• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 嬌姿共愛春濯濯,豈問空腹修蛇蟠。

    “嬌姿共愛春濯濯,豈問空腹修蛇蟠。”詩句出處:《次韻子由柳湖感物》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    憶昔子美在東屯,數間茅屋蒼山根。
    嘲吟草木調蠻獠,欲與猿鳥爭啾喧。
    子今憔悴眾所棄,驅馬獨出無往還。
    惟有柳湖萬株柳,清陰與子供朝昏。
    胡為譏評不少借,生意凌挫難為繁。
    柳雖無言不解慍,世俗乍見應憮然。
    嬌姿共愛春濯濯,豈問空腹修蛇蟠。
    朝看濃翠傲炎赫,夜愛疏影搖清圓。
    風翻雪陣春絮亂,蠹響啄木秋聲堅。
    四時盛衰各有態,搖落淒愴驚寒溫。
    南山孤松積雪底,抱凍不死誰復賢。

    【註釋】:

    嬌:

    ①美麗;可愛。梁簡文帝《東飛伯勞歌二首》之二:“少年年幾方三六,含嬌聚態傾人目。”(年幾:年紀。)《孔雀東南飛》:“雲有第五郎,嬌逸未有婚。”②柔弱,柔嫩。晏幾道《臨江仙》:“綠嬌紅小正堪憐。”③寵愛;溺愛。李商隱《楊本勝說於長安見小男阿袞》:“聞君來日下,見我最嬌兒。”(日下:指長安。)杜甫《羌村》之二:“嬌兒不離膝,畏我復卻去。”④嬌氣。和凝《柳枝》:“拽住仙郎盡放嬌。”(仙郎:稱情郎。)⑤代指美女。陳後主《同管記陸琛七夕五韻》:“故嬌隔分別,新歡起舊情。”⑥同“驕”。驕橫。《漢書·西域傳上·罽賓國》:“有求則卑辭,無欲則嬌嫚。”(卑辭:言辭謙卑。欲:欲求。嫚:輕侮。)⑦指樂聲或語音纖細的,柔美動聽的。庾信《夜聽搗衣》:“新聲繞夜風,嬌轉滿空中。”

    共:

    (一)①拱璧。古代象征法權、法、法度。後作“珙”。《詩經·商頌·長發》:“受小共大共。”②拱手。兩手在胸前相合,表示恭敬。《論語· 鄉黨》:“子路共之。”③環繞。後作“拱”。《論語·為政》:“譬如北辰,居其所而眾星共之。” (二)gòng ①共同享有或使用。《史記·越世傢》:“可與共患難,不可與共樂。”②共計;總共。魏學洢《核舟記》:“旁開小窗,左右為四,共八扇。”③副詞。全;皆。《史記·高祖本紀》:“沛今共誅令,擇子弟可立者立之。”④介詞。引進動作涉及;和;跟;與;同。王勃《滕王閣序》:“落霞與孤鶩齊飛,秋水共長天一色。”⑤連詞,表示並列關系。林逋《山園小梅》:“不須檀板共金尊。” (三)gōng ①供給;供應。後作“供”。《左傳·僖公四年》:“貢之不入,寡君之罪也;敢不共給。”②通“恭”。恭敬。《孟子·萬章上》:“我竭力耕田,共為子職而已矣。”

    愛:

    ①親愛;喜歡;喜愛。《戰國策·趙策四》:“父母之愛子,則為之計深遠。”②心愛之物。《聊齋志異·石清虛》:“叟乃曰:‘石果君傢者耶,仆傢者耶?’答曰:‘誠屬君傢,但求割愛耳。’”③男女間有情有愛。蘇武《留別妻》:“結發為夫婦,恩愛兩不移。”④愛惜;憐惜;愛護。司馬遷《史記·陳涉世傢》:“吳廣素愛人。”⑤吝嗇;貪戀。《老子》:“甚愛必大費。”⑥對別人女兒的尊稱。裴同良《清和郡夫人張氏墓志》:“夫人張氏,府君賈秀曾孫,遊擊休利之愛。”(府君:古稱太守或對一般人的尊稱。遊擊:武官名。)⑦通“薆”。隱蔽。《禮記·禮運》:“故天不愛其道,地不愛其寶,人不愛其情。”

    春:

    ①春天,春季。《荀子·王制》:“春耕、夏耘、秋收、冬藏,四者不失時,故五谷不絕。”②年;歲。高適《人日寄杜二拾遺》詩:“一臥東山三十春。”③生機;生命。歐陽修《奉使道中寄垣師》:“塞垣春枯積雪溜,沙礫威怒黃雲愁。”(塞垣:指長城。溜:流水。)④指年輕女子的形態。崔玨(jué)《有贈》:“兩臉夭桃從鏡發,一眸春水照人寒。”(春水:指女子的眼睛。)⑤春色;喜色。田汝成《西湖遊覽志餘·熙朝樂事》:“諺雲:‘蓬開先百草,戴瞭春不老。’”⑥春情;情欲。《詩經·召南·野有死麕》:“有女懷春,吉士誘之。”⑦指酒。司空圖《詩品·典雅》:“玉壺買春,賞雨茅屋。”

    濯:

    (一)①洗。《詩經·大雅·洞酌》:“泂酌彼行潦(lǎo),挹彼註茲,可以濯溉。”(泂:遠。行潦:溝中積水。茲:此,指容器。溉:洗滌。)②清除;凈化。《南史·袁昂傳》:“濯疵蕩穢,入楚遊陳。”(疵:毛病。)③洗滌後的臟水。《禮記·喪大記》:“濡濯棄於坎。”(坎:坑。)④大。《詩經·大雅·文王有聲》:“王公伊濯,維豐之垣。”《清史稿·樂志四》:“頌聲靈,赫以濯。”(聲靈:聲勢威靈。)(二)zhào 船槳。《漢書·佞幸傳·鄧通》:“(鄧通)以濯船為黃頭郎。”[濯濯]1. 有光澤的樣子。《詩經·大雅·崧高》:“四牡蹻(jué)蹻,鉤膺濯濯。”(蹻蹻:勇武的樣子。鉤膺:馬腹帶飾,帶上有鉤,下飾垂纓。)2. 豐滿潤澤的樣子。周志蕙《柳》:“絲絲愁緒隨風亂,濯濯豐姿著雨妍。”

    豈:

    (一)副詞。①表示反問。相當於“難道”、“怎麼”。《左傳·僖公五年》:“晉,吾宗也,豈害我哉?”②表示推測或疑問。相當於“是否”。《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“諸葛孔明者,臥龍也,將軍豈願見之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快樂;和樂。《詩經·小雅·魚藻》:“豈樂飲酒。”[豈弟]同“愷悌”。和悅可親。《詩經·齊風·載驅》:“齊子豈弟。”(齊子:齊國國君的女兒。)

    問:

    ①詢問;與“答”相對。《史記 · 管晏列傳》:“晏子怪而問之。”②責問。《左傳·僖公四年》:“昭王南征而不復,寡人是問。”(復:返。)③管;幹預。柳宗元《童區寄傳》:“恣所為不問。”(恣:放任。)④慰問;問候。《論語·雍也》:“伯牛有疾,子問之。”⑤贈送。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“雜佩以問之。”⑥通“聞”。1. 音訊。《晉書·陸機傳》:“既而羈寓京師,久無傢問。”(羈寓:寄居。)2. 名聲;聲譽。《詩經·大雅·文王》:“宣昭義問。”(宣昭:宣揚昭示。)

    空:

    (一)①空虛;什麼也沒有。《韓非子·初見秦》:“囷倉空虛。”宋玉《風賦》:“空穴來風。”王維《鹿砦》:“空山不見人。”②不實;空泛。《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦貪,負其強,以空言求璧。”③白白地。《漢書·匈奴傳》:“兵不空出。”④天空;空中。李白《送孟浩然之廣陵》:“孤帆遠影碧空盡。”⑤佛教用語。佛教認為一切事物的現象並無實體,都是空的。《般若心經》:“色即是空,空即是色。”(色:指物質現象。) (二)kǒng 孔;洞穴。《周禮· 考工記·函人》:“眡(shì)其鉆空。”(眡:視。)《史記·五帝本紀》:“舜穿井為匿空旁出。”(三)kòng ①窮困。《詩經·小雅·節南山》:“不宜空我師。”(空:用如使動,使……窮困。師:眾;眾人。)《論語·先進》:“回也其庶乎,屢空。”(回:顏回。庶:庶幾;差不多。)②缺少。《法言·問神》:“昔之說《書》者序以百,而《酒誥》之篇俄空焉。”(《酒誥》:《尚書》中的篇名。)白居易《春憶二林寺舊遊》:“最慚僧社題橋處,十八人名空一人。”③間隙;空子。《三國志·吳書·周魴傳》:“看伺空隙,欲復為亂。”④閑著;未被利用的。《史記·蕭相國世傢》:“上林中多空地。”(上林:苑囿名。)《論衡·命義》:“伯牛空居,而遭惡疾。”(伯牛:冉耕,字伯牛。空居:閑居在傢。)

