• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 方諸承水調幻藥,灑落生綃變寒暑。

    “方諸承水調幻藥,灑落生綃變寒暑。”詩句出處:《純甫出釋惠崇畫要予作詩》;是宋朝詩人王安石的作品。

    畫史紛紛何足數,惠崇晚出吾最許。
    旱雲六月漲林莽,移我翛然墮洲渚。
    黃蘆低摧雪翳土,鳧雁靜立將儔侶。
    往時所歷今在眼,沙平水澹西江浦。
    暮氣沈舟暗魚罟,欹眠嘔軋如聞櫓。
    頗疑道人三昧力,異域山川能斷取。
    方諸承水調幻藥,灑落生綃變寒暑。
    金坡巨然山數堵,粉墨空多真漫與。
    大梁崔白亦善畫,曾見桃花凈初吐。
    酒酣弄筆起春風,便恐漂零作紅雨。
    流鶯探枝婉欲語,蜜蜂掇蕊隨翅股。
    一時二子皆絕藝,裘馬穿羸久羈旅。
    華堂豈惜萬黃金,苦道今人不如古。

    【註釋】:

    方:

    (一)①並列。《莊子·山木》:“方舟而濟於河。”也指竹木編成的筏子。《詩經·周南·漢廣》:“江之永矣,不可方思。”②方圓。表面積。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“(孫權)割據江東,地方數千裡。”③正方;方形。與圓相對。《周禮·考工記·輿人》:“圜者中規,方者中矩。”④方向;方位。《墨子·公輸》:“北方有侮臣者,願借子殺之。”⑤方面。《楚辭·九辯》:“心怵惕而震蕩兮,何所憂之多方?”(怵惕:戒懼。)⑥正直。《新語·慎微》:“然後忠良方直之人,則得容於世而施於政。”⑦地區;區域。黃宗羲《柳敬亭傳》:“且五方土音,鄉俗好尚,習見習聞。”⑧指地。古人以為天圓地方,故稱地為方。《淮南子·本經》:“戴圓履方。”⑨方法;辦法。《荀子·大略》:“博學而無方。”⑩藥方;處方。《後漢書·華佗傳》:“精於方藥。”(11)道理。《荀子·君道》:“尚賢使能,則民知方。”(尚:尊崇。)(12)比擬;比方。《漢書·衛青霍去病傳贊》:“票(piāo)騎亦方此意,為將如此。”(票騎:指霍去病。)(13)副詞。1.正在。《漢書·高帝紀》:“沛公、項羽方攻陳留。”2. 剛剛。方苞《左忠毅公逸事》:“廡下一生伏案臥,方成草。”3. 就要。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“今治水軍八十萬眾,方與將軍會獵於吳。”(治:訓練。會獵:一同打獵,是交戰的婉辭。)(14)介詞。正當。《莊子·養生主》:“方此之時,臣以神遇而不以目視。” (二)páng [方羊]徘徊。《左傳·哀公十七年》:“如魚窺尾,衡流而方羊。”

    諸:

    ①眾;各。《詩經·邶風·泉水》:“問我諸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“亮身率諸軍攻祁山。”(身:親自。)②相當於“之於”。(“之”是代詞,相當於現代漢語的“他、她、它”。)《列子 · 湯問》:“投諸渤海之尾。”③介詞。相當於“於”。《禮記·祭義》:“孝弟發諸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左傳·昭公八年》:“子聞諸?”(聞諸:聞之乎,聽說過這件事情嗎?)⑤助詞。無義。《詩·邶風·日月》:“日居月諸,照臨下土。”(居:助詞。)

    承:

    ①捧著;托著。《左傳·成公十六年》:“使行人執榼(kè)承飲。”(榼:酒器。)范曄《後漢書·張衡傳》:“下有蟾蜍,張口承之。”②奉;敬奉。《魏書·楊播傳》:“承候安否。”(候:問候。)《新唐書·百官志二》:“四夷朝見,則承詔勞問。”(四夷:四方部族。詔:皇帝的詔令。勞:慰勞。)③受;接受。《左傳·僖公十五年》:“茍列定矣,敢不承命?”④敬詞。蒙;蒙受。《儒林外史》第四回:“極承老先生厚愛。”⑤承擔;擔負。方苞《獄中雜記》:“其鄉人有殺人者,因代承之。”⑥繼承;繼續。司馬光《訓儉示康》:“吾本寒傢,世以清白相承。”《後漢書·班彪傳》:“漢承秦制,改立郡縣。”陸機《梁甫吟》:“四運循環轉,寒暑自相承。”(四運:四季。)⑦通“乘”。趁著。《荀子·王制》:“伺強大之間,承強大之敝。”(伺:觀察。間:縫隙。敝:指衰敗。)⑧通“丞”。輔助。《左傳·哀公十八年》:“使帥師而行,請承。”[承乏]在任官吏常用的謙辭。言所任職位一時無適當人選,暫由自己充數。潘嶽《秋興賦》:“攝官承乏,猥廁朝列。”[承風]1.接受教化。班固《漢書·王莽傳》:“於是小大鄉和,承風從化。”2.言迎合上官的意圖。《後漢書·龐參傳》:“參名忠直,數為左右所陷毀,以所舉用忤帝旨,司隸承風案之。”

