- 繁体
- 简体
- 拼音
-
老夫作罷得甘寢,臥聽墻東人響屐。
“老夫作罷得甘寢,臥聽墻東人響屐。”詩句出處:《次韻孔毅父久旱已而甚兩三首》;是宋朝詩人蘇軾的作品。去年東坡拾瓦礫,自種黃桑三百尺。
今年刈草蓋雪堂,日炙風吹面如墨。
平生懶惰今始悔,老在勸農天所直。
沛然例賜三尺雨,造物無心怳難測。
四方上下同一雲,甘霪不為龍所隔。
蓬蒿下濕迎曉耒,燈火新涼催夜織。
老夫作罷得甘寢,臥聽墻東人響屐。
奔流未已坑谷平,年葦枯荷恣漂溺。
腐儒粗糲支百年,力耕不受眾目憐。
破陂漏水不耐旱,人力未至求天全。
會當作塘徑千步,橫斷西北遮山泉。
四鄰相率助舉杵,人人知我囊無錢。
明年共看決渠雨,饑飽在我寧關天。
誰能伴我田間飲,醉倒惟有支頭磚。
【註釋】:
老:
①年歲大。《詩經·邶風·擊鼓》:“與子偕老。”(偕:一同。)《老子》第十八章:“民至老死不相往來。”②衰老。辛棄疾《永遇樂·京口北固亭懷古》:“廉頗老矣,尚能飯否?”③老年人。《戰國策·齊策》:“民扶老攜幼,迎君道中。”特用於對資深長者的敬稱。《詩經·小雅·十月之交》:“不憖遺一老。”(憖yìn:願)④老死;終老。死的諱稱。張溥《五人墓碑記》:“令五人者保其首領以老於戶牖之下。”⑤敬老,養老。《孟子·梁惠王上》:“老吾老以及人之老。”⑥熟練,有經驗。歐陽修《為君難論》:“其父奢,趙之名將,老用於兵者也。”⑦對公卿大夫的總稱。《左傳·昭公十三年》:“天子之老,請帥王賦。”也指大夫的傢臣《論語·憲問》:“孟公綽為趙魏老則優。”(孟公綽:魯大夫。趙魏:都是晉國的世卿。)⑧告老;年老退休。《左傳·襄公三年》:“祁奚請老。”(祁奚:晉大夫。)⑨年久的;歷時久遠的。原來的(與“新”相對)。方苞《獄中雜記》:“而獄中為老監者四,監五室。”⑩陳舊的。歸有光《項脊軒志》:“百年老屋,塵泥滲漉。”(11)前綴。用於稱人、排列次序和某些動植物名。蘇軾《江城子·密州出獵》:“老夫聊發少年狂。”夫:
(一)①成年男子。《孟子·梁惠王下》:“內無怨女,外無曠夫。”②舊稱從事某種體力勞動的人。《詩經·周頌·噫嘻》:“率時農夫,播厥百谷。”③舊指服勞役的人。《北史·東魏靜帝紀》:“發夫五萬人築漳濱堰。”④丈夫,婦女的配偶。古樂府《陌上桑》:“使君自有婦,羅敷自有夫。”(使君:稱刺史。)⑤古代土地面積單位,等於一百畝。《管子·乘馬》:“四聚為一離,五離為一制,五制為一田,二田為一夫,三夫為一傢,事制也。”[夫人]1. 古稱諸侯的妻和帝王的妾為夫人。《禮記·曲禮下》:“天子有後,有夫人。”“天子之妃曰後,諸侯曰夫人。”2.唐以後稱高級官員的妻為夫人。張祜《集靈臺》:“虢(guó)國夫人承主恩,平明騎馬入宮門。”(平明:天剛亮。)3.對已婚婦女的尊稱。[夫子]1. 古代對男子的尊稱。李朝威《柳毅傳》:“夫子不遠千裡,將有為乎?”(有為:有所作為。)2. 孔門尊稱孔子為夫子,後沿稱老師為夫子。《論語·憲問》:“夫子時然後言。”(時:當其時。)(二)fú ①代詞。1. 表示第三人稱。相當於“彼”。《漢書·賈誼傳》:“夫將為我危,故吾得與之皆安。”2. 表示近指。相當於“這”、“此”。《論語 ·先進》:“夫人不言,言必有中。”3. 表示遠指。相當於“那”、“彼”。《淮南子·齊俗》:“此一是非,隅曲也;夫一是非,宇宙也。”(隅曲:片面。)②句首語氣詞。表示發端。《左傳·莊公十年》:“夫戰,勇氣也。”③語氣詞。1.用於句尾,表示感嘆或發議論。柳宗元《三戒·黔之驢》:“今若是焉,悲夫!”(是:此。)2.表疑問或反詰。《史記·孔子世傢》:“吾歌,可夫?”作:
①起;起立。《論語·先進》:“舍瑟而作。”②興起;產生。《史記·秦始皇本紀》:“古者天下散亂,莫之能一,是以諸侯並作。”(一:統一。)又起身。《管子·弟子職》:“夜寐蚤作。”(寐:睡。蚤:通“早”。)《孟子·公孫醜上》:“由湯至於武丁,賢聖之君六七作。”《韓非子·解老》:“大奸作則小盜隨。”③始。《尚書· 禹貢》:“萊夷作牧。”(萊夷:地名。牧:放牧。)④勞作;工作。《莊子·讓王》:“日出而作,日入而息。”楊惲《報孫會宗書》:“田傢作苦。”⑤創作;寫作。《孟子·梁惠王下》:“孔子懼,作《春秋》。”《呂氏春秋·勿躬》:“容成作歷。”(容成:傳說中黃帝臣,歷法的創造者。)王充《論衡·定賢》:“譬猶工匠之作器也。”⑥名詞,指作品。蕭統《文選序》:“則有‘憑虛’、‘亡是’之作。”⑦事務。鮑照《采桑》:“季春梅始落,女工事蠶作。”(事:從事。)⑧擔當;充任。《論語·子路》:“人而無恒,不可以作巫醫。”(而:假如。)劉義慶《世說新語·方正》:“敦槐作關中都督,甚得民情。”⑨當成;算做。羅公升《溪上》:“門前溪一發,我作五湖看。”(一發:一根頭發。)又成為。李賀《浩歌》:“南風吹山作平地。”⑩通“詛”。詛咒。《詩經·大雅·蕩》:“侯作侯祝。”(侯:語氣詞。)(11)通“詐”。欺騙。《史記·孟子荀卿列傳》:“作先合,然後引之大道。”[作色]臉上變色。指神情嚴肅起來或發怒。《禮記·哀公問》:“孔子愀(qiǎo)然作色。”(愀然:容色改變的樣子。)罷:
(一)①放遣罪人。《史記·齊悼惠王世傢》:“乃罷魏勃。”②免職。《晉書·魏舒傳》:“時欲沙汰郎官,非其才者罷之。”③廢除;取消。王夫之《讀通鑒論·秦始皇》:“秦以私天下之心而罷侯置守。”④停止。杜甫《觀公孫大娘弟子舞劍器行》:“來如雷霆收震怒,罷如江海凝清光。”⑤結束;完結。《韓非子·外儲說左上》:“及反,市罷。” (二)pí ①通“疲”。疲勞。《左傳·襄公二十六年》:“楚罷於奔命。”②軟弱無能。賈誼《陳政事疏》:“坐罷軟不勝利者,不謂罷軟,曰不官不職。”得:
①獲取;得到。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“賢明之士思得明君。”②捉得;找到。《聊齋志異·促織》:“逐而得之。”③得意。《史記·管晏列傳》:“意氣洋洋,甚自得也。”④得到的莊稼;收獲;思想上獲得;心得。漢·晁錯《論貴粟疏》:“亡(wú)農夫之苦,有仟伯之得。”宋·王安石《遊褒禪山記》:“古人之觀於天地、山川、草木、蟲魚、鳥獸,往往有得。”⑤能;能夠《史記·項羽本紀》:“沛公軍霸上,未得與項羽相見。”⑥表示某種動作能做或可以做。前蜀·杜光庭《神仙感遇傳·羅公遠》:“試令羅公取,取不得則羅公輸,取得則僧輸。”⑦需要;應該;必須。《史記·項羽本紀》:“君為我呼入,吾得兄事之。”⑧合適;正確。明· 馬中錫《中山狼傳》:“於彼計則得。”《漢書·敘傳上》:“歷古今之得失。”⑨完成;完瞭。唐·白居易《琵琶行》:“十三學得琵琶成。”⑩通“德”。感激恩德。《孟子·告子上》:“為宮室之美,妻妾之奉,所識窮乏者得我歟?”甘:
①味美。《韓非子·外儲說右上》:“甘肥周於堂,卮酒豆肉集於宮。”(周:遍佈。豆:盛肉器。)②甜味。《荀子·榮辱》:“口辨酸咸甘苦。”③美好;動聽。班固《西都賦》:“竹林果園,芳草甘木。”④情願;樂意。龔自珍《病梅館記》:“甘受詬厲。”張耒《夜坐》:“梧桐真不甘衰謝,數葉迎風尚有聲。”寢:
①躺著休息。《論語·鄉黨》:“食不言,寢不語。”②睡覺。《論語·公冶長》:“宰予晝寢。”③寢室;臥室。《禮記·王制》:“九十(歲)飲食不離寢。”④古代帝王的宗廟中,前殿供祭祀,稱“廟”;後殿藏先人衣冠,稱“寢”。合稱“寢廟”。《詩經·小雅·巧言》:“奕奕寢廟,君子作之。”⑤帝王陵墓上的正殿。《漢書·韋玄成傳》:“又園中各有寢、便殿。”⑥止;息。《漢書·刑法志》:“三代之盛,至於刑錯兵寢者,其本末有序,帝王之極功也。”(錯:同“措”。放置不用。)⑦擱置。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“霍光寢其奏。”⑧相貌醜陋。《新唐書·鄭註傳》:“貌寢陋,不能遠視。”臥:
①伏幾休息。《荀子·解蔽》:“心,臥則夢。”②睡。王翰《涼州詞》:“醉臥沙場君莫笑,古來征戰幾人回?”③躺著。《世說新語·尤梅》:“桓公臥語曰。”④寢室。《漢書·韓信傳》:“張耳、韓信未起,(漢王)即其臥,奪其印符。”(即:就在。符:調兵的憑證。)⑤禽獸趴伏。李白《尋雍尊師隱居》詩:“花暖青牛臥。”⑥平放著。杜甫《重過何氏五首》之四:“雨拋金鎖甲,苔臥綠沉槍。”(綠沉槍:用深綠漆過的長柄槍。)⑦隱居。李白《送梁回歸東平》:“莫學東山臥,參差老謝安。”聽:
①聽。《荀子·勸學》:“目不能兩視而明,耳不能兩聽而聰。”②聽取;接受。《論語·憲問》:“君薨,百官總己以聽於塚宰三年。”《史記·魏其武安侯列傳》:“丞相入奏事,坐語移日,所言皆聽。”③考察。《戰國策·秦策一》:“且(陳)軫欲去秦而之楚,王何不聽乎?”(去:離開。之:往。)④偵察;耳目;間諜。《荀子·議兵》:“且仁人之用十裡之國,則將有百裡之聽。”(用:治理。)⑤治理;審理。《論語·顏淵》:“聽訟,吾猶人也,必也,使無訟乎!”⑥廳堂。後作“廳(廳)”。《世說新語·黜免》:“大司馬府聽前有一老槐,甚扶疏。”(大司馬:官名。掌管國傢軍事。扶疏:枝葉茂盛。)⑦聽憑;任憑。《漢書·薛宣傳》:“賣買聽任富吏。”《莊子·徐無鬼》:“匠石運斤成風,聽而斫之。”響:
①回聲。《水經註·江水》:“空谷傳響,哀轉久絕。”②聲音。《石鐘山記》:“桴止響騰,馀韻徐歇。”③發出聲音。陸機《赴洛道中作》之二:“側聽悲風響。”④聲音高而大。劉長卿《湘中紀行·浮石瀨》:“眾嶺猿嘯重,空江人語響。”[響應]回聲相應。比喻迅速表示贊同。賈誼《過秦論上》:“天下雲集而響應。”屐:
①木制的鞋,鞋底有二齒,用來在泥地走。李白《夢遊天姥吟留別》:“腳著謝公屐,身登青雲梯。”②泛指鞋。陸遊《長歌行》:“消磨日月幾緉屐,陶鑄唐虞一杯酒。” -
老夫作罢得甘寝,卧听墙东人响屐。
“老夫作罢得甘寝,卧听墙东人响屐。”诗句出处:《次韵孔毅父久旱已而甚两三首》;是宋朝诗人苏轼的作品。去年东坡拾瓦砾,自种黄桑三百尺。
今年刈草盖雪堂,日炙风吹面如墨。
平生懒惰今始悔,老在劝农天所直。
沛然例赐三尺雨,造物无心怳难测。
四方上下同一云,甘霪不为龙所隔。
蓬蒿下湿迎晓耒,灯火新凉催夜织。
老夫作罢得甘寝,卧听墙东人响屐。
奔流未已坑谷平,年苇枯荷恣漂溺。
腐儒粗粝支百年,力耕不受众目怜。
破陂漏水不耐旱,人力未至求天全。
会当作塘径千步,横断西北遮山泉。
四邻相率助举杵,人人知我囊无钱。
明年共看决渠雨,饥饱在我宁关天。
谁能伴我田间饮,醉倒惟有支头砖。
【注释】:
老:
①年岁大。《诗经·邶风·击鼓》:“与子偕老。”(偕:一同。)《老子》第十八章:“民至老死不相往来。”②衰老。辛弃疾《永遇乐·京口北固亭怀古》:“廉颇老矣,尚能饭否?”③老年人。《战国策·齐策》:“民扶老携幼,迎君道中。”特用于对资深长者的敬称。《诗经·小雅·十月之交》:“不慭遗一老。”(慭yìn:愿)④老死;终老。死的讳称。张溥《五人墓碑记》:“令五人者保其首领以老于户牖之下。”⑤敬老,养老。《孟子·梁惠王上》:“老吾老以及人之老。”⑥熟练,有经验。欧阳修《为君难论》:“其父奢,赵之名将,老用于兵者也。”⑦对公卿大夫的总称。《左传·昭公十三年》:“天子之老,请帅王赋。”也指大夫的家臣《论语·宪问》:“孟公绰为赵魏老则优。”(孟公绰:鲁大夫。赵魏:都是晋国的世卿。)⑧告老;年老退休。《左传·襄公三年》:“祁奚请老。”(祁奚:晋大夫。)⑨年久的;历时久远的。原来的(与“新”相对)。方苞《狱中杂记》:“而狱中为老监者四,监五室。”⑩陈旧的。归有光《项脊轩志》:“百年老屋,尘泥渗漉。”(11)前缀。用于称人、排列次序和某些动植物名。苏轼《江城子·密州出猎》:“老夫聊发少年狂。”夫:
(一)①成年男子。《孟子·梁惠王下》:“内无怨女,外无旷夫。”②旧称从事某种体力劳动的人。《诗经·周颂·噫嘻》:“率时农夫,播厥百谷。”③旧指服劳役的人。《北史·东魏静帝纪》:“发夫五万人筑漳滨堰。”④丈夫,妇女的配偶。古乐府《陌上桑》:“使君自有妇,罗敷自有夫。”(使君:称刺史。)⑤古代土地面积单位,等于一百亩。《管子·乘马》:“四聚为一离,五离为一制,五制为一田,二田为一夫,三夫为一家,事制也。”[夫人]1. 古称诸侯的妻和帝王的妾为夫人。《礼记·曲礼下》:“天子有后,有夫人。”“天子之妃曰后,诸侯曰夫人。”2.唐以后称高级官员的妻为夫人。张祜《集灵台》:“虢(guó)国夫人承主恩,平明骑马入宫门。”(平明:天刚亮。)3.对已婚妇女的尊称。[夫子]1. 古代对男子的尊称。李朝威《柳毅传》:“夫子不远千里,将有为乎?”(有为:有所作为。)2. 孔门尊称孔子为夫子,后沿称老师为夫子。《论语·宪问》:“夫子时然后言。”(时:当其时。)(二)fú ①代词。1. 表示第三人称。相当于“彼”。《汉书·贾谊传》:“夫将为我危,故吾得与之皆安。”2. 表示近指。相当于“这”、“此”。《论语 ·先进》:“夫人不言,言必有中。”3. 表示远指。相当于“那”、“彼”。《淮南子·齐俗》:“此一是非,隅曲也;夫一是非,宇宙也。”(隅曲:片面。)②句首语气词。表示发端。《左传·庄公十年》:“夫战,勇气也。”③语气词。1.用于句尾,表示感叹或发议论。柳宗元《三戒·黔之驴》:“今若是焉,悲夫!”(是:此。)2.表疑问或反诘。《史记·孔子世家》:“吾歌,可夫?”作:
①起;起立。《论语·先进》:“舍瑟而作。”②兴起;产生。《史记·秦始皇本纪》:“古者天下散乱,莫之能一,是以诸侯并作。”(一:统一。)又起身。《管子·弟子职》:“夜寐蚤作。”(寐:睡。蚤:通“早”。)《孟子·公孙丑上》:“由汤至于武丁,贤圣之君六七作。”《韩非子·解老》:“大奸作则小盗随。”③始。《尚书· 禹贡》:“莱夷作牧。”(莱夷:地名。牧:放牧。)④劳作;工作。《庄子·让王》:“日出而作,日入而息。”杨恽《报孙会宗书》:“田家作苦。”⑤创作;写作。《孟子·梁惠王下》:“孔子惧,作《春秋》。”《吕氏春秋·勿躬》:“容成作历。”(容成:传说中黄帝臣,历法的创造者。)王充《论衡·定贤》:“譬犹工匠之作器也。”⑥名词,指作品。萧统《文选序》:“则有‘凭虚’、‘亡是’之作。”⑦事务。鲍照《采桑》:“季春梅始落,女工事蚕作。”(事:从事。)⑧担当;充任。《论语·子路》:“人而无恒,不可以作巫医。”(而:假如。)刘义庆《世说新语·方正》:“敦槐作关中都督,甚得民情。”⑨当成;算做。罗公升《溪上》:“门前溪一发,我作五湖看。”(一发:一根头发。)又成为。李贺《浩歌》:“南风吹山作平地。”⑩通“诅”。诅咒。《诗经·大雅·荡》:“侯作侯祝。”(侯:语气词。)(11)通“诈”。欺骗。《史记·孟子荀卿列传》:“作先合,然后引之大道。”[作色]脸上变色。指神情严肃起来或发怒。《礼记·哀公问》:“孔子愀(qiǎo)然作色。”(愀然:容色改变的样子。)罢:
(一)①放遣罪人。《史记·齐悼惠王世家》:“乃罢魏勃。”②免职。《晋书·魏舒传》:“时欲沙汰郎官,非其才者罢之。”③废除;取消。王夫之《读通鉴论·秦始皇》:“秦以私天下之心而罢侯置守。”④停止。杜甫《观公孙大娘弟子舞剑器行》:“来如雷霆收震怒,罢如江海凝清光。”⑤结束;完结。《韩非子·外储说左上》:“及反,市罢。” (二)pí ①通“疲”。疲劳。《左传·襄公二十六年》:“楚罢于奔命。”②软弱无能。贾谊《陈政事疏》:“坐罢软不胜利者,不谓罢软,曰不官不职。”得:
①获取;得到。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“贤明之士思得明君。”②捉得;找到。《聊斋志异·促织》:“逐而得之。”③得意。《史记·管晏列传》:“意气洋洋,甚自得也。”④得到的庄稼;收获;思想上获得;心得。汉·晁错《论贵粟疏》:“亡(wú)农夫之苦,有仟伯之得。”宋·王安石《游褒禅山记》:“古人之观于天地、山川、草木、虫鱼、鸟兽,往往有得。”⑤能;能够《史记·项羽本纪》:“沛公军霸上,未得与项羽相见。”⑥表示某种动作能做或可以做。前蜀·杜光庭《神仙感遇传·罗公远》:“试令罗公取,取不得则罗公输,取得则僧输。”⑦需要;应该;必须。《史记·项羽本纪》:“君为我呼入,吾得兄事之。”⑧合适;正确。明· 马中锡《中山狼传》:“于彼计则得。”《汉书·叙传上》:“历古今之得失。”⑨完成;完了。唐·白居易《琵琶行》:“十三学得琵琶成。”⑩通“德”。感激恩德。《孟子·告子上》:“为宫室之美,妻妾之奉,所识穷乏者得我欤?”甘:
①味美。《韩非子·外储说右上》:“甘肥周于堂,卮酒豆肉集于宫。”(周:遍布。豆:盛肉器。)②甜味。《荀子·荣辱》:“口辨酸咸甘苦。”③美好;动听。班固《西都赋》:“竹林果园,芳草甘木。”④情愿;乐意。龚自珍《病梅馆记》:“甘受诟厉。”张耒《夜坐》:“梧桐真不甘衰谢,数叶迎风尚有声。”寝:
①躺着休息。《论语·乡党》:“食不言,寝不语。”②睡觉。《论语·公冶长》:“宰予昼寝。”③寝室;卧室。《礼记·王制》:“九十(岁)饮食不离寝。”④古代帝王的宗庙中,前殿供祭祀,称“庙”;后殿藏先人衣冠,称“寝”。合称“寝庙”。《诗经·小雅·巧言》:“奕奕寝庙,君子作之。”⑤帝王陵墓上的正殿。《汉书·韦玄成传》:“又园中各有寝、便殿。”⑥止;息。《汉书·刑法志》:“三代之盛,至于刑错兵寝者,其本末有序,帝王之极功也。”(错:同“措”。放置不用。)⑦搁置。《汉书·苏建传附苏武》:“霍光寝其奏。”⑧相貌丑陋。《新唐书·郑注传》:“貌寝陋,不能远视。”卧:
①伏几休息。《荀子·解蔽》:“心,卧则梦。”②睡。王翰《凉州词》:“醉卧沙场君莫笑,古来征战几人回?”③躺着。《世说新语·尤梅》:“桓公卧语曰。”④寝室。《汉书·韩信传》:“张耳、韩信未起,(汉王)即其卧,夺其印符。”(即:就在。符:调兵的凭证。)⑤禽兽趴伏。李白《寻雍尊师隐居》诗:“花暖青牛卧。”⑥平放着。杜甫《重过何氏五首》之四:“雨抛金锁甲,苔卧绿沉枪。”(绿沉枪:用深绿漆过的长柄枪。)⑦隐居。李白《送梁回归东平》:“莫学东山卧,参差老谢安。”听:
①听。《荀子·劝学》:“目不能两视而明,耳不能两听而聪。”②听取;接受。《论语·宪问》:“君薨,百官总己以听于冢宰三年。”《史记·魏其武安侯列传》:“丞相入奏事,坐语移日,所言皆听。”③考察。《战国策·秦策一》:“且(陈)轸欲去秦而之楚,王何不听乎?”(去:离开。之:往。)④侦察;耳目;间谍。《荀子·议兵》:“且仁人之用十里之国,则将有百里之听。”(用:治理。)⑤治理;审理。《论语·颜渊》:“听讼,吾犹人也,必也,使无讼乎!”⑥厅堂。后作“廳(厅)”。《世说新语·黜免》:“大司马府听前有一老槐,甚扶疏。”(大司马:官名。掌管国家军事。扶疏:枝叶茂盛。)⑦听凭;任凭。《汉书·薛宣传》:“卖买听任富吏。”《庄子·徐无鬼》:“匠石运斤成风,听而斫之。”响:
①回声。《水经注·江水》:“空谷传响,哀转久绝。”②声音。《石钟山记》:“桴止响腾,馀韵徐歇。”③发出声音。陆机《赴洛道中作》之二:“侧听悲风响。”④声音高而大。刘长卿《湘中纪行·浮石濑》:“众岭猿啸重,空江人语响。”[响应]回声相应。比喻迅速表示赞同。贾谊《过秦论上》:“天下云集而响应。”屐:
①木制的鞋,鞋底有二齿,用来在泥地走。李白《梦游天姥吟留别》:“脚著谢公屐,身登青云梯。”②泛指鞋。陆游《长歌行》:“消磨日月几緉屐,陶铸唐虞一杯酒。” -
lao fu zuo ba de gan qin ,wo ting qiang dong ren xiang ji 。
“lao fu zuo ba de gan qin ,wo ting qiang dong ren xiang ji 。”shi gou chu chu :《ci yun kong yi fu jiu han yi er shen liang san shou 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。qu nian dong po she wa li ,zi chong huang sang san bai che 。
jin nian yi cao gai xue tang ,ri zhi feng chui mian ru mo 。
ping sheng lan duo jin shi hui ,lao zai quan nong tian suo zhi 。
pei ran li ci san che yu ,zao wu mo xin huang nan ce 。
si fang shang xia tong yi yun ,gan yin bu wei long suo ge 。
peng hao xia shi ying xiao lei ,deng huo xin liang cui ye zhi 。
lao fu zuo ba de gan qin ,wo ting qiang dong ren xiang ji 。
ben liu wei yi keng gu ping ,nian wei ku he zi piao ni 。
fu ru cu li zhi bai nian ,li geng bu shou zhong mu lian 。
po bei lou shui bu nai han ,ren li wei zhi qiu tian quan 。
hui dang zuo tang jing qian bu ,heng duan xi bei zhe shan quan 。
si lin xiang lv zhu ju chu ,ren ren zhi wo nang mo qian 。
ming nian gong kan jue qu yu ,ji bao zai wo ning guan tian 。
shei neng ban wo tian jian yin ,zui dao wei you zhi tou zhuan 。
【zhu shi 】:
lao :
①nian sui da 。《shi jing ·bei feng ·ji gu 》:“yu zi xie lao 。”(xie :yi tong 。)《lao zi 》di shi ba zhang :“min zhi lao si bu xiang wang lai 。”②cui lao 。xin qi ji 《yong yu le ·jing kou bei gu ting huai gu 》:“lian po lao yi ,shang neng fan fou ?”③lao nian ren 。《zhan guo ce ·ji ce 》:“min fu lao xie you ,ying jun dao zhong 。”te yong yu dui zi shen chang zhe de jing chen 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“bu yin wei yi lao 。”(yin yìn:yuan )④lao si ;zhong lao 。si de hui chen 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“ling wu ren zhe bao ji shou ling yi lao yu hu you zhi xia 。”⑤jing lao ,yang lao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“lao wu lao yi ji ren zhi lao 。”⑥shou lian ,you jing yan 。ou yang xiu 《wei jun nan lun 》:“ji fu she ,zhao zhi ming jiang ,lao yong yu bing zhe ye 。”⑦dui gong qing da fu de zong chen 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“tian zi zhi lao ,qing shuai wang fu 。”ye zhi da fu de jia chen 《lun yu ·xian wen 》:“meng gong chao wei zhao wei lao ze you 。”(meng gong chao :lu da fu 。zhao wei :dou shi jin guo de shi qing 。)