- 繁体
- 简体
- 拼音
-
蘿蔦冥冥蔭演迤,稍上尋源出奇詭。
“蘿蔦冥冥蔭演迤,稍上尋源出奇詭。”詩句出處:《我所思寄黃吉甫》;是宋朝詩人王安石的作品。
天低紺滑風靜止,月澹星渟尤可喜。
亦復可憐波浪起,琉璃崩嵌湧顛絫。
萬斛之舟簸一葦,超邑越都如歷指。
岸沙雪積山雲委,雲半飛泉掛龍尾。
跳空散作平地水,牛乳芳甘那得比。
蘿蔦冥冥蔭演迤,稍上尋源出奇詭。
像圖釋迦祠老子,臺殿晻靄相重累。
石槽環除逗清泚,松竹靜深無虎虺。
其徒翛然棄塵滓,雖未應真終適己。
黃侯可與談妙理,視棄榮宦猶弊屣。
每采紫芝求石髓,我欲從之倦遊徙。
谷城公孫能若此,五老聞之當啟齒。
寄聲五老吾念爾,相見無時老將死。
【註釋】:
冥:
①昏暗。《周易·升》:“冥升在上,消不富也。”(消:消失,消衰。)《淮南子·說林》:“置之冥室之中。”②夜晚。枚乘《七發》:“冥火薄天,兵車雷運。”(薄:迫近。雷運:像迅雷一樣滾動。)③幽深。孫綽《遊天臺山賦》:“臨萬丈之絕冥。”④遠;深遠;高遠。《楚辭·九章·悲回風》:“據青冥而攄(shū)虹兮,遂儵忽而捫天。”(攄:舒張。儵忽:同“倏忽”。)杜牧《阿房宮賦》:“高低冥迷,不知西東。”又深入。⑤愚昧;不明事理。韓愈《鱷魚文》:“不然,則是鱷魚冥頑不靈,刺史雖有言,不聞不知也。”⑥迷信指人死後進入的世界;陰間。陶潛《乞食》:“銜戢(jí)如何謝?冥報以相貽。”(銜戢:說不出話。)方苞《獄中雜記》:“胥某一夕暴卒,人皆以為冥謫雲。”⑦通“溟”。海。莊子《逍遙遊》:“北冥有魚,其名為鯤。”⑧相合;暗合。《關尹子·四符》:“唯無我無人,無首無尾,所以與天地冥。”[冥冥]1. 昏暗。范仲淹《嶽陽樓記》:“薄暮冥冥,虎嘯猿啼。”2.高遠。蘇軾《喜雨亭記》:“太空冥冥,不可得而名。”蔭:
(一)①樹蔭。《荀子·勸學》:“樹成蔭而眾鳥息焉。”②日影。《左傳·昭公元年》:“趙孟視蔭。”(二) yìn ①遮蓋。陶潛《歸園田居》詩:“榆柳蔭後簷。”②庇護。《管子·君臣上》:“夫為人君者,蔭德於人者也。”③庇蔭。指封建時代子孫因先代功勞而得到封賞。《新唐書·選舉志下》:“三品以上蔭曾孫,五品以上蔭孫。”④地窖。後寫作“窨”。《潛夫論·德化》:“故善者之養天民也。猶良工之為曲豉也。起居以其時,寒溫得其適,則一蔭之曲豉,盡美而多量。”演:
①水長流。木華《海賦》:“東演析木,西薄青徐。”(析木:尾宿的別稱。是東方七宿之一。薄:靠近。青、徐:古九州二州名。)②引長;延及。江淹《為蕭太傅謝追贈父祖表》:“澤演慶世。”(慶:吉。)③水土氣通;滋潤。《水經註·濟水》:“川無滯越,水土通演。”④根據某種事理推廣、發揮。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“推演兵法,作八陣圖。”⑤演變;演化。胡應麟《詩藪·周漢》:“文姬自有騷體《悲憤詩》一章……《胡笳十八拍》或是從此演出,後人偽作。”(文姬:蔡文姬。)⑥演習;操練。薛逢《題籌筆驛》:“目對雲山演陣圖。”⑦表演。黃宗羲《柳敬亭傳》:“當時演史小說者數十人。”[演義]1.推廣、引申、發展原來的意義。《後漢書·逸民傳·周黨》:“文不能演義。”2.根據史料記載或傳說敷衍寫成的長篇小說。迤:
①斜延;斜行。《世說新語·言語》:“支公見東陽長山,曰:‘何其坦迤!’”(支公:支道林。人名。)②斜倚。張衡《東京賦》:“立戈迤戛(jiá)。”(戛:長矛。)③介詞。往;向。《徐霞客遊記·滇遊日記二》:“以此中淹留日久,迤西之行不可遲。”[迤邐(lǐ)]1.曲折連綿的樣子。竇泉《述書賦》:“登泰山之崇高,知群阜之迤邐。”2.緩慢行走的樣子。《古今小說·眾名姬春風吊柳七》:“扮作遊學秀士,迤邐上路。”3. 漸次;漸漸。白居易《長恨歌》:“攬衣推枕起徘徊,珠箔(bó)銀屏迤邐開。”(箔:金屬制成的薄片。)庾天錫《定風波·思情》:“迤邐秋來到,正露冷風寒,微雨初收。”稍:
①細碎的禾莖。《周禮·天官·大府》:“四郊之賦,以待稍秣。”(稍秣:喂牲畜的草料。)②小。《周禮·天官·膳夫》:“凡王之稍事,設薦脯醢。”(薦:獻。脯:幹肉。醢hǎi:肉醬。)③稟食,官府發給的糧食。《儀禮·聘禮》:“唯稍受之。”宋濂《送東陽馬生序》:“縣官日有稟稍之供。”④副詞。表示程度、數量逐步增減。相當於“漸漸”。《史記·漢興諸侯年表》:“諸侯稍微;大國不過十餘城,小國不過數十裡。”(微:衰落。)⑤副詞。表示程度輕,數量少。相當於“略微”。《青溪寇軌》:“稍不如意,則鞭笞酷虐。”上:
(一)①位置在高處的。與“下”相對。《孟子·梁惠王上》:“王坐於堂上,有牽牛而過堂下者。”②等級高或質量好的。《天工開物·飴餳》:“色以白者為上。”③次序或時間在前的。《墨子·七患》:“故雖上世之聖王,豈能使五谷常收,而旱水不至哉?”古樂府《日出東南隅行》:“東方千餘騎,夫婿居上頭。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其長上。”⑤由低處往高處。《莊子·逍遙遊》:“摶(tuán)扶搖而上者九萬裡。”⑥去;往。黃宗羲《柳敬亭傳》:“始復上街頭理其故業。”⑦向前。《戰國策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:終。)⑧進呈;進獻;送上。《漢書·東方朔傳》:“四方士多上書言得失。”⑨出場。王實甫《西廂記》第一本楔子:“正旦扮鶯鶯上。”⑩加;添加。《論語·顏淵》:“草上之風必偃。”(11)塗染。《天工開物·造竹紙》:“先以白礬水染過,後上紅花汁雲。”(12)通“尚”。崇尚。《呂氏春秋·長見》:“尊賢上功。” (二)shǎng 上聲,漢語四聲之一。鐘嶸《詩品序》:“至平上去人,則餘病未能。”尋:
①[量]古代長度單位。八尺為一尋。劉禹錫《西塞山懷古》:“千~鐵鎖沉江底,一片降幡出石頭。”②[動]尋找。陶淵明《桃花源記》:“太守即遣人隨其往,~向所志。”③[動]重溫。《公羊傳·成公三年》:“聘而言盟者,~舊盟也。”④[動]用,使用。劉向《說苑·敬慎》:“青青不伐,將~斧柯。”⑤[副]不久。李密《陳情表》:“詔書特下,拜臣郎中;~蒙國恩,除臣洗馬。”⑥[尋常] 1.[量]長度單位。八尺為尋,兩尋為常。“尋常”指不長,或不寬。《韓非子·五蠹》:“佈帛~~,庸人不釋。”2. [形]普通,一般。劉禹錫《烏衣巷》:“舊時王謝堂前燕,飛入~~百姓傢。”源:
①水源;源泉。《荀子·法行》:“涓涓源水,不雝不塞。”(涓涓:細流。雝:通“壅”。蔽塞。)②來源;本源。《韓非子· 主道》:“知萬物之源。”③探索本源。孟郊《戲贈無本》之二:“天高亦可飛,海廣亦可源。”[源流]1.事物的起源和發展。《荀子·富國》:“是無它故焉,知本末源流之謂也。”2.比喻親屬;世系。劉大櫆《〈范氏傢乘〉序》:“支屬雖繁,源流雖遠,而有急相周。”(支屬:親屬,宗支。周:賙濟。)[源源]連續不斷的樣子。《孟子·萬章上》:“欲常常而見之,故源源而來。”(見之:指舜見其異母弟象。)出:
①出去;從裡面到外面。屈原《九歌·國殤》:“出不入兮往不返。”②到;到達。《漢書·霍光傳》:“築神道,北臨昭靈,南出承恩。”(神道:墓道。昭靈、承恩:皆館名。)③超過;超越。《論語· 鄉黨》:“祭肉不出三日。”白居易《與元九書》:“自思所陳亦無出足下之見。”④發出。《商君書·更法》:“於是遂出墾草令。”⑤指天然生長或人工生產。《荀子·富國》:“田肥以易則出實百倍。”⑥產生;發生。《荀子·勸學》:“肉腐出蟲。”(腐:腐爛。)⑦出現;露出。葛洪《抱樸子·外篇· 省煩》:“枝分葉散,重出互見。”(重:重復。)蘇軾《後赤壁賦》:“山高月小,水落石出。”⑧拿出;支出。《宋史·食貨志上五》:“又農民出錢,難於出力。”(比出力困難。)曹操《收租調令》:“戶出絹二匹。”⑨指引文、典故等來源於某書。《後漢書·孔融傳》:“(曹操)後問出何經典。”⑩舊指離棄妻子。《孟子· 離婁下》:“出妻屏子,終身不養焉。”(11)指花瓣。《宋書·符瑞志下》:“草木花多五出,花雪獨六出。”(花雪:雪花。)[出塵]1.超出塵俗。孔稚珪《北山移文》:“耿介拔俗之標,瀟灑出塵之想。”2.佛教用語。脫離煩惱的塵俗。《四十二章經》二三:“故曰凡夫透得此門,出塵羅漢。”[出閤]1.皇子出就封國。《南齊書·江謐傳》:“諸皇子出閤用文武主帥,皆以委謐。”2.指閣臣出任外職。《梁書·江蒨傳》:“初,王泰出閤。”3.公主出稼。元稹《七女封公主制》:“雖穠華可尚,出閤未期,而湯沐先施,分封有據。”後用為女子出嫁的通稱。[出首]1.自首。《晉書·華軼傳》:“尋而軼敗,(高)悝藏匿軼二子及妻,崎嶇經年,既而遇赦,悝攜之出首。”2.檢舉;告發。王實甫《西廂記》三本二折:“我將這簡貼兒去夫人行出首去來。”奇:
(一)①奇異的;罕見的;不尋常的。《老子》:“人多技巧,奇物滋起。”②美妙。陶潛《移居二首》之一:“奇文共欣賞,疑義相與析。”③美好的景色。王維《藍田山石門精舍》:“探奇不覺遠,因以緣源窮。”④出人意料,變幻莫測。《老子》第五十七章:“以奇用兵。”⑤特指奇才。《三國志·吳書·賈詡傳》:“詡少時,人莫知,唯漢陽閻忠異之,謂有(張)良(陳)平之奇。”⑥指怪異。《史記·封禪書》:“(少翁)乃為帛書以飯牛,詳(yáng)不知,言曰此牛腹中有奇,殺視得書,書言甚怪。”(詳:通“佯”。假裝。)⑦贊賞;稱奇。王安石《贈陳君景初》:“吾嘗奇華佗,腸胃真割剖。”⑧副詞。非常;極。《世說新語·賢媛》:“許允婦是阮衛尉女,德如妹,奇醜。”(阮衛尉:阮共。德如:阮侃。) (二)jī ①單數;與“偶”相對。《資治通鑒·唐敬宗寶歷二年》:“(文宗)始復舊制,每奇日未嘗不視朝。”②零數。《漢書·食貨志》:“(貨佈)首長八分有奇。”③命運不好。《史記·李將軍列傳》:“以為李廣老,數奇,毋令當單於。”詭:
①要求;責求。《漢書·京房傳》:“今臣得出守郡,自詭效功。”②虛偽;欺詐。《孫子·計》:“兵者,詭道也。”《漢書·李廣蘇建傳附蘇武》:“匈奴詭言武死。”③奇異;怪異。杜甫《石犀行》:“先王作法皆正道,詭怪何得參人謀!”④差別;不同。《宋書·謝靈運傳》:“徒以賞好不同,故意制相詭。”⑤違反;違背。《漢書·董仲舒傳》:“有所詭於天之理與?”(與:語氣詞。)《呂氏春秋·淫辭》:“言行相詭,不祥莫大焉。” -
萝茑冥冥荫演迤,稍上寻源出奇诡。
“萝茑冥冥荫演迤,稍上寻源出奇诡。”诗句出处:《我所思寄黄吉甫》;是宋朝诗人王安石的作品。
天低绀滑风静止,月澹星渟尤可喜。
亦复可怜波浪起,琉璃崩嵌涌颠絫。
万斛之舟簸一苇,超邑越都如历指。
岸沙雪积山云委,云半飞泉挂龙尾。
跳空散作平地水,牛乳芳甘那得比。
萝茑冥冥荫演迤,稍上寻源出奇诡。
像图释迦祠老子,台殿晻霭相重累。
石槽环除逗清泚,松竹静深无虎虺。
其徒翛然弃尘滓,虽未应真终适己。
黄侯可与谈妙理,视弃荣宦犹弊屣。
每采紫芝求石髓,我欲从之倦游徙。
谷城公孙能若此,五老闻之当启齿。
寄声五老吾念尔,相见无时老将死。
【注释】:
冥:
①昏暗。《周易·升》:“冥升在上,消不富也。”(消:消失,消衰。)《淮南子·说林》:“置之冥室之中。”②夜晚。枚乘《七发》:“冥火薄天,兵车雷运。”(薄:迫近。雷运:像迅雷一样滚动。)③幽深。孙绰《游天台山赋》:“临万丈之绝冥。”④远;深远;高远。《楚辞·九章·悲回风》:“据青冥而摅(shū)虹兮,遂儵忽而扪天。”(摅:舒张。儵忽:同“倏忽”。)杜牧《阿房宫赋》:“高低冥迷,不知西东。”又深入。⑤愚昧;不明事理。韩愈《鳄鱼文》:“不然,则是鳄鱼冥顽不灵,刺史虽有言,不闻不知也。”⑥迷信指人死后进入的世界;阴间。陶潜《乞食》:“衔戢(jí)如何谢?冥报以相贻。”(衔戢:说不出话。)方苞《狱中杂记》:“胥某一夕暴卒,人皆以为冥谪云。”⑦通“溟”。海。庄子《逍遥游》:“北冥有鱼,其名为鲲。”⑧相合;暗合。《关尹子·四符》:“唯无我无人,无首无尾,所以与天地冥。”[冥冥]1. 昏暗。范仲淹《岳阳楼记》:“薄暮冥冥,虎啸猿啼。”2.高远。苏轼《喜雨亭记》:“太空冥冥,不可得而名。”荫:
(一)①树荫。《荀子·劝学》:“树成荫而众鸟息焉。”②日影。《左传·昭公元年》:“赵孟视荫。”(二) yìn ①遮盖。陶潜《归园田居》诗:“榆柳荫后檐。”②庇护。《管子·君臣上》:“夫为人君者,荫德于人者也。”③庇荫。指封建时代子孙因先代功劳而得到封赏。《新唐书·选举志下》:“三品以上荫曾孙,五品以上荫孙。”④地窖。后写作“窨”。《潜夫论·德化》:“故善者之养天民也。犹良工之为曲豉也。起居以其时,寒温得其适,则一荫之曲豉,尽美而多量。”演:
①水长流。木华《海赋》:“东演析木,西薄青徐。”(析木:尾宿的别称。是东方七宿之一。薄:靠近。青、徐:古九州二州名。)②引长;延及。江淹《为萧太傅谢追赠父祖表》:“泽演庆世。”(庆:吉。)③水土气通;滋润。《水经注·济水》:“川无滞越,水土通演。”④根据某种事理推广、发挥。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“推演兵法,作八阵图。”⑤演变;演化。胡应麟《诗薮·周汉》:“文姬自有骚体《悲愤诗》一章……《胡笳十八拍》或是从此演出,后人伪作。”(文姬:蔡文姬。)⑥演习;操练。薛逢《题筹笔驿》:“目对云山演阵图。”⑦表演。黄宗羲《柳敬亭传》:“当时演史小说者数十人。”[演义]1.推广、引申、发展原来的意义。《后汉书·逸民传·周党》:“文不能演义。”2.根据史料记载或传说敷衍写成的长篇小说。迤:
①斜延;斜行。《世说新语·言语》:“支公见东阳长山,曰:‘何其坦迤!’”(支公:支道林。人名。)②斜倚。张衡《东京赋》:“立戈迤戛(jiá)。”(戛:长矛。)③介词。往;向。《徐霞客游记·滇游日记二》:“以此中淹留日久,迤西之行不可迟。”[迤逦(lǐ)]1.曲折连绵的样子。窦泉《述书赋》:“登泰山之崇高,知群阜之迤逦。”2.缓慢行走的样子。《古今小说·众名姬春风吊柳七》:“扮作游学秀士,迤逦上路。”3. 渐次;渐渐。白居易《长恨歌》:“揽衣推枕起徘徊,珠箔(bó)银屏迤逦开。”(箔:金属制成的薄片。)庾天锡《定风波·思情》:“迤逦秋来到,正露冷风寒,微雨初收。”稍:
①细碎的禾茎。《周礼·天官·大府》:“四郊之赋,以待稍秣。”(稍秣:喂牲畜的草料。)②小。《周礼·天官·膳夫》:“凡王之稍事,设荐脯醢。”(荐:献。脯:干肉。醢hǎi:肉酱。)③禀食,官府发给的粮食。《仪礼·聘礼》:“唯稍受之。”宋濂《送东阳马生序》:“县官日有禀稍之供。”④副词。表示程度、数量逐步增减。相当于“渐渐”。《史记·汉兴诸侯年表》:“诸侯稍微;大国不过十余城,小国不过数十里。”(微:衰落。)⑤副词。表示程度轻,数量少。相当于“略微”。《青溪寇轨》:“稍不如意,则鞭笞酷虐。”上:
(一)①位置在高处的。与“下”相对。《孟子·梁惠王上》:“王坐于堂上,有牵牛而过堂下者。”②等级高或质量好的。《天工开物·饴饧》:“色以白者为上。”③次序或时间在前的。《墨子·七患》:“故虽上世之圣王,岂能使五谷常收,而旱水不至哉?”古乐府《日出东南隅行》:“东方千余骑,夫婿居上头。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其长上。”⑤由低处往高处。《庄子·逍遥游》:“抟(tuán)扶摇而上者九万里。”⑥去;往。黄宗羲《柳敬亭传》:“始复上街头理其故业。”⑦向前。《战国策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:终。)⑧进呈;进献;送上。《汉书·东方朔传》:“四方士多上书言得失。”⑨出场。王实甫《西厢记》第一本楔子:“正旦扮莺莺上。”⑩加;添加。《论语·颜渊》:“草上之风必偃。”(11)涂染。《天工开物·造竹纸》:“先以白矾水染过,后上红花汁云。”(12)通“尚”。崇尚。《吕氏春秋·长见》:“尊贤上功。” (二)shǎng 上声,汉语四声之一。钟嵘《诗品序》:“至平上去人,则余病未能。”寻:
①[量]古代长度单位。八尺为一寻。刘禹锡《西塞山怀古》:“千~铁锁沉江底,一片降幡出石头。”②[动]寻找。陶渊明《桃花源记》:“太守即遣人随其往,~向所志。”③[动]重温。《公羊传·成公三年》:“聘而言盟者,~旧盟也。”④[动]用,使用。刘向《说苑·敬慎》:“青青不伐,将~斧柯。”⑤[副]不久。李密《陈情表》:“诏书特下,拜臣郎中;~蒙国恩,除臣洗马。”⑥[寻常] 1.[量]长度单位。八尺为寻,两寻为常。“寻常”指不长,或不宽。《韩非子·五蠹》:“布帛~~,庸人不释。”2. [形]普通,一般。刘禹锡《乌衣巷》:“旧时王谢堂前燕,飞入~~百姓家。”源:
①水源;源泉。《荀子·法行》:“涓涓源水,不雝不塞。”(涓涓:细流。雝:通“壅”。蔽塞。)②来源;本源。《韩非子· 主道》:“知万物之源。”③探索本源。孟郊《戏赠无本》之二:“天高亦可飞,海广亦可源。”[源流]1.事物的起源和发展。《荀子·富国》:“是无它故焉,知本末源流之谓也。”2.比喻亲属;世系。刘大櫆《〈范氏家乘〉序》:“支属虽繁,源流虽远,而有急相周。”(支属:亲属,宗支。周:赒济。)[源源]连续不断的样子。《孟子·万章上》:“欲常常而见之,故源源而来。”(见之:指舜见其异母弟象。)出:
①出去;从里面到外面。屈原《九歌·国殇》:“出不入兮往不返。”②到;到达。《汉书·霍光传》:“筑神道,北临昭灵,南出承恩。”(神道:墓道。昭灵、承恩:皆馆名。)③超过;超越。《论语· 乡党》:“祭肉不出三日。”白居易《与元九书》:“自思所陈亦无出足下之见。”④发出。《商君书·更法》:“于是遂出垦草令。”⑤指天然生长或人工生产。《荀子·富国》:“田肥以易则出实百倍。”⑥产生;发生。《荀子·劝学》:“肉腐出虫。”(腐:腐烂。)⑦出现;露出。葛洪《抱朴子·外篇· 省烦》:“枝分叶散,重出互见。”(重:重复。)苏轼《后赤壁赋》:“山高月小,水落石出。”⑧拿出;支出。《宋史·食货志上五》:“又农民出钱,难于出力。”(比出力困难。)曹操《收租调令》:“户出绢二匹。”⑨指引文、典故等来源于某书。《后汉书·孔融传》:“(曹操)后问出何经典。”⑩旧指离弃妻子。《孟子· 离娄下》:“出妻屏子,终身不养焉。”(11)指花瓣。《宋书·符瑞志下》:“草木花多五出,花雪独六出。”(花雪:雪花。)[出尘]1.超出尘俗。孔稚珪《北山移文》:“耿介拔俗之标,潇洒出尘之想。”2.佛教用语。脱离烦恼的尘俗。《四十二章经》二三:“故曰凡夫透得此门,出尘罗汉。”[出閤]1.皇子出就封国。《南齐书·江谧传》:“诸皇子出閤用文武主帅,皆以委谧。”2.指阁臣出任外职。《梁书·江蒨传》:“初,王泰出閤。”3.公主出稼。元稹《七女封公主制》:“虽秾华可尚,出閤未期,而汤沐先施,分封有据。”后用为女子出嫁的通称。[出首]1.自首。《晋书·华轶传》:“寻而轶败,(高)悝藏匿轶二子及妻,崎岖经年,既而遇赦,悝携之出首。”2.检举;告发。王实甫《西厢记》三本二折:“我将这简贴儿去夫人行出首去来。”奇:
(一)①奇异的;罕见的;不寻常的。《老子》:“人多技巧,奇物滋起。”②美妙。陶潜《移居二首》之一:“奇文共欣赏,疑义相与析。”③美好的景色。王维《蓝田山石门精舍》:“探奇不觉远,因以缘源穷。”④出人意料,变幻莫测。《老子》第五十七章:“以奇用兵。”⑤特指奇才。《三国志·吴书·贾诩传》:“诩少时,人莫知,唯汉阳阎忠异之,谓有(张)良(陈)平之奇。”⑥指怪异。《史记·封禅书》:“(少翁)乃为帛书以饭牛,详(yáng)不知,言曰此牛腹中有奇,杀视得书,书言甚怪。”(详:通“佯”。假装。)⑦赞赏;称奇。王安石《赠陈君景初》:“吾尝奇华佗,肠胃真割剖。”⑧副词。非常;极。《世说新语·贤媛》:“许允妇是阮卫尉女,德如妹,奇丑。”(阮卫尉:阮共。德如:阮侃。) (二)jī ①单数;与“偶”相对。《资治通鉴·唐敬宗宝历二年》:“(文宗)始复旧制,每奇日未尝不视朝。”②零数。《汉书·食货志》:“(货布)首长八分有奇。”③命运不好。《史记·李将军列传》:“以为李广老,数奇,毋令当单于。”诡:
①要求;责求。《汉书·京房传》:“今臣得出守郡,自诡效功。”②虚伪;欺诈。《孙子·计》:“兵者,诡道也。”《汉书·李广苏建传附苏武》:“匈奴诡言武死。”③奇异;怪异。杜甫《石犀行》:“先王作法皆正道,诡怪何得参人谋!”④差别;不同。《宋书·谢灵运传》:“徒以赏好不同,故意制相诡。”⑤违反;违背。《汉书·董仲舒传》:“有所诡于天之理与?”(与:语气词。)《吕氏春秋·淫辞》:“言行相诡,不祥莫大焉。” -
luo niao ming ming yin yan yi ,shao shang xun yuan chu ji gui 。
“luo niao ming ming yin yan yi ,shao shang xun yuan chu ji gui 。”shi gou chu chu :《wo suo sai ji huang ji fu 》;shi song chao shi ren wang an dan de zuo pin 。
tian di gan hua feng jing zhi ,yue dan xing ting you ke xi 。
yi fu ke lian bo lang qi ,liu li beng qian chong dian lei 。
mo hu zhi zhou bo yi wei ,chao yi yue dou ru li zhi 。
an sha xue ji shan yun wei ,yun ban fei quan gua long wei 。
tiao kong san zuo ping de shui ,niu ru fang gan na de bi 。
luo niao ming ming yin yan yi ,shao shang xun yuan chu ji gui 。
xiang tu shi jia ci lao zi ,tai dian an ai xiang chong lei 。
dan cao huan chu dou qing ci ,song zhu jing shen mo hu hui 。
ji tu shu ran qi chen zi ,sui wei ying zhen zhong kuo ji 。
huang hou ke yu tan miao li ,shi qi rong huan you bi xi 。
mei cai zi zhi qiu dan sui ,wo yu cong zhi juan you xi 。
gu cheng gong sun neng re ci ,wu lao wen zhi dang qi chi 。
ji sheng wu lao wu nian er ,xiang jian mo shi lao jiang si 。
【zhu shi 】:
ming :
①hun an 。《zhou yi ·sheng 》:“ming sheng zai shang ,xiao bu fu ye 。”(xiao :xiao shi ,xiao cui 。)《huai na zi ·shui lin 》:“zhi zhi ming shi zhi zhong 。”②ye wan 。mei cheng 《qi fa 》:“ming huo bao tian ,bing che lei yun 。”(bao :pai jin 。lei yun :xiang xun lei yi yang gun dong 。)③you shen 。sun chao 《you tian tai shan fu 》:“lin mo zhang zhi jue ming 。”④yuan ;shen yuan ;gao yuan 。《chu ci ·jiu zhang ·bei hui feng 》:“ju qing ming er shu (shū)hong xi ,sui shu hu er men tian 。”(shu :shu zhang 。shu hu :tong “shu hu ”。)du mu 《a fang gong fu 》:“gao di ming mi ,bu zhi xi dong 。”you shen ru 。⑤yu mei ;bu ming shi li 。han yu 《e yu wen 》:“bu ran ,ze shi e yu ming wan bu ling ,ci shi sui you yan ,bu wen bu zhi ye 。”⑥mi xin zhi ren si hou jin ru de shi jie ;yin jian 。tao qian 《qi shi 》:“xian ji (jí)ru he xie ?ming bao yi xiang yi 。”(xian ji :shui bu chu hua 。)fang bao 《yu zhong za ji 》:“xu mou yi xi bao cu ,ren jie yi wei ming zhe yun 。”⑦tong “ming ”。hai 。zhuang zi 《xiao yao you 》:“bei ming you yu ,ji ming wei kun 。”⑧xiang ge ;an ge 。《guan yin zi ·si fu 》:“wei mo wo mo ren ,mo shou mo wei ,suo yi yu tian de ming 。”[ming ming ]1. hun an 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“bao mu ming ming ,hu xiao yuan ti 。”2.gao yuan 。su shi 《xi yu ting ji 》:“tai kong ming ming ,bu ke de er ming 。”yin :
