• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 乘彼垝垣,以望復關。

    “乘彼垝垣,以望復關。”詩句出處:《氓》;是先秦詩人詩經的作品。

    氓之蚩蚩,抱佈貿絲。匪來貿絲,來即我謀。
    送子涉淇,至於頓丘。匪我愆期,子無良媒。
    將子無怒,秋以為期。

    乘彼垝垣,以望復關。不見復關,泣涕漣漣。
    既見復關,載笑載言。爾卜爾筮,體無咎言。
    以爾車來,以我賄遷。

    桑之未落,其葉沃若。於嗟鳩兮,無食桑葚;
    於嗟女兮,無與士耽。士之耽兮,猶可說也;
    女之耽兮,不可說也。

    桑之落矣,其黃而隕。自我徂爾,三歲食貧。
    淇水湯湯,漸車帷裳。女也不爽,士貳其行。
    士也罔極,二三其德。

    三歲為婦,靡室勞矣;夙興夜寐,靡有朝矣。
    言既遂矣,至於暴矣。兄弟不知,咥其笑矣。
    靜言思之,躬自悼矣。

    及爾偕老,老使我怨。淇則有岸,隰則有泮。
    總角之宴,言笑晏晏。信誓旦旦,不思其反。
    反是不思,亦已焉哉!

    【註釋】:

    乘:

    (一)①登;升。屈原《涉江》:“乘鄂渚而反顧兮,欸秋冬之緒風。”《詩經·衛風·氓》:“乘彼垝垣,以望復關。”(垝垣:毀壞的土墻。復關:地名。)②坐;駕。《墨子·親士》:“良馬難乘,然可以任重致遠。”③趁著;憑借。賈誼《過秦論》:“因利乘便,宰割天下,分裂山河。”李白《塞下曲六首》之五:“塞虜乘秋下,天兵出漢傢。”(塞虜:塞外之敵。)④欺凌。《荀子·強國》:“一國作謀,則三國必起而乘我。”⑤追逐。《漢書·陳湯傳》:“吏士喜,大呼乘之。”⑥戰勝。《尚書·西伯戡黎》:“周人乘黎。”(黎:國名。)⑦計算;計劃。《韓非子·難一》:“為人臣者,乘事而有功則賞。”⑧乘法。算術中四則運算方法之一。《三國志·吳書·趙達傳》:“此術微妙,頭乘尾除,一算之法,父子不相語。”⑨佛教術語。指解釋教義深淺的等級。張羽《贈僧還日本》:“遍參東土法,頓悟上乘禪。” (二)shèng ①量詞。一車四馬的總稱。《史記·陳涉世傢》:“車六七百乘,騎千餘,卒數萬人。”②四的代稱。《左傳·殽之戰》:“以乘韋先,牛十二犒師。”③春秋時晉國史書名。後泛指一般史書。④帝王的代稱。班固《東都賦》:“損乘輿之服禦。”(損:減少。服禦:指帝王的衣物等用品。)

    彼:

    ①指示代詞。相當於“那”。與“此”相對。1.指示人或事物。《詩經·鄭風·狡童》:“彼狡童兮,不與我言兮。”(狡:狡猾。)《孟子·公孫醜下》:“彼一時,此一時也。”2.指示場所。《戰國策·秦策二》:“息壤在彼。”(息壤:地名。)②人稱代詞。1.第三人稱。相當於“他”、“他們”。《左傳·僖公二十二年》:“彼眾我寡。”又《昭公二年》:“彼何罪?”2. 泛指別人;他人。《韓非子·說疑》:“彼又使譎(jué)詐之士。”(譎詐:玩弄手段。)

    垝:

    ①毀;倒塌;坍塌。《詩經· 衛風·氓》:“乘彼垝垣,以望復關。”(乘:登。垣:土墻。復關:地名,詩中男子所住的地方。)②指斷垣殘壁。《管子·霸形》:“東山之西,水深滅垝。”泛指墻。魏源《武聖記》卷十四:“虞仰攻,高其壘;虞直攻,厚其垝。”(虞:事先有準備。)③通“危”,高險。顏延之《三月三日曲水詩序》:“松石峻垝,蔥翠陰煙。”(蔥翠:青翠而茂盛。)《韓非子·十過》:“有玄鶴二八,道南方來,集於郎門之垝。”

    垣:

    ①矮墻;也泛指墻。《左傳·僖公五年》:“踰垣而走。”②城;城市。蘇洵《張益州畫像記》:“西人傳言,有寇在垣。”③糧倉。《三國志·魏志·袁渙傳》:“(太祖)賜谷二千斛:一教以太倉谷千斛賜郎中令之傢;一教以垣下谷千斛與曜卿傢。”(斛:十鬥。太倉:京都糧倉。郎中令:袁渙所任官職。垣下:普通糧倉。曜卿:袁渙字。)④官署的代稱。白居易《張十八》詩:“諫垣幾見遷遺補。”(諫:諫官。遺補:官名。)⑤引申為官署官員。李方遠《張先生傳》:“至鳳陽,遇一老鄉紳王姓者,曾為先朝諫垣。”(諫垣:本為諫官官署。此借指諫官。)⑥古人劃分的星空區域。有太微垣、紫微垣、天市垣等。《晉書·天文志》:“天市垣二十二星。”

    以:

    ①任用;使用。《楚辭·九章·涉江》:“忠不必用兮,賢不必以。”②緣故;原因。《詩經·邶風·旄丘》:“何其久也,必有以也。”③認為。《戰國策·齊策一》:“皆以美於徐公。”④介詞。1. 表示使用的對象。用;拿。《韓非子·難一》:“以子之矛陷子之楯,何如?”(陷:戳穿。)2.表示動作的涉及對象。與;同。《儀禮·鄉射禮》:“主人以賓三揖。”3. 表示動作的原因。因;因為。《史記·孫子吳起列傳》:“孫臏以此名顯天下。”4.表示動作的方式和依憑。憑借……身份;按照。《論語·學而》:“使民以時。”(使:役使。)5.表示動作的時間。在;於。《呂氏春秋·孟春》:“天子乃以元日祈谷於上帝。”(元日:吉日。)6. 表示動作的目的。曹操《步出夏門行》:“東臨碣石,以觀滄海。”⑤連詞。1.表示並列、相承等關系。相當於“而”。《史記·仲尼弟子列傳》:“城高以厚,地廣以深。”《國語·晉語四》:“狐偃,其舅也,而惠以有謀。”(惠:通“慧”。聰明。)2. 表示目的。為瞭;以便。《戰國策·東周策》:“秦假道於周以伐韓。”(假道:借路。)⑥助詞。用在往、來、上、下、內、外、前、後、左、右、東、西、南、北等方位詞前,表示對方位、時間、數量的限制。《呂氏春秋 · 上農》:“凡民自七尺以上,屬諸三官。”(三官:指農工商三種職業。)⑦通“已”。1.已經。《三國志·魏志·杜襲傳》:“吾計以定。”2.停止。《孟子·梁惠王上》:“無以,則王乎?”

    望:

    ①遠望。《左傳·莊公十年》:“吾視其轍亂,望其旗靡。”(轍:車轍。靡:倒。)②盼望;期望。曹操《收田租令》:“欲望百姓親附。”《孟子·梁惠王上》:“王如知此,則無望民之多於鄰國也。”③聲望;名望。《詩經·大雅·卷阿》:“令聞令望。”④有聲望的人或物。《左傳·昭公十二年》:“吾子,楚國之望也。”⑤怨恨;責怪。《新唐書·劉漢宏傳》:“漢宏恨賞薄,有望言。”⑥祭名。指古代帝王祭祀山川、日月、星辰。《尚書·舜典》:“望於山川。”⑦農歷每月十五。張溥《五人墓碑記》:“予猶記周公之被逮,在丁卯三月之望。”[望洋]亦作“望羊”、“望陽”。仰視;遠視。《莊子·秋水》:“於是焉河伯始旋其面目,望洋向若而嘆。”(若:海神名。)

    復:

    ①返回;回歸。《左傳·宣公二年》:“宣子未出山而復。”崔顥《黃鶴樓》:“黃鶴一去不復返。”②恢復。《呂氏春秋·慎大》:“武王於是復盤庚之政。”③報復。《孟子·滕文公下》:“為匹夫匹婦復仇也。”④回報;回復。《孟子·梁惠王上》:“有復於王者曰。”⑤副詞。再;又。曹植《送應氏》:“側足無行徑,荒疇不復田。”⑥免除賦稅徭役。《漢書·五行志下之下》:“裁什一之稅,復三日之役。”

    關:

    ①門閂,橫插在門後使門推不開的棍子。《左傳·襄公二十三年》:“犯門斬關。”②閉;關閉。陶潛《歸去來兮辭》:“門雖設而常關。”③出入口。崔顥《黃鶴樓》:“日暮鄉關何處是?煙波江上使人愁。”④要塞;關口。《周禮·地官·司關》:“凡四方之賓客敂關,則為之告。”(敂kòu:到。)⑤關卡;流通的貨物納稅的地方。《國語·晉語四》:“輕關易道,通商寬農。”⑥機器的發動處。《後漢書 · 張衡傳》:“復造候風地動儀……中有都柱,傍行八道,施關發機。”(都柱:能擺動的小柱。)也指事物的關鍵。韓愈《題炭谷湫(jiǎo)祠堂》:“不知誰為助,若執造化關。”(造化:自然界。)⑦人體的某些部位稱關。《素問·骨空論》:“膕上為關。”(膕guó:膝蓋後腿彎處。)此指關節。《難經·十八難》:“脈有三部九候……三部者,寸、關、尺也。”這裡指中醫切脈部位名。⑧牽涉;關涉。《聊齋志異·促織》:“故天子一跬(guǐ)步,皆關民命,不可忽也。”(跬步:半步。即一舉步。)⑨古時一種文書,多用於平行官府間的往來。劉勰《文心雕龍·書記》:“百官詢事,則有關、刺、解、牒。”⑩通“貫(guàn)”。貫通。《史記·儒林列傳》:“冠雖敝,必加於首;履雖新,必關於足。”(11)通“彎(wān)”。拉滿弓。《孟子·告子下》:“越人關弓而射之。”[關關]擬聲詞。形容鳥叫聲。《詩經·周南·關雎》:“關關雎鳩,在河之洲。”(雎鳩:水鳥名。)[關節]1.骨端銜接處。《後漢書·華佗傳》:“引挽腰體動諸關節,以求難老。”2.暗中行賄勾通。《宋史· 包拯傳》:“關節不到,有閻羅包老。”


  • 乘彼垝垣,以望复关。

    “乘彼垝垣,以望复关。”诗句出处:《氓》;是先秦诗人诗经的作品。

    氓之蚩蚩,抱布贸丝。匪来贸丝,来即我谋。
    送子涉淇,至于顿丘。匪我愆期,子无良媒。
    将子无怒,秋以为期。

    乘彼垝垣,以望复关。不见复关,泣涕涟涟。
    既见复关,载笑载言。尔卜尔筮,体无咎言。
    以尔车来,以我贿迁。

    桑之未落,其叶沃若。于嗟鸠兮,无食桑葚;
    于嗟女兮,无与士耽。士之耽兮,犹可说也;
    女之耽兮,不可说也。

    桑之落矣,其黄而陨。自我徂尔,三岁食贫。
    淇水汤汤,渐车帷裳。女也不爽,士贰其行。
    士也罔极,二三其德。

    三岁为妇,靡室劳矣;夙兴夜寐,靡有朝矣。
    言既遂矣,至于暴矣。兄弟不知,咥其笑矣。
    静言思之,躬自悼矣。

    及尔偕老,老使我怨。淇则有岸,隰则有泮。
    总角之宴,言笑晏晏。信誓旦旦,不思其反。
    反是不思,亦已焉哉!

    【注释】:

    乘:

    (一)①登;升。屈原《涉江》:“乘鄂渚而反顾兮,欸秋冬之绪风。”《诗经·卫风·氓》:“乘彼垝垣,以望复关。”(垝垣:毁坏的土墙。复关:地名。)②坐;驾。《墨子·亲士》:“良马难乘,然可以任重致远。”③趁着;凭借。贾谊《过秦论》:“因利乘便,宰割天下,分裂山河。”李白《塞下曲六首》之五:“塞虏乘秋下,天兵出汉家。”(塞虏:塞外之敌。)④欺凌。《荀子·强国》:“一国作谋,则三国必起而乘我。”⑤追逐。《汉书·陈汤传》:“吏士喜,大呼乘之。”⑥战胜。《尚书·西伯戡黎》:“周人乘黎。”(黎:国名。)⑦计算;计划。《韩非子·难一》:“为人臣者,乘事而有功则赏。”⑧乘法。算术中四则运算方法之一。《三国志·吴书·赵达传》:“此术微妙,头乘尾除,一算之法,父子不相语。”⑨佛教术语。指解释教义深浅的等级。张羽《赠僧还日本》:“遍参东土法,顿悟上乘禅。” (二)shèng ①量词。一车四马的总称。《史记·陈涉世家》:“车六七百乘,骑千余,卒数万人。”②四的代称。《左传·殽之战》:“以乘韦先,牛十二犒师。”③春秋时晋国史书名。后泛指一般史书。④帝王的代称。班固《东都赋》:“损乘舆之服御。”(损:减少。服御:指帝王的衣物等用品。)

