• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 豈不懷歸,畏此罪罟。

    “豈不懷歸,畏此罪罟。”詩句出處:《小明》;是先秦詩人詩經的作品。

    明明上天,照臨下土。
    我征徂西,至於艽野。
    二月初吉,載離寒暑。
    心之憂矣,其毒大苦。
    念彼共人,涕零如雨。
    豈不懷歸,畏此罪罟。

    昔我往矣,日月方除。
    曷雲其還,歲聿雲莫。
    念我獨兮,我事恐庶。
    心之憂矣,憚我不暇。
    念彼共人,睠睠懷顧。
    豈不懷歸,畏此譴怒。

    昔我往矣,日月方奧。
    曷雲其還,政事愈蹙。
    歲聿雲莫,采蕭獲菽。
    心之憂矣,自詒伊戚。
    念彼共人,興言出宿。
    豈不懷歸,畏此反覆。

    嗟爾君子,無恒安處。
    靖共爾位,正直是與。
    神之聽之,式榖以女。

    嗟二君子,無恒安處。
    靖共爾位,正直是與。
    神之聽之,介爾景福。

    【註釋】:

    豈:

    (一)副詞。①表示反問。相當於“難道”、“怎麼”。《左傳·僖公五年》:“晉,吾宗也,豈害我哉?”②表示推測或疑問。相當於“是否”。《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“諸葛孔明者,臥龍也,將軍豈願見之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快樂;和樂。《詩經·小雅·魚藻》:“豈樂飲酒。”[豈弟]同“愷悌”。和悅可親。《詩經·齊風·載驅》:“齊子豈弟。”(齊子:齊國國君的女兒。)

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    懷:

     【懷】《字彙補》敷救切,音副。怒也。(懷)〔古文〕褱《唐韻》戸乖切《集韻》《韻會》乎乖切,音槐。《說文》念思也。從心褱聲。《論語》君子懷德。又歸也。《書·大禹謨》黎民懷之。《註》歸之也。又來也。《詩·齊風》曷又懷止。又《周頌》懷柔百神。《註》懷,來也。又安也。《書·秦誓》邦之榮懷。《詩·王風》懷哉懷哉。又包也。《書·堯典》蕩蕩懷山襄陵。又藏也。《論語》懷其寶,而迷其邦。《禮·曲禮》其有核者,懷其核。又慰也。《詩·檜風》懷之好音。又懷抱,胷臆也。《左傳·成十七年》瓊瑰盈吾懷乎。《論語》然後免於父母之懷。《史記·貨殖傳》淮北郡、汝南

    歸:

    (一)①出嫁;嫁。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”②返回。陶潛《歸園田居》:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”(興:起來。)③送回;交還。《孟子· 盡心上》:“久假而不歸。”(假:借)④歸依;歸附。范仲淹《嶽陽樓記》:“微斯人,吾誰與歸?”(微:如果沒有。)⑤結局;歸宿。《周易·系辭下》:“天下同歸而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《爾雅·釋訓》:“鬼之為言歸也。” (二)kuì ①通“饋”。贈送。《論語·陽貨》:“(陽貨)歸孔子豚。”《史記·周本紀》:“晉唐叔得嘉谷,獻之成王,成王以歸周公於兵所。”②通“愧”。慚愧。《戰國策·秦策一》:“狀有歸色。”

    畏:

    ①恐懼;害怕。《史記·廉頗藺相如列傳》:“趙王畏秦,欲毋行。”②憂慮;擔心。《史記 ·項羽本紀》:“今卒少惰矣,秦兵日益,臣為君畏之!”③嚇唬;使害怕。《韓非子·忠孝》:“又且畏之以罰,然後不敢退。”④敬服。《論語·子罕》:“後生可畏,焉知來者之不如今也?”⑤通“隈”。弓的彎曲處。《周禮·考工記· 弓人》:“夫角之中,恒當弓之畏。”⑥通“威(wēi)”。威嚴。《韓非子·主道》:“其行罰也,畏乎如雷霆。”

    此:

    ①代詞。這;這個。《孟子·公孫醜下》:“彼一時,此一時也。”《禮記·禮運》:“此之謂大同。”②這樣;這般。庾信《哀江南賦》:“天何為而此醉。”③副詞。乃;則。《後漢書·黃瓊傳》:“必待堯舜之君,此為志士終無時矣。”

    罪:

    ①罪惡;犯法行為。《詩經·小雅·十月之交》:“無罪無辜,讒口囂囂。”(囂囂áoáo:眾口詆毀的樣子。)《荀子·王制》:“無功不賞,無罪不罰。”《史記·魏其武安侯列傳》:“武安又盛毀灌夫所橫恣,罪逆不道。”②過失;過錯。《左傳·僖公三十三年》:“大夫何罪?”《史記·項羽本紀》:“此天之亡我,非戰之罪也。”③罪人。《呂氏春秋·慎大》:“出拘救罪。”④懲處;治罪。《韓非子·五蠹》:“春離法者罪。”(離:通“罹”。觸犯。)⑤歸罪。《孟子·梁惠王上》:“王無罪歲,斯天下之民至焉。”

    罟:

    ①網的總稱。《孟子·梁惠王上》:“數罟不入洿池,魚鱉不可勝食也。”②法網。《詩經·小雅·小明》:“豈不懷歸?畏此罪罟。”


  • 岂不怀归,畏此罪罟。

    “岂不怀归,畏此罪罟。”诗句出处:《小明》;是先秦诗人诗经的作品。

    明明上天,照临下土。
    我征徂西,至于艽野。
    二月初吉,载离寒暑。
    心之忧矣,其毒大苦。
    念彼共人,涕零如雨。
    岂不怀归,畏此罪罟。

    昔我往矣,日月方除。
    曷云其还,岁聿云莫。
    念我独兮,我事恐庶。
    心之忧矣,惮我不暇。
    念彼共人,睠睠怀顾。
    岂不怀归,畏此谴怒。

    昔我往矣,日月方奥。
    曷云其还,政事愈蹙。
    岁聿云莫,采萧获菽。
    心之忧矣,自诒伊戚。
    念彼共人,兴言出宿。
    岂不怀归,畏此反覆。

    嗟尔君子,无恒安处。
    靖共尔位,正直是与。
    神之听之,式榖以女。

    嗟二君子,无恒安处。
    靖共尔位,正直是与。
    神之听之,介尔景福。

    【注释】:

    岂:

    (一)副词。①表示反问。相当于“难道”、“怎么”。《左传·僖公五年》:“晋,吾宗也,岂害我哉?”②表示推测或疑问。相当于“是否”。《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“诸葛孔明者,卧龙也,将军岂愿见之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快乐;和乐。《诗经·小雅·鱼藻》:“岂乐饮酒。”[岂弟]同“愷悌”。和悦可亲。《诗经·齐风·载驱》:“齐子岂弟。”(齐子:齐国国君的女儿。)

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    怀:

     【怀】《字彙補》敷救切,音副。怒也。(懷)〔古文〕褱《唐韻》戸乖切《集韻》《韻會》乎乖切,音槐。《說文》念思也。从心褱聲。《論語》君子懷德。又歸也。《書·大禹謨》黎民懷之。《註》歸之也。又來也。《詩·齊風》曷又懷止。又《周頌》懷柔百神。《註》懷,來也。又安也。《書·秦誓》邦之榮懷。《詩·王風》懷哉懷哉。又包也。《書·堯典》蕩蕩懷山襄陵。又藏也。《論語》懷其寶,而迷其邦。《禮·曲禮》其有核者,懷其核。又慰也。《詩·檜風》懷之好音。又懷抱,胷臆也。《左傳·成十七年》瓊瑰盈吾懷乎。《論語》然後免於父母之懷。《史記·貨殖傳》淮北郡、汝南

    归:

    (一)①出嫁;嫁。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”②返回。陶潜《归园田居》:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”(兴:起来。)③送回;交还。《孟子· 尽心上》:“久假而不归。”(假:借)④归依;归附。范仲淹《岳阳楼记》:“微斯人,吾谁与归?”(微:如果没有。)⑤结局;归宿。《周易·系辞下》:“天下同归而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《尔雅·释训》:“鬼之为言归也。” (二)kuì ①通“馈”。赠送。《论语·阳货》:“(阳货)归孔子豚。”《史记·周本纪》:“晋唐叔得嘉谷,献之成王,成王以归周公于兵所。”②通“愧”。惭愧。《战国策·秦策一》:“状有归色。”

    畏:

    ①恐惧;害怕。《史记·廉颇蔺相如列传》:“赵王畏秦,欲毋行。”②忧虑;担心。《史记 ·项羽本纪》:“今卒少惰矣,秦兵日益,臣为君畏之!”③吓唬;使害怕。《韩非子·忠孝》:“又且畏之以罚,然后不敢退。”④敬服。《论语·子罕》:“后生可畏,焉知来者之不如今也?”⑤通“隈”。弓的弯曲处。《周礼·考工记· 弓人》:“夫角之中,恒当弓之畏。”⑥通“威(wēi)”。威严。《韩非子·主道》:“其行罚也,畏乎如雷霆。”

    此:

    ①代词。这;这个。《孟子·公孙丑下》:“彼一时,此一时也。”《礼记·礼运》:“此之谓大同。”②这样;这般。庾信《哀江南赋》:“天何为而此醉。”③副词。乃;则。《后汉书·黄琼传》:“必待尧舜之君,此为志士终无时矣。”

    罪:

    ①罪恶;犯法行为。《诗经·小雅·十月之交》:“无罪无辜,谗口嚣嚣。”(嚣嚣áoáo:众口诋毁的样子。)《荀子·王制》:“无功不赏,无罪不罚。”《史记·魏其武安侯列传》:“武安又盛毁灌夫所横恣,罪逆不道。”②过失;过错。《左传·僖公三十三年》:“大夫何罪?”《史记·项羽本纪》:“此天之亡我,非战之罪也。”③罪人。《吕氏春秋·慎大》:“出拘救罪。”④惩处;治罪。《韩非子·五蠹》:“春离法者罪。”(离:通“罹”。触犯。)⑤归罪。《孟子·梁惠王上》:“王无罪岁,斯天下之民至焉。”

    罟:

    ①网的总称。《孟子·梁惠王上》:“数罟不入洿池,鱼鳖不可胜食也。”②法网。《诗经·小雅·小明》:“岂不怀归?畏此罪罟。”


  • qi bu huai gui ,wei ci zui gu 。

    “qi bu huai gui ,wei ci zui gu 。”shi gou chu chu :《xiao ming 》;shi xian qin shi ren shi jing de zuo pin 。

    ming ming shang tian ,zhao lin xia tu 。
    wo zheng cu xi ,zhi yu jiao ye 。
    er yue chu ji ,zai li han shu 。
    xin zhi you yi ,ji du da ku 。
    nian bi gong ren ,ti ling ru yu 。
    qi bu huai gui ,wei ci zui gu 。

    xi wo wang yi ,ri yue fang chu 。
    he yun ji hai ,sui yu yun mo 。
    nian wo du xi ,wo shi kong shu 。
    xin zhi you yi ,dan wo bu xia 。
    nian bi gong ren ,juan juan huai gu 。
    qi bu huai gui ,wei ci qian nu 。

    xi wo wang yi ,ri yue fang ao 。
    he yun ji hai ,zheng shi yu cu 。
    sui yu yun mo ,cai xiao huo shu 。
    xin zhi you yi ,zi dai yi qi 。
    nian bi gong ren ,xing yan chu su 。
    qi bu huai gui ,wei ci fan fu 。

    jie er jun zi ,mo heng an chu 。
    jing gong er wei ,zheng zhi shi yu 。
    shen zhi ting zhi ,shi gu yi nv 。

    jie er jun zi ,mo heng an chu 。
    jing gong er wei ,zheng zhi shi yu 。
    shen zhi ting zhi ,jie er jing fu 。

    【zhu shi 】:

    qi :

    (yi )fu ci 。①biao shi fan wen 。xiang dang yu “nan dao ”、“zen me ”。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin ,wu zong ye ,qi hai wo zai ?”②biao shi tui ce huo yi wen 。xiang dang yu “shi fou ”。《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“zhu ge kong ming zhe ,wo long ye ,jiang jun qi yuan jian zhi hu ?”(er )kǎi tong “愷”。kuai le ;he le 。《shi jing ·xiao ya ·yu zao 》:“qi le yin jiu 。”[qi di ]tong “愷ti ”。he yue ke qin 。《shi jing ·ji feng ·zai qu 》:“ji zi qi di 。”(ji zi :ji guo guo jun de nv er 。)

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    huai :

