- 繁体
- 简体
- 拼音
-
甚拄笏悠然,朝來爽氣,正爾相關。
“甚拄笏悠然,朝來爽氣,正爾相關。”詩句出處:《木蘭花慢》;是宋朝詩人辛棄疾的作品。
【註釋】:
甚:
①表示程度的副詞。厲害;過分。《列子·湯問》:“甚矣,汝之不惠。”白行簡《李娃傳》:“生恚(huì)怒方甚。”(恚:恨。)②超過;勝過。《國語·周語上》:“防民之口,甚於防川。”③副詞。很;非常。《左傳·僖公二十四年》:“臣之罪甚多矣。”拄:
①支撐。枚乘《七發》:“蚑螻蟻聞之,拄喙而不能前。”劉義慶《世說新語·豪爽》:“陳以如意拄頰,望雞籠山嘆曰:‘孫伯符志業不遂。’”②譏刺;反駁。《漢書·朱雲傳》:“既論難,連拄五鹿君。”笏:
[名]朝笏。古代大臣朝見時手中所拿的狹長板子,用以記事或指畫。《禮記·玉藻》:“凡有指畫於君前用~。”歸有光《項脊軒志》:“持一象~至,曰:‘此吾祖太常公宣德間執此以朝。’”悠:
①思念;想念。《詩經·周南·關雎》:“悠哉悠哉,輾轉反側。”②長遠;長久。《禮記·中庸》:“悠久所以成物也。”蘇武《詩四首》之四:“山海隔中州,相去悠且長。”③閑適的樣子。陶潛《飲酒二十首》之五:“采菊東籬下,悠然見南山。”[悠悠]1.憂思的樣子。《詩經·鄭風·子衿》:“青青子衿(jīn),悠悠我心。”(子:你。衿:襟。)2.遙遠;長遠的樣子。《詩經·王風·黍離》:“悠悠蒼天。”3.閑適的樣子。崔顥《黃鶴樓》詩:“白雲千載空悠悠。”4. 眾多的樣子。《後漢書·崔駰傳》:“悠悠罔極,亦各有得。”然:
①燃燒。後來寫作“燃”。《孟子·公孫醜上》:“若火之始然,泉之始達。”②代詞。如此;這樣。《呂氏春秋·用眾》:“物固莫不有長,莫不有短,人亦然。”③對;贊同。《論語·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副詞。1.表示出乎意料,相當於“乃”、“竟”。《漢書·丙吉傳》:“君侯為漢相,奸吏成其私,然無所懲艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示順承關系。相當於“便”、“就”。《莊子·外物》:“吾得鬥升之水然活耳。”⑤連詞。1.表示轉折關系,相當於“然而”。《左傳·僖公三十年》:“然鄭亡,子亦有不利焉!”2.表示讓步關系,相當於“雖然”。董解元《西廂記諸宮調》卷七:“然憔悴,尚天真,纖腰細褪羅裙。”⑥助詞。1.用作形容詞或副詞詞尾,表示狀態,“……的樣子”。《詩經· 小雅·南有嘉魚》:“南有嘉魚,烝然罩罩。”2. 用於句末,表示比擬。《孟子·盡心上》:“道則高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用於句末,表示斷定,相當於“焉”、“也”。《論語·先進》:“若由也,不得其死然。”朝:
(一)①朝見。《禮記·內則》:“昧爽而朝。”②拜訪。《史記·司馬相如列傳》:“臨邛(qióng)令繆為恭敬,日往朝相如。”(臨邛:地名。令:縣令。繆:詐。)③朝廷。《詩經·齊風·雞鳴》:“雞既鳴矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《諸將》:“漢朝陵墓對南山。”⑤政事。《西京雜記》卷一:“上(漢武帝)時服此裘以聽朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《後漢書·劉寵傳》:“山谷鄙生,未嘗識郡朝。”⑦介詞。面對;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在這裡建都。 (二)zhāo ①早晨。《詩經·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕從事。”②日;天。白居易《長恨歌》:“天生麗質難自棄,一朝選在君王側。”來:
(一)①小麥。《詩經·周頌·思文》:“貽我來牟。”②由彼至此,由遠到近。跟“去”、“往”相反。《孫子兵法·九地》:“我可以往,彼可以來者,為交地。”賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識,笑問客從何處來?”③使……來;招致;招來。也作“徠”。司馬遷《史記·文帝本紀》:“將何以來遠方之賢良?”④某一時間以後。《孟子·盡心下》:“由孔子而來,至於今,百有餘歲。”⑤將來;未來。陶潛《歸去來兮辭》:“悟已往之不諫,知來者之可追。”(諫:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非義,斯速已矣,何待來年?”(斯:則。已:停止。)⑥句末助詞。《莊子·人間世》:“嘗以語我來。”《孟子·離婁上》:“盍歸乎來!” (二)lài 慰勞。《詩經·小雅·大東》:“東人之子,職勞不來。”(職:主管。勞lào:慰勞)爽:
①明亮。《尚書·太甲上》:“先王昧爽丕顯,坐以待旦。”(昧爽:黎明,拂曉。丕顯:大亮。)②清涼;清爽。《晉書·王徽之傳》:“西山朝來致有爽氣耳。”③直率;開朗。④暢快。司空圖《即事二首》之一:“茶爽添詩句,天清瑩道心。”⑤損傷;敗壞。《楚辭·招魂》:“厲而不爽些(suò)。”(些:語氣語。)⑥違背;差誤。《詩經·衛風·氓》:“女也不爽,士貳其行。”⑦心神;神魄。曹植《釋愁文》:“去來無方,亂我精爽。”氣:
①氣;氣體。《列子·天瑞》:“虹霓也,雲霧也,風雨也,四時也,此積氣之成乎天者也。”孟浩然《臨洞庭上張丞相》:“氣蒸雲夢澤,波撼嶽陽城。”②空氣。《列子·天瑞》:“天積氣耳,亡(wú)處亡氣。”(亡:通“無”。)③自然界陰陽風雨等現象。《莊子·逍遙遊》:“禦六氣之辯。”(禦:掌握適應。六氣:指陰陽風雨晦明。辯:同“變”。變化。)④呼吸;氣息。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“武氣絕,半日復息。”⑤氣味。《大戴禮記·四代》:“食為味,味為氣。”⑥氣勢;精神狀態。《左傳·莊公十年》:“夫戰,勇氣也。”⑦古代哲學概念。指形成宇宙萬物的最基本的物質實體。《荀子·王制》:“水火有氣而無生。”⑧古代醫學指人體生存要素之一。《呂氏春秋·盡數》:“精不流則氣鬱。”正:
(一)①不偏斜。《尚書·說命上》:“惟木從繩則正。”(繩:指木工取直的墨線。)《荀子·君道》:“儀正而景(yǐng影)正。”(儀:用來測定時刻的日規。景:影子。)②人的行為正派;正直;公正。《新書·道術》:“方直不曲謂之正,反正為邪。”《鹽鐵論·論儒》:“子瑕,佞(nìng濘)臣也,夫子因之,非正也。”③合規范;合標準。《論語·鄉黨》:“割不正不食。”(割:切肉。)④純正不雜。《荀子·樂論》:“正聲感人而順氣應之。”⑤作為主體,與“副”相對。《隋書·經籍志》:“補續殘缺正副二本,藏於宮中。”⑥正面,與“反”相對。《天工開物·造皮紙》:“紙以逼簾者為正面。”(逼:靠近。簾:竹簾。)⑦大於零的,與“負”相對。《九章算術·方程》:“如方程,各置所取,以正負術入之。”⑧長官。《左傳·哀公元年》:“(少康)為仍牧正,……逃奔有虞,為之庖正。”⑨正當;合適。《管子·立政》:“正道捐棄而邪事日長。”⑩糾正;使……正。《左傳·隱公十一年》:“政以治民,刑以正邪。”使端正。《論語·子路》:“不能正其身,如正人何!”(11)副詞。表示動作在進行中;狀態的持續。《漢書·燕刺王旦傳》:“正讙不可止。” (二)zhēng ①陰歷每年的第一個月。《漢書·武帝紀》:“三年春正月,行幸甘泉宮。”(幸:指帝王到某處。)②箭靶中心。《詩經·齊風·猗嗟》:“終日射侯,不出正兮。”爾:
①代詞。相當於“你”、“你的”。《左傳·宣公十五年》:“我無爾詐,爾無我虞。”②指示代詞。相當於“這”、“那”。《禮記·檀弓上》:“夫子何善爾也?”《晉書·桓溫傳》:“果爾,後將易吾姓也。”③用在詞尾,表示“……的樣子”。《古詩十九首》之十九:“相去萬餘裡,故人心尚爾。”④近;淺近。後作“邇(邇)”。《詩經·大雅·行葦》:“戚戚兄弟,莫遠具爾。”(戚戚:親愛。具:通“俱”。)《周禮·地官·肆長》:“實相近者相爾也。”⑤形容詞或副詞後綴。表示“……的樣子。”《史記·仲尼弟子列傳》:“孔子喟爾嘆曰:……”《論語·陽貨》:“夫子莞爾而笑。”⑥語氣詞。1. 表示限止。相當於“而已”、“罷瞭”。《戰國策·魏策四》:“佈衣之怒,亦免冠徒跣,以頭搶城爾。”2. 表示判斷和肯定。相當於“瞭”、“呢”。《公羊傳·宣公十五年》:“莊王圍宋,軍有七日之糧爾;盡此不勝,將去而歸爾。”⑦通“薾”。 花繁盛的樣子。《詩經·小雅·采薇》:“彼爾維何? 維常之華。”相:
(一)①互相;相互。《左傳·隱公元年》:“不及黃泉,無相見也。”②遞相;一方對另一方有所動作。《呂氏春秋·疑似》:“為高葆禱於璐,置鼓其上,遠近相聞。”③質地;實質。劉峻《辯命論》:“昔之玉質金相,英髦秀達,皆擯斥於當年,韞(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊傑。韞:藏。)[相對]相向。元稹《與李十二夜飲》:“寒夜燈前賴酒壺,與君相對興(xìng)猶孤。”(二)xiàng ①察看;仔細看。《詩經·大雅·公劉》:“相其陰陽,觀其流泉。”②占視。迷信者看外形而斷定人與事的吉兇禍福。《荀子·非相》:“相人之形狀顏色,而知其吉兇妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相雖善而心術惡。”④輔佐;扶助。《論語·季氏》:“今由與求也,相夫子。”⑤官名。1. 輔佐君主掌管國事的最高官吏。《史記·魏世傢》:“傢貧則思良妻,國亂則思賢相。”2.漢代另指諸侯國的實際執政者,地位相當於郡太守。《後漢書·張衡傳》:“永和初,出為河間相。”又使為相。《續資治通鑒長編·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彥博、富弼,意甚自得。”⑥司儀贊禮者。《淮南子·主術》:“口能言而行人稱辭,足能行而相者先導。”(行人:古時的外交官。)⑦選擇。王實甫《西廂記》第五本第四折:“自古相女配夫,新狀元花生滿路。”關:
①門閂,橫插在門後使門推不開的棍子。《左傳·襄公二十三年》:“犯門斬關。”②閉;關閉。陶潛《歸去來兮辭》:“門雖設而常關。”③出入口。崔顥《黃鶴樓》:“日暮鄉關何處是?煙波江上使人愁。”④要塞;關口。《周禮·地官·司關》:“凡四方之賓客敂關,則為之告。”(敂kòu:到。)⑤關卡;流通的貨物納稅的地方。《國語·晉語四》:“輕關易道,通商寬農。”⑥機器的發動處。《後漢書 · 張衡傳》:“復造候風地動儀……中有都柱,傍行八道,施關發機。”(都柱:能擺動的小柱。)也指事物的關鍵。韓愈《題炭谷湫(jiǎo)祠堂》:“不知誰為助,若執造化關。”(造化:自然界。)⑦人體的某些部位稱關。《素問·骨空論》:“膕上為關。”(膕guó:膝蓋後腿彎處。)此指關節。《難經·十八難》:“脈有三部九候……三部者,寸、關、尺也。”這裡指中醫切脈部位名。⑧牽涉;關涉。《聊齋志異·促織》:“故天子一跬(guǐ)步,皆關民命,不可忽也。”(跬步:半步。即一舉步。)⑨古時一種文書,多用於平行官府間的往來。劉勰《文心雕龍·書記》:“百官詢事,則有關、刺、解、牒。”⑩通“貫(guàn)”。貫通。《史記·儒林列傳》:“冠雖敝,必加於首;履雖新,必關於足。”(11)通“彎(wān)”。拉滿弓。《孟子·告子下》:“越人關弓而射之。”[關關]擬聲詞。形容鳥叫聲。《詩經·周南·關雎》:“關關雎鳩,在河之洲。”(雎鳩:水鳥名。)[關節]1.骨端銜接處。《後漢書·華佗傳》:“引挽腰體動諸關節,以求難老。”2.暗中行賄勾通。《宋史· 包拯傳》:“關節不到,有閻羅包老。” -
甚拄笏悠然,朝来爽气,正尔相关。
“甚拄笏悠然,朝来爽气,正尔相关。”诗句出处:《木兰花慢》;是宋朝诗人辛弃疾的作品。
【注释】:
甚:
①表示程度的副词。厉害;过分。《列子·汤问》:“甚矣,汝之不惠。”白行简《李娃传》:“生恚(huì)怒方甚。”(恚:恨。)②超过;胜过。《国语·周语上》:“防民之口,甚于防川。”③副词。很;非常。《左传·僖公二十四年》:“臣之罪甚多矣。”拄:
①支撑。枚乘《七发》:“蚑蝼蚁闻之,拄喙而不能前。”刘义庆《世说新语·豪爽》:“陈以如意拄颊,望鸡笼山叹曰:‘孙伯符志业不遂。’”②讥刺;反驳。《汉书·朱云传》:“既论难,连拄五鹿君。”笏:
[名]朝笏。古代大臣朝见时手中所拿的狭长板子,用以记事或指画。《礼记·玉藻》:“凡有指画于君前用~。”归有光《项脊轩志》:“持一象~至,曰:‘此吾祖太常公宣德间执此以朝。’”悠:
①思念;想念。《诗经·周南·关雎》:“悠哉悠哉,辗转反侧。”②长远;长久。《礼记·中庸》:“悠久所以成物也。”苏武《诗四首》之四:“山海隔中州,相去悠且长。”③闲适的样子。陶潜《饮酒二十首》之五:“采菊东篱下,悠然见南山。”[悠悠]1.忧思的样子。《诗经·郑风·子衿》:“青青子衿(jīn),悠悠我心。”(子:你。衿:襟。)2.遥远;长远的样子。《诗经·王风·黍离》:“悠悠苍天。”3.闲适的样子。崔颢《黄鹤楼》诗:“白云千载空悠悠。”4. 众多的样子。《后汉书·崔骃传》:“悠悠罔极,亦各有得。”然:
①燃烧。后来写作“燃”。《孟子·公孙丑上》:“若火之始然,泉之始达。”②代词。如此;这样。《吕氏春秋·用众》:“物固莫不有长,莫不有短,人亦然。”③对;赞同。《论语·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副词。1.表示出乎意料,相当于“乃”、“竟”。《汉书·丙吉传》:“君侯为汉相,奸吏成其私,然无所惩艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示顺承关系。相当于“便”、“就”。《庄子·外物》:“吾得斗升之水然活耳。”⑤连词。1.表示转折关系,相当于“然而”。《左传·僖公三十年》:“然郑亡,子亦有不利焉!”2.表示让步关系,相当于“虽然”。董解元《西厢记诸宫调》卷七:“然憔悴,尚天真,纤腰细褪罗裙。”⑥助词。1.用作形容词或副词词尾,表示状态,“……的样子”。《诗经· 小雅·南有嘉鱼》:“南有嘉鱼,烝然罩罩。”2. 用于句末,表示比拟。《孟子·尽心上》:“道则高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用于句末,表示断定,相当于“焉”、“也”。《论语·先进》:“若由也,不得其死然。”朝:
(一)①朝见。《礼记·内则》:“昧爽而朝。”②拜访。《史记·司马相如列传》:“临邛(qióng)令缪为恭敬,日往朝相如。”(临邛:地名。令:县令。缪:诈。)③朝廷。《诗经·齐风·鸡鸣》:“鸡既鸣矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《诸将》:“汉朝陵墓对南山。”⑤政事。《西京杂记》卷一:“上(汉武帝)时服此裘以听朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《后汉书·刘宠传》:“山谷鄙生,未尝识郡朝。”⑦介词。面对;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在这里建都。 (二)zhāo ①早晨。《诗经·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕从事。”②日;天。白居易《长恨歌》:“天生丽质难自弃,一朝选在君王侧。”来:
(一)①小麦。《诗经·周颂·思文》:“贻我来牟。”②由彼至此,由远到近。跟“去”、“往”相反。《孙子兵法·九地》:“我可以往,彼可以来者,为交地。”贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识,笑问客从何处来?”③使……来;招致;招来。也作“徕”。司马迁《史记·文帝本纪》:“将何以来远方之贤良?”④某一时间以后。《孟子·尽心下》:“由孔子而来,至于今,百有余岁。”⑤将来;未来。陶潜《归去来兮辞》:“悟已往之不谏,知来者之可追。”(谏:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非义,斯速已矣,何待来年?”(斯:则。已:停止。)⑥句末助词。《庄子·人间世》:“尝以语我来。”《孟子·离娄上》:“盍归乎来!” (二)lài 慰劳。《诗经·小雅·大东》:“东人之子,职劳不来。”(职:主管。劳lào:慰劳)爽:
①明亮。《尚书·太甲上》:“先王昧爽丕显,坐以待旦。”(昧爽:黎明,拂晓。丕显:大亮。)②清凉;清爽。《晋书·王徽之传》:“西山朝来致有爽气耳。”③直率;开朗。④畅快。司空图《即事二首》之一:“茶爽添诗句,天清莹道心。”⑤损伤;败坏。《楚辞·招魂》:“厉而不爽些(suò)。”(些:语气语。)⑥违背;差误。《诗经·卫风·氓》:“女也不爽,士贰其行。”⑦心神;神魄。曹植《释愁文》:“去来无方,乱我精爽。”气:
①气;气体。《列子·天瑞》:“虹霓也,云雾也,风雨也,四时也,此积气之成乎天者也。”孟浩然《临洞庭上张丞相》:“气蒸云梦泽,波撼岳阳城。”②空气。《列子·天瑞》:“天积气耳,亡(wú)处亡气。”(亡:通“无”。)③自然界阴阳风雨等现象。《庄子·逍遥游》:“御六气之辩。”(御:掌握适应。六气:指阴阳风雨晦明。辩:同“变”。变化。)④呼吸;气息。《汉书·苏建传附苏武》:“武气绝,半日复息。”⑤气味。《大戴礼记·四代》:“食为味,味为气。”⑥气势;精神状态。《左传·庄公十年》:“夫战,勇气也。”⑦古代哲学概念。指形成宇宙万物的最基本的物质实体。《荀子·王制》:“水火有气而无生。”⑧古代医学指人体生存要素之一。《吕氏春秋·尽数》:“精不流则气郁。”正:
(一)①不偏斜。《尚书·说命上》:“惟木从绳则正。”(绳:指木工取直的墨线。)《荀子·君道》:“仪正而景(yǐng影)正。”(仪:用来测定时刻的日规。景:影子。)②人的行为正派;正直;公正。《新书·道术》:“方直不曲谓之正,反正为邪。”《盐铁论·论儒》:“子瑕,佞(nìng泞)臣也,夫子因之,非正也。”③合规范;合标准。《论语·乡党》:“割不正不食。”(割:切肉。)④纯正不杂。《荀子·乐论》:“正声感人而顺气应之。”⑤作为主体,与“副”相对。《隋书·经籍志》:“补续残缺正副二本,藏于宫中。”⑥正面,与“反”相对。《天工开物·造皮纸》:“纸以逼帘者为正面。”(逼:靠近。帘:竹帘。)⑦大于零的,与“负”相对。《九章算术·方程》:“如方程,各置所取,以正负术入之。”⑧长官。《左传·哀公元年》:“(少康)为仍牧正,……逃奔有虞,为之庖正。”⑨正当;合适。《管子·立政》:“正道捐弃而邪事日长。”⑩纠正;使……正。《左传·隐公十一年》:“政以治民,刑以正邪。”使端正。《论语·子路》:“不能正其身,如正人何!”(11)副词。表示动作在进行中;状态的持续。《汉书·燕刺王旦传》:“正讙不可止。” (二)zhēng ①阴历每年的第一个月。《汉书·武帝纪》:“三年春正月,行幸甘泉宫。”(幸:指帝王到某处。)②箭靶中心。《诗经·齐风·猗嗟》:“终日射侯,不出正兮。”尔:
①代词。相当于“你”、“你的”。《左传·宣公十五年》:“我无尔诈,尔无我虞。”②指示代词。相当于“这”、“那”。《礼记·檀弓上》:“夫子何善尔也?”《晋书·桓温传》:“果尔,后将易吾姓也。”③用在词尾,表示“……的样子”。《古诗十九首》之十九:“相去万余里,故人心尚尔。”④近;浅近。后作“迩(邇)”。《诗经·大雅·行苇》:“戚戚兄弟,莫远具尔。”(戚戚:亲爱。具:通“俱”。)《周礼·地官·肆长》:“实相近者相尔也。”⑤形容词或副词后缀。表示“……的样子。”《史记·仲尼弟子列传》:“孔子喟尔叹曰:……”《论语·阳货》:“夫子莞尔而笑。”⑥语气词。1. 表示限止。相当于“而已”、“罢了”。《战国策·魏策四》:“布衣之怒,亦免冠徒跣,以头抢城尔。”2. 表示判断和肯定。相当于“了”、“呢”。《公羊传·宣公十五年》:“庄王围宋,军有七日之粮尔;尽此不胜,将去而归尔。”⑦通“薾”。 花繁盛的样子。《诗经·小雅·采薇》:“彼尔维何? 维常之华。”相:
(一)①互相;相互。《左传·隐公元年》:“不及黄泉,无相见也。”②递相;一方对另一方有所动作。《吕氏春秋·疑似》:“为高葆祷于璐,置鼓其上,远近相闻。”③质地;实质。刘峻《辩命论》:“昔之玉质金相,英髦秀达,皆摈斥于当年,韫(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊杰。韫:藏。)[相对]相向。元稹《与李十二夜饮》:“寒夜灯前赖酒壶,与君相对兴(xìng)犹孤。”(二)xiàng ①察看;仔细看。《诗经·大雅·公刘》:“相其阴阳,观其流泉。”②占视。迷信者看外形而断定人与事的吉凶祸福。《荀子·非相》:“相人之形状颜色,而知其吉凶妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相虽善而心术恶。”④辅佐;扶助。《论语·季氏》:“今由与求也,相夫子。”⑤官名。1. 辅佐君主掌管国事的最高官吏。《史记·魏世家》:“家贫则思良妻,国乱则思贤相。”2.汉代另指诸侯国的实际执政者,地位相当于郡太守。《后汉书·张衡传》:“永和初,出为河间相。”又使为相。《续资治通鉴长编·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彦博、富弼,意甚自得。”⑥司仪赞礼者。《淮南子·主术》:“口能言而行人称辞,足能行而相者先导。”(行人:古时的外交官。)⑦选择。王实甫《西厢记》第五本第四折:“自古相女配夫,新状元花生满路。”关:
①门闩,横插在门后使门推不开的棍子。《左传·襄公二十三年》:“犯门斩关。”②闭;关闭。陶潜《归去来兮辞》:“门虽设而常关。”③出入口。崔颢《黄鹤楼》:“日暮乡关何处是?烟波江上使人愁。”④要塞;关口。《周礼·地官·司关》:“凡四方之宾客敂关,则为之告。”(敂kòu:到。)⑤关卡;流通的货物纳税的地方。《国语·晋语四》:“轻关易道,通商宽农。”⑥机器的发动处。《后汉书 · 张衡传》:“复造候风地动仪……中有都柱,傍行八道,施关发机。”(都柱:能摆动的小柱。)也指事物的关键。韩愈《题炭谷湫(jiǎo)祠堂》:“不知谁为助,若执造化关。”(造化:自然界。)⑦人体的某些部位称关。《素问·骨空论》:“膕上为关。”(膕guó:膝盖后腿弯处。)此指关节。《难经·十八难》:“脉有三部九候……三部者,寸、关、尺也。”这里指中医切脉部位名。⑧牵涉;关涉。《聊斋志异·促织》:“故天子一跬(guǐ)步,皆关民命,不可忽也。”(跬步:半步。即一举步。)⑨古时一种文书,多用于平行官府间的往来。刘勰《文心雕龙·书记》:“百官询事,则有关、刺、解、牒。”⑩通“贯(guàn)”。贯通。《史记·儒林列传》:“冠虽敝,必加于首;履虽新,必关于足。”(11)通“弯(wān)”。拉满弓。《孟子·告子下》:“越人关弓而射之。”[关关]拟声词。形容鸟叫声。《诗经·周南·关雎》:“关关雎鸠,在河之洲。”(雎鸠:水鸟名。)[关节]1.骨端衔接处。《后汉书·华佗传》:“引挽腰体动诸关节,以求难老。”2.暗中行贿勾通。《宋史· 包拯传》:“关节不到,有阎罗包老。” -
shen zhu hu you ran ,chao lai shuang qi ,zheng er xiang guan 。
“shen zhu hu you ran ,chao lai shuang qi ,zheng er xiang guan 。”shi gou chu chu :《mu lan hua man 》;shi song chao shi ren xin qi ji de zuo pin 。
【zhu shi 】:
shen :
①biao shi cheng du de fu ci 。li hai ;guo fen 。《lie zi ·shang wen 》:“shen yi ,ru zhi bu hui 。”bai hang jian 《li wa chuan 》:“sheng hui (huì)nu fang shen 。”(hui :hen 。)②chao guo ;sheng guo 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“fang min zhi kou ,shen yu fang chuan 。”③fu ci 。hen ;fei chang 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“chen zhi zui shen duo yi 。”zhu :
①zhi cheng 。mei cheng 《qi fa 》:“qi lou yi wen zhi ,zhu hui er bu neng qian 。”liu yi qing 《shi shui xin yu ·hao shuang 》:“chen yi ru yi zhu jia ,wang ji long shan tan yue :‘sun bai fu zhi ye bu sui 。’”②ji ci ;fan bo 。《han shu ·zhu yun chuan 》:“ji lun nan ,lian zhu wu lu jun 。”hu :
[ming ]chao hu 。gu dai da chen chao jian shi shou zhong suo na de xia chang ban zi ,yong yi ji shi huo zhi hua 。《li ji ·yu zao 》:“fan you zhi hua yu jun qian yong ~。”gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“chi yi xiang ~zhi ,yue :‘ci wu zu tai chang gong xuan de jian zhi ci yi chao 。’”you :
①sai nian ;xiang nian 。《shi jing ·zhou na ·guan ju 》:“you zai you zai ,nian zhuai fan ce 。”②chang yuan ;chang jiu 。《li ji ·zhong yong 》:“you jiu suo yi cheng wu ye 。”su wu 《shi si shou 》zhi si :“shan hai ge zhong zhou ,xiang qu you ju chang 。”③xian kuo de yang zi 。tao qian 《yin jiu er shi shou 》zhi wu :“cai ju dong li xia ,you ran jian na shan 。”[you you ]1.you sai de yang zi 。《shi jing ·zheng feng ·zi jin 》:“qing qing zi jin (jīn),you you wo xin 。”(zi :ni 。jin :jin 。)2.yao yuan ;chang yuan de yang zi 。《shi jing ·wang feng ·shu li 》:“you you cang tian 。”3.xian kuo de yang zi 。cui hao 《huang he lou 》shi :“bai yun qian zai kong you you 。”4. zhong duo de yang zi 。《hou han shu ·cui yin chuan 》:“you you wang ji ,yi ge you de 。”ran :
