• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 撲緣發尾困牛馬,啖嚙衣服穿房戶。

    “撲緣發尾困牛馬,啖嚙衣服穿房戶。”詩句出處:《次韻章傳道喜雨(禱常山而得。)》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    去年夏旱秋不雨,海畔居民飲咸苦。
    今年春暖欲生蝝,地上戢戢多於土。
    預憂一旦開兩翅,口吻如風那肯吐。
    前時渡江入吳越,佈陣橫空如項羽。
    (去歲錢塘見飛蝗自西北來,極可畏。
    )農夫拱手但垂泣,人力區區固難禦。
    撲緣發尾困牛馬,啖嚙衣服穿房戶。
    坐觀不救亦何心,秉畀炎火傳自古。
    荷鋤散掘誰敢後,得米濟饑還小補。
    常山山神信英烈,捴駕雷公訶電母。
    應憐郡守老且愚,欲把瘡痍手摩撫。
    山中歸時風色變。
    中路已覺商羊舞。
    夜窗騷騷鬧松竹,朝畦泫泫流膏乳。
    従來蝗旱必相資,此事吾聞老農語。
    庶將積潤掃遺孽,收拾豐歲還明主。
    縣前已窖八千斛,(今春及今,得蝗子八千餘斛。
    )率以一升完一畝。
    更看蠶婦過初眠,(蠶一眠,則蝗不復生矣。
    )未用賀客來旁午。
    先生筆力吾所畏,蹙踏鮑謝跨徐庚。
    偶然談笑得佳篇,便恐流傳成樂府。
    陋邦一雨何足道,吾君盛德九州普。
    中和樂職幾時作,試向諸生選何武。

    【註釋】:

    撲:

    ①敲擊;打擊。《戰國策·楚策一》:“吾將深入吳軍,若撲一人,若捽(zuó)一人。”(若:助詞,用於句首。撲:打倒。捽:抓住。)②體罰的刑具。《尚書·舜典》:“撲作教刑。”又指用鞭、杖打。《聊齋志異·促織》:“當其為裡正,受撲責時,豈意其至此哉!”(裡正:鄉裡小官,管收稅治安。)

    緣:

    ①古時衣服的邊飾。《儀禮· 喪服》:“麻衣縓緣。”(縓quàn:淺紅色。)②邊。《周書·王羆傳》:“嘗有臺使,羆(pí)為其設食。使乃裂其薄餅緣。”(臺使:官名。)③沿著;順著。陶潛《桃花源記》:“緣溪行,忘路之遠近。”④遵循;依照。《商君書·君臣》:“緣法而治,按功行賞。”⑤憑靠;依據。蔡琰《胡笳十八拍》:“天蒼蒼兮上無緣,舉頭仰望兮空雲煙。”⑥攀援;攀登。《孟子·梁惠王上》:“猶緣木而求魚也。”⑦佛教名詞“因緣”的省稱。指人與人或人與事之間所謂由命中註定的遇合機會,是一種宿命論觀點。《五燈會元·如滿禪師》:“有緣佛出世,無緣佛入滅。”⑧機緣;緣分。杜甫《清明二首》之一:“紅顏騎竹我無緣。”⑨介詞。因為;由於。杜甫《客至》:“花徑不曾緣客掃。”蘇軾《題西林壁》:“不識廬山真面目,隻緣身在此山中。”

    發:

    ①頭發。《詩經·小雅·采綠》:“予發曲局。”(曲局:卷曲。)②古代長度單位。《新書·六術》:“十毫為發。”

    尾:

    ①尾巴。《詩經·小雅·魚藻》:“魚在在藻,有莘(shēn)其尾。”(莘:尾長貌。)②鳥獸交配。《尚書·堯典》:“鳥獸孳尾。”(孳:繁殖。)③末端;末尾。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“豫備走舸,系於其尾。”(走舸:快船。)④星宿名。二十八宿之一。[尾閭]古代傳說海水歸宿之處。《莊子·秋水》:“尾閭泄之,不知何時已而不虛 ”

    困:

    ①門檻。後作“梱”。《墨子·備城門》:“試藉車之力,而為之困。”《晏子春秋·內篇雜上二十三》:“和氏之璧,井裡之困也;良工修之,則為存國之寶。”(和氏璧:指卞和發現的璞玉。)②圍困。《史記·仲尼弟子列傳》:“名存亡魯,實困強齊,智者不疑也。”又被困。《舊唐書·張孝忠傳》:“然恒州宿將尚多,迫之則困獸猶鬥,緩之必翻然改圖。”③艱難;窘迫。《史記·留侯世傢》:“上數(shuò)在困急之中,幸用臣策。”(上:指漢高祖。)④疲憊;疲困。《後漢書·耿純傳》:“昨夜困乎?”曾瑞《集賢賓·宮詞》:“傷心情脈脈,病體困騰騰。”