(yi )①shu yin 。《xun zi ·quan xue 》:“shu cheng yin er zhong diao xi yan 。”②ri ying 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“zhao meng shi yin 。”(er ) yìn ①zhe gai 。tao qian 《gui yuan tian ju 》shi :“yu liu yin hou yan 。”②bi hu 。《guan zi ·jun chen shang 》:“fu wei ren jun zhe ,yin de yu ren zhe ye 。”③bi yin 。zhi feng jian shi dai zi sun yin xian dai gong lao er de dao feng shang 。《xin tang shu ·shua ju zhi xia 》:“san pin yi shang yin ceng sun ,wu pin yi shang yin sun 。”④de jiao 。hou xie zuo “xun ”。《qian fu lun ·de hua 》:“gu shan zhe zhi yang tian min ye 。you liang gong zhi wei qu chi ye 。qi ju yi ji shi ,han wen de ji kuo ,ze yi yin zhi qu chi ,jin mei er duo liang 。”yan :
①shui chang liu 。mu hua 《hai fu 》:“dong yan xi mu ,xi bao qing xu 。”(xi mu :wei su de bie chen 。shi dong fang qi su zhi yi 。bao :kao jin 。qing 、xu :gu jiu zhou er zhou ming 。)②yin chang ;yan ji 。jiang yan 《wei xiao tai fu xie zhui zeng fu zu biao 》:“ze yan qing shi 。”(qing :ji 。)③shui tu qi tong ;zi run 。《shui jing zhu ·ji shui 》:“chuan mo zhi yue ,shui tu tong yan 。”④gen ju mou chong shi li tui an 、fa hui 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“tui yan bing fa ,zuo ba zhen tu 。”⑤yan bian ;yan hua 。hu ying lin 《shi sou ·zhou han 》:“wen ji zi you sao ti 《bei fen shi 》yi zhang ……《hu jia shi ba pai 》huo shi cong ci yan chu ,hou ren wei zuo 。”(wen ji :cai wen ji 。)⑥yan xi ;cao lian 。xue feng 《ti chou bi yi 》:“mu dui yun shan yan zhen tu 。”⑦biao yan 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“dang shi yan shi xiao shui zhe shu shi ren 。”[yan yi ]1.tui an 、yin shen 、fa zhan yuan lai de yi yi 。《hou han shu ·yi min chuan ·zhou dang 》:“wen bu neng yan yi 。”2.gen ju shi liao ji zai huo chuan shui fu yan xie cheng de chang pian xiao shui 。yi :
①xie yan ;xie hang 。《shi shui xin yu ·yan yu 》:“zhi gong jian dong yang chang shan ,yue :‘he ji tan yi !’”(zhi gong :zhi dao lin 。ren ming 。)②xie yi 。zhang heng 《dong jing fu 》:“li ge yi jia (jiá)。”(jia :chang mao 。)③jie ci 。wang ;xiang 。《xu xia ke you ji ·dian you ri ji er 》:“yi ci zhong yan liu ri jiu ,yi xi zhi hang bu ke chi 。”[yi li (lǐ)]1.qu she lian mian de yang zi 。dou quan 《shu shu fu 》:“deng tai shan zhi chong gao ,zhi qun fu zhi yi li 。”2.huan man hang zou de yang zi 。《gu jin xiao shui ·zhong ming ji chun feng diao liu qi 》:“ban zuo you xue xiu shi ,yi li shang lu 。”3. jian ci ;jian jian 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“lan yi tui zhen qi pai huai ,zhu bo (bó)yin bing yi li kai 。”(bo :jin shu zhi cheng de bao pian 。)yu tian xi 《ding feng bo ·sai qing 》:“yi li qiu lai dao ,zheng lou leng feng han ,wei yu chu shou 。”shao :
