• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 夜垣非助我,謬敬欲其逝。

    “夜垣非助我,謬敬欲其逝。”詩句出處:《塵外亭》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    楚山澹無塵,贛水清可厲。
    散策塵外遊,麾手謝此世。
    山高惜人力,十步輒一憩。
    卻立浮雲端,俯視萬井麗。
    幽人宴坐處,龍虎為斬薙。
    馬駒獨何疑,豈墮山鬼計。
    夜垣非助我,謬敬欲其逝。
    戲留一轉語,千載起攘袂。

    【註釋】:

    垣:

    ①矮墻;也泛指墻。《左傳·僖公五年》:“踰垣而走。”②城;城市。蘇洵《張益州畫像記》:“西人傳言,有寇在垣。”③糧倉。《三國志·魏志·袁渙傳》:“(太祖)賜谷二千斛:一教以太倉谷千斛賜郎中令之傢;一教以垣下谷千斛與曜卿傢。”(斛:十鬥。太倉:京都糧倉。郎中令:袁渙所任官職。垣下:普通糧倉。曜卿:袁渙字。)④官署的代稱。白居易《張十八》詩:“諫垣幾見遷遺補。”(諫:諫官。遺補:官名。)⑤引申為官署官員。李方遠《張先生傳》:“至鳳陽,遇一老鄉紳王姓者,曾為先朝諫垣。”(諫垣:本為諫官官署。此借指諫官。)⑥古人劃分的星空區域。有太微垣、紫微垣、天市垣等。《晉書·天文志》:“天市垣二十二星。”

    非:

    ①違背;違反。《左傳·定公四年》:“無謀非德,無犯非義。”(無:不。謀:謀劃。犯:觸及。)②違理的事;過錯。與“是”相對。《莊子·齊物論》:“彼亦一是非,此亦一是非。”③指責;譏諷;非議;非難。《呂氏春秋·審己》:“國人不說,大非上。”(說:同“悅”。上:指國君。)《荀子· 修身》:“故非我而當者,吾師也。”④不是。《莊子·秋水》:“子非魚,安知魚之樂?”(子:你。安:怎。)⑤無;沒有。左思《三都賦序》:“雖寶非用。”⑥副詞。不。《尚書·盤庚下》:“各非敢違卜。”( 卜:吉卜。)

    助:

    (一)①輔助;幫助。《孟子·公孫醜下》:“得道者多助,失道者寡助。”②殷代的一種租賦制度。《孟子·滕文公上》:“夏後氏五十而貢,殷人七十而助,周人百畝而徹。”③增加;增添。徐渭《贈嚴宗源序》:“無一琴以娛,而有諸苦以助窘。” (二)chú 通“鋤”。除去。《莊子·徐無鬼》:“(吳)王顧謂其友顏不疑曰:‘……嗟呼! 無以汝色驕人哉!’顏不疑退而師董梧,以助其色。”(色:意態。)

    謬:

    ①錯誤。司馬遷《報任安書》:“而事乃有大謬不然者。”②差錯。《漢書·司馬遷傳》:“故《易》曰:‘差以豪氂,謬以千裡。’”③欺詐;欺騙。《史記·范雎蔡澤列傳》:“應侯知蔡澤之欲困己以說,復謬曰:何為不可?”④弄錯。王安石《遊褒禪山記》:“後世之謬其傳而莫能名者。”

    敬:

    ①警戒。《詩經·大雅·常武》:“既敬既戒,惠此南國。”②嚴肅;慎重。《論語·子路》:“居處恭,執事敬,與人忠。”《淮南子·人間》:“聖人敬小慎微。”《大戴禮記·哀公問》:“弗愛不親,弗敬不正,愛與敬其政之本與!”魏征《上太宗十思疏》:“憂懈怠則思慎始而敬終。”③尊敬;尊重。《孟子·告子下》:“敬老慈幼。”《孝經·廣要道章》:“故敬其父,則子悅;敬其兄,則弟悅。”《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“孫討虜聰明仁惠,敬賢禮士。”④敬意。《史記·廉頗藺相如列傳》:“嚴大國之威以修敬也。”

    欲:

    ①欲望;願望。又作“慾”。《孟子·離婁下》:“從(縱)耳目之欲。”《孫子兵法·謀攻》:“上下同欲者勝。”②想要。《左傳·隱公元年》:“愛共叔段,欲立之。”《論語·顏淵》:“己所不欲,勿施於人。”③需要。《齊民要術·耕田》:“凡秋耕欲深,春夏欲淺。”④副詞。將要;快要。杜甫《聞官軍收河南河北》:“卻看妻子愁何在,漫卷詩書喜欲狂。”⑤情欲;貪欲。劉伶《酒德頌》:“不覺寒暑之切肌,利欲之感情。”