    腹:

    ①肚子。《左傳·宣公十五年》:“雖鞭之長,不及馬腹。”②內心。《史記·淮陰侯列傳》:“臣願披腹心,輸肝膽。”③比喻中央部位。《鹽鐵論·刺復》:“方今為天下之腹,郡諸侯並臻。”④前面。與“背”相對。秦觀《邊防》下:“吾軍糧盡引還,則腹背受敵。”⑤抱在懷中。《詩經·小雅·蓼莪》:“顧我復我,出入腹我。”(復:庇護。)⑥包括;包羅;容納。孟郊《大隱詠·趙記室俶在職無事》:“大道母群物,達人腹眾才。”⑦指懷孕。《大戴禮記·保傅》:“《青史氏之記》曰:‘古者胎教,王後腹之七月,而後宴室。’”

    修:

    ①修飾;裝飾。《楚辭·九歌·湘君》:“美要眇兮宜修。”②整治;治理。賈誼《過秦論》:“修守戰之具。”③修建。范仲淹《嶽陽樓記》:“乃重修嶽陽樓。”④編撰;著。《北史·序傳》:“私為修撰。”⑤研習;修養。《禮記·大學》:“如琢如磨者,自修也。”《左傳·莊公八年》:“姑務修德,以待時乎!”(姑:姑且。務:致力。時:時機。)⑥特指佛、道教徒修行。⑦長;高。曹植《洛神賦》:“修短合度。”⑧善;美好。張衡《西京賦》:“要紹修態。”

    蟠:

    ①盤曲;環繞。《法言·問神》:“龍蟠於泥。”②彎曲。李白《詠山樽二首》之一:“蟠木不雕飾。”③充滿;遍及。《莊子·刻意》:“精神四達並流,無所不極,上際於天,下蟠於地。”


  • 娇姿共爱春濯濯,岂问空腹修蛇蟠。

    “娇姿共爱春濯濯,岂问空腹修蛇蟠。”诗句出处:《次韵子由柳湖感物》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    忆昔子美在东屯,数间茅屋苍山根。
    嘲吟草木调蛮獠,欲与猿鸟争啾喧。
    子今憔悴众所弃,驱马独出无往还。
    惟有柳湖万株柳,清阴与子供朝昏。
    胡为讥评不少借,生意凌挫难为繁。
    柳虽无言不解愠,世俗乍见应怃然。
    娇姿共爱春濯濯,岂问空腹修蛇蟠。
    朝看浓翠傲炎赫,夜爱疏影摇清圆。
    风翻雪阵春絮乱,蠹响啄木秋声坚。
    四时盛衰各有态,摇落凄怆惊寒温。
    南山孤松积雪底,抱冻不死谁复贤。

    【注释】:

    娇:

    ①美丽;可爱。梁简文帝《东飞伯劳歌二首》之二:“少年年几方三六,含娇聚态倾人目。”(年几:年纪。)《孔雀东南飞》:“云有第五郎,娇逸未有婚。”②柔弱,柔嫩。晏几道《临江仙》:“绿娇红小正堪怜。”③宠爱;溺爱。李商隐《杨本胜说于长安见小男阿衮》:“闻君来日下,见我最娇儿。”(日下:指长安。)杜甫《羌村》之二:“娇儿不离膝,畏我复却去。”④娇气。和凝《柳枝》:“拽住仙郎尽放娇。”(仙郎:称情郎。)⑤代指美女。陈后主《同管记陆琛七夕五韵》:“故娇隔分别,新欢起旧情。”⑥同“骄”。骄横。《汉书·西域传上·罽宾国》:“有求则卑辞,无欲则娇嫚。”(卑辞:言辞谦卑。欲:欲求。嫚:轻侮。)⑦指乐声或语音纤细的,柔美动听的。庾信《夜听捣衣》:“新声绕夜风,娇转满空中。”

    共:

    (一)①拱璧。古代象征法权、法、法度。后作“珙”。《诗经·商颂·长发》:“受小共大共。”②拱手。两手在胸前相合,表示恭敬。《论语· 乡党》:“子路共之。”③环绕。后作“拱”。《论语·为政》:“譬如北辰,居其所而众星共之。” (二)gòng ①共同享有或使用。《史记·越世家》:“可与共患难,不可与共乐。”②共计;总共。魏学洢《核舟记》:“旁开小窗,左右为四,共八扇。”③副词。全;皆。《史记·高祖本纪》:“沛今共诛令,择子弟可立者立之。”④介词。引进动作涉及;和;跟;与;同。王勃《滕王阁序》:“落霞与孤鹜齐飞,秋水共长天一色。”⑤连词,表示并列关系。林逋《山园小梅》:“不须檀板共金尊。” (三)gōng ①供给;供应。后作“供”。《左传·僖公四年》:“贡之不入,寡君之罪也;敢不共给。”②通“恭”。恭敬。《孟子·万章上》:“我竭力耕田,共为子职而已矣。”

