• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 歸來亦置酒,玉指調弦撥。

    “歸來亦置酒,玉指調弦撥。”詩句出處:《酬沖卿月晦夜有感》;是宋朝詩人王安石的作品。

    夜雲不見天,況乃星與月。
    蕭蕭暗塵走,坎坎寒更發。
    樓歌客尚飲,酪酊不畏雪。
    巷哭復有人,鄰風送幽咽。
    紛然各所遇,悲喜孰優劣。
    君方感莊周,浩蕩擺羈絏。
    歸來亦置酒,玉指調弦撥。
    獨我坐無為,青燈對明滅。

    【註釋】:

    歸:

    (一)①出嫁;嫁。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”②返回。陶潛《歸園田居》:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”(興:起來。)③送回;交還。《孟子· 盡心上》:“久假而不歸。”(假:借)④歸依;歸附。范仲淹《嶽陽樓記》:“微斯人,吾誰與歸?”(微:如果沒有。)⑤結局;歸宿。《周易·系辭下》:“天下同歸而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《爾雅·釋訓》:“鬼之為言歸也。” (二)kuì ①通“饋”。贈送。《論語·陽貨》:“(陽貨)歸孔子豚。”《史記·周本紀》:“晉唐叔得嘉谷,獻之成王,成王以歸周公於兵所。”②通“愧”。慚愧。《戰國策·秦策一》:“狀有歸色。”

    來:

    (一)①小麥。《詩經·周頌·思文》:“貽我來牟。”②由彼至此,由遠到近。跟“去”、“往”相反。《孫子兵法·九地》:“我可以往,彼可以來者,為交地。”賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識,笑問客從何處來?”③使……來;招致;招來。也作“徠”。司馬遷《史記·文帝本紀》:“將何以來遠方之賢良?”④某一時間以後。《孟子·盡心下》:“由孔子而來,至於今,百有餘歲。”⑤將來;未來。陶潛《歸去來兮辭》:“悟已往之不諫,知來者之可追。”(諫:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非義,斯速已矣,何待來年?”(斯:則。已:停止。)⑥句末助詞。《莊子·人間世》:“嘗以語我來。”《孟子·離婁上》:“盍歸乎來!” (二)lài 慰勞。《詩經·小雅·大東》:“東人之子,職勞不來。”(職:主管。勞lào:慰勞)

    亦:

    ①副詞。1. 相當於“也”、“也是”。《詩經·鄭風·將仲子》:“仲可懷也,人之多言,亦可畏也。”(仲:老二。懷:懷念。)《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦亦不以城予趙,趙亦終不予秦璧。”2. 表示語氣的減弱。相當於“不過”、“隻是”。《戰國策·齊策四》:“王亦不好士也,何患無士?”(好:喜歡。患:擔憂。)②語氣詞。《詩經·召南·草蟲》:“亦既見止,亦既覯止。”(止:語氣詞。覯gòu:相遇。)[不亦]用於反問句。表示委婉語氣。《論語·學而》:“學而時習之,不亦樂乎?”

    置:

    ①赦罪,釋放。《漢書·尹賞傳》:“賞親閱,見十置一。”②放在一邊;放棄。曹丕《雜詩》:“棄置勿復陳。”③擱;安放。《史記·淮陰侯列傳》:“置之亡地而後存。”④擺設。《史記·李斯列傳》:“置酒咸陽宮。”⑤建立;立。《管子· 任法》:“置法而不變,使民安其法也。”⑥購買;添置。《宋史·食貨志》:“女適人以(lián)錢置產。”(適人:嫁人。 錢:陪嫁的錢。)⑦驛站。《韓非子·難勢》:“五十裡而一置。”⑧驛車;驛馬。《漢書·劉屈氂傳》:“乘疾置以聞。”

    玉:

    ①一種質細堅硬而有光澤的美石。《尚書·胤(yìn)征》:“火炎昆岡,玉石俱焚。”(胤:古國名。炎:焚燒。)《詩經·小雅·鶴鳴》:“它山之石,可以攻玉。”(攻:制作。)②玉器。《左傳·莊公十年》:“犧牲玉帛,弗敢加也。”(犧牲:祭祀用的牛羊豬。加:增加。指虛報。)③精美珍貴的。葛洪《抱樸子·外篇·詰鮑》:“崇節儉之清風,肅玉食之明禁。”④潔白美好的。鮑照《舞鶴賦》:“疊霜毛而弄影,振玉羽而臨霞。”(羽:羽翼。)⑤相助;培養。《詩經·大雅·民勞》:“王欲玉女,是用大諫。”(用:以。諫:規勸。)

