• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 嗷嗷身百憂,泯泯眾一息。

    “嗷嗷身百憂,泯泯眾一息。”詩句出處:《同昌叔賦雁奴》;是宋朝詩人王安石的作品。

    雁雁無定棲,隨陽以南北。
    嗟哉此為奴,至性能懇惻。
    人將伺其殆,奴輒告之亟。
    舉群寤而飛,機巧無所得。
    夜或以火取,奴鳴火因匿。
    頻驚莫我捕,顧謂奴不直。
    嗷嗷身百憂,泯泯眾一息。
    相隨入矰繳,豈不聽者惑。
    偷安與受紿,自古有亡國。
    君看雁奴篇,禍福甚明白。

    【註釋】:

    嗷:

    [嗷嗷]象聲詞。1.哀號聲。杜甫《朱鳳行》:“君不見瀟湘之山衡山高,山巔朱鳳聲嗷嗷。”《詩經·小雅·鴻雁》:“鴻雁於飛,哀鳴嗷嗷。”2.人聲嘈雜。曹植《美女篇》:“佳人慕高義,求賢良獨難。眾人何嗷嗷,安知彼所觀!”(良:確實。)

    身:

    ①人或動物的軀幹。屈原《九歌· 國殤》:“首身離兮心不懲。”(不懲:不戒悔。)②身體。《荀子·非相》:“衛靈公有臣曰公孫呂,身長七尺。”③樹的主幹。《爾雅·釋木》:“樅,松葉柏身。”④自身;自己。《韓非子·五蠹》:“兔不可復得,而身為宋國笑。”⑤自己的品德、才力、行為等。《論語·學而》:“吾日三省吾身。”⑥親自。《韓非子·五蠹》:“禹之王天下也,身執耒臿以為民先。”⑦我。《三國志·蜀書·張飛傳》:“身是張翼德也。”

    百:

    ①數詞。十的十倍。《漢書·律歷志上》:“紀於一,協於十,長於百。”(紀:記數。協:合。長:增多。)②指虛數,眾多的。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“樹木叢生,百草豐茂。”

    憂:

    ①擔憂;發愁。《鹽鐵論·伐功》:“憂人之患者,民一心而歸之,湯武是也。”(湯武:商湯王和周武王。)白居易《賣炭翁》:“心憂炭賤願天寒。”②困厄;憂患。《新書·禮》:“憂民之憂者,民必憂其憂。”蘇軾《貧士》:“未能遣一力,分汝薪水憂。”③特指父母的喪事。《魏書·李彪傳》:“朝臣丁父憂者假滿赴職。”(丁:遭遇。)

    泯:

    ①消滅;消亡。《詩經·大雅·桑柔》:“亂生不夷,靡國不泯。”王粲《傷夭賦》:“或老終以長世,或昏夭而夙泯。”②混亂。王充《論衡·偶會》:“伯魯命當賤,知慮多泯亂也。”③混合。白居易《和知非》:“禪能泯人我,醉可忘榮悴。”[泯滅]消滅凈盡。杜甫《詠懷古跡五首》之二:“最是楚宮俱泯滅,舟人指點到今疑。”

    眾:

    ①眾人;眾人的。《左傳·襄公十年》:“眾怒難犯。”②眾多;很多。《荀子·勸學》:“樹成蔭而眾鳥息焉。”③一般的;普通。《史記·封禪書》:“鼎大異於眾鼎。”

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    一息:

    ①一呼一吸。指極短的時間,猶言片刻。《漢書·王褒傳》:“周流八極,萬裡一息。”鮑照《傷逝賦》:“彼一息之短景,乃累恨之長暉。”②稍停一下。《穀梁傳·昭公四年》:“慶封曰:‘子一息,我亦且一言。’”③一口氣息,指生命。《論語·泰伯》“死而後已,不亦遠乎”朱熹註:“一息尚存,此志不容少懈。”