    爱:

    ①亲爱;喜欢;喜爱。《战国策·赵策四》:“父母之爱子,则为之计深远。”②心爱之物。《聊斋志异·石清虚》:“叟乃曰:‘石果君家者耶,仆家者耶?’答曰:‘诚属君家,但求割爱耳。’”③男女间有情有爱。苏武《留别妻》:“结发为夫妇,恩爱两不移。”④爱惜;怜惜;爱护。司马迁《史记·陈涉世家》:“吴广素爱人。”⑤吝啬;贪恋。《老子》:“甚爱必大费。”⑥对别人女儿的尊称。裴同良《清和郡夫人张氏墓志》:“夫人张氏,府君贾秀曾孙,游击休利之爱。”(府君:古称太守或对一般人的尊称。游击:武官名。)⑦通“薆”。隐蔽。《礼记·礼运》:“故天不爱其道,地不爱其宝,人不爱其情。”

    春:

    ①春天,春季。《荀子·王制》:“春耕、夏耘、秋收、冬藏,四者不失时,故五谷不绝。”②年;岁。高适《人日寄杜二拾遗》诗:“一卧东山三十春。”③生机;生命。欧阳修《奉使道中寄垣师》:“塞垣春枯积雪溜,沙砾威怒黄云愁。”(塞垣:指长城。溜:流水。)④指年轻女子的形态。崔珏(jué)《有赠》:“两脸夭桃从镜发,一眸春水照人寒。”(春水:指女子的眼睛。)⑤春色;喜色。田汝成《西湖游览志余·熙朝乐事》:“谚云:‘蓬开先百草,戴了春不老。’”⑥春情;情欲。《诗经·召南·野有死麕》:“有女怀春,吉士诱之。”⑦指酒。司空图《诗品·典雅》:“玉壶买春,赏雨茅屋。”

    濯:

    (一)①洗。《诗经·大雅·洞酌》:“泂酌彼行潦(lǎo),挹彼注兹,可以濯溉。”(泂:远。行潦:沟中积水。兹:此,指容器。溉:洗涤。)②清除;净化。《南史·袁昂传》:“濯疵荡秽,入楚游陈。”(疵:毛病。)③洗涤后的脏水。《礼记·丧大记》:“濡濯弃于坎。”(坎:坑。)④大。《诗经·大雅·文王有声》:“王公伊濯,维丰之垣。”《清史稿·乐志四》:“颂声灵,赫以濯。”(声灵:声势威灵。)(二)zhào 船桨。《汉书·佞幸传·邓通》:“(邓通)以濯船为黄头郎。”[濯濯]1. 有光泽的样子。《诗经·大雅·崧高》:“四牡蹻(jué)蹻,钩膺濯濯。”(蹻蹻:勇武的样子。钩膺:马腹带饰,带上有钩,下饰垂缨。)2. 丰满润泽的样子。周志蕙《柳》:“丝丝愁绪随风乱,濯濯丰姿著雨妍。”

    岂:

    (一)副词。①表示反问。相当于“难道”、“怎么”。《左传·僖公五年》:“晋,吾宗也,岂害我哉?”②表示推测或疑问。相当于“是否”。《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“诸葛孔明者,卧龙也,将军岂愿见之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快乐;和乐。《诗经·小雅·鱼藻》:“岂乐饮酒。”[岂弟]同“愷悌”。和悦可亲。《诗经·齐风·载驱》:“齐子岂弟。”(齐子:齐国国君的女儿。)

    问:

    ①询问;与“答”相对。《史记 · 管晏列传》:“晏子怪而问之。”②责问。《左传·僖公四年》:“昭王南征而不复,寡人是问。”(复:返。)③管;干预。柳宗元《童区寄传》:“恣所为不问。”(恣:放任。)④慰问;问候。《论语·雍也》:“伯牛有疾,子问之。”⑤赠送。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“杂佩以问之。”⑥通“闻”。1. 音讯。《晋书·陆机传》:“既而羁寓京师,久无家问。”(羁寓:寄居。)2. 名声;声誉。《诗经·大雅·文王》:“宣昭义问。”(宣昭:宣扬昭示。)