①ran shao 。hou lai xie zuo “ran ”。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“re huo zhi shi ran ,quan zhi shi da 。”②dai ci 。ru ci ;zhe yang 。《lv shi chun qiu ·yong zhong 》:“wu gu mo bu you chang ,mo bu you duan ,ren yi ran 。”③dui ;zan tong 。《lun yu ·yong ye 》:“zi yue :‘yong zhi yan ran 。’”④fu ci 。1.biao shi chu hu yi liao ,xiang dang yu “nai ”、“jing ”。《han shu ·bing ji chuan 》:“jun hou wei han xiang ,jian li cheng ji si ,ran mo suo cheng ai (yì)。”(ai :zhi 。)2. biao shi shun cheng guan ji 。xiang dang yu “bian ”、“jiu ”。《zhuang zi ·wai wu 》:“wu de dou sheng zhi shui ran huo er 。”⑤lian ci 。1.biao shi zhuai she guan ji ,xiang dang yu “ran er ”。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“ran zheng wang ,zi yi you bu li yan !”2.biao shi rang bu guan ji ,xiang dang yu “sui ran ”。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan qi :“ran qiao cui ,shang tian zhen ,qian yao xi tui luo qun 。”⑥zhu ci 。1.yong zuo xing rong ci huo fu ci ci wei ,biao shi zhuang tai ,“……de yang zi ”。《shi jing · xiao ya ·na you jia yu 》:“na you jia yu ,zheng ran zhao zhao 。”2. yong yu gou mo ,biao shi bi ni 。《meng zi ·jin xin shang 》:“dao ze gao yi ,mei yi ,yi re deng tian ran 。”3. yong yu gou mo ,biao shi duan ding ,xiang dang yu “yan ”、“ye ”。《lun yu ·xian jin 》:“re you ye ,bu de ji si ran 。”chao :
(yi )①chao jian 。《li ji ·nei ze 》:“mei shuang er chao 。”②bai fang 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“lin qiong (qióng)ling miao wei gong jing ,ri wang chao xiang ru 。”(lin qiong :de ming 。ling :xian ling 。miao :zha 。)③chao ting 。《shi jing ·ji feng ·ji ming 》:“ji ji ming yi ,chao ji ying yi 。”④chao dai 。du fu 《zhu jiang 》:“han chao ling mu dui na shan 。”⑤zheng shi 。《xi jing za ji 》juan yi :“shang (han wu di )shi fu ci qiu yi ting chao 。”(fu :chuan 。)⑥guan fu da tang 。《hou han shu ·liu chong chuan 》:“shan gu bi sheng ,wei chang shi jun chao 。”⑦jie ci 。mian dui ;xiang 。[chao ge ]gu de ming 。zai jin he na sheng 。shang chao ceng zai zhe li jian dou 。 (er )zhāo ①zao chen 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“xie xie shi zi ,chao xi cong shi 。”②ri ;tian 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“tian sheng li zhi nan zi qi ,yi chao shua zai jun wang ce 。”lai :
(yi )①xiao mai 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“yi wo lai mou 。”②you bi zhi ci ,you yuan dao jin 。gen “qu ”、“wang ”xiang fan 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“wo ke yi wang ,bi ke yi lai zhe ,wei jiao de 。”he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi ,xiao wen ke cong he chu lai ?”③shi ……lai ;qiao zhi ;qiao lai 。ye zuo “lai ”。si ma qian 《shi ji ·wen di ben ji 》:“jiang he yi lai yuan fang zhi xian liang ?”④mou yi shi jian yi hou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you kong zi er lai ,zhi yu jin ,bai you yu sui 。”⑤jiang lai ;wei lai 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“wu yi wang zhi bu jian ,zhi lai zhe zhi ke zhui 。”(jian :gai zheng 。zhui :zhui qiu 。)《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru zhi ji fei yi ,si su yi yi ,he dai lai nian ?”(si :ze 。yi :ting zhi 。)⑥gou mo zhu ci 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“chang yi yu wo lai 。”《meng zi ·li lou shang 》:“he gui hu lai !” (er )lài wei lao 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“dong ren zhi zi ,zhi lao bu lai 。”(zhi :zhu guan 。lao lào:wei lao )shuang :
