• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 荼蓼朽止,黍稷茂止。

    “荼蓼朽止,黍稷茂止。”詩句出處:《良耜》;是先秦詩人詩經的作品。

    畟畟良耜,俶載南畝。
    播厥百谷,實函斯活。
    或來瞻女,載筐及筥。
    其饟伊黍,其笠伊糾。
    其鎛斯趙,以薅荼蓼。
    荼蓼朽止,黍稷茂止。
    或之挃挃,積之栗栗。
    其崇如墉,其比如櫛,以開百室。
    百室盈止,婦子寧止。
    殺時犉牡,有捄其角。
    以似以續,續古之人。

    【註釋】:

    荼:

    (一)①一種苦菜。《詩經·邶風·谷風》:“誰謂荼苦?其甘如薺(jì)。”②茅、葦之類的白花。《國語·吳語》:“萬人以為方陣,皆白裳、白旂、素甲、白羽之矰,望之如荼。”③通“塗2(塗)”。泥土。孫楚《為石仲容與孫皓書》:“生人陷荼炭之艱。”(生人:百姓。)(二)shū ①一種上圓下方的玉,古代朝會時所持。《荀子·大略》:“天子禦珽,諸侯禦荼。”(珽tǐng:玉笏。)②通“舒”。舒緩;緩慢。《周禮·考工記·弓人》:“斫目必荼。”

    蓼:

    (一)①草名。味辛辣,可作調味用。李賀《春歸昌谷》:“逸目駢甘華,羈心如荼蓼。”②辛苦。《新唐書·李景略傳》:“與士同甘蓼。”《詩經·周頌·小毖》:“未堪傢多難,予又集於蓼。”③周代諸侯國名。1. 姬姓。在今河南省固始縣。2. 己姓。在今河南省唐河縣。 (二)lù 長大的樣子。《詩經·小雅·蓼蕭》:“蓼彼蕭斯,零露湑兮。”(蕭:艾蒿。斯:語氣詞。零:落。湑:晶瑩貌。)

    朽:

    ①腐爛。《荀子·勸學》:“鍥而舍之,朽木不折。”②衰老。《晉書·張忠傳》:“年朽花落。”③磨滅。曹操《加棗祗子處中封爵並祀祗令》:“為不朽之事。”

    止:

    ①腳。後作“趾”。《漢書·刑法志》:“當斬左止者,笞(chī)五百。”(笞:用竹板打。)②至;到。朱熹《乙卯八月晦日浮翠亭次叔通韻》:“群賢亦戾止,共此一日閑。”(戾:到達。)③停止。《莊子·齊物論》:“曩(nǎng)子行,今子止。”(曩:以往。子:您。)④禁止;阻止《韓非子·有度》:“止詐偽,莫如刑。”⑤停留。《徐霞客遊記·遊黃山記》:“復從峽度棧以上,止文殊院。”(棧:棧道。)⑥居住;棲息。《論語·微子》:“止子路宿。”《詩經 · 秦風·黃鳥》:“交交黃鳥,止於桑。”(交交:鳥鳴聲。)⑦副詞。隻是;僅僅。《莊子·天運》:“止可以一宿,而不可久處。”柳宗元《三戒·黔之驢》:“虎因喜,計之曰:‘技止此耳。’”⑧語氣詞。《詩經·小雅·車舝》:“高山仰止,景行行止。”(景行:大道。)

    黍:

    ①谷名。子實叫黍子,可供食用和釀酒。《管子·輕重》:“黍者,谷之美者也。”②古代度量衡的基準。《孫子算經》卷上:“稱之所起,起於黍,十黍為一絫,十絫為一銖。”

    稷:

    ①粟。一說稷是不粘的黍。《詩經·王風·黍離》:“彼黍離離,彼稷之苗。”(離離:茂盛。)《呂氏春秋·用民》:“夫種麥而得麥,種稷而得稷。”②稷為谷類的總名,古代奉為五谷之神,與土地之神“社”合稱“社稷”。《荀子·禮論》:“故社祭社也,稷祭稷也。”③主管農事的官。《左傳· 昭公二十九年》:“稷,田正也。”④迅疾;敏捷。《詩經·小雅·楚茨》:“既齊既稷”。

