• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 可憐世人自拘囚,盎中乾坤舞蜉蝣。

    “可憐世人自拘囚,盎中乾坤舞蜉蝣。”詩句出處:《初春出遊》;是宋朝詩人陸遊的作品。

    春風初來滿刀州,江水照人如潑油。
    犢車芳草南陌頭,傢傢傾貲事遨遊。
    萬裡橋西系黃騮,為君一登散花樓。
    半年長齋廢觥籌,興來忽典千金裘。
    小桃婀娜弄芳柔,紅蘭茁芽滿春洲。
    壚邊女兒不解愁,鬥草才罷還藏鉤。
    可憐世人自拘囚,盎中乾坤舞蜉蝣。
    百年苦短去日遒,問君安用萬戶侯。

    【註釋】:

    可:

    (一)①同意。《左傳·隱公三年》:“公曰:不可。”②正確。《史記·范雎蔡澤列傳》:“使以臣之言為可,願行而利其道;以臣之言為不可,久留臣無為也。”(使:如果。)③值得。白居易《賣炭翁》:“可憐身上衣正單,心憂炭賤願天寒。”④能夠;可以。《論語·公冶長》:“朽木不可雕也。”《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“庶曰:‘此人可就見,不可屈致也。’”⑤著實。《史記·田單列傳》:“吾懼燕(yān)人掘吾城外塚墓,僇(lù)先人,可為寒心。”(僇:通“戮”。殺。此指戮屍。)⑥適合;適宜。張翰《杖賦》:“方圓適意,洪細可乎。”李漁《笠翁一傢言·笠翁偶集·種植部》:“芙蕖則不然:自荷錢出水之日,便為點綴綠波;及其莖葉既生,則又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西廂記諸宮調》卷三:“瘦得渾如削,百般醫療終難可。”(渾:簡直。)⑧當著,對著。周邦彥《南柯子》:“曉來階下按新聲,恰有一方明月可中庭。”(按:擊,奏。一方:一塊。)⑨副詞。1.表示估計,相當於“大約”。王維《洛陽女兒行》:“洛陽女兒對門居,才可容顏十五餘。”2. 表示轉折,相當於“卻”。李白《相逢行》:“相見情已深,未語可知心。”3. 表示反詰,相當於“豈”“哪”。《史記·項羽本紀》:“騅不逝兮可奈何!”方幹《山中言志》:“潛夫自有孤雲侶,可要王侯知姓名?”(潛夫:隱居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少數民族君主的稱號。古樂府《木蘭詩》:“昨夜見軍帖,可汗大點兵。”(軍帖:軍中文告。)

    憐:

    ①憐憫;同情。《史記·淮陰侯列傳》:“(漢王)身居項王掌握中數(shuò)矣,項王憐而活之。”②愛;憐愛。韓愈《履霜操》:“母生眾兒,有母憐之。獨無母憐,兒寧不悲!”《戰國策·趙策四》:“丈夫亦愛憐其少子乎?”

    世:

    ①古代稱三十年為一世。《論語 · 子路》:“如有王者,必世而後仁。”(仁:仁政成功。)②世代;父子相繼為一世。《戰國策·趙策四》:“今三世以前,至於趙之為趙。”③繼承。《公羊傳·昭公三十一年》:“大夫之義不得世。”④一代又一代;世代相承的。《漢書·樓護傳》:“父世醫也,護少隨父為醫長安。”⑤傢世;世系。《呂氏春秋·知化》:“殘其國,絕其世。”⑥人的一生;一輩子。王羲之《蘭亭集序》:“夫人之相與,俯仰一世。”(相與:交往。俯仰:生活。)⑦時代;朝代。陶潛《桃花源記》:“問今是何世,乃不知有漢,無論魏晉。”⑧人世;世界。《荀子·議兵》:“此世之所以亂也。”⑨當時的。《鹽鐵論·論儒》:“孟軻守舊術,不知世務。”