①xi sui de he jing 。《zhou li ·tian guan ·da fu 》:“si jiao zhi fu ,yi dai shao mo 。”(shao mo :wei sheng chu de cao liao 。)②xiao 。《zhou li ·tian guan ·shan fu 》:“fan wang zhi shao shi ,she jian fu hai 。”(jian :suo 。fu :gan rou 。hai hǎi:rou jiang 。)③bing shi ,guan fu fa gei de liang shi 。《yi li ·pin li 》:“wei shao shou zhi 。”song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“xian guan ri you bing shao zhi gong 。”④fu ci 。biao shi cheng du 、shu liang zhu bu zeng jian 。xiang dang yu “jian jian ”。《shi ji ·han xing zhu hou nian biao 》:“zhu hou shao wei ;da guo bu guo shi yu cheng ,xiao guo bu guo shu shi li 。”(wei :cui la 。)⑤fu ci 。biao shi cheng du qing ,shu liang shao 。xiang dang yu “lve wei ”。《qing xi kou gui 》:“shao bu ru yi ,ze bian chi ku nve 。”shang :
(yi )①wei zhi zai gao chu de 。yu “xia ”xiang dui 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang zuo yu tang shang ,you qian niu er guo tang xia zhe 。”②deng ji gao huo zhi liang hao de 。《tian gong kai wu ·yi tang 》:“se yi bai zhe wei shang 。”③ci xu huo shi jian zai qian de 。《mo zi ·qi huan 》:“gu sui shang shi zhi sheng wang ,qi neng shi wu gu chang shou ,er han shui bu zhi zai ?”gu le fu 《ri chu dong na yu hang 》:“dong fang qian yu ji ,fu xu ju shang tou 。”④zai shang wei de jun zhu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ru yi shi ji fu xiong ,chu yi shi ji chang shang 。”⑤you di chu wang gao chu 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tuan (tuán)fu yao er shang zhe jiu mo li 。”⑥qu ;wang 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“shi fu shang jie tou li ji gu ye 。”⑦xiang qian 。《zhan guo ce ·qin ce er 》:“san gu zhi er cu bu shang 。”(cu :zhong 。)⑧jin cheng ;jin suo ;song shang 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“si fang shi duo shang shu yan de shi 。”⑨chu chang 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di yi ben xie zi :“zheng dan ban ying ying shang 。”⑩jia ;tian jia 。《lun yu ·yan yuan 》:“cao shang zhi feng bi yan 。”(11)tu ran 。《tian gong kai wu ·zao zhu zhi 》:“xian yi bai fan shui ran guo ,hou shang gong hua zhi yun 。”(12)tong “shang ”。chong shang 。《lv shi chun qiu ·chang jian 》:“zun xian shang gong 。” (er )shǎng shang sheng ,han yu si sheng zhi yi 。zhong rong 《shi pin xu 》:“zhi ping shang qu ren ,ze yu bing wei neng 。”xun :
