• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 風波起平地,兩耳厭嘲詬。

    “風波起平地,兩耳厭嘲詬。”詩句出處:《中夜睡覺兩目每有光如初日歷歷照物晁文元公》;是宋朝詩人陸遊的作品。

    人情所願欲,莫若貴與富。
    是皆有命焉,非力可成就。
    予昔未有聞,無與發其覆。
    趑趄強幹祿,時命適大謬。
    方行蛇當道,未至獒已嗾。
    適燕乃南轅,之楚顧北首。
    風波起平地,兩耳厭嘲詬。
    隴蜀萬裡餘,數遍道傍堠。
    六十歸為郎,數月草章奏。
    夫豈或使之,擊去惟恐後。
    嗟彼亦何心,喜慍出邂逅。
    還山惟自訟,衡茅屏幽陃。
    乘除得少健,上下歷巖岫。
    得飽豈復擇,百口同飯糗。
    寒龜久猶息,野鶴老益瘦。
    又如已放馬,寧當夢華廄。
    造物念途窮,畀以樗櫟壽。
    雖無熊鳥術,坐空陰陽寇。
    兩眥若有光,夜視如正晝。
    物生稟定數,此語聞自舊。
    置冰鳥覆翼,棄野於菟谷。
    偶然當後死,鬼錄自遺漏。
    山陂粟屢收,池水麻可漚。
    鄰父相歡娛,席地醉醇酎。

    【註釋】:

    風:

    (一)①空氣流通的現象。《詩經·邶風·北風》:“北風其涼。”②吹風;讓風吹。《孟子·公孫醜下》:“有寒疾,不可以風。”③比喻快速如風。《資治通鑒·晉成帝咸和五年》:“俟足下軍到,風發相赴。”④氣勢;勢頭。《晉書·劉毅傳》:“好臧否人物,王公貴人望風憚之。”⑤教化;教育。《周書·齊煬王憲傳》:“宣風導禮。”⑥風氣;風俗。柳宗元《捕蛇者說》:“故為之說,以俟夫觀人風者得焉。”陸遊《遊山西村》:“衣冠簡樸古風存。”⑦景象;景色。楊萬裡《曉出凈慈寺送林子方二首》之一:“畢竟西湖六月中,風光不與四時同。”⑧風度;風格。杜甫《詠懷古跡五首》:“搖落深知宋玉悲,風流儒雅亦吾師。”⑨歌謠;民歌。《左傳·襄公十八年》:“吾驟歌北風,又歌南風。”(驟:屢次。)⑩走失;散失。《尚書·費誓》:“馬牛其風。”(11)病名。《三國志·魏書·王粲傳》註引《典略》:“太祖先苦頭風,是日疾發臥。”(12)諷誦。嚴羽《滄浪詩話·詩辯》:“先須讀《楚辭》,朝夕諷詠,以為之本。” (二)fěng 通“諷(fěng)”。用含蓄的話暗示或勸誡。《漢書·趙廣漢傳》:“廣漢聞之,先風告(杜)建不改,於是收案致法。”(收案:收審。)[風騷]《詩經》的《國風》和《楚辭》的《離騷》的合稱。《宋書·謝靈運傳論》:“莫不同祖風騷。”(祖:效法。)也泛指詩文。高適《同崔員外綦毋拾遺九日宴京兆府李士曹》:“晚晴催翰墨,秋興引風騷。”(翰:筆。)

    波:

    ①波浪,起伏波動的水面。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“秋風蕭瑟,洪波湧起。”②水流;水。杜牧《阿房宮賦》:“長橋臥波,未雲何龍? 復道行空,不霽何虹?”③流轉的目光。李白《長相思》:“昔日橫波目,今成流淚泉。”④比喻事情的意外變化。獨孤及《壬辰歲過舊居》:“丈夫隨世波,豈料百年身!”⑤跑。北朝樂府《企喻歌》:“鷂子經天飛,群雀兩向波。”

    起:

    ①[動]站起,起來。《莊子·齊物論》:“曩子坐,今子~。”②[動]起床。《孟子·盡心上》:“雞鳴而~。”③[動]起身,出發。《墨子·公輸》:“子墨子聞之,~於魯。”④[動]興起。《荀子·天論》:“一廢一~,應子以貫,理貫不亂。”⑤[動]發動。賈誼《論積貯疏》:“遠方之能疑者,並舉而爭~矣。”⑥[動]起用。《泰州海陵縣主薄許君墓志銘》:“有拔而~之。”⑦[動]修建。李華《吊古戰場文》:“秦~長城,竟海為關。”⑧[動]開始。《史記·李斯列傳》:“明法度,定律令,皆以始皇~。”⑨[動]出身。《漢書·蕭何曹參傳》:“蕭何曹參皆~刀筆吏。”

    平:

    ①平坦;不傾斜。《呂氏春秋·應同》:“平地註水,水流濕。”白居易《錢塘湖春行》:“水面初平雲腳低。”②整治使平。《列子·湯問》:“山不加增,何苦而不平?”③公平;公正。《詩經·小雅·節南山》:“昊天不平,我王不寧。”《史記·扁鵲倉公列傳》:“妾父為吏,齊中稱其廉平。”韓愈《送孟東野序》:“大凡物不得其平則鳴。”④均平;齊一。《周易·乾》:“雲行雨施,天下平也。”⑤平定;平息。《左傳·莊公十三年》:“會於北杏,以平宋亂。”⑥安靜;安定。楊炯《從軍行》:“烽火照西京,心中自不平。”⑦平常;平時。《後漢書·光武帝紀上》:“飲食言笑如平常。”⑧一般;普通。白居易《兩朱閣》:“憶昨平陽宅初置,吞並平人幾傢地!”⑨媾和;講和。《左傳·桓公八年》:“秋,隨及楚平。”(隨:國名。)⑩通“評”。評議。《商君書·更法》:“孝公平畫。”

    地:

    ①大地。與“天”相對。《管子·形勢解》:“地生養萬物。”②陸地;地面。《左傳·僖公四年》:“公(晉獻公)至,毒而獻之。公祭之地,地墳(fèn);與犬,犬斃。”(墳:隆起。)③土地;田地。《周禮·地官·載師》:“以廛裡任國中之地,以場圃任園地。”(廛:城市中的空地。國中:指王城之內。)④領土;疆土。《孟子·離婁上》:“爭地以戰,殺人盈野。”⑤地方;場所。《孫子兵法·虛實》:“先處戰地而待敵者佚。”⑥處境;地位。《史記·李斯列傳》:“久處卑賤之位,困苦之地。”⑦指境界。齊己《移居西湖作》:“隻待秋聲滌心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交廣》:“議論有餘地,公侯來未遲。”⑨路程。李白《妾薄命》:“長門一步地,不肯暫回車。”⑩通“第”。副詞。但;隻。《漢書·丙吉傳》:“西曹地忍之,此不過污丞相車茵耳。”

    兩:

    ①[數]兩隻。《史記·孫子吳起列傳》:“則以刑法斷其~足而黥之。”②[數]二。白居易《琵琶行》:“轉軸撥弦三~聲,未成曲調先有情。”③[數]雙方。《赤壁之戰》:“孤與老賊勢不~立。”④[量]1. 雙。《詩經·齊風·南山》:“葛屨五~。”(葛屨:葛佈制成的鞋。)2. 重量單位。二十四銖為一兩,十六兩為一斤。《魯提轄拳打鎮關西》:“去包裡取出一錠十~銀子放在桌上。”3.匹。《左傳·閔公二年》:“歸夫人魚軒,重錦三十~。”⑤(liang)[量]計算車乘的單位。《古文觀止·送楊少尹序》:“車數百~。”

    耳:

    ①耳朵。人和動物的聽覺器官。《韓非子·十過》:“謀出二君之口而入臣之耳,人莫之知也。”②用耳聽,聽說。歐陽修《瀧(shuāng)岡阡表》:“吾耳熟焉,故能詳也。”③語氣詞。1. 表示限止。相當於“罷瞭”。《論語·陽貨》:“前言戲之耳。”2. 表示肯定。相當於“矣”。《史記·刺客列傳》:“且吾所為者極難耳。”《史記·陳涉世傢》:“此教我先威眾耳。”

    厭:

    (一)①壓;覆壓。《左傳·昭公十三年》:“平王弱,抱而入,再拜,皆厭紐。”(弱:幼小。紐:指玉璧上的襻紐。)《荀子·強國》:“黭然而雷擊之,如墻厭之。”(黭yǎn然:突然。黭,通“奄”。)②壓制;抑制。《戰國策·秦策四》:“舉左案齊,舉右案魏,厭案萬乘之國。”(案:抑制。)《漢書·翼奉傳》:“東厭諸侯之權,西遠羌胡之難。”③鎮壓。《宋書·索虜傳》:“進可以厭捍兇寇,覆其巢窟。”(捍:抵禦。)④特指用迷信的方法鎮壓妖邪,驅避災禍。《史記·高祖本紀》:“秦始皇帝常曰‘東南有天子氣’,於是因東遊以厭之。”⑤堵塞。《荀子·修身》:“厭其源,開其瀆,江河可竭。”(瀆dú:溝渠。)(二)yàn ①飽;飽足。後來寫作“饜”。《史記·貨殖列傳》:“原憲不厭糟糠,匿於窮巷。”(原憲:人名。窮巷:偏僻狹窄的小巷。)《清波雜志》卷八:“每食數斤,猶未厭飫。”(飫yù:飽足。)②滿足。《呂氏春秋·尊師》:“好學而不厭,好教而不倦。”《聊齋志異·雨錢》:“(翁)乃顧語秀才:‘頗厭君意否?’曰:‘足矣。’”③服;信服。《漢書·景帝紀》:“諸獄疑,若雖文致於法而於人心不厭者,輒讞之。”(輒zhé:就。讞yàn:評議。)司馬光《賀部員外郎司馬府君墓志銘》:“斷獄必求厭人心。”④合;符合。《國語·周語下》:“克厭帝心。”(克:能。)《新唐書·喬琳傳》:“琳年高且聵,每進對失次,所言不厭帝旨。”(聵kuì:聾。失次:錯亂。)⑤厭惡;嫌棄。《詩經·小雅·小旻》:“我龜既厭,不我告猶。”(猶:指吉兇。)曹操《短歌行》:“山不厭高,海不厭深。”⑥美盛的樣子。《詩經·周頌·載芟》:“驛驛其達,有厭其傑。”(驛驛:禾苗生長的樣子。達:生出地面。傑:指高大的禾苗。) (三)yǎn ①做惡夢。後來寫作“魘(魘)”。《山海經 · 西山經》:“有鳥焉……名鵸䳜,服之使人不厭,又可以禦兇。”《世說新語·假譎》:“虨乃詐厭,良久不悟,聲氣轉急。”(虨:人名。)②閉藏;掩蔽。《莊子·齊物論》:“其厭也如緘。”《春秋繁露·深察名號》:“而月之魄常厭於日光。”(魄:月初升時的微光。) (四)yān 安;安定。《荀子·儒效》:“天下厭然猶一也。” (五)yì ①通“撎”。長揖。《儀禮·鄉飲酒禮》:“賓厭介入門左,介厭眾賓入。”(介:傳賓主之言的人。)[厭浥]露水沾濕的樣子。《詩經·召南·行露》:“厭浥行露。”(行háng:道路。)