    其:

    (一)①代詞。1.相當於“他(她、它)”、“他的”;“他們(她們)”、“他們的”。《論語·衛靈公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送東陽馬生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,禮愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相當於“我(的)”。王安石《遊褒禪山記》:“餘亦悔其隨之而不得極夫遊之樂也。”(極:盡。)3.表示指代。相當於“這”、“那”、“其中的”。《史記·項羽本紀》:“今欲舉大事,將非其人不可。”彭端淑《為學一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一貧,其一富。”(鄙:邊境。)②副詞。1.表推測;估計。相當於“大概”、“或許”。《論語·泰伯》:“才難,不其然乎?”2. 表反問。《左傳·僖公十年》:“欲加之罪,其無辭乎?”3. 表祈使。相當於“當”、“可”。曹操《求賢令》:“二三子其佐我明揚仄陋,唯才是舉,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表時間。相當於“將”。《列子·湯問》:“以殘年餘力,曾不能毀山之一毛,其如土石何?”③連詞。1.表假設。相當於“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能禦之?”2. 表選擇。相當於“或者”、“還是”。韓愈《馬說》:“其真無馬邪?其真不知馬也。”④助詞。形容詞或不及物動詞詞頭。《詩經·邶風·北風》:“北風其涼。”《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,溫其如玉。”(言:助詞,無義。)(二)jī語氣詞。表示疑問。《詩經·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:盡。)

    逝:

    ①往;去。《論語·陽貨》:“日月逝矣,歲不我與。”②跑。《史記·項羽本紀》:“力拔山兮氣蓋世,時不利兮騅(zhuī)不逝。”(騅:馬名。)③死亡。曹丕《與吳質書》:“徐、陳、應、劉,一時俱逝。”④通“誓”。發誓,表示決心。《詩經·魏風·碩鼠》:“逝將去女,適彼樂土。”(去:離開。女:同“汝”,你。適:往。)⑤句首語氣詞。《詩經·邶風· 日月》:“乃如之人兮,逝不古處。”


  • 夜垣非助我,谬敬欲其逝。

    “夜垣非助我,谬敬欲其逝。”诗句出处:《尘外亭》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    楚山澹无尘,赣水清可厉。
    散策尘外游,麾手谢此世。
    山高惜人力,十步辄一憩。
    却立浮云端,俯视万井丽。
    幽人宴坐处,龙虎为斩薙。
    马驹独何疑,岂堕山鬼计。
    夜垣非助我,谬敬欲其逝。
    戏留一转语,千载起攘袂。

    【注释】:

    垣:

    ①矮墙;也泛指墙。《左传·僖公五年》:“踰垣而走。”②城;城市。苏洵《张益州画像记》:“西人传言,有寇在垣。”③粮仓。《三国志·魏志·袁涣传》:“(太祖)赐谷二千斛:一教以太仓谷千斛赐郎中令之家;一教以垣下谷千斛与曜卿家。”(斛:十斗。太仓:京都粮仓。郎中令:袁涣所任官职。垣下:普通粮仓。曜卿:袁涣字。)④官署的代称。白居易《张十八》诗:“谏垣几见迁遗补。”(谏:谏官。遗补:官名。)⑤引申为官署官员。李方远《张先生传》:“至凤阳,遇一老乡绅王姓者,曾为先朝谏垣。”(谏垣:本为谏官官署。此借指谏官。)⑥古人划分的星空区域。有太微垣、紫微垣、天市垣等。《晋书·天文志》:“天市垣二十二星。”

    非:

    ①违背;违反。《左传·定公四年》:“无谋非德,无犯非义。”(无:不。谋:谋划。犯:触及。)②违理的事;过错。与“是”相对。《庄子·齐物论》:“彼亦一是非,此亦一是非。”③指责;讥讽;非议;非难。《吕氏春秋·审己》:“国人不说,大非上。”(说:同“悦”。上:指国君。)《荀子· 修身》:“故非我而当者,吾师也。”④不是。《庄子·秋水》:“子非鱼,安知鱼之乐?”(子:你。安:怎。)⑤无;没有。左思《三都赋序》:“虽宝非用。”⑥副词。不。《尚书·盘庚下》:“各非敢违卜。”( 卜:吉卜。)

    助:

    (一)①辅助;帮助。《孟子·公孙丑下》:“得道者多助,失道者寡助。”②殷代的一种租赋制度。《孟子·滕文公上》:“夏后氏五十而贡,殷人七十而助,周人百亩而彻。”③增加;增添。徐渭《赠严宗源序》:“无一琴以娱,而有诸苦以助窘。” (二)chú 通“锄”。除去。《庄子·徐无鬼》:“(吴)王顾谓其友颜不疑曰:‘……嗟呼! 无以汝色骄人哉!’颜不疑退而师董梧,以助其色。”(色:意态。)

    谬:

    ①错误。司马迁《报任安书》:“而事乃有大谬不然者。”②差错。《汉书·司马迁传》:“故《易》曰:‘差以豪氂,谬以千里。’”③欺诈;欺骗。《史记·范雎蔡泽列传》:“应侯知蔡泽之欲困己以说,复谬曰:何为不可?”④弄错。王安石《游褒禅山记》:“后世之谬其传而莫能名者。”

    敬:

    ①警戒。《诗经·大雅·常武》:“既敬既戒,惠此南国。”②严肃;慎重。《论语·子路》:“居处恭,执事敬,与人忠。”《淮南子·人间》:“圣人敬小慎微。”《大戴礼记·哀公问》:“弗爱不亲,弗敬不正,爱与敬其政之本与!”魏征《上太宗十思疏》:“忧懈怠则思慎始而敬终。”③尊敬;尊重。《孟子·告子下》:“敬老慈幼。”《孝经·广要道章》:“故敬其父,则子悦;敬其兄,则弟悦。”《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“孙讨虏聪明仁惠,敬贤礼士。”④敬意。《史记·廉颇蔺相如列传》:“严大国之威以修敬也。”

    欲:

    ①欲望;愿望。又作“慾”。《孟子·离娄下》:“从(纵)耳目之欲。”《孙子兵法·谋攻》:“上下同欲者胜。”②想要。《左传·隐公元年》:“爱共叔段,欲立之。”《论语·颜渊》:“己所不欲,勿施于人。”③需要。《齐民要术·耕田》:“凡秋耕欲深,春夏欲浅。”④副词。将要;快要。杜甫《闻官军收河南河北》:“却看妻子愁何在,漫卷诗书喜欲狂。”⑤情欲;贪欲。刘伶《酒德颂》:“不觉寒暑之切肌,利欲之感情。”

    其:

    (一)①代词。1.相当于“他(她、它)”、“他的”;“他们(她们)”、“他们的”。《论语·卫灵公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送东阳马生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,礼愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相当于“我(的)”。王安石《游褒禅山记》:“余亦悔其随之而不得极夫游之乐也。”(极:尽。)3.表示指代。相当于“这”、“那”、“其中的”。《史记·项羽本纪》:“今欲举大事,将非其人不可。”彭端淑《为学一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一贫,其一富。”(鄙:边境。)②副词。1.表推测;估计。相当于“大概”、“或许”。《论语·泰伯》:“才难,不其然乎?”2. 表反问。《左传·僖公十年》:“欲加之罪,其无辞乎?”3. 表祈使。相当于“当”、“可”。曹操《求贤令》:“二三子其佐我明扬仄陋,唯才是举,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表时间。相当于“将”。《列子·汤问》:“以残年余力,曾不能毁山之一毛,其如土石何?”③连词。1.表假设。相当于“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能御之?”2. 表选择。相当于“或者”、“还是”。韩愈《马说》:“其真无马邪?其真不知马也。”④助词。形容词或不及物动词词头。《诗经·邶风·北风》:“北风其凉。”《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,温其如玉。”(言:助词,无义。)(二)jī语气词。表示疑问。《诗经·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:尽。)

    逝:

    ①往;去。《论语·阳货》:“日月逝矣,岁不我与。”②跑。《史记·项羽本纪》:“力拔山兮气盖世,时不利兮骓(zhuī)不逝。”(骓:马名。)③死亡。曹丕《与吴质书》:“徐、陈、应、刘,一时俱逝。”④通“誓”。发誓,表示决心。《诗经·魏风·硕鼠》:“逝将去女,适彼乐土。”(去:离开。女:同“汝”,你。适:往。)⑤句首语气词。《诗经·邶风· 日月》:“乃如之人兮,逝不古处。”