    自:

    ①自己。《詩經·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②親自。宋濂《送東陽馬生序》:“每假借於藏書之傢,手自筆錄,計日以還。”《史記·蕭相國世傢》:“高祖自將。”③自然。《史記·李將軍列傳》:“諺曰:‘桃李無言,下自成蹊。’”(蹊:小徑;小路。)④介詞。1.從。《孟子·滕文公上》:“有為神農之言者許行,自楚之滕。”(神農:傳說為古代造耒耜、興農業的帝王。許行:當時的農學傢。)《論語·學而》:“有朋自遠方來。”2. 由於。《史記·屈原賈生列傳》:“屈平之作《離騷》,蓋自怨生也。”《漢書·灌夫傳》:“侯自我得之,自我捐之,無所恨。”⑤連詞。表示假設。可譯為假如。《左傳·成公十六年》:“唯聖人能內外無患,自非聖人,外寧必有內憂。”⑥連詞。表示假設的讓步。可譯為即使。《漢書·高祖紀下》:“高祖不修文學,而性明達,好謀能聽,自監門戍卒,見之如舊。”又《杜周傳》:“自京師不曉,況於遠方?”

    拘:

    ①制止;禁止。《管子·君臣下》:“此止詐、拘奸、厚國、存身之道也。”②逮捕;拘禁。《史記·魯仲連鄒陽列傳》:“文王聞之,喟然而嘆,故拘之牖裡之庫百日,欲令之死。”《左傳·僖公二十八年》:“乃拘宛春於衛。”《漢書·成帝紀》:“一人有辜,舉宗拘系。”(辜:罪。)③束縛;拘泥。韓愈《師說》:“李氏子蟠……不拘於時,學於餘。”(時:時俗。指恥於從師的時俗。)《淮南子·汜論》:“拘禮之人不使應變。”《漢書·藝文志》:“及拘者為之,則牽於禁忌,泥於小數。”[拘攣]痙攣,肌肉抽搐不能伸展自如。王延壽《夢賦》:“或盤跚而欲走,或拘攣而不能步。”(盤跚:同“蹣跚”,走路緩慢不穩。)

    囚:

    ①拘禁;囚禁。《左傳·定公九年》:“陽虎願東,乃囚西鄙。”(陽虎:人名。鄙:邊邑,邊城。)②囚犯;囚徒。《左傳·莊公十一年》:“今子,魯囚也。”③戰俘。《詩經·魯頌·泮水》:“在泮獻囚。”④俘虜;俘獲敵人。《三國志·吳書·周瑜傳》:“梟其渠帥,囚俘萬餘口。”

    盎:

    ①古代一種腹大口小的瓦器。《後漢書·逢萌傳》:“首戴瓦盎。”(戴:頂著。)韓愈《“此日足可惜”贈張籍》詩:“篋中有馀衣,盎中有馀糧。”②充溢;洋溢的樣子。蘇軾《答李邦直》:“詩詞如醇酒,盎然薰四支。”《新釀桂酒》詩:“盎盎春溪帶雨渾。”

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    乾:

    (一)①八卦之一。代表天。《周易·說卦》:“乾,天也。”②男性的。《周易·系辭上》:“乾道成男。”③乾縣。在陜西省。 (二)gān “幹2”的繁體字。見“幹2”。

    坤:

    ①卦名。八卦之一,代表地。②女性的;陰性的。③指西南方。朱象賢《聞見偶錄·串月》:“上方山在吳城之坤方,東臨石湖。”

    舞:

    ①舞蹈。《呂氏春秋·孟春》:“命樂正入學習舞。”②跳舞。《論語·八佾》:“季氏八佾(yì)舞於庭。”(佾:八人一行為一佾。)《韓非子·五蠹》:“長袖善舞,多錢善賈(gǔ)。”(賈:經商。)③揮動;擺動。《山海經·海外西經》:“操幹戚以舞。”(操:持。幹、戚:均武器名。)葉夢得《賀新郎》:“吹盡殘花無人見,惟垂楊自舞。”④飛翔。《列子·湯問》:“瓠(hù)巴鼓琴而鳥舞魚躍。”(瓠巴:人名。)⑤玩弄;舞弄(文字、權術等)。《史記·酷吏列傳》:“舞智以禦人。”


  • 可怜世人自拘囚,盎中乾坤舞蜉蝣。

    “可怜世人自拘囚,盎中乾坤舞蜉蝣。”诗句出处:《初春出游》;是宋朝诗人陆游的作品。

    春风初来满刀州,江水照人如泼油。
    犊车芳草南陌头,家家倾赀事遨游。
    万里桥西系黄骝,为君一登散花楼。
    半年长斋废觥筹,兴来忽典千金裘。
    小桃婀娜弄芳柔,红兰茁芽满春洲。
    垆边女儿不解愁,斗草才罢还藏钩。
    可怜世人自拘囚,盎中乾坤舞蜉蝣。
    百年苦短去日遒,问君安用万户侯。

    【注释】:

    可:

    (一)①同意。《左传·隐公三年》:“公曰:不可。”②正确。《史记·范雎蔡泽列传》:“使以臣之言为可,愿行而利其道;以臣之言为不可,久留臣无为也。”(使:如果。)③值得。白居易《卖炭翁》:“可怜身上衣正单,心忧炭贱愿天寒。”④能够;可以。《论语·公冶长》:“朽木不可雕也。”《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“庶曰:‘此人可就见,不可屈致也。’”⑤着实。《史记·田单列传》:“吾惧燕(yān)人掘吾城外冢墓,僇(lù)先人,可为寒心。”(僇:通“戮”。杀。此指戮尸。)⑥适合;适宜。张翰《杖赋》:“方圆适意,洪细可乎。”李渔《笠翁一家言·笠翁偶集·种植部》:“芙蕖则不然:自荷钱出水之日,便为点缀绿波;及其茎叶既生,则又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西厢记诸宫调》卷三:“瘦得浑如削,百般医疗终难可。”(浑:简直。)⑧当着,对着。周邦彦《南柯子》:“晓来阶下按新声,恰有一方明月可中庭。”(按:击,奏。一方:一块。)⑨副词。1.表示估计,相当于“大约”。王维《洛阳女儿行》:“洛阳女儿对门居,才可容颜十五余。”2. 表示转折,相当于“却”。李白《相逢行》:“相见情已深,未语可知心。”3. 表示反诘,相当于“岂”“哪”。《史记·项羽本纪》:“骓不逝兮可奈何!”方干《山中言志》:“潜夫自有孤云侣,可要王侯知姓名?”(潜夫:隐居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少数民族君主的称号。古乐府《木兰诗》:“昨夜见军帖,可汗大点兵。”(军帖:军中文告。)

    怜:

    ①怜悯;同情。《史记·淮阴侯列传》:“(汉王)身居项王掌握中数(shuò)矣,项王怜而活之。”②爱;怜爱。韩愈《履霜操》:“母生众儿,有母怜之。独无母怜,儿宁不悲!”《战国策·赵策四》:“丈夫亦爱怜其少子乎?”

    世:

    ①古代称三十年为一世。《论语 · 子路》:“如有王者,必世而后仁。”(仁:仁政成功。)②世代;父子相继为一世。《战国策·赵策四》:“今三世以前,至于赵之为赵。”③继承。《公羊传·昭公三十一年》:“大夫之义不得世。”④一代又一代;世代相承的。《汉书·楼护传》:“父世医也,护少随父为医长安。”⑤家世;世系。《吕氏春秋·知化》:“残其国,绝其世。”⑥人的一生;一辈子。王羲之《兰亭集序》:“夫人之相与,俯仰一世。”(相与:交往。俯仰:生活。)⑦时代;朝代。陶潜《桃花源记》:“问今是何世,乃不知有汉,无论魏晋。”⑧人世;世界。《荀子·议兵》:“此世之所以乱也。”⑨当时的。《盐铁论·论儒》:“孟轲守旧术,不知世务。”

