• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 憶汝總角時,啼笑為梨栗。

    “憶汝總角時,啼笑為梨栗。”詩句出處:《冬至日贈安節》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    我生幾冬至,少小如昨日。
    當時事父兄,上壽拜脫膝。
    十年閱凋謝,白發催衰疾。
    瞻前惟兄三,顧後子由一。
    近者隔濤江,遠者天一壁。
    今朝復何幸,見此萬裡侄。
    憶汝總角時,啼笑為梨栗。
    今來能慷慨,志氣堅鐵石。
    諸孫行復爾,世事何時畢。
    詩成卻超然,老淚不成滴。

    【註釋】:

    憶:

    ①思念;回想。《木蘭詩》:“問女何所思? 問女何所憶?”潘閬《憶餘杭五首》之一:“長憶錢塘,不是人寰是天上。”②記得;記住不忘。《梁書·昭明太子傳》:“讀書數行並下,過目皆憶。”元稹《連昌宮詞》:“弄權宰相不記名,依稀憶得楊與李。”(楊與李:指楊國忠、李林甫。)

    汝:

    ①古水名。源出河南省魯山縣大盂山,流經寶豐、襄城、郾城、上蔡、汝南,註入淮河。②第二人稱代詞。你;你的。《韓非子·內儲說上》:“予汝天下而殺汝身。”

    總:

    (一)①聚合;聚集。《尚書·盤庚下》:“無總於貨寶。”《詩經·商頌·長發》:“不戁不竦,百祿是總。”(戁nǎn、竦:恐懼。是:代詞,復指前置賓語“百祿”。)②束發。《呂氏春秋·審應》:“今藺、離石入秦,而王縞素佈總。”(藺lìn、離石:地名。)③系結。屈原《離騷》:“總餘轡兮扶桑。”(扶桑:傳說中日出之處。)④總括。《荀子·不茍》:“總天下之要。”《史記·貨殖列傳》:“總之,楚越之地,地廣人希。”⑤統領;統率。《左傳·僖公七年》:“若總其罪人以臨之,鄭有辭焉,何懼?”《周書·武帝紀下》:“帝總戎北伐。”⑥眾;多。《呂氏春秋·季秋》:“寒氣總至。”⑦全;都。杜甫《江頭五詠·麗春》:“處處總能移。”朱熹《春日》:“萬紫千紅總是春。”[總角]古代兒童將發束為兩結,似兩角,稱為“總角”。也以“總角”指少兒。《詩經·衛風·氓》:“總角之宴,言笑晏晏。”(宴:安閑,快樂。晏晏:快樂的樣子。) (二)zōng 量詞。指絲的數量。《詩經·召南·羔羊》:“羔羊之縫,素絲五總。”

    角:

    (一)①動物的角。《墨子·經說下》:“用牛有角,馬無角,是類不同也。”(用:以。)《呂氏春秋·仲夏》:“鹿角解,蟬始鳴。”②古代樂器名,多用於軍中。辛棄疾《破陣子》:“醉裡挑燈看劍,夢回吹角連營。”(夢回:夢醒。)范仲淹《漁傢傲》:“四面邊聲連角起。”③形狀像角的東西。段成式《酉陽雜俎·草篇》:“四角、三角曰芰,兩角曰菱。”④岬角,突入海中的尖形陸地。多用於地名。⑤角落,物體兩個邊沿相接處。《古詩為焦仲卿妻作》:“四角龍子幡。”⑥古代量器名。《管子·七法》:“尺寸也,繩墨也,規矩也,衡石也,鬥斛也,角量也,謂之法。”⑦星宿名。二十八宿之一。(二)jué ①比試;爭鬥。《尉繚子·武議》:“臨難決戰,接兵角刃。”②古代五聲音階的第三音,相當於現代簡譜的“3”。③古代的一種青銅酒器,形狀像爵。《禮記·禮器》:“宗廟之祭,尊者舉觶(zhì)卑者舉角。”(觶:酒器名。)