⑧gao lao ;nian lao tui xiu 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“qi xi qing lao 。”(qi xi :jin da fu 。)⑨nian jiu de ;li shi jiu yuan de 。yuan lai de (yu “xin ”xiang dui )。fang bao 《yu zhong za ji 》:“er yu zhong wei lao jian zhe si ,jian wu shi 。”⑩chen jiu de 。gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“bai nian lao wu ,chen ni shen lu 。”(11)qian chuo 。yong yu chen ren 、pai lie ci xu he mou xie dong zhi wu ming 。su shi 《jiang cheng zi ·mi zhou chu lie 》:“lao fu liao fa shao nian kuang 。”fu :
(yi )①cheng nian nan zi 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“nei mo yuan nv ,wai mo kuang fu 。”②jiu chen cong shi mou chong ti li lao dong de ren 。《shi jing ·zhou song ·yi xi 》:“lv shi nong fu ,bo jue bai gu 。”③jiu zhi fu lao yi de ren 。《bei shi ·dong wei jing di ji 》:“fa fu wu mo ren zhu zhang bin yan 。”④zhang fu ,fu nv de pei ou 。gu le fu 《mo shang sang 》:“shi jun zi you fu ,luo fu zi you fu 。”(shi jun :chen ci shi 。)⑤gu dai tu de mian ji chan wei ,deng yu yi bai mu 。《guan zi ·cheng ma 》:“si ju wei yi li ,wu li wei yi zhi ,wu zhi wei yi tian ,er tian wei yi fu ,san fu wei yi jia ,shi zhi ye 。”[fu ren ]1. gu chen zhu hou de qi he di wang de qie wei fu ren 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi you hou ,you fu ren 。”“tian zi zhi fei yue hou ,zhu hou yue fu ren 。”2.tang yi hou chen gao ji guan yuan de qi wei fu ren 。zhang hu 《ji ling tai 》:“guo (guó)guo fu ren cheng zhu en ,ping ming ji ma ru gong men 。”(ping ming :tian gang liang 。)3.dui yi hun fu nv de zun chen 。[fu zi ]1. gu dai dui nan zi de zun chen 。li chao wei 《liu yi chuan 》:“fu zi bu yuan qian li ,jiang you wei hu ?”(you wei :you suo zuo wei 。)2. kong men zun chen kong zi wei fu zi ,hou yan chen lao shi wei fu zi 。《lun yu ·xian wen 》:“fu zi shi ran hou yan 。”(shi :dang ji shi 。)(er )fú ①dai ci 。1. biao shi di san ren chen 。xiang dang yu “bi ”。《han shu ·gu yi chuan 》:“fu jiang wei wo wei ,gu wu de yu zhi jie an 。”2. biao shi jin zhi 。xiang dang yu “zhe ”、“ci ”。《lun yu ·xian jin 》:“fu ren bu yan ,yan bi you zhong 。”3. biao shi yuan zhi 。xiang dang yu “na ”、“bi ”。《huai na zi ·ji su 》:“ci yi shi fei ,yu qu ye ;fu yi shi fei ,yu zhou ye 。”(yu qu :pian mian 。)②gou shou yu qi ci 。biao shi fa duan 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“fu zhan ,yong qi ye 。”③yu qi ci 。1.yong yu gou wei ,biao shi gan tan huo fa yi lun 。liu zong yuan 《san jie ·qian zhi lv 》:“jin re shi yan ,bei fu !”(shi :ci 。)2.biao yi wen huo fan jie 。《shi ji ·kong zi shi jia 》:“wu ge ,ke fu ?”zuo :