    指:

    ①手指。《戰國策·秦策三》:“臣未嘗聞指大於臂,臂大於股。”(股:大腿。)②腳趾。《史記·高祖本紀》:“漢王傷胸,乃捫足曰: ‘虜中(zhòng)吾指。’”(捫:摸。)③用手指;指向。《論語·八佾》:“指其掌。”④向;意向。司馬相如《喻巴蜀檄》:“移師東指,閩越相誅。”⑤直立;豎起。《戰國策·燕策》:“士皆瞋目,發盡上指。”⑥指點,告知。董解元《西廂記諸宮調》卷八:“若非吾師指迷,實不悟此。”⑦指責;斥責。《漢書·王嘉傳》:“千人所指,無病而死。”⑧意旨;意圖。後寫作“旨”。《尚書·盤庚上》:“不匿厥指。”

    調:

    (一)①調動。崔銑《記王忠肅公翱事》:“婿竟不調。”②轉換。徐陵《玉臺新詠·織婦》:“調梭輟寒夜,鳴機罷秋日。”③征調。陳壽《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“調其賦稅,以充軍實。”④計算。班固《漢書·晁錯傳》:“調立城邑,毋下千傢。”⑤音調。白居易《琵琶行》:“未成曲調先有情。”⑥人的才情風格。秦韜玉《貧女》:“誰愛風流高格調,共憐時世儉梳妝。”⑦古代的一種賦稅。漢末、魏晉有戶調,即按戶征稅。《三國志·魏書·趙儼傳》:“都尉李通急錄戶調。”唐代建立租、庸、調制度,仍按戶征調。⑧指聲調,即字音高低升降的音調。⑨腔調。(二)tiáo ①協調。洪亮吉《治平篇》:“水旱疾疫,即天地調劑之法也。”②調弄;彈奏。劉禹錫《陋室銘》:“可以調素琴,閱金經。”③嘲弄;調笑。劉義慶《世說新語·排調》:“康僧淵目深而鼻高,王丞相每調之。”④馴養;調教。司馬遷《史記·秦本紀》:“大費拜受,佐舜調馴鳥獸。”⑤烹調;調味。《戰國策·楚策四》:“故晝遊乎江河,夕調乎鼎鼐。”⑥音律和諧。班固《漢書·董仲舒傳》:“譬之琴瑟不調,甚者必解而更張之。”

    弦:

    ①弓上用以發箭的繩。《呂氏春秋·具備》:“中非獨弦也,而弦為中之具也。”②樂器上用以發音的絲線或金屬絲。《禮記·樂記》:“不學操縵(màn),不能安弦。”(操縵:操弄琴瑟之弦。)③弦樂器。白居易《琵琶行》:“主人下馬客在船,舉酒欲飲無管弦。”④彈奏琴瑟等弦樂器。《呂氏春秋·慎人》:“孔子烈然返瑟而弦。”⑤月半圓。陰歷初七、初八月亮缺上半,叫上弦;二十二、二十三月亮缺下半,叫下弦。謝靈運《七夕詠牛女》:“新明弦月上。”⑥數學名詞。1. 不等腰直角三角形中的斜邊。2. 直線與圓周相交於兩點,在圓周內的部分叫弦。⑦中醫術語。脈象之一。《史記·扁鵲倉公列傳》:“脈長而弦……其病主在於肝。”

    撥:

    ①治理。《史記·太史公自序》:“秦撥去古文。”②撥動;撥開。李白《暖酒》:“撥卻白雲見青天。”貫休《山居二十四首》之十二:“撥霞掃雪和雲母,掘石移松得茯苓。”③點撥。《鏡花緣》第九回:“將來小弟到貴邦陪王兄住幾時,就近指撥貴庖。”(庖:指廚師。)④廢棄;摒除。劉大櫆《方庭粹六十壽序》:“其為文章,務撥棄俗尚,而浸淫於古。”(浸淫:漸次接近。)⑤彈奏弦樂器的一種手法。白居易《琵琶行》:“轉軸撥弦三兩聲,未成曲調先有情。”(轉軸:轉動琵琶上的弦柱。)⑥撥子。彈奏樂器時套在手指上撥弦的工具。白居易《琵琶行》:“曲終收撥當心畫,四弦一聲如裂帛。”⑦調轉。《三國演義》第十四回:“關公便撥馬回陣,立於陣前候之。”⑧不正。《荀子·正論》:“不能以撥弓曲矢中(zhòng)微。”(微:微小目標。)⑨分給;調配。《紅樓夢》第七十三回:“從者每人打二十板,革去三月月錢,撥入圊(qīng)廁行內。”[撥冗]拋開繁雜的事務。畢魏《三報恩·探獄》:“雖然如此,早晚定撥冗而來。”


