- 繁体
- 简体
- 拼音
-
傢塾燈前課,村陂雨外耕。
“傢塾燈前課,村陂雨外耕。”詩句出處:《養疾》;是宋朝詩人陸遊的作品。
短邸扶蹇步,小院愜幽情。
卜叟言災退,醫翁賀脈平。
飯香炊罷亞,羹美馣蕪菁。
菊穎寒猶小,楓林曉漸赬。
清詩披客贄,佳著指僧枰。
傢塾燈前課,村陂雨外耕。
從今尚何事,賴此遣浮生。
【註釋】:
傢:
①傢;傢庭。《尚書·大禹謨》:“克勤於邦,克儉於傢。”《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,數口之傢可以無饑矣。”②傢庭的住所。杜甫《苦雨》:“群木水光下,萬傢雲氣中。”③卿大夫的采邑。《論語·季氏》:“丘也聞有國有傢者,不患寡而患不均。”④學術流派。《荀子·解蔽》:“今諸侯異政,百傢異說,則必或是或非,或治或亂。”塾:
①門內外兩側的堂屋。《尚書·顧命》:“先輅(lù)在左塾之前,次輅在右塾之前。”(輅:古代帝王用的大車。)②民間設立的學堂。《禮記·學記》:“古之教者,傢有塾,黨有庠,術有序,國有學。”(黨:古代一種居民組織,五百傢為黨。庠:古代地方學校。術:通“遂”,京城郊外的行政區域。序:古代地方學校。)前:
(一)①前進;向前。《左傳·昭公元年》:“二執戈者前矣。”②跟“後”相對。1.表示方位在前。李白《望廬山瀑佈二首》之二:“日照香爐生紫煙,遙看瀑佈掛前川。”2.表示次序在前。《聊齋志異·狼三則》:“(屠)復投之,後狼止而前狼又至。”3.表示時間在先。《禮記·檀弓上》:“子夏曰:‘我未之前聞也。’”③引導。《儀禮·士虞禮》:“祝前屍出戶。” (二)jiǎn 同“剪”。消滅。《吳子·論將》:“進道易,退道難,可來而前;進道險,退道易,可薄而擊。”(薄:迫近;逼近。)課:
①考核。《管子·七法》:“成器不課不用,不試不藏。”《楚辭·天問》:“何不課而行之?”②督促。《宋史·嶽飛傳》:“課將士註坡跳壕。”(註:附著,爬上。)《南齊書·武帝紀》:“宜嚴課農桑。”③按規定的內容和分量講授。白居易《與元九書》:“晝課賦,夜課書。”④征收賦稅。《隋書·食貨志》:“其課,丁男調佈絹各二丈。”杜佑《通典·食貨四》:“今戶口不加,而租賦歲倍,由此課多也。”⑤賦稅。鮑照《擬古》:“歲暮井賦訖,程課相追尋。”(訖:完結。程課:賦稅。)陂:
(一)①山坡。《淮南子·俶真》:“是故百姓曼衍,於淫荒之陂。”②池塘。《鹽鐵論·貧富》:“夫尋常之污,不能溉陂澤。”(小水坑裡的水,不能灌溉大的池澤。污:小水坑。)③堤岸。《詩經·陳風·澤陂》:“彼澤之陂,有蒲與荷。” (二)bì偏;不正。《宋史·李淑傳》:“其傾側險陂類比。” (三)pō[陂陀]亦作“陂陁”、“坡陀”。傾斜不平的樣子。李華《含元殿賦》:“陂陀漢陵。”杜甫《北征》:“坡陀望鄜畤(fū zhì),巖谷互出沒。”(鄜畤:指鄜州。)外:
①疏遠。《周易·泰》:“內君子而外小人,君子道長(zhǎng),小人道消也。”(內:親近。長:增長。消:減少。)《韓非子·愛臣》:“此君人者所外也。”(君人者:國君。)②外邊;外部。與“內”相對。《孟子·告子下》:“入則無法傢拂士,出則無敵國外患者,國恒亡。”《史記·屈原賈生列傳》:“懷王以不知忠臣之分,故內惑於鄭袖,外欺於張儀。”③外表。《法言·修身》:“其為外也肅括。”④其他的。《孟子·滕文公下》:“外人稱夫子好辯,敢問何也?”⑤不正規的;非正式的。《論衡·案書》:“《國語》、《左氏》之外傳也。”⑥排除;除去。《淮南子·精神》:“外此,其餘無足利矣。”⑦稱父系之外的親屬。《爾雅·釋親》:“母之考為外王父。” -
家塾灯前课,村陂雨外耕。
“家塾灯前课,村陂雨外耕。”诗句出处:《养疾》;是宋朝诗人陆游的作品。
短邸扶蹇步,小院惬幽情。
卜叟言灾退,医翁贺脉平。
饭香炊罢亚,羹美馣芜菁。
菊颖寒犹小,枫林晓渐赬。
清诗披客贽,佳著指僧枰。
家塾灯前课,村陂雨外耕。
从今尚何事,赖此遣浮生。
【注释】:
家:
①家;家庭。《尚书·大禹谟》:“克勤于邦,克俭于家。”《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,数口之家可以无饥矣。”②家庭的住所。杜甫《苦雨》:“群木水光下,万家云气中。”③卿大夫的采邑。《论语·季氏》:“丘也闻有国有家者,不患寡而患不均。”④学术流派。《荀子·解蔽》:“今诸侯异政,百家异说,则必或是或非,或治或乱。”塾:
①门内外两侧的堂屋。《尚书·顾命》:“先辂(lù)在左塾之前,次辂在右塾之前。”(辂:古代帝王用的大车。)②民间设立的学堂。《礼记·学记》:“古之教者,家有塾,党有庠,术有序,国有学。”(党:古代一种居民组织,五百家为党。庠:古代地方学校。术:通“遂”,京城郊外的行政区域。序:古代地方学校。)前:
(一)①前进;向前。《左传·昭公元年》:“二执戈者前矣。”②跟“后”相对。1.表示方位在前。李白《望庐山瀑布二首》之二:“日照香炉生紫烟,遥看瀑布挂前川。”2.表示次序在前。《聊斋志异·狼三则》:“(屠)复投之,后狼止而前狼又至。”3.表示时间在先。《礼记·檀弓上》:“子夏曰:‘我未之前闻也。’”③引导。《仪礼·士虞礼》:“祝前尸出户。” (二)jiǎn 同“剪”。消灭。《吴子·论将》:“进道易,退道难,可来而前;进道险,退道易,可薄而击。”(薄:迫近;逼近。)课:
①考核。《管子·七法》:“成器不课不用,不试不藏。”《楚辞·天问》:“何不课而行之?”②督促。《宋史·岳飞传》:“课将士注坡跳壕。”(注:附着,爬上。)《南齐书·武帝纪》:“宜严课农桑。”③按规定的内容和分量讲授。白居易《与元九书》:“昼课赋,夜课书。”④征收赋税。《隋书·食货志》:“其课,丁男调布绢各二丈。”杜佑《通典·食货四》:“今户口不加,而租赋岁倍,由此课多也。”⑤赋税。鲍照《拟古》:“岁暮井赋讫,程课相追寻。”(讫:完结。程课:赋税。)陂:
(一)①山坡。《淮南子·俶真》:“是故百姓曼衍,于淫荒之陂。”②池塘。《盐铁论·贫富》:“夫寻常之污,不能溉陂泽。”(小水坑里的水,不能灌溉大的池泽。污:小水坑。)③堤岸。《诗经·陈风·泽陂》:“彼泽之陂,有蒲与荷。” (二)bì偏;不正。《宋史·李淑传》:“其倾侧险陂类比。” (三)pō[陂陀]亦作“陂陁”、“坡陀”。倾斜不平的样子。李华《含元殿赋》:“陂陀汉陵。”杜甫《北征》:“坡陀望鄜畤(fū zhì),岩谷互出没。”(鄜畤:指鄜州。)外:
①疏远。《周易·泰》:“内君子而外小人,君子道长(zhǎng),小人道消也。”(内:亲近。长:增长。消:减少。)《韩非子·爱臣》:“此君人者所外也。”(君人者:国君。)②外边;外部。与“内”相对。《孟子·告子下》:“入则无法家拂士,出则无敌国外患者,国恒亡。”《史记·屈原贾生列传》:“怀王以不知忠臣之分,故内惑于郑袖,外欺于张仪。”③外表。《法言·修身》:“其为外也肃括。”④其他的。《孟子·滕文公下》:“外人称夫子好辩,敢问何也?”⑤不正规的;非正式的。《论衡·案书》:“《国语》、《左氏》之外传也。”⑥排除;除去。《淮南子·精神》:“外此,其余无足利矣。”⑦称父系之外的亲属。《尔雅·释亲》:“母之考为外王父。” -
jia shu deng qian ke ,cun bei yu wai geng 。
“jia shu deng qian ke ,cun bei yu wai geng 。”shi gou chu chu :《yang ji 》;shi song chao shi ren liu you de zuo pin 。
duan di fu jian bu ,xiao yuan qie you qing 。
bo sou yan zai tui ,yi weng he mai ping 。
fan xiang chui ba ya ,geng mei an wu jing 。
ju ying han you xiao ,feng lin xiao jian cheng 。
qing shi pi ke zhi ,jia zhe zhi seng ping 。
jia shu deng qian ke ,cun bei yu wai geng 。
cong jin shang he shi ,lai ci qian fu sheng 。
【zhu shi 】:
jia :
①jia ;jia ting 。《shang shu ·da yu mo 》:“ke qin yu bang ,ke jian yu jia 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,shu kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”②jia ting de zhu suo 。du fu 《ku yu 》:“qun mu shui guang xia ,mo jia yun qi zhong 。”③qing da fu de cai yi 。《lun yu ·ji shi 》:“qiu ye wen you guo you jia zhe ,bu huan gua er huan bu jun 。”④xue shu liu pa 。《xun zi ·jie bi 》:“jin zhu hou yi zheng ,bai jia yi shui ,ze bi huo shi huo fei ,huo zhi huo luan 。”shu :
①men nei wai liang ce de tang wu 。《shang shu ·gu ming 》:“xian lu (lù)zai zuo shu zhi qian ,ci lu zai you shu zhi qian 。”(lu :gu dai di wang yong de da che 。)②min jian she li de xue tang 。《li ji ·xue ji 》:“gu zhi jiao zhe ,jia you shu ,dang you xiang ,shu you xu ,guo you xue 。”(dang :gu dai yi chong ju min zu zhi ,wu bai jia wei dang 。xiang :gu dai de fang xue jiao 。shu :tong “sui ”,jing cheng jiao wai de hang zheng ou yu 。xu :gu dai de fang xue jiao 。)qian :
(yi )①qian jin ;xiang qian 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“er zhi ge zhe qian yi 。”②gen “hou ”xiang dui 。1.biao shi fang wei zai qian 。li bai 《wang lu shan bao bu er shou 》zhi er :“ri zhao xiang lu sheng zi yan ,yao kan bao bu gua qian chuan 。”2.biao shi ci xu zai qian 。《liao zhai zhi yi ·lang san ze 》:“(tu )fu tou zhi ,hou lang zhi er qian lang you zhi 。”3.biao shi shi jian zai xian 。《li ji ·tan gong shang 》:“zi xia yue :‘wo wei zhi qian wen ye 。’”③yin dao 。《yi li ·shi yu li 》:“zhu qian shi chu hu 。” (er )jiǎn tong “jian ”。xiao mie 。《wu zi ·lun jiang 》:“jin dao yi ,tui dao nan ,ke lai er qian ;jin dao xian ,tui dao yi ,ke bao er ji 。”(bao :pai jin ;bi jin 。)ke :
