接受。《左传·僖公十五年》:“苟列定矣,敢不承命?”④敬词。蒙;蒙受。《儒林外史》第四回:“极承老先生厚爱。”⑤承担;担负。方苞《狱中杂记》:“其乡人有杀人者,因代承之。”⑥继承;继续。司马光《训俭示康》:“吾本寒家,世以清白相承。”《后汉书·班彪传》:“汉承秦制,改立郡县。”陆机《梁甫吟》:“四运循环转,寒暑自相承。”(四运:四季。)⑦通“乘”。趁着。《荀子·王制》:“伺强大之间,承强大之敝。”(伺:观察。间:缝隙。敝:指衰败。)⑧通“丞”。辅助。《左传·哀公十八年》:“使帅师而行,请承。”[承乏]在任官吏常用的谦辞。言所任职位一时无适当人选,暂由自己充数。潘岳《秋兴赋》:“摄官承乏,猥厕朝列。”[承风]1.接受教化。班固《汉书·王莽传》:“于是小大乡和,承风从化。”2.言迎合上官的意图。《后汉书·庞参传》:“参名忠直,数为左右所陷毁,以所举用忤帝旨,司隶承风案之。”博:
①宽广;广阔。《楚辞·离骚》:“思九州之博大兮。”②渊博。《史记·屈原贾生列传》:“博闻强志。”③大;宽大。李伯元《文明小史》第六十回:“第一日便来了五十多个,也有宽衣博带的,也有草帽皮靴的。”④广泛;普遍。《荀子·天论》:“风雨博施。”⑤多。柳宗元《与裴埙书》:“何其优裕者博而局束者寡。”(局束:局促。)⑥谋求;讨取。杨万里《寄周舍人子充》诗:“省斋先生太高寒,肯把好诗博好官!”⑦通“簿”。古代的一种棋戏,后来泛指赌博。《公羊传·庄公十二年》:“(宋万)与闵公博。”《史记·游侠列传》:“剧孟行大类朱家,而好博。”(行:行为。大类:很像。)《关尹子·二柱》:“以我之精,合彼之精,两精相搏而神应之。”[博士]1.古代学官名,始于战国,后世相沿不改。《史记·秦始皇本纪》:“上问博士曰:‘湘君何神?’”(上:皇帝。)2.旧时称某些服务行业的人。《清平山堂话本·杨温拦路虎传》:“只见茶博士叫道:‘官人,吃茶吃汤?’”约:
①捆缚;套。《诗经·小雅·斯干》:“约之阁阁。”(阁阁:上下严紧的样子。)《战国策·赵策四》:“于是为长安君约车百乘,质于齐。”(百乘:百辆。质于齐:到齐国作人质。)又绳索。《左传·哀公十一年》:“人寻约。”(每人一根八尺长的绳子。寻:八尺为一寻。)②约束;束缚。《论语·雍也》:“约之以礼。”③简明;简要。《荀子·强国》:“约而详。”(详:详尽。)④节俭。《三国志·魏书·荀彧传》:“约食畜谷。”(畜:积蓄。)⑤订约;约定。《史记· 高祖本纪》:“与诸将约,先入定关中者王之。”又约定的事;盟约。《盐铁论·和亲》:“匈奴数和亲,而常先犯约。”⑥大约(后起意义)。魏学洢《核舟记》:“舟首尾长约八分有奇(jī鸡)。”(奇:余数。) -
wei pei wen dou shu ,bi xi cheng bo yao 。
“wei pei wen dou shu ,bi xi cheng bo yao 。”shi gou chu chu :《qing chuang dou shu zi mian 》;shi song chao shi ren liu you de zuo pin 。
lao lai shao shui mian ,sui bing yi zao zuo 。
qi mo an shang shu ,ke yu gong ji mo 。
xian ge shi feng ya ,ci di kui hao e 。
gao ming yang he han ,qu she qiong mai lao 。
tang yu cheng wei yuan ,zhu si yi ru zuo 。
wei pei wen dou shu ,bi xi cheng bo yao 。
gao huang xing shi bian ,you bi xin na yao 。
tian quan lu bi cang ,bu duo qin huo nve 。
wu sheng bai shi yu ,ji gan fu suo tuo !
