• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 陶泓不稱管城沐,醉石可助平泉醒。

    “陶泓不稱管城沐,醉石可助平泉醒。”詩句出處:《次韻范純父涵星硯月石風林屏詩》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    月次於房歷三星,鬥牛不神箕獨靈。
    簸搖桑榆盡西靡,影落蘇子硯與屏。
    天工與我兩厭事,孰居無事為此形。
    與君持橐侍帷幄,同到溫室觀堯蓂。
    自憐太史牛馬走,伎等卜祝均倡伶。
    欲留衣冠掛神武,便擊雲水歸南溟。
    陶泓不稱管城沐,醉石可助平泉醒。
    故持二物與夫子,欲使妙質留天庭。
    但令滋液到枯槁,勿遣光景生晦冥。
    上書掛名豈待我,獨立自可當雷霆。
    我時醉眠風林下,夜與漁火同青熒。
    撫物懷人應獨嘆,作詩寄子誰當聽。

    【註釋】:

    陶:

    (一)①陶器。《禮記·郊特牲》:“器用陶匏(páo)。”(匏:葫蘆的一種,可作瓢。)②用粘土燒制的。《韓非子·難一》:“今耕漁不爭,陶器不窳。”(窳:粗劣。)③制作陶器。《列子·楊朱》:“舜耕於河陽,陶於雷澤。”④挖掘。《詩經·大雅·綿》:“陶復陶穴。”(復:窯洞。穴:地洞。)⑤培養;造就。王安石《上皇帝萬言書》:“陶成天下之才。”⑥快樂;喜悅。謝靈運《酬從弟惠連》:“共陶暮春時。”⑦通“淘”。用水沖洗。《齊民要術·水稻》:“凈陶種子,漬經三宿。”⑧古地名。在今山東省定陶縣境。 (二)yáo [皋陶]人名。傳說為舜臣。《呂氏春秋·君守》:“皋陶作刑。”

    泓:

    ①深水;水深。郭璞《江賦》:“極泓量而海運,狀滔天以渺茫。”又指深水;潭。杜甫《劉九法曹鄭瑕邱石門宴集》:“晚來橫吹好,泓下亦龍吟。”②量詞。清水一道或一片叫一泓。李賀《夢天》:“遙望齊州九點煙,一泓海水杯中瀉。”(齊州:中州,指中國。)③古水名。在今河南省柘城西北。《春秋·僖公二十二年》:“宋公及楚人戰於泓。”

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    稱:

    (一)①稱量;量重。《商君書·算地》:“度而取長,稱而取重。”②舉起。《詩經· 豳風·七月》:“稱彼兕觥。”③指舉薦。《左傳·襄公三年》:“祈奚請老,晉侯問嗣焉,稱解狐。”④贊揚;頌揚。《商君書·徠民》:“此四王者,萬世之所稱也,以為聖王,然其道猶不能取用於後。”⑤陳述;聲言。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下通齊桓,中述湯武,以刺世事。”⑥稱呼;稱為。《史記·李斯列傳》:“今秦王欲吞天下,稱帝而治。”⑦名稱;稱謂。嵇康《養生論》:“一畝十斛,謂之良田,此天下之通稱也。’”《南史·毛喜傳》:“文帝嘗謂宣帝曰:‘我諸子皆以伯為名,汝諸子宜用叔為稱。’”(嘗:曾經。)⑧號稱;聲稱;稱作。《史記·陳涉世傢》:“乃詐稱公子扶蘇、項燕,從民欲也。”⑨名聲;聲譽。《晉書·王洽傳》:“(洽)與荀羨俱有美稱。” (二)chèng 測重量的器具。後作“秤”。《淮南子·時則》:“角鬥稱。” (三)chèn ①適合;相副。《後漢書·來歙傳》:“誠恨奉職不稱,以為朝廷羞。”《南齊書·張融傳》:“(衣)已令裁減,稱卿之體。”(卿:對對方的愛稱。)②衡量。《晉書·刁協傳》:“(劉)裕散其資財,令百姓稱力而取之,彌日不盡。”

    管:

    ①一種像笛的管樂器。《孟子· 梁惠王下》:“百姓聞王鐘鼓之聲,管籥之音。”②泛指管樂器。王羲之《蘭亭集序》:“雖無絲竹管弦之盛,一觴一詠,亦足以暢敘幽情”③竹管;管狀物。曹操《論吏士行能令》:“一似管窺虎歟!”④舊指毛筆。《詩經·邶風·靜女》:“靜女其變,貽我彤管。”⑤鑰匙。《左傳·僖公三十二年》:“鄭人使我掌其北門之管。”⑥掌管;主管。張居正《答貴州撫院阮沙城》:“盡赦前罪,照舊管事。”⑦統轄。元好問《榆社硤口村早發》:“幾時不屬雞聲管,睡徹東窗日影偏。”⑧過問;顧及。李元膺《洞仙歌》:“但莫管春寒,醉紅自暖。”⑨準保;包管。黃庭堅《卜算子》:“試問得君多少憐,管不解,多於恨!”

