- 繁体
- 简体
- 拼音
-
封建五爵,井田刑獄。
“封建五爵,井田刑獄。”詩句出處:《度關山》;是魏晉詩人曹操的作品。
立君牧民,為之軌則。
車轍馬跡,經緯四極。
黜陟幽明,黎庶繁息。
於鑠賢聖,總統邦域。
封建五爵,井田刑獄。
有燔丹書,無普赦贖。
皋陶甫侯,何有失職?
嗟哉後世,改制易律。
勞民為君,役賦其力。
舜漆食器,畔者十國,
不及唐堯,采椽不斫。
世嘆伯夷,欲以厲俗。
侈惡之大,儉為共德。
許由推讓,豈有訟曲?
兼愛尚同,疏者為戚。
【註釋】:
封:
①加土培育樹木以為界。《左傳·昭公二年》:“宿敢不封殖此樹?”(宿:人名)②疆界,邊境。《荀子·強國》:“土地之大,封內千裡,人之眾數以億萬。”③積土築土為墳。《禮記·樂記》:“封比幹之墓。”④古代帝王築壇祭天。《大戴禮記·保傅》:“是以封泰山而禪梁甫。”(梁甫:泰山下的一座小山。)⑤封閉;封合。《史記·項羽本紀》:“封府庫而待將軍。”⑥封合物,或用來封東西的紙包、紙袋。司馬光《答彭寂朝議書》:“雖市廛畎畝之民,皆得直上封言事。”⑦古代帝王把土地爵位或名號授予臣子。柳宗元《封建論》:“漢有天下,矯秦之枉,徇周之制,剖海內而立宗子,封功臣。”(宗子:同宗族的子弟。)⑧量詞。用於封緘物。《史記·越王勾踐世傢》:“為一封書遺故所善莊生。”建:
①設置;建立。《尚書·說命中》:“建邦設都。”(邦:國。)《史記·秦始皇本紀》:“今陛下創大業,建萬世之功。”《荀子·大略》:“故古者列地建國。”②豎起;樹立。《資治通鑒·赤壁之戰》:“蒙沖鬥艦,上建旌旗。”司馬相如《上林賦》:“建翠華之旗。”③建議。《漢書·鄒陽傳》:“爰盎等皆建以為不可。”④建築;建造。張衡《東京賦》:“楚築章華於前,趙建叢臺於後。”(章華、叢臺:高臺名。)《徐霞客遊記·黔遊日記一》:“洞左構閣,乃巡方使胡平運所建。”⑤指福建。沈括《夢溪筆談·雜志二》:“建茶皆喬木。”⑥傾倒。《史記·高祖本紀》:“譬猶居高屋之上建瓴水也。”(瓴líng:盛水瓶)。五:
①基數,五。《孟子·梁惠王上》:“五畝之宅。”②表序數第五。李白《與史郎中欽聽黃鶴樓上吹笛》:“黃鶴樓中吹玉笛,江城五月落梅花。”③隊伍行列。後來寫作“伍”。《呂氏春秋·必己》:“孟賁過於河,先其五。”④我國民族音樂記音符號之一。爵:
①古代飲酒器。青銅制,有流(出水嘴),二柱,三足,盛行於商及西周。《詩經·大雅·行葦》:“或獻、或酢(zhò),洗爵、奠斝(jiǎ)。”(獻:敬酒。酢:回敬酒。奠:灑酒於地。斝:圓口的爵。)借指酒。《左傳·莊公二十一年》:“虢公請器,王予之爵。”(虢:國名。請:請求。)《禮記·玉藻》:“君若賜之爵,則越席再拜稽首受。”(越:越過。稽首:叩頭至地。)②官爵。《左傳·隱公元年》:“未王命,故不書爵。”《史記·平準書》:“於是募民能輸及轉粟於邊者拜爵,爵得至大庶長。”(輸:獻納。轉:轉運。邊:邊防。大庶長:官名。)也指封官賜爵。《後漢書·爰延傳》:“故王者賞人必酬其功,爵人必甄其德。”(王者:行王道的人。甄:鑒別。)③通“雀(què)”。鳥。曹植《美女篇》:“頭上金爵釵,腰佩紫瑯玕(láng gān)。”(爵釵:雀形發釵。瑯玕:美石。)井:
①水井。《擊壤歌》:“鑿井而飲,耕田而食。”《漢書· 貨殖列傳》:“擅鹽井之利。”(擅:專有。)②井田。《天工開物·作咸·井鹽》:“鹽井周圍不過數寸,其上口一小盂覆之有餘。”③星宿名。二十八宿之一。李白《蜀道難》:“捫參歷井仰脅息,以手撫膺坐長嘆。”④人口聚居地;鄉裡。《孟子·萬章下》:“在國曰市井之臣,在野曰草莽之臣。”《史記·刺客列傳》:“臣所以降志辱身,居市井屠者,徒幸以養老母。”[井田]相傳我國殷周時代的一種土地制度。《孟子·滕文公上》:“方裡而井,井九百畝,其中為公田。八傢皆私百畝,同養公田,公事畢,然後敢治私事。”(方裡:縱橫各一裡。)田:
①種植作物的土地。陶淵明《桃花源記》:“有良田美池桑竹之屬。”②耕種田地。《漢書·高帝紀》:“故秦苑囿園池,令民得田之。”③通“畋”。打獵。《韓非子·難一》:“焚林而田,偷取多獸,後必無獸。”④春季打獵和習兵之禮。《周禮 · 春官 · 甸祝》:“甸祝掌四時之田。”⑤古代主管農事的官員,即田峻。《禮記·月令》:“王命佈農事,命田舍東郊。”⑥大鼓。《詩經 · 周頌·有瞽》:“應田縣鼓。”(應:小鼓。)刑:
①刑罰;刑法。《左傳·襄公三年》:“有罪不逃刑。”②懲治;處罰。《鹽鐵論·疾貧》:“刑而正百,殺一而慎萬。”③殺;割。《戰國策 ·魏策一》:“刑白馬以盟。”(盟:立誓締約。)④治理。《周禮·秋官·序官》:“(司寇)佐王刑邦國。”⑤通“型”。1. 鑄造器物的模子。《荀子·強國》:“刑范正,金錫美,工冶巧。”(范:模子。)2.法式;典范。《文心雕龍·奏啟》:“必使理有典刑,辭有風軌。”⑥通“鉶”。古代盛羹用的鼎。《史記·太史公自序》:“(墨者)食土簋(guǐ),啜(chuò)土刑。”獄:
①爭訟;官司。《國語·周語中》:“君臣皆獄,父子將獄,是無上下也。”②監牢。楊惲《報孫宗宗書》:“身幽北闕,妻子滿獄。”(幽:囚禁。) -
封建五爵,井田刑狱。
“封建五爵,井田刑狱。”诗句出处:《度关山》;是魏晋诗人曹操的作品。
立君牧民,为之轨则。
车辙马迹,经纬四极。
黜陟幽明,黎庶繁息。
於铄贤圣,总统邦域。
封建五爵,井田刑狱。
有燔丹书,无普赦赎。
皋陶甫侯,何有失职?
嗟哉后世,改制易律。
劳民为君,役赋其力。
舜漆食器,畔者十国,
不及唐尧,采椽不斫。
世叹伯夷,欲以厉俗。
侈恶之大,俭为共德。
许由推让,岂有讼曲?
兼爱尚同,疏者为戚。
【注释】:
封:
①加土培育树木以为界。《左传·昭公二年》:“宿敢不封殖此树?”(宿:人名)②疆界,边境。《荀子·强国》:“土地之大,封内千里,人之众数以亿万。”③积土筑土为坟。《礼记·乐记》:“封比干之墓。”④古代帝王筑坛祭天。《大戴礼记·保傅》:“是以封泰山而禅梁甫。”(梁甫:泰山下的一座小山。)⑤封闭;封合。《史记·项羽本纪》:“封府库而待将军。”⑥封合物,或用来封东西的纸包、纸袋。司马光《答彭寂朝议书》:“虽市廛畎亩之民,皆得直上封言事。”⑦古代帝王把土地爵位或名号授予臣子。柳宗元《封建论》:“汉有天下,矫秦之枉,徇周之制,剖海内而立宗子,封功臣。”(宗子:同宗族的子弟。)⑧量词。用于封缄物。《史记·越王勾践世家》:“为一封书遗故所善庄生。”建:
①设置;建立。《尚书·说命中》:“建邦设都。”(邦:国。)《史记·秦始皇本纪》:“今陛下创大业,建万世之功。”《荀子·大略》:“故古者列地建国。”②竖起;树立。《资治通鉴·赤壁之战》:“蒙冲斗舰,上建旌旗。”司马相如《上林赋》:“建翠华之旗。”③建议。《汉书·邹阳传》:“爰盎等皆建以为不可。”④建筑;建造。张衡《东京赋》:“楚筑章华于前,赵建丛台于后。”(章华、丛台:高台名。)《徐霞客游记·黔游日记一》:“洞左构阁,乃巡方使胡平运所建。”⑤指福建。沈括《梦溪笔谈·杂志二》:“建茶皆乔木。”⑥倾倒。《史记·高祖本纪》:“譬犹居高屋之上建瓴水也。”(瓴líng:盛水瓶)。五:
①基数,五。《孟子·梁惠王上》:“五亩之宅。”②表序数第五。李白《与史郎中钦听黄鹤楼上吹笛》:“黄鹤楼中吹玉笛,江城五月落梅花。”③队伍行列。后来写作“伍”。《吕氏春秋·必己》:“孟贲过于河,先其五。”④我国民族音乐记音符号之一。爵:
①古代饮酒器。青铜制,有流(出水嘴),二柱,三足,盛行于商及西周。《诗经·大雅·行苇》:“或献、或酢(zhò),洗爵、奠斝(jiǎ)。”(献:敬酒。酢:回敬酒。奠:洒酒于地。斝:圆口的爵。)借指酒。《左传·庄公二十一年》:“虢公请器,王予之爵。”(虢:国名。请:请求。)《礼记·玉藻》:“君若赐之爵,则越席再拜稽首受。”(越:越过。稽首:叩头至地。)②官爵。《左传·隐公元年》:“未王命,故不书爵。”《史记·平准书》:“于是募民能输及转粟于边者拜爵,爵得至大庶长。”(输:献纳。转:转运。边:边防。大庶长:官名。)也指封官赐爵。《后汉书·爰延传》:“故王者赏人必酬其功,爵人必甄其德。”(王者:行王道的人。甄:鉴别。)③通“雀(què)”。鸟。曹植《美女篇》:“头上金爵钗,腰佩紫琅玕(láng gān)。”(爵钗:雀形发钗。琅玕:美石。)井:
①水井。《击壤歌》:“凿井而饮,耕田而食。”《汉书· 货殖列传》:“擅盐井之利。”(擅:专有。)②井田。《天工开物·作咸·井盐》:“盐井周围不过数寸,其上口一小盂覆之有余。”③星宿名。二十八宿之一。李白《蜀道难》:“扪参历井仰胁息,以手抚膺坐长叹。”④人口聚居地;乡里。《孟子·万章下》:“在国曰市井之臣,在野曰草莽之臣。”《史记·刺客列传》:“臣所以降志辱身,居市井屠者,徒幸以养老母。”[井田]相传我国殷周时代的一种土地制度。《孟子·滕文公上》:“方里而井,井九百亩,其中为公田。八家皆私百亩,同养公田,公事毕,然后敢治私事。”(方里:纵横各一里。)田:
①种植作物的土地。陶渊明《桃花源记》:“有良田美池桑竹之属。”②耕种田地。《汉书·高帝纪》:“故秦苑囿园池,令民得田之。”③通“畋”。打猎。《韩非子·难一》:“焚林而田,偷取多兽,后必无兽。”④春季打猎和习兵之礼。《周礼 · 春官 · 甸祝》:“甸祝掌四时之田。”⑤古代主管农事的官员,即田峻。《礼记·月令》:“王命布农事,命田舍东郊。”⑥大鼓。《诗经 · 周颂·有瞽》:“应田县鼓。”(应:小鼓。)刑:
①刑罚;刑法。《左传·襄公三年》:“有罪不逃刑。”②惩治;处罚。《盐铁论·疾贫》:“刑而正百,杀一而慎万。”③杀;割。《战国策 ·魏策一》:“刑白马以盟。”(盟:立誓缔约。)④治理。《周礼·秋官·序官》:“(司寇)佐王刑邦国。”⑤通“型”。1. 铸造器物的模子。《荀子·强国》:“刑范正,金锡美,工冶巧。”(范:模子。)2.法式;典范。《文心雕龙·奏启》:“必使理有典刑,辞有风轨。”⑥通“铏”。古代盛羹用的鼎。《史记·太史公自序》:“(墨者)食土簋(guǐ),啜(chuò)土刑。”狱:
①争讼;官司。《国语·周语中》:“君臣皆狱,父子将狱,是无上下也。”②监牢。杨恽《报孙宗宗书》:“身幽北阙,妻子满狱。”(幽:囚禁。) -
feng jian wu jue ,jing tian xing yu 。
“feng jian wu jue ,jing tian xing yu 。”shi gou chu chu :《du guan shan 》;shi wei jin shi ren cao cao de zuo pin 。
li jun mu min ,wei zhi gui ze 。
che zhe ma ji ,jing wei si ji 。
chu zhi you ming ,li shu fan xi 。
wu shuo xian sheng ,zong tong bang yu 。
feng jian wu jue ,jing tian xing yu 。
you fan dan shu ,mo pu she shu 。
gao tao fu hou ,he you shi zhi ?
