• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 攜觴聊就酌,為爾一留連。

    “攜觴聊就酌,為爾一留連。”詩句出處:《東園玩菊》;是唐朝詩人白居易的作品。

    少年昨已去,芳歲今又闌。
    如何寂寞意,復此荒涼園。
    園中獨立久,日淡風露寒。
    秋蔬盡蕪沒,好樹亦凋殘。
    唯有數叢菊,新開籬落間。
    攜觴聊就酌,為爾一留連。
    憶我少小日,易為興所牽。
    見酒無時節,未飲已欣然。
    近從年長來,漸覺取樂難。
    常恐更衰老,強飲亦無歡。
    顧謂爾菊花,後時何獨鮮?
    誠知不為我,借爾暫開顏。

    【註釋】:

    攜:

    ①提。《詩經·大雅·板》:“如璋如圭,如取如攜。”(璋、圭:古玉制禮器,喻相投合。取、攜:取物提物,喻相隨從。)②攜帶;帶領。劉禹錫《送王司馬之陜州》詩:“空攜詩卷赴甘棠。”③牽著;拉著。《三國演義》第四十五回:“瑜攜幹手,同步出帳來。”④分離;離間。《左傳·僖公二十八年》:“不如私許復曹、衛以攜之。”[攜手]1. 手拉手。《詩經·邶風·北風》:“惠而好我,攜手同行。”(好:喜愛。)2. 喻齊心協力。《孫子· 九地》:“故善用兵者,攜手若使一人。”[攜貳]叛離。《國語·周語上》:“其刑矯誣,百姓攜貳。”(矯誣:以詐用法,濫誅無罪。)

    觴:

    ①盛酒的杯子。也泛指酒器。《左傳·成公二年》:“奉觴加璧以進。”②飲酒。王羲之《蘭亭集序》:“一觴一詠,亦足以暢敘幽情。”③敬酒;勸飲。《呂氏春秋· 達鬱》:“管仲觴桓公。”

    聊:

    ①耳鳴。劉向《九嘆· 遠逝》:“耳聊啾而戃(tǎng)慌。”(戃慌:恍忽。)②依靠;憑借。《戰國策·秦策一》:“上下相愁,民無所聊。”③副詞。1.相當於“姑且”。辛棄疾《永遇樂·檢校停雲新種杉松戲作》:“夢覺東窗,聊復爾爾,起欲題書簡。”(爾爾:如此。)《左傳·襄公二十一年》:“聊以卒歲。”2.相當於“略微”。陶潛《庚戌歲九月中於西田獲早稻》:“開春理常業,歲功聊可觀。”④地名。在今山東聊城縣。

    就:

    ①趨向。《孟子·告子上》:“人性之善也,猶水之就下也。”《後漢書·隗囂傳》:“去愚就義,功名並著。”(去:離開。)又為靠近。《荀子·勸學》:“金就礪則利。”(礪:磨刀石。)②到;達到。《禮記·曲禮上》:“主人就東階,客就西階。”③登上。司馬遷《史記·魏公子列傳》:“侯生視公子色終不變,乃謝客就車。”④就職;赴任。李密《陳情表》:“臣具以表聞,辭不就職。”⑤承受;接受。班固《詠史》:“太倉令有罪,就逮長安城。”⑥參加;參與。周容《芋老人傳》:“老人延入坐,知從郡城就童子試歸。”⑦效法;擇取。韓愈《原毀》:“去其不如舜者,就其如舜者。”⑧成就;成功。《戰國策·燕策三》:“軻自知事不就,倚柱而笑,箕踞以罵。”⑨看;觀賞。孟浩然《過故人莊》:“待到重陽日,還來就菊花。”⑩使成功。《戰國策·魏策一》:“敢問就功成名,亦有術乎?”(11)變成;造成。陶淵明《歸去來兮辭》:“三徑就荒,松菊猶存。”(12)產生;生成。王充《論衡·異虛》:“妖出,禍安得不就?”(13)假如;即使。陳壽《三國志·蜀書·法正傳》:“法孝直若在,則能制主上令不東行;就復東行,必不傾危矣。”(14)向;從;跟。辛延年《羽林郎》:“就我求清酒,絲繩提玉壺。”(15)就著;根據。《芋老人傳》:“然就其不忘一芋,固已賢夫並老人而芋視之者。”(16)即;便。《晉書·景帝紀》:“必以‘文武’為謚,請依何等,就加詔許之,謚曰‘忠武’。”

