• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 中虛畏泄氣,始嚼或半吐。

    “中虛畏泄氣,始嚼或半吐。”詩句出處:《食檳榔》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    月照無枝林,夜棟立萬礎。
    眇眇雲間扇,蔭此九月暑。
    上有垂房子,下繞絳刺禦。
    風欺紫鳳卵,雨暗蒼龍乳。
    裂包一墮地,還以皮自煮。
    北客初未諳,勸食俗難阻。
    中虛畏泄氣,始嚼或半吐。
    吸津得微甘,著齒隨亦苦。
    面目太嚴冷,滋味絕媚嫵。
    誅彭勛可策,推轂勇宜賈。
    瘴風作堅頑,導利時有補。
    藥儲固可爾,果錄詎用許。
    先生失膏粱,便腹委敗鼓。
    日啖過一粒,腸胃為所侮。
    蟄雷殷臍腎,藜藿腐亭午。
    書燈看膏盡,鉦漏歷歷數。
    老眼怕少睡,竟使赤眥努。
    渴思梅林咽,饑念黃獨舉。
    柰何農經中,收此困羈旅。
    牛舌不餉人,一斛肯多與。
    乃知見本偏,但可酬惡語。

    【註釋】:

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    虛:

    ①大土山。《詩經·鄘風·定之方中》:“升彼虛矣,以望楚矣。”②廢墟。《漢書·賈誼傳》:“凡十三歲,社稷為虛。”③集市。柳宗元《童區(ōu)寄傳》:“去逾四十裡之虛所賣之。”④空虛。《莊子·秋水》:“井蛙不可以語於海者,拘於虛也。”⑤空著。《戰國策·齊策四》:“梁王虛上位。”⑥虛假。《楚辭·九章·惜往日》:“聽讒人之虛辭。”⑦副詞。徒然,白白地。李商隱《安定城樓》:“賈生年少虛垂涕。”(賈生:漢代賈誼。)⑧指清靜無欲的內心境界。《老子》第十五章:“致虛極,守靜篤。”

    畏:

    ①恐懼;害怕。《史記·廉頗藺相如列傳》:“趙王畏秦,欲毋行。”②憂慮;擔心。《史記 ·項羽本紀》:“今卒少惰矣,秦兵日益,臣為君畏之!”③嚇唬;使害怕。《韓非子·忠孝》:“又且畏之以罰,然後不敢退。”④敬服。《論語·子罕》:“後生可畏,焉知來者之不如今也?”⑤通“隈”。弓的彎曲處。《周禮·考工記· 弓人》:“夫角之中,恒當弓之畏。”⑥通“威(wēi)”。威嚴。《韓非子·主道》:“其行罰也,畏乎如雷霆。”

    泄:

    (一)①液體、氣體排出。《素問·示從容論》:“血泄者脈急。”②發泄;發散。《詩經·大雅·民勞》:“惠此中國,俾民憂泄。”③泄漏;露出。《韓非子 ·外儲說右上》:“昭侯必獨臥,惟恐夢言泄於妻妾。”④通“褻”。侮狎;輕慢。蔡邕(yōng)《明堂月令論》:“所以示承祖考神明,明不敢泄瀆之義。” (二)yì 古水名。即今汲河,在安徽省。[泄泄]1. 和樂的樣子。楊炯《浮漚賦》:“泄泄悠悠,匪徐匪疾。”2. 松弛;懈怠。《詩經·大雅 ·板》:“天之方蹶,無然泄泄。”3. 鼓動翅膀的樣子。《詩經·邶風·雄雉》:“雄雉於飛,泄泄其羽。”

    氣:

    ①氣;氣體。《列子·天瑞》:“虹霓也,雲霧也,風雨也,四時也,此積氣之成乎天者也。”孟浩然《臨洞庭上張丞相》:“氣蒸雲夢澤,波撼嶽陽城。”②空氣。《列子·天瑞》:“天積氣耳,亡(wú)處亡氣。”(亡:通“無”。)③自然界陰陽風雨等現象。《莊子·逍遙遊》:“禦六氣之辯。”(禦:掌握適應。六氣:指陰陽風雨晦明。辯:同“變”。變化。)④呼吸;氣息。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“武氣絕,半日復息。”⑤氣味。《大戴禮記·四代》:“食為味,味為氣。”⑥氣勢;精神狀態。《左傳·莊公十年》:“夫戰,勇氣也。”⑦古代哲學概念。指形成宇宙萬物的最基本的物質實體。《荀子·王制》:“水火有氣而無生。”⑧古代醫學指人體生存要素之一。《呂氏春秋·盡數》:“精不流則氣鬱。”