    調:

    (一)①調動。崔銑《記王忠肅公翱事》:“婿竟不調。”②轉換。徐陵《玉臺新詠·織婦》:“調梭輟寒夜,鳴機罷秋日。”③征調。陳壽《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“調其賦稅,以充軍實。”④計算。班固《漢書·晁錯傳》:“調立城邑,毋下千傢。”⑤音調。白居易《琵琶行》:“未成曲調先有情。”⑥人的才情風格。秦韜玉《貧女》:“誰愛風流高格調,共憐時世儉梳妝。”⑦古代的一種賦稅。漢末、魏晉有戶調,即按戶征稅。《三國志·魏書·趙儼傳》:“都尉李通急錄戶調。”唐代建立租、庸、調制度,仍按戶征調。⑧指聲調,即字音高低升降的音調。⑨腔調。(二)tiáo ①協調。洪亮吉《治平篇》:“水旱疾疫,即天地調劑之法也。”②調弄;彈奏。劉禹錫《陋室銘》:“可以調素琴,閱金經。”③嘲弄;調笑。劉義慶《世說新語·排調》:“康僧淵目深而鼻高,王丞相每調之。”④馴養;調教。司馬遷《史記·秦本紀》:“大費拜受,佐舜調馴鳥獸。”⑤烹調;調味。《戰國策·楚策四》:“故晝遊乎江河,夕調乎鼎鼐。”⑥音律和諧。班固《漢書·董仲舒傳》:“譬之琴瑟不調,甚者必解而更張之。”

    藥:

    ①可治病的植物。泛指一切可治病之物。《周禮·天官·疾醫》:“以五味、五谷、五藥養其病。”(五藥:指草、木、蟲、石、谷。)②特指毒藥。《水滸全傳》第一百二十回:“回到潤州,果然藥發身死。”③療治。《詩經·大雅·板》:“不可救藥。”④芍藥的簡稱。薑夔《揚州慢·淳熙丙申至日》:“念橋邊紅藥,年年知為誰生?”

    灑:

    (一)①把水散佈在地上。《詩經·唐風·山有樞》:“子有廷內,弗灑弗掃。”②使分散地落下;散播。杜甫《詠懷古跡五首》之二:“悵望千秋一灑淚,蕭條異代不同時。”③分散;分。《逸周書·大匡》:“賦灑其幣,鄉正保貸。”④瀟灑脫俗;不拘束。《新唐書·袁朗傳》:“後主聞其才,詔為《月賦》一篇,灑然無留思。” (二)xǐ ①洗滌。後來寫作“洗”。《莊子·山木》:“吾願君刳形去皮,灑心去欲。”②洗雪。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者壹灑之。”(比:替。)(三)xiǎn [灑然]1.寒栗的樣子。《素問·風論》:“腠理開則灑然寒,閉則熱而悶。”2.肅敬的樣子。《史記·范雎蔡澤列傳》:“是日觀范雎之見者,群臣莫不灑然變色易容者。”3.整齊的樣子。《徐霞客遊記·粵西遊日記一》:“一靜室窗欞西向,戶榻灑然。” (四)cuǐ 高峻的樣瞭。《詩經·邶風·新臺》:“新臺有灑,河水浼浼。”

    落:

    ①花葉脫落。《詩經·衛風·氓》:“桑之未落,其葉沃若。”(沃若:潤澤貌。)②落下;降下。韓愈《詠雪贈張籍》:“隻見縱橫落,寧知遠近來。”(寧:豈。)《十五從軍征》:“淚落沾我衣。”③凋落;衰謝。路蕩《拔茅賦》:“榮落惟運。”(榮:榮耀。運:命運。)又衰敗。《管子·宙合》:“盛而不落者,未之有也。”④流落;淪落。韓愈《祭河南張員外文》:“我落陽山。”⑤停留;停止。李子卿《府試授衣賦》:“山靜風落。”⑥村落。杜甫《兵車行》:“千村萬落生荊杞。”⑦宮室剛建成時舉行的慶祝祭禮。《左傳·昭公七年》:“楚子成章華之臺,願與諸侯落之。”⑧開始。《詩經·周頌·訪落》:“訪予落止,率時昭考。”⑨新鐘等重要器物鑄成時以公豬血塗抹。《左傳·昭公四年》:“(叔孫為孟鐘)饗(xiǎng)大夫以落之。”(饗:款待。)