    空:

    (一)①空虚;什么也没有。《韩非子·初见秦》:“囷仓空虚。”宋玉《风赋》:“空穴来风。”王维《鹿砦》:“空山不见人。”②不实;空泛。《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦贪,负其强,以空言求璧。”③白白地。《汉书·匈奴传》:“兵不空出。”④天空;空中。李白《送孟浩然之广陵》:“孤帆远影碧空尽。”⑤佛教用语。佛教认为一切事物的现象并无实体,都是空的。《般若心经》:“色即是空,空即是色。”(色:指物质现象。) (二)kǒng 孔;洞穴。《周礼· 考工记·函人》:“眡(shì)其钻空。”(眡:视。)《史记·五帝本纪》:“舜穿井为匿空旁出。”(三)kòng ①穷困。《诗经·小雅·节南山》:“不宜空我师。”(空:用如使动,使……穷困。师:众;众人。)《论语·先进》:“回也其庶乎,屡空。”(回:颜回。庶:庶几;差不多。)②缺少。《法言·问神》:“昔之说《书》者序以百,而《酒诰》之篇俄空焉。”(《酒诰》:《尚书》中的篇名。)白居易《春忆二林寺旧游》:“最惭僧社题桥处,十八人名空一人。”③间隙;空子。《三国志·吴书·周鲂传》:“看伺空隙,欲复为乱。”④闲着;未被利用的。《史记·萧相国世家》:“上林中多空地。”(上林:苑囿名。)《论衡·命义》:“伯牛空居,而遭恶疾。”(伯牛:冉耕,字伯牛。空居:闲居在家。)

    腹:

    ①肚子。《左传·宣公十五年》:“虽鞭之长,不及马腹。”②内心。《史记·淮阴侯列传》:“臣愿披腹心,输肝胆。”③比喻中央部位。《盐铁论·刺复》:“方今为天下之腹,郡诸侯并臻。”④前面。与“背”相对。秦观《边防》下:“吾军粮尽引还,则腹背受敌。”⑤抱在怀中。《诗经·小雅·蓼莪》:“顾我复我,出入腹我。”(复:庇护。)⑥包括;包罗;容纳。孟郊《大隐咏·赵记室俶在职无事》:“大道母群物,达人腹众才。”⑦指怀孕。《大戴礼记·保傅》:“《青史氏之记》曰:‘古者胎教,王后腹之七月,而后宴室。’”

    修:

    ①修饰;装饰。《楚辞·九歌·湘君》:“美要眇兮宜修。”②整治;治理。贾谊《过秦论》:“修守战之具。”③修建。范仲淹《岳阳楼记》:“乃重修岳阳楼。”④编撰;著。《北史·序传》:“私为修撰。”⑤研习;修养。《礼记·大学》:“如琢如磨者,自修也。”《左传·庄公八年》:“姑务修德,以待时乎!”(姑:姑且。务:致力。时:时机。)⑥特指佛、道教徒修行。⑦长;高。曹植《洛神赋》:“修短合度。”⑧善;美好。张衡《西京赋》:“要绍修态。”

    蟠:

    ①盘曲;环绕。《法言·问神》:“龙蟠于泥。”②弯曲。李白《咏山樽二首》之一:“蟠木不雕饰。”③充满;遍及。《庄子·刻意》:“精神四达并流,无所不极,上际于天,下蟠于地。”


  • jiao zi gong ai chun zhuo zhuo ,qi wen kong fu xiu she pan 。

    “jiao zi gong ai chun zhuo zhuo ,qi wen kong fu xiu she pan 。”shi gou chu chu :《ci yun zi you liu hu gan wu 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    yi xi zi mei zai dong tun ,shu jian mao wu cang shan gen 。
    chao yin cao mu diao man liao ,yu yu yuan diao zheng jiu xuan 。
    zi jin qiao cui zhong suo qi ,qu ma du chu mo wang hai 。
    wei you liu hu mo zhu liu ,qing yin yu zi gong chao hun 。
    hu wei ji ping bu shao jie ,sheng yi ling cuo nan wei fan 。
    liu sui mo yan bu jie yun ,shi su zha jian ying wu ran 。
    jiao zi gong ai chun zhuo zhuo ,qi wen kong fu xiu she pan 。
    chao kan nong cui ao yan he ,ye ai shu ying yao qing yuan 。
    feng fan xue zhen chun xu luan ,du xiang zhuo mu qiu sheng jian 。
    si shi cheng cui ge you tai ,yao la qi chuang jing han wen 。
    na shan gu song ji xue de ,bao dong bu si shei fu xian 。

