• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 故人千鐘祿,馭吏醉吐茵。

    “故人千鐘祿,馭吏醉吐茵。”詩句出處:《大寒步至東坡贈巢三》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    春雨如暗塵,春風吹倒人。
    東坡數間屋,巢子與誰鄰。
    空床斂敗絮,破灶鬱生薪。
    相對不言寒,哀哉知我貧。
    我有一瓢酒,獨飲良不仁。
    未能赬我頰,聊復濡子唇。
    故人千鐘祿,馭吏醉吐茵。
    那知我與子,坐作寒蛩呻。
    努力莫怨天,我爾皆天民。
    行看花柳動,共享無邊春。

    【註釋】:

    故:

    ①緣故;原因。王安石《讀孟嘗君傳》:“世皆稱孟嘗君能得士,士以故歸之。”高叔嗣《簡袁永之獄中》:“罪至欲何言,直以愚慵故。”②事。《韓非子·顯學》:“不道仁義者故,不聽學者之言。”(者:之。)特指祭祀、期會等大事。《禮記·玉藻》:“君無故不殺牛,大夫無故不殺羊,士無故不殺犬豕。”③事故。《孟子·盡心上》:“父母俱存,兄弟無故,一樂也。”④原來的;舊有的。袁凱《客中夜坐》:“落葉蕭蕭江水長,故園歸路更茫茫。”蘇洵《六國論》:“從六國破亡之故事。”⑤老朋友;舊交。曹丕《與吳質書》“昔年疾疫,尋故鄉離其災。”⑥去世。張居正《答總督王鑒川計處黃酋》:“近報吉能亦於三月三日病故。”(吉能:人名。)⑦副詞。1.本來。李白《白頭吟》:“兔絲故無情,隨風任傾倒。”2.仍然。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“三日斷五匹,大人故嫌遲。”(大人:對長輩的敬稱。)3. 故意。《史記·陳涉世傢》:“將尉醉,廣故數言欲之,忿恚尉。”⑧連詞。表示因果;“所以”。蘇洵《六國論》:“故曰弊在賂秦也。”2. 猶則,便。《周易·豫》:“天地以順動,故日月不過而四時不忒(tè);聖人以順動,則刑罰清而民服。”(忒:差錯。)

    鐘:

    一種打擊樂器。《管子·任法》:“鐘鼓竽瑟。”

    祿:

    ①福;福氣。《詩經·小雅·天保》:“受天百祿。”《左傳·昭公二年》:“寡君命下臣來繼舊好,好合使成,臣之祿也。”(使成:使命能夠完成。)②俸祿。《墨子·尚賢》:“量功而分祿”③授予俸祿。《禮記·王制》:“諸侯之有功者,取於閑田以祿之。”(閑田:指封馀的土地。)④舊指命中註定的盛衰興廢。《論衡·命祿》:“故貴賤在命,不在智愚;貧富在祿,不在頑慧。”

    馭:

    ①駕禦車馬。《荀子·王霸》:“王良,造父者,善服馭者也。”②乘駕。陳鴻《長恨歌傳》:“又能遊神馭氣,出天界,沒地府以求之。”③駕車的人。《莊子·盜蹠》:“顏回為馭,子貢為右,往見盜蹠。”④車駕。白居易《長恨歌》:“天旋日轉回龍馭,到此躊躇不能去。”⑤控制;統治。蘇洵《衡論二》:“蹄者可馭以羈紲(xiè)。”(羈:馬籠頭。紲:韁繩。)劉知幾《史通·六傢》:“當漢氏失馭,英雄角力。”《周禮·天官·大宰》:“以八柄詔王馭群臣。”(八柄:駕馭臣下的八種手段。)

    吏:

    ①古代官員的通稱。《尚書·胤征》:“天吏逸德,烈於猛火。”(君王的官吏喪失德行,對於百姓比烈火還厲害。)賈誼《新書·大政上》:“君能為善,則吏必能為善矣;吏能為善,則民必能為善矣。”②低級官吏或官府的差役。杜甫《石壕吏》:“暮投石壕村,有吏夜捉人。”《史記·李斯列傳》:“為郡小吏。”

