• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 路傍拾得半段槍,何必開爐鑄矛戟。

    “路傍拾得半段槍,何必開爐鑄矛戟。”詩句出處:《次韻孔毅甫集古人句見贈五首》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    羨君戲集他人詩,指呼市人如使兒。
    天邊鴻鵠不易得,便令作對隨傢雞。
    退之驚笑子美泣,問君久假何時歸。
    世間好句世人共,明月自滿千傢墀。
    紫駝之峰人莫識,雜以雞豚真可惜。
    今君坐致五侯鯖,盡是猩蜃與熊白。
    路傍拾得半段槍,何必開爐鑄矛戟。
    用之如何在我耳,入手當令君喪魄。
    天下幾人學杜甫,誰得其皮與其骨。
    劃如太華當我前,跛牂欲上驚崷崒。
    名章俊語紛交衡,無人巧會當時情。
    前生子美隻君是,信手拈得俱天成。
    詩人雕刻閑草木,搜抉肝腎神應哭。
    不如默誦千萬首,左抽右取談笑足。
    夜吟石鼎聲悲秋,可憐好事劉與侯。
    何當一醉百不問,我欲眠矣君歸休。
    膏明蘭臭俱自焚,象牙翠羽戕其身。
    多言自古為數窮,微中有時堪解紛。
    癡人但數羊羔兒,不知何者是左慈。
    千章萬句卒非我,急走捉君應已遲。

    【註釋】:

    路:

    ①道路;路途。《楚辭·九歌·國觴》:“出不入兮往不反,平原忽兮路超遠。”②路程。陶潛《桃花源記》:“緣溪行,忘路之遠近。”③途徑;方向。《尚書·洪范》:“無有作惡,遵王之路。”諸葛亮《前出師表》:“不宜妄自菲薄,引喻失義,以塞忠諫之路也。”(引喻:稱引說話。)④仕途,執政。許棠《講德陳情上淮南李仆射八首》之八:“當路公卿誰見待? 故鄉親友自疑非。”(待:寬容。疑非:懷疑有錯誤。)⑤法度;規則。李華《禦史中丞廳壁記》:“遵王路以整多方。”(王:指先王。)⑥方面;地區。田藝衡《留青日記·賭博》:“蘇常一路尤甚,士大夫歸傢者則開賭坊,蓋避禁也。”(蘇常:蘇州、常州。避禁:避開禁令。)⑦車。《左傳·昭公四年》:“王思舊勛而賜之路。”⑧大。《史記·孝武本紀》:“路弓乘矢。”⑨宋朝和元朝行政區劃名。宋的路約相當於現在的省,元的路約相當現在的地區。

    傍:

    (一)①靠近;挨近。杜甫《劍門》:“一夫怒臨關,百萬未可傍。”②伴隨;陪伴。《清平山堂話本·快嘴李翠蓮記》:“爹先睡,娘先睡,爹娘不比我班輩。哥哥嫂嫂相傍我,前後收拾自理會。”③泛指依靠。梅堯臣《汝墳貧女》:“勤勤囑四鄰,幸願相依傍。” (二)páng 同“旁”。旁邊;兩側。《北史·周宗室傳》:“俄而水傍有一小鳥,顯和射中之。”(俄而:一會兒。顯和:人名。)[傍偟]同“彷徨”。

    拾:

    (一)①撿起;撿取。《戰國策·秦策一》:“期(jī)年之後,道不拾遺,民不妄取,兵革大強,諸侯畏懼。”(期年:一年。拾遺:撿取他人的失物。)②收拾;收斂。《論衡·別通》:“蕭何入秦,收拾文書。”③射箭時用的皮制護袖。《國語·吳語》:“夫一人善射,百夫決拾,勝未可成也。” (二)shè 一個臺階一個臺階地躡足而上。《禮記·曲禮上》:“拾級聚足,連步以上。”

    得:

    ①獲取;得到。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“賢明之士思得明君。”②捉得;找到。《聊齋志異·促織》:“逐而得之。”③得意。《史記·管晏列傳》:“意氣洋洋,甚自得也。”④得到的莊稼;收獲;思想上獲得;心得。漢·晁錯《論貴粟疏》:“亡(wú)農夫之苦,有仟伯之得。”宋·王安石《遊褒禪山記》:“古人之觀於天地、山川、草木、蟲魚、鳥獸,往往有得。”⑤能;能夠《史記·項羽本紀》:“沛公軍霸上,未得與項羽相見。”⑥表示某種動作能做或可以做。前蜀·杜光庭《神仙感遇傳·羅公遠》:“試令羅公取,取不得則羅公輸,取得則僧輸。”⑦需要;應該;必須。《史記·項羽本紀》:“君為我呼入,吾得兄事之。”⑧合適;正確。明· 馬中錫《中山狼傳》:“於彼計則得。”《漢書·敘傳上》:“歷古今之得失。”⑨完成;完瞭。唐·白居易《琵琶行》:“十三學得琵琶成。”⑩通“德”。感激恩德。《孟子·告子上》:“為宮室之美,妻妾之奉,所識窮乏者得我歟?”