    彼:

    ①指示代词。相当于“那”。与“此”相对。1.指示人或事物。《诗经·郑风·狡童》:“彼狡童兮,不与我言兮。”(狡:狡猾。)《孟子·公孙丑下》:“彼一时,此一时也。”2.指示场所。《战国策·秦策二》:“息壤在彼。”(息壤:地名。)②人称代词。1.第三人称。相当于“他”、“他们”。《左传·僖公二十二年》:“彼众我寡。”又《昭公二年》:“彼何罪?”2. 泛指别人;他人。《韩非子·说疑》:“彼又使谲(jué)诈之士。”(谲诈:玩弄手段。)

    垝:

    ①毁;倒塌;坍塌。《诗经· 卫风·氓》:“乘彼垝垣,以望复关。”(乘:登。垣:土墙。复关:地名,诗中男子所住的地方。)②指断垣残壁。《管子·霸形》:“东山之西,水深灭垝。”泛指墙。魏源《武圣记》卷十四:“虞仰攻,高其垒;虞直攻,厚其垝。”(虞:事先有准备。)③通“危”,高险。颜延之《三月三日曲水诗序》:“松石峻垝,葱翠阴烟。”(葱翠:青翠而茂盛。)《韩非子·十过》:“有玄鹤二八,道南方来,集于郎门之垝。”

    垣:

    ①矮墙;也泛指墙。《左传·僖公五年》:“踰垣而走。”②城;城市。苏洵《张益州画像记》:“西人传言,有寇在垣。”③粮仓。《三国志·魏志·袁涣传》:“(太祖)赐谷二千斛:一教以太仓谷千斛赐郎中令之家;一教以垣下谷千斛与曜卿家。”(斛:十斗。太仓:京都粮仓。郎中令:袁涣所任官职。垣下:普通粮仓。曜卿:袁涣字。)④官署的代称。白居易《张十八》诗:“谏垣几见迁遗补。”(谏:谏官。遗补:官名。)⑤引申为官署官员。李方远《张先生传》:“至凤阳,遇一老乡绅王姓者,曾为先朝谏垣。”(谏垣:本为谏官官署。此借指谏官。)⑥古人划分的星空区域。有太微垣、紫微垣、天市垣等。《晋书·天文志》:“天市垣二十二星。”

    以:

    ①任用;使用。《楚辞·九章·涉江》:“忠不必用兮,贤不必以。”②缘故;原因。《诗经·邶风·旄丘》:“何其久也,必有以也。”③认为。《战国策·齐策一》:“皆以美于徐公。”④介词。1. 表示使用的对象。用;拿。《韩非子·难一》:“以子之矛陷子之楯,何如?”(陷:戳穿。)2.表示动作的涉及对象。与;同。《仪礼·乡射礼》:“主人以宾三揖。”3. 表示动作的原因。因;因为。《史记·孙子吴起列传》:“孙膑以此名显天下。”4.表示动作的方式和依凭。凭借……身份;按照。《论语·学而》:“使民以时。”(使:役使。)5.表示动作的时间。在;于。《吕氏春秋·孟春》:“天子乃以元日祈谷于上帝。”(元日:吉日。)6. 表示动作的目的。曹操《步出夏门行》:“东临碣石,以观沧海。”⑤连词。1.表示并列、相承等关系。相当于“而”。《史记·仲尼弟子列传》:“城高以厚,地广以深。”《国语·晋语四》:“狐偃,其舅也,而惠以有谋。”(惠:通“慧”。聪明。)2. 表示目的。为了;以便。《战国策·东周策》:“秦假道于周以伐韩。”(假道:借路。)⑥助词。用在往、来、上、下、内、外、前、后、左、右、东、西、南、北等方位词前,表示对方位、时间、数量的限制。《吕氏春秋 · 上农》:“凡民自七尺以上,属诸三官。”(三官:指农工商三种职业。)⑦通“已”。1.已经。《三国志·魏志·杜袭传》:“吾计以定。”2.停止。《孟子·梁惠王上》:“无以,则王乎?”