    醉:

    ①酒醉。《詩經·小雅·賓之初筵》:“賓既醉止,載號載呶(náo)。”(止:語氣詞。呶:喧鬧。)《韓非子·說林上》:“醉寐而亡其裘。”②極端愛好。《莊子·應帝王》:“列子見之而心醉。”宋之問《送趙六貞固詩》:“心醉東郊柳。”

    吐:

    (一)①吐出。《荀子·賦篇》:“食桑而吐絲。”《詩經·大雅·烝民》:“柔則茹之,剛則吐之。”(茹:吞。)②說出;發表。《論衡·效力》:“故其吐文萬牒以上,可謂多力矣。”(牒:書札。多力:多才力。)③露出;放出;開放。《抱樸子·守塉》:“陸無含秀之苗,水無吐穗之株。”楊萬裡《蘭花》:“雪徑偷開碧淺花,冰根亂吐小紅芽。”[吐谷(yù)渾]我國古代鮮卑族建立的王朝。鮮卑族本居遼東,後遷陰山,又度隴西,住今青海、新疆間,改稱吐谷渾。初唐時被李靖所破,後被吐蕃消滅。 (二)tù 嘔吐。《呂氏春秋·介立》:“兩手據地而吐之。”

    茵:

    ①車墊。《漢書·丙吉傳》:“此不過汙丞相車茵耳。”(汙:污。)②墊子的通稱。歸莊《落花詩》:“燕蹴(cú)鶯銜何太急! 溷(hùn)多茵少竟安歸?”(蹴:踢。溷:糞坑。)③嫩草。韓縝《鳳簫吟·芳草》:“亂花飛絮裡,緩步香茵。”④代指車子。班固《西都賦》:“乘茵步輦,唯所息宴。”(息宴:休息。)[茵蒀]同“氤氳”。氣彌漫的樣子。江淹《蓮花賦》:“故香氛感俗,淑氣參靈;躑躅人世,茵蒀祗冥。”


  • 故人千钟禄,驭吏醉吐茵。

    “故人千钟禄,驭吏醉吐茵。”诗句出处:《大寒步至东坡赠巢三》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    春雨如暗尘,春风吹倒人。
    东坡数间屋,巢子与谁邻。
    空床敛败絮,破灶郁生薪。
    相对不言寒,哀哉知我贫。
    我有一瓢酒,独饮良不仁。
    未能赪我颊,聊复濡子唇。
    故人千钟禄,驭吏醉吐茵。
    那知我与子,坐作寒蛩呻。
    努力莫怨天,我尔皆天民。
    行看花柳动,共享无边春。

    【注释】:

    故:

    ①缘故;原因。王安石《读孟尝君传》:“世皆称孟尝君能得士,士以故归之。”高叔嗣《简袁永之狱中》:“罪至欲何言,直以愚慵故。”②事。《韩非子·显学》:“不道仁义者故,不听学者之言。”(者:之。)特指祭祀、期会等大事。《礼记·玉藻》:“君无故不杀牛,大夫无故不杀羊,士无故不杀犬豕。”③事故。《孟子·尽心上》:“父母俱存,兄弟无故,一乐也。”④原来的;旧有的。袁凯《客中夜坐》:“落叶萧萧江水长,故园归路更茫茫。”苏洵《六国论》:“从六国破亡之故事。”⑤老朋友;旧交。曹丕《与吴质书》“昔年疾疫,寻故乡离其灾。”⑥去世。张居正《答总督王鉴川计处黄酋》:“近报吉能亦于三月三日病故。”(吉能:人名。)⑦副词。1.本来。李白《白头吟》:“兔丝故无情,随风任倾倒。”2.仍然。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“三日断五匹,大人故嫌迟。”(大人:对长辈的敬称。)3. 故意。《史记·陈涉世家》:“将尉醉,广故数言欲之,忿恚尉。”⑧连词。表示因果;“所以”。苏洵《六国论》:“故曰弊在赂秦也。”2. 犹则,便。《周易·豫》:“天地以顺动,故日月不过而四时不忒(tè);圣人以顺动,则刑罚清而民服。”(忒:差错。)