    生:

    ①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”

    綃:

    ①[名]用生絲織成的薄綢。白居易《賣炭翁》:“半匹紅~一丈綾,系向牛頭充炭值。”②(shao)[名]通“梢”。指船上掛帆的木柱。木華《海賦》:“維長~,掛帆席。”

    變:

    ①變化;改變。《史記·貨殖列傳》:“(范蠡)乃乘扁舟浮於江湖,變名易姓。”《易經·系辭下》:“《易》窮則變,變則通,通則久。”②使改變。③變成。《搜神記·五氣變化》:“春分之日,鷹變為鳩,秋分之日,鳩變為鷹,時之化也。”(化:變化。)④政治上或軍事上的突發事件。《史記·李斯列傳》:“陛下不圖,臣恐其為變也。”⑤災異。《宋史· 王安石傳》:“天變不足畏。”⑥指變文,唐代俗文學的一種文體。

    寒:

    ①冷。《禮記·月令》:“寒熱不節,民多虐疾。”《呂氏春秋·察今》:“見瓶水之冰,而知天下之寒。”②貧窮;貧寒。杜甫《自京赴奉先縣詠懷》:“彤庭所分帛,本自寒女出。”(彤庭:指富貴人傢。)《晉書·劉毅傳》:“是以上品無寒門,下品無士族。”③害怕;畏懼。《聊齋志異·辛十四娘》:“誤入澗谷,狼奔鴟(chī)叫,豎毛寒心。”(鴟:貓頭鷹。)

    暑:

    ①天氣炎熱。《詩經 · 大雅·雲漢》:“我心憚暑,憂心如薰。”(薰:同“熏”,熏蒸。)②指盛夏。《淮南子·人間》:“民春以力耕,暑以強耘。”


  • 方诸承水调幻药,洒落生绡变寒暑。

    “方诸承水调幻药,洒落生绡变寒暑。”诗句出处:《纯甫出释惠崇画要予作诗》;是宋朝诗人王安石的作品。

    画史纷纷何足数,惠崇晚出吾最许。
    旱云六月涨林莽,移我翛然堕洲渚。
    黄芦低摧雪翳土,凫雁静立将俦侣。
    往时所历今在眼,沙平水澹西江浦。
    暮气沈舟暗鱼罟,欹眠呕轧如闻橹。
    颇疑道人三昧力,异域山川能断取。
    方诸承水调幻药,洒落生绡变寒暑。
    金坡巨然山数堵,粉墨空多真漫与。
    大梁崔白亦善画,曾见桃花净初吐。
    酒酣弄笔起春风,便恐漂零作红雨。
    流莺探枝婉欲语,蜜蜂掇蕊随翅股。
    一时二子皆绝艺,裘马穿羸久羁旅。
    华堂岂惜万黄金,苦道今人不如古。

    【注释】:

    方:

    (一)①并列。《庄子·山木》:“方舟而济于河。”也指竹木编成的筏子。《诗经·周南·汉广》:“江之永矣,不可方思。”②方圆。表面积。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“(孙权)割据江东,地方数千里。”③正方;方形。与圆相对。《周礼·考工记·舆人》:“圜者中规,方者中矩。”④方向;方位。《墨子·公输》:“北方有侮臣者,愿借子杀之。”⑤方面。《楚辞·九辩》:“心怵惕而震荡兮,何所忧之多方?”(怵惕:戒惧。)⑥正直。《新语·慎微》:“然后忠良方直之人,则得容于世而施于政。”⑦地区;区域。黄宗羲《柳敬亭传》:“且五方土音,乡俗好尚,习见习闻。”⑧指地。古人以为天圆地方,故称地为方。《淮南子·本经》:“戴圆履方。”⑨方法;办法。《荀子·大略》:“博学而无方。”⑩药方;处方。《后汉书·华佗传》:“精于方药。”(11)道理。《荀子·君道》:“尚贤使能,则民知方。”(尚:尊崇。)(12)比拟;比方。《汉书·卫青霍去病传赞》:“票(piāo)骑亦方此意,为将如此。”(票骑:指霍去病。)(13)副词。1.正在。《汉书·高帝纪》:“沛公、项羽方攻陈留。”2. 刚刚。方苞《左忠毅公逸事》:“庑下一生伏案卧,方成草。”3. 就要。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“今治水军八十万众,方与将军会猎于吴。”(治:训练。会猎:一同打猎,是交战的婉辞。)(14)介词。正当。《庄子·养生主》:“方此之时,臣以神遇而不以目视。” (二)páng [方羊]徘徊。《左传·哀公十七年》:“如鱼窥尾,衡流而方羊。”