①ming liang 。《shang shu ·tai jia shang 》:“xian wang mei shuang pi xian ,zuo yi dai dan 。”(mei shuang :li ming ,bi xiao 。pi xian :da liang 。)②qing liang ;qing shuang 。《jin shu ·wang hui zhi chuan 》:“xi shan chao lai zhi you shuang qi er 。”③zhi lv ;kai lang 。④chang kuai 。si kong tu 《ji shi er shou 》zhi yi :“cha shuang tian shi gou ,tian qing ying dao xin 。”⑤sun shang ;bai huai 。《chu ci ·qiao hun 》:“li er bu shuang xie (suò)。”(xie :yu qi yu 。)⑥wei bei ;cha wu 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“nv ye bu shuang ,shi er ji hang 。”⑦xin shen ;shen bo 。cao zhi 《shi chou wen 》:“qu lai mo fang ,luan wo jing shuang 。”qi :
①qi ;qi ti 。《lie zi ·tian rui 》:“hong ni ye ,yun wu ye ,feng yu ye ,si shi ye ,ci ji qi zhi cheng hu tian zhe ye 。”meng hao ran 《lin dong ting shang zhang cheng xiang 》:“qi zheng yun meng ze ,bo han yue yang cheng 。”②kong qi 。《lie zi ·tian rui 》:“tian ji qi er ,wang (wú)chu wang qi 。”(wang :tong “mo ”。)③zi ran jie yin yang feng yu deng xian xiang 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yu liu qi zhi bian 。”(yu :zhang wo kuo ying 。liu qi :zhi yin yang feng yu hui ming 。bian :tong “bian ”。bian hua 。)④hu xi ;qi xi 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“wu qi jue ,ban ri fu xi 。”⑤qi wei 。《da dai li ji ·si dai 》:“shi wei wei ,wei wei qi 。”⑥qi shi ;jing shen zhuang tai 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“fu zhan ,yong qi ye 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi xing cheng yu zhou mo wu de zui ji ben de wu zhi shi ti 。《xun zi ·wang zhi 》:“shui huo you qi er mo sheng 。”⑧gu dai yi xue zhi ren ti sheng cun yao su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·jin shu 》:“jing bu liu ze qi yu 。”zheng :
(yi )①bu pian xie 。《shang shu ·shui ming shang 》:“wei mu cong sheng ze zheng 。”(sheng :zhi mu gong qu zhi de mo xian 。)《xun zi ·jun dao 》:“yi zheng er jing (yǐngying )zheng 。”(yi :yong lai ce ding shi ke de ri gui 。jing :ying zi 。)②ren de hang wei zheng pa ;zheng zhi ;gong zheng 。《xin shu ·dao shu 》:“fang zhi bu qu wei zhi zheng ,fan zheng wei xie 。”《yan tie lun ·lun ru 》:“zi xia ,ning (nìngning )chen ye ,fu zi yin zhi ,fei zheng ye 。”③ge gui fan ;ge biao zhun 。《lun yu ·xiang dang 》:“ge bu zheng bu shi 。”(ge :qie rou 。)④chun zheng bu za 。《xun zi ·le lun 》:“zheng sheng gan ren er shun qi ying zhi 。”⑤zuo wei zhu ti ,yu “fu ”xiang dui 。《sui shu ·jing ji zhi 》:“bu xu can que zheng fu er ben ,cang yu gong zhong 。”⑥zheng mian ,yu “fan ”xiang dui 。《tian gong kai wu ·zao pi zhi 》:“zhi yi bi lian zhe wei zheng mian 。”(bi :kao jin 。lian :zhu lian 。)⑦da yu ling de ,yu “fu ”xiang dui 。《jiu zhang suan shu ·fang cheng 》:“ru fang cheng ,ge zhi suo qu ,yi zheng fu shu ru zhi 。”