• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 竊嘗力於古,秉筆庶幾至。

    “竊嘗力於古,秉筆庶幾至。”詩句出處:《酬和黃太博》;是宋朝詩人范仲淹的作品。

    古籍東南美,蔚蔚幕中議。
    懿行希聖賢,高文粲遊賜。
    伊餘發已禿,偶繼立朝士。
    何以宣王政,甘為時所棄。
    酌以廣州泉,不易伯夷志。
    直哉心如弦,安慮道邊死。
    竊嘗力於古,秉筆庶幾至。
    孰為未聞達,聊以道幽秘。
    夫君鏘以名,憂為世之器。
    贈我百馀言,升堂出而示。
    土木朽且陋,黼黻謬增賁。
    毋臨煩刻畫,返樸吾所愧。
    華勛愛士心,蓬壺延才地。
    何人薦於子,當彼得言位。
    吐以胸中奇,落落金玉繼。
    九虛高可遊。凌厲垂天翅。
    吾將退而隱,尚得榮其視。

    【註釋】:

    竊:

    ①偷盜。《墨子·非攻》:“今有一人,入人園圃,竊其桃李,人聞則非之。”②用不正當的手段占有。③副詞。1.暗中;偷偷地。《史記·孫子吳起列傳》:“竊載與之齊。”2.謙詞。私下;私自。《戰國策·趙策四》:“老臣竊以為媼之愛燕後,賢於長安君。”

    嘗:

    ①用口品嘗味道。《荀子·榮辱》:“嘗之而甘於口。”(甘:好吃)②泛指嘗試;試一試。《孟子·梁惠王上》:“我雖不敏,請嘗試之。”③經歷。《左傳·僖公二十八年》:“險阻艱難,備嘗之矣。”(備:全部。)④古代特指秋祭。供奉新谷讓祖宗嘗新,故名。《公羊傳·桓公八年》:“秋(祭)日嘗。”⑤副詞。曾經。《論語·衛靈公》:“俎豆之事,則嘗聞之矣。”

    力:

    ①力氣,力量。《孟子·告子下》:“有人於此,力不能勝一匹雛,則為無力人矣。”《孟子·梁惠王上》:“吾力足以舉百鈞。”②能力;才能。《論語·季氏》:“陳力就列,不能者止。”元結《上〈時議三篇〉表》:“百姓勞苦,力用不足。”③權力;勢力;威力。賈誼《新書·藩疆》:“欲天下之治安,天子之無憂,莫如眾建諸侯而少其力;力小則易使以義。”《孟子·公孫醜上》:“以力服人者,非心服也。”④功勞。《禮記· 夏官·司勛》:“治功曰力,戰功曰多。”⑤功效。《左傳·昭公十一年》:“且譬之於天,其有五材,而將用之,力盡而敝之。”(五材:金、木、水、火、土。)⑥勞役;力役。《孟子·盡心下》:“有佈縷之征,粟米之征,力役之征。”《國語·魯語下》:“任力以夫,而議其老幼。”也指役使。范仲淹《張公神道碑》:“公請增長堤二百裡,旁錮巨石為十闥,以疏其橫流,舍(shè)役伍於堤上,不力一民,而日廣月高。”(闥:門,指閘。舍:止宿。)⑦努力;盡力;竭力。《後漢書· 桓帝紀》:“自忠賢力爭,屢折奸鋒,雖願依斟流彘亦不可得已。”(斟:夏太康被羿逐所居處;彘:周厲王流放處。)杜甫《往在》:“冗官各復業,土著還力農。”《呂氏春秋·上農》:“若民不力田,墨乃傢畜。”(墨:通“沒”。沒收。)⑧甚;厲害。《漢書·汲黯傳》:“今病力,不能任郡事。”

    於:

    (一)〔於〕(yú)①在。《詩·召南·采蘩》:“於沼於沚。”《禮記·檀弓下》:“歌於斯,哭於斯,聚國族於斯。”②到;及於。《詩·小雅·鶴鳴》:“聲聞於天。”③給。《詩·豳風·七月》:“獻��於公。”④對;對於。如:有益於人。⑤向。如:問道於盲。⑥自;從。如:青出於藍。⑦猶“過”,表示比較。如:大於;多於。⑧猶“由”,表示被動。《漢書·賈山傳》:“然而兵破於陳涉,地奪於劉氏。”⑨猶“以”。《書·盤庚下》:“歷告爾百姓於朕志。”《韓非子·解老》:“慈,於戰則勝,以守則固。”⑩猶“為”。《孟子·萬章上》:“汝其於予治。”⑪如。《易·系辭下》:“《易》曰:‘介於石,不終日,貞吉。’介如石焉,寧用終日?”⑫根據;按照。《史記·淮陰侯列傳》:“於諸侯之約,大王當王關中。”(二)(yú)①往。見“於役”。②猶“與”。《書·康誥》:“告女德之說於罰之行。”③猶“乎”。《呂氏春秋·審應》:“然則先生聖於?”④作語助。《詩·周南·葛覃》:“黃鳥於飛,集於灌木。”參見“於飛”。⑤鐘口兩角之間。《考工記·鳧氏》:“銑間謂之於。”⑥象聲。見“於喁”。⑦姓。(三)(xū虛)通“籲”。《詩·周南·麟之趾》:“於嗟麟兮!”(四)(yū)通“迂”。廣;大。《禮記·文王世子》:“況於其身以善其君乎。”

    古:

    ①往昔;歷時久遠。與“今”相對。《周易·系辭下》:“上古穴居野處,後世聖人易之以宮室。”(易:換。宮室:房舍。)蘇軾《水調歌頭》:“人有悲歡離合,月有陰晴圓缺,此事古難全。”②指古代的事物;舊;原來。《古詩十九首》之十六:“良人惟古歡,枉駕惠前綏。”③久遠;古老。趙與時《賓退錄》卷三:“客土二字,其來甚古。”④古體詩的簡稱。或稱古風、古詩。與近體詩相對,不受平仄、對仗等格律的限制,形式比較自由。《詩藪·古體上》:“歌至五、七言古,全不入樂矣。”

    秉:

    ①一把禾。《詩經·小雅·大田》:“彼有遺秉,此有滯穗。”(滯:留下。)②拿著;握著。《詩經·邶風·簡兮》:“右手秉翟(dí)。”(翟:指山雉的尾羽。)③主持;執掌。《三國志·魏書·呂佈傳》:“共秉朝政。”④保持;堅持。《晉書·李含傳》:“實有史魚秉直之風。”(史魚:人名。)⑤同“柄”。權力。《管子·小匡》:“治國不失秉。”⑥通“稟”。承受。《詩經·大雅·烝民》:“民之秉彝,好(hào)是懿德。”(彝:常理。是:此。懿:美。)⑦量詞。十六斛為一秉。《禮記·儀禮》:“十鬥曰斛(hú),十六鬥曰䉤(shǔ),十䉤曰秉。”

    筆:

    ①書寫繪畫用的文具。《新唐書·李白傳》:“援筆成文,婉麗精切。”②書寫;寫作。《史記·孔子世傢》:“至於為《春秋》,筆則筆,削則削,子夏之徒不能贊一辭。”(削:指刪除。)③筆力;筆法。杜甫《戲為六絕句》之一:“庾信文章更老成,凌雲健筆意縱橫。”《後漢書·臧洪傳》:“晏嬰不降志於白刃,南史不曲筆以求存。”(曲筆:不據事直書,有意掩蓋真相。)④指書畫文章。《晉書·樂廣傳》:“廣乃作二百句語,述己之志。嶽因取次比,便成名筆。”(嶽:潘嶽。次比:排列;潤色。)⑤指散文。白居易《與元九書》:“今且各纂詩筆,粗為卷第。”

    庶:

    ①眾多;多。《論語·子路》:“既庶矣,又何加焉?”②百姓。《左傳·昭公三十二年》:“三後之姓,於今為庶。”③古代以正妻所生長子以外的子女為庶,後以妾所生的子女為庶。與“嫡”相對。《左傳·文公十八年》:“殺嫡立庶。”④宗族中的支族。潘嶽《楊荊州誄》:“昭穆繁昌,枝庶分流。”(昭穆:指宗族。)⑤差不多;可以。《史記·五帝本紀》:“爾其庶矣!”(爾:你。)⑥希冀;期望。《後漢書·馮衍傳下》:“惟吾志之所庶兮,固與俗其不同。”(俗:世俗。)⑦副詞。1.表示希望。《詩經·大雅·生民》:“庶無罪悔。”2. 表示可能。《左傳 · 哀公六年》: “是以求長(zhǎng)君,庶亦能容群臣乎!”[庶幾]1.差不多;可以。《孟子·莊暴見孟子》:“王之好樂甚,則齊其庶幾乎。”2.表示希望與可能。《孟子·公孫醜下》:“王庶幾改之。”《漢書 ·李尋傳》:“唯有賢友強輔,庶幾可以保身命,全子孫,安國傢。”(輔:輔佐。)