    望:

    ①远望。《左传·庄公十年》:“吾视其辙乱,望其旗靡。”(辙:车辙。靡:倒。)②盼望;期望。曹操《收田租令》:“欲望百姓亲附。”《孟子·梁惠王上》:“王如知此,则无望民之多于邻国也。”③声望;名望。《诗经·大雅·卷阿》:“令闻令望。”④有声望的人或物。《左传·昭公十二年》:“吾子,楚国之望也。”⑤怨恨;责怪。《新唐书·刘汉宏传》:“汉宏恨赏薄,有望言。”⑥祭名。指古代帝王祭祀山川、日月、星辰。《尚书·舜典》:“望于山川。”⑦农历每月十五。张溥《五人墓碑记》:“予犹记周公之被逮,在丁卯三月之望。”[望洋]亦作“望羊”、“望阳”。仰视;远视。《庄子·秋水》:“于是焉河伯始旋其面目,望洋向若而叹。”(若:海神名。)

    复:

    ①返回;回归。《左传·宣公二年》:“宣子未出山而复。”崔颢《黄鹤楼》:“黄鹤一去不复返。”②恢复。《吕氏春秋·慎大》:“武王于是复盘庚之政。”③报复。《孟子·滕文公下》:“为匹夫匹妇复仇也。”④回报;回复。《孟子·梁惠王上》:“有复于王者曰。”⑤副词。再;又。曹植《送应氏》:“侧足无行径,荒畴不复田。”⑥免除赋税徭役。《汉书·五行志下之下》:“裁什一之税,复三日之役。”

    关:

    ①门闩,横插在门后使门推不开的棍子。《左传·襄公二十三年》:“犯门斩关。”②闭;关闭。陶潜《归去来兮辞》:“门虽设而常关。”③出入口。崔颢《黄鹤楼》:“日暮乡关何处是?烟波江上使人愁。”④要塞;关口。《周礼·地官·司关》:“凡四方之宾客敂关,则为之告。”(敂kòu:到。)⑤关卡;流通的货物纳税的地方。《国语·晋语四》:“轻关易道,通商宽农。”⑥机器的发动处。《后汉书 · 张衡传》:“复造候风地动仪……中有都柱,傍行八道,施关发机。”(都柱:能摆动的小柱。)也指事物的关键。韩愈《题炭谷湫(jiǎo)祠堂》:“不知谁为助,若执造化关。”(造化:自然界。)⑦人体的某些部位称关。《素问·骨空论》:“膕上为关。”(膕guó:膝盖后腿弯处。)此指关节。《难经·十八难》:“脉有三部九候……三部者,寸、关、尺也。”这里指中医切脉部位名。⑧牵涉;关涉。《聊斋志异·促织》:“故天子一跬(guǐ)步,皆关民命,不可忽也。”(跬步:半步。即一举步。)⑨古时一种文书,多用于平行官府间的往来。刘勰《文心雕龙·书记》:“百官询事,则有关、刺、解、牒。”⑩通“贯(guàn)”。贯通。《史记·儒林列传》:“冠虽敝,必加于首;履虽新,必关于足。”(11)通“弯(wān)”。拉满弓。《孟子·告子下》:“越人关弓而射之。”[关关]拟声词。形容鸟叫声。《诗经·周南·关雎》:“关关雎鸠,在河之洲。”(雎鸠:水鸟名。)[关节]1.骨端衔接处。《后汉书·华佗传》:“引挽腰体动诸关节,以求难老。”2.暗中行贿勾通。《宋史· 包拯传》:“关节不到,有阎罗包老。”


  • cheng bi gui yuan ,yi wang fu guan 。

    “cheng bi gui yuan ,yi wang fu guan 。”shi gou chu chu :《mang 》;shi xian qin shi ren shi jing de zuo pin 。

    mang zhi chi chi ,bao bu mao si 。fei lai mao si ,lai ji wo mou 。
    song zi she qi ,zhi yu du qiu 。fei wo qian ji ,zi mo liang mei 。
    jiang zi mo nu ,qiu yi wei ji 。

    cheng bi gui yuan ,yi wang fu guan 。bu jian fu guan ,qi ti lian lian 。
    ji jian fu guan ,zai xiao zai yan 。er bo er shi ,ti mo jiu yan 。
    yi er che lai ,yi wo hui qian 。

    sang zhi wei la ,ji xie wo re 。yu jie jiu xi ,mo shi sang ren ;
    yu jie nv xi ,mo yu shi dan 。shi zhi dan xi ,you ke shui ye ;
    nv zhi dan xi ,bu ke shui ye 。

    sang zhi la yi ,ji huang er yun 。zi wo cu er ,san sui shi pin 。
    qi shui shang shang ,jian che wei chang 。nv ye bu shuang ,shi er ji hang 。
    shi ye wang ji ,er san ji de 。

    san sui wei fu ,mi shi lao yi ;su xing ye mei ,mi you chao yi 。
    yan ji sui yi ,zhi yu bao yi 。xiong di bu zhi ,die ji xiao yi 。
    jing yan sai zhi ,gong zi dao yi 。

    ji er xie lao ,lao shi wo yuan 。qi ze you an ,xi ze you pan 。
    zong jiao zhi yan ,yan xiao yan yan 。xin shi dan dan ,bu sai ji fan 。
    fan shi bu sai ,yi yi yan zai !