    诸:

    ①众;各。《诗经·邶风·泉水》:“问我诸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“亮身率诸军攻祁山。”(身:亲自。)②相当于“之于”。(“之”是代词,相当于现代汉语的“他、她、它”。)《列子 · 汤问》:“投诸渤海之尾。”③介词。相当于“于”。《礼记·祭义》:“孝弟发诸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左传·昭公八年》:“子闻诸?”(闻诸:闻之乎,听说过这件事情吗?)⑤助词。无义。《诗·邶风·日月》:“日居月诸,照临下土。”(居:助词。)

    承:

    ①捧着;托着。《左传·成公十六年》:“使行人执榼(kè)承饮。”(榼:酒器。)范晔《后汉书·张衡传》:“下有蟾蜍,张口承之。”②奉;敬奉。《魏书·杨播传》:“承候安否。”(候:问候。)《新唐书·百官志二》:“四夷朝见,则承诏劳问。”(四夷:四方部族。诏:皇帝的诏令。劳:慰劳。)③受;接受。《左传·僖公十五年》:“苟列定矣,敢不承命?”④敬词。蒙;蒙受。《儒林外史》第四回:“极承老先生厚爱。”⑤承担;担负。方苞《狱中杂记》:“其乡人有杀人者,因代承之。”⑥继承;继续。司马光《训俭示康》:“吾本寒家,世以清白相承。”《后汉书·班彪传》:“汉承秦制,改立郡县。”陆机《梁甫吟》:“四运循环转,寒暑自相承。”(四运:四季。)⑦通“乘”。趁着。《荀子·王制》:“伺强大之间,承强大之敝。”(伺:观察。间:缝隙。敝:指衰败。)⑧通“丞”。辅助。《左传·哀公十八年》:“使帅师而行,请承。”[承乏]在任官吏常用的谦辞。言所任职位一时无适当人选,暂由自己充数。潘岳《秋兴赋》:“摄官承乏,猥厕朝列。”[承风]1.接受教化。班固《汉书·王莽传》:“于是小大乡和,承风从化。”2.言迎合上官的意图。《后汉书·庞参传》:“参名忠直,数为左右所陷毁,以所举用忤帝旨,司隶承风案之。”

    调:

    (一)①调动。崔铣《记王忠肃公翱事》:“婿竟不调。”②转换。徐陵《玉台新咏·织妇》:“调梭辍寒夜,鸣机罢秋日。”③征调。陈寿《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“调其赋税,以充军实。”④计算。班固《汉书·晁错传》:“调立城邑,毋下千家。”⑤音调。白居易《琵琶行》:“未成曲调先有情。”⑥人的才情风格。秦韬玉《贫女》:“谁爱风流高格调,共怜时世俭梳妆。”⑦古代的一种赋税。汉末、魏晋有户调,即按户征税。《三国志·魏书·赵俨传》:“都尉李通急录户调。”唐代建立租、庸、调制度,仍按户征调。⑧指声调,即字音高低升降的音调。⑨腔调。(二)tiáo ①协调。洪亮吉《治平篇》:“水旱疾疫,即天地调剂之法也。”②调弄;弹奏。刘禹锡《陋室铭》:“可以调素琴,阅金经。”③嘲弄;调笑。刘义庆《世说新语·排调》:“康僧渊目深而鼻高,王丞相每调之。”④驯养;调教。司马迁《史记·秦本纪》:“大费拜受,佐舜调驯鸟兽。”⑤烹调;调味。《战国策·楚策四》:“故昼游乎江河,夕调乎鼎鼐。”⑥音律和谐。班固《汉书·董仲舒传》:“譬之琴瑟不调,甚者必解而更张之。”

    药:

    ①可治病的植物。泛指一切可治病之物。《周礼·天官·疾医》:“以五味、五谷、五药养其病。”(五药:指草、木、虫、石、谷。)②特指毒药。《水浒全传》第一百二十回:“回到润州,果然药发身死。”③疗治。《诗经·大雅·板》:“不可救药。”④芍药的简称。姜夔《扬州慢·淳熙丙申至日》:“念桥边红药,年年知为谁生?”