    自:

    ①自己。《诗经·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②亲自。宋濂《送东阳马生序》:“每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。”《史记·萧相国世家》:“高祖自将。”③自然。《史记·李将军列传》:“谚曰:‘桃李无言,下自成蹊。’”(蹊:小径;小路。)④介词。1.从。《孟子·滕文公上》:“有为神农之言者许行,自楚之滕。”(神农:传说为古代造耒耜、兴农业的帝王。许行:当时的农学家。)《论语·学而》:“有朋自远方来。”2. 由于。《史记·屈原贾生列传》:“屈平之作《离骚》,盖自怨生也。”《汉书·灌夫传》:“侯自我得之,自我捐之,无所恨。”⑤连词。表示假设。可译为假如。《左传·成公十六年》:“唯圣人能内外无患,自非圣人,外宁必有内忧。”⑥连词。表示假设的让步。可译为即使。《汉书·高祖纪下》:“高祖不修文学,而性明达,好谋能听,自监门戍卒,见之如旧。”又《杜周传》:“自京师不晓,况于远方?”

    拘:

    ①制止;禁止。《管子·君臣下》:“此止诈、拘奸、厚国、存身之道也。”②逮捕;拘禁。《史记·鲁仲连邹阳列传》:“文王闻之,喟然而叹,故拘之牖里之库百日,欲令之死。”《左传·僖公二十八年》:“乃拘宛春于卫。”《汉书·成帝纪》:“一人有辜,举宗拘系。”(辜:罪。)③束缚;拘泥。韩愈《师说》:“李氏子蟠……不拘于时,学于余。”(时:时俗。指耻于从师的时俗。)《淮南子·汜论》:“拘礼之人不使应变。”《汉书·艺文志》:“及拘者为之,则牵于禁忌,泥于小数。”[拘挛]痉挛,肌肉抽搐不能伸展自如。王延寿《梦赋》:“或盘跚而欲走,或拘挛而不能步。”(盘跚:同“蹒跚”,走路缓慢不稳。)

    囚:

    ①拘禁;囚禁。《左传·定公九年》:“阳虎愿东,乃囚西鄙。”(阳虎:人名。鄙:边邑,边城。)②囚犯;囚徒。《左传·庄公十一年》:“今子,鲁囚也。”③战俘。《诗经·鲁颂·泮水》:“在泮献囚。”④俘虏;俘获敌人。《三国志·吴书·周瑜传》:“枭其渠帅,囚俘万余口。”

    盎:

    ①古代一种腹大口小的瓦器。《后汉书·逢萌传》:“首戴瓦盎。”(戴:顶着。)韩愈《“此日足可惜”赠张籍》诗:“箧中有馀衣,盎中有馀粮。”②充溢;洋溢的样子。苏轼《答李邦直》:“诗词如醇酒,盎然薰四支。”《新酿桂酒》诗:“盎盎春溪带雨浑。”

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    乾:

    (一)①八卦之一。代表天。《周易·说卦》:“乾,天也。”②男性的。《周易·系辞上》:“乾道成男。”③乾县。在陕西省。 (二)gān “干2”的繁体字。见“干2”。

    坤:

    ①卦名。八卦之一,代表地。②女性的;阴性的。③指西南方。朱象贤《闻见偶录·串月》:“上方山在吴城之坤方,东临石湖。”

    舞:

    ①舞蹈。《吕氏春秋·孟春》:“命乐正入学习舞。”②跳舞。《论语·八佾》:“季氏八佾(yì)舞于庭。”(佾:八人一行为一佾。)《韩非子·五蠹》:“长袖善舞,多钱善贾(gǔ)。”(贾:经商。)③挥动;摆动。《山海经·海外西经》:“操干戚以舞。”(操:持。干、戚:均武器名。)叶梦得《贺新郎》:“吹尽残花无人见,惟垂杨自舞。”④飞翔。《列子·汤问》:“瓠(hù)巴鼓琴而鸟舞鱼跃。”(瓠巴:人名。)⑤玩弄;舞弄(文字、权术等)。《史记·酷吏列传》:“舞智以御人。”


  • ke lian shi ren zi ju qiu ,ang zhong gan kun wu fu you 。

    “ke lian shi ren zi ju qiu ,ang zhong gan kun wu fu you 。”shi gou chu chu :《chu chun chu you 》;shi song chao shi ren liu you de zuo pin 。

    chun feng chu lai man dao zhou ,jiang shui zhao ren ru po you 。
    du che fang cao na mo tou ,jia jia qing zi shi ao you 。
    mo li qiao xi ji huang liu ,wei jun yi deng san hua lou 。
    ban nian chang zhai fei gong chou ,xing lai hu dian qian jin qiu 。
    xiao tao e na long fang rou ,gong lan zhuo ya man chun zhou 。
    lu bian nv er bu jie chou ,dou cao cai ba hai cang gou 。
    ke lian shi ren zi ju qiu ,ang zhong gan kun wu fu you 。
    bai nian ku duan qu ri qiu ,wen jun an yong mo hu hou 。

    【zhu shi 】:

    ke :

    (yi )①tong yi 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“gong yue :bu ke 。”②zheng que 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“shi yi chen zhi yan wei ke ,yuan hang er li ji dao ;yi chen zhi yan wei bu ke ,jiu liu chen mo wei ye 。”(shi :ru guo 。)③zhi de 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“ke lian shen shang yi zheng chan ,xin you tan jian yuan tian han 。”④neng gou ;ke yi 。《lun yu ·gong ye chang 》:“xiu mu bu ke diao ye 。”《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“shu yue :‘ci ren ke jiu jian ,bu ke qu zhi ye 。’”⑤zhao shi 。《shi ji ·tian chan lie chuan 》:“wu ju yan (yān)ren jue wu cheng wai zhong mu ,僇(lù)xian ren ,ke wei han xin 。”(僇:tong “lu ”。sha 。ci zhi lu shi 。)⑥kuo ge ;kuo yi 。zhang han 《zhang fu 》:“fang yuan kuo yi ,hong xi ke hu 。”li yu 《li weng yi jia yan ·li weng ou ji ·chong zhi bu 》:“fu qu ze bu ran :zi he qian chu shui zhi ri ,bian wei dian chuo lu bo ;ji ji jing xie ji sheng ,ze you ri gao ri shang ……ci jie yan ji ke mu zhe ye 。”⑦quan yu 。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan san :“shou de hun ru xiao ,bai ban yi liao zhong nan ke 。”(hun :jian zhi 。)⑧dang zhao ,dui zhao 。zhou bang yan 《na ke zi 》:“xiao lai jie xia an xin sheng ,qia you yi fang ming yue ke zhong ting 。”(an :ji ,zou 。yi fang :yi kuai 。)⑨fu ci 。1.biao shi gu ji ,xiang dang yu “da yao ”。wang wei 《luo yang nv er hang 》:“luo yang nv er dui men ju ,cai ke rong yan shi wu yu 。”2. biao shi zhuai she ,xiang dang yu “que ”。li bai 《xiang feng hang 》:“xiang jian qing yi shen ,wei yu ke zhi xin 。”3. biao shi fan jie ,xiang dang yu “qi ”“na ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“zhui bu shi xi ke nai he !”fang gan 《shan zhong yan zhi 》:“qian fu zi you gu yun lv ,ke yao wang hou zhi xing ming ?”(qian fu :yin ju de ren 。) (er )kè [ke han (hán)]yi zuo “ke han ”。gu dai bei fang yi xie shao shu min zu jun zhu de chen hao 。gu le fu 《mu lan shi 》:“zuo ye jian jun tie ,ke han da dian bing 。”(jun tie :jun zhong wen gao 。)

    lian :