①[liang ]gu dai chang du chan wei 。ba che wei yi xun 。liu yu xi 《xi sai shan huai gu 》:“qian ~tie suo chen jiang de ,yi pian jiang fan chu dan tou 。”②[dong ]xun zhao 。tao yuan ming 《tao hua yuan ji 》:“tai shou ji qian ren sui ji wang ,~xiang suo zhi 。”③[dong ]chong wen 。《gong yang chuan ·cheng gong san nian 》:“pin er yan meng zhe ,~jiu meng ye 。”④[dong ]yong ,shi yong 。liu xiang 《shui yuan ·jing shen 》:“qing qing bu fa ,jiang ~fu ke 。”⑤[fu ]bu jiu 。li mi 《chen qing biao 》:“zhao shu te xia ,bai chen lang zhong ;~meng guo en ,chu chen xi ma 。”⑥[xun chang ] 1.[liang ]chang du chan wei 。ba che wei xun ,liang xun wei chang 。“xun chang ”zhi bu chang ,huo bu kuan 。《han fei zi ·wu du 》:“bu bo ~~,yong ren bu shi 。”2. [xing ]pu tong ,yi ban 。liu yu xi 《wu yi hang 》:“jiu shi wang xie tang qian yan ,fei ru ~~bai xing jia 。”yuan :
①shui yuan ;yuan quan 。《xun zi ·fa hang 》:“juan juan yuan shui ,bu yong bu sai 。”(juan juan :xi liu 。yong :tong “yong ”。bi sai 。)②lai yuan ;ben yuan 。《han fei zi · zhu dao 》:“zhi mo wu zhi yuan 。”③tan suo ben yuan 。meng jiao 《hu zeng mo ben 》zhi er :“tian gao yi ke fei ,hai an yi ke yuan 。”[yuan liu ]1.shi wu de qi yuan he fa zhan 。《xun zi ·fu guo 》:“shi mo ta gu yan ,zhi ben mo yuan liu zhi wei ye 。”2.bi yu qin shu ;shi ji 。liu da kui 《〈fan shi jia cheng 〉xu 》:“zhi shu sui fan ,yuan liu sui yuan ,er you ji xiang zhou 。”(zhi shu :qin shu ,zong zhi 。zhou :zhou ji 。)[yuan yuan ]lian xu bu duan de yang zi 。《meng zi ·mo zhang shang 》:“yu chang chang er jian zhi ,gu yuan yuan er lai 。”(jian zhi :zhi shun jian ji yi mu di xiang 。)chu :
①chu qu ;cong li mian dao wai mian 。qu yuan 《jiu ge ·guo shang 》:“chu bu ru xi wang bu fan 。”②dao ;dao da 。《han shu ·huo guang chuan 》:“zhu shen dao ,bei lin zhao ling ,na chu cheng en 。”(shen dao :mu dao 。zhao ling 、cheng en :jie guan ming 。)③chao guo ;chao yue 。《lun yu · xiang dang 》:“ji rou bu chu san ri 。”bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“zi sai suo chen yi mo chu zu xia zhi jian 。”④fa chu 。《shang jun shu ·geng fa 》:“yu shi sui chu ken cao ling 。”⑤zhi tian ran sheng chang huo ren gong sheng chan 。《xun zi ·fu guo 》:“tian fei yi yi ze chu shi bai bei 。”⑥chan sheng ;fa sheng 。《xun zi ·quan xue 》:“rou fu chu chong 。”(fu :fu lan 。)⑦chu xian ;lou chu 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian · sheng fan 》:“zhi fen xie san ,chong chu hu jian 。”(chong :chong fu 。)su shi 《hou chi bi fu 》:“shan gao yue xiao ,shui la dan chu 。”⑧na chu ;zhi chu 。《song shi ·shi huo zhi shang wu 》:“you nong min chu qian ,nan yu chu li 。”(bi chu li kun nan 。)cao cao 《shou zu diao ling 》:“hu chu juan er pi 。”⑨zhi yin wen 、dian gu deng lai yuan yu mou shu 。《hou han shu ·kong rong chuan 》:“(cao cao )hou wen chu he jing dian 。”⑩jiu zhi li qi qi zi 。《meng zi · li lou xia 》:“chu qi bing zi ,zhong shen bu yang yan 。”(11)zhi hua ban 。《song shu ·fu rui zhi xia 》:“cao mu hua duo wu chu ,hua xue du liu chu 。”(hua xue :xue hua 。)[chu chen ]1.chao chu chen su 。kong zhi gui 《bei shan yi wen 》:“geng jie ba su zhi biao ,xiao sa chu chen zhi xiang 。”2.fo jiao yong yu 。tuo li fan nao de chen su 。