    半:

    ①事物的二分之一;一半。《莊子·天下》:“一尺之捶(chuí),日取其半,萬世不竭。”(捶:通“棰”。短木棍。竭:盡。)《世說新語·任誕》:“又進一豚(tún),食半餘半。”(進:進獻。豚:小豬。)②一部分;不完全。杜甫《贈花卿》:“錦城絲管日紛紛,半入江風半入雲。”方幹《送孫百篇遊天臺》:“更有仙花與靈鳥,恐君多半未知名。”③中間。姚鼐《登泰山記》:“半山居霧若帶然。”

    段:

    ①部分;片斷;節。陸龜蒙《和襲美江南書情二十韻》:“洗筆煙成段。”《晉書·鄧遐傳》:“遐揮劍截蛟數段而出。”②一種質地較厚而光滑的絲織品,即緞子。後作“緞”。杜甫《戲為雙松圖歌》:“我有一匹好東絹,重之不減錦繡段。”③錘打;鍛煉。後作“鍛”。《禮記·曲禮下》:“天下之六工:土工、金工、石工、木工、獸工、草工。”鄭玄註:“金工、築、冶、鳧、栗、段,桃也。”④通“斷”。斷開;截斷。《銀雀山漢墓竹簡·孫子兵法·擒龐涓》:“於是段齊城、高唐為兩,直將蟻附平陵。”⑤量詞。表示事物的品類。《新唐書·濮王泰傳》:“所賜萬段。”

    何:

    (一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。

    必:

    ①必然;必定。《孟子·公孫醜下》:“故君子有不戰,戰必勝矣。”《商君書·更法》:“治世不一道,便國不必法古。”(便國:對國傢有利。法古:效法古代。)②必須;一定要。《水滸傳》第五回:“男大須婚,女大必嫁。”《三國演義》第九回:“誓必殺之。”③連詞。表假設。如果。《史記·廉頗藺相如傳》:“王必無人,臣願奉璧往使。”

    開:

    ①開門。《呂氏春秋·愛類》:“昔上古龍門未開。”《老子》第二十七章:“善閉,無關楗而不可開。”(關楗:門閂。)②打開;張開。孟浩然《過故人莊》:“開軒面場圃,把酒話桑麻。”(軒:窗。)③舒展;開放。岑參《白雪歌送武判官歸京》:“忽如一夜春風來,千樹萬樹梨花開。”引申為舒展。李白《夢遊天姥吟留別》:“安能摧眉折腰事權貴,使我不得開心顏。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,涇渭開愁容。”(火:戰火。)崔玨《哭李商隱》:“一生襟抱未曾開。”(襟抱:抱負。)⑤分開;分離。《呂氏春秋·貴信》:“地不剛,則凍閉不開。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合開。”(六合:天地四方。)引申為散開。杜甫《梅雨》:“雲霧密難開。”杜甫《雨》:“蛟龍鬥不開。”⑥切;割。⑦開辟;開發。《韓非子·初見秦》:“開地數千裡,此其大功也。”《晉書· 羊祜傳》:“辟土開疆。”又為開通。《漢書·張騫傳》:“騫開外國道。”李白《望天門山》:“天門中斷楚江開。”引申為擴大,擴展。《荀子·富國》:“節其流,開其源。”杜甫《兵車行》:“武皇開邊意未已。”《史記·秦本紀》:“開地千裡。”《徐霞客遊記·滇遊日記十一》:“南逾山脊,為新開道。”⑧開創。《史記·秦本紀》:“為後世開業。”⑨開始。《詩經·周頌· 武》:“允文文王,克開厥後。”(允文:確實有文德。克:能夠。厥:其。)《論衡·書解》:“商鞅相孝公,為秦開帝業。”《後漢書·馮衍傳下》:“開歲發春兮,百卉含英。”⑩發動或操縱。杜甫《登白馬潭》:“水生春纜沒,日出野船開。”魏源《道光洋艘征撫記上》:“關天培開炮應之,擊斷洋船頭鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《嶽陽樓記》:“若夫淫雨霏霏,連月不開。”