    【zhu shi 】:

    jiao :

    ①mei li ;ke ai 。liang jian wen di 《dong fei bai lao ge er shou 》zhi er :“shao nian nian ji fang san liu ,han jiao ju tai qing ren mu 。”(nian ji :nian ji 。)《kong qiao dong na fei 》:“yun you di wu lang ,jiao yi wei you hun 。”②rou ruo ,rou nen 。yan ji dao 《lin jiang xian 》:“lu jiao gong xiao zheng kan lian 。”③chong ai ;ni ai 。li shang yin 《yang ben sheng shui yu chang an jian xiao nan a gun 》:“wen jun lai ri xia ,jian wo zui jiao er 。”(ri xia :zhi chang an 。)du fu 《qiang cun 》zhi er :“jiao er bu li xi ,wei wo fu que qu 。”④jiao qi 。he ning 《liu zhi 》:“ye zhu xian lang jin fang jiao 。”(xian lang :chen qing lang 。)⑤dai zhi mei nv 。chen hou zhu 《tong guan ji liu chen qi xi wu yun 》:“gu jiao ge fen bie ,xin huan qi jiu qing 。”⑥tong “jiao ”。jiao heng 。《han shu ·xi yu chuan shang ·ji bin guo 》:“you qiu ze bei ci ,mo yu ze jiao man 。”(bei ci :yan ci qian bei 。yu :yu qiu 。man :qing wu 。)⑦zhi le sheng huo yu yin qian xi de ,rou mei dong ting de 。yu xin 《ye ting dao yi 》:“xin sheng rao ye feng ,jiao zhuai man kong zhong 。”

    gong :

    (yi )①gong bi 。gu dai xiang zheng fa quan 、fa 、fa du 。hou zuo “gong ”。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“shou xiao gong da gong 。”②gong shou 。liang shou zai xiong qian xiang ge ,biao shi gong jing 。《lun yu · xiang dang 》:“zi lu gong zhi 。”③huan rao 。hou zuo “gong ”。《lun yu ·wei zheng 》:“pi ru bei chen ,ju ji suo er zhong xing gong zhi 。” (er )gòng ①gong tong xiang you huo shi yong 。《shi ji ·yue shi jia 》:“ke yu gong huan nan ,bu ke yu gong le 。”②gong ji ;zong gong 。wei xue yi 《he zhou ji 》:“pang kai xiao chuang ,zuo you wei si ,gong ba shan 。”③fu ci 。quan ;jie 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“pei jin gong zhu ling ,ze zi di ke li zhe li zhi 。”④jie ci 。yin jin dong zuo she ji ;he ;gen ;yu ;tong 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“la xia yu gu wu ji fei ,qiu shui gong chang tian yi se 。”⑤lian ci ,biao shi bing lie guan ji 。lin bu 《shan yuan xiao mei 》:“bu xu tan ban gong jin zun 。” (san )gōng ①gong gei ;gong ying 。hou zuo “gong ”。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“gong zhi bu ru ,gua jun zhi zui ye ;gan bu gong gei 。”②tong “gong ”。gong jing 。《meng zi ·mo zhang shang 》:“wo jie li geng tian ,gong wei zi zhi er yi yi 。”

    ai :

    ①qin ai ;xi huan ;xi ai 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“fu mu zhi ai zi ,ze wei zhi ji shen yuan 。”②xin ai zhi wu 。《liao zhai zhi yi ·dan qing xu 》:“sou nai yue :‘dan guo jun jia zhe ye ,pu jia zhe ye ?’da yue :‘cheng shu jun jia ,dan qiu ge ai er 。’”③nan nv jian you qing you ai 。su wu 《liu bie qi 》:“jie fa wei fu fu ,en ai liang bu yi 。”④ai xi ;lian xi ;ai hu 。si ma qian 《shi ji ·chen she shi jia 》:“wu an su ai ren 。”⑤lin se ;tan lian 。《lao zi 》:“shen ai bi da fei 。”⑥dui bie ren nv er de zun chen 。pei tong liang 《qing he jun fu ren zhang shi mu zhi 》:“fu ren zhang shi ,fu jun gu xiu ceng sun ,you ji xiu li zhi ai 。”(fu jun :gu chen tai shou huo dui yi ban ren de zun chen 。you ji :wu guan ming 。)⑦tong “ai ”。yin bi 。《li ji ·li yun 》:“gu tian bu ai ji dao ,de bu ai ji bao ,ren bu ai ji qing 。”

    chun :