【zhu shi 】:
wei :
①[dong ]ju ji 。yang xiong 《gan quan fu 》:“rui rang rang xi ~ru shan 。”②[dong ]tuo fu 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“wang nian shao ,chu ji wei ,~guo shi da chen 。”③[dong ]fang zhi 。gu sai xie 《ji min yao shu ·zuo gu fa 》:“lu shui jin ,~zhao xi shang 。”④[dong ]tui xie 。《jin shu ·wang pou chuan 》:“si ma yu ~zui yu gu ye !”⑤[dong ]pao qi 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“re ye ci zhi ,shi ~jun kuang yu cao mang ye 。”⑥[xing ]qu she 。《shi ji ·tian guan shu 》:“re zhi ~qu xiao bian ,bu ke sheng dao 。”⑦[ming ]jiang he 。shen gua 《meng xi bi tan ·za zhi yi 》:“hu ren yan hei shui yuan xia ~gao ,shui ceng ni liu 。”⑧[dong ]tong “wei ”。ku wei 。《shi jing ·xiao ya · gu feng 》:“mo mu bu ~。”pei :
①gu dai ji yu yi dai shang de shi wu 。《shi jing ·zheng feng ·zi jin 》:“qing qing zi pei ,you you wo sai 。”②yu pei 。du fu 《geng ti 》:“qun gong cang yu pei ,tian zi cui yun qiu 。”zhe ge yi yi you xie zuo “珮”。③pei dai 。qu yuan 《li sao 》:“wei you lan ji bu ke pei 。”④ming ji zai xin ;qin pei ;gan nian 。cao zhi 《wen di lei 》:“jia pei hui jun ,hu meng ci fu 。”(hui jun :ren ai de jun zhu 。)li shang yin 《shang shang shu fan yang gong di san qi 》:“gan pei si en ,bu zhi suo yu 。”(yu :bi yu 。)⑤huan rao ;wei rao 。《shui jing zhu ·wei shui 》:“lan qu chuan shui chu zi bei shan ,dai pei zhong xi ,na liu zhu yu wei 。”⑥cheng shou ;dan fu 。《na shi ·xiao fan chuan 》:“sui pei en chong ,hai xiu nian bin 。”wen :
(yi )①ting jian 。《han fei zi ·shi guo 》:“xian wen ci sheng zhe ,ji guo bi xiao 。”②ting shui 。《han shi wai chuan 》juan qi :“wu wen jun zi bu shi li (lǐ)yu 。”③shi shang ji ting dao ;bao gao shang ji 。《han fei zi ·wu du 》:“ling yin zhu er chu jian bu shang wen 。”④jian wen ;zhi shi 。《shi ji ·ru lin lie chuan xu 》:“xiao li jian wen ,bu neng jiu xuan ,mo yi ming bu yu xia 。”⑤wen ming 。li bai 《zeng meng hao ran 》:“feng liu tian xia wen 。”⑥ling hui ;zhang wo 。han yu 《shi shui 》:“wen dao you xian hou ,shu ye you zhuan gong 。”⑦xiu 。《han fei zi ·shi guo 》:“gong wang jia er zi wang ,ru ji wo zhong ,wen jiu chou er hai 。” (er )wèn ming sheng ;sheng yu 。《lun yu ·zi han 》:“si shi 、wu shi er mo wen yan ,si yi bu zu wei ye yi 。”dou :
(yi )du ①[ming ]da cheng shi 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“da ~bu guo san guo zhi yi 。”②[ming ]shou dou ,jing cheng 。ban gu 《xi dou fu 》:“han zhi xi ~,zai yu yong zhou ,shi yue chang an 。”③[ming ][dou hui ]1. zhu hou guo de dou cheng 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“qin you tian xia ,lie ~~er zhi jun yi 。”2. fan hua de da cheng shi 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“ran han dan yi zhang 、he zhi jian yi ~~ye 。”④[xing ]piao liang 。《shi jing ·zheng feng ·you nv tong che 》:“bi mei meng jiang ,xun mei ju ~。”⑤[tan ]biao shi zan mei 。《shang shu ·gao tao mo 》:“gao tao yue :‘~!zai zhi ren ,zai an min 。’”⑥[dong ]ju yu ,chu zai 。《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“su qin zhang yi yi dang mo cheng zhi zhu ,er ~qing xiang zhi wei ,ze ji hou shi 。”⑦[dong ]hui zong ,hui ju 。cao pi 《yu wu zhi shu 》:“qing zhuan ji wei wen ,~wei yi ji 。”(er ) dou [fu ]quan ,jin 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·yan yu 》:“yu shi tian yue ming jing ,~mo qian yi 。” 【bian xi 】dou ,jing 。“jing ”de ben yi shi “da ”。zai xian qin “jing shi ”lian yong fang zhi “guo dou ”,“jing ”zhi guo dou shi hou qi yi 。“dou ”de ben yi zhi “da cheng shi ”,han dai yi hou cai ke yi zhi shou dou 。shu :