    啖:

    ①吃。《漢書·霍光傳》:“與從官飲啖。”②給吃。李白《俠客行》:“將炙(zhì)啖朱亥。”③利誘。《史記·高祖本紀》:“啖以利,因襲攻武關,破之。”④通“淡”。薄味。《史記·劉敬叔孫通傳》:“呂後與陛下攻苦食啖,其可背哉!”(陛下:指高祖。攻苦:攻冒苦難。)

    嚙:

    ①咬;啃。柳宗元《捕蛇者說》:“以嚙人,無禦之者。”②侵蝕。《呂氏春秋·開春》:“昔王季歷葬於渦山之尾,欒水嚙其墓”。③缺口。《淮南子·人間》:“夫墻之壞也於隙,劍之折必有嚙。”

    衣:

    (一)①上衣。《詩經·邶風·綠衣》:“綠衣黃裳。”(裳:裙子;下衣。)②泛指衣服。《詩經·豳風·七月》:“無衣無褐,何以卒歲?”(褐:用粗毛做的短衣。卒:終。)③遮蔽身體局部的東西。《晉書·惠帝紀》:“帝墜馬傷足,尚書高光進面衣,帝嘉之。”④器物的外罩。歐陽修《六一居士詩話》:“蘇子瞻學士,蜀人也,嘗於淯井監得西南夷人所賣蠻佈弓衣,其文織成梅聖俞春雪詩。”⑤指果實的皮、膜。齊丘《陪遊鳳皇臺獻詩》:“金桃帶葉摘,綠李和衣嚼。”⑥指覆在地皮表面上的某些東西。白居易《營閑事》:“暖變墻衣色。”⑦鳥羽蟲翅。陸遊《小園獨立》:“新泥添燕戶,細雨濕鶯衣。”張耒《夏日》:“蝶衣曬粉花枝舞。”[衣缽]亦作“衣缽”。原指佛教中師父傳授給徒弟的袈裟和缽盂,後泛指傳授下來的思想、學術、技能等。楊萬裡《贈王婿時可》:“兩傢不是無傢法,何須外人問衣缽。” (二)yì①穿(衣服)。《孟子·滕文公上》:“許子必織佈然後衣乎?”(許子:許行。)②給人衣服穿。《左傳·昭公十三年》:“寒者衣之,饑者食之。”③覆蓋。《周易·系辭下》:“古之葬者,厚衣之以薪。”(薪:柴草。)④包裹。柳宗元《段太尉逸事狀》:“裂裳衣瘡,手註善藥。”

    服:

    ①從事;承擔。《論語·為政》:“有事,弟子服其勞。”②駕;禦。《呂氏春秋·慎大》:“馬弗復乘,牛弗復服。”③服從。《論語·為政》:“何為則民服?”(何為:做什麼事。)《論語·季氏》:“遠人不服,而不能來也。”④降服;屈從。《國語·越語上》:“古之伐國者,服之而已。”⑤欽佩。《西京雜記》卷三:“子雲學相如為賦而不逮,故雅服焉。”(子雲:揚雄字。相如:司馬相如。逮:及。雅:甚。)⑥衣服。《老子》第八十章:“甘其食,美其服。”⑦穿著。《西京雜記》卷一:“上(漢武帝)時服此裘以聽朝。”(聽朝:聽政。)⑧佩帶。李斯《諫逐客書》:“服太阿之劍。”(太阿:劍名。)⑨吞服(藥物)。《顏氏傢訓·養生篇》:“庾肩吾常服槐實。”(實:子粒。)⑩習慣;適應。屈原《九章·橘頌》:“後皇嘉樹,橘徠服兮。”(11)服馬。古代一車四馬,居中的兩匹稱作“服”。《詩經·鄭風·大叔於田》:“兩服上襄,兩驂(cān)雁行。”(上襄:馬頭昂舉。驂:駕車時位於兩邊的馬。)(12)執持。《國語·吳語》:“乃令服兵擐甲。”(13)上古王畿之外,五百裡為一服,即甸服、侯服、綏服、要服、荒服。《史記·五帝本紀》:“方五千裡,至於荒服。”

    穿:

    ①穿透;穿破。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“強弩之末,勢不能穿魯縞。”《隋唐嘉話》卷下:“昆明池者,漢孝武所穿,有捕魚利。”②通過。杜甫《聞官軍收河南河北》:“即從巴峽穿巫峽,便下襄陽向洛陽。”③孔洞。《周禮·考工記·陶人》:“甑實二鬴,厚半寸,唇寸,七穿。”④貫穿。白居易《與元九書》:“貫穿古今。”

