• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 一覽吞數州,山長江漫漫。

    “一覽吞數州,山長江漫漫。”詩句出處:《甘露寺》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    江山豈不好,獨遊情易闌。
    但有相攜人,何必素所歡。
    我欲訪甘露,當途無閑官。
    二子舊不識,欣然肯聯鞍。
    古郡山為城,層梯轉朱欄。
    樓臺斷崖上,地窄天水寬。
    一覽吞數州,山長江漫漫。
    卻望大明寺,惟見煙中竿。
    很石臥庭下,穹窿如伏羱。
    緬懷臥龍公,挾策事琱鉆。
    一談收猘子,再說走老瞞。
    名高有餘想,事往無留觀。
    蕭翁古鐵鑊,相對空團團。
    陂陀受百斛,積雨生微瀾。
    泗水逸周鼎,渭城辭漢盤。
    山川失故態,怪此能獨完。
    僧繇六化人,霓衣掛冰紈。
    隱見十二疊,觀者疑誇謾。
    破板陸生畫,青猊戲盤跚。
    上有二天人,揮手如翔鸞。
    筆墨雖欲盡,典刑垂不刊。
    赫赫贊皇公,英姿凜以寒。
    古柏親手種,挺然誰敢幹。
    枝撐雲峰裂,根入石窟蟠。
    薙草得斷碑,斬崖出金棺。
    瘞藏豈不牢,見伏理可嘆。
    四雄皆龍虎,遺跡儼未刓。
    方其盛壯時,爭奪肯少安。
    廢興屬造物,遷逝誰控摶。
    況彼妄庸子,而欲事所難。
    古今共一軌,後世徒辛酸。
    聊興廣武嘆,不待雍門彈。

    【註釋】:

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    覽:

    ①觀察;考察。《楚辭·離騷》:“覽餘初其猶未悔。”(初:初心。)②閱讀。曹丕《與吳質書》:“間者歷覽諸子之文,對之抆淚。”(抆:擦。)③看;眺望。范仲淹《嶽陽樓記》:“覽物之情,得無異乎?”④同“攬”。1.采納。《戰國策·齊策一》:“大王覽其說,而不察其至實。”2. 拿著。《後漢書·文苑傳·禰衡》:“衡覽筆而作,文無加點。”3.摘取。李白《宣州謝朓樓餞別校書叔雲》:“欲上青天覽明月。”

    吞:

    ①整個咽下。《楚辭·天問》:“一蛇吞象,厥大何如?”(厥:其。)②隱忍。《後漢書·曹節傳》:“群公卿士,杜口吞聲,莫敢有言。”《南史·王藻傳》:“其人雖眾,然皆患彰遐邇,事隔天朝,故吞言咽理,無敢論訴。”(彰遐邇:遠近都知道。)③消滅;侵占。賈誼《過秦論上》:“吞二周而亡諸侯。”④容納;包容。司馬相如《子虛賦》:“吞若雲夢者八九。”(雲夢:古藪澤名。)薛能《黃河》:“九曲終柔勝,常流可暗吞。”(柔勝:以柔獲勝。指雖然曲折,終能向前。)

    數:

    (一)①計算。《莊子·庚桑楚》:“簡發而櫛,數米而炊。”(櫛:梳。)②比較起來最突出。杜甫《韋諷錄事宅觀曹將軍畫馬圖》:“國初以來畫鞍馬,神妙獨數江都王。”③責備;列舉(罪行)。《左傳·昭公二年》:“使吏數之。”④稱說;訴說。《後漢書·禰衡傳》:“馀子碌碌,莫足數也。”(馀子:其餘的人。)施鑒《天仙子·秋閨》:“無人處,深深語,天涯往事難重數。” (二)shù ①數目。《莊子·秋水》:“號物之數謂之萬。”②數詞。幾;幾個。陳恭尹《秋日西郊宴集》:“欲灑新亭數行淚,南朝風景已全非。”(新亭:亭名。)③算術。《周禮·地官·大司徒》:“三曰六藝:禮、樂、射、禦、書、數。”④天命;氣數。《史記·李將軍列傳》:“以為李廣老,數奇,毋令當單於。”⑤規律;法則。《禮記·月令》:“凡舉大事,毋逆大數,必順其時。”⑥技藝;方術。《孟子 ·告子上》:“今夫弈之為數,小數也。” (三)shuò ①多次;頻繁。柳宗元《捕蛇者說》:“今吾嗣為之十二年,幾死者數矣。”②副詞。屢次。《孫子·行軍》:“屢賞者窘也,數罰者困也。” (四)cù 細;密。《孟子·梁惠王上》:“數罟(gǔ)不入洿(wū)池,魚鱉不可勝食也。”(罟:網。洿池:池塘。)