    茂:

    ①草木生長繁盛。《詩經·小雅·斯幹》:“如竹苞矣,如松茂矣。”《荀子·致士》:“山林茂而禽獸歸之。”②豐富;美好。《楚辭·離騷》:“夫維聖哲以茂行兮,茍得用此下土。”(茍:乃。下土:天下。)《漢書·楚元王傳》:“資質淑茂。”③優秀。《漢書 ·朱邑傳》:“廣延茂士。”④通“懋”。勸勉;勉勵。《史記·周本紀》:“先王之於民也,茂正其德而厚其性。”

    止:

    ①腳。後作“趾”。《漢書·刑法志》:“當斬左止者,笞(chī)五百。”(笞:用竹板打。)②至;到。朱熹《乙卯八月晦日浮翠亭次叔通韻》:“群賢亦戾止,共此一日閑。”(戾:到達。)③停止。《莊子·齊物論》:“曩(nǎng)子行,今子止。”(曩:以往。子:您。)④禁止;阻止《韓非子·有度》:“止詐偽,莫如刑。”⑤停留。《徐霞客遊記·遊黃山記》:“復從峽度棧以上,止文殊院。”(棧:棧道。)⑥居住;棲息。《論語·微子》:“止子路宿。”《詩經 · 秦風·黃鳥》:“交交黃鳥,止於桑。”(交交:鳥鳴聲。)⑦副詞。隻是;僅僅。《莊子·天運》:“止可以一宿,而不可久處。”柳宗元《三戒·黔之驢》:“虎因喜,計之曰:‘技止此耳。’”⑧語氣詞。《詩經·小雅·車舝》:“高山仰止,景行行止。”(景行:大道。)


  • 荼蓼朽止,黍稷茂止。

    “荼蓼朽止,黍稷茂止。”诗句出处:《良耜》;是先秦诗人诗经的作品。

    畟畟良耜,俶载南亩。
    播厥百谷,实函斯活。
    或来瞻女,载筐及筥。
    其饟伊黍,其笠伊纠。
    其镈斯赵,以薅荼蓼。
    荼蓼朽止,黍稷茂止。
    或之挃挃,积之栗栗。
    其崇如墉,其比如栉,以开百室。
    百室盈止,妇子宁止。
    杀时犉牡,有捄其角。
    以似以续,续古之人。

    【注释】:

    荼:

    (一)①一种苦菜。《诗经·邶风·谷风》:“谁谓荼苦?其甘如荠(jì)。”②茅、苇之类的白花。《国语·吴语》:“万人以为方阵,皆白裳、白旂、素甲、白羽之矰,望之如荼。”③通“涂2(塗)”。泥土。孙楚《为石仲容与孙皓书》:“生人陷荼炭之艰。”(生人:百姓。)(二)shū ①一种上圆下方的玉,古代朝会时所持。《荀子·大略》:“天子御珽,诸侯御荼。”(珽tǐng:玉笏。)②通“舒”。舒缓;缓慢。《周礼·考工记·弓人》:“斫目必荼。”

    蓼:

    (一)①草名。味辛辣,可作调味用。李贺《春归昌谷》:“逸目骈甘华,羁心如荼蓼。”②辛苦。《新唐书·李景略传》:“与士同甘蓼。”《诗经·周颂·小毖》:“未堪家多难,予又集于蓼。”③周代诸侯国名。1. 姬姓。在今河南省固始县。2. 己姓。在今河南省唐河县。 (二)lù 长大的样子。《诗经·小雅·蓼萧》:“蓼彼萧斯,零露湑兮。”(萧:艾蒿。斯:语气词。零:落。湑:晶莹貌。)

    朽:

    ①腐烂。《荀子·劝学》:“锲而舍之,朽木不折。”②衰老。《晋书·张忠传》:“年朽花落。”③磨灭。曹操《加枣祗子处中封爵并祀祗令》:“为不朽之事。”

    止:

    ①脚。后作“趾”。《汉书·刑法志》:“当斩左止者,笞(chī)五百。”(笞:用竹板打。)②至;到。朱熹《乙卯八月晦日浮翠亭次叔通韵》:“群贤亦戾止,共此一日闲。”(戾:到达。)③停止。《庄子·齐物论》:“曩(nǎng)子行,今子止。”(曩:以往。子:您。)④禁止;阻止《韩非子·有度》:“止诈伪,莫如刑。”⑤停留。《徐霞客游记·游黄山记》:“复从峡度栈以上,止文殊院。”(栈:栈道。)⑥居住;栖息。《论语·微子》:“止子路宿。”《诗经 · 秦风·黄鸟》:“交交黄鸟,止于桑。”(交交:鸟鸣声。)⑦副词。只是;仅仅。《庄子·天运》:“止可以一宿,而不可久处。”柳宗元《三戒·黔之驴》:“虎因喜,计之曰:‘技止此耳。’”⑧语气词。《诗经·小雅·车舝》:“高山仰止,景行行止。”(景行:大道。)

    黍:

    ①谷名。子实叫黍子,可供食用和酿酒。《管子·轻重》:“黍者,谷之美者也。”②古代度量衡的基准。《孙子算经》卷上:“称之所起,起于黍,十黍为一絫,十絫为一铢。”

    稷:

    ①粟。一说稷是不粘的黍。《诗经·王风·黍离》:“彼黍离离,彼稷之苗。”(离离:茂盛。)《吕氏春秋·用民》:“夫种麦而得麦,种稷而得稷。”②稷为谷类的总名,古代奉为五谷之神,与土地之神“社”合称“社稷”。《荀子·礼论》:“故社祭社也,稷祭稷也。”③主管农事的官。《左传· 昭公二十九年》:“稷,田正也。”④迅疾;敏捷。《诗经·小雅·楚茨》:“既齐既稷”。

    茂:

    ①草木生长繁盛。《诗经·小雅·斯干》:“如竹苞矣,如松茂矣。”《荀子·致士》:“山林茂而禽兽归之。”②丰富;美好。《楚辞·离骚》:“夫维圣哲以茂行兮,苟得用此下土。”(苟:乃。下土:天下。)《汉书·楚元王传》:“资质淑茂。”③优秀。《汉书 ·朱邑传》:“广延茂士。”④通“懋”。劝勉;勉励。《史记·周本纪》:“先王之于民也,茂正其德而厚其性。”

    止:

    ①脚。后作“趾”。《汉书·刑法志》:“当斩左止者,笞(chī)五百。”(笞:用竹板打。)②至;到。朱熹《乙卯八月晦日浮翠亭次叔通韵》:“群贤亦戾止,共此一日闲。”(戾:到达。)③停止。《庄子·齐物论》:“曩(nǎng)子行,今子止。”(曩:以往。子:您。)④禁止;阻止《韩非子·有度》:“止诈伪,莫如刑。”⑤停留。《徐霞客游记·游黄山记》:“复从峡度栈以上,止文殊院。”(栈:栈道。)⑥居住;栖息。《论语·微子》:“止子路宿。”《诗经 · 秦风·黄鸟》:“交交黄鸟,止于桑。”(交交:鸟鸣声。)⑦副词。只是;仅仅。《庄子·天运》:“止可以一宿,而不可久处。”柳宗元《三戒·黔之驴》:“虎因喜,计之曰:‘技止此耳。’”⑧语气词。《诗经·小雅·车舝》:“高山仰止,景行行止。”(景行:大道。)