    房:

    (一)①古代指正室兩旁的房間。後泛指房屋、居室。《尚書·顧命》:“垂之竹內,在東房。”《南史·袁湛傳附袁昂》:“兼開拓房宇,處以華曠,同財共有,恣其取足。”(華曠:華麗寬敞。恣:任憑。)②形狀和結構像房子的東西。杜甫《秋興八首》之六:“波飄菰米沉雲黑,露冷蓮房墜粉紅。”③傢族的一支。《新唐書·宰相世系表》:“載李氏分隴西、趙郡二支,隴西有四房,趙郡有六房。”④星名,二十八宿之一。《呂氏春秋·季秋》:“季秋三月,在房。” (二)páng [阿房宮]秦宮殿名。[房皇]同“徬徨”。徘徊。《史記·禮書》:“於是中焉,房皇周浹,曲直得其次序,聖人也。”(周浹:普遍深入。)

    戶:

    ①單扇的門。泛指門。《禮記·禮運》:“盜竊亂賊而不作,故外戶而不閉。”(外戶:房屋的大門。)《詩經·小雅·斯幹》:“築室百堵,西南其戶。”②住戶;人傢;一傢稱一戶。《韓非子·說林上》:“乃與之萬戶之邑”。③門第。李肇《唐國史補》卷上:“李稹,酒泉公義琰姪孫,門戶第一,而有清名。”④阻止;阻攔。《新唐書·李紳傳》:“河南多惡少,或危帽散衣,擊大毬,戶官道,車馬不敢前。”《禮記·月令》:“蟄蟲咸動,啟戶始出。”⑤酒量。古稱酒量大者為大戶或上戶,酒量小者為小戶或下戶。白居易《久不見韓侍郎戲題四韻》:“戶大嫌甜酒,才高笑小詩。”


  • 扑缘发尾困牛马,啖啮衣服穿房户。

    “扑缘发尾困牛马,啖啮衣服穿房户。”诗句出处:《次韵章传道喜雨(祷常山而得。)》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    去年夏旱秋不雨,海畔居民饮咸苦。
    今年春暖欲生蝝,地上戢戢多于土。
    预忧一旦开两翅,口吻如风那肯吐。
    前时渡江入吴越,布阵横空如项羽。
    (去岁钱塘见飞蝗自西北来,极可畏。
    )农夫拱手但垂泣,人力区区固难御。
    扑缘发尾困牛马,啖啮衣服穿房户。
    坐观不救亦何心,秉畀炎火传自古。
    荷锄散掘谁敢后,得米济饥还小补。
    常山山神信英烈,捴驾雷公诃电母。
    应怜郡守老且愚,欲把疮痍手摩抚。
    山中归时风色变。
    中路已觉商羊舞。
    夜窗骚骚闹松竹,朝畦泫泫流膏乳。
    従来蝗旱必相资,此事吾闻老农语。
    庶将积润扫遗孽,收拾丰岁还明主。
    县前已窖八千斛,(今春及今,得蝗子八千余斛。
    )率以一升完一亩。
    更看蚕妇过初眠,(蚕一眠,则蝗不复生矣。
    )未用贺客来旁午。
    先生笔力吾所畏,蹙踏鲍谢跨徐庚。
    偶然谈笑得佳篇,便恐流传成乐府。
    陋邦一雨何足道,吾君盛德九州普。
    中和乐职几时作,试向诸生选何武。

    【注释】:

    扑:

    ①敲击;打击。《战国策·楚策一》:“吾将深入吴军,若扑一人,若捽(zuó)一人。”(若:助词,用于句首。扑:打倒。捽:抓住。)②体罚的刑具。《尚书·舜典》:“扑作教刑。”又指用鞭、杖打。《聊斋志异·促织》:“当其为里正,受扑责时,岂意其至此哉!”(里正:乡里小官,管收税治安。)

    缘:

    ①古时衣服的边饰。《仪礼· 丧服》:“麻衣縓缘。”(縓quàn:浅红色。)②边。《周书·王罴传》:“尝有台使,罴(pí)为其设食。使乃裂其薄饼缘。”(台使:官名。)③沿着;顺着。陶潜《桃花源记》:“缘溪行,忘路之远近。”④遵循;依照。《商君书·君臣》:“缘法而治,按功行赏。”⑤凭靠;依据。蔡琰《胡笳十八拍》:“天苍苍兮上无缘,举头仰望兮空云烟。”⑥攀援;攀登。《孟子·梁惠王上》:“犹缘木而求鱼也。”⑦佛教名词“因缘”的省称。指人与人或人与事之间所谓由命中注定的遇合机会,是一种宿命论观点。《五灯会元·如满禅师》:“有缘佛出世,无缘佛入灭。”⑧机缘;缘分。杜甫《清明二首》之一:“红颜骑竹我无缘。”⑨介词。因为;由于。杜甫《客至》:“花径不曾缘客扫。”苏轼《题西林壁》:“不识庐山真面目,只缘身在此山中。”