    爐:

    ①供做飯、冶煉、取暖等用的盛火器具。《韓非子·內儲說下》:“奉熾爐,炭火盡赤紅。”②通“”。古代酒店前放酒器的土臺子。《史記·司馬相如列傳》:“買一酒舍酤(gǔ)酒,而令文君當爐。”(酤:賣酒。當爐:坐在樑前賣酒。)也指酒店。《後漢書·方術傳·左慈》:“行視諸爐,悉亡其酒脯矣。”

    鑄:

    ①鑄造。《左傳·昭公二十九年》:“鑄刑鼎,著范宣子所為刑書焉。”(鑄造刑鼎,把范宣子所作的法令鑄在鼎上。)②造就(人才)。揚雄《法言·學行》:“或曰:‘人可鑄與?’曰:‘孔子鑄顏淵矣。’”

    矛:

    ①一種直刺兵器。長柄,有刃。《詩經·秦風·無衣》:“王於興師,修我戈矛。”②星名。又名招搖。靠近北鬥。《史記·天官書》:“一內為矛,招搖。”

    戟:

    ①古代的一種兵器,是矛和戈的合體。《史記·項羽本紀》:“交戟之衛士欲止不內(nà),樊噲側其盾以撞。”(內:接納。)《詩經·秦風·無衣》:“王於興師,修我矛戟。”②刺激。柳宗元《與崔饒州論石鐘乳書》:“戟喉癢肺。”《夢溪筆談·異事》:“遇鹿豕,即以尾戟之以食。”③指手臂做成戟的形狀。蘇軾《後怪石供》:“舉手而示蘇子曰:拱此而揖人,人莫不喜;戟此而詈人,人莫不怒。”


  • 路傍拾得半段枪,何必开炉铸矛戟。

    “路傍拾得半段枪,何必开炉铸矛戟。”诗句出处:《次韵孔毅甫集古人句见赠五首》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    羡君戏集他人诗,指呼市人如使儿。
    天边鸿鹄不易得,便令作对随家鸡。
    退之惊笑子美泣,问君久假何时归。
    世间好句世人共,明月自满千家墀。
    紫驼之峰人莫识,杂以鸡豚真可惜。
    今君坐致五侯鲭,尽是猩蜃与熊白。
    路傍拾得半段枪,何必开炉铸矛戟。
    用之如何在我耳,入手当令君丧魄。
    天下几人学杜甫,谁得其皮与其骨。
    划如太华当我前,跛牂欲上惊崷崒。
    名章俊语纷交衡,无人巧会当时情。
    前生子美只君是,信手拈得俱天成。
    诗人雕刻闲草木,搜抉肝肾神应哭。
    不如默诵千万首,左抽右取谈笑足。
    夜吟石鼎声悲秋,可怜好事刘与侯。
    何当一醉百不问,我欲眠矣君归休。
    膏明兰臭俱自焚,象牙翠羽戕其身。
    多言自古为数穷,微中有时堪解纷。
    痴人但数羊羔儿,不知何者是左慈。
    千章万句卒非我,急走捉君应已迟。

    【注释】:

    路:

    ①道路;路途。《楚辞·九歌·国觞》:“出不入兮往不反,平原忽兮路超远。”②路程。陶潜《桃花源记》:“缘溪行,忘路之远近。”③途径;方向。《尚书·洪范》:“无有作恶,遵王之路。”诸葛亮《前出师表》:“不宜妄自菲薄,引喻失义,以塞忠谏之路也。”(引喻:称引说话。)④仕途,执政。许棠《讲德陈情上淮南李仆射八首》之八:“当路公卿谁见待? 故乡亲友自疑非。”(待:宽容。疑非:怀疑有错误。)⑤法度;规则。李华《御史中丞厅壁记》:“遵王路以整多方。”(王:指先王。)⑥方面;地区。田艺衡《留青日记·赌博》:“苏常一路尤甚,士大夫归家者则开赌坊,盖避禁也。”(苏常:苏州、常州。避禁:避开禁令。)⑦车。《左传·昭公四年》:“王思旧勋而赐之路。”⑧大。《史记·孝武本纪》:“路弓乘矢。”⑨宋朝和元朝行政区划名。宋的路约相当于现在的省,元的路约相当现在的地区。

    傍:

    (一)①靠近;挨近。杜甫《剑门》:“一夫怒临关,百万未可傍。”②伴随;陪伴。《清平山堂话本·快嘴李翠莲记》:“爹先睡,娘先睡,爹娘不比我班辈。哥哥嫂嫂相傍我,前后收拾自理会。”③泛指依靠。梅尧臣《汝坟贫女》:“勤勤嘱四邻,幸愿相依傍。” (二)páng 同“旁”。旁边;两侧。《北史·周宗室传》:“俄而水傍有一小鸟,显和射中之。”(俄而:一会儿。显和:人名。)[傍偟]同“彷徨”。

    拾:

    (一)①捡起;捡取。《战国策·秦策一》:“期(jī)年之后,道不拾遗,民不妄取,兵革大强,诸侯畏懼。”(期年:一年。拾遗:捡取他人的失物。)②收拾;收敛。《论衡·别通》:“萧何入秦,收拾文书。”③射箭时用的皮制护袖。《国语·吴语》:“夫一人善射,百夫决拾,胜未可成也。” (二)shè 一个台阶一个台阶地蹑足而上。《礼记·曲礼上》:“拾级聚足,连步以上。”

    得:

    ①获取;得到。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“贤明之士思得明君。”②捉得;找到。《聊斋志异·促织》:“逐而得之。”③得意。《史记·管晏列传》:“意气洋洋,甚自得也。”④得到的庄稼;收获;思想上获得;心得。汉·晁错《论贵粟疏》:“亡(wú)农夫之苦,有仟伯之得。”宋·王安石《游褒禅山记》:“古人之观于天地、山川、草木、虫鱼、鸟兽,往往有得。”⑤能;能够《史记·项羽本纪》:“沛公军霸上,未得与项羽相见。”⑥表示某种动作能做或可以做。前蜀·杜光庭《神仙感遇传·罗公远》:“试令罗公取,取不得则罗公输,取得则僧输。”⑦需要;应该;必须。《史记·项羽本纪》:“君为我呼入,吾得兄事之。”⑧合适;正确。明· 马中锡《中山狼传》:“于彼计则得。”《汉书·叙传上》:“历古今之得失。”⑨完成;完了。唐·白居易《琵琶行》:“十三学得琵琶成。”⑩通“德”。感激恩德。《孟子·告子上》:“为宫室之美,妻妾之奉,所识穷乏者得我欤?”

    半:

    ①事物的二分之一;一半。《庄子·天下》:“一尺之捶(chuí),日取其半,万世不竭。”(捶:通“棰”。短木棍。竭:尽。)《世说新语·任诞》:“又进一豚(tún),食半余半。”(进:进献。豚:小猪。)②一部分;不完全。杜甫《赠花卿》:“锦城丝管日纷纷,半入江风半入云。”方干《送孙百篇游天台》:“更有仙花与灵鸟,恐君多半未知名。”③中间。姚鼐《登泰山记》:“半山居雾若带然。”

    段:

    ①部分;片断;节。陆龟蒙《和袭美江南书情二十韵》:“洗笔烟成段。”《晋书·邓遐传》:“遐挥剑截蛟数段而出。”②一种质地较厚而光滑的丝织品,即缎子。后作“缎”。杜甫《戏为双松图歌》:“我有一匹好东绢,重之不减锦绣段。”③锤打;锻炼。后作“锻”。《礼记·曲礼下》:“天下之六工:土工、金工、石工、木工、兽工、草工。”郑玄注:“金工、筑、冶、凫、栗、段,桃也。”④通“断”。断开;截断。《银雀山汉墓竹简·孙子兵法·擒庞涓》:“于是段齐城、高唐为两,直将蚁附平陵。”⑤量词。表示事物的品类。《新唐书·濮王泰传》:“所赐万段。”

    何:

    (一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。

    必:

    ①必然;必定。《孟子·公孙丑下》:“故君子有不战,战必胜矣。”《商君书·更法》:“治世不一道,便国不必法古。”(便国:对国家有利。法古:效法古代。)②必须;一定要。《水浒传》第五回:“男大须婚,女大必嫁。”《三国演义》第九回:“誓必杀之。”③连词。表假设。如果。《史记·廉颇蔺相如传》:“王必无人,臣愿奉璧往使。”

    开:

    ①开门。《吕氏春秋·爱类》:“昔上古龙门未开。”《老子》第二十七章:“善闭,无关楗而不可开。”(关楗:门闩。)②打开;张开。孟浩然《过故人庄》:“开轩面场圃,把酒话桑麻。”(轩:窗。)③舒展;开放。岑参《白雪歌送武判官归京》:“忽如一夜春风来,千树万树梨花开。”引申为舒展。李白《梦游天姥吟留别》:“安能摧眉折腰事权贵,使我不得开心颜。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,泾渭开愁容。”(火:战火。)崔珏《哭李商隐》:“一生襟抱未曾开。”(襟抱:抱负。)⑤分开;分离。《吕氏春秋·贵信》:“地不刚,则冻闭不开。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合开。”(六合:天地四方。)引申为散开。杜甫《梅雨》:“云雾密难开。”杜甫《雨》:“蛟龙斗不开。”⑥切;割。⑦开辟;开发。《韩非子·初见秦》:“开地数千里,此其大功也。”《晋书· 羊祜传》:“辟土开疆。”又为开通。《汉书·张骞传》:“骞开外国道。”李白《望天门山》:“天门中断楚江开。”引申为扩大,扩展。《荀子·富国》:“节其流,开其源。”杜甫《兵车行》:“武皇开边意未已。”《史记·秦本纪》:“开地千里。”《徐霞客游记·滇游日记十一》:“南逾山脊,为新开道。”⑧开创。《史记·秦本纪》:“为后世开业。”⑨开始。《诗经·周颂· 武》:“允文文王,克开厥后。”(允文:确实有文德。克:能够。厥:其。)《论衡·书解》:“商鞅相孝公,为秦开帝业。”《后汉书·冯衍传下》:“开岁发春兮,百卉含英。”⑩发动或操纵。杜甫《登白马潭》:“水生春缆没,日出野船开。”魏源《道光洋艘征抚记上》:“关天培开炮应之,击断洋船头鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《岳阳楼记》:“若夫淫雨霏霏,连月不开。”

    炉:

    ①供做饭、冶炼、取暖等用的盛火器具。《韩非子·内储说下》:“奉炽炉,炭火尽赤红。”②通“”。古代酒店前放酒器的土台子。《史记·司马相如列传》:“买一酒舍酤(gǔ)酒,而令文君当炉。”(酤:卖酒。当炉:坐在樑前卖酒。)也指酒店。《后汉书·方术传·左慈》:“行视诸炉,悉亡其酒脯矣。”

    铸:

    ①铸造。《左传·昭公二十九年》:“铸刑鼎,著范宣子所为刑书焉。”(铸造刑鼎,把范宣子所作的法令铸在鼎上。)②造就(人才)。扬雄《法言·学行》:“或曰:‘人可铸与?’曰:‘孔子铸颜渊矣。’”

    矛:

    ①一种直刺兵器。长柄,有刃。《诗经·秦风·无衣》:“王于兴师,修我戈矛。”②星名。又名招摇。靠近北斗。《史记·天官书》:“一内为矛,招摇。”

    戟:

    ①古代的一种兵器,是矛和戈的合体。《史记·项羽本纪》:“交戟之卫士欲止不内(nà),樊哙侧其盾以撞。”(内:接纳。)《诗经·秦风·无衣》:“王于兴师,修我矛戟。”②刺激。柳宗元《与崔饶州论石钟乳书》:“戟喉痒肺。”《梦溪笔谈·异事》:“遇鹿豕,即以尾戟之以食。”③指手臂做成戟的形状。苏轼《后怪石供》:“举手而示苏子曰:拱此而揖人,人莫不喜;戟此而詈人,人莫不怒。”


  • lu bang she de ban duan qiang ,he bi kai lu zhu mao ji 。

    “lu bang she de ban duan qiang ,he bi kai lu zhu mao ji 。”shi gou chu chu :《ci yun kong yi fu ji gu ren gou jian zeng wu shou 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    xian jun hu ji ta ren shi ,zhi hu shi ren ru shi er 。
    tian bian hong gu bu yi de ,bian ling zuo dui sui jia ji 。
    tui zhi jing xiao zi mei qi ,wen jun jiu jia he shi gui 。
    shi jian hao gou shi ren gong ,ming yue zi man qian jia chi 。
    zi tuo zhi feng ren mo shi ,za yi ji tun zhen ke xi 。
    jin jun zuo zhi wu hou qing ,jin shi xing shen yu xiong bai 。
    lu bang she de ban duan qiang ,he bi kai lu zhu mao ji 。
    yong zhi ru he zai wo er ,ru shou dang ling jun sang bo 。
    tian xia ji ren xue du fu ,shei de ji pi yu ji gu 。
    hua ru tai hua dang wo qian ,bo zang yu shang jing qiu cui 。
    ming zhang jun yu fen jiao heng ,mo ren qiao hui dang shi qing 。
    qian sheng zi mei zhi jun shi ,xin shou nian de ju tian cheng 。
    shi ren diao ke xian cao mu ,sou jue gan shen shen ying ku 。
    bu ru mo song qian mo shou ,zuo chou you qu tan xiao zu 。
    ye yin dan ding sheng bei qiu ,ke lian hao shi liu yu hou 。
    he dang yi zui bai bu wen ,wo yu mian yi jun gui xiu 。
    gao ming lan chou ju zi fen ,xiang ya cui yu qiang ji shen 。
    duo yan zi gu wei shu qiong ,wei zhong you shi kan jie fen 。
    chi ren dan shu yang gao er ,bu zhi he zhe shi zuo ci 。
    qian zhang mo gou cu fei wo ,ji zou zhuo jun ying yi chi 。

