• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 自從混沌死,淳風日衰靡。

    “自從混沌死,淳風日衰靡。”詩句出處:《上漢謠》;是宋朝詩人范仲淹的作品。

    真人累陰德,聞之三十天。
    一朝鸞鶴來,高舉為神仙。
    冉冉去紅塵,飄飄凌紫煙。
    下有修真者,望拜何拳拳。
    願君銀臺上,侍帝玉案前。
    當有人間問,請為天下宣。
    自從混沌死,淳風日衰靡。
    百王道不同,萬物情多詭。
    堯舜累代仁,弦歌始能治。
    桀紂一旦非,宗廟自然毀。
    是非既循環,興亡亦繼軌。
    福至在朱門,禍來先赤子。
    嘗聞自天意,天意豈如此。
    何為治亂間,多言歷數爾。
    願天賜吾君,如天千萬春。
    明與日月久,恩將雨露均。
    帝力何可見,物情自欣欣。
    人復不言天,天亦不傷人。
    天人兩相忘,逍遙何有鄉。
    吾當飲且歌,不知義與黃。

    【註釋】:

    自:

    ①自己。《詩經·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②親自。宋濂《送東陽馬生序》:“每假借於藏書之傢,手自筆錄,計日以還。”《史記·蕭相國世傢》:“高祖自將。”③自然。《史記·李將軍列傳》:“諺曰:‘桃李無言,下自成蹊。’”(蹊:小徑;小路。)④介詞。1.從。《孟子·滕文公上》:“有為神農之言者許行,自楚之滕。”(神農:傳說為古代造耒耜、興農業的帝王。許行:當時的農學傢。)《論語·學而》:“有朋自遠方來。”2. 由於。《史記·屈原賈生列傳》:“屈平之作《離騷》,蓋自怨生也。”《漢書·灌夫傳》:“侯自我得之,自我捐之,無所恨。”⑤連詞。表示假設。可譯為假如。《左傳·成公十六年》:“唯聖人能內外無患,自非聖人,外寧必有內憂。”⑥連詞。表示假設的讓步。可譯為即使。《漢書·高祖紀下》:“高祖不修文學,而性明達,好謀能聽,自監門戍卒,見之如舊。”又《杜周傳》:“自京師不曉,況於遠方?”

    幕:

    (一)①帳篷頂佈。《戰國策·齊策一》:“舉袂(mèi)成幕。”(袂:袖子。)②帳篷。劉伶《酒德頌》:“幕天席地。”(以天為帳篷,以地為席子。)③簾幕。張耒《秋蕊香》:“簾幕疏疏風透。”④覆蓋。《莊子·則陽》:“解朝服而幕之。”⑤幕府的簡稱。古代將軍或地方軍政長官的府署。⑥古代作戰用的臂甲或腿甲。《史記·蘇秦列傳》:“當敵則斬堅甲鐵幕。” (二)mò 通“漠”。沙漠。《史記·匈奴列傳》:“是後匈奴遠遁,而幕南無王庭。”

    煦:

    ①溫暖。《太玄·釋》:“陽氣和震圜煦。“②惠愛;養育。斐度《蜀丞相諸葛武侯祠堂碑銘》:“煦物如春,化人如神。”③日初出。儲光羲《貽王侍禦出臺掾(yuàn)丹陽》:“旌戟儼成行,雞人傳發煦。”(掾:輔佐,此指為副官貳吏。丹陽:縣名,在江蘇西南部。雞人:古報曉之官。)

    縊:

    ①吊死;上吊。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》序:“仲卿聞之,亦自縊於庭樹。”②用繩子勒死;絞殺。《左傳·昭公元年》:“縊而弒之。”③勒。《周禮·考工記·輈人》:“及其登阤,不伏其轅,必縊其牛。”(阤tuó:山坡。)

    潰:

    ①水沖破堤壩;潰決。《國語·周語上》:“川壅而潰,傷人必多。”②突破;擊退。許敬宗《唐並州都督鄂國公尉遲恭碑》:“乘茲破竹,潰敵如決河。”③潰敗;潰散。《舊唐書·黃巢傳》:“夾攻潼關,官軍大潰。”蘇軾《教戰守》:“是以雖有盜賊之變,而民不至於驚潰。”④爛。劉基《賣柑者言》:“善藏柑,涉寒暑不潰,出之燁(yè)然。”[潰圍]突破包圍。《史記·項羽本紀》:“願……為諸君潰圍,斬將,刈旗,令諸君知天亡我。”[潰瘍]皮膚或黏膜的表皮壞死脫落後形成的缺損。《周禮·天官·瘍醫》:“掌腫瘍、潰瘍、金瘍、折瘍之祝藥。”(金瘍:刀箭傷後的傷瘡。祝:通“註”,註入,敷上。)

