• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 汝今又不然,時節看瓜蔓。

    “汝今又不然,時節看瓜蔓。”詩句出處:《和子由記園中草木十一首》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    煌煌帝王都,赫赫走群彥。
    嗟汝獨何為,閉門觀物變。
    微物豈足觀,汝獨觀不倦。
    牽牛與葵蓼,采摘入詩卷。
    吾聞東山傅,置酒攜燕婉。
    富貴未能忘,聲色聊自遣。
    汝今又不然,時節看瓜蔓。
    懷寶自足珍,藝蘭那計畹。
    吾歸於汝處,慎勿嗟歲晚。
    荒園無數畝,草木動成林。
    春陽一已敷,妍醜各自矜。
    蒲萄雖滿架,困倒不能任。
    可憐病石榴,花如破紅襟。
    葵花雖粲粲,蒂淺不勝簪。
    叢蓼晚可喜,輕紅隨秋深。
    物生感時節,此理等廢興。
    飄零不自由,盛亦非汝能。
    江湖不可到,移植苦勤劬。
    安得雙野鴨,飛來成畫圖。
    種柏待其成,柏成人亦老。
    不如種叢篲,春種秋可倒。
    陰陽不擇物,美惡隨意造。
    柏生何苦艱,似亦費天巧。
    天工巧有幾,肯盡為汝耗。
    君看藜與藿,生意常草草。
    萱草雖微花,孤秀自能拔。
    亭亭亂葉中,一一芳心插。
    牽牛獨何畏,詰曲自牙蘗。
    走尋荊與榛,如有宿昔約。
    南齋讀書處,亂翠曉如潑。
    偏工貯秋雨,歲歲壞籬落。
    蘆筍初似竹,稍開葉如蒲。
    方春節抱甲,漸老根生須。
    不愛當夏綠,愛此及秋枯。
    黃葉倒風雨,白花搖。
    行樂惜芳晨,秋風常苦早。
    誰知念離別,喜見秋瓜老。
    秋瓜感霜霰,莖葉颯已槁。
    宦遊歸無時,身若馬系早。
    悲鳴念千裡,耿耿志空抱。
    多憂竟何為,使汝玄發縞。
    官舍有叢竹,結根問囚廳。
    下為人所徑,上密不容釘。
    殷勤戒吏卒,插棘護中庭。
    遠砌忽墳裂,走鞭瘦竛竮。
    我常攜枕簟,來此蔭寒青。
    日暮不能去,臥聽窗風泠。
    芎藭生蜀道,白芷來江南。
    漂流到關輔,猶不失芳甘。
    濯濯翠徑滿,愔愔清露涵。
    及其未花實,可以資筐籃。
    秋節忽已老,苦寒非所堪。
    劚根取其實,對此微物慚。
    自我來關輔,南山得再遊。
    山中亦何有,草木媚深幽。
    菖蒲人不識,生此亂石溝。
    山高霜雪苦,苗葉不得抽。
    下有千歲根,蹙縮如蟠虯。
    長為鬼神守,德薄安敢偷。
    我歸自南山,山翠猶在目。
    心隨白雲去,夢繞山之麓。
    汝従何方來,笑齒粲如玉。
    探懷出新詩,秀語奪山綠。
    覺來已茫昧,但記說秋菊。
    有如采樵子,入洞聽琴築。
    歸來寫遺聲,猶勝人間曲。
    (八月十一日夜宿府學,方和此詩,夢與弟遊南山,出詩數十篇,夢中甚愛之。
    乃覺唯記一句雲蟋蟀悲秋菊。
    )野菊生秋澗,芳心空自知。
    無人驚歲晚,唯有暗蛩悲。
    花開澗水上,花落澗水湄。
    菊衰蛩亦蟄,與汝歲相期。
    楚客方多感,秋風詠江籬。
    落英不滿掬,何以慰朝饑。

    【註釋】:

    汝:

    ①古水名。源出河南省魯山縣大盂山,流經寶豐、襄城、郾城、上蔡、汝南,註入淮河。②第二人稱代詞。你;你的。《韓非子·內儲說上》:“予汝天下而殺汝身。”

    今:

    ①此時;現在。《歸去來兮辭》:“實迷途其未遠,覺今是而昨非。”《戰國策·趙策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左傳·襄公二年》:“(崔子)今不來矣。”②現代。與“古”相對。《禮記·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:違反。)《論語·子罕》:“後生可畏,焉知來者之不如今也?”③今日。《詩經·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④當今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜殺人者也。”⑤將要;將會。司馬遷《史記·項羽本紀》:“豎子不足與謀,奪項王天下者必沛公也。吾屬今為之虜矣。”⑥不久。《史記·申屠嘉列傳》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史記·項羽本紀》:“今不急下,吾烹太公。”