    洒:

    (一)①把水散布在地上。《诗经·唐风·山有枢》:“子有廷内,弗洒弗扫。”②使分散地落下;散播。杜甫《咏怀古迹五首》之二:“怅望千秋一洒泪,萧条异代不同时。”③分散;分。《逸周书·大匡》:“赋洒其币,乡正保贷。”④潇洒脱俗;不拘束。《新唐书·袁朗传》:“后主闻其才,诏为《月赋》一篇,洒然无留思。” (二)xǐ ①洗涤。后来写作“洗”。《庄子·山木》:“吾愿君刳形去皮,洒心去欲。”②洗雪。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者壹洒之。”(比:替。)(三)xiǎn [洒然]1.寒栗的样子。《素问·风论》:“腠理开则洒然寒,闭则热而闷。”2.肃敬的样子。《史记·范雎蔡泽列传》:“是日观范雎之见者,群臣莫不洒然变色易容者。”3.整齐的样子。《徐霞客游记·粤西游日记一》:“一静室窗棂西向,户榻洒然。” (四)cuǐ 高峻的样了。《诗经·邶风·新台》:“新台有洒,河水浼浼。”

    落:

    ①花叶脱落。《诗经·卫风·氓》:“桑之未落,其叶沃若。”(沃若:润泽貌。)②落下;降下。韩愈《咏雪赠张籍》:“只见纵横落,宁知远近来。”(宁:岂。)《十五从军征》:“泪落沾我衣。”③凋落;衰谢。路荡《拔茅赋》:“荣落惟运。”(荣:荣耀。运:命运。)又衰败。《管子·宙合》:“盛而不落者,未之有也。”④流落;沦落。韩愈《祭河南张员外文》:“我落阳山。”⑤停留;停止。李子卿《府试授衣赋》:“山静风落。”⑥村落。杜甫《兵车行》:“千村万落生荆杞。”⑦宫室刚建成时举行的庆祝祭礼。《左传·昭公七年》:“楚子成章华之台,愿与诸侯落之。”⑧开始。《诗经·周颂·访落》:“访予落止,率时昭考。”⑨新钟等重要器物铸成时以公猪血涂抹。《左传·昭公四年》:“(叔孙为孟钟)飨(xiǎng)大夫以落之。”(飨:款待。)

    生:

    ①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”

    绡:

    ①[名]用生丝织成的薄绸。白居易《卖炭翁》:“半匹红~一丈绫,系向牛头充炭值。”②(shao)[名]通“梢”。指船上挂帆的木柱。木华《海赋》:“维长~,挂帆席。”

    变:

    ①变化;改变。《史记·货殖列传》:“(范蠡)乃乘扁舟浮于江湖,变名易姓。”《易经·系辞下》:“《易》穷则变,变则通,通则久。”②使改变。③变成。《搜神记·五气变化》:“春分之日,鹰变为鸠,秋分之日,鸠变为鹰,时之化也。”(化:变化。)④政治上或军事上的突发事件。《史记·李斯列传》:“陛下不图,臣恐其为变也。”⑤灾异。《宋史· 王安石传》:“天变不足畏。”⑥指变文,唐代俗文学的一种文体。

    寒:

    ①冷。《礼记·月令》:“寒热不节,民多虐疾。”《吕氏春秋·察今》:“见瓶水之冰,而知天下之寒。”②贫穷;贫寒。杜甫《自京赴奉先县咏怀》:“彤庭所分帛,本自寒女出。”(彤庭:指富贵人家。)《晋书·刘毅传》:“是以上品无寒门,下品无士族。”③害怕;畏惧。《聊斋志异·辛十四娘》:“误入涧谷,狼奔鸱(chī)叫,竖毛寒心。”(鸱:猫头鹰。)

    暑:

    ①天气炎热。《诗经 · 大雅·云汉》:“我心惮暑,忧心如薰。”(薰:同“熏”,熏蒸。)②指盛夏。《淮南子·人间》:“民春以力耕,暑以强耘。”


  • fang zhu cheng shui diao huan yao ,sa la sheng xiao bian han shu 。

    “fang zhu cheng shui diao huan yao ,sa la sheng xiao bian han shu 。”shi gou chu chu :《chun fu chu shi hui chong hua yao yu zuo shi 》;shi song chao shi ren wang an dan de zuo pin 。

    hua shi fen fen he zu shu ,hui chong wan chu wu zui hu 。
    han yun liu yue zhang lin mang ,yi wo shu ran duo zhou zhu 。
    huang lu di cui xue yi tu ,fu yan jing li jiang chou lv 。
    wang shi suo li jin zai yan ,sha ping shui dan xi jiang pu 。
    mu qi shen zhou an yu gu ,ji mian ou ga ru wen lu 。
    po yi dao ren san mei li ,yi yu shan chuan neng duan qu 。
    fang zhu cheng shui diao huan yao ,sa la sheng xiao bian han shu 。
    jin po ju ran shan shu du ,fen mo kong duo zhen man yu 。
    da liang cui bai yi shan hua ,ceng jian tao hua jing chu tu 。
    jiu han long bi qi chun feng ,bian kong piao ling zuo gong yu 。
    liu ying tan zhi wan yu yu ,mi feng duo rui sui chi gu 。
    yi shi er zi jie jue yi ,qiu ma chuan lei jiu ji lv 。
    hua tang qi xi mo huang jin ,ku dao jin ren bu ru gu 。