    縟:

    ①繁多的彩飾。張衡《西京賦》:“故其館室次舍,采飾纖縟。”②繁瑣;繁多。《儀禮·喪服》:“喪成人者其文縟。”③通“褥”。褥子;墊絮。謝惠連《雪賦》:“援綺衾(qīn)兮坐芳縟。”(援:引。衾:被子。)

    搖:

    ①搖動;擺動。司馬遷《報任安書》:“猛虎在深山,百獸震恐,及在檻阱之中,搖尾而求食。”②動搖;浮動。《左傳·昭公二十三年》:“三國敗,諸侯之師乃搖心矣。”(三國:指隨楚拒吳的胡、沈、陳三國。)③上升;飄舉。班固《西都賦》:“遂乃風舉雲搖,浮遊溥覽。”


  • 自從混沌死,淳风日衰靡。

    “自從混沌死,淳风日衰靡。”诗句出处:《上汉谣》;是宋朝诗人范仲淹的作品。

    真人累阴德,闻之三十天。
    一朝鸾鹤来,高举为神仙。
    冉冉去红尘,飘飘凌紫烟。
    下有修真者,望拜何拳拳。
    愿君银台上,侍帝玉案前。
    当有人间问,请为天下宣。
    自從混沌死,淳风日衰靡。
    百王道不同,万物情多诡。
    尧舜累代仁,弦歌始能治。
    桀纣一旦非,宗庙自然毁。
    是非既循环,兴亡亦继轨。
    福至在朱门,祸来先赤子。
    尝闻自天意,天意岂如此。
    何为治乱间,多言历数尔。
    愿天赐吾君,如天千万春。
    明与日月久,恩将雨露均。
    帝力何可见,物情自欣欣。
    人复不言天,天亦不伤人。
    天人两相忘,逍遥何有乡。
    吾当饮且歌,不知义与黄。

    【注释】:

    自:

    ①自己。《诗经·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②亲自。宋濂《送东阳马生序》:“每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。”《史记·萧相国世家》:“高祖自将。”③自然。《史记·李将军列传》:“谚曰:‘桃李无言,下自成蹊。’”(蹊:小径;小路。)④介词。1.从。《孟子·滕文公上》:“有为神农之言者许行,自楚之滕。”(神农:传说为古代造耒耜、兴农业的帝王。许行:当时的农学家。)《论语·学而》:“有朋自远方来。”2. 由于。《史记·屈原贾生列传》:“屈平之作《离骚》,盖自怨生也。”《汉书·灌夫传》:“侯自我得之,自我捐之,无所恨。”⑤连词。表示假设。可译为假如。《左传·成公十六年》:“唯圣人能内外无患,自非圣人,外宁必有内忧。”⑥连词。表示假设的让步。可译为即使。《汉书·高祖纪下》:“高祖不修文学,而性明达,好谋能听,自监门戍卒,见之如旧。”又《杜周传》:“自京师不晓,况于远方?”

    幕:

    (一)①帐篷顶布。《战国策·齐策一》:“举袂(mèi)成幕。”(袂:袖子。)②帐篷。刘伶《酒德颂》:“幕天席地。”(以天为帐篷,以地为席子。)③帘幕。张耒《秋蕊香》:“帘幕疏疏风透。”④覆盖。《庄子·则阳》:“解朝服而幕之。”⑤幕府的简称。古代将军或地方军政长官的府署。⑥古代作战用的臂甲或腿甲。《史记·苏秦列传》:“当敌则斩坚甲铁幕。” (二)mò 通“漠”。沙漠。《史记·匈奴列传》:“是后匈奴远遁,而幕南无王庭。”

    煦:

    ①温暖。《太玄·释》:“阳气和震圜煦。“②惠爱;养育。斐度《蜀丞相诸葛武侯祠堂碑铭》:“煦物如春,化人如神。”③日初出。储光羲《贻王侍御出台掾(yuàn)丹阳》:“旌戟俨成行,鸡人传发煦。”(掾:辅佐,此指为副官贰吏。丹阳:县名,在江苏西南部。鸡人:古报晓之官。)

    缢:

    ①吊死;上吊。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》序:“仲卿闻之,亦自缢于庭树。”②用绳子勒死;绞杀。《左传·昭公元年》:“缢而弑之。”③勒。《周礼·考工记·辀人》:“及其登阤,不伏其辕,必缢其牛。”(阤tuó:山坡。)