①qi ;qi li 。《lun yu ·xian jin 》:“she se er zuo 。”②xing qi ;chan sheng 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“gu zhe tian xia san luan ,mo zhi neng yi ,shi yi zhu hou bing zuo 。”(yi :tong yi 。)you qi shen 。《guan zi ·di zi zhi 》:“ye mei zao zuo 。”(mei :shui 。zao :tong “zao ”。)《meng zi ·gong sun chou shang 》:“you shang zhi yu wu ding ,xian sheng zhi jun liu qi zuo 。”《han fei zi ·jie lao 》:“da jian zuo ze xiao dao sui 。”③shi 。《shang shu · yu gong 》:“lai yi zuo mu 。”(lai yi :de ming 。mu :fang mu 。)④lao zuo ;gong zuo 。《zhuang zi ·rang wang 》:“ri chu er zuo ,ri ru er xi 。”yang yun 《bao sun hui zong shu 》:“tian jia zuo ku 。”⑤chuang zuo ;xie zuo 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“kong zi ju ,zuo 《chun qiu 》。”《lv shi chun qiu ·wu gong 》:“rong cheng zuo li 。”(rong cheng :chuan shui zhong huang di chen ,li fa de chuang zao zhe 。)wang chong 《lun heng ·ding xian 》:“pi you gong jiang zhi zuo qi ye 。”⑥ming ci ,zhi zuo pin 。xiao tong 《wen shua xu 》:“ze you ‘ping xu ’、‘wang shi ’zhi zuo 。”⑦shi wu 。bao zhao 《cai sang 》:“ji chun mei shi la ,nv gong shi can zuo 。”(shi :cong shi 。)⑧dan dang ;chong ren 。《lun yu ·zi lu 》:“ren er mo heng ,bu ke yi zuo wu yi 。”(er :jia ru 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·fang zheng 》:“dui huai zuo guan zhong dou du ,shen de min qing 。”⑨dang cheng ;suan zuo 。luo gong sheng 《xi shang 》:“men qian xi yi fa ,wo zuo wu hu kan 。”(yi fa :yi gen tou fa 。)you cheng wei 。li he 《hao ge 》:“na feng chui shan zuo ping de 。”⑩tong “zu ”。zu zhou 。《shi jing ·da ya ·dang 》:“hou zuo hou zhu 。”(hou :yu qi ci 。)(11)tong “zha ”。qi pian 。《shi ji ·meng zi xun qing lie chuan 》:“zuo xian ge ,ran hou yin zhi da dao 。”[zuo se ]lian shang bian se 。zhi shen qing yan su qi lai huo fa nu 。《li ji ·ai gong wen 》:“kong zi qiao (qiǎo)ran zuo se 。”(qiao ran :rong se gai bian de yang zi 。)ba :
(yi )①fang qian zui ren 。《shi ji ·ji dao hui wang shi jia 》:“nai ba wei bo 。”②mian zhi 。《jin shu ·wei shu chuan 》:“shi yu sha tai lang guan ,fei ji cai zhe ba zhi 。”③fei chu ;qu xiao 。wang fu zhi 《dou tong jian lun ·qin shi huang 》:“qin yi si tian xia zhi xin er ba hou zhi shou 。”④ting zhi 。du fu 《guan gong sun da niang di zi wu jian qi hang 》:“lai ru lei ting shou zhen nu ,ba ru jiang hai ning qing guang 。”⑤jie shu ;wan jie 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“ji fan ,shi ba 。” (er )pí ①tong “pi ”。pi lao 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“chu ba yu ben ming 。”②ruan ruo mo neng 。gu yi 《chen zheng shi shu 》:“zuo ba ruan bu sheng li zhe ,bu wei ba ruan ,yue bu guan bu zhi 。”de :