    【zhu shi 】:

    fang :

    (yi )①bing lie 。《zhuang zi ·shan mu 》:“fang zhou er ji yu he 。”ye zhi zhu mu bian cheng de fa zi 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“jiang zhi yong yi ,bu ke fang sai 。”②fang yuan 。biao mian ji 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“(sun quan )ge ju jiang dong ,de fang shu qian li 。”③zheng fang ;fang xing 。yu yuan xiang dui 。《zhou li ·kao gong ji ·yu ren 》:“huan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”④fang xiang ;fang wei 。《mo zi ·gong shu 》:“bei fang you wu chen zhe ,yuan jie zi sha zhi 。”⑤fang mian 。《chu ci ·jiu bian 》:“xin chu ti er zhen dang xi ,he suo you zhi duo fang ?”(chu ti :jie ju 。)⑥zheng zhi 。《xin yu ·shen wei 》:“ran hou zhong liang fang zhi zhi ren ,ze de rong yu shi er shi yu zheng 。”⑦de ou ;ou yu 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“ju wu fang tu yin ,xiang su hao shang ,xi jian xi wen 。”⑧zhi de 。gu ren yi wei tian yuan de fang ,gu chen de wei fang 。《huai na zi ·ben jing 》:“dai yuan lv fang 。”⑨fang fa ;ban fa 。《xun zi ·da lve 》:“bo xue er mo fang 。”⑩yao fang ;chu fang 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“jing yu fang yao 。”(11)dao li 。《xun zi ·jun dao 》:“shang xian shi neng ,ze min zhi fang 。”(shang :zun chong 。)(12)bi ni ;bi fang 。《han shu ·wei qing huo qu bing chuan zan 》:“piao (piāo)ji yi fang ci yi ,wei jiang ru ci 。”(piao ji :zhi huo qu bing 。)(13)fu ci 。1.zheng zai 。《han shu ·gao di ji 》:“pei gong 、xiang yu fang gong chen liu 。”2. gang gang 。fang bao 《zuo zhong yi gong yi shi 》:“wu xia yi sheng fu an wo ,fang cheng cao 。”3. jiu yao 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jin zhi shui jun ba shi mo zhong ,fang yu jiang jun hui lie yu wu 。”(zhi :xun lian 。hui lie :yi tong da lie ,shi jiao zhan de wan ci 。)(14)jie ci 。zheng dang 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“fang ci zhi shi ,chen yi shen yu er bu yi mu shi 。” (er )páng [fang yang ]pai huai 。《zuo chuan ·ai gong shi qi nian 》:“ru yu kui wei ,heng liu er fang yang 。”

    zhu :

    ①zhong ;ge 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wen wo zhu gu ,sui ji bai zi 。”(bai zi :da jie 。)《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang shen lv zhu jun gong qi shan 。”(shen :qin zi 。)②xiang dang yu “zhi yu ”。(“zhi ”shi dai ci ,xiang dang yu xian dai han yu de “ta 、ta 、ta ”。)《lie zi · shang wen 》:“tou zhu bo hai zhi wei 。”③jie ci 。xiang dang yu “yu ”。《li ji ·ji yi 》:“xiao di fa zhu chao ting 。”(di :tong “ti ”。)④“zhi hu ”de ge yin 。《zuo chuan ·zhao gong ba nian 》:“zi wen zhu ?”(wen zhu :wen zhi hu ,ting shui guo zhe jian shi qing ma ?)⑤zhu ci 。mo yi 。《shi ·bei feng ·ri yue 》:“ri ju yue zhu ,zhao lin xia tu 。”(ju :zhu ci 。)

    cheng :