  • ye yuan fei zhu wo ,miu jing yu ji shi 。

    “ye yuan fei zhu wo ,miu jing yu ji shi 。”shi gou chu chu :《chen wai ting 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    chu shan dan mo chen ,gan shui qing ke li 。
    san ce chen wai you ,hui shou xie ci shi 。
    shan gao xi ren li ,shi bu zhe yi qi 。
    que li fu yun duan ,fu shi mo jing li 。
    you ren yan zuo chu ,long hu wei zhan ti 。
    ma ju du he yi ,qi duo shan gui ji 。
    ye yuan fei zhu wo ,miu jing yu ji shi 。
    hu liu yi zhuai yu ,qian zai qi rang mei 。

    【zhu shi 】:

    yuan :

    ①ai qiang ;ye fan zhi qiang 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“yao yuan er zou 。”②cheng ;cheng shi 。su xun 《zhang yi zhou hua xiang ji 》:“xi ren chuan yan ,you kou zai yuan 。”③liang cang 。《san guo zhi ·wei zhi ·yuan huan chuan 》:“(tai zu )ci gu er qian hu :yi jiao yi tai cang gu qian hu ci lang zhong ling zhi jia ;yi jiao yi yuan xia gu qian hu yu yao qing jia 。”(hu :shi dou 。tai cang :jing dou liang cang 。lang zhong ling :yuan huan suo ren guan zhi 。yuan xia :pu tong liang cang 。yao qing :yuan huan zi 。)④guan shu de dai chen 。bai ju yi 《zhang shi ba 》shi :“jian yuan ji jian qian wei bu 。”(jian :jian guan 。wei bu :guan ming 。)⑤yin shen wei guan shu guan yuan 。li fang yuan 《zhang xian sheng chuan 》:“zhi feng yang ,yu yi lao xiang shen wang xing zhe ,ceng wei xian chao jian yuan 。”(jian yuan :ben wei jian guan guan shu 。ci jie zhi jian guan 。)⑥gu ren hua fen de xing kong ou yu 。you tai wei yuan 、zi wei yuan 、tian shi yuan deng 。《jin shu ·tian wen zhi 》:“tian shi yuan er shi er xing 。”

    fei :

    ①wei bei ;wei fan 。《zuo chuan ·ding gong si nian 》:“mo mou fei de ,mo fan fei yi 。”(mo :bu 。mou :mou hua 。fan :chu ji 。)②wei li de shi ;guo cuo 。yu “shi ”xiang dui 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“bi yi yi shi fei ,ci yi yi shi fei 。”③zhi ze ;ji feng ;fei yi ;fei nan 。《lv shi chun qiu ·shen ji 》:“guo ren bu shui ,da fei shang 。”(shui :tong “yue ”。shang :zhi guo jun 。)《xun zi · xiu shen 》:“gu fei wo er dang zhe ,wu shi ye 。”④bu shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“zi fei yu ,an zhi yu zhi le ?”(zi :ni 。an :zen 。)⑤mo ;mei you 。zuo sai 《san dou fu xu 》:“sui bao fei yong 。”⑥fu ci 。bu 。《shang shu ·pan geng xia 》:“ge fei gan wei bo 。”( bo :ji bo 。)

    zhu :

    (yi )①fu zhu ;bang zhu 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“de dao zhe duo zhu ,shi dao zhe gua zhu 。”②yan dai de yi chong zu fu zhi du 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“xia hou shi wu shi er gong ,yan ren qi shi er zhu ,zhou ren bai mu er che 。”③zeng jia ;zeng tian 。xu wei 《zeng yan zong yuan xu 》:“mo yi qin yi yu ,er you zhu ku yi zhu jiong 。” (er )chú tong “chu ”。chu qu 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“(wu )wang gu wei ji you yan bu yi yue :‘……jie hu ! mo yi ru se jiao ren zai !’yan bu yi tui er shi dong wu ,yi zhu ji se 。”(se :yi tai 。)

    miu :

    ①cuo wu 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“er shi nai you da miu bu ran zhe 。”②cha cuo 。《han shu ·si ma qian chuan 》:“gu 《yi 》yue :‘cha yi hao li ,miu yi qian li 。’”③qi zha ;qi pian 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“ying hou zhi cai ze zhi yu kun ji yi shui ,fu miu yue :he wei bu ke ?”④long cuo 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“hou shi zhi miu ji chuan er mo neng ming zhe 。”

    jing :