    酌:

    ①斟酒。《詩經·周南·卷耳》:“我姑酌彼金罍。”(金罍:飾金的酒器。)《詩經·小雅·瓠葉》:“君子有酒,酌言嘗之。”②酒。李白《遊化城寺升公清風亭》:“茗酌待幽客。”③斟酒喝。陶潛《歸去來兮辭》:“引壺觴以自斟。”④舀取。《詩經·大雅· 洞酌》:“洞(jiǒng)酌彼行潦。”(泂:遠。行潦:溝中的活水。)劉勰《文心雕龍·事類》:“及揚雄百官箴,頗酌於詩書。”⑤斟酌;經過衡量決定取舍。諸葛亮《前出師表》:“至於斟酌損益,進盡忠言,則攸之、禕、允之任也。”(損益:增減。)

    為:

    (一)①做。《詩經·周頌·豐年》:“為酒為醴,烝畀祖妣。”(烝:進獻。畀:給予。)《論語·學而》:“其為人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友愛。)②制作;創作。《禮記·曲禮下》:“為宮室,不斬於丘木。”(丘木:墓地的樹。)《漢書·枚乘傳》:“司馬相如善為文而遲。”(遲:慢。)③治理。《商君書·農戰》:“善為國者,倉廩雖滿,不偷於農。”(偷:怠惰;忽視。)《論語·為政》:“為政以德。”④行為。范仲淹《嶽陽樓記》:“予嘗求古仁人之心,或異二者之為。”(嘗:曾經。)⑤充當。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”(溫:溫習。故:舊的知識。)⑥當作。李白《夢遊天姥吟留別》:“霓為衣兮風為馬。”⑦變為;成為。屈原《離騷》:“蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。”(蘭、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧認為。《孟子·公孫醜上》:“而子為我願之乎?”(子:你。)⑨是。《左傳·宣公三年》:“餘為伯儵,餘而祖也。”⑩介詞。1. 表被動。被。《三國志 · 吳書· 呂蒙傳》:“為張遼等所襲。”2.表對象。對;向。《戰國策·韓策二》:“(嚴仲子)因為聶政語曰:‘臣有仇。’”(11)連詞。如果。《戰國策·秦策四》:“秦為知之,必不救也。”(12)語氣詞。1. 與“何”相配,表疑問語氣。《論語·季氏》:“何以伐為?”(伐:進攻。)2. 多用於句未,表示反問語氣。《漢書·外戚傳下·趙皇後》:“今故告之,反怒為!”(故:故意。) (二)wèi ①幫助。《詩經·大雅·鳧鷖》:“公屍燕飲,福祿來為。”②介詞。1. 表對象。替。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”2. 表原因。因為。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”3. 表目的。為瞭。《孔雀東南飛》:“慎勿為婦死。”③通“偽”。假裝。《禮記·檀弓下》:“夫子為弗聞也者而過之。”

    爾:

    ①代詞。相當於“你”、“你的”。《左傳·宣公十五年》:“我無爾詐,爾無我虞。”②指示代詞。相當於“這”、“那”。《禮記·檀弓上》:“夫子何善爾也?”《晉書·桓溫傳》:“果爾,後將易吾姓也。”③用在詞尾,表示“……的樣子”。《古詩十九首》之十九:“相去萬餘裡,故人心尚爾。”④近;淺近。後作“邇(邇)”。《詩經·大雅·行葦》:“戚戚兄弟,莫遠具爾。”(戚戚:親愛。具:通“俱”。)《周禮·地官·肆長》:“實相近者相爾也。”⑤形容詞或副詞後綴。表示“……的樣子。”《史記·仲尼弟子列傳》:“孔子喟爾嘆曰:……”《論語·陽貨》:“夫子莞爾而笑。”⑥語氣詞。1. 表示限止。相當於“而已”、“罷瞭”。《戰國策·魏策四》:“佈衣之怒,亦免冠徒跣,以頭搶城爾。”2. 表示判斷和肯定。相當於“瞭”、“呢”。《公羊傳·宣公十五年》:“莊王圍宋,軍有七日之糧爾;盡此不勝,將去而歸爾。”⑦通“薾”。 花繁盛的樣子。《詩經·小雅·采薇》:“彼爾維何? 維常之華。”

