• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 何時反炎赫,卻欲躬臼磨。

    “何時反炎赫,卻欲躬臼磨。”詩句出處:《病中大雪數日未嘗起觀虢令趙薦以詩相屬戲用》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    經旬臥齋閣,終日親劑和。
    不知雪已深,但覺寒無奈。
    飄蕭窗紙鳴,堆壓簷板墮。
    (關中皆以板為簷。
    風飆助凝冽,幃幔困軒簸。
    惟思近醇醲,未敢窺璨瑳。
    何時反炎赫,卻欲躬臼磨。
    誰雲坐無氈,尚有裘充貨。
    西鄰歌吹發,促席寒威挫。
    崩騰踏成徑,繚繞飛入座。
    人歡瓦先融,飲俊瓶屢臥。
    嗟餘獨愁寂,空室自困坷。
    欲為後日賞,恐被遊塵涴。
    寒更報新霽,皎月懸半破。
    有客獨苦吟,清夜默自課。
    詩人例窮蹇,秀句出寒餓。
    何當暴雪霜,庶以躡郊賀。

    【註釋】:

    何:

    (一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。

    時:

    ①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”

    反:

    (一)①翻轉;覆反。《詩經·周南·關雎》:“輾轉反側。”②掉轉頭。《史記·齊太公世傢》:“紂師敗績。紂反走,登鹿臺,遂追斬紂。”(敗績:大敗。)③顛倒;方向相背。跟“正”相對。《呂氏春秋·上農》:“是謂背本反則。”④回還;歸。後作“返”。《楚辭· 九章·哀郢》:“鳥飛反故鄉兮,狐死必首丘。”(首丘:頭朝向土丘。)⑤歸還;償還。《國語·齊語》:“反其侵地。”⑥回復;回報。《周禮·春官·都宗人》:“既祭,反命於國。”⑦違反;違背。《商君書·更法》:“反古者未必可非,循禮者未足多也。”(多:推重。)⑧反叛;造反。《晉書·慕容垂記》:“殺吏焚亭,反形已露。”⑨反復;重復。《詩經·齊風·猗嗟》:“四矢反兮,以禦亂兮。”(矢:箭。)⑩反省;反思。《孟子·公孫醜上》:“自反而不縮,雖褐寬博,吾不惴焉。”(11)類推。《論語·述而》:“舉一隅不以三隅反,則不復也。”(一隅:一方。復:再。)(12)副詞。反而。《韓非子·五蠹》:“故仲尼反為臣而哀公顧為君。”(13)通“販(fàn)”。買貨賣出。《荀子·儒效》:“積反貨而為商賈,積禮義而為君子。”(二)fān ①平反;翻案。《史記·平準書》:“杜周治之,獄少反者。”②傾到。《漢書·張湯傳附張安世》:“何以知其反水漿耶?”

    炎:

    (一)①火焰升騰。《尚書·洪范》:“水曰潤下,火曰炎上。”《晉書·後妃傳論》:“火炎水潤,六氣由其調理。”《孔叢子·論勢》:“灶突炎上,棟宇將焚。”(突:煙囪。)②焚燒。《後漢書·章帝紀》:“今時復旱,如炎如焚。”③炎熱。項斯《泛溪》:“溪船泛數裡,便覺少炎輝。”④比喻炙人的權勢。柳宗元《宋清傳》:“吾觀今之交乎人者,炎而附,寒而棄。”⑤炎帝的簡稱。《呂氏春秋·蕩兵》:“兵所自來者久矣,黃、炎故用水火矣。”(黃:指黃帝。)[炎炎]1.灼熱的樣子。《詩經·大雅·雲漢》:“赫赫炎炎,雲我無所。”(赫赫:陽光灼熱強烈的樣子。雲:語氣詞。)2.光線強烈的樣子。《史記·天官書》:“(天狗)所墮及,望之如火光,炎炎沖天。”又為色彩光艷的樣子。江淹《麗色賦》:“色練練而欲奪,光炎炎其若神。”3.權勢煊赫的樣子。《漢書 ·揚雄傳下》:“炎炎者滅,隆隆者絕。” (二)yàn ①火焰;光焰。謝靈運《還舊園作見顏范二中書》:“何意沖飆激,烈火縱炎煙。”②光照。班固《答賓戲》:“其君天下也,炎之如日。”