    ①peng zhao ;tuo zhao 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“shi hang ren zhi ke (kè)cheng yin 。”(ke :jiu qi 。)fan ye 《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“xia you chan chu ,zhang kou cheng zhi 。”②feng ;jing feng 。《wei shu ·yang bo chuan 》:“cheng hou an fou 。”(hou :wen hou 。)《xin tang shu ·bai guan zhi er 》:“si yi chao jian ,ze cheng zhao lao wen 。”(si yi :si fang bu zu 。zhao :huang di de zhao ling 。lao :wei lao 。)③shou ;jie shou 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“gou lie ding yi ,gan bu cheng ming ?”④jing ci 。meng ;meng shou 。《ru lin wai shi 》di si hui :“ji cheng lao xian sheng hou ai 。”⑤cheng dan ;dan fu 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“ji xiang ren you sha ren zhe ,yin dai cheng zhi 。”⑥ji cheng ;ji xu 。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“wu ben han jia ,shi yi qing bai xiang cheng 。”《hou han shu ·ban biao chuan 》:“han cheng qin zhi ,gai li jun xian 。”liu ji 《liang fu yin 》:“si yun xun huan zhuai ,han shu zi xiang cheng 。”(si yun :si ji 。)⑦tong “cheng ”。chen zhao 。《xun zi ·wang zhi 》:“ci jiang da zhi jian ,cheng jiang da zhi bi 。”(ci :guan cha 。jian :feng xi 。bi :zhi cui bai 。)⑧tong “cheng ”。fu zhu 。《zuo chuan ·ai gong shi ba nian 》:“shi shuai shi er hang ,qing cheng 。”[cheng fa ]zai ren guan li chang yong de qian ci 。yan suo ren zhi wei yi shi mo kuo dang ren shua ,zan you zi ji chong shu 。pan yue 《qiu xing fu 》:“she guan cheng fa ,wei ce chao lie 。”[cheng feng ]1.jie shou jiao hua 。ban gu 《han shu ·wang mang chuan 》:“yu shi xiao da xiang he ,cheng feng cong hua 。”2.yan ying ge shang guan de yi tu 。《hou han shu ·pang can chuan 》:“can ming zhong zhi ,shu wei zuo you suo xian hui ,yi suo ju yong wu di zhi ,si li cheng feng an zhi 。”

    diao :

    (yi )①diao dong 。cui xi 《ji wang zhong su gong ao shi 》:“xu jing bu diao 。”②zhuai huan 。xu ling 《yu tai xin yong ·zhi fu 》:“diao suo chuo han ye ,ming ji ba qiu ri 。”③zheng diao 。chen shou 《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“diao ji fu shui ,yi chong jun shi 。”④ji suan 。ban gu 《han shu ·chao cuo chuan 》:“diao li cheng yi ,wu xia qian jia 。”⑤yin diao 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“wei cheng qu diao xian you qing 。”⑥ren de cai qing feng ge 。qin tao yu 《pin nv 》:“shei ai feng liu gao ge diao ,gong lian shi shi jian shu zhuang 。”⑦gu dai de yi chong fu shui 。han mo 、wei jin you hu diao ,ji an hu zheng shui 。《san guo zhi ·wei shu ·zhao yan chuan 》:“dou wei li tong ji lu hu diao 。”tang dai jian li zu 、yong 、diao zhi du ,reng an hu zheng diao 。⑧zhi sheng diao ,ji zi yin gao di sheng jiang de yin diao 。⑨qiang diao 。(er )tiáo ①xie diao 。hong liang ji 《zhi ping pian 》:“shui han ji yi ,ji tian de diao ji zhi fa ye 。”②diao long ;dan zou 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“ke yi diao su qin ,yue jin jing 。”③chao long ;diao xiao 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·pai diao 》:“kang seng yuan mu shen er bi gao ,wang cheng xiang mei diao zhi 。”④xun yang ;diao jiao 。si ma qian 《shi ji ·qin ben ji 》:“da fei bai shou ,zuo shun diao xun diao shou 。”⑤peng diao ;diao wei 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“gu zhou you hu jiang he ,xi diao hu ding nai 。”⑥yin lv he xie 。ban gu 《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“pi zhi qin se bu diao ,shen zhe bi jie er geng zhang zhi 。”

    yao :

    ①ke zhi bing de zhi wu 。fan zhi yi qie ke zhi bing zhi wu 。《zhou li ·tian guan ·ji yi 》:“yi wu wei 、wu gu 、wu yao yang ji bing 。”(wu yao :zhi cao 、mu 、chong 、dan 、gu 。)②te zhi du yao 。《shui hu quan chuan 》di yi bai er shi hui :“hui dao run zhou ,guo ran yao fa shen si 。”③liao zhi 。《shi jing ·da ya ·ban 》:“bu ke jiu yao 。”④shao yao de jian chen 。jiang kui 《yang zhou man ·chun xi bing shen zhi ri 》:“nian qiao bian gong yao ,nian nian zhi wei shei sheng ?”

    sa :