    嘲:

    (一)①嘲笑;譏笑。劉禹錫《插田歌》:“時時一大笑,此必相嘲嗤。”②吟詠。白居易《與元九書》:“至於梁陳間,率不過嘲風雪弄花草而已。”(二)zhāo 鳥鳴。《禽經》:“林鳥朝嘲。”[嘲哳(zhā)]1.象聲詞。形容聲音嘈雜。柳宗元《苦竹橋》:“差池下煙日,嘲哳鳴山禽。”2. 形容說話聲含糊不清。郭彖(tuàn)《睽(kuì)車志》:“其人釋柂(duò)而罵,語音嘲哳不可曉。”(釋:放下。柂:同“舵”。船舵。)

    詬:

    ①恥辱;侮辱。司馬遷《報任安書》:“詬莫大於宮刑。”②責罵;辱罵。龔自珍《病梅館記》:“予本非文人畫士,甘受詬厲。”


  • 风波起平地,两耳厌嘲诟。

    “风波起平地,两耳厌嘲诟。”诗句出处:《中夜睡觉两目每有光如初日历历照物晁文元公》;是宋朝诗人陆游的作品。

    人情所愿欲,莫若贵与富。
    是皆有命焉,非力可成就。
    予昔未有闻,无与发其覆。
    趑趄强干禄,时命适大谬。
    方行蛇当道,未至獒已嗾。
    适燕乃南辕,之楚顾北首。
    风波起平地,两耳厌嘲诟。
    陇蜀万里余,数遍道傍堠。
    六十归为郎,数月草章奏。
    夫岂或使之,击去惟恐後。
    嗟彼亦何心,喜愠出邂逅。
    还山惟自讼,衡茅屏幽陃。
    乘除得少健,上下历岩岫。
    得饱岂复择,百口同饭糗。
    寒龟久犹息,野鹤老益瘦。
    又如已放马,宁当梦华厩。
    造物念途穷,畀以樗栎寿。
    虽无熊鸟术,坐空阴阳寇。
    两眦若有光,夜视如正昼。
    物生禀定数,此语闻自旧。
    置冰鸟覆翼,弃野於菟谷。
    偶然当後死,鬼录自遗漏。
    山陂粟屡收,池水麻可沤。
    邻父相欢娱,席地醉醇酎。

    【注释】:

    风:

    (一)①空气流通的现象。《诗经·邶风·北风》:“北风其凉。”②吹风;让风吹。《孟子·公孙丑下》:“有寒疾,不可以风。”③比喻快速如风。《资治通鉴·晋成帝咸和五年》:“俟足下军到,风发相赴。”④气势;势头。《晋书·刘毅传》:“好臧否人物,王公贵人望风惮之。”⑤教化;教育。《周书·齐炀王宪传》:“宣风导礼。”⑥风气;风俗。柳宗元《捕蛇者说》:“故为之说,以俟夫观人风者得焉。”陆游《游山西村》:“衣冠简朴古风存。”⑦景象;景色。杨万里《晓出净慈寺送林子方二首》之一:“毕竟西湖六月中,风光不与四时同。”⑧风度;风格。杜甫《咏怀古迹五首》:“摇落深知宋玉悲,风流儒雅亦吾师。”⑨歌谣;民歌。《左传·襄公十八年》:“吾骤歌北风,又歌南风。”(骤:屡次。)⑩走失;散失。《尚书·费誓》:“马牛其风。”(11)病名。《三国志·魏书·王粲传》注引《典略》:“太祖先苦头风,是日疾发卧。”(12)讽诵。严羽《沧浪诗话·诗辩》:“先须读《楚辞》,朝夕讽詠,以为之本。” (二)fěng 通“諷(fěng)”。用含蓄的话暗示或劝诫。《汉书·赵广汉传》:“广汉闻之,先风告(杜)建不改,于是收案致法。”(收案:收审。)[风骚]《诗经》的《国风》和《楚辞》的《离骚》的合称。《宋书·谢灵运传论》:“莫不同祖风骚。”(祖:效法。)也泛指诗文。高适《同崔员外綦毋拾遗九日宴京兆府李士曹》:“晚晴催翰墨,秋兴引风骚。”(翰:笔。)