    赫:

    ①火紅色。《詩經·邶風·簡兮》:“赫如渥赭。”(渥wò:塗抹。

    卻:

    ①退;使退卻。《呂氏春秋·序意》:“馬卻不肯進。”賈誼《過秦論》:“乃使蒙恬北築長城而守藩籬,卻匈奴七百餘裡。”(蒙恬:秦名將。藩籬:比喻邊疆上的屏障。)②避免。《史記·魯仲連鄒陽列傳》:“勇士不卻死而滅名。”③不前進,停止。《韓非子·外儲說右下》:“馬退而卻,策不能進前也。”④拒絕;退還。《孟子·萬章下》:“卻之卻之為不恭,何也?”李斯《諫逐客書》:“王者不卻眾庶,故能明其德。”⑤回;回轉。杜甫《聞官軍收河南河北》:“卻看妻子愁何在,漫卷詩書喜欲狂。”(卷:收拾,收起。)⑥去;掉。多用在動詞後表明動作瞭結,完成。聶夷中《詠田傢》:“醫得眼前瘡,剜卻心頭肉。”⑦副詞。1. 表示強調。相當於“正”。李商隱《有感》:“非關宋玉有微詞,卻是襄王夢覺遲。”2. 表示重復。相當於“再”、“又”。李白《送賀監歸四明應制》:“借問欲棲珠樹鶴,何年卻向帝城飛。”3. 表示相反,相當於“倒”、“反”。李白《把酒問月》:“人攀明月不可得,月行卻與人相隨。”

    欲:

    ①欲望;願望。又作“慾”。《孟子·離婁下》:“從(縱)耳目之欲。”《孫子兵法·謀攻》:“上下同欲者勝。”②想要。《左傳·隱公元年》:“愛共叔段,欲立之。”《論語·顏淵》:“己所不欲,勿施於人。”③需要。《齊民要術·耕田》:“凡秋耕欲深,春夏欲淺。”④副詞。將要;快要。杜甫《聞官軍收河南河北》:“卻看妻子愁何在,漫卷詩書喜欲狂。”⑤情欲;貪欲。劉伶《酒德頌》:“不覺寒暑之切肌,利欲之感情。”

    躬:

    ①身體。《漢書·元帝紀》:“百姓愁苦,靡所錯躬。”②自身;自己。《禮記· 樂記》:“好惡(wù)無節於內,知誘於外,不能反躬,天理滅矣。”(知:欲望。)③親自;親身。《論語·憲問》:“禹、稷躬稼而有天下。”④箭靶的上下幅。《儀禮·鄉射禮》:“倍中以為躬。”

    臼:

    ①舂米的器具。柳宗元《夏晝偶作》:“山童隔竹敲茶臼。”王維《酬黎居士淅川作》:“松龕藏藥裹,石唇安茶臼。”②星名。《史記·天官書》:“杵臼四星,在危南。”

    磨:

    (一)①磨礪;摩擦。《詩經·衛風·淇奧(yù)》:“如切如磋,如琢如磨。”歐陽修《凌溪石》:“沙磨水激自穿穴,所以鐫鑿無瑕痕。”②挫折;折磨。蘇軾《贈張刁二老》:“惟有詩人被磨折。”③磨滅;消滅。《後漢書·南匈奴傳》:“失得之源,百世不磨矣。” (二)mò磨子。把糧食弄碎的工具。《南齊書·祖沖之傳》:“造水碓磨,世祖親自臨視。”


  • 何时反炎赫,却欲躬臼磨。

    “何时反炎赫,却欲躬臼磨。”诗句出处:《病中大雪数日未尝起观虢令赵荐以诗相属戏用》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    经旬卧斋阁,终日亲剂和。
    不知雪已深,但觉寒无奈。
    飘萧窗纸鸣,堆压檐板堕。
    (关中皆以板为檐。
    风飙助凝冽,帏幔困轩簸。
    惟思近醇醲,未敢窥璨瑳。
    何时反炎赫,却欲躬臼磨。
    谁云坐无毡,尚有裘充货。
    西邻歌吹发,促席寒威挫。
    崩腾踏成径,缭绕飞入座。
    人欢瓦先融,饮俊瓶屡卧。
    嗟余独愁寂,空室自困坷。
    欲为后日赏,恐被游尘涴。
    寒更报新霁,皎月悬半破。
    有客独苦吟,清夜默自课。
    诗人例穷蹇,秀句出寒饿。
    何当暴雪霜,庶以蹑郊贺。