  • 归来亦置酒,玉指调弦拨。

    “归来亦置酒,玉指调弦拨。”诗句出处:《酬冲卿月晦夜有感》;是宋朝诗人王安石的作品。

    夜云不见天,况乃星与月。
    萧萧暗尘走,坎坎寒更发。
    楼歌客尚饮,酪酊不畏雪。
    巷哭复有人,邻风送幽咽。
    纷然各所遇,悲喜孰优劣。
    君方感庄周,浩荡摆羁絏。
    归来亦置酒,玉指调弦拨。
    独我坐无为,青灯对明灭。

    【注释】:

    归:

    (一)①出嫁;嫁。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”②返回。陶潜《归园田居》:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”(兴:起来。)③送回;交还。《孟子· 尽心上》:“久假而不归。”(假:借)④归依;归附。范仲淹《岳阳楼记》:“微斯人,吾谁与归?”(微:如果没有。)⑤结局;归宿。《周易·系辞下》:“天下同归而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《尔雅·释训》:“鬼之为言归也。” (二)kuì ①通“馈”。赠送。《论语·阳货》:“(阳货)归孔子豚。”《史记·周本纪》:“晋唐叔得嘉谷,献之成王,成王以归周公于兵所。”②通“愧”。惭愧。《战国策·秦策一》:“状有归色。”

    来:

    (一)①小麦。《诗经·周颂·思文》:“贻我来牟。”②由彼至此,由远到近。跟“去”、“往”相反。《孙子兵法·九地》:“我可以往,彼可以来者,为交地。”贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识,笑问客从何处来?”③使……来;招致;招来。也作“徕”。司马迁《史记·文帝本纪》:“将何以来远方之贤良?”④某一时间以后。《孟子·尽心下》:“由孔子而来,至于今,百有余岁。”⑤将来;未来。陶潜《归去来兮辞》:“悟已往之不谏,知来者之可追。”(谏:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非义,斯速已矣,何待来年?”(斯:则。已:停止。)⑥句末助词。《庄子·人间世》:“尝以语我来。”《孟子·离娄上》:“盍归乎来!” (二)lài 慰劳。《诗经·小雅·大东》:“东人之子,职劳不来。”(职:主管。劳lào:慰劳)

    亦:

    ①副词。1. 相当于“也”、“也是”。《诗经·郑风·将仲子》:“仲可怀也,人之多言,亦可畏也。”(仲:老二。怀:怀念。)《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦亦不以城予赵,赵亦终不予秦璧。”2. 表示语气的减弱。相当于“不过”、“只是”。《战国策·齐策四》:“王亦不好士也,何患无士?”(好:喜欢。患:担忧。)②语气词。《诗经·召南·草虫》:“亦既见止,亦既觏止。”(止:语气词。觏gòu:相遇。)[不亦]用于反问句。表示委婉语气。《论语·学而》:“学而时习之,不亦乐乎?”

    置:

    ①赦罪,释放。《汉书·尹赏传》:“赏亲阅,见十置一。”②放在一边;放弃。曹丕《杂诗》:“弃置勿复陈。”③搁;安放。《史记·淮阴侯列传》:“置之亡地而后存。”④摆设。《史记·李斯列传》:“置酒咸阳宫。”⑤建立;立。《管子· 任法》:“置法而不变,使民安其法也。”⑥购买;添置。《宋史·食货志》:“女适人以(lián)钱置产。”(适人:嫁人。 钱:陪嫁的钱。)⑦驿站。《韩非子·难势》:“五十里而一置。”⑧驿车;驿马。《汉书·刘屈氂传》:“乘疾置以闻。”

    玉:

    ①一种质细坚硬而有光泽的美石。《尚书·胤(yìn)征》:“火炎昆冈,玉石俱焚。”(胤:古国名。炎:焚烧。)《诗经·小雅·鹤鸣》:“它山之石,可以攻玉。”(攻:制作。)②玉器。《左传·庄公十年》:“牺牲玉帛,弗敢加也。”(牺牲:祭祀用的牛羊猪。加:增加。指虚报。)③精美珍贵的。葛洪《抱朴子·外篇·诘鲍》:“崇节俭之清风,肃玉食之明禁。”④洁白美好的。鲍照《舞鹤赋》:“叠霜毛而弄影,振玉羽而临霞。”(羽:羽翼。)⑤相助;培养。《诗经·大雅·民劳》:“王欲玉女,是用大谏。”(用:以。谏:规劝。)

    指:

    ①手指。《战国策·秦策三》:“臣未尝闻指大于臂,臂大于股。”(股:大腿。)②脚趾。《史记·高祖本纪》:“汉王伤胸,乃扪足曰: ‘虏中(zhòng)吾指。’”(扪:摸。)③用手指;指向。《论语·八佾》:“指其掌。”④向;意向。司马相如《喻巴蜀檄》:“移师东指,闽越相诛。”⑤直立;竖起。《战国策·燕策》:“士皆瞋目,发尽上指。”⑥指点,告知。董解元《西厢记诸宫调》卷八:“若非吾师指迷,实不悟此。”⑦指责;斥责。《汉书·王嘉传》:“千人所指,无病而死。”⑧意旨;意图。后写作“旨”。《尚书·盘庚上》:“不匿厥指。”

    调:

    (一)①调动。崔铣《记王忠肃公翱事》:“婿竟不调。”②转换。徐陵《玉台新咏·织妇》:“调梭辍寒夜,鸣机罢秋日。”③征调。陈寿《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“调其赋税,以充军实。”④计算。班固《汉书·晁错传》:“调立城邑,毋下千家。”⑤音调。白居易《琵琶行》:“未成曲调先有情。”⑥人的才情风格。秦韬玉《贫女》:“谁爱风流高格调,共怜时世俭梳妆。”⑦古代的一种赋税。汉末、魏晋有户调,即按户征税。《三国志·魏书·赵俨传》:“都尉李通急录户调。”唐代建立租、庸、调制度,仍按户征调。⑧指声调,即字音高低升降的音调。⑨腔调。(二)tiáo ①协调。洪亮吉《治平篇》:“水旱疾疫,即天地调剂之法也。”②调弄;弹奏。刘禹锡《陋室铭》:“可以调素琴,阅金经。”③嘲弄;调笑。刘义庆《世说新语·排调》:“康僧渊目深而鼻高,王丞相每调之。”④驯养;调教。司马迁《史记·秦本纪》:“大费拜受,佐舜调驯鸟兽。”⑤烹调;调味。《战国策·楚策四》:“故昼游乎江河,夕调乎鼎鼐。”⑥音律和谐。班固《汉书·董仲舒传》:“譬之琴瑟不调,甚者必解而更张之。”

    弦:

    ①弓上用以发箭的绳。《吕氏春秋·具备》:“中非独弦也,而弦为中之具也。”②乐器上用以发音的丝线或金属丝。《礼记·乐记》:“不学操缦(màn),不能安弦。”(操缦:操弄琴瑟之弦。)③弦乐器。白居易《琵琶行》:“主人下马客在船,举酒欲饮无管弦。”④弹奏琴瑟等弦乐器。《吕氏春秋·慎人》:“孔子烈然返瑟而弦。”⑤月半圆。阴历初七、初八月亮缺上半,叫上弦;二十二、二十三月亮缺下半,叫下弦。谢灵运《七夕咏牛女》:“新明弦月上。”⑥数学名词。1. 不等腰直角三角形中的斜边。2. 直线与圆周相交于两点,在圆周内的部分叫弦。⑦中医术语。脉象之一。《史记·扁鹊仓公列传》:“脉长而弦……其病主在于肝。”

    拨:

    ①治理。《史记·太史公自序》:“秦拨去古文。”②拨动;拨开。李白《暖酒》:“拨却白云见青天。”贯休《山居二十四首》之十二:“拨霞扫雪和云母,掘石移松得茯苓。”③点拨。《镜花缘》第九回:“将来小弟到贵邦陪王兄住几时,就近指拨贵庖。”(庖:指厨师。)④废弃;摒除。刘大櫆《方庭粹六十寿序》:“其为文章,务拨弃俗尚,而浸淫于古。”(浸淫:渐次接近。)⑤弹奏弦乐器的一种手法。白居易《琵琶行》:“转轴拨弦三两声,未成曲调先有情。”(转轴:转动琵琶上的弦柱。)⑥拨子。弹奏乐器时套在手指上拨弦的工具。白居易《琵琶行》:“曲终收拨当心画,四弦一声如裂帛。”⑦调转。《三国演义》第十四回:“关公便拨马回阵,立于阵前候之。”⑧不正。《荀子·正论》:“不能以拨弓曲矢中(zhòng)微。”(微:微小目标。)⑨分给;调配。《红楼梦》第七十三回:“从者每人打二十板,革去三月月钱,拨入圊(qīng)厕行内。”[拨冗]抛开繁杂的事务。毕魏《三报恩·探狱》:“虽然如此,早晚定拨冗而来。”


  • gui lai yi zhi jiu ,yu zhi diao xian bo 。

    “gui lai yi zhi jiu ,yu zhi diao xian bo 。”shi gou chu chu :《chou chong qing yue hui ye you gan 》;shi song chao shi ren wang an dan de zuo pin 。

    ye yun bu jian tian ,kuang nai xing yu yue 。
    xiao xiao an chen zou ,kan kan han geng fa 。
    lou ge ke shang yin ,lao ding bu wei xue 。
    hang ku fu you ren ,lin feng song you yan 。
    fen ran ge suo yu ,bei xi shu you lie 。
    jun fang gan zhuang zhou ,hao dang bai ji xie 。
    gui lai yi zhi jiu ,yu zhi diao xian bo 。
    du wo zuo mo wei ,qing deng dui ming mie 。

    【zhu shi 】:

    gui :

    (yi )①chu jia ;jia 。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”②fan hui 。tao qian 《gui yuan tian ju 》:“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”(xing :qi lai 。)③song hui ;jiao hai 。《meng zi · jin xin shang 》:“jiu jia er bu gui 。”(jia :jie )④gui yi ;gui fu 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“wei si ren ,wu shei yu gui ?”(wei :ru guo mei you 。)⑤jie ju ;gui su 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“tian xia tong gui er shu tu 。”(shu :bu tong 。tu :lu 。)⑥si 。《er ya ·shi xun 》:“gui zhi wei yan gui ye 。” (er )kuì ①tong “kui ”。zeng song 。《lun yu ·yang huo 》:“(yang huo )gui kong zi tun 。”《shi ji ·zhou ben ji 》:“jin tang shu de jia gu ,suo zhi cheng wang ,cheng wang yi gui zhou gong yu bing suo 。”②tong “kui ”。can kui 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“zhuang you gui se 。”

    lai :

    (yi )①xiao mai 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“yi wo lai mou 。”②you bi zhi ci ,you yuan dao jin 。gen “qu ”、“wang ”xiang fan 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“wo ke yi wang ,bi ke yi lai zhe ,wei jiao de 。”he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi ,xiao wen ke cong he chu lai ?”③shi ……lai ;qiao zhi ;qiao lai 。ye zuo “lai ”。si ma qian 《shi ji ·wen di ben ji 》:“jiang he yi lai yuan fang zhi xian liang ?”④mou yi shi jian yi hou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you kong zi er lai ,zhi yu jin ,bai you yu sui 。”⑤jiang lai ;wei lai 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“wu yi wang zhi bu jian ,zhi lai zhe zhi ke zhui 。”(jian :gai zheng 。zhui :zhui qiu 。)《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru zhi ji fei yi ,si su yi yi ,he dai lai nian ?”(si :ze 。yi :ting zhi 。)⑥gou mo zhu ci 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“chang yi yu wo lai 。”《meng zi ·li lou shang 》:“he gui hu lai !” (er )lài wei lao 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“dong ren zhi zi ,zhi lao bu lai 。”(zhi :zhu guan 。lao lào:wei lao )

    yi :