    钟:

    一种打击乐器。《管子·任法》:“钟鼓竽瑟。”

    禄:

    ①福;福气。《诗经·小雅·天保》:“受天百禄。”《左传·昭公二年》:“寡君命下臣来继旧好,好合使成,臣之禄也。”(使成:使命能够完成。)②俸禄。《墨子·尚贤》:“量功而分禄”③授予俸禄。《礼记·王制》:“诸侯之有功者,取于闲田以禄之。”(闲田:指封馀的土地。)④旧指命中注定的盛衰兴废。《论衡·命禄》:“故贵贱在命,不在智愚;贫富在禄,不在顽慧。”

    驭:

    ①驾御车马。《荀子·王霸》:“王良,造父者,善服驭者也。”②乘驾。陈鸿《长恨歌传》:“又能游神驭气,出天界,没地府以求之。”③驾车的人。《庄子·盗跖》:“颜回为驭,子贡为右,往见盗跖。”④车驾。白居易《长恨歌》:“天旋日转回龙驭,到此踌躇不能去。”⑤控制;统治。苏洵《衡论二》:“蹄者可驭以羁绁(xiè)。”(羁:马笼头。绁:缰绳。)刘知几《史通·六家》:“当汉氏失驭,英雄角力。”《周礼·天官·大宰》:“以八柄诏王驭群臣。”(八柄:驾驭臣下的八种手段。)

    吏:

    ①古代官员的通称。《尚书·胤征》:“天吏逸德,烈于猛火。”(君王的官吏丧失德行,对于百姓比烈火还厉害。)贾谊《新书·大政上》:“君能为善,则吏必能为善矣;吏能为善,则民必能为善矣。”②低级官吏或官府的差役。杜甫《石壕吏》:“暮投石壕村,有吏夜捉人。”《史记·李斯列传》:“为郡小吏。”

    醉:

    ①酒醉。《诗经·小雅·宾之初筵》:“宾既醉止,载号载呶(náo)。”(止:语气词。呶:喧闹。)《韩非子·说林上》:“醉寐而亡其裘。”②极端爱好。《庄子·应帝王》:“列子见之而心醉。”宋之问《送赵六贞固诗》:“心醉东郊柳。”

    吐:

    (一)①吐出。《荀子·赋篇》:“食桑而吐丝。”《诗经·大雅·烝民》:“柔则茹之,刚则吐之。”(茹:吞。)②说出;发表。《论衡·效力》:“故其吐文万牒以上,可谓多力矣。”(牒:书札。多力:多才力。)③露出;放出;开放。《抱朴子·守塉》:“陆无含秀之苗,水无吐穗之株。”杨万里《兰花》:“雪径偷开碧浅花,冰根乱吐小红芽。”[吐谷(yù)浑]我国古代鲜卑族建立的王朝。鲜卑族本居辽东,后迁阴山,又度陇西,住今青海、新疆间,改称吐谷浑。初唐时被李靖所破,后被吐蕃消灭。 (二)tù 呕吐。《吕氏春秋·介立》:“两手据地而吐之。”

    茵:

    ①车垫。《汉书·丙吉传》:“此不过汙丞相车茵耳。”(汙:污。)②垫子的通称。归庄《落花诗》:“燕蹴(cú)莺衔何太急! 溷(hùn)多茵少竟安归?”(蹴:踢。溷:粪坑。)③嫩草。韩缜《凤箫吟·芳草》:“乱花飞絮里,缓步香茵。”④代指车子。班固《西都赋》:“乘茵步辇,唯所息宴。”(息宴:休息。)[茵蒀]同“氤氲”。气弥漫的样子。江淹《莲花赋》:“故香氛感俗,淑气参灵;踯躅人世,茵蒀祗冥。”