    ①lian min ;tong qing 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“(han wang )shen ju xiang wang zhang wo zhong shu (shuò)yi ,xiang wang lian er huo zhi 。”②ai ;lian ai 。han yu 《lv shuang cao 》:“mu sheng zhong er ,you mu lian zhi 。du mo mu lian ,er ning bu bei !”《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhang fu yi ai lian ji shao zi hu ?”

    shi :

    ①gu dai chen san shi nian wei yi shi 。《lun yu · zi lu 》:“ru you wang zhe ,bi shi er hou ren 。”(ren :ren zheng cheng gong 。)②shi dai ;fu zi xiang ji wei yi shi 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“jin san shi yi qian ,zhi yu zhao zhi wei zhao 。”③ji cheng 。《gong yang chuan ·zhao gong san shi yi nian 》:“da fu zhi yi bu de shi 。”④yi dai you yi dai ;shi dai xiang cheng de 。《han shu ·lou hu chuan 》:“fu shi yi ye ,hu shao sui fu wei yi chang an 。”⑤jia shi ;shi ji 。《lv shi chun qiu ·zhi hua 》:“can ji guo ,jue ji shi 。”⑥ren de yi sheng ;yi bei zi 。wang xi zhi 《lan ting ji xu 》:“fu ren zhi xiang yu ,fu yang yi shi 。”(xiang yu :jiao wang 。fu yang :sheng huo 。)⑦shi dai ;chao dai 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“wen jin shi he shi ,nai bu zhi you han ,mo lun wei jin 。”⑧ren shi ;shi jie 。《xun zi ·yi bing 》:“ci shi zhi suo yi luan ye 。”⑨dang shi de 。《yan tie lun ·lun ru 》:“meng ke shou jiu shu ,bu zhi shi wu 。”

    zi :

    ①zi ji 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“yong yan pei ming ,zi qiu duo fu 。”(yan :tong “yan ”。pei ming :ge hu tian ming 。)《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”②qin zi 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“mei jia jie yu cang shu zhi jia ,shou zi bi lu ,ji ri yi hai 。”《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gao zu zi jiang 。”③zi ran 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yan yue :‘tao li mo yan ,xia zi cheng qi 。’”(qi :xiao jing ;xiao lu 。)④jie ci 。1.cong 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“you wei shen nong zhi yan zhe hu hang ,zi chu zhi teng 。”(shen nong :chuan shui wei gu dai zao lei si 、xing nong ye de di wang 。hu hang :dang shi de nong xue jia 。)《lun yu ·xue er 》:“you peng zi yuan fang lai 。”2. you yu 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“qu ping zhi zuo 《li sao 》,gai zi yuan sheng ye 。”《han shu ·guan fu chuan 》:“hou zi wo de zhi ,zi wo juan zhi ,mo suo hen 。”⑤lian ci 。biao shi jia she 。ke yi wei jia ru 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“wei sheng ren neng nei wai mo huan ,zi fei sheng ren ,wai ning bi you nei you 。”⑥lian ci 。biao shi jia she de rang bu 。ke yi wei ji shi 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“gao zu bu xiu wen xue ,er xing ming da ,hao mou neng ting ,zi jian men shu cu ,jian zhi ru jiu 。”you 《du zhou chuan 》:“zi jing shi bu xiao ,kuang yu yuan fang ?”

    ju :