    【zhu shi 】:

    lu :

    ①dao lu ;lu tu 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“chu bu ru xi wang bu fan ,ping yuan hu xi lu chao yuan 。”②lu cheng 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“yuan xi hang ,wang lu zhi yuan jin 。”③tu jing ;fang xiang 。《shang shu ·hong fan 》:“mo you zuo e ,zun wang zhi lu 。”zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“bu yi wang zi fei bao ,yin yu shi yi ,yi sai zhong jian zhi lu ye 。”(yin yu :chen yin shui hua 。)④shi tu ,zhi zheng 。hu tang 《jiang de chen qing shang huai na li pu she ba shou 》zhi ba :“dang lu gong qing shei jian dai ? gu xiang qin you zi yi fei 。”(dai :kuan rong 。yi fei :huai yi you cuo wu 。)⑤fa du ;gui ze 。li hua 《yu shi zhong cheng ting bi ji 》:“zun wang lu yi zheng duo fang 。”(wang :zhi xian wang 。)⑥fang mian ;de ou 。tian yi heng 《liu qing ri ji ·du bo 》:“su chang yi lu you shen ,shi da fu gui jia zhe ze kai du fang ,gai bi jin ye 。”(su chang :su zhou 、chang zhou 。bi jin :bi kai jin ling 。)⑦che 。《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“wang sai jiu xun er ci zhi lu 。”⑧da 。《shi ji ·xiao wu ben ji 》:“lu gong cheng shi 。”⑨song chao he yuan chao hang zheng ou hua ming 。song de lu yao xiang dang yu xian zai de sheng ,yuan de lu yao xiang dang xian zai de de ou 。

    bang :

    (yi )①kao jin ;ai jin 。du fu 《jian men 》:“yi fu nu lin guan ,bai mo wei ke bang 。”②ban sui ;pei ban 。《qing ping shan tang hua ben ·kuai zui li cui lian ji 》:“die xian shui ,niang xian shui ,die niang bu bi wo ban bei 。ge ge sao sao xiang bang wo ,qian hou shou she zi li hui 。”③fan zhi yi kao 。mei yao chen 《ru fen pin nv 》:“qin qin zhu si lin ,xing yuan xiang yi bang 。” (er )páng tong “pang ”。pang bian ;liang ce 。《bei shi ·zhou zong shi chuan 》:“e er shui bang you yi xiao diao ,xian he she zhong zhi 。”(e er :yi hui er 。xian he :ren ming 。)[bang huang ]tong “fang huang ”。

    she :

    (yi )①jian qi ;jian qu 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“ji (jī)nian zhi hou ,dao bu she wei ,min bu wang qu ,bing ge da jiang ,zhu hou wei 懼。”(ji nian :yi nian 。she wei :jian qu ta ren de shi wu 。)②shou she ;shou lian 。《lun heng ·bie tong 》:“xiao he ru qin ,shou she wen shu 。”③she jian shi yong de pi zhi hu xiu 。《guo yu ·wu yu 》:“fu yi ren shan she ,bai fu jue she ,sheng wei ke cheng ye 。” (er )shè yi ge tai jie yi ge tai jie de nie zu er shang 。《li ji ·qu li shang 》:“she ji ju zu ,lian bu yi shang 。”

    de :