    发:

    ①头发。《诗经·小雅·采绿》:“予发曲局。”(曲局:卷曲。)②古代长度单位。《新书·六术》:“十毫为发。”

    尾:

    ①尾巴。《诗经·小雅·鱼藻》:“鱼在在藻,有莘(shēn)其尾。”(莘:尾长貌。)②鸟兽交配。《尚书·尧典》:“鸟兽孳尾。”(孳:繁殖。)③末端;末尾。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“豫备走舸,系于其尾。”(走舸:快船。)④星宿名。二十八宿之一。[尾闾]古代传说海水归宿之处。《庄子·秋水》:“尾闾泄之,不知何时已而不虚 ”

    困:

    ①门槛。后作“梱”。《墨子·备城门》:“试藉车之力,而为之困。”《晏子春秋·内篇杂上二十三》:“和氏之璧,井里之困也;良工修之,则为存国之宝。”(和氏璧:指卞和发现的璞玉。)②围困。《史记·仲尼弟子列传》:“名存亡鲁,实困强齐,智者不疑也。”又被困。《旧唐书·张孝忠传》:“然恒州宿将尚多,迫之则困兽犹斗,缓之必翻然改图。”③艰难;窘迫。《史记·留侯世家》:“上数(shuò)在困急之中,幸用臣策。”(上:指汉高祖。)④疲惫;疲困。《后汉书·耿纯传》:“昨夜困乎?”曾瑞《集贤宾·宫词》:“伤心情脉脉,病体困腾腾。”

    啖:

    ①吃。《汉书·霍光传》:“与从官饮啖。”②给吃。李白《侠客行》:“将炙(zhì)啖朱亥。”③利诱。《史记·高祖本纪》:“啖以利,因袭攻武关,破之。”④通“淡”。薄味。《史记·刘敬叔孙通传》:“吕后与陛下攻苦食啖,其可背哉!”(陛下:指高祖。攻苦:攻冒苦难。)

    啮:

    ①咬;啃。柳宗元《捕蛇者说》:“以啮人,无御之者。”②侵蚀。《吕氏春秋·开春》:“昔王季历葬于涡山之尾,栾水啮其墓”。③缺口。《淮南子·人间》:“夫墙之坏也于隙,剑之折必有啮。”

    衣:

    (一)①上衣。《诗经·邶风·绿衣》:“绿衣黄裳。”(裳:裙子;下衣。)②泛指衣服。《诗经·豳风·七月》:“无衣无褐,何以卒岁?”(褐:用粗毛做的短衣。卒:终。)③遮蔽身体局部的东西。《晋书·惠帝纪》:“帝坠马伤足,尚书高光进面衣,帝嘉之。”④器物的外罩。欧阳修《六一居士诗话》:“苏子瞻学士,蜀人也,尝于淯井监得西南夷人所卖蛮布弓衣,其文织成梅圣俞春雪诗。”⑤指果实的皮、膜。齐丘《陪游凤皇台献诗》:“金桃带叶摘,绿李和衣嚼。”⑥指覆在地皮表面上的某些东西。白居易《营闲事》:“暖变墙衣色。”⑦鸟羽虫翅。陆游《小园独立》:“新泥添燕户,细雨湿莺衣。”张耒《夏日》:“蝶衣晒粉花枝舞。”[衣钵]亦作“衣缽”。原指佛教中师父传授给徒弟的袈裟和钵盂,后泛指传授下来的思想、学术、技能等。杨万里《赠王婿时可》:“两家不是无家法,何须外人问衣钵。” (二)yì①穿(衣服)。《孟子·滕文公上》:“许子必织布然后衣乎?”(许子:许行。)②给人衣服穿。《左传·昭公十三年》:“寒者衣之,饥者食之。”③覆盖。《周易·系辞下》:“古之葬者,厚衣之以薪。”(薪:柴草。)④包裹。柳宗元《段太尉逸事状》:“裂裳衣疮,手注善药。”

    服:

    ①从事;承担。《论语·为政》:“有事,弟子服其劳。”②驾;御。《吕氏春秋·慎大》:“马弗复乘,牛弗复服。”③服从。《论语·为政》:“何为则民服?”(何为:做什么事。)《论语·季氏》:“远人不服,而不能来也。”④降服;屈从。《国语·越语上》:“古之伐国者,服之而已。”⑤钦佩。《西京杂记》卷三:“子云学相如为赋而不逮,故雅服焉。”(子云:扬雄字。相如:司马相如。逮:及。雅:甚。)⑥衣服。《老子》第八十章:“甘其食,美其服。”⑦穿着。《西京杂记》卷一:“上(汉武帝)时服此裘以听朝。”(听朝:听政。)⑧佩带。李斯《谏逐客书》:“服太阿之剑。”(太阿:剑名。)⑨吞服(药物)。《颜氏家训·养生篇》:“庾肩吾常服槐实。”(实:子粒。)⑩习惯;适应。屈原《九章·橘颂》:“后皇嘉树,橘徕服兮。”(11)服马。古代一车四马,居中的两匹称作“服”。《诗经·郑风·大叔于田》:“两服上襄,两骖(cān)雁行。”(上襄:马头昂举。骖:驾车时位于两边的马。)(12)执持。《国语·吴语》:“乃令服兵擐甲。”(13)上古王畿之外,五百里为一服,即甸服、侯服、绥服、要服、荒服。《史记·五帝本纪》:“方五千里,至于荒服。”

    穿:

    ①穿透;穿破。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“强弩之末,势不能穿鲁缟。”《隋唐嘉话》卷下:“昆明池者,汉孝武所穿,有捕鱼利。”②通过。杜甫《闻官军收河南河北》:“即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。”③孔洞。《周礼·考工记·陶人》:“甑实二鬴,厚半寸,唇寸,七穿。”④贯穿。白居易《与元九书》:“贯穿古今。”

    房:

    (一)①古代指正室两旁的房间。后泛指房屋、居室。《尚书·顾命》:“垂之竹内,在东房。”《南史·袁湛传附袁昂》:“兼开拓房宇,处以华旷,同财共有,恣其取足。”(华旷:华丽宽敞。恣:任凭。)②形状和结构像房子的东西。杜甫《秋兴八首》之六:“波飘菰米沉云黑,露冷莲房坠粉红。”③家族的一支。《新唐书·宰相世系表》:“载李氏分陇西、赵郡二支,陇西有四房,赵郡有六房。”④星名,二十八宿之一。《吕氏春秋·季秋》:“季秋三月,在房。” (二)páng [阿房宫]秦宫殿名。[房皇]同“徬徨”。徘徊。《史记·礼书》:“于是中焉,房皇周浃,曲直得其次序,圣人也。”(周浃:普遍深入。)

    户:

    ①单扇的门。泛指门。《礼记·礼运》:“盗窃乱贼而不作,故外户而不闭。”(外户:房屋的大门。)《诗经·小雅·斯干》:“筑室百堵,西南其户。”②住户;人家;一家称一户。《韩非子·说林上》:“乃与之万户之邑”。③门第。李肇《唐国史补》卷上:“李稹,酒泉公义琰姪孙,门户第一,而有清名。”④阻止;阻拦。《新唐书·李绅传》:“河南多恶少,或危帽散衣,击大毬,户官道,车马不敢前。”《礼记·月令》:“蛰虫咸动,启户始出。”⑤酒量。古称酒量大者为大户或上户,酒量小者为小户或下户。白居易《久不见韩侍郎戏题四韵》:“户大嫌甜酒,才高笑小诗。”