  • gu ren qian zhong lu ,yu li zui tu yin 。

    “gu ren qian zhong lu ,yu li zui tu yin 。”shi gou chu chu :《da han bu zhi dong po zeng chao san 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    chun yu ru an chen ,chun feng chui dao ren 。
    dong po shu jian wu ,chao zi yu shei lin 。
    kong chuang lian bai xu ,po zao yu sheng xin 。
    xiang dui bu yan han ,ai zai zhi wo pin 。
    wo you yi piao jiu ,du yin liang bu ren 。
    wei neng cheng wo jia ,liao fu ru zi chun 。
    gu ren qian zhong lu ,yu li zui tu yin 。
    na zhi wo yu zi ,zuo zuo han qiong shen 。
    nu li mo yuan tian ,wo er jie tian min 。
    hang kan hua liu dong ,gong xiang mo bian chun 。

    【zhu shi 】:

    gu :

    ①yuan gu ;yuan yin 。wang an dan 《dou meng chang jun chuan 》:“shi jie chen meng chang jun neng de shi ,shi yi gu gui zhi 。”gao shu si 《jian yuan yong zhi yu zhong 》:“zui zhi yu he yan ,zhi yi yu yong gu 。”②shi 。《han fei zi ·xian xue 》:“bu dao ren yi zhe gu ,bu ting xue zhe zhi yan 。”(zhe :zhi 。)te zhi ji si 、ji hui deng da shi 。《li ji ·yu zao 》:“jun mo gu bu sha niu ,da fu mo gu bu sha yang ,shi mo gu bu sha quan shi 。”③shi gu 。《meng zi ·jin xin shang 》:“fu mu ju cun ,xiong di mo gu ,yi le ye 。”④yuan lai de ;jiu you de 。yuan kai 《ke zhong ye zuo 》:“la xie xiao xiao jiang shui chang ,gu yuan gui lu geng mang mang 。”su xun 《liu guo lun 》:“cong liu guo po wang zhi gu shi 。”⑤lao peng you ;jiu jiao 。cao pi 《yu wu zhi shu 》“xi nian ji yi ,xun gu xiang li ji zai 。”⑥qu shi 。zhang ju zheng 《da zong du wang jian chuan ji chu huang qiu 》:“jin bao ji neng yi yu san yue san ri bing gu 。”(ji neng :ren ming 。)⑦fu ci 。1.ben lai 。li bai 《bai tou yin 》:“tu si gu mo qing ,sui feng ren qing dao 。”2.reng ran 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“san ri duan wu pi ,da ren gu xian chi 。”(da ren :dui chang bei de jing chen 。)3. gu yi 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“jiang wei zui ,an gu shu yan yu zhi ,fen hui wei 。”⑧lian ci 。biao shi yin guo ;“suo yi ”。su xun 《liu guo lun 》:“gu yue bi zai lu qin ye 。”2. you ze ,bian 。《zhou yi ·yu 》:“tian de yi shun dong ,gu ri yue bu guo er si shi bu te (tè);sheng ren yi shun dong ,ze xing fa qing er min fu 。”(te :cha cuo 。)

    zhong :

    yi chong da ji le qi 。《guan zi ·ren fa 》:“zhong gu yu se 。”

    lu :

    ①fu ;fu qi 。《shi jing ·xiao ya ·tian bao 》:“shou tian bai lu 。”《zuo chuan ·zhao gong er nian 》:“gua jun ming xia chen lai ji jiu hao ,hao ge shi cheng ,chen zhi lu ye 。”(shi cheng :shi ming neng gou wan cheng 。)②feng lu 。《mo zi ·shang xian 》:“liang gong er fen lu ”③shou yu feng lu 。《li ji ·wang zhi 》:“zhu hou zhi you gong zhe ,qu yu xian tian yi lu zhi 。”(xian tian :zhi feng yu de tu de 。)④jiu zhi ming zhong zhu ding de cheng cui xing fei 。《lun heng ·ming lu 》:“gu gui jian zai ming ,bu zai zhi yu ;pin fu zai lu ,bu zai wan hui 。”

    yu :