jie zai hou shi ,gai zhi yi lv 。
lao min wei jun ,yi fu ji li 。
shun qi shi qi ,pan zhe shi guo ,
bu ji tang yao ,cai chuan bu zhuo 。
shi tan bai yi ,yu yi li su 。
chi e zhi da ,jian wei gong de 。
hu you tui rang ,qi you song qu ?
jian ai shang tong ,shu zhe wei qi 。
【zhu shi 】:
feng :
①jia tu pei yo shu mu yi wei jie 。《zuo chuan ·zhao gong er nian 》:“su gan bu feng shi ci shu ?”(su :ren ming )②jiang jie ,bian jing 。《xun zi ·jiang guo 》:“tu de zhi da ,feng nei qian li ,ren zhi zhong shu yi yi mo 。”③ji tu zhu tu wei fen 。《li ji ·le ji 》:“feng bi gan zhi mu 。”④gu dai di wang zhu tan ji tian 。《da dai li ji ·bao fu 》:“shi yi feng tai shan er chan liang fu 。”(liang fu :tai shan xia de yi zuo xiao shan 。)⑤feng bi ;feng ge 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“feng fu ku er dai jiang jun 。”⑥feng ge wu ,huo yong lai feng dong xi de zhi bao 、zhi dai 。si ma guang 《da peng ji chao yi shu 》:“sui shi chan quan mu zhi min ,jie de zhi shang feng yan shi 。”⑦gu dai di wang ba tu de jue wei huo ming hao shou yu chen zi 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“han you tian xia ,jiao qin zhi wang ,xun zhou zhi zhi ,pou hai nei er li zong zi ,feng gong chen 。”(zong zi :tong zong zu de zi di 。)⑧liang ci 。yong yu feng jian wu 。《shi ji ·yue wang gou jian shi jia 》:“wei yi feng shu wei gu suo shan zhuang sheng 。”jian :
①she zhi ;jian li 。《shang shu ·shui ming zhong 》:“jian bang she dou 。”(bang :guo 。)《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin bi xia chuang da ye ,jian mo shi zhi gong 。”《xun zi ·da lve 》:“gu gu zhe lie de jian guo 。”②shu qi ;shu li 。《zi zhi tong jian ·chi bi zhi zhan 》:“meng chong dou jian ,shang jian jing qi 。”si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“jian cui hua zhi qi 。”③jian yi 。《han shu ·ju yang chuan 》:“yuan ang deng jie jian yi wei bu ke 。”④jian zhu ;jian zao 。zhang heng 《dong jing fu 》:“chu zhu zhang hua yu qian ,zhao jian cong tai yu hou 。”(zhang hua 、cong tai :gao tai ming 。)《xu xia ke you ji ·qian you ri ji yi 》:“dong zuo gou ge ,nai xun fang shi hu ping yun suo jian 。”⑤zhi fu jian 。shen gua 《meng xi bi tan ·za zhi er 》:“jian cha jie qiao mu 。”⑥qing dao 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“pi you ju gao wu zhi shang jian ling shui ye 。”(ling líng:cheng shui ping )。wu :
①ji shu ,wu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu mu zhi zhai 。”②biao xu shu di wu 。li bai 《yu shi lang zhong qin ting huang he lou shang chui di 》:“huang he lou zhong chui yu di ,jiang cheng wu yue la mei hua 。”③dui wu hang lie 。hou lai xie zuo “wu ”。《lv shi chun qiu ·bi ji 》:“meng ben guo yu he ,xian ji wu 。”④wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。jue :
①gu dai yin jiu qi 。qing tong zhi ,you liu (chu shui zui ),er zhu ,san zu ,cheng hang yu shang ji xi zhou 。《shi jing ·da ya ·hang wei 》:“huo suo 、huo cu (zhò),xi jue 、dian jia (jiǎ)。”(suo :jing jiu 。cu :hui jing jiu 。dian :sa jiu yu de 。jia :yuan kou de jue 。)jie zhi jiu 。《zuo chuan ·zhuang gong er shi yi nian 》:“guo gong qing qi ,wang yu zhi jue 。”(guo :guo ming 。qing :qing qiu 。)《li ji ·yu zao 》:“jun re ci zhi jue ,ze yue xi zai bai ji shou shou 。”(yue :yue guo 。ji shou :kou tou zhi de 。)