    始:

    ①開頭;指事情的開端。《老子》第六十四章:“千裡之行,始於足下。”②當初。與“今”相對。《論語·公冶長》:“始吾於人也,聽其言而信其行。”③首先。與“後”相對。韓愈《贈張童子序》:“始自縣考試,定其可舉者,然後升於州若府。”(若:或者。)④副詞。1.剛剛;方才。《呂氏春秋·別類》:“室之始成也善,其後果敗。”白居易《琵琶行》:“千呼萬喚始出來,猶抱琵琶半遮面。”2.曾(céng)。與“未”連用。《淮南子·俶真》:“有有者,有無者,有未始有有無者。”

    嚼:

    (一)①咀嚼。杜甫《哀江頭》:“白馬嚼嚙黃金勒。”引申為品味;玩賞。張衡《西京賦》:“嚼清商而卻轉。”②飲盡。《史記·遊俠列傳》:“與人飲,使之嚼。”《後漢書·五行志一》:“嚼復嚼者,京都飲酒相強之辭也。”(二)jiáo ①用牙磨碎食物。《淮南子·說林》:“嚼而無味者,弗能內(nà)於喉。”(內:同“納”。)又指咬,含。《北齊書·徐之才傳》:“又以小史好嚼筆,故嘗執管就元文遙口曰:‘借君齒。’其不遜如此。”(小史:侍童。元文遙:北齊人,曾歷事文襄四主。)②品味;玩味。沈義父《樂府指迷·賦詞初填熟腔》:“久久自熟。便覺拗者少,全在推敲吟嚼之功也。”

    或:

    ①有的人;有的(物)。《史記·陳涉世傢》:“或以為死,或以為亡。”(亡:逃亡。)《論語·先進》:“如或知爾,則何以哉?”②副詞。1. 或許;也許。范縝《神滅論》:“刃之與利,或如來說。”2.又。《詩經·小雅·賓之初筵》:“既立之監,或佐之史。”(監:酒監。史:席間禦史。)《史記·李將軍列傳》:“軍之導,或失道,後大將軍。”③連詞。1.或者。《荀子·修身》:“則千裡雖遠,亦或遲或速,或先或後,胡為乎其不可以相及也。”(及:到。)2. 如果。《水經註·江水》:“或王命急宣,有時朝發白帝,暮到江陵。”④助詞。用在否定句中。《詩經·小雅·天保》:“如松柏之茂,無不爾或承。”(承:繼承。)⑤通“惑”。迷惑。《孟子·告子上》:“無或乎王之不智也。”《淮南子·汜論》:“論事如此,豈不或哉!”⑥疑怪。《孟子·告子上》:“無或乎王之不智也。”

    半:

    ①事物的二分之一;一半。《莊子·天下》:“一尺之捶(chuí),日取其半,萬世不竭。”(捶:通“棰”。短木棍。竭:盡。)《世說新語·任誕》:“又進一豚(tún),食半餘半。”(進:進獻。豚:小豬。)②一部分;不完全。杜甫《贈花卿》:“錦城絲管日紛紛,半入江風半入雲。”方幹《送孫百篇遊天臺》:“更有仙花與靈鳥,恐君多半未知名。”③中間。姚鼐《登泰山記》:“半山居霧若帶然。”

    吐:

    (一)①吐出。《荀子·賦篇》:“食桑而吐絲。”《詩經·大雅·烝民》:“柔則茹之,剛則吐之。”(茹:吞。)②說出;發表。《論衡·效力》:“故其吐文萬牒以上,可謂多力矣。”(牒:書札。多力:多才力。)③露出;放出;開放。《抱樸子·守塉》:“陸無含秀之苗,水無吐穗之株。”楊萬裡《蘭花》:“雪徑偷開碧淺花,冰根亂吐小紅芽。”[吐谷(yù)渾]我國古代鮮卑族建立的王朝。鮮卑族本居遼東,後遷陰山,又度隴西,住今青海、新疆間,改稱吐谷渾。初唐時被李靖所破,後被吐蕃消滅。 (二)tù 嘔吐。《呂氏春秋·介立》:“兩手據地而吐之。”


  • 中虚畏泄气,始嚼或半吐。

    “中虚畏泄气,始嚼或半吐。”诗句出处:《食槟榔》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    月照无枝林,夜栋立万础。
    眇眇云间扇,荫此九月暑。
    上有垂房子,下绕绛刺御。
    风欺紫凤卵,雨暗苍龙乳。
    裂包一堕地,还以皮自煮。
    北客初未谙,劝食俗难阻。
    中虚畏泄气,始嚼或半吐。
    吸津得微甘,著齿随亦苦。
    面目太严冷,滋味绝媚妩。
    诛彭勋可策,推毂勇宜贾。
    瘴风作坚顽,导利时有补。
    药储固可尔,果录讵用许。
    先生失膏粱,便腹委败鼓。
    日啖过一粒,肠胃为所侮。
    蛰雷殷脐肾,藜藿腐亭午。
    书灯看膏尽,钲漏历历数。
    老眼怕少睡,竟使赤眦努。
    渴思梅林咽,饥念黄独举。
    柰何农经中,收此困羁旅。
    牛舌不饷人,一斛肯多与。
    乃知见本偏,但可酬恶语。

    【注释】:

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    虚:

    ①大土山。《诗经·鄘风·定之方中》:“升彼虚矣,以望楚矣。”②废墟。《汉书·贾谊传》:“凡十三岁,社稷为虚。”③集市。柳宗元《童区(ōu)寄传》:“去逾四十里之虚所卖之。”④空虚。《庄子·秋水》:“井蛙不可以语于海者,拘于虚也。”⑤空着。《战国策·齐策四》:“梁王虚上位。”⑥虚假。《楚辞·九章·惜往日》:“听谗人之虚辞。”⑦副词。徒然,白白地。李商隐《安定城楼》:“贾生年少虚垂涕。”(贾生:汉代贾谊。)⑧指清静无欲的内心境界。《老子》第十五章:“致虚极,守静笃。”

    畏:

    ①恐惧;害怕。《史记·廉颇蔺相如列传》:“赵王畏秦,欲毋行。”②忧虑;担心。《史记 ·项羽本纪》:“今卒少惰矣,秦兵日益,臣为君畏之!”③吓唬;使害怕。《韩非子·忠孝》:“又且畏之以罚,然后不敢退。”④敬服。《论语·子罕》:“后生可畏,焉知来者之不如今也?”⑤通“隈”。弓的弯曲处。《周礼·考工记· 弓人》:“夫角之中,恒当弓之畏。”⑥通“威(wēi)”。威严。《韩非子·主道》:“其行罚也,畏乎如雷霆。”

    泄:

    (一)①液体、气体排出。《素问·示从容论》:“血泄者脉急。”②发泄;发散。《诗经·大雅·民劳》:“惠此中国,俾民忧泄。”③泄漏;露出。《韩非子 ·外储说右上》:“昭侯必独卧,惟恐梦言泄于妻妾。”④通“亵”。侮狎;轻慢。蔡邕(yōng)《明堂月令论》:“所以示承祖考神明,明不敢泄渎之义。” (二)yì 古水名。即今汲河,在安徽省。[泄泄]1. 和乐的样子。杨炯《浮沤赋》:“泄泄悠悠,匪徐匪疾。”2. 松弛;懈怠。《诗经·大雅 ·板》:“天之方蹶,无然泄泄。”3. 鼓动翅膀的样子。《诗经·邶风·雄雉》:“雄雉于飞,泄泄其羽。”

    气:

    ①气;气体。《列子·天瑞》:“虹霓也,云雾也,风雨也,四时也,此积气之成乎天者也。”孟浩然《临洞庭上张丞相》:“气蒸云梦泽,波撼岳阳城。”②空气。《列子·天瑞》:“天积气耳,亡(wú)处亡气。”(亡:通“无”。)③自然界阴阳风雨等现象。《庄子·逍遥游》:“御六气之辩。”(御:掌握适应。六气:指阴阳风雨晦明。辩:同“变”。变化。)④呼吸;气息。《汉书·苏建传附苏武》:“武气绝,半日复息。”⑤气味。《大戴礼记·四代》:“食为味,味为气。”⑥气势;精神状态。《左传·庄公十年》:“夫战,勇气也。”⑦古代哲学概念。指形成宇宙万物的最基本的物质实体。《荀子·王制》:“水火有气而无生。”⑧古代医学指人体生存要素之一。《吕氏春秋·尽数》:“精不流则气郁。”

    始:

    ①开头;指事情的开端。《老子》第六十四章:“千里之行,始于足下。”②当初。与“今”相对。《论语·公冶长》:“始吾于人也,听其言而信其行。”③首先。与“后”相对。韩愈《赠张童子序》:“始自县考试,定其可举者,然后升于州若府。”(若:或者。)④副词。1.刚刚;方才。《吕氏春秋·别类》:“室之始成也善,其后果败。”白居易《琵琶行》:“千呼万唤始出来,犹抱琵琶半遮面。”2.曾(céng)。与“未”连用。《淮南子·俶真》:“有有者,有无者,有未始有有无者。”

    嚼:

    (一)①咀嚼。杜甫《哀江头》:“白马嚼啮黄金勒。”引申为品味;玩赏。张衡《西京赋》:“嚼清商而却转。”②饮尽。《史记·游侠列传》:“与人饮,使之嚼。”《后汉书·五行志一》:“嚼复嚼者,京都饮酒相强之辞也。”(二)jiáo ①用牙磨碎食物。《淮南子·说林》:“嚼而无味者,弗能内(nà)于喉。”(内:同“纳”。)又指咬,含。《北齐书·徐之才传》:“又以小史好嚼笔,故尝执管就元文遥口曰:‘借君齿。’其不逊如此。”(小史:侍童。元文遥:北齐人,曾历事文襄四主。)②品味;玩味。沈义父《乐府指迷·赋词初填熟腔》:“久久自熟。便觉拗者少,全在推敲吟嚼之功也。”

    或:

    ①有的人;有的(物)。《史记·陈涉世家》:“或以为死,或以为亡。”(亡:逃亡。)《论语·先进》:“如或知尔,则何以哉?”②副词。1. 或许;也许。范缜《神灭论》:“刃之与利,或如来说。”2.又。《诗经·小雅·宾之初筵》:“既立之监,或佐之史。”(监:酒监。史:席间御史。)《史记·李将军列传》:“军之导,或失道,后大将军。”③连词。1.或者。《荀子·修身》:“则千里虽远,亦或迟或速,或先或后,胡为乎其不可以相及也。”(及:到。)2. 如果。《水经注·江水》:“或王命急宣,有时朝发白帝,暮到江陵。”④助词。用在否定句中。《诗经·小雅·天保》:“如松柏之茂,无不尔或承。”(承:继承。)⑤通“惑”。迷惑。《孟子·告子上》:“无或乎王之不智也。”《淮南子·汜论》:“论事如此,岂不或哉!”⑥疑怪。《孟子·告子上》:“无或乎王之不智也。”

    半:

    ①事物的二分之一;一半。《庄子·天下》:“一尺之捶(chuí),日取其半,万世不竭。”(捶:通“棰”。短木棍。竭:尽。)《世说新语·任诞》:“又进一豚(tún),食半余半。”(进:进献。豚:小猪。)②一部分;不完全。杜甫《赠花卿》:“锦城丝管日纷纷,半入江风半入云。”方干《送孙百篇游天台》:“更有仙花与灵鸟,恐君多半未知名。”③中间。姚鼐《登泰山记》:“半山居雾若带然。”

    吐:

    (一)①吐出。《荀子·赋篇》:“食桑而吐丝。”《诗经·大雅·烝民》:“柔则茹之,刚则吐之。”(茹:吞。)②说出;发表。《论衡·效力》:“故其吐文万牒以上,可谓多力矣。”(牒:书札。多力:多才力。)③露出;放出;开放。《抱朴子·守塉》:“陆无含秀之苗,水无吐穗之株。”杨万里《兰花》:“雪径偷开碧浅花,冰根乱吐小红芽。”[吐谷(yù)浑]我国古代鲜卑族建立的王朝。鲜卑族本居辽东,后迁阴山,又度陇西,住今青海、新疆间,改称吐谷浑。初唐时被李靖所破,后被吐蕃消灭。 (二)tù 呕吐。《吕氏春秋·介立》:“两手据地而吐之。”


  • zhong xu wei xie qi ,shi jiao huo ban tu 。

    “zhong xu wei xie qi ,shi jiao huo ban tu 。”shi gou chu chu :《shi bin lang 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    yue zhao mo zhi lin ,ye dong li mo chu 。
    miao miao yun jian shan ,yin ci jiu yue shu 。
    shang you chui fang zi ,xia rao jiang ci yu 。
    feng qi zi feng luan ,yu an cang long ru 。
    lie bao yi duo de ,hai yi pi zi zhu 。
    bei ke chu wei an ,quan shi su nan zu 。
    zhong xu wei xie qi ,shi jiao huo ban tu 。
    xi jin de wei gan ,zhe chi sui yi ku 。
    mian mu tai yan leng ,zi wei jue mei wu 。
    zhu peng xun ke ce ,tui gu yong yi gu 。
    zhang feng zuo jian wan ,dao li shi you bu 。
    yao chu gu ke er ,guo lu ju yong hu 。
    xian sheng shi gao liang ,bian fu wei bai gu 。
    ri dan guo yi li ,chang wei wei suo wu 。
    zhe lei yan qi shen ,li huo fu ting wu 。
    shu deng kan gao jin ,zheng lou li li shu 。
    lao yan pa shao shui ,jing shi chi zi nu 。
    ke sai mei lin yan ,ji nian huang du ju 。
    nai he nong jing zhong ,shou ci kun ji lv 。
    niu she bu xiang ren ,yi hu ken duo yu 。
    nai zhi jian ben pian ,dan ke chou e yu 。

    【zhu shi 】:

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    xu :

    ①da tu shan 。《shi jing ·yong feng ·ding zhi fang zhong 》:“sheng bi xu yi ,yi wang chu yi 。”②fei xu 。《han shu ·gu yi chuan 》:“fan shi san sui ,she ji wei xu 。”③ji shi 。liu zong yuan 《tong ou (ōu)ji chuan 》:“qu yu si shi li zhi xu suo mai zhi 。”④kong xu 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“jing wa bu ke yi yu yu hai zhe ,ju yu xu ye 。”⑤kong zhao 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“liang wang xu shang wei 。”⑥xu jia 。《chu ci ·jiu zhang ·xi wang ri 》:“ting chan ren zhi xu ci 。”⑦fu ci 。tu ran ,bai bai de 。li shang yin 《an ding cheng lou 》:“gu sheng nian shao xu chui ti 。”(gu sheng :han dai gu yi 。)⑧zhi qing jing mo yu de nei xin jing jie 。《lao zi 》di shi wu zhang :“zhi xu ji ,shou jing du 。”

    wei :

    ①kong ju ;hai pa 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“zhao wang wei qin ,yu wu hang 。”②you lv ;dan xin 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin cu shao duo yi ,qin bing ri yi ,chen wei jun wei zhi !”③he hu ;shi hai pa 。《han fei zi ·zhong xiao 》:“you ju wei zhi yi fa ,ran hou bu gan tui 。”④jing fu 。《lun yu ·zi han 》:“hou sheng ke wei ,yan zhi lai zhe zhi bu ru jin ye ?”⑤tong “wei ”。gong de wan qu chu 。《zhou li ·kao gong ji · gong ren 》:“fu jiao zhi zhong ,heng dang gong zhi wei 。”⑥tong “wei (wēi)”。wei yan 。《han fei zi ·zhu dao 》:“ji hang fa ye ,wei hu ru lei ting 。”

    xie :