    時:

    ①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”

    啼:

    ①啼哭。《莊子·駢拇》:“枝於手者,齕(hé)之則啼。”(齕:咬。)李商隱《行次西郊作》:“存者背面啼,無衣可迎賓。”②叫;鳴。曹操《苦寒行》:“熊羆對我蹲,虎豹夾路啼。”

    為:

    (一)①做。《詩經·周頌·豐年》:“為酒為醴,烝畀祖妣。”(烝:進獻。畀:給予。)《論語·學而》:“其為人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友愛。)②制作;創作。《禮記·曲禮下》:“為宮室,不斬於丘木。”(丘木:墓地的樹。)《漢書·枚乘傳》:“司馬相如善為文而遲。”(遲:慢。)③治理。《商君書·農戰》:“善為國者,倉廩雖滿,不偷於農。”(偷:怠惰;忽視。)《論語·為政》:“為政以德。”④行為。范仲淹《嶽陽樓記》:“予嘗求古仁人之心,或異二者之為。”(嘗:曾經。)⑤充當。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”(溫:溫習。故:舊的知識。)⑥當作。李白《夢遊天姥吟留別》:“霓為衣兮風為馬。”⑦變為;成為。屈原《離騷》:“蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。”(蘭、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧認為。《孟子·公孫醜上》:“而子為我願之乎?”(子:你。)⑨是。《左傳·宣公三年》:“餘為伯儵,餘而祖也。”⑩介詞。1. 表被動。被。《三國志 · 吳書· 呂蒙傳》:“為張遼等所襲。”2.表對象。對;向。《戰國策·韓策二》:“(嚴仲子)因為聶政語曰:‘臣有仇。’”(11)連詞。如果。《戰國策·秦策四》:“秦為知之,必不救也。”(12)語氣詞。1. 與“何”相配,表疑問語氣。《論語·季氏》:“何以伐為?”(伐:進攻。)2. 多用於句未,表示反問語氣。《漢書·外戚傳下·趙皇後》:“今故告之,反怒為!”(故:故意。) (二)wèi ①幫助。《詩經·大雅·鳧鷖》:“公屍燕飲,福祿來為。”②介詞。1. 表對象。替。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”2. 表原因。因為。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”3. 表目的。為瞭。《孔雀東南飛》:“慎勿為婦死。”③通“偽”。假裝。《禮記·檀弓下》:“夫子為弗聞也者而過之。”

    栗:

    ①樹名。栗樹,落葉喬木。果實為堅果,包在多刺的殼鬥內,成熟時殼鬥裂開,果實散出。②栗樹的果實,栗子。又叫“板栗”。陶淵明《責子》:“通子垂九齡,但尋梨與栗。”③因懼怕而發抖。《詩經·秦風·黃鳥》:“臨其穴,惴(zhuì)惴其栗。”《論語·八佾》:“周人以栗,曰使民戰栗。”④堅實。《禮記·聘義》:“縝密以栗,知也。”⑤謹敬;嚴肅。《尚書·舜典》:“直而溫,寬而栗。”


  • 忆汝总角时,啼笑为梨栗。

    “忆汝总角时,啼笑为梨栗。”诗句出处:《冬至日赠安节》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    我生几冬至,少小如昨日。
    当时事父兄,上寿拜脱膝。
    十年阅凋谢,白发催衰疾。
    瞻前惟兄三,顾后子由一。
    近者隔涛江,远者天一壁。
    今朝复何幸,见此万里侄。
    忆汝总角时,啼笑为梨栗。
    今来能慷慨,志气坚铁石。
    诸孙行复尔,世事何时毕。
    诗成却超然,老泪不成滴。

    【注释】:

    忆:

    ①思念;回想。《木兰诗》:“问女何所思? 问女何所忆?”潘阆《忆余杭五首》之一:“长忆钱塘,不是人寰是天上。”②记得;记住不忘。《梁书·昭明太子传》:“读书数行并下,过目皆忆。”元稹《连昌宫词》:“弄权宰相不记名,依稀忆得杨与李。”(杨与李:指杨国忠、李林甫。)

    汝:

    ①古水名。源出河南省鲁山县大盂山,流经宝丰、襄城、郾城、上蔡、汝南,注入淮河。②第二人称代词。你;你的。《韩非子·内储说上》:“予汝天下而杀汝身。”

    总:

    (一)①聚合;聚集。《尚书·盘庚下》:“无总于货宝。”《诗经·商颂·长发》:“不戁不竦,百禄是总。”(戁nǎn、竦:恐惧。是:代词,复指前置宾语“百禄”。)②束发。《吕氏春秋·审应》:“今蔺、离石入秦,而王缟素布总。”(蔺lìn、离石:地名。)③系结。屈原《离骚》:“总余辔兮扶桑。”(扶桑:传说中日出之处。)④总括。《荀子·不苟》:“总天下之要。”《史记·货殖列传》:“总之,楚越之地,地广人希。”⑤统领;统率。《左传·僖公七年》:“若总其罪人以临之,郑有辞焉,何惧?”《周书·武帝纪下》:“帝总戎北伐。”⑥众;多。《吕氏春秋·季秋》:“寒气总至。”⑦全;都。杜甫《江头五咏·丽春》:“处处总能移。”朱熹《春日》:“万紫千红总是春。”[总角]古代儿童将发束为两结,似两角,称为“总角”。也以“总角”指少儿。《诗经·卫风·氓》:“总角之宴,言笑晏晏。”(宴:安闲,快乐。晏晏:快乐的样子。) (二)zōng 量词。指丝的数量。《诗经·召南·羔羊》:“羔羊之缝,素丝五总。”

    角:

    (一)①动物的角。《墨子·经说下》:“用牛有角,马无角,是类不同也。”(用:以。)《吕氏春秋·仲夏》:“鹿角解,蝉始鸣。”②古代乐器名,多用于军中。辛弃疾《破阵子》:“醉里挑灯看剑,梦回吹角连营。”(梦回:梦醒。)范仲淹《渔家傲》:“四面边声连角起。”③形状像角的东西。段成式《酉阳杂俎·草篇》:“四角、三角曰芰,两角曰菱。”④岬角,突入海中的尖形陆地。多用于地名。⑤角落,物体两个边沿相接处。《古诗为焦仲卿妻作》:“四角龙子幡。”⑥古代量器名。《管子·七法》:“尺寸也,绳墨也,规矩也,衡石也,斗斛也,角量也,谓之法。”⑦星宿名。二十八宿之一。(二)jué ①比试;争斗。《尉缭子·武议》:“临难决战,接兵角刃。”②古代五声音阶的第三音,相当于现代简谱的“3”。③古代的一种青铜酒器,形状像爵。《礼记·礼器》:“宗庙之祭,尊者举觯(zhì)卑者举角。”(觯:酒器名。)

    时:

    ①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”

    啼:

    ①啼哭。《庄子·骈拇》:“枝于手者,龁(hé)之则啼。”(龁:咬。)李商隐《行次西郊作》:“存者背面啼,无衣可迎宾。”②叫;鸣。曹操《苦寒行》:“熊罴对我蹲,虎豹夹路啼。”

    为:

    (一)①做。《诗经·周颂·丰年》:“为酒为醴,烝畀祖妣。”(烝:进献。畀:给予。)《论语·学而》:“其为人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友爱。)②制作;创作。《礼记·曲礼下》:“为宫室,不斩于丘木。”(丘木:墓地的树。)《汉书·枚乘传》:“司马相如善为文而迟。”(迟:慢。)③治理。《商君书·农战》:“善为国者,仓廪虽满,不偷于农。”(偷:怠惰;忽视。)《论语·为政》:“为政以德。”④行为。范仲淹《岳阳楼记》:“予尝求古仁人之心,或异二者之为。”(尝:曾经。)⑤充当。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”(温:温习。故:旧的知识。)⑥当作。李白《梦游天姥吟留别》:“霓为衣兮风为马。”⑦变为;成为。屈原《离骚》:“兰芷变而不芳兮,荃蕙化而为茅。”(兰、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧认为。《孟子·公孙丑上》:“而子为我愿之乎?”(子:你。)⑨是。《左传·宣公三年》:“余为伯儵,余而祖也。”⑩介词。1. 表被动。被。《三国志 · 吴书· 吕蒙传》:“为张辽等所袭。”2.表对象。对;向。《战国策·韩策二》:“(严仲子)因为聂政语曰:‘臣有仇。’”(11)连词。如果。《战国策·秦策四》:“秦为知之,必不救也。”(12)语气词。1. 与“何”相配,表疑问语气。《论语·季氏》:“何以伐为?”(伐:进攻。)2. 多用于句未,表示反问语气。《汉书·外戚传下·赵皇后》:“今故告之,反怒为!”(故:故意。) (二)wèi ①帮助。《诗经·大雅·凫鹥》:“公尸燕饮,福禄来为。”②介词。1. 表对象。替。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”2. 表原因。因为。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”3. 表目的。为了。《孔雀东南飞》:“慎勿为妇死。”③通“伪”。假装。《礼记·檀弓下》:“夫子为弗闻也者而过之。”

    栗:

    ①树名。栗树,落叶乔木。果实为坚果,包在多刺的壳斗内,成熟时壳斗裂开,果实散出。②栗树的果实,栗子。又叫“板栗”。陶渊明《责子》:“通子垂九龄,但寻梨与栗。”③因惧怕而发抖。《诗经·秦风·黄鸟》:“临其穴,惴(zhuì)惴其栗。”《论语·八佾》:“周人以栗,曰使民战栗。”④坚实。《礼记·聘义》:“缜密以栗,知也。”⑤谨敬;严肃。《尚书·舜典》:“直而温,宽而栗。”


  • yi ru zong jiao shi ,ti xiao wei li li 。

    “yi ru zong jiao shi ,ti xiao wei li li 。”shi gou chu chu :《dong zhi ri zeng an jie 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    wo sheng ji dong zhi ,shao xiao ru zuo ri 。
    dang shi shi fu xiong ,shang shou bai tuo xi 。
    shi nian yue diao xie ,bai fa cui cui ji 。
    zhan qian wei xiong san ,gu hou zi you yi 。
    jin zhe ge tao jiang ,yuan zhe tian yi bi 。
    jin chao fu he xing ,jian ci mo li zhi 。
    yi ru zong jiao shi ,ti xiao wei li li 。
    jin lai neng kang kai ,zhi qi jian tie dan 。
    zhu sun hang fu er ,shi shi he shi bi 。
    shi cheng que chao ran ,lao lei bu cheng di 。

    【zhu shi 】:

    yi :

    ①sai nian ;hui xiang 。《mu lan shi 》:“wen nv he suo sai ? wen nv he suo yi ?”pan lang 《yi yu hang wu shou 》zhi yi :“chang yi qian tang ,bu shi ren huan shi tian shang 。”②ji de ;ji zhu bu wang 。《liang shu ·zhao ming tai zi chuan 》:“dou shu shu hang bing xia ,guo mu jie yi 。”yuan zhen 《lian chang gong ci 》:“long quan zai xiang bu ji ming ,yi xi yi de yang yu li 。”(yang yu li :zhi yang guo zhong 、li lin fu 。)

    ru :

    ①gu shui ming 。yuan chu he na sheng lu shan xian da yu shan ,liu jing bao feng 、xiang cheng 、yan cheng 、shang cai 、ru na ,zhu ru huai he 。②di er ren chen dai ci 。ni ;ni de 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“yu ru tian xia er sha ru shen 。”

    zong :

