- 繁体
- 简体
- 拼音
-
三韓王子西求法,鑿齒彌天兩勍敵。
“三韓王子西求法,鑿齒彌天兩勍敵。”詩句出處:《送楊傑》;是宋朝詩人蘇軾的作品。天門夜上賓出日,萬裡紅波半天赤。
歸來平地看跳丸,一點黃金鑄秋橘。
太華峰頭作重九,天風吹灩黃花酒。
浩歌馳下腰帶鞓,醉舞崩崖一揮手。
神遊八極萬緣虛,下視蚊雷隱污渠。
大千一息八十返,笑厲東海騎鯨魚。
三韓王子西求法,鑿齒彌天兩勍敵。
過江風急浪如山,寄語舟人好看客。
【註釋】:
三:
(一)(sān)①數目。二加一所得。②代表多次或多數。如:三反四覆;三令五申。參見“三折肱”。(二)(sān,舊讀sàn)再三。見“三思”、“三復”。韓:
古國名。1.周代諸侯國。其地在今山西河津東北。後為晉所滅。《左傳·僖公二十四年》:“邗、晉、應、韓,武之穆也。”2.戰國時諸侯國。其地在今河南中部和山西東南部。後為秦所滅。《韓非子·定法》:“韓者,晉之別國也。”王:
(一)①夏商周時代最高統治者的稱號。秦始皇以後改稱皇帝。《尚書·盤庚上》:“王命眾,悉至於庭。”(悉:都;全。)②春秋戰國時期的諸侯。《孟子·梁惠王上》:“王好戰,請以戰喻。”③漢以後的最高封爵。《漢書·諸侯王表》:“武帝施主父之冊,下推恩之令,使諸侯王得分戶邑以封子弟,不行黜涉而藩國自析。”(主父:人名。冊:同“策”。析:削弱。)④諸侯或外族來朝見天子。《尚書·大禹謨》:“四夷來王。”⑤首領;同類中最特出或最大者。杜甫《前出塞》:“射人先射馬,擒賊先擒王。”⑥古代對祖父母輩的尊稱。《爾雅·釋親》:“父之考為王父,父之妣(bǐ)為王母。” (二)wàng ①統治同傢。《史記·項羽本紀》:“沛公欲王關中。”《商君書·更法》:“三代不同禮而王。”②成就王業。《孟子·梁惠王上》:“七十者衣(yì)帛(bó)食肉,黎民不饑不寒,然而不王者,未之有也。”子:
①孩子,兼指男女。《詩經·豳風· 七月》:“同我婦子,饁彼南畝。”(饁yè:送飯。南畝:指田地。)②兒子或女兒。《戰國策·趙策四》:“丈夫亦愛憐其少子乎?”此指兒子。《韓非子·說林上》:“衛人嫁其子。”此指女兒。③人的通稱,或指男;或指女。《詩經·邶風·匏有苦葉》:“招招舟子,人涉印否?”(涉:過河。印āng:我。)《周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”(之:此。歸:出嫁。)④尊稱,多指男子。《詩經·衛風·氓》:“匪我愆期,子無良媒。”(匪:非。愆qiān:錯,誤。)⑤動物的卵或幼小的動物。《詩經·小雅·小宛》:“螟嶺有子,蜾蠃負之。”(螟蛉mínglíng:一種吃禾心的害蟲。蜾蠃guǒluǒ:細腰蜂。)《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”⑥植物的果實或種子。劉義慶《世說新語·雅量》:“樹在道邊而多子,此必苦李。”李紳《憫農》之一:“春種一粒粟,秋收萬顆子。”⑦古代五等爵位的第四等。《禮記·王制》:“王者之制祿爵:公、侯、伯、子、男凡五等。”⑧地支的第一位,常與天幹相配以紀日、紀年。《春秋 · 桓公十八年》:“夏四月丙子,公薨於齊。”韓愈《息國夫人墓志銘》:“元和七年甲子,日南至,以疾卒。”(元和:唐憲宗年號。日南至:指夏至。)又指十二時辰之一,即子時,自夜十一時至次日晨一時。⑨利息。《史記·貨殖列傳》:“子貸金錢千貫。”西:
①鳥類止息。《敦煌曲子詞集·西江月》:“棹歌驚起亂西禽,女伴各歸南浦。”②方位名,日落處,與“東”相對。《左傳·僖公四年》:“東至於海,西至於河。”③副詞。向西;往西。王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”求:
①尋覓。《詩經·小雅·伐木》:“嚶其鳴矣,求其友聲。”(嚶:鳥鳴聲。)《商君書·更法》:“慮世事之變,討正法之本,求使民之道。”②追求。《詩經·周南·關雎》:“求之不得,寤寐思服。”(寤:睡醒。寐:睡著。思服:想念。)③乞求;請求。《戰國策·趙策三》:“故不若亟割地求和。”④要求;需求。《論語·衛靈公》:“君子求諸己,小人求諸人。”⑤選擇;選取。《論衡·譏日》:“作車不求良辰,裁衣獨求吉日,俗人所重,失輕重之實也。”⑥證討。《詩經·大雅·江漢》:“匪安匪遊,淮夷來求。”⑦通“逑”。聚。《詩經·小雅·桑扈》:“萬福來求。”法:
① 刑法;法令;法律;制度。《周易·蒙》:“利用刑人,以正法也。”(刑人:以刑懲人。)又指制度;規章。《孟子·離婁上》:“遵先王之法而過者,未之有也。”②標準;模范。《管子·七法》:“尺寸也,繩墨也,規矩也……謂之法。”③方法;辦法。沈括《夢溪筆談·技藝》:“其法:用膠泥刻字,薄如錢唇,每字為一印,火燒令堅。”④仿效;學習。《商君書·壹言》:“故聖人之為國也,不法古,不修今,因世而為之治。”⑤佛教的教義。李白《春日歸山寄孟浩然》:“鳥聚疑聞法,龍參若護禪。”鑿:
(一)①鑿子。木工挖槽打孔的工具。王充《論衡·效力》:“鑿所以入木者,槌叩之也。”(叩:敲打。)②鑿開;挖通。《戰國策·齊策四》:“請為君復鑿二窟。” (二)zuò ①器物上容納枘(ruì)的孔,即榫卯或卯眼。宋玉《九辯》:“圓鑿而方枘(ruì銳)兮。”(枘:榫頭。)②明確;真實。紀昀《閱微草堂筆記·如是我聞》:“然據其所言,乃鑿然中理。”[鑿鑿]1. 形容鮮明的樣子。《詩經·唐風·揚之水》:“揚之水,白石鑿鑿。2.確實,真實。《聊齋志異·段氏》:“言之鑿鑿,確可信據。”齒:
①門牙。後泛指牙齒。《韓非子·存韓》:“唇亡則齒寒。”蘇轍《橄欖》:“待得微甘回齒頰,已輸巖蜜十分甜。”(輸:不及,趕不上。)②物體的齒形部分。賈思勰《齊民要術·耕田》:“耕荒畢,以鐵齒楱(lòuzòu)再遍杷(pá)之。”③年歲。《漢書·趙充國傳》:“臣位至上卿……犬馬之齒七十六。”④並列;同列;排列。《莊子·天下》:“百官以此相齒。”⑤說到;提起。⑥錄用;選用。《三國志· 蜀書·諸葛亮傳》:“循名責實,虛偽不齒。”[齒冷]久笑牙齒感到冷。謂貽笑於人而招致譏嘲。《南齊書·樂頤傳》:“人笑褚公,至今齒冷。”[齒錄]1.收錄;敘用。《魏書·劉文曄傳》:“以臣年小,不及齒錄。”2.科舉時代,凡同年登科者,各具姓名、年齡、籍貫、三代,匯刻成帙,稱作“齒錄”。也稱“同年錄”。彌:
(一)①遍;滿。《周禮·春官·大祝》:“國有大故天災,彌祀社稷禱祠。”(社稷:土神和谷神。禱祠:祈禱。)蘇軾《喜雨亭記》:“既而彌月不雨,民方以為憂。”②久;長久。《史記·荊軻列傳》:“太傅之計,曠日彌久。”(太傅:官名。)③彌合;彌補。《左傳·僖公二十六年》:“彌縫其闕,而匡救其災。”(闕:缺欠。)④副詞。越發;更加。蘇洵《六國論》:“侵之彌急。”傅玄《秋胡行》:“玉磨愈潔,蘭動彌馨。”(馨:芳香。) (二)mǐ 通“弭”。止息;清除。《周禮·春官·小祝》:“彌災兵。”天:
①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”兩:
①[數]兩隻。《史記·孫子吳起列傳》:“則以刑法斷其~足而黥之。”②[數]二。白居易《琵琶行》:“轉軸撥弦三~聲,未成曲調先有情。”③[數]雙方。《赤壁之戰》:“孤與老賊勢不~立。”④[量]1. 雙。《詩經·齊風·南山》:“葛屨五~。”(葛屨:葛佈制成的鞋。)2. 重量單位。二十四銖為一兩,十六兩為一斤。《魯提轄拳打鎮關西》:“去包裡取出一錠十~銀子放在桌上。”3.匹。《左傳·閔公二年》:“歸夫人魚軒,重錦三十~。”⑤(liang)[量]計算車乘的單位。《古文觀止·送楊少尹序》:“車數百~。”偷:
①茍且;隻顧眼前。《禮記·表記》:“君子莊敬日強,安肆日偷。”(莊敬:恭敬謹慎。安肆:安逸放縱。)②懈怠;懶惰。《孫臏兵法· 將失》:“令數變,眾偷,可敗也。”《荀子·君道》:“賞克罰偷則民不怠。”(克:能者。)③淺薄;輕薄。《論語·泰伯》:“故舊不遺,則民不偷。”(故舊不遺:不遺忘老朋友。)④盜竊;偷竊。《論語· 泰伯》:“故舊不遺,則民不偷。”⑤偷盜的人;竊賊。《漢書·張敞傳》:“置酒,小偷悉來賀。”《晉書·王獻之傳》:“群偷驚走。”(走:跑。)⑥私下;暗地裡。李商隱《無題》:“八歲偷照鏡。”⑦抽出;騰出(多指時間)。梅堯臣《和公儀龍圖戲勉》:“忙中唯此是偷閑。”小:
①微小;細小。與“大”相對。《莊子·逍遙遊》:“此小大之辯也。”②低;低微。古樂府《陌上桑》:“十五府小史,二十朝大夫。”(府:太守官府。小史:小吏。朝:朝廷。)③狹小;狹隘。④輕視。《左傳·桓公四年》:“秦師侵芮,敗焉,小之也。”⑤年幼。《晉書·郗鑒傳》:“時兄子(郗)邁、外甥周翼並小,常攜之就食。”也指年幼的人。李白《長幹行》:“同居長幹裡,兩小無嫌猜。”(嫌猜:嫌疑。)又指排行最末的。古樂府《木蘭詩》:“小弟聞姊來,磨刀霍霍向豬羊。”(霍霍:磨刀聲。)⑥稍微;略微。《孟子·公孫醜上》:“今病小愈。”⑦舊時特指妾。⑧謙詞。1. 指與自己有關的事物。2. 自稱。《左傳·隱公元年》:“小小有母,皆嘗小小之食矣。”⑨表示時間短暫。楊萬裡《夏夜追涼》:“開門小立月明中。”⑩副詞。表示程度淺。相當於“稍微”。《後漢書 ·應劭傳》:“制禦小緩,則陸掠殘害。”(制禦:統治。陸掠:擄掠。)[小人]1. 平民。《論語·顏淵》:“君子之德風,小人之德草。”2. 指沒有道德修養的人。《尚書·大禹謨》:“君子在野,小人在位。”3.自稱的謙詞。 -
三韩王子西求法,凿齿弥天两勍敌。
“三韩王子西求法,凿齿弥天两勍敌。”诗句出处:《送杨杰》;是宋朝诗人苏轼的作品。天门夜上宾出日,万里红波半天赤。
归来平地看跳丸,一点黄金铸秋橘。
太华峰头作重九,天风吹灩黄花酒。
浩歌驰下腰带鞓,醉舞崩崖一挥手。
神游八极万缘虚,下视蚊雷隐污渠。
大千一息八十返,笑厉东海骑鲸鱼。
三韩王子西求法,凿齿弥天两勍敌。
过江风急浪如山,寄语舟人好看客。
【注释】:
三:
(一)(sān)①数目。二加一所得。②代表多次或多数。如:三反四覆;三令五申。参见“三折肱”。(二)(sān,旧读sàn)再三。见“三思”、“三复”。韩:
古国名。1.周代诸侯国。其地在今山西河津东北。后为晋所灭。《左传·僖公二十四年》:“邗、晋、应、韩,武之穆也。”2.战国时诸侯国。其地在今河南中部和山西东南部。后为秦所灭。《韩非子·定法》:“韩者,晋之别国也。”王:
(一)①夏商周时代最高统治者的称号。秦始皇以后改称皇帝。《尚书·盘庚上》:“王命众,悉至于庭。”(悉:都;全。)②春秋战国时期的诸侯。《孟子·梁惠王上》:“王好战,请以战喻。”③汉以后的最高封爵。《汉书·诸侯王表》:“武帝施主父之册,下推恩之令,使诸侯王得分户邑以封子弟,不行黜涉而藩国自析。”(主父:人名。册:同“策”。析:削弱。)④诸侯或外族来朝见天子。《尚书·大禹谟》:“四夷来王。”⑤首领;同类中最特出或最大者。杜甫《前出塞》:“射人先射马,擒贼先擒王。”⑥古代对祖父母辈的尊称。《尔雅·释亲》:“父之考为王父,父之妣(bǐ)为王母。” (二)wàng ①统治同家。《史记·项羽本纪》:“沛公欲王关中。”《商君书·更法》:“三代不同礼而王。”②成就王业。《孟子·梁惠王上》:“七十者衣(yì)帛(bó)食肉,黎民不饥不寒,然而不王者,未之有也。”子:
①孩子,兼指男女。《诗经·豳风· 七月》:“同我妇子,馌彼南亩。”(馌yè:送饭。南亩:指田地。)②儿子或女儿。《战国策·赵策四》:“丈夫亦爱怜其少子乎?”此指儿子。《韩非子·说林上》:“卫人嫁其子。”此指女儿。③人的通称,或指男;或指女。《诗经·邶风·匏有苦叶》:“招招舟子,人涉印否?”(涉:过河。印āng:我。)《周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”(之:此。归:出嫁。)④尊称,多指男子。《诗经·卫风·氓》:“匪我愆期,子无良媒。”(匪:非。愆qiān:错,误。)⑤动物的卵或幼小的动物。《诗经·小雅·小宛》:“螟岭有子,蜾蠃负之。”(螟蛉mínglíng:一种吃禾心的害虫。蜾蠃guǒluǒ:细腰蜂。)《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”⑥植物的果实或种子。刘义庆《世说新语·雅量》:“树在道边而多子,此必苦李。”李绅《悯农》之一:“春种一粒粟,秋收万颗子。”⑦古代五等爵位的第四等。《礼记·王制》:“王者之制禄爵:公、侯、伯、子、男凡五等。”⑧地支的第一位,常与天干相配以纪日、纪年。《春秋 · 桓公十八年》:“夏四月丙子,公薨于齐。”韩愈《息国夫人墓志铭》:“元和七年甲子,日南至,以疾卒。”(元和:唐宪宗年号。日南至:指夏至。)又指十二时辰之一,即子时,自夜十一时至次日晨一时。⑨利息。《史记·货殖列传》:“子贷金钱千贯。”西:
①鸟类止息。《敦煌曲子词集·西江月》:“棹歌惊起乱西禽,女伴各归南浦。”②方位名,日落处,与“东”相对。《左传·僖公四年》:“东至于海,西至于河。”③副词。向西;往西。王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”求:
①寻觅。《诗经·小雅·伐木》:“嘤其鸣矣,求其友声。”(嘤:鸟鸣声。)《商君书·更法》:“虑世事之变,讨正法之本,求使民之道。”②追求。《诗经·周南·关雎》:“求之不得,寤寐思服。”(寤:睡醒。寐:睡着。思服:想念。)③乞求;请求。《战国策·赵策三》:“故不若亟割地求和。”④要求;需求。《论语·卫灵公》:“君子求诸己,小人求诸人。”⑤选择;选取。《论衡·讥日》:“作车不求良辰,裁衣独求吉日,俗人所重,失轻重之实也。”⑥证讨。《诗经·大雅·江汉》:“匪安匪游,淮夷来求。”⑦通“逑”。聚。《诗经·小雅·桑扈》:“万福来求。”法:
① 刑法;法令;法律;制度。《周易·蒙》:“利用刑人,以正法也。”(刑人:以刑惩人。)又指制度;规章。《孟子·离娄上》:“遵先王之法而过者,未之有也。”②标准;模范。《管子·七法》:“尺寸也,绳墨也,规矩也……谓之法。”③方法;办法。沈括《梦溪笔谈·技艺》:“其法:用胶泥刻字,薄如钱唇,每字为一印,火烧令坚。”④仿效;学习。《商君书·壹言》:“故圣人之为国也,不法古,不修今,因世而为之治。”⑤佛教的教义。李白《春日归山寄孟浩然》:“鸟聚疑闻法,龙参若护禅。”凿:
(一)①凿子。木工挖槽打孔的工具。王充《论衡·效力》:“凿所以入木者,槌叩之也。”(叩:敲打。)②凿开;挖通。《战国策·齐策四》:“请为君复凿二窟。” (二)zuò ①器物上容纳枘(ruì)的孔,即榫卯或卯眼。宋玉《九辩》:“圆凿而方枘(ruì锐)兮。”(枘:榫头。)②明确;真实。纪昀《阅微草堂笔记·如是我闻》:“然据其所言,乃凿然中理。”[凿凿]1. 形容鲜明的样子。《诗经·唐风·扬之水》:“扬之水,白石凿凿。2.确实,真实。《聊斋志异·段氏》:“言之凿凿,确可信据。”齿:
①门牙。后泛指牙齿。《韩非子·存韩》:“唇亡则齿寒。”苏辙《橄榄》:“待得微甘回齿颊,已输岩蜜十分甜。”(输:不及,赶不上。)②物体的齿形部分。贾思勰《齐民要术·耕田》:“耕荒毕,以铁齿楱(lòuzòu)再遍杷(pá)之。”③年岁。《汉书·赵充国传》:“臣位至上卿……犬马之齿七十六。”④并列;同列;排列。《庄子·天下》:“百官以此相齿。”⑤说到;提起。⑥录用;选用。《三国志· 蜀书·诸葛亮传》:“循名责实,虚伪不齿。”[齿冷]久笑牙齿感到冷。谓贻笑于人而招致讥嘲。《南齐书·乐颐传》:“人笑褚公,至今齿冷。”[齿录]1.收录;叙用。《魏书·刘文晔传》:“以臣年小,不及齿录。”2.科举时代,凡同年登科者,各具姓名、年龄、籍贯、三代,汇刻成帙,称作“齿录”。也称“同年录”。弥:
(一)①遍;满。《周礼·春官·大祝》:“国有大故天灾,弥祀社稷祷祠。”(社稷:土神和谷神。祷祠:祈祷。)苏轼《喜雨亭记》:“既而弥月不雨,民方以为忧。”②久;长久。《史记·荆轲列传》:“太傅之计,旷日弥久。”(太傅:官名。)③弥合;弥补。《左传·僖公二十六年》:“弥缝其阙,而匡救其灾。”(阙:缺欠。)④副词。越发;更加。苏洵《六国论》:“侵之弥急。”傅玄《秋胡行》:“玉磨愈洁,兰动弥馨。”(馨:芳香。) (二)mǐ 通“弭”。止息;清除。《周礼·春官·小祝》:“弥灾兵。”天:
①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”两:
①[数]两只。《史记·孙子吴起列传》:“则以刑法断其~足而黥之。”②[数]二。白居易《琵琶行》:“转轴拨弦三~声,未成曲调先有情。”③[数]双方。《赤壁之战》:“孤与老贼势不~立。”④[量]1. 双。《诗经·齐风·南山》:“葛屦五~。”(葛屦:葛布制成的鞋。)2. 重量单位。二十四铢为一两,十六两为一斤。《鲁提辖拳打镇关西》:“去包里取出一锭十~银子放在桌上。”3.匹。《左传·闵公二年》:“归夫人鱼轩,重锦三十~。”⑤(liang)[量]计算车乘的单位。《古文观止·送杨少尹序》:“车数百~。”偷:
①苟且;只顾眼前。《礼记·表记》:“君子庄敬日强,安肆日偷。”(庄敬:恭敬谨慎。安肆:安逸放纵。)②懈怠;懒惰。《孙膑兵法· 将失》:“令数变,众偷,可败也。”《荀子·君道》:“赏克罚偷则民不怠。”(克:能者。)③浅薄;轻薄。《论语·泰伯》:“故旧不遗,则民不偷。”(故旧不遗:不遗忘老朋友。)④盗窃;偷窃。《论语· 泰伯》:“故旧不遗,则民不偷。”⑤偷盗的人;窃贼。《汉书·张敞传》:“置酒,小偷悉来贺。”《晋书·王献之传》:“群偷惊走。”(走:跑。)⑥私下;暗地里。李商隐《无题》:“八岁偷照镜。”⑦抽出;腾出(多指时间)。梅尧臣《和公仪龙图戏勉》:“忙中唯此是偷闲。”小:
①微小;细小。与“大”相对。《庄子·逍遥游》:“此小大之辩也。”②低;低微。古乐府《陌上桑》:“十五府小史,二十朝大夫。”(府:太守官府。小史:小吏。朝:朝廷。)③狭小;狭隘。④轻视。《左传·桓公四年》:“秦师侵芮,败焉,小之也。”⑤年幼。《晋书·郗鉴传》:“时兄子(郗)迈、外甥周翼并小,常携之就食。”也指年幼的人。李白《长干行》:“同居长干里,两小无嫌猜。”(嫌猜:嫌疑。)又指排行最末的。古乐府《木兰诗》:“小弟闻姊来,磨刀霍霍向猪羊。”(霍霍:磨刀声。)⑥稍微;略微。《孟子·公孙丑上》:“今病小愈。”⑦旧时特指妾。⑧谦词。1. 指与自己有关的事物。2. 自称。《左传·隐公元年》:“小小有母,皆尝小小之食矣。”⑨表示时间短暂。杨万里《夏夜追凉》:“开门小立月明中。”⑩副词。表示程度浅。相当于“稍微”。《后汉书 ·应劭传》:“制御小缓,则陆掠残害。”(制御:统治。陆掠:掳掠。)[小人]1. 平民。《论语·颜渊》:“君子之德风,小人之德草。”2. 指没有道德修养的人。《尚书·大禹谟》:“君子在野,小人在位。”3.自称的谦词。 -
san han wang zi xi qiu fa ,zao chi mi tian liang qing di 。
“san han wang zi xi qiu fa ,zao chi mi tian liang qing di 。”shi gou chu chu :《song yang jie 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。tian men ye shang bin chu ri ,mo li gong bo ban tian chi 。
gui lai ping de kan tiao wan ,yi dian huang jin zhu qiu ju 。
tai hua feng tou zuo chong jiu ,tian feng chui yan huang hua jiu 。
hao ge chi xia yao dai ting ,zui wu beng ya yi hui shou 。
shen you ba ji mo yuan xu ,xia shi wen lei yin wu qu 。
da qian yi xi ba shi fan ,xiao li dong hai ji jing yu 。
san han wang zi xi qiu fa ,zao chi mi tian liang qing di 。
guo jiang feng ji lang ru shan ,ji yu zhou ren hao kan ke 。
【zhu shi 】:
san :
(yi )(sān)①shu mu 。er jia yi suo de 。②dai biao duo ci huo duo shu 。ru :san fan si fu ;san ling wu shen 。can jian “san she gong ”。(er )(sān,jiu dou sàn)zai san 。jian “san sai ”、“san fu ”。han :
gu guo ming 。1.zhou dai zhu hou guo 。ji de zai jin shan xi he jin dong bei 。hou wei jin suo mie 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“han 、jin 、ying 、han ,wu zhi mu ye 。”2.zhan guo shi zhu hou guo 。ji de zai jin he na zhong bu he shan xi dong na bu 。hou wei qin suo mie 。《han fei zi ·ding fa 》:“han zhe ,jin zhi bie guo ye 。”wang :
(yi )①xia shang zhou shi dai zui gao tong zhi zhe de chen hao 。qin shi huang yi hou gai chen huang di 。《shang shu ·pan geng shang 》:“wang ming zhong ,xi zhi yu ting 。”(xi :dou ;quan 。)②chun qiu zhan guo shi ji de zhu hou 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang hao zhan ,qing yi zhan yu 。”③han yi hou de zui gao feng jue 。《han shu ·zhu hou wang biao 》:“wu di shi zhu fu zhi ce ,xia tui en zhi ling ,shi zhu hou wang de fen hu yi yi feng zi di ,bu hang chu she er fan guo zi xi 。”(zhu fu :ren ming 。ce :tong “ce ”。xi :xiao ruo 。)