    州:

    ①古代的一種居民組織。一說二千五百傢為一州,一說一萬傢為一州。《周禮·大司徒》:“五黨為州。”(黨:五百傢為黨。)②古代行政區,轄境大小各個時代不相同。兩漢三國時州在郡之上,隋唐時相當於以前的郡。諸葛亮《草廬對》:“跨州連郡者不可勝數。”

    長:

    (一)①長度;兩端的距離。《考工記· 車人》:“車人為車,柯長三尺。”②長度大。與“短”相對。1.指空間。古樂府(木蘭詩》:“北市買長鞭。”2.指時間。《韓非子·難一》:“矜偽不長,蓋虛不久。”③巨大。李白《行路難》:“長風破浪會有時,直掛雲帆濟滄海。”(會:一定。濟:渡。)④遼闊。李白《廬山謠寄盧侍禦虛舟》:“鳥飛不到吳天長。”⑤經常。張籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,長向村傢取黃犢。”⑥長處;專長。韓愈《畫記》:“以為非一工人之所能運思,蓋叢集眾工人之所長。”⑦擅長。《三國志· 吳書·周瑜傳》:“與吳越爭衡,本非中國所長。” (二)zhǎng ①年齡大;輩分高。杜甫《兵車行》:“長者雖有問,役夫敢申恨?”②排行第一。《史記·李斯列傳》:“始皇有二十馀子,長子扶蘇以數直諫上……”③首領;首長。《禮記·曲禮下》:“九州之長,入天子之國曰牧。”(牧:官名。)④生長;成長。賈誼《論積貯疏》:“淫侈之俗,日日以長。”⑤撫養。《詩經· 小雅·蓼莪》:“長我育我。”⑥滋長。《詩經·小雅·巧言》:“君子屢盟,亂是用長。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增進;增強。《禮記·學記》:“知不足然後能自反也,知困然後能自強也,故曰教學相長也。”(反:反省。)⑧提高。李白《與韓荊州書》:“青萍結綠,長價於薛卞之門。”(青萍:劍名。結綠:玉名。)

    江:

    ①長江的專稱。《尚書·禹貢》:“江漢朝宗於海。”《論衡·書虛》:“且投於江中,何江也?”《史記·秦始皇本紀》:“臨浙江,水波惡。”②江河的通稱。柳宗元《江雪》:“孤舟蓑笠翁,獨釣寒江雪。”錢起《省試湘靈鼓瑟》:“曲終人不見,江上數峰青。”③指隱士的居處。陶潛《與殷晉安別》:“良才不隱世,江湖多賤貧。”王安石《和王勝之雪霽借馬人省》:“超然遂有江湖意。”

    漫:

    ①水漲;往外溢。儲光羲《酬綦毋校書夢耶溪見贈之作》:“春看湖水漫,夜入回塘深。”王安石《飯祈澤寺》:“春映一川明,雪消千壑漫。”②遍;周遍。陸遊《自嘲》:“荒園無佳花,牽牛漫疏籬。”③散漫;無拘束。元結《遊潓泉》:“顧吾漫浪久,不欲有所拘。”④模糊。王安石《遊褒禪山記》:“有碑仆道,其文漫滅。”⑤污損;玷污。《呂氏春秋·離俗》:“不漫於利,不牽於埶(shì)。”(埶:同“勢”,權勢。)⑥副詞。1.表示隨意。相當於“隨便”、“匆促”。杜甫《聞官軍收河南河北》:“卻看妻子愁何在,漫卷詩書喜欲狂。”(卻:再;還。)2.表示徒然。相當於“白”、“白白地”。杜甫《賓至》:“豈有文章驚海內,漫勞車馬駐江幹。”3.莫;不要。張渭《贈趙使君美人》:“漫學他傢作使君。”⑦欺騙;蒙騙。蘇軾《遊靈隱寺戲贈李居士》:“若教從此成千裡,巧歷如今也被漫。”