    幾:

    (一)古人坐時憑依的器具。《詩經·大雅·公劉》:“俾筵俾幾。”(俾:使,使人。筵,幾:用如動詞。指鋪席、設幾。)《孟子·公孫醜下》:“隱幾而臥。”後指放置物件的小桌。蘇軾《雨中過舒教授》:“幾硯寒生霧。”《聊齋志異·促織》:“簾外設香幾。” (二)jǐ[幾幾]裝飾美盛的樣子。《詩經·豳風·狼跋》:“赤舄幾幾。”

    至:

    ①到;到達。《詩經·秦風·渭陽》:“我送舅氏,日至渭陽。”(舅氏:舅父,母親的兄弟。)《左傳·文公二年》:“秦師又至。”(師:軍隊。)②及;達到。李白《望天門山》:“天門中斷楚江開,碧水東流至此回。”③達到極點。《論語·雍也》:“中庸之為德也,其至矣乎!”《莊子·逍遙遊》:“此亦飛之至也。”④周備;周到。宋濂《送東陽馬生序》:“或遇其叱咄,色愈恭,禮愈至,不敢出一言以復。”(叱咄:呼喝;大聲斥責。)⑤節氣名。夏至、冬至的統稱。《左傳·僖公五年》:“凡分分、至、啟、閉,必書雲物。”⑥副詞。最;極。《荀子·正論》:“罪至重而刑至輕,庸人不知惡矣。”⑦連詞。表示提出另一話題。相當於“至於”。《墨子·非攻》:“至攘人犬豕雞豚者,其不義又甚入人園圃竊桃李。”⑧通“志”。意志;志向。鄒陽《上書吳王》:“故願大王無忽,察聽其至。”《漢書·鄒陽傳》“至”作“志”。


  • 窃尝力于古,秉笔庶几至。

    “窃尝力于古,秉笔庶几至。”诗句出处:《酬和黄太博》;是宋朝诗人范仲淹的作品。

    古籍东南美,蔚蔚幕中议。
    懿行希圣贤,高文粲游赐。
    伊余发已秃,偶继立朝士。
    何以宣王政,甘为时所弃。
    酌以广州泉,不易伯夷志。
    直哉心如弦,安虑道边死。
    窃尝力于古,秉笔庶几至。
    孰为未闻达,聊以道幽秘。
    夫君锵以名,忧为世之器。
    赠我百馀言,升堂出而示。
    土木朽且陋,黼黻谬增贲。
    毋临烦刻画,返朴吾所愧。
    华勋爱士心,蓬壶延才地。
    何人薦于子,当彼得言位。
    吐以胸中奇,落落金玉继。
    九虚高可游。凌厉垂天翅。
    吾将退而隐,尚得荣其视。

    【注释】:

    窃:

    ①偷盗。《墨子·非攻》:“今有一人,入人园圃,窃其桃李,人闻则非之。”②用不正当的手段占有。③副词。1.暗中;偷偷地。《史记·孙子吴起列传》:“窃载与之齐。”2.谦词。私下;私自。《战国策·赵策四》:“老臣窃以为媪之爱燕后,贤于长安君。”

    尝:

    ①用口品尝味道。《荀子·荣辱》:“尝之而甘于口。”(甘:好吃)②泛指尝试;试一试。《孟子·梁惠王上》:“我虽不敏,请尝试之。”③经历。《左传·僖公二十八年》:“险阻艰难,备尝之矣。”(备:全部。)④古代特指秋祭。供奉新谷让祖宗尝新,故名。《公羊传·桓公八年》:“秋(祭)日尝。”⑤副词。曾经。《论语·卫灵公》:“俎豆之事,则尝闻之矣。”

    力:

    ①力气,力量。《孟子·告子下》:“有人于此,力不能胜一匹雏,则为无力人矣。”《孟子·梁惠王上》:“吾力足以举百钧。”②能力;才能。《论语·季氏》:“陈力就列,不能者止。”元结《上〈时议三篇〉表》:“百姓劳苦,力用不足。”③权力;势力;威力。贾谊《新书·藩疆》:“欲天下之治安,天子之无忧,莫如众建诸侯而少其力;力小则易使以义。”《孟子·公孙丑上》:“以力服人者,非心服也。”④功劳。《礼记· 夏官·司勋》:“治功曰力,战功曰多。”⑤功效。《左传·昭公十一年》:“且譬之于天,其有五材,而将用之,力尽而敝之。”(五材:金、木、水、火、土。)⑥劳役;力役。《孟子·尽心下》:“有布缕之征,粟米之征,力役之征。”《国语·鲁语下》:“任力以夫,而议其老幼。”也指役使。范仲淹《张公神道碑》:“公请增长堤二百里,旁锢巨石为十闼,以疏其横流,舍(shè)役伍于堤上,不力一民,而日广月高。”(闼:门,指闸。舍:止宿。)⑦努力;尽力;竭力。《后汉书· 桓帝纪》:“自忠贤力争,屡折奸锋,虽愿依斟流彘亦不可得已。”(斟:夏太康被羿逐所居处;彘:周厉王流放处。)杜甫《往在》:“冗官各复业,土著还力农。”《吕氏春秋·上农》:“若民不力田,墨乃家畜。”(墨:通“没”。没收。)⑧甚;厉害。《汉书·汲黯传》:“今病力,不能任郡事。”

    于:

    (一)〔於〕(yú)①在。《诗·召南·采蘩》:“于沼于沚。”《礼记·檀弓下》:“歌于斯,哭于斯,聚国族于斯。”②到;及于。《诗·小雅·鹤鸣》:“声闻于天。”③给。《诗·豳风·七月》:“献��于公。”④对;对于。如:有益于人。⑤向。如:问道于盲。⑥自;从。如:青出于蓝。⑦犹“过”,表示比较。如:大于;多于。⑧犹“由”,表示被动。《汉书·贾山传》:“然而兵破于陈涉,地夺于刘氏。”⑨犹“以”。《书·盘庚下》:“历告尔百姓于朕志。”《韩非子·解老》:“慈,于战则胜,以守则固。”⑩犹“为”。《孟子·万章上》:“汝其于予治。”⑪如。《易·系辞下》:“《易》曰:‘介于石,不终日,贞吉。’介如石焉,宁用终日?”⑫根据;按照。《史记·淮阴侯列传》:“于诸侯之约,大王当王关中。”(二)(yú)①往。见“于役”。②犹“与”。《书·康诰》:“告女德之说于罚之行。”③犹“乎”。《吕氏春秋·审应》:“然则先生圣于?”④作语助。《诗·周南·葛覃》:“黄鸟于飞,集于灌木。”参见“于飞”。⑤钟口两角之间。《考工记·凫氏》:“铣间谓之于。”⑥象声。见“于喁”。⑦姓。(三)(xū虚)通“吁”。《诗·周南·麟之趾》:“于嗟麟兮!”(四)(yū)通“迂”。广;大。《礼记·文王世子》:“况于其身以善其君乎。”

    古:

    ①往昔;历时久远。与“今”相对。《周易·系辞下》:“上古穴居野处,后世圣人易之以宫室。”(易:换。宫室:房舍。)苏轼《水调歌头》:“人有悲欢离合,月有阴晴圆缺,此事古难全。”②指古代的事物;旧;原来。《古诗十九首》之十六:“良人惟古欢,枉驾惠前绥。”③久远;古老。赵与时《宾退录》卷三:“客土二字,其来甚古。”④古体诗的简称。或称古风、古诗。与近体诗相对,不受平仄、对仗等格律的限制,形式比较自由。《诗薮·古体上》:“歌至五、七言古,全不入乐矣。”

    秉:

    ①一把禾。《诗经·小雅·大田》:“彼有遗秉,此有滞穗。”(滞:留下。)②拿着;握着。《诗经·邶风·简兮》:“右手秉翟(dí)。”(翟:指山雉的尾羽。)③主持;执掌。《三国志·魏书·吕布传》:“共秉朝政。”④保持;坚持。《晋书·李含传》:“实有史鱼秉直之风。”(史鱼:人名。)⑤同“柄”。权力。《管子·小匡》:“治国不失秉。”⑥通“禀”。承受。《诗经·大雅·烝民》:“民之秉彝,好(hào)是懿德。”(彝:常理。是:此。懿:美。)⑦量词。十六斛为一秉。《礼记·仪礼》:“十斗曰斛(hú),十六斗曰䉤(shǔ),十䉤曰秉。”

    笔:

    ①书写绘画用的文具。《新唐书·李白传》:“援笔成文,婉丽精切。”②书写;写作。《史记·孔子世家》:“至于为《春秋》,笔则笔,削则削,子夏之徒不能赞一辞。”(削:指删除。)③笔力;笔法。杜甫《戏为六绝句》之一:“庾信文章更老成,凌云健笔意纵横。”《后汉书·臧洪传》:“晏婴不降志于白刃,南史不曲笔以求存。”(曲笔:不据事直书,有意掩盖真相。)④指书画文章。《晋书·乐广传》:“广乃作二百句语,述己之志。岳因取次比,便成名笔。”(岳:潘岳。次比:排列;润色。)⑤指散文。白居易《与元九书》:“今且各纂诗笔,粗为卷第。”