②guan jue 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“wei wang ming ,gu bu shu jue 。”《shi ji ·ping zhun shu 》:“yu shi mu min neng shu ji zhuai su yu bian zhe bai jue ,jue de zhi da shu chang 。”(shu :suo na 。zhuai :zhuai yun 。bian :bian fang 。da shu chang :guan ming 。)ye zhi feng guan ci jue 。《hou han shu ·yuan yan chuan 》:“gu wang zhe shang ren bi chou ji gong ,jue ren bi zhen ji de 。”(wang zhe :hang wang dao de ren 。zhen :jian bie 。)③tong “qiao (què)”。diao 。cao zhi 《mei nv pian 》:“tou shang jin jue chai ,yao pei zi lang gan (láng gān)。”(jue chai :qiao xing fa chai 。lang gan :mei dan 。)jing :
①shui jing 。《ji rang ge 》:“zao jing er yin ,geng tian er shi 。”《han shu · huo shi lie chuan 》:“shan yan jing zhi li 。”(shan :zhuan you 。)②jing tian 。《tian gong kai wu ·zuo xian ·jing yan 》:“yan jing zhou wei bu guo shu cun ,ji shang kou yi xiao yu fu zhi you yu 。”③xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。li bai 《shu dao nan 》:“men can li jing yang xie xi ,yi shou fu ying zuo chang tan 。”④ren kou ju ju de ;xiang li 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“zai guo yue shi jing zhi chen ,zai ye yue cao mang zhi chen 。”《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“chen suo yi jiang zhi ru shen ,ju shi jing tu zhe ,tu xing yi yang lao mu 。”[jing tian ]xiang chuan wo guo yan zhou shi dai de yi chong tu de zhi du 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“fang li er jing ,jing jiu bai mu ,ji zhong wei gong tian 。ba jia jie si bai mu ,tong yang gong tian ,gong shi bi ,ran hou gan zhi si shi 。”(fang li :zong heng ge yi li 。)tian :
①chong zhi zuo wu de tu de 。tao yuan ming 《tao hua yuan ji 》:“you liang tian mei chi sang zhu zhi shu 。”②geng chong tian de 。《han shu ·gao di ji 》:“gu qin yuan you yuan chi ,ling min de tian zhi 。”③tong “tian ”。da lie 。《han fei zi ·nan yi 》:“fen lin er tian ,tou qu duo shou ,hou bi mo shou 。”④chun ji da lie he xi bing zhi li 。《zhou li · chun guan · dian zhu 》:“dian zhu zhang si shi zhi tian 。”⑤gu dai zhu guan nong shi de guan yuan ,ji tian jun 。《li ji ·yue ling 》:“wang ming bu nong shi ,ming tian she dong jiao 。”⑥da gu 。《shi jing · zhou song ·you gu 》:“ying tian xian gu 。”(ying :xiao gu 。)xing :
①xing fa ;xing fa 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“you zui bu tao xing 。”②cheng zhi ;chu fa 。《yan tie lun ·ji pin 》:“xing er zheng bai ,sha yi er shen mo 。”③sha ;ge 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“xing bai ma yi meng 。”(meng :li shi di yao 。)④zhi li 。《zhou li ·qiu guan ·xu guan 》:“(si kou )zuo wang xing bang guo 。”⑤tong “xing ”。1. zhu zao qi wu de mo zi 。《xun zi ·jiang guo 》:“xing fan zheng ,jin xi mei ,gong ye qiao 。”(fan :mo zi 。)2.fa shi ;dian fan 。《wen xin diao long ·zou qi 》:“bi shi li you dian xing ,ci you feng gui 。”⑥tong “xing ”。gu dai cheng geng yong de ding 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“(mo zhe )shi tu gui (guǐ),chuai (chuò)tu xing 。”yu :
①zheng song ;guan si 。《guo yu ·zhou yu zhong 》:“jun chen jie yu ,fu zi jiang yu ,shi mo shang xia ye 。”②jian lao 。yang yun 《bao sun zong zong shu 》:“shen you bei que ,qi zi man yu 。”(you :qiu jin 。)
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]