    (yi )①ye ti 、qi ti pai chu 。《su wen ·shi cong rong lun 》:“xie xie zhe mai ji 。”②fa xie ;fa san 。《shi jing ·da ya ·min lao 》:“hui ci zhong guo ,bi min you xie 。”③xie lou ;lou chu 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“zhao hou bi du wo ,wei kong meng yan xie yu qi qie 。”④tong “xie ”。wu xia ;qing man 。cai yong (yōng)《ming tang yue ling lun 》:“suo yi shi cheng zu kao shen ming ,ming bu gan xie du zhi yi 。” (er )yì gu shui ming 。ji jin ji he ,zai an hui sheng 。[xie xie ]1. he le de yang zi 。yang jiong 《fu ou fu 》:“xie xie you you ,fei xu fei ji 。”2. song chi ;xie dai 。《shi jing ·da ya ·ban 》:“tian zhi fang jue ,mo ran xie xie 。”3. gu dong chi bang de yang zi 。《shi jing ·bei feng ·xiong zhi 》:“xiong zhi yu fei ,xie xie ji yu 。”

    qi :

    ①qi ;qi ti 。《lie zi ·tian rui 》:“hong ni ye ,yun wu ye ,feng yu ye ,si shi ye ,ci ji qi zhi cheng hu tian zhe ye 。”meng hao ran 《lin dong ting shang zhang cheng xiang 》:“qi zheng yun meng ze ,bo han yue yang cheng 。”②kong qi 。《lie zi ·tian rui 》:“tian ji qi er ,wang (wú)chu wang qi 。”(wang :tong “mo ”。)③zi ran jie yin yang feng yu deng xian xiang 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yu liu qi zhi bian 。”(yu :zhang wo kuo ying 。liu qi :zhi yin yang feng yu hui ming 。bian :tong “bian ”。bian hua 。)④hu xi ;qi xi 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“wu qi jue ,ban ri fu xi 。”⑤qi wei 。《da dai li ji ·si dai 》:“shi wei wei ,wei wei qi 。”⑥qi shi ;jing shen zhuang tai 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“fu zhan ,yong qi ye 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi xing cheng yu zhou mo wu de zui ji ben de wu zhi shi ti 。《xun zi ·wang zhi 》:“shui huo you qi er mo sheng 。”⑧gu dai yi xue zhi ren ti sheng cun yao su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·jin shu 》:“jing bu liu ze qi yu 。”

    shi :

    ①kai tou ;zhi shi qing de kai duan 。《lao zi 》di liu shi si zhang :“qian li zhi hang ,shi yu zu xia 。”②dang chu 。yu “jin ”xiang dui 。《lun yu ·gong ye chang 》:“shi wu yu ren ye ,ting ji yan er xin ji hang 。”③shou xian 。yu “hou ”xiang dui 。han yu 《zeng zhang tong zi xu 》:“shi zi xian kao shi ,ding ji ke ju zhe ,ran hou sheng yu zhou re fu 。”(re :huo zhe 。)④fu ci 。1.gang gang ;fang cai 。《lv shi chun qiu ·bie lei 》:“shi zhi shi cheng ye shan ,ji hou guo bai 。”bai ju yi 《pi pa hang 》:“qian hu mo huan shi chu lai ,you bao pi pa ban zhe mian 。”2.ceng (céng)。yu “wei ”lian yong 。《huai na zi ·chu zhen 》:“you you zhe ,you mo zhe ,you wei shi you you mo zhe 。”

    jiao :

    (yi )①ju jiao 。du fu 《ai jiang tou 》:“bai ma jiao nie huang jin le 。”yin shen wei pin wei ;wan shang 。zhang heng 《xi jing fu 》:“jiao qing shang er que zhuai 。”②yin jin 。《shi ji ·you xia lie chuan 》:“yu ren yin ,shi zhi jiao 。”《hou han shu ·wu hang zhi yi 》:“jiao fu jiao zhe ,jing dou yin jiu xiang jiang zhi ci ye 。”(er )jiáo ①yong ya mo sui shi wu 。《huai na zi ·shui lin 》:“jiao er mo wei zhe ,fu neng nei (nà)yu hou 。”(nei :tong “na ”。)you zhi yao ,han 。《bei ji shu ·xu zhi cai chuan 》:“you yi xiao shi hao jiao bi ,gu chang zhi guan jiu yuan wen yao kou yue :‘jie jun chi 。’ji bu xun ru ci 。”(xiao shi :shi tong 。yuan wen yao :bei ji ren ,ceng li shi wen xiang si zhu 。)②pin wei ;wan wei 。shen yi fu 《le fu zhi mi ·fu ci chu tian shou qiang 》:“jiu jiu zi shou 。bian jiao ao zhe shao ,quan zai tui qiao yin jiao zhi gong ye 。”

    huo :