    庶:

    ①众多;多。《论语·子路》:“既庶矣,又何加焉?”②百姓。《左传·昭公三十二年》:“三后之姓,于今为庶。”③古代以正妻所生长子以外的子女为庶,后以妾所生的子女为庶。与“嫡”相对。《左传·文公十八年》:“杀嫡立庶。”④宗族中的支族。潘岳《杨荆州诔》:“昭穆繁昌,枝庶分流。”(昭穆:指宗族。)⑤差不多;可以。《史记·五帝本纪》:“尔其庶矣!”(尔:你。)⑥希冀;期望。《后汉书·冯衍传下》:“惟吾志之所庶兮,固与俗其不同。”(俗:世俗。)⑦副词。1.表示希望。《诗经·大雅·生民》:“庶无罪悔。”2. 表示可能。《左传 · 哀公六年》: “是以求长(zhǎng)君,庶亦能容群臣乎!”[庶几]1.差不多;可以。《孟子·庄暴见孟子》:“王之好乐甚,则齐其庶几乎。”2.表示希望与可能。《孟子·公孙丑下》:“王庶几改之。”《汉书 ·李寻传》:“唯有贤友强辅,庶几可以保身命,全子孙,安国家。”(辅:辅佐。)

    几:

    (一)古人坐时凭依的器具。《诗经·大雅·公刘》:“俾筵俾几。”(俾:使,使人。筵,几:用如动词。指铺席、设几。)《孟子·公孙丑下》:“隐几而卧。”后指放置物件的小桌。苏轼《雨中过舒教授》:“几砚寒生雾。”《聊斋志异·促织》:“帘外设香几。” (二)jǐ[几几]装饰美盛的样子。《诗经·豳风·狼跋》:“赤舄几几。”

    至:

    ①到;到达。《诗经·秦风·渭阳》:“我送舅氏,日至渭阳。”(舅氏:舅父,母亲的兄弟。)《左传·文公二年》:“秦师又至。”(师:军队。)②及;达到。李白《望天门山》:“天门中断楚江开,碧水东流至此回。”③达到极点。《论语·雍也》:“中庸之为德也,其至矣乎!”《庄子·逍遥游》:“此亦飞之至也。”④周备;周到。宋濂《送东阳马生序》:“或遇其叱咄,色愈恭,礼愈至,不敢出一言以复。”(叱咄:呼喝;大声斥责。)⑤节气名。夏至、冬至的统称。《左传·僖公五年》:“凡分分、至、启、闭,必书云物。”⑥副词。最;极。《荀子·正论》:“罪至重而刑至轻,庸人不知恶矣。”⑦连词。表示提出另一话题。相当于“至于”。《墨子·非攻》:“至攘人犬豕鸡豚者,其不义又甚入人园圃窃桃李。”⑧通“志”。意志;志向。邹阳《上书吴王》:“故愿大王无忽,察听其至。”《汉书·邹阳传》“至”作“志”。


  • qie chang li yu gu ,bing bi shu ji zhi 。

    “qie chang li yu gu ,bing bi shu ji zhi 。”shi gou chu chu :《chou he huang tai bo 》;shi song chao shi ren fan zhong yan de zuo pin 。

    gu ji dong na mei ,wei wei mu zhong yi 。
    yi hang xi sheng xian ,gao wen can you ci 。
    yi yu fa yi tu ,ou ji li chao shi 。
    he yi xuan wang zheng ,gan wei shi suo qi 。
    zhuo yi an zhou quan ,bu yi bai yi zhi 。
    zhi zai xin ru xian ,an lv dao bian si 。
    qie chang li yu gu ,bing bi shu ji zhi 。
    shu wei wei wen da ,liao yi dao you bi 。
    fu jun qiang yi ming ,you wei shi zhi qi 。
    zeng wo bai yu yan ,sheng tang chu er shi 。
    tu mu xiu ju lou ,fu fu miu zeng ben 。
    wu lin fan ke hua ,fan piao wu suo kui 。
    hua xun ai shi xin ,peng hu yan cai de 。
    he ren 薦yu zi ,dang bi de yan wei 。
    tu yi xiong zhong ji ,la la jin yu ji 。
    jiu xu gao ke you 。ling li chui tian chi 。
    wu jiang tui er yin ,shang de rong ji shi 。