⑧chang guan 。《zuo chuan ·ai gong yuan nian 》:“(shao kang )wei reng mu zheng ,……tao ben you yu ,wei zhi pao zheng 。”⑨zheng dang ;ge kuo 。《guan zi ·li zheng 》:“zheng dao juan qi er xie shi ri chang 。”⑩jiu zheng ;shi ……zheng 。《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“zheng yi zhi min ,xing yi zheng xie 。”shi duan zheng 。《lun yu ·zi lu 》:“bu neng zheng ji shen ,ru zheng ren he !”(11)fu ci 。biao shi dong zuo zai jin hang zhong ;zhuang tai de chi xu 。《han shu ·yan ci wang dan chuan 》:“zheng huan bu ke zhi 。” (er )zhēng ①yin li mei nian de di yi ge yue 。《han shu ·wu di ji 》:“san nian chun zheng yue ,hang xing gan quan gong 。”(xing :zhi di wang dao mou chu 。)②jian ba zhong xin 。《shi jing ·ji feng ·yi jie 》:“zhong ri she hou ,bu chu zheng xi 。”er :
①dai ci 。xiang dang yu “ni ”、“ni de ”。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“wo mo er zha ,er mo wo yu 。”②zhi shi dai ci 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”。《li ji ·tan gong shang 》:“fu zi he shan er ye ?”《jin shu ·huan wen chuan 》:“guo er ,hou jiang yi wu xing ye 。”③yong zai ci wei ,biao shi “……de yang zi ”。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi jiu :“xiang qu mo yu li ,gu ren xin shang er 。”④jin ;jian jin 。hou zuo “er (邇)”。《shi jing ·da ya ·hang wei 》:“qi qi xiong di ,mo yuan ju er 。”(qi qi :qin ai 。ju :tong “ju ”。)《zhou li ·de guan ·si chang 》:“shi xiang jin zhe xiang er ye 。”⑤xing rong ci huo fu ci hou chuo 。biao shi “……de yang zi 。”《shi ji ·zhong ni di zi lie chuan 》:“kong zi kui er tan yue :……”《lun yu ·yang huo 》:“fu zi guan er er xiao 。”⑥yu qi ci 。1. biao shi xian zhi 。xiang dang yu “er yi ”、“ba le ”。《zhan guo ce ·wei ce si 》:“bu yi zhi nu ,yi mian guan tu xian ,yi tou qiang cheng er 。”2. biao shi pan duan he ken ding 。xiang dang yu “le ”、“ne ”。《gong yang chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“zhuang wang wei song ,jun you qi ri zhi liang er ;jin ci bu sheng ,jiang qu er gui er 。”⑦tong “er ”。 hua fan cheng de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·cai wei 》:“bi er wei he ? wei chang zhi hua 。”xiang :
(yi )①hu xiang ;xiang hu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“bu ji huang quan ,mo xiang jian ye 。”②di xiang ;yi fang dui ling yi fang you suo dong zuo 。《lv shi chun qiu ·yi shi 》:“wei gao bao dao yu lu ,zhi gu ji shang ,yuan jin xiang wen 。”③zhi de ;shi zhi 。liu jun 《bian ming lun 》:“xi zhi yu zhi jin xiang ,ying mao xiu da ,jie bin chi yu dang nian ,yun (yùn)ji cai er mo yong 。”(mao :jun jie 。yun :cang 。)[xiang dui ]xiang xiang 。yuan zhen 《yu li shi er ye yin 》:“han ye deng qian lai jiu hu ,yu jun xiang dui xing (xìng)you gu 。”(er )xiàng ①cha kan ;zai xi kan 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“xiang ji yin yang ,guan ji liu quan 。”②zhan shi 。mi xin zhe kan wai xing er duan ding ren yu shi de ji xiong huo fu 。《xun zi ·fei xiang 》:“xiang ren zhi xing zhuang yan se ,er zhi ji ji xiong yao xiang 。”③xiang mao ;xing mao 。