    ①fu ci 。1. xiang dang yu “ye ”、“ye shi ”。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“zhong ke huai ye ,ren zhi duo yan ,yi ke wei ye 。”(zhong :lao er 。huai :huai nian 。)《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin yi bu yi cheng yu zhao ,zhao yi zhong bu yu qin bi 。”2. biao shi yu qi de jian ruo 。xiang dang yu “bu guo ”、“zhi shi ”。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“wang yi bu hao shi ye ,he huan mo shi ?”(hao :xi huan 。huan :dan you 。)②yu qi ci 。《shi jing ·shao na ·cao chong 》:“yi ji jian zhi ,yi ji gou zhi 。”(zhi :yu qi ci 。gou gòu:xiang yu 。)[bu yi ]yong yu fan wen gou 。biao shi wei wan yu qi 。《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi ,bu yi le hu ?”

    zhi :

    ①she zui ,shi fang 。《han shu ·yin shang chuan 》:“shang qin yue ,jian shi zhi yi 。”②fang zai yi bian ;fang qi 。cao pi 《za shi 》:“qi zhi wu fu chen 。”③ge ;an fang 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi zhi wang de er hou cun 。”④bai she 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“zhi jiu xian yang gong 。”⑤jian li ;li 。《guan zi · ren fa 》:“zhi fa er bu bian ,shi min an ji fa ye 。”⑥gou mai ;tian zhi 。《song shi ·shi huo zhi 》:“nv kuo ren yi (lián)qian zhi chan 。”(kuo ren :jia ren 。 qian :pei jia de qian 。)⑦yi zhan 。《han fei zi ·nan shi 》:“wu shi li er yi zhi 。”⑧yi che ;yi ma 。《han shu ·liu qu li chuan 》:“cheng ji zhi yi wen 。”

    yu :

    ①yi chong zhi xi jian ying er you guang ze de mei dan 。《shang shu ·yin (yìn)zheng 》:“huo yan kun gang ,yu dan ju fen 。”(yin :gu guo ming 。yan :fen shao 。)《shi jing ·xiao ya ·he ming 》:“ta shan zhi dan ,ke yi gong yu 。”(gong :zhi zuo 。)②yu qi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“xi sheng yu bo ,fu gan jia ye 。”(xi sheng :ji si yong de niu yang zhu 。jia :zeng jia 。zhi xu bao 。)③jing mei zhen gui de 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian ·jie bao 》:“chong jie jian zhi qing feng ,su yu shi zhi ming jin 。”④jie bai mei hao de 。bao zhao 《wu he fu 》:“die shuang mao er long ying ,zhen yu yu er lin xia 。”(yu :yu yi 。)⑤xiang zhu ;pei yang 。《shi jing ·da ya ·min lao 》:“wang yu yu nv ,shi yong da jian 。”(yong :yi 。jian :gui quan 。)

    zhi :

    ①shou zhi 。《zhan guo ce ·qin ce san 》:“chen wei chang wen zhi da yu bei ,bei da yu gu 。”(gu :da tui 。)②jiao zhi 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“han wang shang xiong ,nai men zu yue : ‘lu zhong (zhòng)wu zhi 。’”(men :mo 。)③yong shou zhi ;zhi xiang 。《lun yu ·ba yi 》:“zhi ji zhang 。”④xiang ;yi xiang 。si ma xiang ru 《yu ba shu xi 》:“yi shi dong zhi ,min yue xiang zhu 。”⑤zhi li ;shu qi 。《zhan guo ce ·yan ce 》:“shi jie chen mu ,fa jin shang zhi 。”⑥zhi dian ,gao zhi 。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan ba :“re fei wu shi zhi mi ,shi bu wu ci 。”⑦zhi ze ;chi ze 。《han shu ·wang jia chuan 》:“qian ren suo zhi ,mo bing er si 。”⑧yi zhi ;yi tu 。hou xie zuo “zhi ”。《shang shu ·pan geng shang 》:“bu ni jue zhi 。”

    diao :