    【zhu shi 】:

    qie :

    ①tou dao 。《mo zi ·fei gong 》:“jin you yi ren ,ru ren yuan pu ,qie ji tao li ,ren wen ze fei zhi 。”②yong bu zheng dang de shou duan zhan you 。③fu ci 。1.an zhong ;tou tou de 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“qie zai yu zhi ji 。”2.qian ci 。si xia ;si zi 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen qie yi wei ao zhi ai yan hou ,xian yu chang an jun 。”

    chang :

    ①yong kou pin chang wei dao 。《xun zi ·rong ru 》:“chang zhi er gan yu kou 。”(gan :hao chi )②fan zhi chang shi ;shi yi shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wo sui bu min ,qing chang shi zhi 。”③jing li 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“xian zu jian nan ,bei chang zhi yi 。”(bei :quan bu 。)④gu dai te zhi qiu ji 。gong feng xin gu rang zu zong chang xin ,gu ming 。《gong yang chuan ·huan gong ba nian 》:“qiu (ji )ri chang 。”⑤fu ci 。ceng jing 。《lun yu ·wei ling gong 》:“zu dou zhi shi ,ze chang wen zhi yi 。”

    li :

    ①li qi ,li liang 。《meng zi ·gao zi xia 》:“you ren yu ci ,li bu neng sheng yi pi chu ,ze wei mo li ren yi 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu li zu yi ju bai jun 。”②neng li ;cai neng 。《lun yu ·ji shi 》:“chen li jiu lie ,bu neng zhe zhi 。”yuan jie 《shang 〈shi yi san pian 〉biao 》:“bai xing lao ku ,li yong bu zu 。”③quan li ;shi li ;wei li 。gu yi 《xin shu ·fan jiang 》:“yu tian xia zhi zhi an ,tian zi zhi mo you ,mo ru zhong jian zhu hou er shao ji li ;li xiao ze yi shi yi yi 。”《meng zi ·gong sun chou shang 》:“yi li fu ren zhe ,fei xin fu ye 。”④gong lao 。《li ji · xia guan ·si xun 》:“zhi gong yue li ,zhan gong yue duo 。”⑤gong xiao 。《zuo chuan ·zhao gong shi yi nian 》:“ju pi zhi yu tian ,ji you wu cai ,er jiang yong zhi ,li jin er bi zhi 。”(wu cai :jin 、mu 、shui 、huo 、tu 。)⑥lao yi ;li yi 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you bu lv zhi zheng ,su mi zhi zheng ,li yi zhi zheng 。”《guo yu ·lu yu xia 》:“ren li yi fu ,er yi ji lao you 。”ye zhi yi shi 。fan zhong yan 《zhang gong shen dao bei 》:“gong qing zeng chang di er bai li ,pang gu ju dan wei shi ta ,yi shu ji heng liu ,she (shè)yi wu yu di shang ,bu li yi min ,er ri an yue gao 。”(ta :men ,zhi zha 。she :zhi su 。)⑦nu li ;jin li ;jie li 。《hou han shu · huan di ji 》:“zi zhong xian li zheng ,lv she jian feng ,sui yuan yi zhen liu zhi yi bu ke de yi 。”(zhen :xia tai kang bei yi zhu suo ju chu ;zhi :zhou li wang liu fang chu 。)du fu 《wang zai 》:“rong guan ge fu ye ,tu zhe hai li nong 。”《lv shi chun qiu ·shang nong 》:“re min bu li tian ,mo nai jia chu 。”(mo :tong “mei ”。mei shou 。)⑧shen ;li hai 。《han shu ·ji an chuan 》:“jin bing li ,bu neng ren jun shi 。”

    yu :