    城:

    ①城郭。一般是兩重,裡面的稱城,外面的稱郭。賈誼《過秦論》:“然後踐華為城,因河為池。”②古代都邑為中心的所轄地區稱城。《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦昭王聞之,使人遺(wèi)趙王書,願以十五城請易璧。”(遺:送給。易:交換。)③築城。《漢書·高帝紀》:“令天下縣邑城。”《詩經·小雅·出車》:“天子命我,城彼朔方。”(朔方:北方。)④守城。魏源《聖武記》卷一:“我朝縱還臺堡降卒二千,城者拒之。”⑤城墻以內的地方。韓翊(yì)《寒食》:“春城無處不飛花,寒食東風禦柳斜。”(禦柳:皇宮栽的柳樹。)⑥城市;都市。《史記·吳起傳》:“魏文侯以為將,擊秦,拔五城。”

    沐:

    ①洗頭發。《詩經·小雅·采綠》:“予發曲局,薄言歸沐。”又泛指洗。宋玉《神女賦》:“沐蘭澤,含若芳。”②溫潤;潤澤。《後漢書 · 明帝紀》:“京師冬無宿雪,春不燠(yù)沐。”(燠:溫;熱。)又蒙受恩澤。嶽飛《乞依樞副舊例敘位札子》:“已具懇辭,未沐矜許。”③休假。《漢書·孔光傳》:“沐日歸休,兄弟妻子燕語,終不及朝省政事。”(燕語:閑談。及:到。)④芟除,修剪。《管子·輕重丁》:“請以令沐途旁之樹枝,使無尺寸之陰。”

    醉:

    ①酒醉。《詩經·小雅·賓之初筵》:“賓既醉止,載號載呶(náo)。”(止:語氣詞。呶:喧鬧。)《韓非子·說林上》:“醉寐而亡其裘。”②極端愛好。《莊子·應帝王》:“列子見之而心醉。”宋之問《送趙六貞固詩》:“心醉東郊柳。”

    石:

    (一)①石頭;石塊。《列子·湯問》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陸機《文賦》:“被金石以廣德,流管弦而日新。”③石磬,古樂器名,八音之一。《韓非子·說疑》:“不聽鐘石之聲。”④古代用以治病的石針。《韓非子·喻老》:“(病)在肌膚,針石所及也。” (二)dàn (舊讀shí) ①古代重量單位。一百二十斤為一石。《墨子·魯問》:“而任五十石之重。”②容量單位。十鬥為一石。韓愈《雜說》四:“馬之千裡者,一食或盡粟一石。”

    可:

    (一)①同意。《左傳·隱公三年》:“公曰:不可。”②正確。《史記·范雎蔡澤列傳》:“使以臣之言為可,願行而利其道;以臣之言為不可,久留臣無為也。”(使:如果。)③值得。白居易《賣炭翁》:“可憐身上衣正單,心憂炭賤願天寒。”④能夠;可以。《論語·公冶長》:“朽木不可雕也。”《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“庶曰:‘此人可就見,不可屈致也。’”⑤著實。《史記·田單列傳》:“吾懼燕(yān)人掘吾城外塚墓,僇(lù)先人,可為寒心。”(僇:通“戮”。殺。此指戮屍。)⑥適合;適宜。張翰《杖賦》:“方圓適意,洪細可乎。”李漁《笠翁一傢言·笠翁偶集·種植部》:“芙蕖則不然:自荷錢出水之日,便為點綴綠波;及其莖葉既生,則又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西廂記諸宮調》卷三:“瘦得渾如削,百般醫療終難可。”(渾:簡直。)⑧當著,對著。周邦彥《南柯子》:“曉來階下按新聲,恰有一方明月可中庭。”(按:擊,奏。一方:一塊。)⑨副詞。1.表示估計,相當於“大約”。王維《洛陽女兒行》:“洛陽女兒對門居,才可容顏十五餘。”2. 表示轉折,相當於“卻”。李白《相逢行》:“相見情已深,未語可知心。”3. 表示反詰,相當於“豈”“哪”。《史記·項羽本紀》:“騅不逝兮可奈何!”方幹《山中言志》:“潛夫自有孤雲侶,可要王侯知姓名?”(潛夫:隱居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少數民族君主的稱號。古樂府《木蘭詩》:“昨夜見軍帖,可汗大點兵。”(軍帖:軍中文告。)

    助:

    (一)①輔助;幫助。《孟子·公孫醜下》:“得道者多助,失道者寡助。”②殷代的一種租賦制度。《孟子·滕文公上》:“夏後氏五十而貢,殷人七十而助,周人百畝而徹。”③增加;增添。徐渭《贈嚴宗源序》:“無一琴以娛,而有諸苦以助窘。” (二)chú 通“鋤”。除去。《莊子·徐無鬼》:“(吳)王顧謂其友顏不疑曰:‘……嗟呼! 無以汝色驕人哉!’顏不疑退而師董梧,以助其色。”(色:意態。)

    平:

    ①平坦;不傾斜。《呂氏春秋·應同》:“平地註水,水流濕。”白居易《錢塘湖春行》:“水面初平雲腳低。”②整治使平。《列子·湯問》:“山不加增,何苦而不平?”③公平;公正。《詩經·小雅·節南山》:“昊天不平,我王不寧。”《史記·扁鵲倉公列傳》:“妾父為吏,齊中稱其廉平。”韓愈《送孟東野序》:“大凡物不得其平則鳴。”④均平;齊一。《周易·乾》:“雲行雨施,天下平也。”⑤平定;平息。《左傳·莊公十三年》:“會於北杏,以平宋亂。”⑥安靜;安定。楊炯《從軍行》:“烽火照西京,心中自不平。”⑦平常;平時。《後漢書·光武帝紀上》:“飲食言笑如平常。”⑧一般;普通。白居易《兩朱閣》:“憶昨平陽宅初置,吞並平人幾傢地!”⑨媾和;講和。《左傳·桓公八年》:“秋,隨及楚平。”(隨:國名。)⑩通“評”。評議。《商君書·更法》:“孝公平畫。”

    泉:

    ①泉水,一種地下水。《周易·蒙卦》:“山下出泉。”②泉下;墓穴。錢孫貽《虔臺寒食怨詩》:“幾人江上共招魂,瘴海青蠅吊泉戶。”(瘴海:舊指嶺南有瘴霧的海域。戶:門。)③陰間。駱賓王《樂大夫挽辭》:“忽見泉臺路,猶疑水鏡懸。”④古錢幣名。《管子·輕重丁》:“凡稱貸之傢,出泉參千萬,出粟參數千萬鐘。”

    醒:

    ①酒醉之後恢復常態。《左傳·襄公三十年》:“醒而後知之。”②睡眠結束或尚未入睡。梅堯臣《永叔贈酒》:“醒目常不眠。”③醒悟;覺悟。《抱樸子·勖學》:“鹵鈍者醒悟。”


  • 陶泓不称管城沐,醉石可助平泉醒。

    “陶泓不称管城沐,醉石可助平泉醒。”诗句出处:《次韵范纯父涵星砚月石风林屏诗》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    月次於房历三星,斗牛不神箕独灵。
    簸摇桑榆尽西靡,影落苏子砚与屏。
    天工与我两厌事,孰居无事为此形。
    与君持橐侍帷幄,同到温室观尧蓂。
    自怜太史牛马走,伎等卜祝均倡伶。
    欲留衣冠挂神武,便击云水归南溟。
    陶泓不称管城沐,醉石可助平泉醒。
    故持二物与夫子,欲使妙质留天庭。
    但令滋液到枯槁,勿遣光景生晦冥。
    上书挂名岂待我,独立自可当雷霆。
    我时醉眠风林下,夜与渔火同青荧。
    抚物怀人应独叹,作诗寄子谁当听。

    【注释】:

    陶:

    (一)①陶器。《礼记·郊特牲》:“器用陶匏(páo)。”(匏:葫芦的一种,可作瓢。)②用粘土烧制的。《韩非子·难一》:“今耕渔不争,陶器不窳。”(窳:粗劣。)③制作陶器。《列子·杨朱》:“舜耕于河阳,陶于雷泽。”④挖掘。《诗经·大雅·绵》:“陶复陶穴。”(复:窑洞。穴:地洞。)⑤培养;造就。王安石《上皇帝万言书》:“陶成天下之才。”⑥快乐;喜悦。谢灵运《酬从弟惠连》:“共陶暮春时。”⑦通“淘”。用水冲洗。《齐民要术·水稻》:“净陶种子,渍经三宿。”⑧古地名。在今山东省定陶县境。 (二)yáo [皋陶]人名。传说为舜臣。《吕氏春秋·君守》:“皋陶作刑。”

    泓:

    ①深水;水深。郭璞《江赋》:“极泓量而海运,状滔天以渺茫。”又指深水;潭。杜甫《刘九法曹郑瑕邱石门宴集》:“晚来横吹好,泓下亦龙吟。”②量词。清水一道或一片叫一泓。李贺《梦天》:“遥望齐州九点烟,一泓海水杯中泻。”(齐州:中州,指中国。)③古水名。在今河南省柘城西北。《春秋·僖公二十二年》:“宋公及楚人战于泓。”

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    称:

    (一)①称量;量重。《商君书·算地》:“度而取长,称而取重。”②举起。《诗经· 豳风·七月》:“称彼兕觥。”③指举荐。《左传·襄公三年》:“祈奚请老,晋侯问嗣焉,称解狐。”④赞扬;颂扬。《商君书·徕民》:“此四王者,万世之所称也,以为圣王,然其道犹不能取用于后。”⑤陈述;声言。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下通齐桓,中述汤武,以刺世事。”⑥称呼;称为。《史记·李斯列传》:“今秦王欲吞天下,称帝而治。”⑦名称;称谓。嵇康《养生论》:“一亩十斛,谓之良田,此天下之通称也。’”《南史·毛喜传》:“文帝尝谓宣帝曰:‘我诸子皆以伯为名,汝诸子宜用叔为称。’”(尝:曾经。)⑧号称;声称;称作。《史记·陈涉世家》:“乃诈称公子扶苏、项燕,从民欲也。”⑨名声;声誉。《晋书·王洽传》:“(洽)与荀羡俱有美称。” (二)chèng 测重量的器具。后作“秤”。《淮南子·时则》:“角斗称。” (三)chèn ①适合;相副。《后汉书·来歙传》:“诚恨奉职不称,以为朝廷羞。”《南齐书·张融传》:“(衣)已令裁减,称卿之体。”(卿:对对方的爱称。)②衡量。《晋书·刁协传》:“(刘)裕散其资财,令百姓称力而取之,弥日不尽。”

    管:

    ①一种像笛的管乐器。《孟子· 梁惠王下》:“百姓闻王钟鼓之声,管籥之音。”②泛指管乐器。王羲之《兰亭集序》:“虽无丝竹管弦之盛,一觞一咏,亦足以畅叙幽情”③竹管;管状物。曹操《论吏士行能令》:“一似管窥虎欤!”④旧指毛笔。《诗经·邶风·静女》:“静女其变,贻我彤管。”⑤钥匙。《左传·僖公三十二年》:“郑人使我掌其北门之管。”⑥掌管;主管。张居正《答贵州抚院阮沙城》:“尽赦前罪,照旧管事。”⑦统辖。元好问《榆社硖口村早发》:“几时不属鸡声管,睡彻东窗日影偏。”⑧过问;顾及。李元膺《洞仙歌》:“但莫管春寒,醉红自暖。”⑨准保;包管。黄庭坚《卜算子》:“试问得君多少怜,管不解,多于恨!”

    城:

    ①城郭。一般是两重,里面的称城,外面的称郭。贾谊《过秦论》:“然后践华为城,因河为池。”②古代都邑为中心的所辖地区称城。《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦昭王闻之,使人遗(wèi)赵王书,愿以十五城请易璧。”(遗:送给。易:交换。)③筑城。《汉书·高帝纪》:“令天下县邑城。”《诗经·小雅·出车》:“天子命我,城彼朔方。”(朔方:北方。)④守城。魏源《圣武记》卷一:“我朝纵还台堡降卒二千,城者拒之。”⑤城墙以内的地方。韩翊(yì)《寒食》:“春城无处不飞花,寒食东风御柳斜。”(御柳:皇宫栽的柳树。)⑥城市;都市。《史记·吴起传》:“魏文侯以为将,击秦,拔五城。”

    沐:

    ①洗头发。《诗经·小雅·采绿》:“予发曲局,薄言归沐。”又泛指洗。宋玉《神女赋》:“沐兰泽,含若芳。”②温润;润泽。《后汉书 · 明帝纪》:“京师冬无宿雪,春不燠(yù)沐。”(燠:温;热。)又蒙受恩泽。岳飞《乞依枢副旧例叙位札子》:“已具恳辞,未沐矜许。”③休假。《汉书·孔光传》:“沐日归休,兄弟妻子燕语,终不及朝省政事。”(燕语:闲谈。及:到。)④芟除,修剪。《管子·轻重丁》:“请以令沐途旁之树枝,使无尺寸之阴。”

    醉:

    ①酒醉。《诗经·小雅·宾之初筵》:“宾既醉止,载号载呶(náo)。”(止:语气词。呶:喧闹。)《韩非子·说林上》:“醉寐而亡其裘。”②极端爱好。《庄子·应帝王》:“列子见之而心醉。”宋之问《送赵六贞固诗》:“心醉东郊柳。”

    石:

    (一)①石头;石块。《列子·汤问》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陆机《文赋》:“被金石以广德,流管弦而日新。”③石磬,古乐器名,八音之一。《韩非子·说疑》:“不听钟石之声。”④古代用以治病的石针。《韩非子·喻老》:“(病)在肌肤,针石所及也。” (二)dàn (旧读shí) ①古代重量单位。一百二十斤为一石。《墨子·鲁问》:“而任五十石之重。”②容量单位。十斗为一石。韩愈《杂说》四:“马之千里者,一食或尽粟一石。”

    可:

    (一)①同意。《左传·隐公三年》:“公曰:不可。”②正确。《史记·范雎蔡泽列传》:“使以臣之言为可,愿行而利其道;以臣之言为不可,久留臣无为也。”(使:如果。)③值得。白居易《卖炭翁》:“可怜身上衣正单,心忧炭贱愿天寒。”④能够;可以。《论语·公冶长》:“朽木不可雕也。”《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“庶曰:‘此人可就见,不可屈致也。’”⑤着实。《史记·田单列传》:“吾惧燕(yān)人掘吾城外冢墓,僇(lù)先人,可为寒心。”(僇:通“戮”。杀。此指戮尸。)⑥适合;适宜。张翰《杖赋》:“方圆适意,洪细可乎。”李渔《笠翁一家言·笠翁偶集·种植部》:“芙蕖则不然:自荷钱出水之日,便为点缀绿波;及其茎叶既生,则又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西厢记诸宫调》卷三:“瘦得浑如削,百般医疗终难可。”(浑:简直。)⑧当着,对着。周邦彦《南柯子》:“晓来阶下按新声,恰有一方明月可中庭。”(按:击,奏。一方:一块。)⑨副词。1.表示估计,相当于“大约”。王维《洛阳女儿行》:“洛阳女儿对门居,才可容颜十五余。”2. 表示转折,相当于“却”。李白《相逢行》:“相见情已深,未语可知心。”3. 表示反诘,相当于“岂”“哪”。《史记·项羽本纪》:“骓不逝兮可奈何!”方干《山中言志》:“潜夫自有孤云侣,可要王侯知姓名?”(潜夫:隐居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少数民族君主的称号。古乐府《木兰诗》:“昨夜见军帖,可汗大点兵。”(军帖:军中文告。)

    助:

    (一)①辅助;帮助。《孟子·公孙丑下》:“得道者多助,失道者寡助。”②殷代的一种租赋制度。《孟子·滕文公上》:“夏后氏五十而贡,殷人七十而助,周人百亩而彻。”③增加;增添。徐渭《赠严宗源序》:“无一琴以娱,而有诸苦以助窘。” (二)chú 通“锄”。除去。《庄子·徐无鬼》:“(吴)王顾谓其友颜不疑曰:‘……嗟呼! 无以汝色骄人哉!’颜不疑退而师董梧,以助其色。”(色:意态。)

    平:

    ①平坦;不倾斜。《吕氏春秋·应同》:“平地注水,水流湿。”白居易《钱塘湖春行》:“水面初平云脚低。”②整治使平。《列子·汤问》:“山不加增,何苦而不平?”③公平;公正。《诗经·小雅·节南山》:“昊天不平,我王不宁。”《史记·扁鹊仓公列传》:“妾父为吏,齐中称其廉平。”韩愈《送孟东野序》:“大凡物不得其平则鸣。”④均平;齐一。《周易·乾》:“云行雨施,天下平也。”⑤平定;平息。《左传·庄公十三年》:“会于北杏,以平宋乱。”⑥安静;安定。杨炯《从军行》:“烽火照西京,心中自不平。”⑦平常;平时。《后汉书·光武帝纪上》:“饮食言笑如平常。”⑧一般;普通。白居易《两朱阁》:“忆昨平阳宅初置,吞并平人几家地!”⑨媾和;讲和。《左传·桓公八年》:“秋,随及楚平。”(随:国名。)⑩通“评”。评议。《商君书·更法》:“孝公平画。”

    泉:

    ①泉水,一种地下水。《周易·蒙卦》:“山下出泉。”②泉下;墓穴。钱孙贻《虔台寒食怨诗》:“几人江上共招魂,瘴海青蝇吊泉户。”(瘴海:旧指岭南有瘴雾的海域。户:门。)③阴间。骆宾王《乐大夫挽辞》:“忽见泉台路,犹疑水镜悬。”④古钱币名。《管子·轻重丁》:“凡称贷之家,出泉参千万,出粟参数千万钟。”

    醒:

    ①酒醉之后恢复常态。《左传·襄公三十年》:“醒而后知之。”②睡眠结束或尚未入睡。梅尧臣《永叔赠酒》:“醒目常不眠。”③醒悟;觉悟。《抱朴子·勖学》:“卤钝者醒悟。”


  • tao hong bu chen guan cheng mu ,zui dan ke zhu ping quan xing 。

    “tao hong bu chen guan cheng mu ,zui dan ke zhu ping quan xing 。”shi gou chu chu :《ci yun fan chun fu han xing yan yue dan feng lin bing shi 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    yue ci wu fang li san xing ,dou niu bu shen ji du ling 。
    bo yao sang yu jin xi mi ,ying la su zi yan yu bing 。
    tian gong yu wo liang ya shi ,shu ju mo shi wei ci xing 。
    yu jun chi tuo shi wei wo ,tong dao wen shi guan yao mi 。
    zi lian tai shi niu ma zou ,ji deng bo zhu jun chang ling 。
    yu liu yi guan gua shen wu ,bian ji yun shui gui na ming 。
    tao hong bu chen guan cheng mu ,zui dan ke zhu ping quan xing 。
    gu chi er wu yu fu zi ,yu shi miao zhi liu tian ting 。
    dan ling zi ye dao ku gao ,wu qian guang jing sheng hui ming 。
    shang shu gua ming qi dai wo ,du li zi ke dang lei ting 。
    wo shi zui mian feng lin xia ,ye yu yu huo tong qing ying 。
    fu wu huai ren ying du tan ,zuo shi ji zi shei dang ting 。

    【zhu shi 】:

    tao :