    ①zhi zhi ;jin zhi 。《guan zi ·jun chen xia 》:“ci zhi zha 、ju jian 、hou guo 、cun shen zhi dao ye 。”②dai bu ;ju jin 。《shi ji ·lu zhong lian ju yang lie chuan 》:“wen wang wen zhi ,kui ran er tan ,gu ju zhi you li zhi ku bai ri ,yu ling zhi si 。”《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“nai ju wan chun yu wei 。”《han shu ·cheng di ji 》:“yi ren you gu ,ju zong ju ji 。”(gu :zui 。)③shu fu ;ju ni 。han yu 《shi shui 》:“li shi zi pan ……bu ju yu shi ,xue yu yu 。”(shi :shi su 。zhi chi yu cong shi de shi su 。)《huai na zi ·si lun 》:“ju li zhi ren bu shi ying bian 。”《han shu ·yi wen zhi 》:“ji ju zhe wei zhi ,ze qian yu jin ji ,ni yu xiao shu 。”[ju luan ]jing luan ,ji rou chou chu bu neng shen zhan zi ru 。wang yan shou 《meng fu 》:“huo pan shan er yu zou ,huo ju luan er bu neng bu 。”(pan shan :tong “pan shan ”,zou lu huan man bu wen 。)

    qiu :

    ①ju jin ;qiu jin 。《zuo chuan ·ding gong jiu nian 》:“yang hu yuan dong ,nai qiu xi bi 。”(yang hu :ren ming 。bi :bian yi ,bian cheng 。)②qiu fan ;qiu tu 。《zuo chuan ·zhuang gong shi yi nian 》:“jin zi ,lu qiu ye 。”③zhan fu 。《shi jing ·lu song ·pan shui 》:“zai pan suo qiu 。”④fu lu ;fu huo di ren 。《san guo zhi ·wu shu ·zhou yu chuan 》:“xiao ji qu shuai ,qiu fu mo yu kou 。”

    ang :

    ①gu dai yi chong fu da kou xiao de wa qi 。《hou han shu ·feng meng chuan 》:“shou dai wa ang 。”(dai :ding zhao 。)han yu 《“ci ri zu ke xi ”zeng zhang ji 》shi :“qie zhong you yu yi ,ang zhong you yu liang 。”②chong yi ;xiang yi de yang zi 。su shi 《da li bang zhi 》:“shi ci ru chun jiu ,ang ran xun si zhi 。”《xin niang gui jiu 》shi :“ang ang chun xi dai yu hun 。”

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    gan :

    (yi )①ba gua zhi yi 。dai biao tian 。《zhou yi ·shui gua 》:“gan ,tian ye 。”②nan xing de 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“gan dao cheng nan 。”③gan xian 。zai shan xi sheng 。 (er )gān “gan 2”de fan ti zi 。jian “gan 2”。

    kun :

    ①gua ming 。ba gua zhi yi ,dai biao de 。②nv xing de ;yin xing de 。③zhi xi na fang 。zhu xiang xian 《wen jian ou lu ·chuan yue 》:“shang fang shan zai wu cheng zhi kun fang ,dong lin dan hu 。”

    wu :

    ①wu dao 。《lv shi chun qiu ·meng chun 》:“ming le zheng ru xue xi wu 。”②tiao wu 。《lun yu ·ba yi 》:“ji shi ba yi (yì)wu yu ting 。”(yi :ba ren yi hang wei yi yi 。)《han fei zi ·wu du 》:“chang xiu shan wu ,duo qian shan gu (gǔ)。”(gu :jing shang 。)③hui dong ;bai dong 。《shan hai jing ·hai wai xi jing 》:“cao gan qi yi wu 。”(cao :chi 。gan 、qi :jun wu qi ming 。)xie meng de 《he xin lang 》:“chui jin can hua mo ren jian ,wei chui yang zi wu 。”④fei xiang 。《lie zi ·shang wen 》:“hu (hù)ba gu qin er diao wu yu yue 。”(hu ba :ren ming 。)⑤wan long ;wu long (wen zi 、quan shu deng )。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“wu zhi yi yu ren 。”