    (yi )〔wu 〕(yú)①zai 。《shi ·shao na ·cai fan 》:“yu zhao yu zhi 。”《li ji ·tan gong xia 》:“ge yu si ,ku yu si ,ju guo zu yu si 。”②dao ;ji yu 。《shi ·xiao ya ·he ming 》:“sheng wen yu tian 。”③gei 。《shi ·bin feng ·qi yue 》:“suo ��yu gong 。”④dui ;dui yu 。ru :you yi yu ren 。⑤xiang 。ru :wen dao yu mang 。⑥zi ;cong 。ru :qing chu yu lan 。⑦you “guo ”,biao shi bi jiao 。ru :da yu ;duo yu 。⑧you “you ”,biao shi bei dong 。《han shu ·gu shan chuan 》:“ran er bing po yu chen she ,de duo yu liu shi 。”⑨you “yi ”。《shu ·pan geng xia 》:“li gao er bai xing yu zhen zhi 。”《han fei zi ·jie lao 》:“ci ,yu zhan ze sheng ,yi shou ze gu 。”⑩you “wei ”。《meng zi ·mo zhang shang 》:“ru ji yu yu zhi 。”⑪ru 。《yi ·ji ci xia 》:“《yi 》yue :‘jie yu dan ,bu zhong ri ,zhen ji 。’jie ru dan yan ,ning yong zhong ri ?”⑫gen ju ;an zhao 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“yu zhu hou zhi yao ,da wang dang wang guan zhong 。”(er )(yú)①wang 。jian “yu yi ”。②you “yu ”。《shu ·kang gao 》:“gao nv de zhi shui yu fa zhi hang 。”③you “hu ”。《lv shi chun qiu ·shen ying 》:“ran ze xian sheng sheng yu ?”④zuo yu zhu 。《shi ·zhou na ·ge qin 》:“huang diao yu fei ,ji yu guan mu 。”can jian “yu fei ”。⑤zhong kou liang jiao zhi jian 。《kao gong ji ·fu shi 》:“xi jian wei zhi yu 。”⑥xiang sheng 。jian “yu yong ”。⑦xing 。(san )(xūxu )tong “xu ”。《shi ·zhou na ·lin zhi zhi 》:“yu jie lin xi !”(si )(yū)tong “yu ”。an ;da 。《li ji ·wen wang shi zi 》:“kuang yu ji shen yi shan ji jun hu 。”

    gu :

    ①wang xi ;li shi jiu yuan 。yu “jin ”xiang dui 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu xue ju ye chu ,hou shi sheng ren yi zhi yi gong shi 。”(yi :huan 。gong shi :fang she 。)su shi 《shui diao ge tou 》:“ren you bei huan li ge ,yue you yin qing yuan que ,ci shi gu nan quan 。”②zhi gu dai de shi wu ;jiu ;yuan lai 。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi liu :“liang ren wei gu huan ,wang jia hui qian sui 。”③jiu yuan ;gu lao 。zhao yu shi 《bin tui lu 》juan san :“ke tu er zi ,ji lai shen gu 。”④gu ti shi de jian chen 。huo chen gu feng 、gu shi 。yu jin ti shi xiang dui ,bu shou ping ze 、dui zhang deng ge lv de xian zhi ,xing shi bi jiao zi you 。《shi sou ·gu ti shang 》:“ge zhi wu 、qi yan gu ,quan bu ru le yi 。”

    bing :

    ①yi ba he 。《shi jing ·xiao ya ·da tian 》:“bi you wei bing ,ci you zhi sui 。”(zhi :liu xia 。)②na zhao ;wo zhao 。《shi jing ·bei feng ·jian xi 》:“you shou bing di (dí)。”(di :zhi shan zhi de wei yu 。)③zhu chi ;zhi zhang 。《san guo zhi ·wei shu ·lv bu chuan 》:“gong bing chao zheng 。”④bao chi ;jian chi 。《jin shu ·li han chuan 》:“shi you shi yu bing zhi zhi feng 。”(shi yu :ren ming 。)⑤tong “bing ”。quan li 。《guan zi ·xiao kuang 》:“zhi guo bu shi bing 。”⑥tong “bing ”。cheng shou 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“min zhi bing yi ,hao (hào)shi yi de 。”(yi :chang li 。shi :ci 。yi :mei 。)⑦liang ci 。shi liu hu wei yi bing 。《li ji ·yi li 》:“shi dou yue hu (hú),shi liu dou yue 䉤(shǔ),shi 䉤yue bing 。”

    bi :

    ①shu xie hui hua yong de wen ju 。《xin tang shu ·li bai chuan 》:“yuan bi cheng wen ,wan li jing qie 。”②shu xie ;xie zuo 。《shi ji ·kong zi shi jia 》:“zhi yu wei 《chun qiu 》,bi ze bi ,xiao ze xiao ,zi xia zhi tu bu neng zan yi ci 。”(xiao :zhi shan chu 。)③bi li ;bi fa 。du fu 《hu wei liu jue gou 》zhi yi :“yu xin wen zhang geng lao cheng ,ling yun jian bi yi zong heng 。”《hou han shu ·zang hong chuan 》:“yan ying bu jiang zhi yu bai ren ,na shi bu qu bi yi qiu cun 。”(qu bi :bu ju shi zhi shu ,you yi yan gai zhen xiang 。)④zhi shu hua wen zhang 。《jin shu ·le an chuan 》:“an nai zuo er bai gou yu ,shu ji zhi zhi 。yue yin qu ci bi ,bian cheng ming bi 。”(yue :pan yue 。ci bi :pai lie ;run se 。)⑤zhi san wen 。bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“jin ju ge zuan shi bi ,cu wei juan di 。”

    shu :