①huo qu ;de dao 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xian ming zhi shi sai de ming jun 。”②zhuo de ;zhao dao 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“zhu er de zhi 。”③de yi 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“yi qi xiang xiang ,shen zi de ye 。”④de dao de zhuang jia ;shou huo ;sai xiang shang huo de ;xin de 。han ·chao cuo 《lun gui su shu 》:“wang (wú)nong fu zhi ku ,you qian bai zhi de 。”song ·wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gu ren zhi guan yu tian de 、shan chuan 、cao mu 、chong yu 、diao shou ,wang wang you de 。”⑤neng ;neng gou 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong jun ba shang ,wei de yu xiang yu xiang jian 。”⑥biao shi mou chong dong zuo neng zuo huo ke yi zuo 。qian shu ·du guang ting 《shen xian gan yu chuan ·luo gong yuan 》:“shi ling luo gong qu ,qu bu de ze luo gong shu ,qu de ze seng shu 。”⑦xu yao ;ying gai ;bi xu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jun wei wo hu ru ,wu de xiong shi zhi 。”⑧ge kuo ;zheng que 。ming · ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“yu bi ji ze de 。”《han shu ·xu chuan shang 》:“li gu jin zhi de shi 。”⑨wan cheng ;wan le 。tang ·bai ju yi 《pi pa hang 》:“shi san xue de pi pa cheng 。”⑩tong “de ”。gan ji en de 。《meng zi ·gao zi shang 》:“wei gong shi zhi mei ,qi qie zhi feng ,suo shi qiong fa zhe de wo yu ?”gan :
①wei mei 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“gan fei zhou yu tang ,zhi jiu dou rou ji yu gong 。”(zhou :bian bu 。dou :cheng rou qi 。)②tian wei 。《xun zi ·rong ru 》:“kou bian suan xian gan ku 。”③mei hao ;dong ting 。ban gu 《xi dou fu 》:“zhu lin guo yuan ,fang cao gan mu 。”④qing yuan ;le yi 。gong zi zhen 《bing mei guan ji 》:“gan shou gou li 。”zhang lei 《ye zuo 》:“wu tong zhen bu gan cui xie ,shu xie ying feng shang you sheng 。”qin :
①tang zhao xiu xi 。《lun yu ·xiang dang 》:“shi bu yan ,qin bu yu 。”②shui jiao 。《lun yu ·gong ye chang 》:“zai yu zhou qin 。”③qin shi ;wo shi 。《li ji ·wang zhi 》:“jiu shi (sui )yin shi bu li qin 。”④gu dai di wang de zong miao zhong ,qian dian gong ji si ,chen “miao ”;hou dian cang xian ren yi guan ,chen “qin ”。ge chen “qin miao ”。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“yi yi qin miao ,jun zi zuo zhi 。”⑤di wang ling mu shang de zheng dian 。《han shu ·wei xuan cheng chuan 》:“you yuan zhong ge you qin 、bian dian 。”⑥zhi ;xi 。《han shu ·xing fa zhi 》:“san dai zhi cheng ,zhi yu xing cuo bing qin zhe ,ji ben mo you xu ,di wang zhi ji gong ye 。”(cuo :tong “cuo ”。fang zhi bu yong 。)⑦ge zhi 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“huo guang qin ji zou 。”⑧xiang mao chou lou 。《xin tang shu ·zheng zhu chuan 》:“mao qin lou ,bu neng yuan shi 。”wo :