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    留:

    (一)①停留;停止。《史記·魏公子列傳》:“已卻秦存趙,使將將其軍歸魏,而公子獨與客留趙。”②留下。《史記·高祖本紀》:“呂公因目固留高祖。”③扣留。《史記·李斯列傳》:“趙高因留所賜扶蘇璽書。”(璽書:封口處蓋有玉璽的詔書。)④保存;存留。杜甫《詠懷古跡五首》之三:“一去紫臺連朔漠,獨留青塚向黃昏。”⑤拖延。《戰國策·宋衛策》:“臣請受邊城,徐其攻而留其日。”⑥古地名。1.春秋鄭邑。故地在今河南省開封市陳留城。2. 春秋宋邑。故地在今江蘇省沛縣東南。(二)liù等待;伺候。《莊子·山木》:“執彈而留之。”

    連:

    ①聯合;集合。《孟子·離婁上》:“故善戰者服上刑,連諸侯者次之。”《史記· 田單列傳》:“樂毅畏誅而不敢歸,以伐齊為名,實欲連兵南面而王(wàng)齊。”(王:稱王。)②連接。陳子龍《寓山賦》:“是山也,峻削孤竦,無所連附。”《後漢書·張衡傳》:“連辟公府,不就。”③連續。何景明《歲晏行》:“長官叫號吏馳突,府帖連催築河卒。”(府帖:府的文書。)④牽連;連累。《史記·商君列傳》:“令民為什伍,而相收司連坐。”⑤同時得到。《列子·湯問》:“一釣而連六鰲。”⑥連同;連帶。葛洪《神仙傳》:“凡傳三人,連子四矣。”⑦姻親關系。《史記·南越列傳》:“(呂嘉)及蒼梧秦王有連。”⑧古代行政區劃名。十國為連。柳宗元《封建論》:“有諸侯而後有方伯連帥。”(方伯:一方諸侯之長。)《禮記·王制》:“十國以為連”。⑨未煉的鉛。後作“鏈”。《史記·貨殖列傳》:“長沙出連錫。”


  • 携觞聊就酌,为尔一留连。

    “携觞聊就酌,为尔一留连。”诗句出处:《东园玩菊》;是唐朝诗人白居易的作品。

    少年昨已去,芳岁今又阑。
    如何寂寞意,复此荒凉园。
    园中独立久,日淡风露寒。
    秋蔬尽芜没,好树亦凋残。
    唯有数丛菊,新开篱落间。
    携觞聊就酌,为尔一留连。
    忆我少小日,易为兴所牵。
    见酒无时节,未饮已欣然。
    近从年长来,渐觉取乐难。
    常恐更衰老,强饮亦无欢。
    顾谓尔菊花,后时何独鲜?
    诚知不为我,借尔暂开颜。

    【注释】:

    携:

    ①提。《诗经·大雅·板》:“如璋如圭,如取如携。”(璋、圭:古玉制礼器,喻相投合。取、携:取物提物,喻相随从。)②携带;带领。刘禹锡《送王司马之陕州》诗:“空携诗卷赴甘棠。”③牵着;拉着。《三国演义》第四十五回:“瑜携干手,同步出帐来。”④分离;离间。《左传·僖公二十八年》:“不如私许复曹、卫以携之。”[携手]1. 手拉手。《诗经·邶风·北风》:“惠而好我,携手同行。”(好:喜爱。)2. 喻齐心协力。《孙子· 九地》:“故善用兵者,携手若使一人。”[携贰]叛离。《国语·周语上》:“其刑矫诬,百姓携贰。”(矫诬:以诈用法,滥诛无罪。)