  • pu yuan fa wei kun niu ma ,dan nie yi fu chuan fang hu 。

    “pu yuan fa wei kun niu ma ,dan nie yi fu chuan fang hu 。”shi gou chu chu :《ci yun zhang chuan dao xi yu (dao chang shan er de 。)》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    qu nian xia han qiu bu yu ,hai pan ju min yin xian ku 。
    jin nian chun nuan yu sheng yuan ,de shang ji ji duo yu tu 。
    yu you yi dan kai liang chi ,kou wen ru feng na ken tu 。
    qian shi du jiang ru wu yue ,bu zhen heng kong ru xiang yu 。
    (qu sui qian tang jian fei huang zi xi bei lai ,ji ke wei 。
    )nong fu gong shou dan chui qi ,ren li ou ou gu nan yu 。
    pu yuan fa wei kun niu ma ,dan nie yi fu chuan fang hu 。
    zuo guan bu jiu yi he xin ,bing bi yan huo chuan zi gu 。
    he chu san jue shei gan hou ,de mi ji ji hai xiao bu 。
    chang shan shan shen xin ying lie ,zong jia lei gong he dian mu 。
    ying lian jun shou lao ju yu ,yu ba chuang yi shou ma fu 。
    shan zhong gui shi feng se bian 。
    zhong lu yi jiao shang yang wu 。
    ye chuang sao sao nao song zhu ,chao qi xuan xuan liu gao ru 。
    cong lai huang han bi xiang zi ,ci shi wu wen lao nong yu 。
    shu jiang ji run sao wei nie ,shou she feng sui hai ming zhu 。
    xian qian yi jiao ba qian hu ,(jin chun ji jin ,de huang zi ba qian yu hu 。
    )lv yi yi sheng wan yi mu 。
    geng kan can fu guo chu mian ,(can yi mian ,ze huang bu fu sheng yi 。
    )wei yong he ke lai pang wu 。
    xian sheng bi li wu suo wei ,cu ta bao xie kua xu geng 。
    ou ran tan xiao de jia pian ,bian kong liu chuan cheng le fu 。
    lou bang yi yu he zu dao ,wu jun cheng de jiu zhou pu 。
    zhong he le zhi ji shi zuo ,shi xiang zhu sheng shua he wu 。

    【zhu shi 】:

    pu :

    ①qiao ji ;da ji 。《zhan guo ce ·chu ce yi 》:“wu jiang shen ru wu jun ,re pu yi ren ,re cu (zuó)yi ren 。”(re :zhu ci ,yong yu gou shou 。pu :da dao 。cu :zhua zhu 。)②ti fa de xing ju 。《shang shu ·shun dian 》:“pu zuo jiao xing 。”you zhi yong bian 、zhang da 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“dang ji wei li zheng ,shou pu ze shi ,qi yi ji zhi ci zai !”(li zheng :xiang li xiao guan ,guan shou shui zhi an 。)

    yuan :

    ①gu shi yi fu de bian shi 。《yi li · sang fu 》:“ma yi quan yuan 。”(quan quàn:jian gong se 。)②bian 。《zhou shu ·wang pi chuan 》:“chang you tai shi ,pi (pí)wei ji she shi 。shi nai lie ji bao bing yuan 。”(tai shi :guan ming 。)③yan zhao ;shun zhao 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“yuan xi hang ,wang lu zhi yuan jin 。”④zun xun ;yi zhao 。《shang jun shu ·jun chen 》:“yuan fa er zhi ,an gong hang shang 。”⑤ping kao ;yi ju 。cai yan 《hu jia shi ba pai 》:“tian cang cang xi shang mo yuan ,ju tou yang wang xi kong yun yan 。”⑥pan yuan ;pan deng 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“you yuan mu er qiu yu ye 。”⑦fo jiao ming ci “yin yuan ”de sheng chen 。zhi ren yu ren huo ren yu shi zhi jian suo wei you ming zhong zhu ding de yu ge ji hui ,shi yi chong su ming lun guan dian 。《wu deng hui yuan ·ru man chan shi 》:“you yuan fo chu shi ,mo yuan fo ru mie 。”⑧ji yuan ;yuan fen 。du fu 《qing ming er shou 》zhi yi :“gong yan ji zhu wo mo yuan 。”⑨jie ci 。yin wei ;you yu 。du fu 《ke zhi 》:“hua jing bu ceng yuan ke sao 。”su shi 《ti xi lin bi 》:“bu shi lu shan zhen mian mu ,zhi yuan shen zai ci shan zhong 。”

    fa :

    ①tou fa 。《shi jing ·xiao ya ·cai lu 》:“yu fa qu ju 。”(qu ju :juan qu 。)②gu dai chang du chan wei 。《xin shu ·liu shu 》:“shi hao wei fa 。”

    wei :

    ①wei ba 。《shi jing ·xiao ya ·yu zao 》:“yu zai zai zao ,you shen (shēn)ji wei 。”(shen :wei chang mao 。)②diao shou jiao pei 。《shang shu ·yao dian 》:“diao shou zi wei 。”(zi :fan shi 。)③mo duan ;mo wei 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“yu bei zou ge ,ji yu ji wei 。”(zou ge :kuai chuan 。)④xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。[wei lv ]gu dai chuan shui hai shui gui su zhi chu 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“wei lv xie zhi ,bu zhi he shi yi er bu xu ”

    kun :