①tan ci 。biao shi tong yi ,hu ke 。《shang shu ·shun dian 》:“di yue :‘shu ,ru wang zai !’”②da ying ;hu ke 。yang xiong 《jiao lie fu 》:“shang you qian rang er wei shu ye 。”(you :hai 。)③tong “yu (yù)”。fu ci 。yue fa ;geng jia 。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“min shu qin nong 。”(qin :nu li 。)④tong “yu (yùyu )”。quan yu 。《xun zi ·jie bi 》:“er wei you shu ji zhi fu ye 。”⑤tong “shu (shù)”。ren ti xue wei de zong chen ,ji shu xue 。《su wen ·qi fu lun 》:“wu cang zhi shu ge wu 。”(wu cang :wu zang 。)bi :
①hui bi ;duo kai 。《zhuang zi ·ke yi 》:“ci jiang hai zhi shi ,bi shi zhi ren ,xian xia zhe zhi suo hao ye 。”(hao :xi hao 。)②rang 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian ·zhi zhi 》:“gao tui bi xian ,jie er ju an 。”③xun ;ya yu 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“jin hai nei wei yi ,tu de ren min zhi zhong bu bi shang yu 。”④fang zhi 。quan de yu 《song bie yuan fan 》:“fei ye gu xiang shou ,bi xian cheng zi si 。”xi :
①xi zi 。yong cao 、zhu mie 、wei zi deng bian cheng de gong zuo wo pu dian de yong ju 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“wo bu she xi ,hang bu ji cheng 。”②zuo ci ;zuo wei 。《jin shu ·xie an chuan 》:“an cong rong jiu xi 。”③wei zhi ;de wei 。su zi 《shou xue ji zhong shu shi lang zhi 》:“yi zeng hui yu ding xi 。”(ding :zhi zai xiang 。)④chuan fan 。du fu 《zao fa 》shi :“zao hang gao shi dai ,xi gua feng bu zheng 。”⑤jiu xi ;yan xi 。《gong lou meng 》di si shi san hui :“shang tou zheng zuo xi ne ,er ye kuai qu ba 。”⑥ping jie ;yi zhang 。《han shu ·liu xiang chuan 》:“lv chan 、lv lu xi tai hou zhi chong 。”⑦liang ci 。duo yong yu jiu xi 。《gong lou meng 》di wu shi san hui :“zhe li gu mu hua ting shang bai le shi lai xi jiu 。”cheng :
①peng zhao ;tuo zhao 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“shi hang ren zhi ke (kè)cheng yin 。”(ke :jiu qi 。)fan ye 《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“xia you chan chu ,zhang kou cheng zhi 。”②feng ;jing feng 。《wei shu ·yang bo chuan 》:“cheng hou an fou 。”(hou :wen hou 。)《xin tang shu ·bai guan zhi er 》:“si yi chao jian ,ze cheng zhao lao wen 。”(si yi :si fang bu zu 。zhao :huang di de zhao ling 。lao :wei lao 。)③shou ;jie shou 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“gou lie ding yi ,gan bu cheng ming ?”④jing ci 。meng ;meng shou 。《ru lin wai shi 》di si hui :“ji cheng lao xian sheng hou ai 。”⑤cheng dan ;dan fu 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“ji xiang ren you sha ren zhe ,yin dai cheng zhi 。”⑥ji cheng ;ji xu 。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“wu ben han jia ,shi yi qing bai xiang cheng 。”《hou han shu ·ban biao chuan 》:“han cheng qin zhi ,gai li jun xian 。”