    【注释】:

    何:

    (一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。

    时:

    ①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”

    反:

    (一)①翻转;覆反。《诗经·周南·关雎》:“辗转反侧。”②掉转头。《史记·齐太公世家》:“纣师败绩。纣反走,登鹿台,遂追斩纣。”(败绩:大败。)③颠倒;方向相背。跟“正”相对。《吕氏春秋·上农》:“是谓背本反则。”④回还;归。后作“返”。《楚辞· 九章·哀郢》:“鸟飞反故乡兮,狐死必首丘。”(首丘:头朝向土丘。)⑤归还;偿还。《国语·齐语》:“反其侵地。”⑥回复;回报。《周礼·春官·都宗人》:“既祭,反命于国。”⑦违反;违背。《商君书·更法》:“反古者未必可非,循礼者未足多也。”(多:推重。)⑧反叛;造反。《晋书·慕容垂记》:“杀吏焚亭,反形已露。”⑨反复;重复。《诗经·齐风·猗嗟》:“四矢反兮,以御乱兮。”(矢:箭。)⑩反省;反思。《孟子·公孙丑上》:“自反而不缩,虽褐宽博,吾不惴焉。”(11)类推。《论语·述而》:“举一隅不以三隅反,则不复也。”(一隅:一方。复:再。)(12)副词。反而。《韩非子·五蠹》:“故仲尼反为臣而哀公顾为君。”(13)通“贩(fàn)”。买货卖出。《荀子·儒效》:“积反货而为商贾,积礼义而为君子。”(二)fān ①平反;翻案。《史记·平准书》:“杜周治之,狱少反者。”②倾到。《汉书·张汤传附张安世》:“何以知其反水浆耶?”

    炎:

    (一)①火焰升腾。《尚书·洪范》:“水曰润下,火曰炎上。”《晋书·后妃传论》:“火炎水润,六气由其调理。”《孔丛子·论势》:“灶突炎上,栋宇将焚。”(突:烟囱。)②焚烧。《后汉书·章帝纪》:“今时复旱,如炎如焚。”③炎热。项斯《泛溪》:“溪船泛数里,便觉少炎辉。”④比喻炙人的权势。柳宗元《宋清传》:“吾观今之交乎人者,炎而附,寒而弃。”⑤炎帝的简称。《吕氏春秋·荡兵》:“兵所自来者久矣,黄、炎故用水火矣。”(黄:指黄帝。)[炎炎]1.灼热的样子。《诗经·大雅·云汉》:“赫赫炎炎,云我无所。”(赫赫:阳光灼热强烈的样子。云:语气词。)2.光线强烈的样子。《史记·天官书》:“(天狗)所堕及,望之如火光,炎炎冲天。”又为色彩光艳的样子。江淹《丽色赋》:“色练练而欲夺,光炎炎其若神。”3.权势煊赫的样子。《汉书 ·扬雄传下》:“炎炎者灭,隆隆者绝。” (二)yàn ①火焰;光焰。谢灵运《还旧园作见颜范二中书》:“何意冲飙激,烈火纵炎烟。”②光照。班固《答宾戏》:“其君天下也,炎之如日。”

    赫:

    ①火红色。《诗经·邶风·简兮》:“赫如渥赭。”(渥wò:涂抹。

    却:

    ①退;使退却。《吕氏春秋·序意》:“马却不肯进。”贾谊《过秦论》:“乃使蒙恬北筑长城而守藩篱,却匈奴七百余里。”(蒙恬:秦名将。藩篱:比喻边疆上的屏障。)②避免。《史记·鲁仲连邹阳列传》:“勇士不却死而灭名。”③不前进,停止。《韩非子·外储说右下》:“马退而却,策不能进前也。”④拒绝;退还。《孟子·万章下》:“却之却之为不恭,何也?”李斯《谏逐客书》:“王者不却众庶,故能明其德。”⑤回;回转。杜甫《闻官军收河南河北》:“却看妻子愁何在,漫卷诗书喜欲狂。”(卷:收拾,收起。)⑥去;掉。多用在动词后表明动作了结,完成。聂夷中《咏田家》:“医得眼前疮,剜却心头肉。”⑦副词。1. 表示强调。相当于“正”。李商隐《有感》:“非关宋玉有微词,却是襄王梦觉迟。”2. 表示重复。相当于“再”、“又”。李白《送贺监归四明应制》:“借问欲栖珠树鹤,何年却向帝城飞。”3. 表示相反,相当于“倒”、“反”。李白《把酒问月》:“人攀明月不可得,月行却与人相随。”