  • 一览吞数州,山长江漫漫。

    “一览吞数州,山长江漫漫。”诗句出处:《甘露寺》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    江山岂不好,独游情易阑。
    但有相携人,何必素所欢。
    我欲访甘露,当途无闲官。
    二子旧不识,欣然肯联鞍。
    古郡山为城,层梯转朱栏。
    楼台断崖上,地窄天水宽。
    一览吞数州,山长江漫漫。
    却望大明寺,惟见烟中竿。
    很石卧庭下,穹窿如伏羱。
    缅怀卧龙公,挟策事琱钻。
    一谈收猘子,再说走老瞒。
    名高有余想,事往无留观。
    萧翁古铁镬,相对空团团。
    陂陀受百斛,积雨生微澜。
    泗水逸周鼎,渭城辞汉盘。
    山川失故态,怪此能独完。
    僧繇六化人,霓衣挂冰纨。
    隐见十二叠,观者疑夸谩。
    破板陆生画,青猊戏盘跚。
    上有二天人,挥手如翔鸾。
    笔墨虽欲尽,典刑垂不刊。
    赫赫赞皇公,英姿凛以寒。
    古柏亲手种,挺然谁敢干。
    枝撑云峰裂,根入石窟蟠。
    薙草得断碑,斩崖出金棺。
    瘗藏岂不牢,见伏理可叹。
    四雄皆龙虎,遗迹俨未刓。
    方其盛壮时,争夺肯少安。
    废兴属造物,迁逝谁控抟。
    况彼妄庸子,而欲事所难。
    古今共一轨,后世徒辛酸。
    聊兴广武叹,不待雍门弹。

    【注释】:

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    览:

    ①观察;考察。《楚辞·离骚》:“览余初其犹未悔。”(初:初心。)②阅读。曹丕《与吴质书》:“间者历览诸子之文,对之抆泪。”(抆:擦。)③看;眺望。范仲淹《岳阳楼记》:“览物之情,得无异乎?”④同“揽”。1.采纳。《战国策·齐策一》:“大王览其说,而不察其至实。”2. 拿着。《后汉书·文苑传·祢衡》:“衡览笔而作,文无加点。”3.摘取。李白《宣州谢朓楼饯别校书叔云》:“欲上青天览明月。”

    吞:

    ①整个咽下。《楚辞·天问》:“一蛇吞象,厥大何如?”(厥:其。)②隐忍。《后汉书·曹节传》:“群公卿士,杜口吞声,莫敢有言。”《南史·王藻传》:“其人虽众,然皆患彰遐迩,事隔天朝,故吞言咽理,无敢论诉。”(彰遐迩:远近都知道。)③消灭;侵占。贾谊《过秦论上》:“吞二周而亡诸侯。”④容纳;包容。司马相如《子虚赋》:“吞若云梦者八九。”(云梦:古薮泽名。)薛能《黄河》:“九曲终柔胜,常流可暗吞。”(柔胜:以柔获胜。指虽然曲折,终能向前。)

    数:

    (一)①计算。《庄子·庚桑楚》:“简发而栉,数米而炊。”(栉:梳。)②比较起来最突出。杜甫《韦讽录事宅观曹将军画马图》:“国初以来画鞍马,神妙独数江都王。”③责备;列举(罪行)。《左传·昭公二年》:“使吏数之。”④称说;诉说。《后汉书·祢衡传》:“馀子碌碌,莫足数也。”(馀子:其余的人。)施鉴《天仙子·秋闺》:“无人处,深深语,天涯往事难重数。” (二)shù ①数目。《庄子·秋水》:“号物之数谓之万。”②数词。几;几个。陈恭尹《秋日西郊宴集》:“欲洒新亭数行泪,南朝风景已全非。”(新亭:亭名。)③算术。《周礼·地官·大司徒》:“三曰六艺:礼、乐、射、御、书、数。”④天命;气数。《史记·李将军列传》:“以为李广老,数奇,毋令当单于。”⑤规律;法则。《礼记·月令》:“凡举大事,毋逆大数,必顺其时。”⑥技艺;方术。《孟子 ·告子上》:“今夫弈之为数,小数也。” (三)shuò ①多次;频繁。柳宗元《捕蛇者说》:“今吾嗣为之十二年,几死者数矣。”②副词。屡次。《孙子·行军》:“屡赏者窘也,数罚者困也。” (四)cù 细;密。《孟子·梁惠王上》:“数罟(gǔ)不入洿(wū)池,鱼鳖不可胜食也。”(罟:网。洿池:池塘。)

    州:

    ①古代的一种居民组织。一说二千五百家为一州,一说一万家为一州。《周礼·大司徒》:“五党为州。”(党:五百家为党。)②古代行政区,辖境大小各个时代不相同。两汉三国时州在郡之上,隋唐时相当于以前的郡。诸葛亮《草庐对》:“跨州连郡者不可胜数。”

    长:

    (一)①长度;两端的距离。《考工记· 车人》:“车人为车,柯长三尺。”②长度大。与“短”相对。1.指空间。古乐府(木兰诗》:“北市买长鞭。”2.指时间。《韩非子·难一》:“矜伪不长,盖虚不久。”③巨大。李白《行路难》:“长风破浪会有时,直挂云帆济沧海。”(会:一定。济:渡。)④辽阔。李白《庐山谣寄卢侍御虚舟》:“鸟飞不到吴天长。”⑤经常。张籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,长向村家取黄犊。”⑥长处;专长。韩愈《画记》:“以为非一工人之所能运思,盖丛集众工人之所长。”⑦擅长。《三国志· 吴书·周瑜传》:“与吴越争衡,本非中国所长。” (二)zhǎng ①年龄大;辈分高。杜甫《兵车行》:“长者虽有问,役夫敢申恨?”②排行第一。《史记·李斯列传》:“始皇有二十馀子,长子扶苏以数直谏上……”③首领;首长。《礼记·曲礼下》:“九州之长,入天子之国曰牧。”(牧:官名。)④生长;成长。贾谊《论积贮疏》:“淫侈之俗,日日以长。”⑤抚养。《诗经· 小雅·蓼莪》:“长我育我。”⑥滋长。《诗经·小雅·巧言》:“君子屡盟,乱是用长。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增进;增强。《礼记·学记》:“知不足然后能自反也,知困然后能自强也,故曰教学相长也。”(反:反省。)⑧提高。李白《与韩荆州书》:“青萍结绿,长价于薛卞之门。”(青萍:剑名。结绿:玉名。)

    江:

    ①长江的专称。《尚书·禹贡》:“江汉朝宗于海。”《论衡·书虚》:“且投于江中,何江也?”《史记·秦始皇本纪》:“临浙江,水波恶。”②江河的通称。柳宗元《江雪》:“孤舟蓑笠翁,独钓寒江雪。”钱起《省试湘灵鼓瑟》:“曲终人不见,江上数峰青。”③指隐士的居处。陶潜《与殷晋安别》:“良才不隐世,江湖多贱贫。”王安石《和王胜之雪霁借马人省》:“超然遂有江湖意。”

    漫:

    ①水涨;往外溢。储光羲《酬綦毋校书梦耶溪见赠之作》:“春看湖水漫,夜入回塘深。”王安石《饭祈泽寺》:“春映一川明,雪消千壑漫。”②遍;周遍。陆游《自嘲》:“荒园无佳花,牵牛漫疏篱。”③散漫;无拘束。元结《游潓泉》:“顾吾漫浪久,不欲有所拘。”④模糊。王安石《游褒禅山记》:“有碑仆道,其文漫灭。”⑤污损;玷污。《吕氏春秋·离俗》:“不漫于利,不牵于埶(shì)。”(埶:同“势”,权势。)⑥副词。1.表示随意。相当于“随便”、“匆促”。杜甫《闻官军收河南河北》:“却看妻子愁何在,漫卷诗书喜欲狂。”(却:再;还。)2.表示徒然。相当于“白”、“白白地”。杜甫《宾至》:“岂有文章惊海内,漫劳车马驻江干。”3.莫;不要。张渭《赠赵使君美人》:“漫学他家作使君。”⑦欺骗;蒙骗。苏轼《游灵隐寺戏赠李居士》:“若教从此成千里,巧历如今也被漫。”