《si shi er zhang jing 》er san :“gu yue fan fu tou de ci men ,chu chen luo han 。”[chu 閤]1.huang zi chu jiu feng guo 。《na ji shu ·jiang mi chuan 》:“zhu huang zi chu 閤yong wen wu zhu shuai ,jie yi wei mi 。”2.zhi ge chen chu ren wai zhi 。《liang shu ·jiang qian chuan 》:“chu ,wang tai chu 閤。”3.gong zhu chu jia 。yuan zhen 《qi nv feng gong zhu zhi 》:“sui nong hua ke shang ,chu 閤wei ji ,er shang mu xian shi ,fen feng you ju 。”hou yong wei nv zi chu jia de tong chen 。[chu shou ]1.zi shou 。《jin shu ·hua yi chuan 》:“xun er yi bai ,(gao )kui cang ni yi er zi ji qi ,qi qu jing nian ,ji er yu she ,kui xie zhi chu shou 。”2.jian ju ;gao fa 。wang shi fu 《xi xiang ji 》san ben er she :“wo jiang zhe jian tie er qu fu ren hang chu shou qu lai 。”ji :
(yi )①ji yi de ;han jian de ;bu xun chang de 。《lao zi 》:“ren duo ji qiao ,ji wu zi qi 。”②mei miao 。tao qian 《yi ju er shou 》zhi yi :“ji wen gong xin shang ,yi yi xiang yu xi 。”③mei hao de jing se 。wang wei 《lan tian shan dan men jing she 》:“tan ji bu jiao yuan ,yin yi yuan yuan qiong 。”④chu ren yi liao ,bian huan mo ce 。《lao zi 》di wu shi qi zhang :“yi ji yong bing 。”⑤te zhi ji cai 。《san guo zhi ·wu shu ·gu xu chuan 》:“xu shao shi ,ren mo zhi ,wei han yang yan zhong yi zhi ,wei you (zhang )liang (chen )ping zhi ji 。”⑥zhi guai yi 。《shi ji ·feng chan shu 》:“(shao weng )nai wei bo shu yi fan niu ,xiang (yáng)bu zhi ,yan yue ci niu fu zhong you ji ,sha shi de shu ,shu yan shen guai 。”(xiang :tong “yang ”。jia zhuang 。)⑦zan shang ;chen ji 。wang an dan 《zeng chen jun jing chu 》:“wu chang ji hua tuo ,chang wei zhen ge pou 。”⑧fu ci 。fei chang ;ji 。《shi shui xin yu ·xian yuan 》:“hu yun fu shi ruan wei wei nv ,de ru mei ,ji chou 。”(ruan wei wei :ruan gong 。de ru :ruan kan 。) (er )jī ①chan shu ;yu “ou ”xiang dui 。《zi zhi tong jian ·tang jing zong bao li er nian 》:“(wen zong )shi fu jiu zhi ,mei ji ri wei chang bu shi chao 。”②ling shu 。《han shu ·shi huo zhi 》:“(huo bu )shou chang ba fen you ji 。”③ming yun bu hao 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yi wei li an lao ,shu ji ,wu ling dang chan yu 。”gui :
①yao qiu ;ze qiu 。《han shu ·jing fang chuan 》:“jin chen de chu shou jun ,zi gui xiao gong 。”②xu wei ;qi zha 。《sun zi ·ji 》:“bing zhe ,gui dao ye 。”《han shu ·li an su jian chuan fu su wu 》:“xiong nu gui yan wu si 。”③ji yi ;guai yi 。du fu 《dan xi hang 》:“xian wang zuo fa jie zheng dao ,gui guai he de can ren mou !”④cha bie ;bu tong 。《song shu ·xie ling yun chuan 》:“tu yi shang hao bu tong ,gu yi zhi xiang gui 。”⑤wei fan ;wei bei 。《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“you suo gui yu tian zhi li yu ?”(yu :yu qi ci 。)《lv shi chun qiu ·yin ci 》:“yan hang xiang gui ,bu xiang mo da yan 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]