    (yi )①diao dong 。cui xi 《ji wang zhong su gong ao shi 》:“xu jing bu diao 。”②zhuai huan 。xu ling 《yu tai xin yong ·zhi fu 》:“diao suo chuo han ye ,ming ji ba qiu ri 。”③zheng diao 。chen shou 《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“diao ji fu shui ,yi chong jun shi 。”④ji suan 。ban gu 《han shu ·chao cuo chuan 》:“diao li cheng yi ,wu xia qian jia 。”⑤yin diao 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“wei cheng qu diao xian you qing 。”⑥ren de cai qing feng ge 。qin tao yu 《pin nv 》:“shei ai feng liu gao ge diao ,gong lian shi shi jian shu zhuang 。”⑦gu dai de yi chong fu shui 。han mo 、wei jin you hu diao ,ji an hu zheng shui 。《san guo zhi ·wei shu ·zhao yan chuan 》:“dou wei li tong ji lu hu diao 。”tang dai jian li zu 、yong 、diao zhi du ,reng an hu zheng diao 。⑧zhi sheng diao ,ji zi yin gao di sheng jiang de yin diao 。⑨qiang diao 。(er )tiáo ①xie diao 。hong liang ji 《zhi ping pian 》:“shui han ji yi ,ji tian de diao ji zhi fa ye 。”②diao long ;dan zou 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“ke yi diao su qin ,yue jin jing 。”③chao long ;diao xiao 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·pai diao 》:“kang seng yuan mu shen er bi gao ,wang cheng xiang mei diao zhi 。”④xun yang ;diao jiao 。si ma qian 《shi ji ·qin ben ji 》:“da fei bai shou ,zuo shun diao xun diao shou 。”⑤peng diao ;diao wei 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“gu zhou you hu jiang he ,xi diao hu ding nai 。”⑥yin lv he xie 。ban gu 《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“pi zhi qin se bu diao ,shen zhe bi jie er geng zhang zhi 。”

    xian :

    ①gong shang yong yi fa jian de sheng 。《lv shi chun qiu ·ju bei 》:“zhong fei du xian ye ,er xian wei zhong zhi ju ye 。”②le qi shang yong yi fa yin de si xian huo jin shu si 。《li ji ·le ji 》:“bu xue cao man (màn),bu neng an xian 。”(cao man :cao long qin se zhi xian 。)③xian le qi 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhu ren xia ma ke zai chuan ,ju jiu yu yin mo guan xian 。”④dan zou qin se deng xian le qi 。《lv shi chun qiu ·shen ren 》:“kong zi lie ran fan se er xian 。”⑤yue ban yuan 。yin li chu qi 、chu ba yue liang que shang ban ,jiao shang xian ;er shi er 、er shi san yue liang que xia ban ,jiao xia xian 。xie ling yun 《qi xi yong niu nv 》:“xin ming xian yue shang 。”⑥shu xue ming ci 。1. bu deng yao zhi jiao san jiao xing zhong de xie bian 。2. zhi xian yu yuan zhou xiang jiao yu liang dian ,zai yuan zhou nei de bu fen jiao xian 。⑦zhong yi shu yu 。mai xiang zhi yi 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“mai chang er xian ……ji bing zhu zai yu gan 。”

    bo :

    ①zhi li 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“qin bo qu gu wen 。”②bo dong ;bo kai 。li bai 《nuan jiu 》:“bo que bai yun jian qing tian 。”guan xiu 《shan ju er shi si shou 》zhi shi er :“bo xia sao xue he yun mu ,jue dan yi song de fu ling 。”③dian bo 。《jing hua yuan 》di jiu hui :“jiang lai xiao di dao gui bang pei wang xiong zhu ji shi ,jiu jin zhi bo gui pao 。”(pao :zhi chu shi 。)④fei qi ;bing chu 。liu da kui 《fang ting cui liu shi shou xu 》:“ji wei wen zhang ,wu bo qi su shang ,er jin yin yu gu 。”(jin yin :jian ci jie jin 。)⑤dan zou xian le qi de yi chong shou fa 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhuai zhou bo xian san liang sheng ,wei cheng qu diao xian you qing 。”(zhuai zhou :zhuai dong pi pa shang de xian zhu 。)⑥bo zi 。dan zou le qi shi tao zai shou zhi shang bo xian de gong ju 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“qu zhong shou bo dang xin hua ,si xian yi sheng ru lie bo 。”⑦diao zhuai 。《san guo yan yi 》di shi si hui :“guan gong bian bo ma hui zhen ,li yu zhen qian hou zhi 。”⑧bu zheng 。《xun zi ·zheng lun 》:“bu neng yi bo gong qu shi zhong (zhòng)wei 。”(wei :wei xiao mu biao 。)⑨fen gei ;diao pei 。《gong lou meng 》di qi shi san hui :“cong zhe mei ren da er shi ban ,ge qu san yue yue qian ,bo ru qing (qīng)ce hang nei 。”[bo rong ]pao kai fan za de shi wu 。bi wei 《san bao en ·tan yu 》:“sui ran ru ci ,zao wan ding bo rong er lai 。”