    息:

    ①呼吸。《鹽鐵論·擊之》:“使得復喘息。”《史記·張耳陳餘列傳》:“將軍毋失時,時間不容息。”(間:縫隙。)②嘆氣。《史記·陳涉世傢》:“陳涉太息曰:‘嗟呼,燕雀安知鴻鵠之志哉?’”③停止。江淹《別賦》:“馬寒鳴而不息。”④休息。晁錯《論貴粟疏》:“四時之間,亡日休息。”⑤子女。多指兒子。《戰國策·趙策四》:“老臣賤息舒祺,最少,不肖。”⑥利息。王安石《答曾公立書》:“無二分之息可乎。”⑦消息。陸機《為顧彥先贈婦二首》之二:“形影參(shēn)商乖,音息曠不達。”(參、商:二星名。乖:背離。曠:久。)


  • 嗷嗷身百忧,泯泯众一息。

    “嗷嗷身百忧,泯泯众一息。”诗句出处:《同昌叔赋雁奴》;是宋朝诗人王安石的作品。

    雁雁无定栖,随阳以南北。
    嗟哉此为奴,至性能恳恻。
    人将伺其殆,奴辄告之亟。
    举群寤而飞,机巧无所得。
    夜或以火取,奴鸣火因匿。
    频惊莫我捕,顾谓奴不直。
    嗷嗷身百忧,泯泯众一息。
    相随入矰缴,岂不听者惑。
    偷安与受绐,自古有亡国。
    君看雁奴篇,祸福甚明白。

    【注释】:

    嗷:

    [嗷嗷]象声词。1.哀号声。杜甫《朱凤行》:“君不见潇湘之山衡山高,山巅朱凤声嗷嗷。”《诗经·小雅·鸿雁》:“鸿雁于飞,哀鸣嗷嗷。”2.人声嘈杂。曹植《美女篇》:“佳人慕高义,求贤良独难。众人何嗷嗷,安知彼所观!”(良:确实。)

    身:

    ①人或动物的躯干。屈原《九歌· 国殇》:“首身离兮心不惩。”(不惩:不戒悔。)②身体。《荀子·非相》:“卫灵公有臣曰公孙吕,身长七尺。”③树的主干。《尔雅·释木》:“枞,松叶柏身。”④自身;自己。《韩非子·五蠹》:“兔不可复得,而身为宋国笑。”⑤自己的品德、才力、行为等。《论语·学而》:“吾日三省吾身。”⑥亲自。《韩非子·五蠹》:“禹之王天下也,身执耒臿以为民先。”⑦我。《三国志·蜀书·张飞传》:“身是张翼德也。”

    百:

    ①数词。十的十倍。《汉书·律历志上》:“纪于一,协于十,长于百。”(纪:记数。协:合。长:增多。)②指虚数,众多的。曹操《步出夏门行·观沧海》:“树木丛生,百草丰茂。”

    忧:

    ①担忧;发愁。《盐铁论·伐功》:“忧人之患者,民一心而归之,汤武是也。”(汤武:商汤王和周武王。)白居易《卖炭翁》:“心忧炭贱愿天寒。”②困厄;忧患。《新书·礼》:“忧民之忧者,民必忧其忧。”苏轼《贫士》:“未能遣一力,分汝薪水忧。”③特指父母的丧事。《魏书·李彪传》:“朝臣丁父忧者假满赴职。”(丁:遭遇。)

    泯:

    ①消灭;消亡。《诗经·大雅·桑柔》:“乱生不夷,靡国不泯。”王粲《伤夭赋》:“或老终以长世,或昏夭而夙泯。”②混乱。王充《论衡·偶会》:“伯鲁命当贱,知虑多泯乱也。”③混合。白居易《和知非》:“禅能泯人我,醉可忘荣悴。”[泯灭]消灭净尽。杜甫《咏怀古迹五首》之二:“最是楚宫俱泯灭,舟人指点到今疑。”