    (yi )①tao qi 。《li ji ·jiao te sheng 》:“qi yong tao pao (páo)。”(pao :hu lu de yi chong ,ke zuo piao 。)②yong nian tu shao zhi de 。《han fei zi ·nan yi 》:“jin geng yu bu zheng ,tao qi bu yu 。”(yu :cu lie 。)③zhi zuo tao qi 。《lie zi ·yang zhu 》:“shun geng yu he yang ,tao yu lei ze 。”④wa jue 。《shi jing ·da ya ·mian 》:“tao fu tao xue 。”(fu :yao dong 。xue :de dong 。)⑤pei yang ;zao jiu 。wang an dan 《shang huang di mo yan shu 》:“tao cheng tian xia zhi cai 。”⑥kuai le ;xi yue 。xie ling yun 《chou cong di hui lian 》:“gong tao mu chun shi 。”⑦tong “tao ”。yong shui chong xi 。《ji min yao shu ·shui dao 》:“jing tao chong zi ,zi jing san su 。”⑧gu de ming 。zai jin shan dong sheng ding tao xian jing 。 (er )yáo [gao tao ]ren ming 。chuan shui wei shun chen 。《lv shi chun qiu ·jun shou 》:“gao tao zuo xing 。”

    hong :

    ①shen shui ;shui shen 。guo pu 《jiang fu 》:“ji hong liang er hai yun ,zhuang tao tian yi miao mang 。”you zhi shen shui ;tan 。du fu 《liu jiu fa cao zheng xia qiu dan men yan ji 》:“wan lai heng chui hao ,hong xia yi long yin 。”②liang ci 。qing shui yi dao huo yi pian jiao yi hong 。li he 《meng tian 》:“yao wang ji zhou jiu dian yan ,yi hong hai shui bei zhong xie 。”(ji zhou :zhong zhou ,zhi zhong guo 。)③gu shui ming 。zai jin he na sheng zhe cheng xi bei 。《chun qiu ·xi gong er shi er nian 》:“song gong ji chu ren zhan yu hong 。”

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    chen :

    (yi )①chen liang ;liang chong 。《shang jun shu ·suan de 》:“du er qu chang ,chen er qu chong 。”②ju qi 。《shi jing · bin feng ·qi yue 》:“chen bi si gong 。”③zhi ju jian 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“qi xi qing lao ,jin hou wen si yan ,chen jie hu 。”④zan yang ;song yang 。《shang jun shu ·lai min 》:“ci si wang zhe ,mo shi zhi suo chen ye ,yi wei sheng wang ,ran ji dao you bu neng qu yong yu hou 。”⑤chen shu ;sheng yan 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia tong ji huan ,zhong shu shang wu ,yi ci shi shi 。”⑥chen hu ;chen wei 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“jin qin wang yu tun tian xia ,chen di er zhi 。”⑦ming chen ;chen wei 。ji kang 《yang sheng lun 》:“yi mu shi hu ,wei zhi liang tian ,ci tian xia zhi tong chen ye 。’”《na shi ·mao xi chuan 》:“wen di chang wei xuan di yue :‘wo zhu zi jie yi bai wei ming ,ru zhu zi yi yong shu wei chen 。’”(chang :ceng jing 。)⑧hao chen ;sheng chen ;chen zuo 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“nai zha chen gong zi fu su 、xiang yan ,cong min yu ye 。”⑨ming sheng ;sheng yu 。《jin shu ·wang qia chuan 》:“(qia )yu xun xian ju you mei chen 。” (er )chèng ce chong liang de qi ju 。hou zuo “chen ”。《huai na zi ·shi ze 》:“jiao dou chen 。” (san )chèn ①kuo ge ;xiang fu 。《hou han shu ·lai she chuan 》:“cheng hen feng zhi bu chen ,yi wei chao ting xiu 。”《na ji shu ·zhang rong chuan 》:“(yi )yi ling cai jian ,chen qing zhi ti 。”(qing :dui dui fang de ai chen 。)②heng liang 。《jin shu ·diao xie chuan 》:“(liu )yu san ji zi cai ,ling bai xing chen li er qu zhi ,mi ri bu jin 。”

    guan :

    ①yi chong xiang di de guan le qi 。《meng zi · liang hui wang xia 》:“bai xing wen wang zhong gu zhi sheng ,guan 籥zhi yin 。”②fan zhi guan le qi 。wang xi zhi 《lan ting ji xu 》:“sui mo si zhu guan xian zhi cheng ,yi shang yi yong ,yi zu yi chang xu you qing ”③zhu guan ;guan zhuang wu 。cao cao 《lun li shi hang neng ling 》:“yi shi guan kui hu yu !”④jiu zhi mao bi 。《shi jing ·bei feng ·jing nv 》:“jing nv ji bian ,yi wo tong guan 。”⑤yao chi 。《zuo chuan ·xi gong san shi er nian 》:“zheng ren shi wo zhang ji bei men zhi guan 。”⑥zhang guan ;zhu guan 。zhang ju zheng 《da gui zhou fu yuan ruan sha cheng 》:“jin she qian zui ,zhao jiu guan shi 。”⑦tong he 。yuan hao wen 《yu she xia kou cun zao fa 》:“ji shi bu shu ji sheng guan ,shui che dong chuang ri ying pian 。”⑧guo wen ;gu ji 。li yuan ying 《dong xian ge 》:“dan mo guan chun han ,zui gong zi nuan 。”⑨zhun bao ;bao guan 。huang ting jian 《bo suan zi 》:“shi wen de jun duo shao lian ,guan bu jie ,duo yu hen !”