    波:

    ①波浪,起伏波动的水面。曹操《步出夏门行·观沧海》:“秋风萧瑟,洪波涌起。”②水流;水。杜牧《阿房宫赋》:“长桥卧波,未云何龙? 复道行空,不霁何虹?”③流转的目光。李白《长相思》:“昔日横波目,今成流泪泉。”④比喻事情的意外变化。独孤及《壬辰岁过旧居》:“丈夫随世波,岂料百年身!”⑤跑。北朝乐府《企喻歌》:“鹞子经天飞,群雀两向波。”

    起:

    ①[动]站起,起来。《庄子·齐物论》:“曩子坐,今子~。”②[动]起床。《孟子·尽心上》:“鸡鸣而~。”③[动]起身,出发。《墨子·公输》:“子墨子闻之,~于鲁。”④[动]兴起。《荀子·天论》:“一废一~,应子以贯,理贯不乱。”⑤[动]发动。贾谊《论积贮疏》:“远方之能疑者,并举而争~矣。”⑥[动]起用。《泰州海陵县主薄许君墓志铭》:“有拔而~之。”⑦[动]修建。李华《吊古战场文》:“秦~长城,竟海为关。”⑧[动]开始。《史记·李斯列传》:“明法度,定律令,皆以始皇~。”⑨[动]出身。《汉书·萧何曹参传》:“萧何曹参皆~刀笔吏。”

    平:

    ①平坦;不倾斜。《吕氏春秋·应同》:“平地注水,水流湿。”白居易《钱塘湖春行》:“水面初平云脚低。”②整治使平。《列子·汤问》:“山不加增,何苦而不平?”③公平;公正。《诗经·小雅·节南山》:“昊天不平,我王不宁。”《史记·扁鹊仓公列传》:“妾父为吏,齐中称其廉平。”韩愈《送孟东野序》:“大凡物不得其平则鸣。”④均平;齐一。《周易·乾》:“云行雨施,天下平也。”⑤平定;平息。《左传·庄公十三年》:“会于北杏,以平宋乱。”⑥安静;安定。杨炯《从军行》:“烽火照西京,心中自不平。”⑦平常;平时。《后汉书·光武帝纪上》:“饮食言笑如平常。”⑧一般;普通。白居易《两朱阁》:“忆昨平阳宅初置,吞并平人几家地!”⑨媾和;讲和。《左传·桓公八年》:“秋,随及楚平。”(随:国名。)⑩通“评”。评议。《商君书·更法》:“孝公平画。”

    地:

    ①大地。与“天”相对。《管子·形势解》:“地生养万物。”②陆地;地面。《左传·僖公四年》:“公(晋献公)至,毒而献之。公祭之地,地坟(fèn);与犬,犬斃。”(坟:隆起。)③土地;田地。《周礼·地官·载师》:“以廛里任国中之地,以场圃任园地。”(廛:城市中的空地。国中:指王城之内。)④领土;疆土。《孟子·离娄上》:“争地以战,杀人盈野。”⑤地方;场所。《孙子兵法·虚实》:“先处战地而待敌者佚。”⑥处境;地位。《史记·李斯列传》:“久处卑贱之位,困苦之地。”⑦指境界。齐己《移居西湖作》:“只待秋声涤心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交广》:“议论有余地,公侯来未迟。”⑨路程。李白《妾薄命》:“长门一步地,不肯暂回车。”⑩通“第”。副词。但;只。《汉书·丙吉传》:“西曹地忍之,此不过污丞相车茵耳。”

    两:

    ①[数]两只。《史记·孙子吴起列传》:“则以刑法断其~足而黥之。”②[数]二。白居易《琵琶行》:“转轴拨弦三~声,未成曲调先有情。”③[数]双方。《赤壁之战》:“孤与老贼势不~立。”④[量]1. 双。《诗经·齐风·南山》:“葛屦五~。”(葛屦:葛布制成的鞋。)2. 重量单位。二十四铢为一两,十六两为一斤。《鲁提辖拳打镇关西》:“去包里取出一锭十~银子放在桌上。”3.匹。《左传·闵公二年》:“归夫人鱼轩,重锦三十~。”⑤(liang)[量]计算车乘的单位。《古文观止·送杨少尹序》:“车数百~。”

    耳:

    ①耳朵。人和动物的听觉器官。《韩非子·十过》:“谋出二君之口而入臣之耳,人莫之知也。”②用耳听,听说。欧阳修《泷(shuāng)冈阡表》:“吾耳熟焉,故能详也。”③语气词。1. 表示限止。相当于“罢了”。《论语·阳货》:“前言戏之耳。”2. 表示肯定。相当于“矣”。《史记·刺客列传》:“且吾所为者极难耳。”《史记·陈涉世家》:“此教我先威众耳。”

    厌:

    (一)①压;覆压。《左传·昭公十三年》:“平王弱,抱而入,再拜,皆厌纽。”(弱:幼小。纽:指玉璧上的襻纽。)《荀子·强国》:“黭然而雷击之,如墙厌之。”(黭yǎn然:突然。黭,通“奄”。)②压制;抑制。《战国策·秦策四》:“举左案齐,举右案魏,厌案万乘之国。”(案:抑制。)《汉书·翼奉传》:“东厌诸侯之权,西远羌胡之难。”③镇压。《宋书·索虏传》:“进可以厌捍凶寇,覆其巢窟。”(捍:抵御。)④特指用迷信的方法镇压妖邪,驱避灾祸。《史记·高祖本纪》:“秦始皇帝常曰‘东南有天子气’,于是因东游以厌之。”⑤堵塞。《荀子·修身》:“厌其源,开其渎,江河可竭。”(渎dú:沟渠。)(二)yàn ①饱;饱足。后来写作“餍”。《史记·货殖列传》:“原宪不厌糟糠,匿于穷巷。”(原宪:人名。穷巷:偏僻狭窄的小巷。)《清波杂志》卷八:“每食数斤,犹未厌饫。”(饫yù:饱足。)②满足。《吕氏春秋·尊师》:“好学而不厌,好教而不倦。”《聊斋志异·雨钱》:“(翁)乃顾语秀才:‘颇厌君意否?’曰:‘足矣。’”③服;信服。《汉书·景帝纪》:“诸狱疑,若虽文致于法而于人心不厌者,辄谳之。”(辄zhé:就。谳yàn:评议。)司马光《贺部员外郎司马府君墓志铭》:“断狱必求厌人心。”④合;符合。《国语·周语下》:“克厌帝心。”(克:能。)《新唐书·乔琳传》:“琳年高且聩,每进对失次,所言不厌帝旨。”(聩kuì:聋。失次:错乱。)⑤厌恶;嫌弃。《诗经·小雅·小旻》:“我龟既厌,不我告犹。”(犹:指吉凶。)曹操《短歌行》:“山不厌高,海不厌深。”⑥美盛的样子。《诗经·周颂·载芟》:“驿驿其达,有厌其杰。”(驿驿:禾苗生长的样子。达:生出地面。杰:指高大的禾苗。) (三)yǎn ①做恶梦。后来写作“魇(魘)”。《山海经 · 西山经》:“有鸟焉……名鵸䳜,服之使人不厌,又可以御凶。”《世说新语·假谲》:“虨乃诈厌,良久不悟,声气转急。”(虨:人名。)②闭藏;掩蔽。《庄子·齐物论》:“其厌也如缄。”《春秋繁露·深察名号》:“而月之魄常厌于日光。”(魄:月初升时的微光。) (四)yān 安;安定。《荀子·儒效》:“天下厌然犹一也。” (五)yì ①通“撎”。长揖。《仪礼·乡饮酒礼》:“宾厌介入门左,介厌众宾入。”(介:传宾主之言的人。)[厌浥]露水沾湿的样子。《诗经·召南·行露》:“厌浥行露。”(行háng:道路。)

    嘲:

    (一)①嘲笑;讥笑。刘禹锡《插田歌》:“时时一大笑,此必相嘲嗤。”②吟咏。白居易《与元九书》:“至于梁陈间,率不过嘲风雪弄花草而已。”(二)zhāo 鸟鸣。《禽经》:“林鸟朝嘲。”[嘲哳(zhā)]1.象声词。形容声音嘈杂。柳宗元《苦竹桥》:“差池下烟日,嘲哳鸣山禽。”2. 形容说话声含糊不清。郭彖(tuàn)《睽(kuì)车志》:“其人释柂(duò)而骂,语音嘲哳不可晓。”(释:放下。柂:同“舵”。船舵。)

    诟:

    ①耻辱;侮辱。司马迁《报任安书》:“诟莫大于宫刑。”②责骂;辱骂。龚自珍《病梅馆记》:“予本非文人画士,甘受诟厉。”


  • feng bo qi ping de ,liang er ya chao gou 。

    “feng bo qi ping de ,liang er ya chao gou 。”shi gou chu chu :《zhong ye shui jiao liang mu mei you guang ru chu ri li li zhao wu chao wen yuan gong 》;shi song chao shi ren liu you de zuo pin 。

    ren qing suo yuan yu ,mo re gui yu fu 。
    shi jie you ming yan ,fei li ke cheng jiu 。
    yu xi wei you wen ,mo yu fa ji fu 。
    zi ju jiang gan lu ,shi ming kuo da miu 。
    fang hang she dang dao ,wei zhi ao yi sou 。
    kuo yan nai na yuan ,zhi chu gu bei shou 。
    feng bo qi ping de ,liang er ya chao gou 。
    long shu mo li yu ,shu bian dao bang hou 。
    liu shi gui wei lang ,shu yue cao zhang zou 。
    fu qi huo shi zhi ,ji qu wei kong hou 。
    jie bi yi he xin ,xi yun chu xie hou 。
    hai shan wei zi song ,heng mao bing you bing 。
    cheng chu de shao jian ,shang xia li yan xiu 。
    de bao qi fu ze ,bai kou tong fan qiu 。
    han gui jiu you xi ,ye he lao yi shou 。
    you ru yi fang ma ,ning dang meng hua jiu 。
    zao wu nian tu qiong ,bi yi chu li shou 。
    sui mo xiong diao shu ,zuo kong yin yang kou 。
    liang zi re you guang ,ye shi ru zheng zhou 。
    wu sheng bing ding shu ,ci yu wen zi jiu 。
    zhi bing diao fu yi ,qi ye wu tu gu 。
    ou ran dang hou si ,gui lu zi wei lou 。
    shan bei su lv shou ,chi shui ma ke ou 。
    lin fu xiang huan yu ,xi de zui chun zhou 。