    又:

    ①副詞。1.表示重復或繼續。《左傳·昭公二十五年》:“問,又如初。”2. 表示幾種情況同時存在。《國語·晉語一》:“既無老謀,而又無壯事,何以事君?”(壯事:指服力役。)3.表示意思上更進一層。《孟子·公孫醜上》:“非徒無益,而又害之。”4.表示輕微轉折。《聊齋志異·聶小倩》:“寧竊憐之,欲留宿別榻,又懼母嗔。”(竊:私下。)5. 用於否定句或反問句中加強語氣。《左傳·成公三年》:“臣實不才,又誰敢怨?”6. 表示整數之外再加零數。辛棄疾《美芹十論》:“蓋歷二十又三年。”。②通“有”。《漢書·韓信傳》:“淮陰少年又侮信曰。”③通“宥”。寬恕。《禮記·王制》:“王三又,然後制刑。”④通“祐”。福。《卜辭通纂》第三六九片:“伐邛方,帝受我又。”(邛方:地名。受:授。)

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    然:

    ①燃燒。後來寫作“燃”。《孟子·公孫醜上》:“若火之始然,泉之始達。”②代詞。如此;這樣。《呂氏春秋·用眾》:“物固莫不有長,莫不有短,人亦然。”③對;贊同。《論語·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副詞。1.表示出乎意料,相當於“乃”、“竟”。《漢書·丙吉傳》:“君侯為漢相,奸吏成其私,然無所懲艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示順承關系。相當於“便”、“就”。《莊子·外物》:“吾得鬥升之水然活耳。”⑤連詞。1.表示轉折關系,相當於“然而”。《左傳·僖公三十年》:“然鄭亡,子亦有不利焉!”2.表示讓步關系,相當於“雖然”。董解元《西廂記諸宮調》卷七:“然憔悴,尚天真,纖腰細褪羅裙。”⑥助詞。1.用作形容詞或副詞詞尾,表示狀態,“……的樣子”。《詩經· 小雅·南有嘉魚》:“南有嘉魚,烝然罩罩。”2. 用於句末,表示比擬。《孟子·盡心上》:“道則高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用於句末,表示斷定,相當於“焉”、“也”。《論語·先進》:“若由也,不得其死然。”

    時:

    ①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”

    節:

    ①竹節。《史記·龜策列傳》:“竹,外有理節,中直空虛。”左思《吳都賦》:“苞筍抽節。”泛指木節或骨節。《莊子·養生主》:“彼節者有間,而刀刃者無厚。”②季節;節氣。《列子·湯問》:“寒暑易節,始一反焉。”《淮南子·天文》:“十五日為一節。”《史記·太史公自序》:“夫陰陽四時、八位、十二度、二十四節各有教令。”③節日。王維《九月九日憶山東兄弟》:“獨在異鄉為異客,每逢佳節倍思親。”④禮節。《周易·傢人》:“象曰:婦人嘻嘻,失傢節也。”《論語·微子》:“長幼之節,不可廢也。”⑤準則;法度。《禮記·曲禮上》:“禮不踰節。”⑥節操;氣節。諸葛亮《出師表》:“此悉貞良死節之臣。”文天祥《正氣歌》:“時窮節乃見。”《人物志·七繆》:“達有勞謙之稱,窮有著明之節。”⑦節制。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲。”《史記·平津侯主父列傳》:“富民之要,在於節儉。”《漢書·晁錯傳》:“人情莫不欲逸,三王節其力而不盡也。”《管子·心術下》:“節怒莫若樂,節樂莫若禮。”杜甫《往在》:“君臣節儉足,朝野歡呼同。”⑧符節。《左傳·文公八年》:“司馬握節以死。”《淮南子·道應》:“田鳩持節使秦。”蘇軾《江城子·密州出獵》:“持節雲中,何日遣馮唐。”(雲中:郡名。)⑨一種用竹編成的打擊樂器,用來調節樂曲的節拍。《列子·湯問》:“撫節悲歌。”(撫:擊。)左思《蜀都賦》:“巴姬彈弦,漢女擊節。”也指節奏、節拍。屈原《九歌·東君》:“展詩兮會舞,應律兮合節。”蔡琰《胡笳十八拍》:“十五拍兮節調促,氣填胸兮誰識曲?”⑩高峻的樣子《詩經·小雅·節南山》:“節彼南山。”(11)量詞。段。《淮南子·說林》:“一節見而百節知也。”

    看:

    ①向遠處看;望。《世說新語·文學》:“庾闡始作《揚州賦》……庾公聞賦成,求看,兼贈貺(kuàng)之。”(庾公:指庾亮。貺:贈,賜。)②觀察。蘇軾《題西林壁》:“橫看成嶺側成峰,遠近高低各不同。”(西林:廬山寺名。)又表示估量。高適《送田少府貶蒼梧》:“丈夫窮達未可知,看君不合長貧賤。”(蒼梧:縣名。合:應該。)③觀賞。李白《清平調》之三:“名花傾國兩相歡,常得君王帶笑看。”(傾國:指佳人,美女。)④看望;探訪。《世說新語·德行》:“(陳仲舉)至便問徐孺子所在,欲先看之。”《韓非子·外儲說左下》:“梁車為鄴令,其姊往看之。”⑤聽;聞。杜甫《西閣口號呈元二十一》:“看君話王室,感動幾銷憂。”⑥助詞。用在動詞或動詞性短語之後,表示試一試。白居易《眼病》:“人間方藥應無益,爭得金篦試刮看。”(爭得:怎能。金篦:即金戉,一種金屬小刀,為醫生刮治眼病的工具。)[看護]照料;護理。張之翰《金縷曲·乙未清明》:“先塋(yíng)松柏誰看護?”(先塋:祖先墳地。)

    蔓:

    (一)①蔓生植物的枝莖。周敦頤《愛蓮說》:“中通外直,不蔓不枝。”②蔓延。《左傳·隱公元年》:“無使滋蔓,蔓難圖也。” (二)mán [蔓菁]即“蕪菁”。二年生草本植物。葉和根可食。《晉書·四夷傳·吐谷渾》:“地宜大麥,而多蔓菁。”


  • 汝今又不然,时节看瓜蔓。

    “汝今又不然,时节看瓜蔓。”诗句出处:《和子由记园中草木十一首》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    煌煌帝王都,赫赫走群彦。
    嗟汝独何为,闭门观物变。
    微物岂足观,汝独观不倦。
    牵牛与葵蓼,采摘入诗卷。
    吾闻东山傅,置酒携燕婉。
    富贵未能忘,声色聊自遣。
    汝今又不然,时节看瓜蔓。
    怀宝自足珍,艺兰那计畹。
    吾归于汝处,慎勿嗟岁晚。
    荒园无数亩,草木动成林。
    春阳一已敷,妍丑各自矜。
    蒲萄虽满架,困倒不能任。
    可怜病石榴,花如破红襟。
    葵花虽粲粲,蒂浅不胜簪。
    丛蓼晚可喜,轻红随秋深。
    物生感时节,此理等废兴。
    飘零不自由,盛亦非汝能。
    江湖不可到,移植苦勤劬。
    安得双野鸭,飞来成画图。
    种柏待其成,柏成人亦老。
    不如种丛篲,春种秋可倒。
    阴阳不择物,美恶随意造。
    柏生何苦艰,似亦费天巧。
    天工巧有几,肯尽为汝耗。
    君看藜与藿,生意常草草。
    萱草虽微花,孤秀自能拔。
    亭亭乱叶中,一一芳心插。
    牵牛独何畏,诘曲自牙蘖。
    走寻荆与榛,如有宿昔约。
    南斋读书处,乱翠晓如泼。
    偏工贮秋雨,岁岁坏篱落。
    芦笋初似竹,稍开叶如蒲。
    方春节抱甲,渐老根生须。
    不爱当夏绿,爱此及秋枯。
    黄叶倒风雨,白花摇。
    行乐惜芳晨,秋风常苦早。
    谁知念离别,喜见秋瓜老。
    秋瓜感霜霰,茎叶飒已槁。
    宦游归无时,身若马系早。
    悲鸣念千里,耿耿志空抱。
    多忧竟何为,使汝玄发缟。
    官舍有丛竹,结根问囚厅。
    下为人所径,上密不容钉。
    殷勤戒吏卒,插棘护中庭。
    远砌忽坟裂,走鞭瘦竛竮。
    我常携枕簟,来此荫寒青。
    日暮不能去,卧听窗风泠。
    芎藭生蜀道,白芷来江南。
    漂流到关辅,犹不失芳甘。
    濯濯翠径满,愔愔清露涵。
    及其未花实,可以资筐篮。
    秋节忽已老,苦寒非所堪。
    劚根取其实,对此微物惭。
    自我来关辅,南山得再游。
    山中亦何有,草木媚深幽。
    菖蒲人不识,生此乱石沟。
    山高霜雪苦,苗叶不得抽。
    下有千岁根,蹙缩如蟠虬。
    长为鬼神守,德薄安敢偷。
    我归自南山,山翠犹在目。
    心随白云去,梦绕山之麓。
    汝従何方来,笑齿粲如玉。
    探怀出新诗,秀语夺山绿。
    觉来已茫昧,但记说秋菊。
    有如采樵子,入洞听琴筑。
    归来写遗声,犹胜人间曲。
    (八月十一日夜宿府学,方和此诗,梦与弟游南山,出诗数十篇,梦中甚爱之。
    乃觉唯记一句云蟋蟀悲秋菊。
    )野菊生秋涧,芳心空自知。
    无人惊岁晚,唯有暗蛩悲。
    花开涧水上,花落涧水湄。
    菊衰蛩亦蛰,与汝岁相期。
    楚客方多感,秋风咏江篱。
    落英不满掬,何以慰朝饥。