    cheng :

    ①cheng guo 。yi ban shi liang chong ,li mian de chen cheng ,wai mian de chen guo 。gu yi 《guo qin lun 》:“ran hou jian hua wei cheng ,yin he wei chi 。”②gu dai dou yi wei zhong xin de suo he de ou chen cheng 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin zhao wang wen zhi ,shi ren wei (wèi)zhao wang shu ,yuan yi shi wu cheng qing yi bi 。”(wei :song gei 。yi :jiao huan 。)③zhu cheng 。《han shu ·gao di ji 》:“ling tian xia xian yi cheng 。”《shi jing ·xiao ya ·chu che 》:“tian zi ming wo ,cheng bi shuo fang 。”(shuo fang :bei fang 。)④shou cheng 。wei yuan 《sheng wu ji 》juan yi :“wo chao zong hai tai bao jiang cu er qian ,cheng zhe ju zhi 。”⑤cheng qiang yi nei de de fang 。han yi (yì)《han shi 》:“chun cheng mo chu bu fei hua ,han shi dong feng yu liu xie 。”(yu liu :huang gong zai de liu shu 。)⑥cheng shi ;dou shi 。《shi ji ·wu qi chuan 》:“wei wen hou yi wei jiang ,ji qin ,ba wu cheng 。”

    mu :

    ①xi tou fa 。《shi jing ·xiao ya ·cai lu 》:“yu fa qu ju ,bao yan gui mu 。”you fan zhi xi 。song yu 《shen nv fu 》:“mu lan ze ,han re fang 。”②wen run ;run ze 。《hou han shu · ming di ji 》:“jing shi dong mo su xue ,chun bu yu (yù)mu 。”(yu :wen ;re 。)you meng shou en ze 。yue fei 《qi yi shu fu jiu li xu wei zha zi 》:“yi ju ken ci ,wei mu jin hu 。”③xiu jia 。《han shu ·kong guang chuan 》:“mu ri gui xiu ,xiong di qi zi yan yu ,zhong bu ji chao sheng zheng shi 。”(yan yu :xian tan 。ji :dao 。)④shan chu ,xiu jian 。《guan zi ·qing chong ding 》:“qing yi ling mu tu pang zhi shu zhi ,shi mo che cun zhi yin 。”

    zui :

    ①jiu zui 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“bin ji zui zhi ,zai hao zai nao (náo)。”(zhi :yu qi ci 。nao :xuan nao 。)《han fei zi ·shui lin shang 》:“zui mei er wang ji qiu 。”②ji duan ai hao 。《zhuang zi ·ying di wang 》:“lie zi jian zhi er xin zui 。”song zhi wen 《song zhao liu zhen gu shi 》:“xin zui dong jiao liu 。”

    dan :

    (yi )①dan tou ;dan kuai 。《lie zi ·shang wen 》:“ju yan zhi tu dan ?”②bei jie ;dan ke 。liu ji 《wen fu 》:“bei jin dan yi an de ,liu guan xian er ri xin 。”③dan qing ,gu le qi ming ,ba yin zhi yi 。《han fei zi ·shui yi 》:“bu ting zhong dan zhi sheng 。”④gu dai yong yi zhi bing de dan zhen 。《han fei zi ·yu lao 》:“(bing )zai ji fu ,zhen dan suo ji ye 。” (er )dàn (jiu dou shí) ①gu dai chong liang chan wei 。yi bai er shi jin wei yi dan 。《mo zi ·lu wen 》:“er ren wu shi dan zhi chong 。”②rong liang chan wei 。shi dou wei yi dan 。han yu 《za shui 》si :“ma zhi qian li zhe ,yi shi huo jin su yi dan 。”

    ke :