    (yi )①ba shui san bu zai de shang 。《shi jing ·tang feng ·shan you shu 》:“zi you ting nei ,fu sa fu sao 。”②shi fen san de la xia ;san bo 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》zhi er :“chang wang qian qiu yi sa lei ,xiao tiao yi dai bu tong shi 。”③fen san ;fen 。《yi zhou shu ·da kuang 》:“fu sa ji bi ,xiang zheng bao dai 。”④xiao sa tuo su ;bu ju shu 。《xin tang shu ·yuan lang chuan 》:“hou zhu wen ji cai ,zhao wei 《yue fu 》yi pian ,sa ran mo liu sai 。” (er )xǐ ①xi di 。hou lai xie zuo “xi ”。《zhuang zi ·shan mu 》:“wu yuan jun ku xing qu pi ,sa xin qu yu 。”②xi xue 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”(bi :ti 。)(san )xiǎn [sa ran ]1.han li de yang zi 。《su wen ·feng lun 》:“cou li kai ze sa ran han ,bi ze re er men 。”2.su jing de yang zi 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“shi ri guan fan ju zhi jian zhe ,qun chen mo bu sa ran bian se yi rong zhe 。”3.zheng ji de yang zi 。《xu xia ke you ji ·yue xi you ri ji yi 》:“yi jing shi chuang ling xi xiang ,hu ta sa ran 。” (si )cuǐ gao jun de yang le 。《shi jing ·bei feng ·xin tai 》:“xin tai you sa ,he shui mei mei 。”

    la :

    ①hua xie tuo la 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“sang zhi wei la ,ji xie wo re 。”(wo re :run ze mao 。)②la xia ;jiang xia 。han yu 《yong xue zeng zhang ji 》:“zhi jian zong heng la ,ning zhi yuan jin lai 。”(ning :qi 。)《shi wu cong jun zheng 》:“lei la zhan wo yi 。”③diao la ;cui xie 。lu dang 《ba mao fu 》:“rong la wei yun 。”(rong :rong yao 。yun :ming yun 。)you cui bai 。《guan zi ·zhou ge 》:“cheng er bu la zhe ,wei zhi you ye 。”④liu la ;lun la 。han yu 《ji he na zhang yuan wai wen 》:“wo la yang shan 。”⑤ting liu ;ting zhi 。li zi qing 《fu shi shou yi fu 》:“shan jing feng la 。”⑥cun la 。du fu 《bing che hang 》:“qian cun mo la sheng jing qi 。”⑦gong shi gang jian cheng shi ju hang de qing zhu ji li 。《zuo chuan ·zhao gong qi nian 》:“chu zi cheng zhang hua zhi tai ,yuan yu zhu hou la zhi 。”⑧kai shi 。《shi jing ·zhou song ·fang la 》:“fang yu la zhi ,lv shi zhao kao 。”⑨xin zhong deng chong yao qi wu zhu cheng shi yi gong zhu xie tu ma 。《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“(shu sun wei meng zhong )xiang (xiǎng)da fu yi la zhi 。”(xiang :kuan dai 。)

    sheng :

    ①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”

    xiao :

    ①[ming ]yong sheng si zhi cheng de bao chou 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“ban pi gong ~yi zhang ling ,ji xiang niu tou chong tan zhi 。”②(shao)[ming ]tong “sao ”。zhi chuan shang gua fan de mu zhu 。mu hua 《hai fu 》:“wei chang ~,gua fan xi 。”

    bian :

    ①bian hua ;gai bian 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“(fan li )nai cheng bian zhou fu yu jiang hu ,bian ming yi xing 。”《yi jing ·ji ci xia 》:“《yi 》qiong ze bian ,bian ze tong ,tong ze jiu 。”②shi gai bian 。③bian cheng 。《sou shen ji ·wu qi bian hua 》:“chun fen zhi ri ,ying bian wei jiu ,qiu fen zhi ri ,jiu bian wei ying ,shi zhi hua ye 。”(hua :bian hua 。)④zheng zhi shang huo jun shi shang de tu fa shi jian 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“bi xia bu tu ,chen kong ji wei bian ye 。”⑤zai yi 。《song shi · wang an dan chuan 》:“tian bian bu zu wei 。”⑥zhi bian wen ,tang dai su wen xue de yi chong wen ti 。

    han :

    ①leng 。《li ji ·yue ling 》:“han re bu jie ,min duo nve ji 。”《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“jian ping shui zhi bing ,er zhi tian xia zhi han 。”②pin qiong ;pin han 。du fu 《zi jing fu feng xian xian yong huai 》:“tong ting suo fen bo ,ben zi han nv chu 。”(tong ting :zhi fu gui ren jia 。)《jin shu ·liu yi chuan 》:“shi yi shang pin mo han men ,xia pin mo shi zu 。”③hai pa ;wei ju 。《liao zhai zhi yi ·xin shi si niang 》:“wu ru jian gu ,lang ben chi (chī)jiao ,shu mao han xin 。”(chi :mao tou ying 。)

    shu :

    ①tian qi yan re 。《shi jing · da ya ·yun han 》:“wo xin dan shu ,you xin ru xun 。”(xun :tong “xun ”,xun zheng 。)②zhi cheng xia 。《huai na zi ·ren jian 》:“min chun yi li geng ,shu yi jiang yun 。”