    欲:

    ①欲望;愿望。又作“慾”。《孟子·离娄下》:“从(纵)耳目之欲。”《孙子兵法·谋攻》:“上下同欲者胜。”②想要。《左传·隐公元年》:“爱共叔段,欲立之。”《论语·颜渊》:“己所不欲,勿施于人。”③需要。《齐民要术·耕田》:“凡秋耕欲深,春夏欲浅。”④副词。将要;快要。杜甫《闻官军收河南河北》:“却看妻子愁何在,漫卷诗书喜欲狂。”⑤情欲;贪欲。刘伶《酒德颂》:“不觉寒暑之切肌,利欲之感情。”

    躬:

    ①身体。《汉书·元帝纪》:“百姓愁苦,靡所错躬。”②自身;自己。《礼记· 乐记》:“好恶(wù)无节于内,知诱于外,不能反躬,天理灭矣。”(知:欲望。)③亲自;亲身。《论语·宪问》:“禹、稷躬稼而有天下。”④箭靶的上下幅。《仪礼·乡射礼》:“倍中以为躬。”

    臼:

    ①舂米的器具。柳宗元《夏昼偶作》:“山童隔竹敲茶臼。”王维《酬黎居士淅川作》:“松龛藏药裹,石唇安茶臼。”②星名。《史记·天官书》:“杵臼四星,在危南。”

    磨:

    (一)①磨砺;摩擦。《诗经·卫风·淇奥(yù)》:“如切如磋,如琢如磨。”欧阳修《凌溪石》:“沙磨水激自穿穴,所以镌凿无瑕痕。”②挫折;折磨。苏轼《赠张刁二老》:“惟有诗人被磨折。”③磨灭;消灭。《后汉书·南匈奴传》:“失得之源,百世不磨矣。” (二)mò磨子。把粮食弄碎的工具。《南齐书·祖冲之传》:“造水碓磨,世祖亲自临视。”


  • he shi fan yan he ,que yu gong jiu mo 。

    “he shi fan yan he ,que yu gong jiu mo 。”shi gou chu chu :《bing zhong da xue shu ri wei chang qi guan guo ling zhao jian yi shi xiang shu hu yong 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    jing xun wo zhai ge ,zhong ri qin ji he 。
    bu zhi xue yi shen ,dan jiao han mo nai 。
    piao xiao chuang zhi ming ,dui ya yan ban duo 。
    (guan zhong jie yi ban wei yan 。
    feng biao zhu ning lie ,wei man kun xuan bo 。
    wei sai jin chun nong ,wei gan kui can cuo 。
    he shi fan yan he ,que yu gong jiu mo 。
    shei yun zuo mo zhan ,shang you qiu chong huo 。
    xi lin ge chui fa ,cu xi han wei cuo 。
    beng teng ta cheng jing ,liao rao fei ru zuo 。
    ren huan wa xian rong ,yin jun ping lv wo 。
    jie yu du chou ji ,kong shi zi kun ke 。
    yu wei hou ri shang ,kong bei you chen wan 。
    han geng bao xin ji ,jiao yue xuan ban po 。
    you ke du ku yin ,qing ye mo zi ke 。
    shi ren li qiong jian ,xiu gou chu han e 。
    he dang bao xue shuang ,shu yi nie jiao he 。

    【zhu shi 】:

    he :

    (yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。

    shi :

    ①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”

    fan :