    溃:

    ①水冲破堤坝;溃决。《国语·周语上》:“川壅而溃,伤人必多。”②突破;击退。许敬宗《唐并州都督鄂国公尉迟恭碑》:“乘兹破竹,溃敌如决河。”③溃败;溃散。《旧唐书·黄巢传》:“夹攻潼关,官军大溃。”苏轼《教战守》:“是以虽有盗贼之变,而民不至于惊溃。”④烂。刘基《卖柑者言》:“善藏柑,涉寒暑不溃,出之烨(yè)然。”[溃围]突破包围。《史记·项羽本纪》:“愿……为诸君溃围,斩将,刈旗,令诸君知天亡我。”[溃疡]皮肤或黏膜的表皮坏死脱落后形成的缺损。《周礼·天官·疡医》:“掌肿疡、溃疡、金疡、折疡之祝药。”(金疡:刀箭伤后的伤疮。祝:通“注”,注入,敷上。)

    缛:

    ①繁多的彩饰。张衡《西京赋》:“故其馆室次舍,采饰纤缛。”②繁琐;繁多。《仪礼·丧服》:“丧成人者其文缛。”③通“褥”。褥子;垫絮。谢惠连《雪赋》:“援绮衾(qīn)兮坐芳缛。”(援:引。衾:被子。)

    摇:

    ①摇动;摆动。司马迁《报任安书》:“猛虎在深山,百兽震恐,及在槛阱之中,摇尾而求食。”②动摇;浮动。《左传·昭公二十三年》:“三国败,诸侯之师乃摇心矣。”(三国:指随楚拒吴的胡、沈、陈三国。)③上升;飘举。班固《西都赋》:“遂乃风举云摇,浮游溥览。”


  • zi 從hun dun si ,chun feng ri cui mi 。

    “zi 從hun dun si ,chun feng ri cui mi 。”shi gou chu chu :《shang han yao 》;shi song chao shi ren fan zhong yan de zuo pin 。

    zhen ren lei yin de ,wen zhi san shi tian 。
    yi chao luan he lai ,gao ju wei shen xian 。
    ran ran qu gong chen ,piao piao ling zi yan 。
    xia you xiu zhen zhe ,wang bai he quan quan 。
    yuan jun yin tai shang ,shi di yu an qian 。
    dang you ren jian wen ,qing wei tian xia xuan 。
    zi 從hun dun si ,chun feng ri cui mi 。
    bai wang dao bu tong ,mo wu qing duo gui 。
    yao shun lei dai ren ,xian ge shi neng zhi 。
    jie zhou yi dan fei ,zong miao zi ran hui 。
    shi fei ji xun huan ,xing wang yi ji gui 。
    fu zhi zai zhu men ,huo lai xian chi zi 。
    chang wen zi tian yi ,tian yi qi ru ci 。
    he wei zhi luan jian ,duo yan li shu er 。
    yuan tian ci wu jun ,ru tian qian mo chun 。
    ming yu ri yue jiu ,en jiang yu lou jun 。
    di li he ke jian ,wu qing zi xin xin 。
    ren fu bu yan tian ,tian yi bu shang ren 。
    tian ren liang xiang wang ,xiao yao he you xiang 。
    wu dang yin ju ge ,bu zhi yi yu huang 。

    【zhu shi 】:

    zi :

    ①zi ji 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“yong yan pei ming ,zi qiu duo fu 。”(yan :tong “yan ”。pei ming :ge hu tian ming 。)《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”②qin zi 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“mei jia jie yu cang shu zhi jia ,shou zi bi lu ,ji ri yi hai 。”《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gao zu zi jiang 。”③zi ran 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yan yue :‘tao li mo yan ,xia zi cheng qi 。’”(qi :xiao jing ;xiao lu 。)④jie ci 。1.cong 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“you wei shen nong zhi yan zhe hu hang ,zi chu zhi teng 。”(shen nong :chuan shui wei gu dai zao lei si 、xing nong ye de di wang 。hu hang :dang shi de nong xue jia 。)《lun yu ·xue er 》:“you peng zi yuan fang lai 。”2. you yu 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“qu ping zhi zuo 《li sao 》,gai zi yuan sheng ye 。”《han shu ·guan fu chuan 》:“hou zi wo de zhi ,zi wo juan zhi ,mo suo hen 。”⑤lian ci 。biao shi jia she 。ke yi wei jia ru 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“wei sheng ren neng nei wai mo huan ,zi fei sheng ren ,wai ning bi you nei you 。”⑥lian ci 。biao shi jia she de rang bu 。ke yi wei ji shi 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“gao zu bu xiu wen xue ,er xing ming da ,hao mou neng ting ,zi jian men shu cu ,jian zhi ru jiu 。”you 《du zhou chuan 》:“zi jing shi bu xiao ,kuang yu yuan fang ?”