    ①chun tian ,chun ji 。《xun zi ·wang zhi 》:“chun geng 、xia yun 、qiu shou 、dong cang ,si zhe bu shi shi ,gu wu gu bu jue 。”②nian ;sui 。gao kuo 《ren ri ji du er she wei 》shi :“yi wo dong shan san shi chun 。”③sheng ji ;sheng ming 。ou yang xiu 《feng shi dao zhong ji yuan shi 》:“sai yuan chun ku ji xue liu ,sha li wei nu huang yun chou 。”(sai yuan :zhi chang cheng 。liu :liu shui 。)④zhi nian qing nv zi de xing tai 。cui jue (jué)《you zeng 》:“liang lian wai tao cong jing fa ,yi mou chun shui zhao ren han 。”(chun shui :zhi nv zi de yan jing 。)⑤chun se ;xi se 。tian ru cheng 《xi hu you lan zhi yu ·xi chao le shi 》:“yan yun :‘peng kai xian bai cao ,dai le chun bu lao 。’”⑥chun qing ;qing yu 。《shi jing ·shao na ·ye you si jun 》:“you nv huai chun ,ji shi you zhi 。”⑦zhi jiu 。si kong tu 《shi pin ·dian ya 》:“yu hu mai chun ,shang yu mao wu 。”

    zhuo :

    (yi )①xi 。《shi jing ·da ya ·dong zhuo 》:“jiong zhuo bi hang lao (lǎo),yi bi zhu ci ,ke yi zhuo gai 。”(jiong :yuan 。hang lao :gou zhong ji shui 。ci :ci ,zhi rong qi 。gai :xi di 。)②qing chu ;jing hua 。《na shi ·yuan ang chuan 》:“zhuo ci dang hui ,ru chu you chen 。”(ci :mao bing 。)③xi di hou de zang shui 。《li ji ·sang da ji 》:“ru zhuo qi yu kan 。”(kan :keng 。)④da 。《shi jing ·da ya ·wen wang you sheng 》:“wang gong yi zhuo ,wei feng zhi yuan 。”《qing shi gao ·le zhi si 》:“song sheng ling ,he yi zhuo 。”(sheng ling :sheng shi wei ling 。)(er )zhào chuan jiang 。《han shu ·ning xing chuan ·deng tong 》:“(deng tong )yi zhuo chuan wei huang tou lang 。”[zhuo zhuo ]1. you guang ze de yang zi 。《shi jing ·da ya ·song gao 》:“si mu jiao (jué)jiao ,gou ying zhuo zhuo 。”(jiao jiao :yong wu de yang zi 。gou ying :ma fu dai shi ,dai shang you gou ,xia shi chui ying 。)2. feng man run ze de yang zi 。zhou zhi hui 《liu 》:“si si chou xu sui feng luan ,zhuo zhuo feng zi zhe yu yan 。”

    qi :

    (yi )fu ci 。①biao shi fan wen 。xiang dang yu “nan dao ”、“zen me ”。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin ,wu zong ye ,qi hai wo zai ?”②biao shi tui ce huo yi wen 。xiang dang yu “shi fou ”。《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“zhu ge kong ming zhe ,wo long ye ,jiang jun qi yuan jian zhi hu ?”(er )kǎi tong “愷”。kuai le ;he le 。《shi jing ·xiao ya ·yu zao 》:“qi le yin jiu 。”[qi di ]tong “愷ti ”。he yue ke qin 。《shi jing ·ji feng ·zai qu 》:“ji zi qi di 。”(ji zi :ji guo guo jun de nv er 。)

    wen :

    ①xun wen ;yu “da ”xiang dui 。《shi ji · guan yan lie chuan 》:“yan zi guai er wen zhi 。”②ze wen 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“zhao wang na zheng er bu fu ,gua ren shi wen 。”(fu :fan 。)③guan ;gan yu 。liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“zi suo wei bu wen 。”(zi :fang ren 。)④wei wen ;wen hou 。《lun yu ·yong ye 》:“bai niu you ji ,zi wen zhi 。”⑤zeng song 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“za pei yi wen zhi 。”⑥tong “wen ”。1. yin xun 。《jin shu ·liu ji chuan 》:“ji er ji yu jing shi ,jiu mo jia wen 。”(ji yu :ji ju 。)2. ming sheng ;sheng yu 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“xuan zhao yi wen 。”(xuan zhao :xuan yang zhao shi 。)

    kong :