    (yi )①ju ge ;ju ji 。《shang shu ·pan geng xia 》:“mo zong yu huo bao 。”《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“bu nan bu song ,bai lu shi zong 。”(nan nǎn、song :kong ju 。shi :dai ci ,fu zhi qian zhi bin yu “bai lu ”。)②shu fa 。《lv shi chun qiu ·shen ying 》:“jin lin 、li dan ru qin ,er wang gao su bu zong 。”(lin lìn、li dan :de ming 。)③ji jie 。qu yuan 《li sao 》:“zong yu pei xi fu sang 。”(fu sang :chuan shui zhong ri chu zhi chu 。)④zong gua 。《xun zi ·bu gou 》:“zong tian xia zhi yao 。”《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“zong zhi ,chu yue zhi de ,de an ren xi 。”⑤tong ling ;tong lv 。《zuo chuan ·xi gong qi nian 》:“re zong ji zui ren yi lin zhi ,zheng you ci yan ,he ju ?”《zhou shu ·wu di ji xia 》:“di zong rong bei fa 。”⑥zhong ;duo 。《lv shi chun qiu ·ji qiu 》:“han qi zong zhi 。”⑦quan ;dou 。du fu 《jiang tou wu yong ·li chun 》:“chu chu zong neng yi 。”zhu xi 《chun ri 》:“mo zi qian gong zong shi chun 。”[zong jiao ]gu dai er tong jiang fa shu wei liang jie ,shi liang jiao ,chen wei “zong jiao ”。ye yi “zong jiao ”zhi shao er 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“zong jiao zhi yan ,yan xiao yan yan 。”(yan :an xian ,kuai le 。yan yan :kuai le de yang zi 。) (er )zōng liang ci 。zhi si de shu liang 。《shi jing ·shao na ·gao yang 》:“gao yang zhi feng ,su si wu zong 。”

    jiao :

    (yi )①dong wu de jiao 。《mo zi ·jing shui xia 》:“yong niu you jiao ,ma mo jiao ,shi lei bu tong ye 。”(yong :yi 。)《lv shi chun qiu ·zhong xia 》:“lu jiao jie ,chan shi ming 。”②gu dai le qi ming ,duo yong yu jun zhong 。xin qi ji 《po zhen zi 》:“zui li tiao deng kan jian ,meng hui chui jiao lian ying 。”(meng hui :meng xing 。)fan zhong yan 《yu jia ao 》:“si mian bian sheng lian jiao qi 。”③xing zhuang xiang jiao de dong xi 。duan cheng shi 《you yang za zu ·cao pian 》:“si jiao 、san jiao yue ji ,liang jiao yue ling 。”④jia jiao ,tu ru hai zhong de jian xing liu de 。duo yong yu de ming 。⑤jiao la ,wu ti liang ge bian yan xiang jie chu 。《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“si jiao long zi fan 。”⑥gu dai liang qi ming 。《guan zi ·qi fa 》:“che cun ye ,sheng mo ye ,gui ju ye ,heng dan ye ,dou hu ye ,jiao liang ye ,wei zhi fa 。”⑦xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。(er )jué ①bi shi ;zheng dou 。《wei liao zi ·wu yi 》:“lin nan jue zhan ,jie bing jiao ren 。”②gu dai wu sheng yin jie de di san yin ,xiang dang yu xian dai jian pu de “3”。③gu dai de yi chong qing tong jiu qi ,xing zhuang xiang jue 。《li ji ·li qi 》:“zong miao zhi ji ,zun zhe ju zhi (zhì)bei zhe ju jiao 。”(zhi :jiu qi ming 。)

    shi :

    ①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”

    ti :