    【注释】:

    汝:

    ①古水名。源出河南省鲁山县大盂山,流经宝丰、襄城、郾城、上蔡、汝南,注入淮河。②第二人称代词。你;你的。《韩非子·内储说上》:“予汝天下而杀汝身。”

    今:

    ①此时;现在。《归去来兮辞》:“实迷途其未远,觉今是而昨非。”《战国策·赵策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左传·襄公二年》:“(崔子)今不来矣。”②现代。与“古”相对。《礼记·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:违反。)《论语·子罕》:“后生可畏,焉知来者之不如今也?”③今日。《诗经·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④当今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜杀人者也。”⑤将要;将会。司马迁《史记·项羽本纪》:“竖子不足与谋,夺项王天下者必沛公也。吾属今为之虏矣。”⑥不久。《史记·申屠嘉列传》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史记·项羽本纪》:“今不急下,吾烹太公。”

    又:

    ①副词。1.表示重复或继续。《左传·昭公二十五年》:“问,又如初。”2. 表示几种情况同时存在。《国语·晋语一》:“既无老谋,而又无壮事,何以事君?”(壮事:指服力役。)3.表示意思上更进一层。《孟子·公孙丑上》:“非徒无益,而又害之。”4.表示轻微转折。《聊斋志异·聂小倩》:“宁窃怜之,欲留宿别榻,又惧母嗔。”(窃:私下。)5. 用于否定句或反问句中加强语气。《左传·成公三年》:“臣实不才,又谁敢怨?”6. 表示整数之外再加零数。辛弃疾《美芹十论》:“盖历二十又三年。”。②通“有”。《汉书·韩信传》:“淮阴少年又侮信曰。”③通“宥”。宽恕。《礼记·王制》:“王三又,然后制刑。”④通“祐”。福。《卜辞通纂》第三六九片:“伐邛方,帝受我又。”(邛方:地名。受:授。)

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    然:

    ①燃烧。后来写作“燃”。《孟子·公孙丑上》:“若火之始然,泉之始达。”②代词。如此;这样。《吕氏春秋·用众》:“物固莫不有长,莫不有短,人亦然。”③对;赞同。《论语·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副词。1.表示出乎意料,相当于“乃”、“竟”。《汉书·丙吉传》:“君侯为汉相,奸吏成其私,然无所惩艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示顺承关系。相当于“便”、“就”。《庄子·外物》:“吾得斗升之水然活耳。”⑤连词。1.表示转折关系,相当于“然而”。《左传·僖公三十年》:“然郑亡,子亦有不利焉!”2.表示让步关系,相当于“虽然”。董解元《西厢记诸宫调》卷七:“然憔悴,尚天真,纤腰细褪罗裙。”⑥助词。1.用作形容词或副词词尾,表示状态,“……的样子”。《诗经· 小雅·南有嘉鱼》:“南有嘉鱼,烝然罩罩。”2. 用于句末,表示比拟。《孟子·尽心上》:“道则高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用于句末,表示断定,相当于“焉”、“也”。《论语·先进》:“若由也,不得其死然。”

    时:

    ①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”

    节:

    ①竹节。《史记·龟策列传》:“竹,外有理节,中直空虚。”左思《吴都赋》:“苞笋抽节。”泛指木节或骨节。《庄子·养生主》:“彼节者有间,而刀刃者无厚。”②季节;节气。《列子·汤问》:“寒暑易节,始一反焉。”《淮南子·天文》:“十五日为一节。”《史记·太史公自序》:“夫阴阳四时、八位、十二度、二十四节各有教令。”③节日。王维《九月九日忆山东兄弟》:“独在异乡为异客,每逢佳节倍思亲。”④礼节。《周易·家人》:“象曰:妇人嘻嘻,失家节也。”《论语·微子》:“长幼之节,不可废也。”⑤准则;法度。《礼记·曲礼上》:“礼不踰节。”⑥节操;气节。诸葛亮《出师表》:“此悉贞良死节之臣。”文天祥《正气歌》:“时穷节乃见。”《人物志·七缪》:“达有劳谦之称,穷有著明之节。”⑦节制。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲。”《史记·平津侯主父列传》:“富民之要,在于节俭。”《汉书·晁错传》:“人情莫不欲逸,三王节其力而不尽也。”《管子·心术下》:“节怒莫若乐,节乐莫若礼。”杜甫《往在》:“君臣节俭足,朝野欢呼同。”⑧符节。《左传·文公八年》:“司马握节以死。”《淮南子·道应》:“田鸠持节使秦。”苏轼《江城子·密州出猎》:“持节云中,何日遣冯唐。”(云中:郡名。)⑨一种用竹编成的打击乐器,用来调节乐曲的节拍。《列子·汤问》:“抚节悲歌。”(抚:击。)左思《蜀都赋》:“巴姬弹弦,汉女击节。”也指节奏、节拍。屈原《九歌·东君》:“展诗兮会舞,应律兮合节。”蔡琰《胡笳十八拍》:“十五拍兮节调促,气填胸兮谁识曲?”⑩高峻的样子《诗经·小雅·节南山》:“节彼南山。”(11)量词。段。《淮南子·说林》:“一节见而百节知也。”

    看:

    ①向远处看;望。《世说新语·文学》:“庾阐始作《扬州赋》……庾公闻赋成,求看,兼赠贶(kuàng)之。”(庾公:指庾亮。贶:赠,赐。)②观察。苏轼《题西林壁》:“横看成岭侧成峰,远近高低各不同。”(西林:庐山寺名。)又表示估量。高适《送田少府贬苍梧》:“丈夫穷达未可知,看君不合长贫贱。”(苍梧:县名。合:应该。)③观赏。李白《清平调》之三:“名花倾国两相欢,常得君王带笑看。”(倾国:指佳人,美女。)④看望;探访。《世说新语·德行》:“(陈仲举)至便问徐孺子所在,欲先看之。”《韩非子·外储说左下》:“梁车为邺令,其姊往看之。”⑤听;闻。杜甫《西阁口号呈元二十一》:“看君话王室,感动几销忧。”⑥助词。用在动词或动词性短语之后,表示试一试。白居易《眼病》:“人间方药应无益,争得金篦试刮看。”(争得:怎能。金篦:即金戉,一种金属小刀,为医生刮治眼病的工具。)[看护]照料;护理。张之翰《金缕曲·乙未清明》:“先茔(yíng)松柏谁看护?”(先茔:祖先坟地。)

    蔓:

    (一)①蔓生植物的枝茎。周敦颐《爱莲说》:“中通外直,不蔓不枝。”②蔓延。《左传·隐公元年》:“无使滋蔓,蔓难图也。” (二)mán [蔓菁]即“芜菁”。二年生草本植物。叶和根可食。《晋书·四夷传·吐谷浑》:“地宜大麦,而多蔓菁。”