④zhu hou huo wai zu lai chao jian tian zi 。《shang shu ·da yu mo 》:“si yi lai wang 。”⑤shou ling ;tong lei zhong zui te chu huo zui da zhe 。du fu 《qian chu sai 》:“she ren xian she ma ,qin zei xian qin wang 。”⑥gu dai dui zu fu mu bei de zun chen 。《er ya ·shi qin 》:“fu zhi kao wei wang fu ,fu zhi bi (bǐ)wei wang mu 。” (er )wàng ①tong zhi tong jia 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong yu wang guan zhong 。”《shang jun shu ·geng fa 》:“san dai bu tong li er wang 。”②cheng jiu wang ye 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“qi shi zhe yi (yì)bo (bó)shi rou ,li min bu ji bu han ,ran er bu wang zhe ,wei zhi you ye 。”zi :
①hai zi ,jian zhi nan nv 。《shi jing ·bin feng · qi yue 》:“tong wo fu zi ,ye bi na mu 。”(ye yè:song fan 。na mu :zhi tian de 。)②er zi huo nv er 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhang fu yi ai lian ji shao zi hu ?”ci zhi er zi 。《han fei zi ·shui lin shang 》:“wei ren jia ji zi 。”ci zhi nv er 。③ren de tong chen ,huo zhi nan ;huo zhi nv 。《shi jing ·bei feng ·pao you ku xie 》:“qiao qiao zhou zi ,ren she yin fou ?”(she :guo he 。yin āng:wo 。)《zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”(zhi :ci 。gui :chu jia 。)④zun chen ,duo zhi nan zi 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“fei wo qian ji ,zi mo liang mei 。”(fei :fei 。qian qiān:cuo ,wu 。)⑤dong wu de luan huo you xiao de dong wu 。《shi jing ·xiao ya ·xiao wan 》:“ming ling you zi ,guo luo fu zhi 。”(ming ling mínglíng:yi chong chi he xin de hai chong 。guo luo guǒluǒ:xi yao feng 。)《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”⑥zhi wu de guo shi huo chong zi 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ya liang 》:“shu zai dao bian er duo zi ,ci bi ku li 。”li shen 《min nong 》zhi yi :“chun chong yi li su ,qiu shou mo ke zi 。”⑦gu dai wu deng jue wei de di si deng 。《li ji ·wang zhi 》:“wang zhe zhi zhi lu jue :gong 、hou 、bai 、zi 、nan fan wu deng 。”⑧de zhi de di yi wei ,chang yu tian gan xiang pei yi ji ri 、ji nian 。《chun qiu · huan gong shi ba nian 》:“xia si yue bing zi ,gong hong yu ji 。”han yu 《xi guo fu ren mu zhi ming 》:“yuan he qi nian jia zi ,ri na zhi ,yi ji cu 。”(yuan he :tang xian zong nian hao 。ri na zhi :zhi xia zhi 。)you zhi shi er shi chen zhi yi ,ji zi shi ,zi ye shi yi shi zhi ci ri chen yi shi 。⑨li xi 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“zi dai jin qian qian guan 。”xi :