    【zhu shi 】:

    cheng :

    (yi )①deng ;sheng 。qu yuan 《she jiang 》:“cheng e zhu er fan gu xi ,ai qiu dong zhi xu feng 。”《shi jing ·wei feng ·mang 》:“cheng bi gui yuan ,yi wang fu guan 。”(gui yuan :hui huai de tu qiang 。fu guan :de ming 。)②zuo ;jia 。《mo zi ·qin shi 》:“liang ma nan cheng ,ran ke yi ren chong zhi yuan 。”③chen zhao ;ping jie 。gu yi 《guo qin lun 》:“yin li cheng bian ,zai ge tian xia ,fen lie shan he 。”li bai 《sai xia qu liu shou 》zhi wu :“sai lu cheng qiu xia ,tian bing chu han jia 。”(sai lu :sai wai zhi di 。)④qi ling 。《xun zi ·jiang guo 》:“yi guo zuo mou ,ze san guo bi qi er cheng wo 。”⑤zhui zhu 。《han shu ·chen shang chuan 》:“li shi xi ,da hu cheng zhi 。”⑥zhan sheng 。《shang shu ·xi bai kan li 》:“zhou ren cheng li 。”(li :guo ming 。)⑦ji suan ;ji hua 。《han fei zi ·nan yi 》:“wei ren chen zhe ,cheng shi er you gong ze shang 。”⑧cheng fa 。suan shu zhong si ze yun suan fang fa zhi yi 。《san guo zhi ·wu shu ·zhao da chuan 》:“ci shu wei miao ,tou cheng wei chu ,yi suan zhi fa ,fu zi bu xiang yu 。”⑨fo jiao shu yu 。zhi jie shi jiao yi shen jian de deng ji 。zhang yu 《zeng seng hai ri ben 》:“bian can dong tu fa ,du wu shang cheng chan 。” (er )shèng ①liang ci 。yi che si ma de zong chen 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“che liu qi bai cheng ,ji qian yu ,cu shu mo ren 。”②si de dai chen 。《zuo chuan ·xiao zhi zhan 》:“yi cheng wei xian ,niu shi er kao shi 。”③chun qiu shi jin guo shi shu ming 。hou fan zhi yi ban shi shu 。④di wang de dai chen 。ban gu 《dong dou fu 》:“sun cheng yu zhi fu yu 。”(sun :jian shao 。fu yu :zhi di wang de yi wu deng yong pin 。)

    bi :

    ①zhi shi dai ci 。xiang dang yu “na ”。yu “ci ”xiang dui 。1.zhi shi ren huo shi wu 。《shi jing ·zheng feng ·jiao tong 》:“bi jiao tong xi ,bu yu wo yan xi 。”(jiao :jiao hua 。)《meng zi ·gong sun chou xia 》:“bi yi shi ,ci yi shi ye 。”2.zhi shi chang suo 。《zhan guo ce ·qin ce er 》:“xi rang zai bi 。”(xi rang :de ming 。)②ren chen dai ci 。1.di san ren chen 。xiang dang yu “ta ”、“ta men ”。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“bi zhong wo gua 。”you 《zhao gong er nian 》:“bi he zui ?”2. fan zhi bie ren ;ta ren 。《han fei zi ·shui yi 》:“bi you shi jue (jué)zha zhi shi 。”(jue zha :wan long shou duan 。)

    gui :

    ①hui ;dao ta ;tan ta 。《shi jing · wei feng ·mang 》:“cheng bi gui yuan ,yi wang fu guan 。”(cheng :deng 。yuan :tu qiang 。fu guan :de ming ,shi zhong nan zi suo zhu de de fang 。)②zhi duan yuan can bi 。《guan zi ·ba xing 》:“dong shan zhi xi ,shui shen mie gui 。”fan zhi qiang 。wei yuan 《wu sheng ji 》juan shi si :“yu yang gong ,gao ji lei ;yu zhi gong ,hou ji gui 。”(yu :shi xian you zhun bei 。)③tong “wei ”,gao xian 。yan yan zhi 《san yue san ri qu shui shi xu 》:“song dan jun gui ,cong cui yin yan 。”(cong cui :qing cui er mao cheng 。)《han fei zi ·shi guo 》:“you xuan he er ba ,dao na fang lai ,ji yu lang men zhi gui 。”

    yuan :