  • yi lan tun shu zhou ,shan chang jiang man man 。

    “yi lan tun shu zhou ,shan chang jiang man man 。”shi gou chu chu :《gan lou si 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    jiang shan qi bu hao ,du you qing yi lan 。
    dan you xiang xie ren ,he bi su suo huan 。
    wo yu fang gan lou ,dang tu mo xian guan 。
    er zi jiu bu shi ,xin ran ken lian an 。
    gu jun shan wei cheng ,ceng ti zhuai zhu lan 。
    lou tai duan ya shang ,de zhai tian shui kuan 。
    yi lan tun shu zhou ,shan chang jiang man man 。
    que wang da ming si ,wei jian yan zhong gan 。
    hen dan wo ting xia ,qiong long ru fu yuan 。
    mian huai wo long gong ,jia ce shi diao zuan 。
    yi tan shou zhi zi ,zai shui zou lao man 。
    ming gao you yu xiang ,shi wang mo liu guan 。
    xiao weng gu tie huo ,xiang dui kong tuan tuan 。
    bei tuo shou bai hu ,ji yu sheng wei lan 。
    si shui yi zhou ding ,wei cheng ci han pan 。
    shan chuan shi gu tai ,guai ci neng du wan 。
    seng yao liu hua ren ,ni yi gua bing wan 。
    yin jian shi er die ,guan zhe yi kua man 。
    po ban liu sheng hua ,qing ni hu pan shan 。
    shang you er tian ren ,hui shou ru xiang luan 。
    bi mo sui yu jin ,dian xing chui bu kan 。
    he he zan huang gong ,ying zi lin yi han 。
    gu bai qin shou chong ,ting ran shei gan gan 。
    zhi cheng yun feng lie ,gen ru dan ku pan 。
    ti cao de duan bei ,zhan ya chu jin guan 。
    yi cang qi bu lao ,jian fu li ke tan 。
    si xiong jie long hu ,wei ji yan wei wan 。
    fang ji cheng zhuang shi ,zheng duo ken shao an 。
    fei xing shu zao wu ,qian shi shei kong tuan 。
    kuang bi wang yong zi ,er yu shi suo nan 。
    gu jin gong yi gui ,hou shi tu xin suan 。
    liao xing an wu tan ,bu dai yong men dan 。

    【zhu shi 】:

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    lan :

    ①guan cha ;kao cha 。《chu ci ·li sao 》:“lan yu chu ji you wei hui 。”(chu :chu xin 。)②yue dou 。cao pi 《yu wu zhi shu 》:“jian zhe li lan zhu zi zhi wen ,dui zhi 抆lei 。”(抆:ca 。)③kan ;tiao wang 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“lan wu zhi qing ,de mo yi hu ?”④tong “lan ”。1.cai na 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“da wang lan ji shui ,er bu cha ji zhi shi 。”2. na zhao 。《hou han shu ·wen yuan chuan ·mi heng 》:“heng lan bi er zuo ,wen mo jia dian 。”3.zhai qu 。li bai 《xuan zhou xie tiao lou jian bie jiao shu shu yun 》:“yu shang qing tian lan ming yue 。”

    tun :