①diao lei zhi xi 。《dui huang qu zi ci ji ·xi jiang yue 》:“zhao ge jing qi luan xi qin ,nv ban ge gui na pu 。”②fang wei ming ,ri la chu ,yu “dong ”xiang dui 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“dong zhi yu hai ,xi zhi yu he 。”③fu ci 。xiang xi ;wang xi 。wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”qiu :
①xun mi 。《shi jing ·xiao ya ·fa mu 》:“ying ji ming yi ,qiu ji you sheng 。”(ying :diao ming sheng 。)《shang jun shu ·geng fa 》:“lv shi shi zhi bian ,tao zheng fa zhi ben ,qiu shi min zhi dao 。”②zhui qiu 。《shi jing ·zhou na ·guan ju 》:“qiu zhi bu de ,wu mei sai fu 。”(wu :shui xing 。mei :shui zhao 。sai fu :xiang nian 。)③qi qiu ;qing qiu 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“gu bu re ji ge de qiu he 。”④yao qiu ;xu qiu 。《lun yu ·wei ling gong 》:“jun zi qiu zhu ji ,xiao ren qiu zhu ren 。”⑤shua ze ;shua qu 。《lun heng ·ji ri 》:“zuo che bu qiu liang chen ,cai yi du qiu ji ri ,su ren suo chong ,shi qing chong zhi shi ye 。”⑥zheng tao 。《shi jing ·da ya ·jiang han 》:“fei an fei you ,huai yi lai qiu 。”⑦tong “qiu ”。ju 。《shi jing ·xiao ya ·sang hu 》:“mo fu lai qiu 。”fa :
① xing fa ;fa ling ;fa lv ;zhi du 。《zhou yi ·meng 》:“li yong xing ren ,yi zheng fa ye 。”(xing ren :yi xing cheng ren 。)you zhi zhi du ;gui zhang 。《meng zi ·li lou shang 》:“zun xian wang zhi fa er guo zhe ,wei zhi you ye 。”②biao zhun ;mo fan 。《guan zi ·qi fa 》:“che cun ye ,sheng mo ye ,gui ju ye ……wei zhi fa 。”③fang fa ;ban fa 。shen gua 《meng xi bi tan ·ji yi 》:“ji fa :yong jiao ni ke zi ,bao ru qian chun ,mei zi wei yi yin ,huo shao ling jian 。”④fang xiao ;xue xi 。《shang jun shu ·yi yan 》:“gu sheng ren zhi wei guo ye ,bu fa gu ,bu xiu jin ,yin shi er wei zhi zhi 。”⑤fo jiao de jiao yi 。li bai 《chun ri gui shan ji meng hao ran 》:“diao ju yi wen fa ,long can re hu chan 。”zao :
(yi )①zao zi 。mu gong wa cao da kong de gong ju 。wang chong 《lun heng ·xiao li 》:“zao suo yi ru mu zhe ,chui kou zhi ye 。”(kou :qiao da 。)②zao kai ;wa tong 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“qing wei jun fu zao er ku 。” (er )zuò ①qi wu shang rong na rui (ruì)de kong ,ji sun mao huo mao yan 。song yu 《jiu bian 》:“yuan zao er fang rui (ruìrui )xi 。”(rui :sun tou 。)②ming que ;zhen shi 。ji yun 《yue wei cao tang bi ji ·ru shi wo wen 》:“ran ju ji suo yan ,nai zao ran zhong li 。”[zao zao ]1. xing rong xian ming de yang zi 。《shi jing ·tang feng ·yang zhi shui 》:“yang zhi shui ,bai dan zao zao 。2.que shi ,zhen shi 。《liao zhai zhi yi ·duan shi 》:“yan zhi zao zao ,que ke xin ju 。”chi :