    ①jing jie 。《shi jing ·da ya ·chang wu 》:“ji jing ji jie ,hui ci na guo 。”②yan su ;shen chong 。《lun yu ·zi lu 》:“ju chu gong ,zhi shi jing ,yu ren zhong 。”《huai na zi ·ren jian 》:“sheng ren jing xiao shen wei 。”《da dai li ji ·ai gong wen 》:“fu ai bu qin ,fu jing bu zheng ,ai yu jing ji zheng zhi ben yu !”wei zheng 《shang tai zong shi sai shu 》:“you xie dai ze sai shen shi er jing zhong 。”③zun jing ;zun chong 。《meng zi ·gao zi xia 》:“jing lao ci you 。”《xiao jing ·an yao dao zhang 》:“gu jing ji fu ,ze zi yue ;jing ji xiong ,ze di yue 。”《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“sun tao lu cong ming ren hui ,jing xian li shi 。”④jing yi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“yan da guo zhi wei yi xiu jing ye 。”

    yu :

    ①yu wang ;yuan wang 。you zuo “慾”。《meng zi ·li lou xia 》:“cong (zong )er mu zhi yu 。”《sun zi bing fa ·mou gong 》:“shang xia tong yu zhe sheng 。”②xiang yao 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“ai gong shu duan ,yu li zhi 。”《lun yu ·yan yuan 》:“ji suo bu yu ,wu shi yu ren 。”③xu yao 。《ji min yao shu ·geng tian 》:“fan qiu geng yu shen ,chun xia yu jian 。”④fu ci 。jiang yao ;kuai yao 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“que kan qi zi chou he zai ,man juan shi shu xi yu kuang 。”⑤qing yu ;tan yu 。liu ling 《jiu de song 》:“bu jiao han shu zhi qie ji ,li yu zhi gan qing 。”

    ji :

    (yi )①dai ci 。1.xiang dang yu “ta (ta 、ta )”、“ta de ”;“ta men (ta men )”、“ta men de ”。《lun yu ·wei ling gong 》:“gong yu shan ji shi ,bi xian li ji qi 。”song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“huo yu ji chi duo (duō),se yu gong ,li yu zhi 。”(chi duo :a chi 。)2. xiang dang yu “wo (de )”。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“yu yi hui ji sui zhi er bu de ji fu you zhi le ye 。”(ji :jin 。)3.biao shi zhi dai 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”、“ji zhong de ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin yu ju da shi ,jiang fei ji ren bu ke 。”peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“shu zhi bi you er seng ,ji yi pin ,ji yi fu 。”(bi :bian jing 。)②fu ci 。1.biao tui ce ;gu ji 。xiang dang yu “da gai ”、“huo hu ”。《lun yu ·tai bai 》:“cai nan ,bu ji ran hu ?”2. biao fan wen 。《zuo chuan ·xi gong shi nian 》:“yu jia zhi zui ,ji mo ci hu ?”3. biao qi shi 。xiang dang yu “dang ”、“ke ”。cao cao 《qiu xian ling 》:“er san zi ji zuo wo ming yang ze lou ,wei cai shi ju ,wu de er yong zhi 。”(ze lou :chu shen bei wei 。)4. biao shi jian 。xiang dang yu “jiang ”。《lie zi ·shang wen 》:“yi can nian yu li ,ceng bu neng hui shan zhi yi mao ,ji ru tu dan he ?”③lian ci 。1.biao jia she 。xiang dang yu “jia ru ”、“ru guo ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ji re shi ,shu neng yu zhi ?”2. biao shua ze 。xiang dang yu “huo zhe ”、“hai shi ”。han yu 《ma shui 》:“ji zhen mo ma xie ?ji zhen bu zhi ma ye 。”④zhu ci 。xing rong ci huo bu ji wu dong ci ci tou 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“bei feng ji liang 。”《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,wen ji ru yu 。”(yan :zhu ci ,mo yi 。)(er )jīyu qi ci 。biao shi yi wen 。《shi jing ·xiao ya ·ting liao 》:“ye ru he ji ?ye wei yang 。”(yang :jin 。)

    shi :

    ①wang ;qu 。《lun yu ·yang huo 》:“ri yue shi yi ,sui bu wo yu 。”②pao 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“li ba shan xi qi gai shi ,shi bu li xi zhui (zhuī)bu shi 。”(zhui :ma ming 。)③si wang 。cao pi 《yu wu zhi shu 》:“xu 、chen 、ying 、liu ,yi shi ju shi 。”④tong “shi ”。fa shi ,biao shi jue xin 。《shi jing ·wei feng ·shuo shu 》:“shi jiang qu nv ,kuo bi le tu 。”(qu :li kai 。nv :tong “ru ”,ni 。kuo :wang 。)⑤gou shou yu qi ci 。《shi jing ·bei feng · ri yue 》:“nai ru zhi ren xi ,shi bu gu chu 。”