①kao he 。《guan zi ·qi fa 》:“cheng qi bu ke bu yong ,bu shi bu cang 。”《chu ci ·tian wen 》:“he bu ke er hang zhi ?”②du cu 。《song shi ·yue fei chuan 》:“ke jiang shi zhu po tiao hao 。”(zhu :fu zhao ,pa shang 。)《na ji shu ·wu di ji 》:“yi yan ke nong sang 。”③an gui ding de nei rong he fen liang jiang shou 。bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“zhou ke fu ,ye ke shu 。”④zheng shou fu shui 。《sui shu ·shi huo zhi 》:“ji ke ,ding nan diao bu juan ge er zhang 。”du you 《tong dian ·shi huo si 》:“jin hu kou bu jia ,er zu fu sui bei ,you ci ke duo ye 。”⑤fu shui 。bao zhao 《ni gu 》:“sui mu jing fu qi ,cheng ke xiang zhui xun 。”(qi :wan jie 。cheng ke :fu shui 。)bei :
(yi )①shan po 。《huai na zi ·chu zhen 》:“shi gu bai xing man yan ,yu yin huang zhi bei 。”②chi tang 。《yan tie lun ·pin fu 》:“fu xun chang zhi wu ,bu neng gai bei ze 。”(xiao shui keng li de shui ,bu neng guan gai da de chi ze 。wu :xiao shui keng 。)③di an 。《shi jing ·chen feng ·ze bei 》:“bi ze zhi bei ,you pu yu he 。” (er )bìpian ;bu zheng 。《song shi ·li shu chuan 》:“ji qing ce xian bei lei bi 。” (san )pō[bei tuo ]yi zuo “bei tuo ”、“po tuo ”。qing xie bu ping de yang zi 。li hua 《han yuan dian fu 》:“bei tuo han ling 。”du fu 《bei zheng 》:“po tuo wang fu chou (fū zhì),yan gu hu chu mei 。”(fu chou :zhi fu zhou 。)wai :
①shu yuan 。《zhou yi ·tai 》:“nei jun zi er wai xiao ren ,jun zi dao chang (zhǎng),xiao ren dao xiao ye 。”(nei :qin jin 。chang :zeng chang 。xiao :jian shao 。)《han fei zi ·ai chen 》:“ci jun ren zhe suo wai ye 。”(jun ren zhe :guo jun 。)②wai bian ;wai bu 。yu “nei ”xiang dui 。《meng zi ·gao zi xia 》:“ru ze mo fa jia bi shi ,chu ze mo di guo wai huan zhe ,guo heng wang 。”《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“huai wang yi bu zhi zhong chen zhi fen ,gu nei huo yu zheng xiu ,wai qi yu zhang yi 。”③wai biao 。《fa yan ·xiu shen 》:“ji wei wai ye su gua 。”④ji ta de 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“wai ren chen fu zi hao bian ,gan wen he ye ?”⑤bu zheng gui de ;fei zheng shi de 。《lun heng ·an shu 》:“《guo yu 》、《zuo shi 》zhi wai chuan ye 。”⑥pai chu ;chu qu 。《huai na zi ·jing shen 》:“wai ci ,ji yu mo zu li yi 。”⑦chen fu ji zhi wai de qin shu 。《er ya ·shi qin 》:“mu zhi kao wei wai wang fu 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]