①men ya 。hou fan zhi ya chi 。《han fei zi ·cun han 》:“chun wang ze chi han 。”su zhe 《gan lan 》:“dai de wei gan hui chi jia ,yi shu yan mi shi fen tian 。”(shu :bu ji ,gan bu shang 。)②wu ti de chi xing bu fen 。gu sai xie 《ji min yao shu ·geng tian 》:“geng huang bi ,yi tie chi cou (lòuzòu)zai bian pa (pá)zhi 。”③nian sui 。《han shu ·zhao chong guo chuan 》:“chen wei zhi shang qing ……quan ma zhi chi qi shi liu 。”④bing lie ;tong lie ;pai lie 。《zhuang zi ·tian xia 》:“bai guan yi ci xiang chi 。”⑤shui dao ;di qi 。⑥lu yong ;shua yong 。《san guo zhi · shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xun ming ze shi ,xu wei bu chi 。”[chi leng ]jiu xiao ya chi gan dao leng 。wei yi xiao yu ren er qiao zhi ji chao 。《na ji shu ·le yi chuan 》:“ren xiao chu gong ,zhi jin chi leng 。”[chi lu ]1.shou lu ;xu yong 。《wei shu ·liu wen ye chuan 》:“yi chen nian xiao ,bu ji chi lu 。”2.ke ju shi dai ,fan tong nian deng ke zhe ,ge ju xing ming 、nian ling 、ji guan 、san dai ,hui ke cheng zhi ,chen zuo “chi lu ”。ye chen “tong nian lu ”。mi :
(yi )①bian ;man 。《zhou li ·chun guan ·da zhu 》:“guo you da gu tian zai ,mi si she ji dao ci 。”(she ji :tu shen he gu shen 。dao ci :qi dao 。)su shi 《xi yu ting ji 》:“ji er mi yue bu yu ,min fang yi wei you 。”②jiu ;chang jiu 。《shi ji ·jing ke lie chuan 》:“tai fu zhi ji ,kuang ri mi jiu 。”(tai fu :guan ming 。)③mi ge ;mi bu 。《zuo chuan ·xi gong er shi liu nian 》:“mi feng ji que ,er kuang jiu ji zai 。”(que :que qian 。)④fu ci 。yue fa ;geng jia 。su xun 《liu guo lun 》:“qin zhi mi ji 。”fu xuan 《qiu hu hang 》:“yu mo yu jie ,lan dong mi xin 。”(xin :fang xiang 。) (er )mǐ tong “mi ”。zhi xi ;qing chu 。《zhou li ·chun guan ·xiao zhu 》:“mi zai bing 。”tian :
①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”liang :
①[shu ]liang zhi 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ze yi xing fa duan ji ~zu er qing zhi 。”②[shu ]er 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhuai zhou bo xian san ~sheng ,wei cheng qu diao xian you qing 。”③[shu ]shuang fang 。《chi bi zhi zhan 》:“gu yu lao zei shi bu ~li 。”④[liang ]1. shuang 。《shi jing ·ji feng ·na shan 》:“ge ju wu ~。”(ge ju :ge bu zhi cheng de xie 。)2. chong liang chan wei 。er shi si zhu wei yi liang ,shi liu liang wei yi jin 。《lu di he quan da zhen guan xi 》:“qu bao li qu chu yi ding shi ~yin zi fang zai zhuo shang 。”3.pi 。《zuo chuan ·min gong er nian 》:“gui fu ren yu xuan ,chong jin san shi ~。”⑤(liang)[liang ]ji suan che cheng de chan wei 。《gu wen guan zhi ·song yang shao yin xu 》:“che shu bai ~。”tou :