    【zhu shi 】:

    feng :

    (yi )①kong qi liu tong de xian xiang 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“bei feng ji liang 。”②chui feng ;rang feng chui 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“you han ji ,bu ke yi feng 。”③bi yu kuai su ru feng 。《zi zhi tong jian ·jin cheng di xian he wu nian 》:“qi zu xia jun dao ,feng fa xiang fu 。”④qi shi ;shi tou 。《jin shu ·liu yi chuan 》:“hao zang fou ren wu ,wang gong gui ren wang feng dan zhi 。”⑤jiao hua ;jiao yo 。《zhou shu ·ji yang wang xian chuan 》:“xuan feng dao li 。”⑥feng qi ;feng su 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“gu wei zhi shui ,yi qi fu guan ren feng zhe de yan 。”liu you 《you shan xi cun 》:“yi guan jian piao gu feng cun 。”⑦jing xiang ;jing se 。yang mo li 《xiao chu jing ci si song lin zi fang er shou 》zhi yi :“bi jing xi hu liu yue zhong ,feng guang bu yu si shi tong 。”⑧feng du ;feng ge 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》:“yao la shen zhi song yu bei ,feng liu ru ya yi wu shi 。”⑨ge yao ;min ge 。《zuo chuan ·xiang gong shi ba nian 》:“wu zhou ge bei feng ,you ge na feng 。”(zhou :lv ci 。)⑩zou shi ;san shi 。《shang shu ·fei shi 》:“ma niu ji feng 。”(11)bing ming 。《san guo zhi ·wei shu ·wang can chuan 》zhu yin 《dian lve 》:“tai zu xian ku tou feng ,shi ri ji fa wo 。”(12)feng song 。yan yu 《cang lang shi hua ·shi bian 》:“xian xu dou 《chu ci 》,chao xi feng 詠,yi wei zhi ben 。” (er )fěng tong “諷(fěng)”。yong han xu de hua an shi huo quan jie 。《han shu ·zhao an han chuan 》:“an han wen zhi ,xian feng gao (du )jian bu gai ,yu shi shou an zhi fa 。”(shou an :shou shen 。)[feng sao ]《shi jing 》de 《guo feng 》he 《chu ci 》de 《li sao 》de ge chen 。《song shu ·xie ling yun chuan lun 》:“mo bu tong zu feng sao 。”(zu :xiao fa 。)ye fan zhi shi wen 。gao kuo 《tong cui yuan wai qi wu she wei jiu ri yan jing zhao fu li shi cao 》:“wan qing cui han mo ,qiu xing yin feng sao 。”(han :bi 。)

    bo :

    ①bo lang ,qi fu bo dong de shui mian 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“qiu feng xiao se ,hong bo chong qi 。”②shui liu ;shui 。du mu 《a fang gong fu 》:“chang qiao wo bo ,wei yun he long ? fu dao hang kong ,bu ji he hong ?”③liu zhuai de mu guang 。li bai 《chang xiang sai 》:“xi ri heng bo mu ,jin cheng liu lei quan 。”④bi yu shi qing de yi wai bian hua 。du gu ji 《ren chen sui guo jiu ju 》:“zhang fu sui shi bo ,qi liao bai nian shen !”⑤pao 。bei chao le fu 《qi yu ge 》:“yao zi jing tian fei ,qun qiao liang xiang bo 。”

    qi :

    ①[dong ]zhan qi ,qi lai 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“nang zi zuo ,jin zi ~。”②[dong ]qi chuang 。《meng zi ·jin xin shang 》:“ji ming er ~。”③[dong ]qi shen ,chu fa 。《mo zi ·gong shu 》:“zi mo zi wen zhi ,~yu lu 。”④[dong ]xing qi 。《xun zi ·tian lun 》:“yi fei yi ~,ying zi yi guan ,li guan bu luan 。”⑤[dong ]fa dong 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yuan fang zhi neng yi zhe ,bing ju er zheng ~yi 。”⑥[dong ]qi yong 。《tai zhou hai ling xian zhu bao hu jun mu zhi ming 》:“you ba er ~zhi 。”⑦[dong ]xiu jian 。li hua 《diao gu zhan chang wen 》:“qin ~chang cheng ,jing hai wei guan 。”⑧[dong ]kai shi 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“ming fa du ,ding lv ling ,jie yi shi huang ~。”⑨[dong ]chu shen 。《han shu ·xiao he cao can chuan 》:“xiao he cao can jie ~dao bi li 。”

    ping :