    ①zheng ge yan xia 。《chu ci ·tian wen 》:“yi she tun xiang ,jue da he ru ?”(jue :ji 。)②yin ren 。《hou han shu ·cao jie chuan 》:“qun gong qing shi ,du kou tun sheng ,mo gan you yan 。”《na shi ·wang zao chuan 》:“ji ren sui zhong ,ran jie huan zhang xia er ,shi ge tian chao ,gu tun yan yan li ,mo gan lun su 。”(zhang xia er :yuan jin dou zhi dao 。)③xiao mie ;qin zhan 。gu yi 《guo qin lun shang 》:“tun er zhou er wang zhu hou 。”④rong na ;bao rong 。si ma xiang ru 《zi xu fu 》:“tun re yun meng zhe ba jiu 。”(yun meng :gu sou ze ming 。)xue neng 《huang he 》:“jiu qu zhong rou sheng ,chang liu ke an tun 。”(rou sheng :yi rou huo sheng 。zhi sui ran qu she ,zhong neng xiang qian 。)

    shu :

    (yi )①ji suan 。《zhuang zi ·geng sang chu 》:“jian fa er zhi ,shu mi er chui 。”(zhi :shu 。)②bi jiao qi lai zui tu chu 。du fu 《wei feng lu shi zhai guan cao jiang jun hua ma tu 》:“guo chu yi lai hua an ma ,shen miao du shu jiang dou wang 。”③ze bei ;lie ju (zui hang )。《zuo chuan ·zhao gong er nian 》:“shi li shu zhi 。”④chen shui ;su shui 。《hou han shu ·mi heng chuan 》:“yu zi liu liu ,mo zu shu ye 。”(yu zi :ji yu de ren 。)shi jian 《tian xian zi ·qiu gui 》:“mo ren chu ,shen shen yu ,tian ya wang shi nan chong shu 。” (er )shù ①shu mu 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“hao wu zhi shu wei zhi mo 。”②shu ci 。ji ;ji ge 。chen gong yin 《qiu ri xi jiao yan ji 》:“yu sa xin ting shu hang lei ,na chao feng jing yi quan fei 。”(xin ting :ting ming 。)③suan shu 。《zhou li ·de guan ·da si tu 》:“san yue liu yi :li 、le 、she 、yu 、shu 、shu 。”④tian ming ;qi shu 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yi wei li an lao ,shu ji ,wu ling dang chan yu 。”⑤gui lv ;fa ze 。《li ji ·yue ling 》:“fan ju da shi ,wu ni da shu ,bi shun ji shi 。”⑥ji yi ;fang shu 。《meng zi ·gao zi shang 》:“jin fu yi zhi wei shu ,xiao shu ye 。” (san )shuò ①duo ci ;pin fan 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“jin wu si wei zhi shi er nian ,ji si zhe shu yi 。”②fu ci 。lv ci 。《sun zi ·hang jun 》:“lv shang zhe jiong ye ,shu fa zhe kun ye 。” (si )cù xi ;mi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“shu gu (gǔ)bu ru hu (wū)chi ,yu bie bu ke sheng shi ye 。”(gu :wang 。hu chi :chi tang 。)

    zhou :

    ①gu dai de yi chong ju min zu zhi 。yi shui er qian wu bai jia wei yi zhou ,yi shui yi mo jia wei yi zhou 。《zhou li ·da si tu 》:“wu dang wei zhou 。”(dang :wu bai jia wei dang 。)②gu dai hang zheng ou ,he jing da xiao ge ge shi dai bu xiang tong 。liang han san guo shi zhou zai jun zhi shang ,sui tang shi xiang dang yu yi qian de jun 。zhu ge liang 《cao lu dui 》:“kua zhou lian jun zhe bu ke sheng shu 。”

    chang :