    觞:

    ①盛酒的杯子。也泛指酒器。《左传·成公二年》:“奉觞加璧以进。”②饮酒。王羲之《兰亭集序》:“一觞一咏,亦足以畅叙幽情。”③敬酒;劝饮。《吕氏春秋· 达郁》:“管仲觞桓公。”

    聊:

    ①耳鸣。刘向《九叹· 远逝》:“耳聊啾而戃(tǎng)慌。”(戃慌:恍忽。)②依靠;凭借。《战国策·秦策一》:“上下相愁,民无所聊。”③副词。1.相当于“姑且”。辛弃疾《永遇乐·检校停云新种杉松戏作》:“梦觉东窗,聊复尔尔,起欲题书简。”(尔尔:如此。)《左传·襄公二十一年》:“聊以卒岁。”2.相当于“略微”。陶潜《庚戌岁九月中于西田获早稻》:“开春理常业,岁功聊可观。”④地名。在今山东聊城县。

    就:

    ①趋向。《孟子·告子上》:“人性之善也,犹水之就下也。”《后汉书·隗嚣传》:“去愚就义,功名并著。”(去:离开。)又为靠近。《荀子·劝学》:“金就砺则利。”(砺:磨刀石。)②到;达到。《礼记·曲礼上》:“主人就东阶,客就西阶。”③登上。司马迁《史记·魏公子列传》:“侯生视公子色终不变,乃谢客就车。”④就职;赴任。李密《陈情表》:“臣具以表闻,辞不就职。”⑤承受;接受。班固《咏史》:“太仓令有罪,就逮长安城。”⑥参加;参与。周容《芋老人传》:“老人延入坐,知从郡城就童子试归。”⑦效法;择取。韩愈《原毁》:“去其不如舜者,就其如舜者。”⑧成就;成功。《战国策·燕策三》:“轲自知事不就,倚柱而笑,箕踞以骂。”⑨看;观赏。孟浩然《过故人庄》:“待到重阳日,还来就菊花。”⑩使成功。《战国策·魏策一》:“敢问就功成名,亦有术乎?”(11)变成;造成。陶渊明《归去来兮辞》:“三径就荒,松菊犹存。”(12)产生;生成。王充《论衡·异虚》:“妖出,祸安得不就?”(13)假如;即使。陈寿《三国志·蜀书·法正传》:“法孝直若在,则能制主上令不东行;就复东行,必不倾危矣。”(14)向;从;跟。辛延年《羽林郎》:“就我求清酒,丝绳提玉壶。”(15)就着;根据。《芋老人传》:“然就其不忘一芋,固已贤夫并老人而芋视之者。”(16)即;便。《晋书·景帝纪》:“必以‘文武’为谥,请依何等,就加诏许之,谥曰‘忠武’。”

    酌:

    ①斟酒。《诗经·周南·卷耳》:“我姑酌彼金罍。”(金罍:饰金的酒器。)《诗经·小雅·瓠叶》:“君子有酒,酌言尝之。”②酒。李白《游化城寺升公清风亭》:“茗酌待幽客。”③斟酒喝。陶潜《归去来兮辞》:“引壶觞以自斟。”④舀取。《诗经·大雅· 洞酌》:“洞(jiǒng)酌彼行潦。”(泂:远。行潦:沟中的活水。)刘勰《文心雕龙·事类》:“及扬雄百官箴,颇酌于诗书。”⑤斟酌;经过衡量决定取舍。诸葛亮《前出师表》:“至于斟酌损益,进尽忠言,则攸之、祎、允之任也。”(损益:增减。)

    为:

    (一)①做。《诗经·周颂·丰年》:“为酒为醴,烝畀祖妣。”(烝:进献。畀:给予。)《论语·学而》:“其为人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友爱。)②制作;创作。《礼记·曲礼下》:“为宫室,不斩于丘木。”(丘木:墓地的树。)《汉书·枚乘传》:“司马相如善为文而迟。”(迟:慢。)③治理。《商君书·农战》:“善为国者,仓廪虽满,不偷于农。”(偷:怠惰;忽视。)《论语·为政》:“为政以德。”④行为。范仲淹《岳阳楼记》:“予尝求古仁人之心,或异二者之为。”(尝:曾经。)⑤充当。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”(温:温习。故:旧的知识。)⑥当作。李白《梦游天姥吟留别》:“霓为衣兮风为马。”⑦变为;成为。屈原《离骚》:“兰芷变而不芳兮,荃蕙化而为茅。”(兰、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧认为。《孟子·公孙丑上》:“而子为我愿之乎?”(子:你。)⑨是。《左传·宣公三年》:“余为伯儵,余而祖也。”⑩介词。1. 表被动。被。《三国志 · 吴书· 吕蒙传》:“为张辽等所袭。”2.表对象。对;向。《战国策·韩策二》:“(严仲子)因为聂政语曰:‘臣有仇。’”(11)连词。如果。《战国策·秦策四》:“秦为知之,必不救也。”(12)语气词。1. 与“何”相配,表疑问语气。《论语·季氏》:“何以伐为?”(伐:进攻。)2. 多用于句未,表示反问语气。《汉书·外戚传下·赵皇后》:“今故告之,反怒为!”(故:故意。) (二)wèi ①帮助。《诗经·大雅·凫鹥》:“公尸燕饮,福禄来为。”②介词。1. 表对象。替。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”2. 表原因。因为。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”3. 表目的。为了。《孔雀东南飞》:“慎勿为妇死。”③通“伪”。假装。《礼记·檀弓下》:“夫子为弗闻也者而过之。”

    尔:

    ①代词。相当于“你”、“你的”。《左传·宣公十五年》:“我无尔诈,尔无我虞。”②指示代词。相当于“这”、“那”。《礼记·檀弓上》:“夫子何善尔也?”《晋书·桓温传》:“果尔,后将易吾姓也。”③用在词尾,表示“……的样子”。《古诗十九首》之十九:“相去万余里,故人心尚尔。”④近;浅近。后作“迩(邇)”。《诗经·大雅·行苇》:“戚戚兄弟,莫远具尔。”(戚戚:亲爱。具:通“俱”。)《周礼·地官·肆长》:“实相近者相尔也。”⑤形容词或副词后缀。表示“……的样子。”《史记·仲尼弟子列传》:“孔子喟尔叹曰:……”《论语·阳货》:“夫子莞尔而笑。”⑥语气词。1. 表示限止。相当于“而已”、“罢了”。《战国策·魏策四》:“布衣之怒,亦免冠徒跣,以头抢城尔。”2. 表示判断和肯定。相当于“了”、“呢”。《公羊传·宣公十五年》:“庄王围宋,军有七日之粮尔;尽此不胜,将去而归尔。”⑦通“薾”。 花繁盛的样子。《诗经·小雅·采薇》:“彼尔维何? 维常之华。”

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    留:

    (一)①停留;停止。《史记·魏公子列传》:“已却秦存赵,使将将其军归魏,而公子独与客留赵。”②留下。《史记·高祖本纪》:“吕公因目固留高祖。”③扣留。《史记·李斯列传》:“赵高因留所赐扶苏玺书。”(玺书:封口处盖有玉玺的诏书。)④保存;存留。杜甫《咏怀古迹五首》之三:“一去紫台连朔漠,独留青塚向黄昏。”⑤拖延。《战国策·宋卫策》:“臣请受边城,徐其攻而留其日。”⑥古地名。1.春秋郑邑。故地在今河南省开封市陈留城。2. 春秋宋邑。故地在今江苏省沛县东南。(二)liù等待;伺候。《庄子·山木》:“执弹而留之。”

    连:

    ①联合;集合。《孟子·离娄上》:“故善战者服上刑,连诸侯者次之。”《史记· 田单列传》:“乐毅畏诛而不敢归,以伐齐为名,实欲连兵南面而王(wàng)齐。”(王:称王。)②连接。陈子龙《寓山赋》:“是山也,峻削孤竦,无所连附。”《后汉书·张衡传》:“连辟公府,不就。”③连续。何景明《岁晏行》:“长官叫号吏驰突,府帖连催筑河卒。”(府帖:府的文书。)④牵连;连累。《史记·商君列传》:“令民为什伍,而相收司连坐。”⑤同时得到。《列子·汤问》:“一钓而连六鳌。”⑥连同;连带。葛洪《神仙传》:“凡传三人,连子四矣。”⑦姻亲关系。《史记·南越列传》:“(吕嘉)及苍梧秦王有连。”⑧古代行政区划名。十国为连。柳宗元《封建论》:“有诸侯而后有方伯连帅。”(方伯:一方诸侯之长。)《礼记·王制》:“十国以为连”。⑨未炼的铅。后作“链”。《史记·货殖列传》:“长沙出连锡。”


  • xie shang liao jiu zhuo ,wei er yi liu lian 。

    “xie shang liao jiu zhuo ,wei er yi liu lian 。”shi gou chu chu :《dong yuan wan ju 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    shao nian zuo yi qu ,fang sui jin you lan 。
    ru he ji mo yi ,fu ci huang liang yuan 。
    yuan zhong du li jiu ,ri dan feng lou han 。
    qiu shu jin wu mei ,hao shu yi diao can 。
    wei you shu cong ju ,xin kai li la jian 。
    xie shang liao jiu zhuo ,wei er yi liu lian 。
    yi wo shao xiao ri ,yi wei xing suo qian 。
    jian jiu mo shi jie ,wei yin yi xin ran 。
    jin cong nian chang lai ,jian jiao qu le nan 。
    chang kong geng cui lao ,jiang yin yi mo huan 。
    gu wei er ju hua ,hou shi he du xian ?
    cheng zhi bu wei wo ,jie er zan kai yan 。

    【zhu shi 】:

    xie :

    ①di 。《shi jing ·da ya ·ban 》:“ru zhang ru gui ,ru qu ru xie 。”(zhang 、gui :gu yu zhi li qi ,yu xiang tou ge 。qu 、xie :qu wu di wu ,yu xiang sui cong 。)②xie dai ;dai ling 。liu yu xi 《song wang si ma zhi shan zhou 》shi :“kong xie shi juan fu gan tang 。”③qian zhao ;la zhao 。《san guo yan yi 》di si shi wu hui :“yu xie gan shou ,tong bu chu zhang lai 。”④fen li ;li jian 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“bu ru si hu fu cao 、wei yi xie zhi 。”[xie shou ]1. shou la shou 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“hui er hao wo ,xie shou tong hang 。”(hao :xi ai 。)2. yu ji xin xie li 。《sun zi · jiu de 》:“gu shan yong bing zhe ,xie shou re shi yi ren 。”[xie er ]pan li 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“ji xing jiao wu ,bai xing xie er 。”(jiao wu :yi zha yong fa ,lan zhu mo zui 。)

    shang :

    ①cheng jiu de bei zi 。ye fan zhi jiu qi 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“feng shang jia bi yi jin 。”②yin jiu 。wang xi zhi 《lan ting ji xu 》:“yi shang yi yong ,yi zu yi chang xu you qing 。”③jing jiu ;quan yin 。《lv shi chun qiu · da yu 》:“guan zhong shang huan gong 。”

    liao :

    ①er ming 。liu xiang 《jiu tan · yuan shi 》:“er liao jiu er tang (tǎng)huang 。”(tang huang :huang hu 。)②yi kao ;ping jie 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“shang xia xiang chou ,min mo suo liao 。”③fu ci 。1.xiang dang yu “gu ju ”。xin qi ji 《yong yu le ·jian jiao ting yun xin chong sha song hu zuo 》:“meng jiao dong chuang ,liao fu er er ,qi yu ti shu jian 。”(er er :ru ci 。)《zuo chuan ·xiang gong er shi yi nian 》:“liao yi cu sui 。”2.xiang dang yu “lve wei ”。tao qian 《geng qu sui jiu yue zhong yu xi tian huo zao dao 》:“kai chun li chang ye ,sui gong liao ke guan 。”④de ming 。zai jin shan dong liao cheng xian 。

    jiu :