liu ji 《liang fu yin 》:“si yun xun huan zhuai ,han shu zi xiang cheng 。”(si yun :si ji 。)⑦tong “cheng ”。chen zhao 。《xun zi ·wang zhi 》:“ci jiang da zhi jian ,cheng jiang da zhi bi 。”(ci :guan cha 。jian :feng xi 。bi :zhi cui bai 。)⑧tong “cheng ”。fu zhu 。《zuo chuan ·ai gong shi ba nian 》:“shi shuai shi er hang ,qing cheng 。”[cheng fa ]zai ren guan li chang yong de qian ci 。yan suo ren zhi wei yi shi mo kuo dang ren shua ,zan you zi ji chong shu 。pan yue 《qiu xing fu 》:“she guan cheng fa ,wei ce chao lie 。”[cheng feng ]1.jie shou jiao hua 。ban gu 《han shu ·wang mang chuan 》:“yu shi xiao da xiang he ,cheng feng cong hua 。”2.yan ying ge shang guan de yi tu 。《hou han shu ·pang can chuan 》:“can ming zhong zhi ,shu wei zuo you suo xian hui ,yi suo ju yong wu di zhi ,si li cheng feng an zhi 。”bo :
①kuan an ;an kuo 。《chu ci ·li sao 》:“sai jiu zhou zhi bo da xi 。”②yuan bo 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“bo wen jiang zhi 。”③da ;kuan da 。li bai yuan 《wen ming xiao shi 》di liu shi hui :“di yi ri bian lai le wu shi duo ge ,ye you kuan yi bo dai de ,ye you cao mao pi xue de 。”④an fan ;pu bian 。《xun zi ·tian lun 》:“feng yu bo shi 。”⑤duo 。liu zong yuan 《yu pei xun shu 》:“he ji you yu zhe bo er ju shu zhe gua 。”(ju shu :ju cu 。)⑥mou qiu ;tao qu 。yang mo li 《ji zhou she ren zi chong 》shi :“sheng zhai xian sheng tai gao han ,ken ba hao shi bo hao guan !”⑦tong “bu ”。gu dai de yi chong qi hu ,hou lai fan zhi du bo 。《gong yang chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“(song mo )yu min gong bo 。”《shi ji ·you xia lie chuan 》:“ju meng hang da lei zhu jia ,er hao bo 。”(hang :hang wei 。da lei :hen xiang 。)《guan yin zi ·er zhu 》:“yi wo zhi jing ,ge bi zhi jing ,liang jing xiang bo er shen ying zhi 。”[bo shi ]1.gu dai xue guan ming ,shi yu zhan guo ,hou shi xiang yan bu gai 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“shang wen bo shi yue :‘xiang jun he shen ?’”(shang :huang di 。)2.jiu shi chen mou xie fu wu hang ye de ren 。《qing ping shan tang hua ben ·yang wen lan lu hu chuan 》:“zhi jian cha bo shi jiao dao :‘guan ren ,chi cha chi shang ?’”yao :
①kun fu ;tao 。《shi jing ·xiao ya ·si gan 》:“yao zhi ge ge 。”(ge ge :shang xia yan jin de yang zi 。)《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“yu shi wei chang an jun yao che bai cheng ,zhi yu ji 。”(bai cheng :bai liang 。zhi yu ji :dao ji guo zuo ren zhi 。)you sheng suo 。《zuo chuan ·ai gong shi yi nian 》:“ren xun yao 。”(mei ren yi gen ba che chang de sheng zi 。xun :ba che wei yi xun 。)②yao shu ;shu fu 。《lun yu ·yong ye 》:“yao zhi yi li 。”③jian ming ;jian yao 。《xun zi ·jiang guo 》:“yao er xiang 。”(xiang :xiang jin 。)④jie jian 。《san guo zhi ·wei shu ·xun yu chuan 》:“yao shi chu gu 。”(chu :ji xu 。)⑤ding yao ;yao ding 。《shi ji · gao zu ben ji 》:“yu zhu jiang yao ,xian ru ding guan zhong zhe wang zhi 。”you yao ding de shi ;meng yao 。《yan tie lun ·he qin 》:“xiong nu shu he qin ,er chang xian fan yao 。”⑥da yao (hou qi yi yi )。wei xue yi 《he zhou ji 》:“zhou shou wei chang yao ba fen you ji (jīji )。”(ji :yu shu 。)
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]