    ①ti ku 。《zhuang zi ·pian mu 》:“zhi yu shou zhe ,he (hé)zhi ze ti 。”(he :yao 。)li shang yin 《hang ci xi jiao zuo 》:“cun zhe bei mian ti ,mo yi ke ying bin 。”②jiao ;ming 。cao cao 《ku han hang 》:“xiong pi dui wo cun ,hu bao ga lu ti 。”

    wei :

    (yi )①zuo 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“wei jiu wei li ,zheng bi zu bi 。”(zheng :jin suo 。bi :gei yu 。)《lun yu ·xue er 》:“ji wei ren ye xiao di (tì)。”(di :tong “ti ”。you ai 。)②zhi zuo ;chuang zuo 。《li ji ·qu li xia 》:“wei gong shi ,bu zhan yu qiu mu 。”(qiu mu :mu de de shu 。)《han shu ·mei cheng chuan 》:“si ma xiang ru shan wei wen er chi 。”(chi :man 。)③zhi li 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“shan wei guo zhe ,cang lin sui man ,bu tou yu nong 。”(tou :dai duo ;hu shi 。)《lun yu ·wei zheng 》:“wei zheng yi de 。”④hang wei 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu chang qiu gu ren ren zhi xin ,huo yi er zhe zhi wei 。”(chang :ceng jing 。)⑤chong dang 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”(wen :wen xi 。gu :jiu de zhi shi 。)⑥dang zuo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“ni wei yi xi feng wei ma 。”⑦bian wei ;cheng wei 。qu yuan 《li sao 》:“lan zhi bian er bu fang xi ,quan hui hua er wei mao 。”(lan 、zhi 、quan 、hui :jie xiang cao ming 。)⑧ren wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“er zi wei wo yuan zhi hu ?”(zi :ni 。)⑨shi 。《zuo chuan ·xuan gong san nian 》:“yu wei bai shu ,yu er zu ye 。”⑩jie ci 。1. biao bei dong 。bei 。《san guo zhi · wu shu · lv meng chuan 》:“wei zhang liao deng suo xi 。”2.biao dui xiang 。dui ;xiang 。《zhan guo ce ·han ce er 》:“(yan zhong zi )yin wei nie zheng yu yue :‘chen you chou 。’”(11)lian ci 。ru guo 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“qin wei zhi zhi ,bi bu jiu ye 。”(12)yu qi ci 。1. yu “he ”xiang pei ,biao yi wen yu qi 。《lun yu ·ji shi 》:“he yi fa wei ?”(fa :jin gong 。)2. duo yong yu gou wei ,biao shi fan wen yu qi 。《han shu ·wai qi chuan xia ·zhao huang hou 》:“jin gu gao zhi ,fan nu wei !”(gu :gu yi 。) (er )wèi ①bang zhu 。《shi jing ·da ya ·fu yi 》:“gong shi yan yin ,fu lu lai wei 。”②jie ci 。1. biao dui xiang 。ti 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”2. biao yuan yin 。yin wei 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”3. biao mu de 。wei le 。《kong qiao dong na fei 》:“shen wu wei fu si 。”③tong “wei ”。jia zhuang 。《li ji ·tan gong xia 》:“fu zi wei fu wen ye zhe er guo zhi 。”

    li :

    ①shu ming 。li shu ,la xie qiao mu 。guo shi wei jian guo ,bao zai duo ci de ke dou nei ,cheng shou shi ke dou lie kai ,guo shi san chu 。②li shu de guo shi ,li zi 。you jiao “ban li ”。tao yuan ming 《ze zi 》:“tong zi chui jiu ling ,dan xun li yu li 。”③yin ju pa er fa dou 。《shi jing ·qin feng ·huang diao 》:“lin ji xue ,zhui (zhuì)zhui ji li 。”《lun yu ·ba yi 》:“zhou ren yi li ,yue shi min zhan li 。”④jian shi 。《li ji ·pin yi 》:“zhen mi yi li ,zhi ye 。”⑤jin jing ;yan su 。《shang shu ·shun dian 》:“zhi er wen ,kuan er li 。”