    ①huo qu ;de dao 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xian ming zhi shi sai de ming jun 。”②zhuo de ;zhao dao 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“zhu er de zhi 。”③de yi 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“yi qi xiang xiang ,shen zi de ye 。”④de dao de zhuang jia ;shou huo ;sai xiang shang huo de ;xin de 。han ·chao cuo 《lun gui su shu 》:“wang (wú)nong fu zhi ku ,you qian bai zhi de 。”song ·wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gu ren zhi guan yu tian de 、shan chuan 、cao mu 、chong yu 、diao shou ,wang wang you de 。”⑤neng ;neng gou 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong jun ba shang ,wei de yu xiang yu xiang jian 。”⑥biao shi mou chong dong zuo neng zuo huo ke yi zuo 。qian shu ·du guang ting 《shen xian gan yu chuan ·luo gong yuan 》:“shi ling luo gong qu ,qu bu de ze luo gong shu ,qu de ze seng shu 。”⑦xu yao ;ying gai ;bi xu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jun wei wo hu ru ,wu de xiong shi zhi 。”⑧ge kuo ;zheng que 。ming · ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“yu bi ji ze de 。”《han shu ·xu chuan shang 》:“li gu jin zhi de shi 。”⑨wan cheng ;wan le 。tang ·bai ju yi 《pi pa hang 》:“shi san xue de pi pa cheng 。”⑩tong “de ”。gan ji en de 。《meng zi ·gao zi shang 》:“wei gong shi zhi mei ,qi qie zhi feng ,suo shi qiong fa zhe de wo yu ?”

    ban :

    ①shi wu de er fen zhi yi ;yi ban 。《zhuang zi ·tian xia 》:“yi che zhi chui (chuí),ri qu ji ban ,mo shi bu jie 。”(chui :tong “chui ”。duan mu gun 。jie :jin 。)《shi shui xin yu ·ren dan 》:“you jin yi tun (tún),shi ban yu ban 。”(jin :jin suo 。tun :xiao zhu 。)②yi bu fen ;bu wan quan 。du fu 《zeng hua qing 》:“jin cheng si guan ri fen fen ,ban ru jiang feng ban ru yun 。”fang gan 《song sun bai pian you tian tai 》:“geng you xian hua yu ling diao ,kong jun duo ban wei zhi ming 。”③zhong jian 。yao nai 《deng tai shan ji 》:“ban shan ju wu re dai ran 。”

    duan :

    ①bu fen ;pian duan ;jie 。liu gui meng 《he xi mei jiang na shu qing er shi yun 》:“xi bi yan cheng duan 。”《jin shu ·deng xia chuan 》:“xia hui jian jie jiao shu duan er chu 。”②yi chong zhi de jiao hou er guang hua de si zhi pin ,ji duan zi 。hou zuo “duan ”。du fu 《hu wei shuang song tu ge 》:“wo you yi pi hao dong juan ,chong zhi bu jian jin xiu duan 。”③chui da ;duan lian 。hou zuo “duan ”。《li ji ·qu li xia 》:“tian xia zhi liu gong :tu gong 、jin gong 、dan gong 、mu gong 、shou gong 、cao gong 。”zheng xuan zhu :“jin gong 、zhu 、ye 、fu 、li 、duan ,tao ye 。”④tong “duan ”。duan kai ;jie duan 。《yin qiao shan han mu zhu jian ·sun zi bing fa ·qin pang juan 》:“yu shi duan ji cheng 、gao tang wei liang ,zhi jiang yi fu ping ling 。”⑤liang ci 。biao shi shi wu de pin lei 。《xin tang shu ·pu wang tai chuan 》:“suo ci mo duan 。”

    he :

    (yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。

    bi :

    ①bi ran ;bi ding 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“gu jun zi you bu zhan ,zhan bi sheng yi 。”《shang jun shu ·geng fa 》:“zhi shi bu yi dao ,bian guo bu bi fa gu 。”(bian guo :dui guo jia you li 。fa gu :xiao fa gu dai 。)②bi xu ;yi ding yao 。《shui hu chuan 》di wu hui :“nan da xu hun ,nv da bi jia 。”《san guo yan yi 》di jiu hui :“shi bi sha zhi 。”③lian ci 。biao jia she 。ru guo 。《shi ji ·lian po lin xiang ru chuan 》:“wang bi mo ren ,chen yuan feng bi wang shi 。”

    kai :