    mu :

    (yi )①zhang peng ding bu 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“ju mei (mèi)cheng mu 。”(mei :xiu zi 。)②zhang peng 。liu ling 《jiu de song 》:“mu tian xi de 。”(yi tian wei zhang peng ,yi de wei xi zi 。)③lian mu 。zhang lei 《qiu rui xiang 》:“lian mu shu shu feng tou 。”④fu gai 。《zhuang zi ·ze yang 》:“jie chao fu er mu zhi 。”⑤mu fu de jian chen 。gu dai jiang jun huo de fang jun zheng chang guan de fu shu 。⑥gu dai zuo zhan yong de bei jia huo tui jia 。《shi ji ·su qin lie chuan 》:“dang di ze zhan jian jia tie mu 。” (er )mò tong “mo ”。sha mo 。《shi ji ·xiong nu lie chuan 》:“shi hou xiong nu yuan dun ,er mu na mo wang ting 。”

    xu :

    ①wen nuan 。《tai xuan ·shi 》:“yang qi he zhen huan xu 。“②hui ai ;yang yo 。fei du 《shu cheng xiang zhu ge wu hou ci tang bei ming 》:“xu wu ru chun ,hua ren ru shen 。”③ri chu chu 。chu guang xi 《yi wang shi yu chu tai yuan (yuàn)dan yang 》:“jing ji yan cheng hang ,ji ren chuan fa xu 。”(yuan :fu zuo ,ci zhi wei fu guan er li 。dan yang :xian ming ,zai jiang su xi na bu 。ji ren :gu bao xiao zhi guan 。)

    yi :

    ①diao si ;shang diao 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》xu :“zhong qing wen zhi ,yi zi yi yu ting shu 。”②yong sheng zi le si ;jiao sha 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“yi er shi zhi 。”③le 。《zhou li ·kao gong ji ·zhou ren 》:“ji ji deng tuo ,bu fu ji yuan ,bi yi ji niu 。”(tuo tuó:shan po 。)

    hui :

    ①shui chong po di ba ;hui jue 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“chuan yong er hui ,shang ren bi duo 。”②tu po ;ji tui 。hu jing zong 《tang bing zhou dou du e guo gong wei chi gong bei 》:“cheng ci po zhu ,hui di ru jue he 。”③hui bai ;hui san 。《jiu tang shu ·huang chao chuan 》:“ga gong tong guan ,guan jun da hui 。”su shi 《jiao zhan shou 》:“shi yi sui you dao zei zhi bian ,er min bu zhi yu jing hui 。”④lan 。liu ji 《mai gan zhe yan 》:“shan cang gan ,she han shu bu hui ,chu zhi ye (yè)ran 。”[hui wei ]tu po bao wei 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“yuan ……wei zhu jun hui wei ,zhan jiang ,yi qi ,ling zhu jun zhi tian wang wo 。”[hui yang ]pi fu huo nian mo de biao pi huai si tuo la hou xing cheng de que sun 。《zhou li ·tian guan ·yang yi 》:“zhang zhong yang 、hui yang 、jin yang 、she yang zhi zhu yao 。”(jin yang :dao jian shang hou de shang chuang 。zhu :tong “zhu ”,zhu ru ,fu shang 。)

    ru :

    ①fan duo de cai shi 。zhang heng 《xi jing fu 》:“gu ji guan shi ci she ,cai shi qian ru 。”②fan suo ;fan duo 。《yi li ·sang fu 》:“sang cheng ren zhe ji wen ru 。”③tong “ru ”。ru zi ;dian xu 。xie hui lian 《xue fu 》:“yuan qi qin (qīn)xi zuo fang ru 。”(yuan :yin 。qin :bei zi 。)

    yao :

    ①yao dong ;bai dong 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“meng hu zai shen shan ,bai shou zhen kong ,ji zai jian jing zhi zhong ,yao wei er qiu shi 。”②dong yao ;fu dong 。《zuo chuan ·zhao gong er shi san nian 》:“san guo bai ,zhu hou zhi shi nai yao xin yi 。”(san guo :zhi sui chu ju wu de hu 、shen 、chen san guo 。)③shang sheng ;piao ju 。ban gu 《xi dou fu 》:“sui nai feng ju yun yao ,fu you pu lan 。”