    ①ping tan ;bu qing xie 。《lv shi chun qiu ·ying tong 》:“ping de zhu shui ,shui liu shi 。”bai ju yi 《qian tang hu chun hang 》:“shui mian chu ping yun jiao di 。”②zheng zhi shi ping 。《lie zi ·shang wen 》:“shan bu jia zeng ,he ku er bu ping ?”③gong ping ;gong zheng 。《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“hao tian bu ping ,wo wang bu ning 。”《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“qie fu wei li ,ji zhong chen ji lian ping 。”han yu 《song meng dong ye xu 》:“da fan wu bu de ji ping ze ming 。”④jun ping ;ji yi 。《zhou yi ·gan 》:“yun hang yu shi ,tian xia ping ye 。”⑤ping ding ;ping xi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi san nian 》:“hui yu bei xing ,yi ping song luan 。”⑥an jing ;an ding 。yang jiong 《cong jun hang 》:“feng huo zhao xi jing ,xin zhong zi bu ping 。”⑦ping chang ;ping shi 。《hou han shu ·guang wu di ji shang 》:“yin shi yan xiao ru ping chang 。”⑧yi ban ;pu tong 。bai ju yi 《liang zhu ge 》:“yi zuo ping yang zhai chu zhi ,tun bing ping ren ji jia de !”⑨gou he ;jiang he 。《zuo chuan ·huan gong ba nian 》:“qiu ,sui ji chu ping 。”(sui :guo ming 。)⑩tong “ping ”。ping yi 。《shang jun shu ·geng fa 》:“xiao gong ping hua 。”

    de :

    ①da de 。yu “tian ”xiang dui 。《guan zi ·xing shi jie 》:“de sheng yang mo wu 。”②liu de ;de mian 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“gong (jin suo gong )zhi ,du er suo zhi 。gong ji zhi de ,de fen (fèn);yu quan ,quan 斃。”(fen :long qi 。)③tu de ;tian de 。《zhou li ·de guan ·zai shi 》:“yi chan li ren guo zhong zhi de ,yi chang pu ren yuan de 。”(chan :cheng shi zhong de kong de 。guo zhong :zhi wang cheng zhi nei 。)④ling tu ;jiang tu 。《meng zi ·li lou shang 》:“zheng de yi zhan ,sha ren ying ye 。”⑤de fang ;chang suo 。《sun zi bing fa ·xu shi 》:“xian chu zhan de er dai di zhe yi 。”⑥chu jing ;de wei 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“jiu chu bei jian zhi wei ,kun ku zhi de 。”⑦zhi jing jie 。ji ji 《yi ju xi hu zuo 》:“zhi dai qiu sheng di xin de ,na yi xin xi jian xing rong 。”(na yi :seng yi 。)⑧de bu 。du fu 《feng song wei liu zhang you shao fu zhi jiao an 》:“yi lun you yu de ,gong hou lai wei chi 。”⑨lu cheng 。li bai 《qie bao ming 》:“chang men yi bu de ,bu ken zan hui che 。”⑩tong “di ”。fu ci 。dan ;zhi 。《han shu ·bing ji chuan 》:“xi cao de ren zhi ,ci bu guo wu cheng xiang che yin er 。”

    liang :

    ①[shu ]liang zhi 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ze yi xing fa duan ji ~zu er qing zhi 。”②[shu ]er 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhuai zhou bo xian san ~sheng ,wei cheng qu diao xian you qing 。”③[shu ]shuang fang 。《chi bi zhi zhan 》:“gu yu lao zei shi bu ~li 。”④[liang ]1. shuang 。《shi jing ·ji feng ·na shan 》:“ge ju wu ~。”(ge ju :ge bu zhi cheng de xie 。)2. chong liang chan wei 。er shi si zhu wei yi liang ,shi liu liang wei yi jin 。《lu di he quan da zhen guan xi 》:“qu bao li qu chu yi ding shi ~yin zi fang zai zhuo shang 。”3.pi 。《zuo chuan ·min gong er nian 》:“gui fu ren yu xuan ,chong jin san shi ~。”⑤(liang)[liang ]ji suan che cheng de chan wei 。《gu wen guan zhi ·song yang shao yin xu 》:“che shu bai ~。”

    er :

    ①er duo 。ren he dong wu de ting jiao qi guan 。《han fei zi ·shi guo 》:“mou chu er jun zhi kou er ru chen zhi er ,ren mo zhi zhi ye 。”②yong er ting ,ting shui 。ou yang xiu 《long (shuāng)gang qian biao 》:“wu er shou yan ,gu neng xiang ye 。”③yu qi ci 。1. biao shi xian zhi 。xiang dang yu “ba le ”。《lun yu ·yang huo 》:“qian yan hu zhi er 。”2. biao shi ken ding 。xiang dang yu “yi ”。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“ju wu suo wei zhe ji nan er 。”《shi ji ·chen she shi jia 》:“ci jiao wo xian wei zhong er 。”

    ya :