    (yi )①tong yi 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“gong yue :bu ke 。”②zheng que 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“shi yi chen zhi yan wei ke ,yuan hang er li ji dao ;yi chen zhi yan wei bu ke ,jiu liu chen mo wei ye 。”(shi :ru guo 。)③zhi de 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“ke lian shen shang yi zheng chan ,xin you tan jian yuan tian han 。”④neng gou ;ke yi 。《lun yu ·gong ye chang 》:“xiu mu bu ke diao ye 。”《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“shu yue :‘ci ren ke jiu jian ,bu ke qu zhi ye 。’”⑤zhao shi 。《shi ji ·tian chan lie chuan 》:“wu ju yan (yān)ren jue wu cheng wai zhong mu ,僇(lù)xian ren ,ke wei han xin 。”(僇:tong “lu ”。sha 。ci zhi lu shi 。)⑥kuo ge ;kuo yi 。zhang han 《zhang fu 》:“fang yuan kuo yi ,hong xi ke hu 。”li yu 《li weng yi jia yan ·li weng ou ji ·chong zhi bu 》:“fu qu ze bu ran :zi he qian chu shui zhi ri ,bian wei dian chuo lu bo ;ji ji jing xie ji sheng ,ze you ri gao ri shang ……ci jie yan ji ke mu zhe ye 。”⑦quan yu 。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan san :“shou de hun ru xiao ,bai ban yi liao zhong nan ke 。”(hun :jian zhi 。)⑧dang zhao ,dui zhao 。zhou bang yan 《na ke zi 》:“xiao lai jie xia an xin sheng ,qia you yi fang ming yue ke zhong ting 。”(an :ji ,zou 。yi fang :yi kuai 。)⑨fu ci 。1.biao shi gu ji ,xiang dang yu “da yao ”。wang wei 《luo yang nv er hang 》:“luo yang nv er dui men ju ,cai ke rong yan shi wu yu 。”2. biao shi zhuai she ,xiang dang yu “que ”。li bai 《xiang feng hang 》:“xiang jian qing yi shen ,wei yu ke zhi xin 。”3. biao shi fan jie ,xiang dang yu “qi ”“na ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“zhui bu shi xi ke nai he !”fang gan 《shan zhong yan zhi 》:“qian fu zi you gu yun lv ,ke yao wang hou zhi xing ming ?”(qian fu :yin ju de ren 。) (er )kè [ke han (hán)]yi zuo “ke han ”。gu dai bei fang yi xie shao shu min zu jun zhu de chen hao 。gu le fu 《mu lan shi 》:“zuo ye jian jun tie ,ke han da dian bing 。”(jun tie :jun zhong wen gao 。)

    zhu :

    (yi )①fu zhu ;bang zhu 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“de dao zhe duo zhu ,shi dao zhe gua zhu 。”②yan dai de yi chong zu fu zhi du 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“xia hou shi wu shi er gong ,yan ren qi shi er zhu ,zhou ren bai mu er che 。”③zeng jia ;zeng tian 。xu wei 《zeng yan zong yuan xu 》:“mo yi qin yi yu ,er you zhu ku yi zhu jiong 。” (er )chú tong “chu ”。chu qu 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“(wu )wang gu wei ji you yan bu yi yue :‘……jie hu ! mo yi ru se jiao ren zai !’yan bu yi tui er shi dong wu ,yi zhu ji se 。”(se :yi tai 。)

    ping :

    ①ping tan ;bu qing xie 。《lv shi chun qiu ·ying tong 》:“ping de zhu shui ,shui liu shi 。”bai ju yi 《qian tang hu chun hang 》:“shui mian chu ping yun jiao di 。”②zheng zhi shi ping 。《lie zi ·shang wen 》:“shan bu jia zeng ,he ku er bu ping ?”③gong ping ;gong zheng 。《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“hao tian bu ping ,wo wang bu ning 。”《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“qie fu wei li ,ji zhong chen ji lian ping 。”han yu 《song meng dong ye xu 》:“da fan wu bu de ji ping ze ming 。”④jun ping ;ji yi 。《zhou yi ·gan 》:“yun hang yu shi ,tian xia ping ye 。”⑤ping ding ;ping xi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi san nian 》:“hui yu bei xing ,yi ping song luan 。”⑥an jing ;an ding 。yang jiong 《cong jun hang 》:“feng huo zhao xi jing ,xin zhong zi bu ping 。”⑦ping chang ;ping shi 。《hou han shu ·guang wu di ji shang 》:“yin shi yan xiao ru ping chang 。”⑧yi ban ;pu tong 。bai ju yi 《liang zhu ge 》:“yi zuo ping yang zhai chu zhi ,tun bing ping ren ji jia de !”⑨gou he ;jiang he 。《zuo chuan ·huan gong ba nian 》:“qiu ,sui ji chu ping 。”(sui :guo ming 。)⑩tong “ping ”。ping yi 。《shang jun shu ·geng fa 》:“xiao gong ping hua 。”

    quan :

    ①quan shui ,yi chong de xia shui 。《zhou yi ·meng gua 》:“shan xia chu quan 。”②quan xia ;mu xue 。qian sun yi 《qian tai han shi yuan shi 》:“ji ren jiang shang gong qiao hun ,zhang hai qing ying diao quan hu 。”(zhang hai :jiu zhi ling na you zhang wu de hai yu 。hu :men 。)③yin jian 。jia bin wang 《le da fu wan ci 》:“hu jian quan tai lu ,you yi shui jing xuan 。”④gu qian bi ming 。《guan zi ·qing chong ding 》:“fan chen dai zhi jia ,chu quan can qian mo ,chu su can shu qian mo zhong 。”

    xing :

    ①jiu zui zhi hou hui fu chang tai 。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“xing er hou zhi zhi 。”②shui mian jie shu huo shang wei ru shui 。mei yao chen 《yong shu zeng jiu 》:“xing mu chang bu mian 。”③xing wu ;jiao wu 。《bao piao zi ·xu xue 》:“lu dun zhe xing wu 。”