    ①kai men 。《lv shi chun qiu ·ai lei 》:“xi shang gu long men wei kai 。”《lao zi 》di er shi qi zhang :“shan bi ,mo guan jian er bu ke kai 。”(guan jian :men shuan 。)②da kai ;zhang kai 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“kai xuan mian chang pu ,ba jiu hua sang ma 。”(xuan :chuang 。)③shu zhan ;kai fang 。cen can 《bai xue ge song wu pan guan gui jing 》:“hu ru yi ye chun feng lai ,qian shu mo shu li hua kai 。”yin shen wei shu zhan 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“an neng cui mei she yao shi quan gui ,shi wo bu de kai xin yan 。”④shen zhan 。du fu 《wang zai 》:“jing dou bu zai huo ,jing wei kai chou rong 。”(huo :zhan huo 。)cui jue 《ku li shang yin 》:“yi sheng jin bao wei ceng kai 。”(jin bao :bao fu 。)⑤fen kai ;fen li 。《lv shi chun qiu ·gui xin 》:“de bu gang ,ze dong bi bu kai 。”ruan ji 《da ren xian sheng ge 》:“tian de jie xi liu ge kai 。”(liu ge :tian de si fang 。)yin shen wei san kai 。du fu 《mei yu 》:“yun wu mi nan kai 。”du fu 《yu 》:“jiao long dou bu kai 。”⑥qie ;ge 。⑦kai bi ;kai fa 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“kai de shu qian li ,ci ji da gong ye 。”《jin shu · yang hu chuan 》:“bi tu kai jiang 。”you wei kai tong 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“jian kai wai guo dao 。”li bai 《wang tian men shan 》:“tian men zhong duan chu jiang kai 。”yin shen wei kuo da ,kuo zhan 。《xun zi ·fu guo 》:“jie ji liu ,kai ji yuan 。”du fu 《bing che hang 》:“wu huang kai bian yi wei yi 。”《shi ji ·qin ben ji 》:“kai de qian li 。”《xu xia ke you ji ·dian you ri ji shi yi 》:“na yu shan ji ,wei xin kai dao 。”⑧kai chuang 。《shi ji ·qin ben ji 》:“wei hou shi kai ye 。”⑨kai shi 。《shi jing ·zhou song · wu 》:“yun wen wen wang ,ke kai jue hou 。”(yun wen :que shi you wen de 。ke :neng gou 。jue :ji 。)《lun heng ·shu jie 》:“shang yang xiang xiao gong ,wei qin kai di ye 。”《hou han shu ·feng yan chuan xia 》:“kai sui fa chun xi ,bai hui han ying 。”⑩fa dong huo cao zong 。du fu 《deng bai ma tan 》:“shui sheng chun lan mei ,ri chu ye chuan kai 。”wei yuan 《dao guang xiang sou zheng fu ji shang 》:“guan tian pei kai bao ying zhi ,ji duan xiang chuan tou bi ,xi bing duo la hai si 。”(11)xiao san 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“re fu yin yu fei fei ,lian yue bu kai 。”

    lu :

    ①gong zuo fan 、ye lian 、qu nuan deng yong de cheng huo qi ju 。《han fei zi ·nei chu shui xia 》:“feng chi lu ,tan huo jin chi gong 。”②tong “”。gu dai jiu dian qian fang jiu qi de tu tai zi 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“mai yi jiu she gu (gǔ)jiu ,er ling wen jun dang lu 。”(gu :mai jiu 。dang lu :zuo zai 樑qian mai jiu 。)ye zhi jiu dian 。《hou han shu ·fang shu chuan ·zuo ci 》:“hang shi zhu lu ,xi wang ji jiu fu yi 。”

    zhu :

    ①zhu zao 。《zuo chuan ·zhao gong er shi jiu nian 》:“zhu xing ding ,zhe fan xuan zi suo wei xing shu yan 。”(zhu zao xing ding ,ba fan xuan zi suo zuo de fa ling zhu zai ding shang 。)②zao jiu (ren cai )。yang xiong 《fa yan ·xue hang 》:“huo yue :‘ren ke zhu yu ?’yue :‘kong zi zhu yan yuan yi 。’”

    mao :

    ①yi chong zhi ci bing qi 。chang bing ,you ren 。《shi jing ·qin feng ·mo yi 》:“wang yu xing shi ,xiu wo ge mao 。”②xing ming 。you ming qiao yao 。kao jin bei dou 。《shi ji ·tian guan shu 》:“yi nei wei mao ,qiao yao 。”

    ji :

    ①gu dai de yi chong bing qi ,shi mao he ge de ge ti 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jiao ji zhi wei shi yu zhi bu nei (nà),fan kuai ce ji dun yi zhuang 。”(nei :jie na 。)《shi jing ·qin feng ·mo yi 》:“wang yu xing shi ,xiu wo mao ji 。”②ci ji 。liu zong yuan 《yu cui rao zhou lun dan zhong ru shu 》:“ji hou yang fei 。”《meng xi bi tan ·yi shi 》:“yu lu shi ,ji yi wei ji zhi yi shi 。”③zhi shou bei zuo cheng ji de xing zhuang 。su shi 《hou guai dan gong 》:“ju shou er shi su zi yue :gong ci er yi ren ,ren mo bu xi ;ji ci er li ren ,ren mo bu nu 。”