    (yi )①fan zhuai ;fu fan 。《shi jing ·zhou na ·guan ju 》:“nian zhuai fan ce 。”②diao zhuai tou 。《shi ji ·ji tai gong shi jia 》:“zhou shi bai ji 。zhou fan zou ,deng lu tai ,sui zhui zhan zhou 。”(bai ji :da bai 。)③dian dao ;fang xiang xiang bei 。gen “zheng ”xiang dui 。《lv shi chun qiu ·shang nong 》:“shi wei bei ben fan ze 。”④hui hai ;gui 。hou zuo “fan ”。《chu ci · jiu zhang ·ai ying 》:“diao fei fan gu xiang xi ,hu si bi shou qiu 。”(shou qiu :tou chao xiang tu qiu 。)⑤gui hai ;chang hai 。《guo yu ·ji yu 》:“fan ji qin de 。”⑥hui fu ;hui bao 。《zhou li ·chun guan ·dou zong ren 》:“ji ji ,fan ming yu guo 。”⑦wei fan ;wei bei 。《shang jun shu ·geng fa 》:“fan gu zhe wei bi ke fei ,xun li zhe wei zu duo ye 。”(duo :tui chong 。)⑧fan pan ;zao fan 。《jin shu ·mu rong chui ji 》:“sha li fen ting ,fan xing yi lou 。”⑨fan fu ;chong fu 。《shi jing ·ji feng ·yi jie 》:“si shi fan xi ,yi yu luan xi 。”(shi :jian 。)⑩fan sheng ;fan sai 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“zi fan er bu su ,sui he kuan bo ,wu bu zhui yan 。”(11)lei tui 。《lun yu ·shu er 》:“ju yi yu bu yi san yu fan ,ze bu fu ye 。”(yi yu :yi fang 。fu :zai 。)(12)fu ci 。fan er 。《han fei zi ·wu du 》:“gu zhong ni fan wei chen er ai gong gu wei jun 。”(13)tong “fan (fàn)”。mai huo mai chu 。《xun zi ·ru xiao 》:“ji fan huo er wei shang gu ,ji li yi er wei jun zi 。”(er )fān ①ping fan ;fan an 。《shi ji ·ping zhun shu 》:“du zhou zhi zhi ,yu shao fan zhe 。”②qing dao 。《han shu ·zhang shang chuan fu zhang an shi 》:“he yi zhi ji fan shui jiang ye ?”

    yan :

    (yi )①huo yan sheng teng 。《shang shu ·hong fan 》:“shui yue run xia ,huo yue yan shang 。”《jin shu ·hou fei chuan lun 》:“huo yan shui run ,liu qi you ji diao li 。”《kong cong zi ·lun shi 》:“zao tu yan shang ,dong yu jiang fen 。”(tu :yan cong 。)②fen shao 。《hou han shu ·zhang di ji 》:“jin shi fu han ,ru yan ru fen 。”③yan re 。xiang si 《fan xi 》:“xi chuan fan shu li ,bian jiao shao yan hui 。”④bi yu zhi ren de quan shi 。liu zong yuan 《song qing chuan 》:“wu guan jin zhi jiao hu ren zhe ,yan er fu ,han er qi 。”⑤yan di de jian chen 。《lv shi chun qiu ·dang bing 》:“bing suo zi lai zhe jiu yi ,huang 、yan gu yong shui huo yi 。”(huang :zhi huang di 。)[yan yan ]1.zhuo re de yang zi 。《shi jing ·da ya ·yun han 》:“he he yan yan ,yun wo mo suo 。”(he he :yang guang zhuo re jiang lie de yang zi 。yun :yu qi ci 。)2.guang xian jiang lie de yang zi 。《shi ji ·tian guan shu 》:“(tian gou )suo duo ji ,wang zhi ru huo guang ,yan yan chong tian 。”you wei se cai guang yan de yang zi 。jiang yan 《li se fu 》:“se lian lian er yu duo ,guang yan yan ji re shen 。”3.quan shi xuan he de yang zi 。《han shu ·yang xiong chuan xia 》:“yan yan zhe mie ,long long zhe jue 。” (er )yàn ①huo yan ;guang yan 。xie ling yun 《hai jiu yuan zuo jian yan fan er zhong shu 》:“he yi chong biao ji ,lie huo zong yan yan 。”②guang zhao 。ban gu 《da bin hu 》:“ji jun tian xia ye ,yan zhi ru ri 。”

    he :

    ①huo gong se 。《shi jing ·bei feng ·jian xi 》:“he ru wo zhe 。”(wo wò:tu ma 。

    que :