  • ru jin you bu ran ,shi jie kan gua man 。

    “ru jin you bu ran ,shi jie kan gua man 。”shi gou chu chu :《he zi you ji yuan zhong cao mu shi yi shou 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    huang huang di wang dou ,he he zou qun yan 。
    jie ru du he wei ,bi men guan wu bian 。
    wei wu qi zu guan ,ru du guan bu juan 。
    qian niu yu kui liao ,cai zhai ru shi juan 。
    wu wen dong shan fu ,zhi jiu xie yan wan 。
    fu gui wei neng wang ,sheng se liao zi qian 。
    ru jin you bu ran ,shi jie kan gua man 。
    huai bao zi zu zhen ,yi lan na ji wan 。
    wu gui yu ru chu ,shen wu jie sui wan 。
    huang yuan mo shu mu ,cao mu dong cheng lin 。
    chun yang yi yi fu ,yan chou ge zi jin 。
    pu tao sui man jia ,kun dao bu neng ren 。
    ke lian bing dan liu ,hua ru po gong jin 。
    kui hua sui can can ,di jian bu sheng zan 。
    cong liao wan ke xi ,qing gong sui qiu shen 。
    wu sheng gan shi jie ,ci li deng fei xing 。
    piao ling bu zi you ,cheng yi fei ru neng 。
    jiang hu bu ke dao ,yi zhi ku qin qu 。
    an de shuang ye ya ,fei lai cheng hua tu 。
    chong bai dai ji cheng ,bai cheng ren yi lao 。
    bu ru chong cong hui ,chun chong qiu ke dao 。
    yin yang bu ze wu ,mei e sui yi zao 。
    bai sheng he ku jian ,shi yi fei tian qiao 。
    tian gong qiao you ji ,ken jin wei ru hao 。
    jun kan li yu huo ,sheng yi chang cao cao 。
    xuan cao sui wei hua ,gu xiu zi neng ba 。
    ting ting luan xie zhong ,yi yi fang xin cha 。
    qian niu du he wei ,jie qu zi ya nie 。
    zou xun jing yu zhen ,ru you su xi yao 。
    na zhai dou shu chu ,luan cui xiao ru po 。
    pian gong zhu qiu yu ,sui sui huai li la 。
    lu sun chu shi zhu ,shao kai xie ru pu 。
    fang chun jie bao jia ,jian lao gen sheng xu 。
    bu ai dang xia lu ,ai ci ji qiu ku 。
    huang xie dao feng yu ,bai hua yao 。
    hang le xi fang chen ,qiu feng chang ku zao 。
    shei zhi nian li bie ,xi jian qiu gua lao 。
    qiu gua gan shuang xian ,jing xie sa yi gao 。
    huan you gui mo shi ,shen re ma ji zao 。
    bei ming nian qian li ,geng geng zhi kong bao 。
    duo you jing he wei ,shi ru xuan fa gao 。
    guan she you cong zhu ,jie gen wen qiu ting 。
    xia wei ren suo jing ,shang mi bu rong ding 。
    yan qin jie li cu ,cha ji hu zhong ting 。
    yuan qi hu fen lie ,zou bian shou ling ping 。
    wo chang xie zhen dian ,lai ci yin han qing 。
    ri mu bu neng qu ,wo ting chuang feng ling 。
    xiong qiong sheng shu dao ,bai zhi lai jiang na 。
    piao liu dao guan fu ,you bu shi fang gan 。
    zhuo zhuo cui jing man ,yin yin qing lou han 。
    ji ji wei hua shi ,ke yi zi kuang lan 。
    qiu jie hu yi lao ,ku han fei suo kan 。
    zhu gen qu ji shi ,dui ci wei wu can 。
    zi wo lai guan fu ,na shan de zai you 。
    shan zhong yi he you ,cao mu mei shen you 。
    chang pu ren bu shi ,sheng ci luan dan gou 。
    shan gao shuang xue ku ,miao xie bu de chou 。
    xia you qian sui gen ,cu su ru pan qiu 。
    chang wei gui shen shou ,de bao an gan tou 。
    wo gui zi na shan ,shan cui you zai mu 。
    xin sui bai yun qu ,meng rao shan zhi lu 。
    ru cong he fang lai ,xiao chi can ru yu 。
    tan huai chu xin shi ,xiu yu duo shan lu 。
    jiao lai yi mang mei ,dan ji shui qiu ju 。
    you ru cai qiao zi ,ru dong ting qin zhu 。
    gui lai xie wei sheng ,you sheng ren jian qu 。
    (ba yue shi yi ri ye su fu xue ,fang he ci shi ,meng yu di you na shan ,chu shi shu shi pian ,meng zhong shen ai zhi 。
    nai jiao wei ji yi gou yun xi shuai bei qiu ju 。
    )ye ju sheng qiu jian ,fang xin kong zi zhi 。
    mo ren jing sui wan ,wei you an qiong bei 。
    hua kai jian shui shang ,hua la jian shui mei 。
    ju cui qiong yi zhe ,yu ru sui xiang ji 。
    chu ke fang duo gan ,qiu feng yong jiang li 。
    la ying bu man ju ,he yi wei chao ji 。

    【zhu shi 】:

    ru :

    ①gu shui ming 。yuan chu he na sheng lu shan xian da yu shan ,liu jing bao feng 、xiang cheng 、yan cheng 、shang cai 、ru na ,zhu ru huai he 。②di er ren chen dai ci 。ni ;ni de 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“yu ru tian xia er sha ru shen 。”

    jin :

    ①ci shi ;xian zai 。《gui qu lai xi ci 》:“shi mi tu ji wei yuan ,jiao jin shi er zuo fei 。”《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao fu jin zhe shu bu yu shi 。”《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“(cui zi )jin bu lai yi 。”②xian dai 。yu “gu ”xiang dui 。《li ji ·zhong yong 》:“sheng hu jin zhi shi ,fan gu zhi dao 。”(fan :wei fan 。)《lun yu ·zi han 》:“hou sheng ke wei ,yan zhi lai zhe zhi bu ru jin ye ?”③jin ri 。《shi jing ·shao na ·biao you mei 》:“qiu wo shu shi ,dai ji jin xi 。”(shu :duo 。shi :zhi wei hun nan zi 。dai dài:ji ;dao 。)④dang jin 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jin fu tian xia zhi ren mu ,wei you bu shi sha ren zhe ye 。”⑤jiang yao ;jiang hui 。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shu zi bu zu yu mou ,duo xiang wang tian xia zhe bi pei gong ye 。wu shu jin wei zhi lu yi 。”⑥bu jiu 。《shi ji ·shen tu jia lie chuan 》:“ru di wang ,wu jin shi ren shao re 。”⑦jia ru ;ru guo 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin bu ji xia ,wu peng tai gong 。”

    you :