①gou ju ;zhi gu yan qian 。《li ji ·biao ji 》:“jun zi zhuang jing ri jiang ,an si ri tou 。”(zhuang jing :gong jing jin shen 。an si :an yi fang zong 。)②xie dai ;lan duo 。《sun bin bing fa · jiang shi 》:“ling shu bian ,zhong tou ,ke bai ye 。”《xun zi ·jun dao 》:“shang ke fa tou ze min bu dai 。”(ke :neng zhe 。)③jian bao ;qing bao 。《lun yu ·tai bai 》:“gu jiu bu wei ,ze min bu tou 。”(gu jiu bu wei :bu wei wang lao peng you 。)④dao qie ;tou qie 。《lun yu · tai bai 》:“gu jiu bu wei ,ze min bu tou 。”⑤tou dao de ren ;qie zei 。《han shu ·zhang chang chuan 》:“zhi jiu ,xiao tou xi lai he 。”《jin shu ·wang suo zhi chuan 》:“qun tou jing zou 。”(zou :pao 。)⑥si xia ;an de li 。li shang yin 《mo ti 》:“ba sui tou zhao jing 。”⑦chou chu ;teng chu (duo zhi shi jian )。mei yao chen 《he gong yi long tu hu mian 》:“mang zhong wei ci shi tou xian 。”xiao :
①wei xiao ;xi xiao 。yu “da ”xiang dui 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ci xiao da zhi bian ye 。”②di ;di wei 。gu le fu 《mo shang sang 》:“shi wu fu xiao shi ,er shi chao da fu 。”(fu :tai shou guan fu 。xiao shi :xiao li 。chao :chao ting 。)③xia xiao ;xia ai 。④qing shi 。《zuo chuan ·huan gong si nian 》:“qin shi qin rui ,bai yan ,xiao zhi ye 。”⑤nian you 。《jin shu ·chi jian chuan 》:“shi xiong zi (chi )mai 、wai sheng zhou yi bing xiao ,chang xie zhi jiu shi 。”ye zhi nian you de ren 。li bai 《chang gan hang 》:“tong ju chang gan li ,liang xiao mo xian cai 。”(xian cai :xian yi 。)you zhi pai hang zui mo de 。gu le fu 《mu lan shi 》:“xiao di wen zi lai ,mo dao huo huo xiang zhu yang 。”(huo huo :mo dao sheng 。)⑥shao wei ;lve wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“jin bing xiao yu 。”⑦jiu shi te zhi qie 。⑧qian ci 。1. zhi yu zi ji you guan de shi wu 。2. zi chen 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“xiao xiao you mu ,jie chang xiao xiao zhi shi yi 。”⑨biao shi shi jian duan zan 。yang mo li 《xia ye zhui liang 》:“kai men xiao li yue ming zhong 。”⑩fu ci 。biao shi cheng du jian 。xiang dang yu “shao wei ”。《hou han shu ·ying shao chuan 》:“zhi yu xiao huan ,ze liu lve can hai 。”(zhi yu :tong zhi 。liu lve :lu lve 。)[xiao ren ]1. ping min 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi zhi de feng ,xiao ren zhi de cao 。”2. zhi mei you dao de xiu yang de ren 。《shang shu ·da yu mo 》:“jun zi zai ye ,xiao ren zai wei 。”3.zi chen de qian ci 。
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]