     【huai 】《zi 彙補》fu jiu qie ,yin fu 。nu ye 。(懷)〔gu wen 〕huai 《tang 韻》hu guai qie 《ji 韻》《韻會》hu guai qie ,yin huai 。《說wen 》nian sai ye 。cong xin huai 聲。《論語》jun zi 懷de 。you 歸ye 。《書·da yu 謨》li min 懷zhi 。《註》歸zhi ye 。you 來ye 。《詩·齊風》he you 懷zhi 。you 《zhou 頌》懷rou bai shen 。《註》懷,來ye 。you an ye 。《書·qin shi 》bang zhi 榮懷。《詩·wang 風》懷zai 懷zai 。you bao ye 。《書·堯dian 》蕩蕩懷shan xiang ling 。you cang ye 。《論語》懷ji 寶,er mi ji bang 。《禮·qu 禮》ji you he zhe ,懷ji he 。you wei ye 。《詩·檜風》懷zhi hao yin 。you 懷bao ,xiong yi ye 。《zuo 傳·cheng shi qi nian 》瓊gui ying wu 懷hu 。《論語》ran hou mian wu fu mu zhi 懷。《shi 記·貨shi 傳》huai bei jun 、ru na

    gui :

    (yi )①chu jia ;jia 。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”②fan hui 。tao qian 《gui yuan tian ju 》:“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”(xing :qi lai 。)③song hui ;jiao hai 。《meng zi · jin xin shang 》:“jiu jia er bu gui 。”(jia :jie )④gui yi ;gui fu 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“wei si ren ,wu shei yu gui ?”(wei :ru guo mei you 。)⑤jie ju ;gui su 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“tian xia tong gui er shu tu 。”(shu :bu tong 。tu :lu 。)⑥si 。《er ya ·shi xun 》:“gui zhi wei yan gui ye 。” (er )kuì ①tong “kui ”。zeng song 。《lun yu ·yang huo 》:“(yang huo )gui kong zi tun 。”《shi ji ·zhou ben ji 》:“jin tang shu de jia gu ,suo zhi cheng wang ,cheng wang yi gui zhou gong yu bing suo 。”②tong “kui ”。can kui 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“zhuang you gui se 。”

    wei :

    ①kong ju ;hai pa 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“zhao wang wei qin ,yu wu hang 。”②you lv ;dan xin 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin cu shao duo yi ,qin bing ri yi ,chen wei jun wei zhi !”③he hu ;shi hai pa 。《han fei zi ·zhong xiao 》:“you ju wei zhi yi fa ,ran hou bu gan tui 。”④jing fu 。《lun yu ·zi han 》:“hou sheng ke wei ,yan zhi lai zhe zhi bu ru jin ye ?”⑤tong “wei ”。gong de wan qu chu 。《zhou li ·kao gong ji · gong ren 》:“fu jiao zhi zhong ,heng dang gong zhi wei 。”⑥tong “wei (wēi)”。wei yan 。《han fei zi ·zhu dao 》:“ji hang fa ye ,wei hu ru lei ting 。”

    ci :

    ①dai ci 。zhe ;zhe ge 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“bi yi shi ,ci yi shi ye 。”《li ji ·li yun 》:“ci zhi wei da tong 。”②zhe yang ;zhe ban 。yu xin 《ai jiang na fu 》:“tian he wei er ci zui 。”③fu ci 。nai ;ze 。《hou han shu ·huang qiong chuan 》:“bi dai yao shun zhi jun ,ci wei zhi shi zhong mo shi yi 。”

    zui :

    ①zui e ;fan fa hang wei 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“mo zui mo gu ,chan kou ao ao 。”(ao ao áoáo:zhong kou di hui de yang zi 。)《xun zi ·wang zhi 》:“mo gong bu shang ,mo zui bu fa 。”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“wu an you cheng hui guan fu suo heng zi ,zui ni bu dao 。”②guo shi ;guo cuo 。《zuo chuan ·xi gong san shi san nian 》:“da fu he zui ?”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“ci tian zhi wang wo ,fei zhan zhi zui ye 。”③zui ren 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“chu ju jiu zui 。”④cheng chu ;zhi zui 。《han fei zi ·wu du 》:“chun li fa zhe zui 。”(li :tong “li ”。chu fan 。)⑤gui zui 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang mo zui sui ,si tian xia zhi min zhi yan 。”

    gu :

    ①wang de zong chen 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“shu gu bu ru hu chi ,yu bie bu ke sheng shi ye 。”②fa wang 。《shi jing ·xiao ya ·xiao ming 》:“qi bu huai gui ?wei ci zui gu 。”