    ①men jian 。hou zuo “hun ”。《mo zi ·bei cheng men 》:“shi ji che zhi li ,er wei zhi kun 。”《yan zi chun qiu ·nei pian za shang er shi san 》:“he shi zhi bi ,jing li zhi kun ye ;liang gong xiu zhi ,ze wei cun guo zhi bao 。”(he shi bi :zhi bian he fa xian de pu yu 。)②wei kun 。《shi ji ·zhong ni di zi lie chuan 》:“ming cun wang lu ,shi kun jiang ji ,zhi zhe bu yi ye 。”you bei kun 。《jiu tang shu ·zhang xiao zhong chuan 》:“ran heng zhou su jiang shang duo ,pai zhi ze kun shou you dou ,huan zhi bi fan ran gai tu 。”③jian nan ;jiong pai 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“shang shu (shuò)zai kun ji zhi zhong ,xing yong chen ce 。”(shang :zhi han gao zu 。)④pi bei ;pi kun 。《hou han shu ·geng chun chuan 》:“zuo ye kun hu ?”ceng rui 《ji xian bin ·gong ci 》:“shang xin qing mai mai ,bing ti kun teng teng 。”

    dan :

    ①chi 。《han shu ·huo guang chuan 》:“yu cong guan yin dan 。”②gei chi 。li bai 《xia ke hang 》:“jiang zhi (zhì)dan zhu hai 。”③li you 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“dan yi li ,yin xi gong wu guan ,po zhi 。”④tong “dan ”。bao wei 。《shi ji ·liu jing shu sun tong chuan 》:“lv hou yu bi xia gong ku shi dan ,ji ke bei zai !”(bi xia :zhi gao zu 。gong ku :gong mao ku nan 。)

    nie :

    ①yao ;ken 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“yi nie ren ,mo yu zhi zhe 。”②qin shi 。《lv shi chun qiu ·kai chun 》:“xi wang ji li zang yu guo shan zhi wei ,luan shui nie ji mu ”。③que kou 。《huai na zi ·ren jian 》:“fu qiang zhi huai ye yu xi ,jian zhi she bi you nie 。”

    yi :

    (yi )①shang yi 。《shi jing ·bei feng ·lu yi 》:“lu yi huang chang 。”(chang :qun zi ;xia yi 。)②fan zhi yi fu 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“mo yi mo he ,he yi cu sui ?”(he :yong cu mao zuo de duan yi 。cu :zhong 。)③zhe bi shen ti ju bu de dong xi 。《jin shu ·hui di ji 》:“di zhui ma shang zu ,shang shu gao guang jin mian yi ,di jia zhi 。”④qi wu de wai zhao 。ou yang xiu 《liu yi ju shi shi hua 》:“su zi zhan xue shi ,shu ren ye ,chang yu yu jing jian de xi na yi ren suo mai man bu gong yi ,ji wen zhi cheng mei sheng shu chun xue shi 。”⑤zhi guo shi de pi 、mo 。ji qiu 《pei you feng huang tai suo shi 》:“jin tao dai xie zhai ,lu li he yi jiao 。”⑥zhi fu zai de pi biao mian shang de mou xie dong xi 。bai ju yi 《ying xian shi 》:“nuan bian qiang yi se 。”⑦diao yu chong chi 。liu you 《xiao yuan du li 》:“xin ni tian yan hu ,xi yu shi ying yi 。”zhang lei 《xia ri 》:“die yi shai fen hua zhi wu 。”[yi bo ]yi zuo “yi 缽”。yuan zhi fo jiao zhong shi fu chuan shou gei tu di de jia sha he bo yu ,hou fan zhi chuan shou xia lai de sai xiang 、xue shu 、ji neng deng 。yang mo li 《zeng wang xu shi ke 》:“liang jia bu shi mo jia fa ,he xu wai ren wen yi bo 。” (er )yì①chuan (yi fu )。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“hu zi bi zhi bu ran hou yi hu ?”(hu zi :hu hang 。)②gei ren yi fu chuan 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“han zhe yi zhi ,ji zhe shi zhi 。”③fu gai 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“gu zhi zang zhe ,hou yi zhi yi xin 。”(xin :chai cao 。)④bao guo 。liu zong yuan 《duan tai wei yi shi zhuang 》:“lie chang yi chuang ,shou zhu shan yao 。”

    fu :