    ①zhong duo ;duo 。《lun yu ·zi lu 》:“ji shu yi ,you he jia yan ?”②bai xing 。《zuo chuan ·zhao gong san shi er nian 》:“san hou zhi xing ,yu jin wei shu 。”③gu dai yi zheng qi suo sheng chang zi yi wai de zi nv wei shu ,hou yi qie suo sheng de zi nv wei shu 。yu “di ”xiang dui 。《zuo chuan ·wen gong shi ba nian 》:“sha di li shu 。”④zong zu zhong de zhi zu 。pan yue 《yang jing zhou lei 》:“zhao mu fan chang ,zhi shu fen liu 。”(zhao mu :zhi zong zu 。)⑤cha bu duo ;ke yi 。《shi ji ·wu di ben ji 》:“er ji shu yi !”(er :ni 。)⑥xi ji ;ji wang 。《hou han shu ·feng yan chuan xia 》:“wei wu zhi zhi suo shu xi ,gu yu su ji bu tong 。”(su :shi su 。)⑦fu ci 。1.biao shi xi wang 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“shu mo zui hui 。”2. biao shi ke neng 。《zuo chuan · ai gong liu nian 》: “shi yi qiu chang (zhǎng)jun ,shu yi neng rong qun chen hu !”[shu ji ]1.cha bu duo ;ke yi 。《meng zi ·zhuang bao jian meng zi 》:“wang zhi hao le shen ,ze ji ji shu ji hu 。”2.biao shi xi wang yu ke neng 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“wang shu ji gai zhi 。”《han shu ·li xun chuan 》:“wei you xian you jiang fu ,shu ji ke yi bao shen ming ,quan zi sun ,an guo jia 。”(fu :fu zuo 。)

    ji :

    (yi )gu ren zuo shi ping yi de qi ju 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“bi yan bi ji 。”(bi :shi ,shi ren 。yan ,ji :yong ru dong ci 。zhi pu xi 、she ji 。)《meng zi ·gong sun chou xia 》:“yin ji er wo 。”hou zhi fang zhi wu jian de xiao zhuo 。su shi 《yu zhong guo shu jiao shou 》:“ji yan han sheng wu 。”《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“lian wai she xiang ji 。” (er )jǐ[ji ji ]zhuang shi mei cheng de yang zi 。《shi jing ·bin feng ·lang ba 》:“chi xi ji ji 。”

    zhi :

    ①dao ;dao da 。《shi jing ·qin feng ·wei yang 》:“wo song jiu shi ,ri zhi wei yang 。”(jiu shi :jiu fu ,mu qin de xiong di 。)《zuo chuan ·wen gong er nian 》:“qin shi you zhi 。”(shi :jun dui 。)②ji ;da dao 。li bai 《wang tian men shan 》:“tian men zhong duan chu jiang kai ,bi shui dong liu zhi ci hui 。”③da dao ji dian 。《lun yu ·yong ye 》:“zhong yong zhi wei de ye ,ji zhi yi hu !”《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ci yi fei zhi zhi ye 。”④zhou bei ;zhou dao 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“huo yu ji chi duo ,se yu gong ,li yu zhi ,bu gan chu yi yan yi fu 。”(chi duo :hu he ;da sheng chi ze 。)⑤jie qi ming 。xia zhi 、dong zhi de tong chen 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“fan fen fen 、zhi 、qi 、bi ,bi shu yun wu 。”⑥fu ci 。zui ;ji 。《xun zi ·zheng lun 》:“zui zhi chong er xing zhi qing ,yong ren bu zhi e yi 。”⑦lian ci 。biao shi di chu ling yi hua ti 。xiang dang yu “zhi yu ”。《mo zi ·fei gong 》:“zhi rang ren quan shi ji tun zhe ,ji bu yi you shen ru ren yuan pu qie tao li 。”⑧tong “zhi ”。yi zhi ;zhi xiang 。ju yang 《shang shu wu wang 》:“gu yuan da wang mo hu ,cha ting ji zhi 。”《han shu ·ju yang chuan 》“zhi ”zuo “zhi ”。