    ①tui ;shi tui que 。《lv shi chun qiu ·xu yi 》:“ma que bu ken jin 。”gu yi 《guo qin lun 》:“nai shi meng tian bei zhu chang cheng er shou fan li ,que xiong nu qi bai yu li 。”(meng tian :qin ming jiang 。fan li :bi yu bian jiang shang de bing zhang 。)②bi mian 。《shi ji ·lu zhong lian ju yang lie chuan 》:“yong shi bu que si er mie ming 。”③bu qian jin ,ting zhi 。《han fei zi ·wai chu shui you xia 》:“ma tui er que ,ce bu neng jin qian ye 。”④ju jue ;tui hai 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“que zhi que zhi wei bu gong ,he ye ?”li si 《jian zhu ke shu 》:“wang zhe bu que zhong shu ,gu neng ming ji de 。”⑤hui ;hui zhuai 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“que kan qi zi chou he zai ,man juan shi shu xi yu kuang 。”(juan :shou she ,shou qi 。)⑥qu ;diao 。duo yong zai dong ci hou biao ming dong zuo le jie ,wan cheng 。nie yi zhong 《yong tian jia 》:“yi de yan qian chuang ,wan que xin tou rou 。”⑦fu ci 。1. biao shi jiang diao 。xiang dang yu “zheng ”。li shang yin 《you gan 》:“fei guan song yu you wei ci ,que shi xiang wang meng jiao chi 。”2. biao shi chong fu 。xiang dang yu “zai ”、“you ”。li bai 《song he jian gui si ming ying zhi 》:“jie wen yu qi zhu shu he ,he nian que xiang di cheng fei 。”3. biao shi xiang fan ,xiang dang yu “dao ”、“fan ”。li bai 《ba jiu wen yue 》:“ren pan ming yue bu ke de ,yue hang que yu ren xiang sui 。”

    yu :

    ①yu wang ;yuan wang 。you zuo “慾”。《meng zi ·li lou xia 》:“cong (zong )er mu zhi yu 。”《sun zi bing fa ·mou gong 》:“shang xia tong yu zhe sheng 。”②xiang yao 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“ai gong shu duan ,yu li zhi 。”《lun yu ·yan yuan 》:“ji suo bu yu ,wu shi yu ren 。”③xu yao 。《ji min yao shu ·geng tian 》:“fan qiu geng yu shen ,chun xia yu jian 。”④fu ci 。jiang yao ;kuai yao 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“que kan qi zi chou he zai ,man juan shi shu xi yu kuang 。”⑤qing yu ;tan yu 。liu ling 《jiu de song 》:“bu jiao han shu zhi qie ji ,li yu zhi gan qing 。”

    gong :

    ①shen ti 。《han shu ·yuan di ji 》:“bai xing chou ku ,mi suo cuo gong 。”②zi shen ;zi ji 。《li ji · le ji 》:“hao e (wù)mo jie yu nei ,zhi you yu wai ,bu neng fan gong ,tian li mie yi 。”(zhi :yu wang 。)③qin zi ;qin shen 。《lun yu ·xian wen 》:“yu 、ji gong jia er you tian xia 。”④jian ba de shang xia fu 。《yi li ·xiang she li 》:“bei zhong yi wei gong 。”

    jiu :

    ①chong mi de qi ju 。liu zong yuan 《xia zhou ou zuo 》:“shan tong ge zhu qiao cha jiu 。”wang wei 《chou li ju shi xi chuan zuo 》:“song kan cang yao guo ,dan chun an cha jiu 。”②xing ming 。《shi ji ·tian guan shu 》:“chu jiu si xing ,zai wei na 。”

    mo :

    (yi )①mo li ;ma ca 。《shi jing ·wei feng ·qi ao (yù)》:“ru qie ru cuo ,ru zhuo ru mo 。”ou yang xiu 《ling xi dan 》:“sha mo shui ji zi chuan xue ,suo yi juan zao mo xia hen 。”②cuo she ;she mo 。su shi 《zeng zhang diao er lao 》:“wei you shi ren bei mo she 。”③mo mie ;xiao mie 。《hou han shu ·na xiong nu chuan 》:“shi de zhi yuan ,bai shi bu mo yi 。” (er )mòmo zi 。ba liang shi long sui de gong ju 。《na ji shu ·zu chong zhi chuan 》:“zao shui dui mo ,shi zu qin zi lin shi 。”