《xun zi ·fei xiang 》:“xing xiang sui shan er xin shu e 。”④fu zuo ;fu zhu 。《lun yu ·ji shi 》:“jin you yu qiu ye ,xiang fu zi 。”⑤guan ming 。1. fu zuo jun zhu zhang guan guo shi de zui gao guan li 。《shi ji ·wei shi jia 》:“jia pin ze sai liang qi ,guo luan ze sai xian xiang 。”2.han dai ling zhi zhu hou guo de shi ji zhi zheng zhe ,de wei xiang dang yu jun tai shou 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“yong he chu ,chu wei he jian xiang 。”you shi wei xiang 。《xu zi zhi tong jian chang bian ·song ren zong zhi he er nian 》:“di xin xiang wen yan bo 、fu bi ,yi shen zi de 。”⑥si yi zan li zhe 。《huai na zi ·zhu shu 》:“kou neng yan er hang ren chen ci ,zu neng hang er xiang zhe xian dao 。”(hang ren :gu shi de wai jiao guan 。)⑦shua ze 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di wu ben di si she :“zi gu xiang nv pei fu ,xin zhuang yuan hua sheng man lu 。”guan :
①men shuan ,heng cha zai men hou shi men tui bu kai de gun zi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“fan men zhan guan 。”②bi ;guan bi 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“men sui she er chang guan 。”③chu ru kou 。cui hao 《huang he lou 》:“ri mu xiang guan he chu shi ?yan bo jiang shang shi ren chou 。”④yao sai ;guan kou 。《zhou li ·de guan ·si guan 》:“fan si fang zhi bin ke kou guan ,ze wei zhi gao 。”(kou kòu:dao 。)⑤guan ka ;liu tong de huo wu na shui de de fang 。《guo yu ·jin yu si 》:“qing guan yi dao ,tong shang kuan nong 。”⑥ji qi de fa dong chu 。《hou han shu · zhang heng chuan 》:“fu zao hou feng de dong yi ……zhong you dou zhu ,bang hang ba dao ,shi guan fa ji 。”(dou zhu :neng bai dong de xiao zhu 。)ye zhi shi wu de guan jian 。han yu 《ti tan gu jiao (jiǎo)ci tang 》:“bu zhi shei wei zhu ,re zhi zao hua guan 。”(zao hua :zi ran jie 。)⑦ren ti de mou xie bu wei chen guan 。《su wen ·gu kong lun 》:“guo shang wei guan 。”(guo guó:xi gai hou tui wan chu 。)ci zhi guan jie 。《nan jing ·shi ba nan 》:“mai you san bu jiu hou ……san bu zhe ,cun 、guan 、che ye 。”zhe li zhi zhong yi qie mai bu wei ming 。⑧qian she ;guan she 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“gu tian zi yi kui (guǐ)bu ,jie guan min ming ,bu ke hu ye 。”(kui bu :ban bu 。ji yi ju bu 。)⑨gu shi yi chong wen shu ,duo yong yu ping hang guan fu jian de wang lai 。liu xie 《wen xin diao long ·shu ji 》:“bai guan xun shi ,ze you guan 、ci 、jie 、die 。”⑩tong “guan (guàn)”。guan tong 。《shi ji ·ru lin lie chuan 》:“guan sui bi ,bi jia yu shou ;lv sui xin ,bi guan yu zu 。”(11)tong “wan (wān)”。la man gong 。《meng zi ·gao zi xia 》:“yue ren guan gong er she zhi 。”[guan guan ]ni sheng ci 。xing rong diao jiao sheng 。《shi jing ·zhou na ·guan ju 》:“guan guan ju jiu ,zai he zhi zhou 。”(ju jiu :shui diao ming 。)[guan jie ]1.gu duan xian jie chu 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“yin wan yao ti dong zhu guan jie ,yi qiu nan lao 。”2.an zhong hang hui gou tong 。《song shi · bao zheng chuan 》:“guan jie bu dao ,you yan luo bao lao 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]