    众:

    ①众人;众人的。《左传·襄公十年》:“众怒难犯。”②众多;很多。《荀子·劝学》:“树成荫而众鸟息焉。”③一般的;普通。《史记·封禅书》:“鼎大异于众鼎。”

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    一息:

    ①一呼一吸。指极短的时间,犹言片刻。《汉书·王褒传》:“周流八极,万里一息。”鲍照《伤逝赋》:“彼一息之短景,乃累恨之长晖。”②稍停一下。《穀梁传·昭公四年》:“庆封曰:‘子一息,我亦且一言。’”③一口气息,指生命。《论语·泰伯》“死而后已,不亦远乎”朱熹注:“一息尚存,此志不容少懈。”

    息:

    ①呼吸。《盐铁论·击之》:“使得复喘息。”《史记·张耳陈余列传》:“将军毋失时,时间不容息。”(间:缝隙。)②叹气。《史记·陈涉世家》:“陈涉太息曰:‘嗟呼,燕雀安知鸿鹄之志哉?’”③停止。江淹《别赋》:“马寒鸣而不息。”④休息。晁错《论贵粟疏》:“四时之间,亡日休息。”⑤子女。多指儿子。《战国策·赵策四》:“老臣贱息舒祺,最少,不肖。”⑥利息。王安石《答曾公立书》:“无二分之息可乎。”⑦消息。陆机《为顾彦先赠妇二首》之二:“形影参(shēn)商乖,音息旷不达。”(参、商:二星名。乖:背离。旷:久。)


  • ao ao shen bai you ,min min zhong yi xi 。

    “ao ao shen bai you ,min min zhong yi xi 。”shi gou chu chu :《tong chang shu fu yan nu 》;shi song chao shi ren wang an dan de zuo pin 。

    yan yan mo ding qi ,sui yang yi na bei 。
    jie zai ci wei nu ,zhi xing neng ken ce 。
    ren jiang ci ji dai ,nu zhe gao zhi ji 。
    ju qun wu er fei ,ji qiao mo suo de 。
    ye huo yi huo qu ,nu ming huo yin ni 。
    pin jing mo wo bu ,gu wei nu bu zhi 。
    ao ao shen bai you ,min min zhong yi xi 。
    xiang sui ru zeng jiao ,qi bu ting zhe huo 。
    tou an yu shou dai ,zi gu you wang guo 。
    jun kan yan nu pian ,huo fu shen ming bai 。

    【zhu shi 】:

    ao :

    [ao ao ]xiang sheng ci 。1.ai hao sheng 。du fu 《zhu feng hang 》:“jun bu jian xiao xiang zhi shan heng shan gao ,shan dian zhu feng sheng ao ao 。”《shi jing ·xiao ya ·hong yan 》:“hong yan yu fei ,ai ming ao ao 。”2.ren sheng cao za 。cao zhi 《mei nv pian 》:“jia ren mu gao yi ,qiu xian liang du nan 。zhong ren he ao ao ,an zhi bi suo guan !”(liang :que shi 。)

    shen :

    ①ren huo dong wu de qu gan 。qu yuan 《jiu ge · guo shang 》:“shou shen li xi xin bu cheng 。”(bu cheng :bu jie hui 。)②shen ti 。《xun zi ·fei xiang 》:“wei ling gong you chen yue gong sun lv ,shen chang qi che 。”③shu de zhu gan 。《er ya ·shi mu 》:“cong ,song xie bai shen 。”④zi shen ;zi ji 。《han fei zi ·wu du 》:“tu bu ke fu de ,er shen wei song guo xiao 。”⑤zi ji de pin de 、cai li 、hang wei deng 。《lun yu ·xue er 》:“wu ri san sheng wu shen 。”⑥qin zi 。《han fei zi ·wu du 》:“yu zhi wang tian xia ye ,shen zhi lei cha yi wei min xian 。”⑦wo 。《san guo zhi ·shu shu ·zhang fei chuan 》:“shen shi zhang yi de ye 。”

    bai :