    ①fu ci 。1.biao shi chong fu huo ji xu 。《zuo chuan ·zhao gong er shi wu nian 》:“wen ,you ru chu 。”2. biao shi ji chong qing kuang tong shi cun zai 。《guo yu ·jin yu yi 》:“ji mo lao mou ,er you mo zhuang shi ,he yi shi jun ?”(zhuang shi :zhi fu li yi 。)3.biao shi yi sai shang geng jin yi ceng 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“fei tu mo yi ,er you hai zhi 。”4.biao shi qing wei zhuai she 。《liao zhai zhi yi ·nie xiao qian 》:“ning qie lian zhi ,yu liu su bie ta ,you ju mu chen 。”(qie :si xia 。)5. yong yu fou ding gou huo fan wen gou zhong jia jiang yu qi 。《zuo chuan ·cheng gong san nian 》:“chen shi bu cai ,you shei gan yuan ?”6. biao shi zheng shu zhi wai zai jia ling shu 。xin qi ji 《mei qin shi lun 》:“gai li er shi you san nian 。”。②tong “you ”。《han shu ·han xin chuan 》:“huai yin shao nian you wu xin yue 。”③tong “you ”。kuan shu 。《li ji ·wang zhi 》:“wang san you ,ran hou zhi xing 。”④tong “祐”。fu 。《bo ci tong zuan 》di san liu jiu pian :“fa qiong fang ,di shou wo you 。”(qiong fang :de ming 。shou :shou 。)

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    ran :

    ①ran shao 。hou lai xie zuo “ran ”。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“re huo zhi shi ran ,quan zhi shi da 。”②dai ci 。ru ci ;zhe yang 。《lv shi chun qiu ·yong zhong 》:“wu gu mo bu you chang ,mo bu you duan ,ren yi ran 。”③dui ;zan tong 。《lun yu ·yong ye 》:“zi yue :‘yong zhi yan ran 。’”④fu ci 。1.biao shi chu hu yi liao ,xiang dang yu “nai ”、“jing ”。《han shu ·bing ji chuan 》:“jun hou wei han xiang ,jian li cheng ji si ,ran mo suo cheng ai (yì)。”(ai :zhi 。)2. biao shi shun cheng guan ji 。xiang dang yu “bian ”、“jiu ”。《zhuang zi ·wai wu 》:“wu de dou sheng zhi shui ran huo er 。”⑤lian ci 。1.biao shi zhuai she guan ji ,xiang dang yu “ran er ”。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“ran zheng wang ,zi yi you bu li yan !”2.biao shi rang bu guan ji ,xiang dang yu “sui ran ”。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan qi :“ran qiao cui ,shang tian zhen ,qian yao xi tui luo qun 。”⑥zhu ci 。1.yong zuo xing rong ci huo fu ci ci wei ,biao shi zhuang tai ,“……de yang zi ”。《shi jing · xiao ya ·na you jia yu 》:“na you jia yu ,zheng ran zhao zhao 。”2. yong yu gou mo ,biao shi bi ni 。《meng zi ·jin xin shang 》:“dao ze gao yi ,mei yi ,yi re deng tian ran 。”3. yong yu gou mo ,biao shi duan ding ,xiang dang yu “yan ”、“ye ”。《lun yu ·xian jin 》:“re you ye ,bu de ji si ran 。”

    shi :

    ①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”

    jie :