    ①cong shi ;cheng dan 。《lun yu ·wei zheng 》:“you shi ,di zi fu ji lao 。”②jia ;yu 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“ma fu fu cheng ,niu fu fu fu 。”③fu cong 。《lun yu ·wei zheng 》:“he wei ze min fu ?”(he wei :zuo shen me shi 。)《lun yu ·ji shi 》:“yuan ren bu fu ,er bu neng lai ye 。”④jiang fu ;qu cong 。《guo yu ·yue yu shang 》:“gu zhi fa guo zhe ,fu zhi er yi 。”⑤qin pei 。《xi jing za ji 》juan san :“zi yun xue xiang ru wei fu er bu dai ,gu ya fu yan 。”(zi yun :yang xiong zi 。xiang ru :si ma xiang ru 。dai :ji 。ya :shen 。)⑥yi fu 。《lao zi 》di ba shi zhang :“gan ji shi ,mei ji fu 。”⑦chuan zhao 。《xi jing za ji 》juan yi :“shang (han wu di )shi fu ci qiu yi ting chao 。”(ting chao :ting zheng 。)⑧pei dai 。li si 《jian zhu ke shu 》:“fu tai a zhi jian 。”(tai a :jian ming 。)⑨tun fu (yao wu )。《yan shi jia xun ·yang sheng pian 》:“yu jian wu chang fu huai shi 。”(shi :zi li 。)⑩xi guan ;kuo ying 。qu yuan 《jiu zhang ·ju song 》:“hou huang jia shu ,ju lai fu xi 。”(11)fu ma 。gu dai yi che si ma ,ju zhong de liang pi chen zuo “fu ”。《shi jing ·zheng feng ·da shu yu tian 》:“liang fu shang xiang ,liang can (cān)yan hang 。”(shang xiang :ma tou ang ju 。can :jia che shi wei yu liang bian de ma 。)(12)zhi chi 。《guo yu ·wu yu 》:“nai ling fu bing huan jia 。”(13)shang gu wang ji zhi wai ,wu bai li wei yi fu ,ji dian fu 、hou fu 、sui fu 、yao fu 、huang fu 。《shi ji ·wu di ben ji 》:“fang wu qian li ,zhi yu huang fu 。”

    chuan :

    ①chuan tou ;chuan po 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“jiang nu zhi mo ,shi bu neng chuan lu gao 。”《sui tang jia hua 》juan xia :“kun ming chi zhe ,han xiao wu suo chuan ,you bu yu li 。”②tong guo 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“ji cong ba xia chuan wu xia ,bian xia xiang yang xiang luo yang 。”③kong dong 。《zhou li ·kao gong ji ·tao ren 》:“zeng shi er fu ,hou ban cun ,chun cun ,qi chuan 。”④guan chuan 。bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“guan chuan gu jin 。”

    fang :

    (yi )①gu dai zhi zheng shi liang pang de fang jian 。hou fan zhi fang wu 、ju shi 。《shang shu ·gu ming 》:“chui zhi zhu nei ,zai dong fang 。”《na shi ·yuan zhan chuan fu yuan ang 》:“jian kai ta fang yu ,chu yi hua kuang ,tong cai gong you ,zi ji qu zu 。”(hua kuang :hua li kuan chang 。zi :ren ping 。)②xing zhuang he jie gou xiang fang zi de dong xi 。du fu 《qiu xing ba shou 》zhi liu :“bo piao gu mi chen yun hei ,lou leng lian fang zhui fen gong 。”③jia zu de yi zhi 。《xin tang shu ·zai xiang shi ji biao 》:“zai li shi fen long xi 、zhao jun er zhi ,long xi you si fang ,zhao jun you liu fang 。”④xing ming ,er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·ji qiu 》:“ji qiu san yue ,zai fang 。” (er )páng [a fang gong ]qin gong dian ming 。[fang huang ]tong “徬huang ”。pai huai 。《shi ji ·li shu 》:“yu shi zhong yan ,fang huang zhou jia ,qu zhi de ji ci xu ,sheng ren ye 。”(zhou jia :pu bian shen ru 。)

    hu :

    ①chan shan de men 。fan zhi men 。《li ji ·li yun 》:“dao qie luan zei er bu zuo ,gu wai hu er bu bi 。”(wai hu :fang wu de da men 。)《shi jing ·xiao ya ·si gan 》:“zhu shi bai du ,xi na ji hu 。”②zhu hu ;ren jia ;yi jia chen yi hu 。《han fei zi ·shui lin shang 》:“nai yu zhi mo hu zhi yi ”。③men di 。li zhao 《tang guo shi bu 》juan shang :“li zhen ,jiu quan gong yi yan 姪sun ,men hu di yi ,er you qing ming 。”④zu zhi ;zu lan 。《xin tang shu ·li shen chuan 》:“he na duo e shao ,huo wei mao san yi ,ji da 毬,hu guan dao ,che ma bu gan qian 。”《li ji ·yue ling 》:“zhe chong xian dong ,qi hu shi chu 。”⑤jiu liang 。gu chen jiu liang da zhe wei da hu huo shang hu ,jiu liang xiao zhe wei xiao hu huo xia hu 。bai ju yi 《jiu bu jian han shi lang hu ti si yun 》:“hu da xian tian jiu ,cai gao xiao xiao shi 。”