    ①ai qiang ;ye fan zhi qiang 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“yao yuan er zou 。”②cheng ;cheng shi 。su xun 《zhang yi zhou hua xiang ji 》:“xi ren chuan yan ,you kou zai yuan 。”③liang cang 。《san guo zhi ·wei zhi ·yuan huan chuan 》:“(tai zu )ci gu er qian hu :yi jiao yi tai cang gu qian hu ci lang zhong ling zhi jia ;yi jiao yi yuan xia gu qian hu yu yao qing jia 。”(hu :shi dou 。tai cang :jing dou liang cang 。lang zhong ling :yuan huan suo ren guan zhi 。yuan xia :pu tong liang cang 。yao qing :yuan huan zi 。)④guan shu de dai chen 。bai ju yi 《zhang shi ba 》shi :“jian yuan ji jian qian wei bu 。”(jian :jian guan 。wei bu :guan ming 。)⑤yin shen wei guan shu guan yuan 。li fang yuan 《zhang xian sheng chuan 》:“zhi feng yang ,yu yi lao xiang shen wang xing zhe ,ceng wei xian chao jian yuan 。”(jian yuan :ben wei jian guan guan shu 。ci jie zhi jian guan 。)⑥gu ren hua fen de xing kong ou yu 。you tai wei yuan 、zi wei yuan 、tian shi yuan deng 。《jin shu ·tian wen zhi 》:“tian shi yuan er shi er xing 。”

    yi :

    ①ren yong ;shi yong 。《chu ci ·jiu zhang ·she jiang 》:“zhong bu bi yong xi ,xian bu bi yi 。”②yuan gu ;yuan yin 。《shi jing ·bei feng ·mao qiu 》:“he ji jiu ye ,bi you yi ye 。”③ren wei 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jie yi mei yu xu gong 。”④jie ci 。1. biao shi shi yong de dui xiang 。yong ;na 。《han fei zi ·nan yi 》:“yi zi zhi mao xian zi zhi dun ,he ru ?”(xian :chuo chuan 。)2.biao shi dong zuo de she ji dui xiang 。yu ;tong 。《yi li ·xiang she li 》:“zhu ren yi bin san yi 。”3. biao shi dong zuo de yuan yin 。yin ;yin wei 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“sun bin yi ci ming xian tian xia 。”4.biao shi dong zuo de fang shi he yi ping 。ping jie ……shen fen ;an zhao 。《lun yu ·xue er 》:“shi min yi shi 。”(shi :yi shi 。)5.biao shi dong zuo de shi jian 。zai ;yu 。《lv shi chun qiu ·meng chun 》:“tian zi nai yi yuan ri qi gu yu shang di 。”(yuan ri :ji ri 。)6. biao shi dong zuo de mu de 。cao cao 《bu chu xia men hang 》:“dong lin jie dan ,yi guan cang hai 。”⑤lian ci 。1.biao shi bing lie 、xiang cheng deng guan ji 。xiang dang yu “er ”。《shi ji ·zhong ni di zi lie chuan 》:“cheng gao yi hou ,de an yi shen 。”《guo yu ·jin yu si 》:“hu yan ,ji jiu ye ,er hui yi you mou 。”(hui :tong “hui ”。cong ming 。)2. biao shi mu de 。wei le ;yi bian 。《zhan guo ce ·dong zhou ce 》:“qin jia dao yu zhou yi fa han 。”(jia dao :jie lu 。)⑥zhu ci 。yong zai wang 、lai 、shang 、xia 、nei 、wai 、qian 、hou 、zuo 、you 、dong 、xi 、na 、bei deng fang wei ci qian ,biao shi dui fang wei 、shi jian 、shu liang de xian zhi 。《lv shi chun qiu · shang nong 》:“fan min zi qi che yi shang ,shu zhu san guan 。”(san guan :zhi nong gong shang san chong zhi ye 。)⑦tong “yi ”。1.yi jing 。《san guo zhi ·wei zhi ·du xi chuan 》:“wu ji yi ding 。”2.ting zhi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“mo yi ,ze wang hu ?”

    wang :