    ①jia yu che ma 。《xun zi ·wang ba 》:“wang liang ,zao fu zhe ,shan fu yu zhe ye 。”②cheng jia 。chen hong 《chang hen ge chuan 》:“you neng you shen yu qi ,chu tian jie ,mei de fu yi qiu zhi 。”③jia che de ren 。《zhuang zi ·dao zhi 》:“yan hui wei yu ,zi gong wei you ,wang jian dao zhi 。”④che jia 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“tian xuan ri zhuai hui long yu ,dao ci chou chu bu neng qu 。”⑤kong zhi ;tong zhi 。su xun 《heng lun er 》:“ti zhe ke yu yi ji xie (xiè)。”(ji :ma long tou 。xie :jiang sheng 。)liu zhi ji 《shi tong ·liu jia 》:“dang han shi shi yu ,ying xiong jiao li 。”《zhou li ·tian guan ·da zai 》:“yi ba bing zhao wang yu qun chen 。”(ba bing :jia yu chen xia de ba chong shou duan 。)

    li :

    ①gu dai guan yuan de tong chen 。《shang shu ·yin zheng 》:“tian li yi de ,lie yu meng huo 。”(jun wang de guan li sang shi de hang ,dui yu bai xing bi lie huo hai li hai 。)gu yi 《xin shu ·da zheng shang 》:“jun neng wei shan ,ze li bi neng wei shan yi ;li neng wei shan ,ze min bi neng wei shan yi 。”②di ji guan li huo guan fu de cha yi 。du fu 《dan hao li 》:“mu tou dan hao cun ,you li ye zhuo ren 。”《shi ji ·li si lie chuan 》:“wei jun xiao li 。”

    zui :

    ①jiu zui 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“bin ji zui zhi ,zai hao zai nao (náo)。”(zhi :yu qi ci 。nao :xuan nao 。)《han fei zi ·shui lin shang 》:“zui mei er wang ji qiu 。”②ji duan ai hao 。《zhuang zi ·ying di wang 》:“lie zi jian zhi er xin zui 。”song zhi wen 《song zhao liu zhen gu shi 》:“xin zui dong jiao liu 。”

    tu :

    (yi )①tu chu 。《xun zi ·fu pian 》:“shi sang er tu si 。”《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“rou ze ru zhi ,gang ze tu zhi 。”(ru :tun 。)②shui chu ;fa biao 。《lun heng ·xiao li 》:“gu ji tu wen mo die yi shang ,ke wei duo li yi 。”(die :shu zha 。duo li :duo cai li 。)③lou chu ;fang chu ;kai fang 。《bao piao zi ·shou ji 》:“liu mo han xiu zhi miao ,shui mo tu sui zhi zhu 。”yang mo li 《lan hua 》:“xue jing tou kai bi jian hua ,bing gen luan tu xiao gong ya 。”[tu gu (yù)hun ]wo guo gu dai xian bei zu jian li de wang chao 。xian bei zu ben ju liao dong ,hou qian yin shan ,you du long xi ,zhu jin qing hai 、xin jiang jian ,gai chen tu gu hun 。chu tang shi bei li jing suo po ,hou bei tu fan xiao mie 。 (er )tù ou tu 。《lv shi chun qiu ·jie li 》:“liang shou ju de er tu zhi 。”

    yin :

    ①che dian 。《han shu ·bing ji chuan 》:“ci bu guo 汙cheng xiang che yin er 。”(汙:wu 。)②dian zi de tong chen 。gui zhuang 《la hua shi 》:“yan cu (cú)ying xian he tai ji ! hun (hùn)duo yin shao jing an gui ?”(cu :ti 。hun :fen keng 。)③nen cao 。han zhen 《feng xiao yin ·fang cao 》:“luan hua fei xu li ,huan bu xiang yin 。”④dai zhi che zi 。ban gu 《xi dou fu 》:“cheng yin bu nian ,wei suo xi yan 。”(xi yan :xiu xi 。)[yin yun ]tong “yin yun ”。qi mi man de yang zi 。jiang yan 《lian hua fu 》:“gu xiang fen gan su ,shu qi can ling ;zhi zhu ren shi ,yin yun zhi ming 。”