    (yi )①chang du ;liang duan de ju li 。《kao gong ji · che ren 》:“che ren wei che ,ke chang san che 。”②chang du da 。yu “duan ”xiang dui 。1.zhi kong jian 。gu le fu (mu lan shi 》:“bei shi mai chang bian 。”2.zhi shi jian 。《han fei zi ·nan yi 》:“jin wei bu chang ,gai xu bu jiu 。”③ju da 。li bai 《hang lu nan 》:“chang feng po lang hui you shi ,zhi gua yun fan ji cang hai 。”(hui :yi ding 。ji :du 。)④liao kuo 。li bai 《lu shan yao ji lu shi yu xu zhou 》:“diao fei bu dao wu tian chang 。”⑤jing chang 。zhang ji 《meng hu hang 》:“gu zhong jin ku you shan cun ,chang xiang cun jia qu huang du 。”⑥chang chu ;zhuan chang 。han yu 《hua ji 》:“yi wei fei yi gong ren zhi suo neng yun sai ,gai cong ji zhong gong ren zhi suo chang 。”⑦shan chang 。《san guo zhi · wu shu ·zhou yu chuan 》:“yu wu yue zheng heng ,ben fei zhong guo suo chang 。” (er )zhǎng ①nian ling da ;bei fen gao 。du fu 《bing che hang 》:“chang zhe sui you wen ,yi fu gan shen hen ?”②pai hang di yi 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“shi huang you er shi yu zi ,chang zi fu su yi shu zhi jian shang ……”③shou ling ;shou chang 。《li ji ·qu li xia 》:“jiu zhou zhi chang ,ru tian zi zhi guo yue mu 。”(mu :guan ming 。)④sheng chang ;cheng chang 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yin chi zhi su ,ri ri yi chang 。”⑤fu yang 。《shi jing · xiao ya ·liao e 》:“chang wo yo wo 。”⑥zi chang 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“jun zi lv meng ,luan shi yong chang 。”(meng :meng shi 。yong :yi 。)⑦zeng jin ;zeng jiang 。《li ji ·xue ji 》:“zhi bu zu ran hou neng zi fan ye ,zhi kun ran hou neng zi jiang ye ,gu yue jiao xue xiang chang ye 。”(fan :fan sheng 。)⑧di gao 。li bai 《yu han jing zhou shu 》:“qing ping jie lu ,chang jia yu xue bian zhi men 。”(qing ping :jian ming 。jie lu :yu ming 。)

    jiang :

    ①chang jiang de zhuan chen 。《shang shu ·yu gong 》:“jiang han chao zong yu hai 。”《lun heng ·shu xu 》:“ju tou yu jiang zhong ,he jiang ye ?”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“lin zhe jiang ,shui bo e 。”②jiang he de tong chen 。liu zong yuan 《jiang xue 》:“gu zhou suo li weng ,du diao han jiang xue 。”qian qi 《sheng shi xiang ling gu se 》:“qu zhong ren bu jian ,jiang shang shu feng qing 。”③zhi yin shi de ju chu 。tao qian 《yu yan jin an bie 》:“liang cai bu yin shi ,jiang hu duo jian pin 。”wang an dan 《he wang sheng zhi xue ji jie ma ren sheng 》:“chao ran sui you jiang hu yi 。”

    man :

    ①shui zhang ;wang wai yi 。chu guang xi 《chou qi wu jiao shu meng ye xi jian zeng zhi zuo 》:“chun kan hu shui man ,ye ru hui tang shen 。”wang an dan 《fan qi ze si 》:“chun ying yi chuan ming ,xue xiao qian he man 。”②bian ;zhou bian 。liu you 《zi chao 》:“huang yuan mo jia hua ,qian niu man shu li 。”③san man ;mo ju shu 。yuan jie 《you hui quan 》:“gu wu man lang jiu ,bu yu you suo ju 。”④mo hu 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“you bei pu dao ,ji wen man mie 。”⑤wu sun ;dian wu 。《lv shi chun qiu ·li su 》:“bu man yu li ,bu qian yu yi (shì)。”(yi :tong “shi ”,quan shi 。)⑥fu ci 。1.biao shi sui yi 。xiang dang yu “sui bian ”、“cong cu ”。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“que kan qi zi chou he zai ,man juan shi shu xi yu kuang 。”(que :zai ;hai 。)2.biao shi tu ran 。xiang dang yu “bai ”、“bai bai de ”。du fu 《bin zhi 》:“qi you wen zhang jing hai nei ,man lao che ma zhu jiang gan 。”3.mo ;bu yao 。zhang wei 《zeng zhao shi jun mei ren 》:“man xue ta jia zuo shi jun 。”⑦qi pian ;meng pian 。su shi 《you ling yin si hu zeng li ju shi 》:“re jiao cong ci cheng qian li ,qiao li ru jin ye bei man 。”