  • tu liao xiu zhi ,shu ji mao zhi 。

    “tu liao xiu zhi ,shu ji mao zhi 。”shi gou chu chu :《liang si 》;shi xian qin shi ren shi jing de zuo pin 。

    ce ce liang si ,chu zai na mu 。
    bo jue bai gu ,shi han si huo 。
    huo lai zhan nv ,zai kuang ji ju 。
    ji xiang yi shu ,ji li yi jiu 。
    ji bo si zhao ,yi hao tu liao 。
    tu liao xiu zhi ,shu ji mao zhi 。
    huo zhi zhi zhi ,ji zhi li li 。
    ji chong ru yong ,ji bi ru zhi ,yi kai bai shi 。
    bai shi ying zhi ,fu zi ning zhi 。
    sha shi chun mu ,you ju ji jiao 。
    yi shi yi xu ,xu gu zhi ren 。

    【zhu shi 】:

    tu :

    (yi )①yi chong ku cai 。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“shei wei tu ku ?ji gan ru ci (jì)。”②mao 、wei zhi lei de bai hua 。《guo yu ·wu yu 》:“mo ren yi wei fang zhen ,jie bai chang 、bai 旂、su jia 、bai yu zhi zeng ,wang zhi ru tu 。”③tong “tu 2(塗)”。ni tu 。sun chu 《wei dan zhong rong yu sun hao shu 》:“sheng ren xian tu tan zhi jian 。”(sheng ren :bai xing 。)(er )shū ①yi chong shang yuan xia fang de yu ,gu dai chao hui shi suo chi 。《xun zi ·da lve 》:“tian zi yu ting ,zhu hou yu tu 。”(ting tǐng:yu hu 。)②tong “shu ”。shu huan ;huan man 。《zhou li ·kao gong ji ·gong ren 》:“zhuo mu bi tu 。”

    liao :

    (yi )①cao ming 。wei xin la ,ke zuo diao wei yong 。li he 《chun gui chang gu 》:“yi mu pian gan hua ,ji xin ru tu liao 。”②xin ku 。《xin tang shu ·li jing lve chuan 》:“yu shi tong gan liao 。”《shi jing ·zhou song ·xiao bi 》:“wei kan jia duo nan ,yu you ji yu liao 。”③zhou dai zhu hou guo ming 。1. ji xing 。zai jin he na sheng gu shi xian 。2. ji xing 。zai jin he na sheng tang he xian 。 (er )lù chang da de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·liao xiao 》:“liao bi xiao si ,ling lou xu xi 。”(xiao :ai hao 。si :yu qi ci 。ling :la 。xu :jing ying mao 。)

    xiu :

    ①fu lan 。《xun zi ·quan xue 》:“qie er she zhi ,xiu mu bu she 。”②cui lao 。《jin shu ·zhang zhong chuan 》:“nian xiu hua la 。”③mo mie 。cao cao 《jia zao zhi zi chu zhong feng jue bing si zhi ling 》:“wei bu xiu zhi shi 。”

    zhi :

    ①jiao 。hou zuo “zhi ”。《han shu ·xing fa zhi 》:“dang zhan zuo zhi zhe ,chi (chī)wu bai 。”(chi :yong zhu ban da 。)②zhi ;dao 。zhu xi 《yi mao ba yue hui ri fu cui ting ci shu tong yun 》:“qun xian yi li zhi ,gong ci yi ri xian 。”(li :dao da 。)③ting zhi 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“nang (nǎng)zi hang ,jin zi zhi 。”(nang :yi wang 。zi :nin 。)④jin zhi ;zu zhi 《han fei zi ·you du 》:“zhi zha wei ,mo ru xing 。”⑤ting liu 。《xu xia ke you ji ·you huang shan ji 》:“fu cong xia du zhan yi shang ,zhi wen shu yuan 。”(zhan :zhan dao 。)⑥ju zhu ;qi xi 。《lun yu ·wei zi 》:“zhi zi lu su 。”《shi jing · qin feng ·huang diao 》:“jiao jiao huang diao ,zhi yu sang 。”(jiao jiao :diao ming sheng 。)⑦fu ci 。zhi shi ;jin jin 。《zhuang zi ·tian yun 》:“zhi ke yi yi su ,er bu ke jiu chu 。”liu zong yuan 《san jie ·qian zhi lv 》:“hu yin xi ,ji zhi yue :‘ji zhi ci er 。’”⑧yu qi ci 。《shi jing ·xiao ya ·che xia 》:“gao shan yang zhi ,jing hang hang zhi 。”(jing hang :da dao 。)

    shu :