    (yi )①ya ;fu ya 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“ping wang ruo ,bao er ru ,zai bai ,jie ya niu 。”(ruo :you xiao 。niu :zhi yu bi shang de pan niu 。)《xun zi ·jiang guo 》:“yan ran er lei ji zhi ,ru qiang ya zhi 。”(yan yǎnran :tu ran 。yan ,tong “yan ”。)②ya zhi ;yi zhi 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“ju zuo an ji ,ju you an wei ,ya an mo cheng zhi guo 。”(an :yi zhi 。)《han shu ·yi feng chuan 》:“dong ya zhu hou zhi quan ,xi yuan qiang hu zhi nan 。”③zhen ya 。《song shu ·suo lu chuan 》:“jin ke yi ya han xiong kou ,fu ji chao ku 。”(han :di yu 。)④te zhi yong mi xin de fang fa zhen ya yao xie ,qu bi zai huo 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“qin shi huang di chang yue ‘dong na you tian zi qi ’,yu shi yin dong you yi ya zhi 。”⑤du sai 。《xun zi ·xiu shen 》:“ya ji yuan ,kai ji du ,jiang he ke jie 。”(du dú:gou qu 。)(er )yàn ①bao ;bao zu 。hou lai xie zuo “yan ”。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“yuan xian bu ya zao kang ,ni yu qiong hang 。”(yuan xian :ren ming 。qiong hang :pian pi xia zhai de xiao hang 。)《qing bo za zhi 》juan ba :“mei shi shu jin ,you wei ya yu 。”(yu yù:bao zu 。)②man zu 。《lv shi chun qiu ·zun shi 》:“hao xue er bu ya ,hao jiao er bu juan 。”《liao zhai zhi yi ·yu qian 》:“(weng )nai gu yu xiu cai :‘po ya jun yi fou ?’yue :‘zu yi 。’”③fu ;xin fu 。《han shu ·jing di ji 》:“zhu yu yi ,re sui wen zhi yu fa er yu ren xin bu ya zhe ,zhe yan zhi 。”(zhe zhé:jiu 。yan yàn:ping yi 。)si ma guang 《he bu yuan wai lang si ma fu jun mu zhi ming 》:“duan yu bi qiu ya ren xin 。”④ge ;fu ge 。《guo yu ·zhou yu xia 》:“ke ya di xin 。”(ke :neng 。)《xin tang shu ·qiao lin chuan 》:“lin nian gao ju kui ,mei jin dui shi ci ,suo yan bu ya di zhi 。”(kui kuì:long 。shi ci :cuo luan 。)⑤ya e ;xian qi 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“wo gui ji ya ,bu wo gao you 。”(you :zhi ji xiong 。)cao cao 《duan ge hang 》:“shan bu ya gao ,hai bu ya shen 。”⑥mei cheng de yang zi 。《shi jing ·zhou song ·zai shan 》:“yi yi ji da ,you ya ji jie 。”(yi yi :he miao sheng chang de yang zi 。da :sheng chu de mian 。jie :zhi gao da de he miao 。) (san )yǎn ①zuo e meng 。hou lai xie zuo “yan (魘)”。《shan hai jing · xi shan jing 》:“you diao yan ……ming qi 䳜,fu zhi shi ren bu ya ,you ke yi yu xiong 。”《shi shui xin yu ·jia jue 》:“bin nai zha ya ,liang jiu bu wu ,sheng qi zhuai ji 。”(bin :ren ming 。)②bi cang ;yan bi 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“ji ya ye ru jian 。”《chun qiu fan lou ·shen cha ming hao 》:“er yue zhi bo chang ya yu ri guang 。”(bo :yue chu sheng shi de wei guang 。) (si )yān an ;an ding 。《xun zi ·ru xiao 》:“tian xia ya ran you yi ye 。” (wu )yì ①tong “yi ”。chang yi 。《yi li ·xiang yin jiu li 》:“bin ya jie ru men zuo ,jie ya zhong bin ru 。”(jie :chuan bin zhu zhi yan de ren 。)[ya ya ]lou shui zhan shi de yang zi 。《shi jing ·shao na ·hang lou 》:“ya ya hang lou 。”(hang háng:dao lu 。)

    chao :

    (yi )①chao xiao ;ji xiao 。liu yu xi 《cha tian ge 》:“shi shi yi da xiao ,ci bi xiang chao chi 。”②yin yong 。bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“zhi yu liang chen jian ,lv bu guo chao feng xue long hua cao er yi 。”(er )zhāo diao ming 。《qin jing 》:“lin diao chao chao 。”[chao zha (zhā)]1.xiang sheng ci 。xing rong sheng yin cao za 。liu zong yuan 《ku zhu qiao 》:“cha chi xia yan ri ,chao zha ming shan qin 。”2. xing rong shui hua sheng han hu bu qing 。guo tuan (tuàn)《kui (kuì)che zhi 》:“ji ren shi duo (duò)er ma ,yu yin chao zha bu ke xiao 。”(shi :fang xia 。duo :tong “duo ”。chuan duo 。)

    gou :

    ①chi ru ;wu ru 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“gou mo da yu gong xing 。”②ze ma ;ru ma 。gong zi zhen 《bing mei guan ji 》:“yu ben fei wen ren hua shi ,gan shou gou li 。”