    ①shu ci 。shi de shi bei 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“ji yu yi ,xie yu shi ,chang yu bai 。”(ji :ji shu 。xie :ge 。chang :zeng duo 。)②zhi xu shu ,zhong duo de 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“shu mu cong sheng ,bai cao feng mao 。”

    you :

    ①dan you ;fa chou 。《yan tie lun ·fa gong 》:“you ren zhi huan zhe ,min yi xin er gui zhi ,shang wu shi ye 。”(shang wu :shang shang wang he zhou wu wang 。)bai ju yi 《mai tan weng 》:“xin you tan jian yuan tian han 。”②kun e ;you huan 。《xin shu ·li 》:“you min zhi you zhe ,min bi you ji you 。”su shi 《pin shi 》:“wei neng qian yi li ,fen ru xin shui you 。”③te zhi fu mu de sang shi 。《wei shu ·li biao chuan 》:“chao chen ding fu you zhe jia man fu zhi 。”(ding :zao yu 。)

    min :

    ①xiao mie ;xiao wang 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“luan sheng bu yi ,mi guo bu min 。”wang can 《shang wai fu 》:“huo lao zhong yi chang shi ,huo hun wai er su min 。”②hun luan 。wang chong 《lun heng ·ou hui 》:“bai lu ming dang jian ,zhi lv duo min luan ye 。”③hun ge 。bai ju yi 《he zhi fei 》:“chan neng min ren wo ,zui ke wang rong cui 。”[min mie ]xiao mie jing jin 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》zhi er :“zui shi chu gong ju min mie ,zhou ren zhi dian dao jin yi 。”

    zhong :

    ①zhong ren ;zhong ren de 。《zuo chuan ·xiang gong shi nian 》:“zhong nu nan fan 。”②zhong duo ;hen duo 。《xun zi ·quan xue 》:“shu cheng yin er zhong diao xi yan 。”③yi ban de ;pu tong 。《shi ji ·feng chan shu 》:“ding da yi yu zhong ding 。”

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    yi xi :

    ①yi hu yi xi 。zhi ji duan de shi jian ,you yan pian ke 。《han shu ·wang bao chuan 》:“zhou liu ba ji ,mo li yi xi 。”bao zhao 《shang shi fu 》:“bi yi xi zhi duan jing ,nai lei hen zhi chang hui 。”②shao ting yi xia 。《穀liang chuan ·zhao gong si nian 》:“qing feng yue :‘zi yi xi ,wo yi ju yi yan 。’”③yi kou qi xi ,zhi sheng ming 。《lun yu ·tai bai 》“si er hou yi ,bu yi yuan hu ”zhu xi zhu :“yi xi shang cun ,ci zhi bu rong shao xie 。”

    xi :

    ①hu xi 。《yan tie lun ·ji zhi 》:“shi de fu chuan xi 。”《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“jiang jun wu shi shi ,shi jian bu rong xi 。”(jian :feng xi 。)②tan qi 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“chen she tai xi yue :‘jie hu ,yan qiao an zhi hong gu zhi zhi zai ?’”③ting zhi 。jiang yan 《bie fu 》:“ma han ming er bu xi 。”④xiu xi 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“si shi zhi jian ,wang ri xiu xi 。”⑤zi nv 。duo zhi er zi 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen jian xi shu qi ,zui shao ,bu xiao 。”⑥li xi 。wang an dan 《da ceng gong li shu 》:“mo er fen zhi xi ke hu 。”⑦xiao xi 。liu ji 《wei gu yan xian zeng fu er shou 》zhi er :“xing ying can (shēn)shang guai ,yin xi kuang bu da 。”(can 、shang :er xing ming 。guai :bei li 。kuang :jiu 。)