    (yi )①kong xu ;shen me ye mei you 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“qun cang kong xu 。”song yu 《feng fu 》:“kong xue lai feng 。”wang wei 《lu zhai 》:“kong shan bu jian ren 。”②bu shi ;kong fan 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin tan ,fu ji jiang ,yi kong yan qiu bi 。”③bai bai de 。《han shu ·xiong nu chuan 》:“bing bu kong chu 。”④tian kong ;kong zhong 。li bai 《song meng hao ran zhi an ling 》:“gu fan yuan ying bi kong jin 。”⑤fo jiao yong yu 。fo jiao ren wei yi qie shi wu de xian xiang bing mo shi ti ,dou shi kong de 。《ban re xin jing 》:“se ji shi kong ,kong ji shi se 。”(se :zhi wu zhi xian xiang 。) (er )kǒng kong ;dong xue 。《zhou li · kao gong ji ·han ren 》:“shi (shì)ji zuan kong 。”(shi :shi 。)《shi ji ·wu di ben ji 》:“shun chuan jing wei ni kong pang chu 。”(san )kòng ①qiong kun 。《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“bu yi kong wo shi 。”(kong :yong ru shi dong ,shi ……qiong kun 。shi :zhong ;zhong ren 。)《lun yu ·xian jin 》:“hui ye ji shu hu ,lv kong 。”(hui :yan hui 。shu :shu ji ;cha bu duo 。)②que shao 。《fa yan ·wen shen 》:“xi zhi shui 《shu 》zhe xu yi bai ,er 《jiu gao 》zhi pian e kong yan 。”(《jiu gao 》:《shang shu 》zhong de pian ming 。)bai ju yi 《chun yi er lin si jiu you 》:“zui can seng she ti qiao chu ,shi ba ren ming kong yi ren 。”③jian xi ;kong zi 。《san guo zhi ·wu shu ·zhou fang chuan 》:“kan ci kong xi ,yu fu wei luan 。”④xian zhao ;wei bei li yong de 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“shang lin zhong duo kong de 。”(shang lin :yuan you ming 。)《lun heng ·ming yi 》:“bai niu kong ju ,er zao e ji 。”(bai niu :ran geng ,zi bai niu 。kong ju :xian ju zai jia 。)

    fu :

    ①du zi 。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“sui bian zhi chang ,bu ji ma fu 。”②nei xin 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“chen yuan pi fu xin ,shu gan dan 。”③bi yu zhong yang bu wei 。《yan tie lun ·ci fu 》:“fang jin wei tian xia zhi fu ,jun zhu hou bing zhen 。”④qian mian 。yu “bei ”xiang dui 。qin guan 《bian fang 》xia :“wu jun liang jin yin hai ,ze fu bei shou di 。”⑤bao zai huai zhong 。《shi jing ·xiao ya ·liao e 》:“gu wo fu wo ,chu ru fu wo 。”(fu :bi hu 。)⑥bao gua ;bao luo ;rong na 。meng jiao 《da yin yong ·zhao ji shi chu zai zhi mo shi 》:“da dao mu qun wu ,da ren fu zhong cai 。”⑦zhi huai yun 。《da dai li ji ·bao fu 》:“《qing shi shi zhi ji 》yue :‘gu zhe tai jiao ,wang hou fu zhi qi yue ,er hou yan shi 。’”

    xiu :

    ①xiu shi ;zhuang shi 。《chu ci ·jiu ge ·xiang jun 》:“mei yao miao xi yi xiu 。”②zheng zhi ;zhi li 。gu yi 《guo qin lun 》:“xiu shou zhan zhi ju 。”③xiu jian 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“nai chong xiu yue yang lou 。”④bian zhuan ;zhe 。《bei shi ·xu chuan 》:“si wei xiu zhuan 。”⑤yan xi ;xiu yang 。《li ji ·da xue 》:“ru zhuo ru mo zhe ,zi xiu ye 。”《zuo chuan ·zhuang gong ba nian 》:“gu wu xiu de ,yi dai shi hu !”(gu :gu ju 。wu :zhi li 。shi :shi ji 。)⑥te zhi fo 、dao jiao tu xiu hang 。⑦chang ;gao 。cao zhi 《luo shen fu 》:“xiu duan ge du 。”⑧shan ;mei hao 。zhang heng 《xi jing fu 》:“yao shao xiu tai 。”

    pan :

    ①pan qu ;huan rao 。《fa yan ·wen shen 》:“long pan yu ni 。”②wan qu 。li bai 《yong shan zun er shou 》zhi yi :“pan mu bu diao shi 。”③chong man ;bian ji 。《zhuang zi ·ke yi 》:“jing shen si da bing liu ,mo suo bu ji ,shang ji yu tian ,xia pan yu de 。”