    ①you de ren ;you de (wu )。《shi ji ·chen she shi jia 》:“huo yi wei si ,huo yi wei wang 。”(wang :tao wang 。)《lun yu ·xian jin 》:“ru huo zhi er ,ze he yi zai ?”②fu ci 。1. huo hu ;ye hu 。fan zhen 《shen mie lun 》:“ren zhi yu li ,huo ru lai shui 。”2.you 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“ji li zhi jian ,huo zuo zhi shi 。”(jian :jiu jian 。shi :xi jian yu shi 。)《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“jun zhi dao ,huo shi dao ,hou da jiang jun 。”③lian ci 。1.huo zhe 。《xun zi ·xiu shen 》:“ze qian li sui yuan ,yi huo chi huo su ,huo xian huo hou ,hu wei hu ji bu ke yi xiang ji ye 。”(ji :dao 。)2. ru guo 。《shui jing zhu ·jiang shui 》:“huo wang ming ji xuan ,you shi chao fa bai di ,mu dao jiang ling 。”④zhu ci 。yong zai fou ding gou zhong 。《shi jing ·xiao ya ·tian bao 》:“ru song bai zhi mao ,mo bu er huo cheng 。”(cheng :ji cheng 。)⑤tong “huo ”。mi huo 。《meng zi ·gao zi shang 》:“mo huo hu wang zhi bu zhi ye 。”《huai na zi ·si lun 》:“lun shi ru ci ,qi bu huo zai !”⑥yi guai 。《meng zi ·gao zi shang 》:“mo huo hu wang zhi bu zhi ye 。”

    ban :

    ①shi wu de er fen zhi yi ;yi ban 。《zhuang zi ·tian xia 》:“yi che zhi chui (chuí),ri qu ji ban ,mo shi bu jie 。”(chui :tong “chui ”。duan mu gun 。jie :jin 。)《shi shui xin yu ·ren dan 》:“you jin yi tun (tún),shi ban yu ban 。”(jin :jin suo 。tun :xiao zhu 。)②yi bu fen ;bu wan quan 。du fu 《zeng hua qing 》:“jin cheng si guan ri fen fen ,ban ru jiang feng ban ru yun 。”fang gan 《song sun bai pian you tian tai 》:“geng you xian hua yu ling diao ,kong jun duo ban wei zhi ming 。”③zhong jian 。yao nai 《deng tai shan ji 》:“ban shan ju wu re dai ran 。”

    tu :

    (yi )①tu chu 。《xun zi ·fu pian 》:“shi sang er tu si 。”《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“rou ze ru zhi ,gang ze tu zhi 。”(ru :tun 。)②shui chu ;fa biao 。《lun heng ·xiao li 》:“gu ji tu wen mo die yi shang ,ke wei duo li yi 。”(die :shu zha 。duo li :duo cai li 。)③lou chu ;fang chu ;kai fang 。《bao piao zi ·shou ji 》:“liu mo han xiu zhi miao ,shui mo tu sui zhi zhu 。”yang mo li 《lan hua 》:“xue jing tou kai bi jian hua ,bing gen luan tu xiao gong ya 。”[tu gu (yù)hun ]wo guo gu dai xian bei zu jian li de wang chao 。xian bei zu ben ju liao dong ,hou qian yin shan ,you du long xi ,zhu jin qing hai 、xin jiang jian ,gai chen tu gu hun 。chu tang shi bei li jing suo po ,hou bei tu fan xiao mie 。 (er )tù ou tu 。《lv shi chun qiu ·jie li 》:“liang shou ju de er tu zhi 。”