    ①gu ming 。zi shi jiao shu zi ,ke gong shi yong he niang jiu 。《guan zi ·qing chong 》:“shu zhe ,gu zhi mei zhe ye 。”②gu dai du liang heng de ji zhun 。《sun zi suan jing 》juan shang :“chen zhi suo qi ,qi yu shu ,shi shu wei yi lei ,shi lei wei yi zhu 。”

    ji :

    ①su 。yi shui ji shi bu nian de shu 。《shi jing ·wang feng ·shu li 》:“bi shu li li ,bi ji zhi miao 。”(li li :mao cheng 。)《lv shi chun qiu ·yong min 》:“fu chong mai er de mai ,chong ji er de ji 。”②ji wei gu lei de zong ming ,gu dai feng wei wu gu zhi shen ,yu tu de zhi shen “she ”ge chen “she ji ”。《xun zi ·li lun 》:“gu she ji she ye ,ji ji ji ye 。”③zhu guan nong shi de guan 。《zuo chuan · zhao gong er shi jiu nian 》:“ji ,tian zheng ye 。”④xun ji ;min jie 。《shi jing ·xiao ya ·chu ci 》:“ji ji ji ji ”。

    mao :

    ①cao mu sheng chang fan cheng 。《shi jing ·xiao ya ·si gan 》:“ru zhu bao yi ,ru song mao yi 。”《xun zi ·zhi shi 》:“shan lin mao er qin shou gui zhi 。”②feng fu ;mei hao 。《chu ci ·li sao 》:“fu wei sheng zhe yi mao hang xi ,gou de yong ci xia tu 。”(gou :nai 。xia tu :tian xia 。)《han shu ·chu yuan wang chuan 》:“zi zhi shu mao 。”③you xiu 。《han shu ·zhu yi chuan 》:“an yan mao shi 。”④tong “mao ”。quan mian ;mian li 。《shi ji ·zhou ben ji 》:“xian wang zhi yu min ye ,mao zheng ji de er hou ji xing 。”

    zhi :

    ①jiao 。hou zuo “zhi ”。《han shu ·xing fa zhi 》:“dang zhan zuo zhi zhe ,chi (chī)wu bai 。”(chi :yong zhu ban da 。)②zhi ;dao 。zhu xi 《yi mao ba yue hui ri fu cui ting ci shu tong yun 》:“qun xian yi li zhi ,gong ci yi ri xian 。”(li :dao da 。)③ting zhi 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“nang (nǎng)zi hang ,jin zi zhi 。”(nang :yi wang 。zi :nin 。)④jin zhi ;zu zhi 《han fei zi ·you du 》:“zhi zha wei ,mo ru xing 。”⑤ting liu 。《xu xia ke you ji ·you huang shan ji 》:“fu cong xia du zhan yi shang ,zhi wen shu yuan 。”(zhan :zhan dao 。)⑥ju zhu ;qi xi 。《lun yu ·wei zi 》:“zhi zi lu su 。”《shi jing · qin feng ·huang diao 》:“jiao jiao huang diao ,zhi yu sang 。”(jiao jiao :diao ming sheng 。)⑦fu ci 。zhi shi ;jin jin 。《zhuang zi ·tian yun 》:“zhi ke yi yi su ,er bu ke jiu chu 。”liu zong yuan 《san jie ·qian zhi lv 》:“hu yin xi ,ji zhi yue :‘ji zhi ci er 。’”⑧yu qi ci 。《shi jing ·xiao ya ·che xia 》:“gao shan yang zhi ,jing hang hang zhi 。”(jing hang :da dao 。)