①fu ji xiu xi 。《xun zi ·jie bi 》:“xin ,wo ze meng 。”②shui 。wang han 《liang zhou ci 》:“zui wo sha chang jun mo xiao ,gu lai zheng zhan ji ren hui ?”③tang zhao 。《shi shui xin yu ·you mei 》:“huan gong wo yu yue 。”④qin shi 。《han shu ·han xin chuan 》:“zhang er 、han xin wei qi ,(han wang )ji ji wo ,duo ji yin fu 。”(ji :jiu zai 。fu :diao bing de ping zheng 。)⑤qin shou pa fu 。li bai 《xun yong zun shi yin ju 》shi :“hua nuan qing niu wo 。”⑥ping fang zhao 。du fu 《chong guo he shi wu shou 》zhi si :“yu pao jin suo jia ,tai wo lu chen qiang 。”(lu chen qiang :yong shen lu qi guo de chang bing qiang 。)⑦yin ju 。li bai 《song liang hui gui dong ping 》:“mo xue dong shan wo ,can cha lao xie an 。”ting :
①ting 。《xun zi ·quan xue 》:“mu bu neng liang shi er ming ,er bu neng liang ting er cong 。”②ting qu ;jie shou 。《lun yu ·xian wen 》:“jun hong ,bai guan zong ji yi ting yu zhong zai san nian 。”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“cheng xiang ru zou shi ,zuo yu yi ri ,suo yan jie ting 。”③kao cha 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“ju (chen )zhen yu qu qin er zhi chu ,wang he bu ting hu ?”(qu :li kai 。zhi :wang 。)④zhen cha ;er mu ;jian die 。《xun zi ·yi bing 》:“ju ren ren zhi yong shi li zhi guo ,ze jiang you bai li zhi ting 。”(yong :zhi li 。)⑤zhi li ;shen li 。《lun yu ·yan yuan 》:“ting song ,wu you ren ye ,bi ye ,shi mo song hu !”⑥ting tang 。hou zuo “廳(ting )”。《shi shui xin yu ·chu mian 》:“da si ma fu ting qian you yi lao huai ,shen fu shu 。”(da si ma :guan ming 。zhang guan guo jia jun shi 。fu shu :zhi xie mao cheng 。)⑦ting ping ;ren ping 。《han shu ·xue xuan chuan 》:“mai mai ting ren fu li 。”《zhuang zi ·xu mo gui 》:“jiang dan yun jin cheng feng ,ting er zhuo zhi 。”xiang :
①hui sheng 。《shui jing zhu ·jiang shui 》:“kong gu chuan xiang ,ai zhuai jiu jue 。”②sheng yin 。《dan zhong shan ji 》:“fu zhi xiang teng ,yu yun xu xie 。”③fa chu sheng yin 。liu ji 《fu luo dao zhong zuo 》zhi er :“ce ting bei feng xiang 。”④sheng yin gao er da 。liu chang qing 《xiang zhong ji hang ·fu dan lai 》:“zhong ling yuan xiao chong ,kong jiang ren yu xiang 。”[xiang ying ]hui sheng xiang ying 。bi yu xun su biao shi zan tong 。gu yi 《guo qin lun shang 》:“tian xia yun ji er xiang ying 。”ji :
①mu zhi de xie ,xie de you er chi ,yong lai zai ni de zou 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“jiao zhe xie gong ji ,shen deng qing yun ti 。”②fan zhi xie 。liu you 《chang ge hang 》:“xiao mo ri yue ji liang ji ,tao zhu tang yu yi bei jiu 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]