    ①yuan wang 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“wu shi ji zhe luan ,wang ji qi mi 。”(zhe :che zhe 。mi :dao 。)②pan wang ;ji wang 。cao cao 《shou tian zu ling 》:“yu wang bai xing qin fu 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang ru zhi ci ,ze mo wang min zhi duo yu lin guo ye 。”③sheng wang ;ming wang 。《shi jing ·da ya ·juan a 》:“ling wen ling wang 。”④you sheng wang de ren huo wu 。《zuo chuan ·zhao gong shi er nian 》:“wu zi ,chu guo zhi wang ye 。”⑤yuan hen ;ze guai 。《xin tang shu ·liu han hong chuan 》:“han hong hen shang bao ,you wang yan 。”⑥ji ming 。zhi gu dai di wang ji si shan chuan 、ri yue 、xing chen 。《shang shu ·shun dian 》:“wang yu shan chuan 。”⑦nong li mei yue shi wu 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“yu you ji zhou gong zhi bei dai ,zai ding mao san yue zhi wang 。”[wang xiang ]yi zuo “wang yang ”、“wang yang ”。yang shi ;yuan shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“yu shi yan he bai shi xuan ji mian mu ,wang xiang xiang re er tan 。”(re :hai shen ming 。)

    fu :

    ①fan hui ;hui gui 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“xuan zi wei chu shan er fu 。”cui hao 《huang he lou 》:“huang he yi qu bu fu fan 。”②hui fu 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“wu wang yu shi fu pan geng zhi zheng 。”③bao fu 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“wei pi fu pi fu fu chou ye 。”④hui bao ;hui fu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“you fu yu wang zhe yue 。”⑤fu ci 。zai ;you 。cao zhi 《song ying shi 》:“ce zu mo hang jing ,huang chou bu fu tian 。”⑥mian chu fu shui yao yi 。《han shu ·wu hang zhi xia zhi xia 》:“cai shen yi zhi shui ,fu san ri zhi yi 。”

    guan :

    ①men shuan ,heng cha zai men hou shi men tui bu kai de gun zi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“fan men zhan guan 。”②bi ;guan bi 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“men sui she er chang guan 。”③chu ru kou 。cui hao 《huang he lou 》:“ri mu xiang guan he chu shi ?yan bo jiang shang shi ren chou 。”④yao sai ;guan kou 。《zhou li ·de guan ·si guan 》:“fan si fang zhi bin ke kou guan ,ze wei zhi gao 。”(kou kòu:dao 。)⑤guan ka ;liu tong de huo wu na shui de de fang 。《guo yu ·jin yu si 》:“qing guan yi dao ,tong shang kuan nong 。”⑥ji qi de fa dong chu 。《hou han shu · zhang heng chuan 》:“fu zao hou feng de dong yi ……zhong you dou zhu ,bang hang ba dao ,shi guan fa ji 。”(dou zhu :neng bai dong de xiao zhu 。)ye zhi shi wu de guan jian 。han yu 《ti tan gu jiao (jiǎo)ci tang 》:“bu zhi shei wei zhu ,re zhi zao hua guan 。”(zao hua :zi ran jie 。)⑦ren ti de mou xie bu wei chen guan 。《su wen ·gu kong lun 》:“guo shang wei guan 。”(guo guó:xi gai hou tui wan chu 。)ci zhi guan jie 。《nan jing ·shi ba nan 》:“mai you san bu jiu hou ……san bu zhe ,cun 、guan 、che ye 。”zhe li zhi zhong yi qie mai bu wei ming 。⑧qian she ;guan she 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“gu tian zi yi kui (guǐ)bu ,jie guan min ming ,bu ke hu ye 。”(kui bu :ban bu 。ji yi ju bu 。)⑨gu shi yi chong wen shu ,duo yong yu ping hang guan fu jian de wang lai 。liu xie 《wen xin diao long ·shu ji 》:“bai guan xun shi ,ze you guan 、ci 、jie 、die 。”⑩tong “guan (guàn)”。guan tong 。《shi ji ·ru lin lie chuan 》:“guan sui bi ,bi jia yu shou ;lv sui xin ,bi guan yu zu 。”(11)tong “wan (wān)”。la man gong 。《meng zi ·gao zi xia 》:“yue ren guan gong er she zhi 。”[guan guan ]ni sheng ci 。xing rong diao jiao sheng 。《shi jing ·zhou na ·guan ju 》:“guan guan ju jiu ,zai he zhi zhou 。”(ju jiu :shui diao ming 。)[guan jie ]1.gu duan xian jie chu 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“yin wan yao ti dong zhu guan jie ,yi qiu nan lao 。”2.an zhong hang hui gou tong 。《song shi · bao zheng chuan 》:“guan jie bu dao ,you yan luo bao lao 。”