    ①zhu jie 。《shi ji ·gui ce lie chuan 》:“zhu ,wai you li jie ,zhong zhi kong xu 。”zuo sai 《wu dou fu 》:“bao sun chou jie 。”fan zhi mu jie huo gu jie 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“bi jie zhe you jian ,er dao ren zhe mo hou 。”②ji jie ;jie qi 。《lie zi ·shang wen 》:“han shu yi jie ,shi yi fan yan 。”《huai na zi ·tian wen 》:“shi wu ri wei yi jie 。”《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“fu yin yang si shi 、ba wei 、shi er du 、er shi si jie ge you jiao ling 。”③jie ri 。wang wei 《jiu yue jiu ri yi shan dong xiong di 》:“du zai yi xiang wei yi ke ,mei feng jia jie bei sai qin 。”④li jie 。《zhou yi ·jia ren 》:“xiang yue :fu ren xi xi ,shi jia jie ye 。”《lun yu ·wei zi 》:“chang you zhi jie ,bu ke fei ye 。”⑤zhun ze ;fa du 。《li ji ·qu li shang 》:“li bu yao jie 。”⑥jie cao ;qi jie 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“ci xi zhen liang si jie zhi chen 。”wen tian xiang 《zheng qi ge 》:“shi qiong jie nai jian 。”《ren wu zhi ·qi miao 》:“da you lao qian zhi chen ,qiong you zhe ming zhi jie 。”⑦jie zhi 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu 。”《shi ji ·ping jin hou zhu fu lie chuan 》:“fu min zhi yao ,zai yu jie jian 。”《han shu ·chao cuo chuan 》:“ren qing mo bu yu yi ,san wang jie ji li er bu jin ye 。”《guan zi ·xin shu xia 》:“jie nu mo re le ,jie le mo re li 。”du fu 《wang zai 》:“jun chen jie jian zu ,chao ye huan hu tong 。”⑧fu jie 。《zuo chuan ·wen gong ba nian 》:“si ma wo jie yi si 。”《huai na zi ·dao ying 》:“tian jiu chi jie shi qin 。”su shi 《jiang cheng zi ·mi zhou chu lie 》:“chi jie yun zhong ,he ri qian feng tang 。”(yun zhong :jun ming 。)⑨yi chong yong zhu bian cheng de da ji le qi ,yong lai diao jie le qu de jie pai 。《lie zi ·shang wen 》:“fu jie bei ge 。”(fu :ji 。)zuo sai 《shu dou fu 》:“ba ji dan xian ,han nv ji jie 。”ye zhi jie zou 、jie pai 。qu yuan 《jiu ge ·dong jun 》:“zhan shi xi hui wu ,ying lv xi ge jie 。”cai yan 《hu jia shi ba pai 》:“shi wu pai xi jie diao cu ,qi tian xiong xi shei shi qu ?”⑩gao jun de yang zi 《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“jie bi na shan 。”(11)liang ci 。duan 。《huai na zi ·shui lin 》:“yi jie jian er bai jie zhi ye 。”

    kan :

    ①xiang yuan chu kan ;wang 。《shi shui xin yu ·wen xue 》:“yu chan shi zuo 《yang zhou fu 》……yu gong wen fu cheng ,qiu kan ,jian zeng kuang (kuàng)zhi 。”(yu gong :zhi yu liang 。kuang :zeng ,ci 。)②guan cha 。su shi 《ti xi lin bi 》:“heng kan cheng ling ce cheng feng ,yuan jin gao di ge bu tong 。”(xi lin :lu shan si ming 。)you biao shi gu liang 。gao kuo 《song tian shao fu bian cang wu 》:“zhang fu qiong da wei ke zhi ,kan jun bu ge chang pin jian 。”(cang wu :xian ming 。ge :ying gai 。)③guan shang 。li bai 《qing ping diao 》zhi san :“ming hua qing guo liang xiang huan ,chang de jun wang dai xiao kan 。”(qing guo :zhi jia ren ,mei nv 。)④kan wang ;tan fang 。《shi shui xin yu ·de hang 》:“(chen zhong ju )zhi bian wen xu ru zi suo zai ,yu xian kan zhi 。”《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“liang che wei ye ling ,ji zi wang kan zhi 。”⑤ting ;wen 。du fu 《xi ge kou hao cheng yuan er shi yi 》:“kan jun hua wang shi ,gan dong ji xiao you 。”⑥zhu ci 。yong zai dong ci huo dong ci xing duan yu zhi hou ,biao shi shi yi shi 。bai ju yi 《yan bing 》:“ren jian fang yao ying mo yi ,zheng de jin bi shi gua kan 。”(zheng de :zen neng 。jin bi :ji jin 戉,yi chong jin shu xiao dao ,wei yi sheng gua zhi yan bing de gong ju 。)[kan hu ]zhao liao ;hu li 。zhang zhi han 《jin lv qu ·yi wei qing ming 》:“xian ying (yíng)song bai shei kan hu ?”(xian ying :zu xian fen de 。)

    man :

    (yi )①man sheng zhi wu de zhi jing 。zhou dui yi 《ai lian shui 》:“zhong tong wai zhi ,bu man bu zhi 。”②man yan 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“mo shi zi man ,man nan tu ye 。” (er )mán [man jing ]ji “wu jing ”。er nian sheng cao ben zhi wu 。xie he gen ke shi 。《jin shu ·si yi chuan ·tu gu hun 》:“de yi da mai ,er duo man jing 。”