    ①qu xiang 。《meng zi ·gao zi shang 》:“ren xing zhi shan ye ,you shui zhi jiu xia ye 。”《hou han shu ·kui ao chuan 》:“qu yu jiu yi ,gong ming bing zhe 。”(qu :li kai 。)you wei kao jin 。《xun zi ·quan xue 》:“jin jiu li ze li 。”(li :mo dao dan 。)②dao ;da dao 。《li ji ·qu li shang 》:“zhu ren jiu dong jie ,ke jiu xi jie 。”③deng shang 。si ma qian 《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“hou sheng shi gong zi se zhong bu bian ,nai xie ke jiu che 。”④jiu zhi ;fu ren 。li mi 《chen qing biao 》:“chen ju yi biao wen ,ci bu jiu zhi 。”⑤cheng shou ;jie shou 。ban gu 《yong shi 》:“tai cang ling you zui ,jiu dai chang an cheng 。”⑥can jia ;can yu 。zhou rong 《yu lao ren chuan 》:“lao ren yan ru zuo ,zhi cong jun cheng jiu tong zi shi gui 。”⑦xiao fa ;ze qu 。han yu 《yuan hui 》:“qu ji bu ru shun zhe ,jiu ji ru shun zhe 。”⑧cheng jiu ;cheng gong 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“ke zi zhi shi bu jiu ,yi zhu er xiao ,ji ju yi ma 。”⑨kan ;guan shang 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“dai dao chong yang ri ,hai lai jiu ju hua 。”⑩shi cheng gong 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“gan wen jiu gong cheng ming ,yi you shu hu ?”(11)bian cheng ;zao cheng 。tao yuan ming 《gui qu lai xi ci 》:“san jing jiu huang ,song ju you cun 。”(12)chan sheng ;sheng cheng 。wang chong 《lun heng ·yi xu 》:“yao chu ,huo an de bu jiu ?”(13)jia ru ;ji shi 。chen shou 《san guo zhi ·shu shu ·fa zheng chuan 》:“fa xiao zhi re zai ,ze neng zhi zhu shang ling bu dong hang ;jiu fu dong hang ,bi bu qing wei yi 。”(14)xiang ;cong ;gen 。xin yan nian 《yu lin lang 》:“jiu wo qiu qing jiu ,si sheng di yu hu 。”(15)jiu zhao ;gen ju 。《yu lao ren chuan 》:“ran jiu ji bu wang yi yu ,gu yi xian fu bing lao ren er yu shi zhi zhe 。”(16)ji ;bian 。《jin shu ·jing di ji 》:“bi yi ‘wen wu ’wei shi ,qing yi he deng ,jiu jia zhao hu zhi ,shi yue ‘zhong wu ’。”

    zhuo :

    ①zhen jiu 。《shi jing ·zhou na ·juan er 》:“wo gu zhuo bi jin lei 。”(jin lei :shi jin de jiu qi 。)《shi jing ·xiao ya ·hu xie 》:“jun zi you jiu ,zhuo yan chang zhi 。”②jiu 。li bai 《you hua cheng si sheng gong qing feng ting 》:“ming zhuo dai you ke 。”③zhen jiu he 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“yin hu shang yi zi zhen 。”④yao qu 。《shi jing ·da ya · dong zhuo 》:“dong (jiǒng)zhuo bi hang lao 。”(jiong :yuan 。hang lao :gou zhong de huo shui 。)liu xie 《wen xin diao long ·shi lei 》:“ji yang xiong bai guan zhen ,po zhuo yu shi shu 。”⑤zhen zhuo ;jing guo heng liang jue ding qu she 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“zhi yu zhen zhuo sun yi ,jin jin zhong yan ,ze you zhi 、yi 、yun zhi ren ye 。”(sun yi :zeng jian 。)

    wei :

    (yi )①zuo 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“wei jiu wei li ,zheng bi zu bi 。”(zheng :jin suo 。bi :gei yu 。)《lun yu ·xue er 》:“ji wei ren ye xiao di (tì)。”(di :tong “ti ”。you ai 。)②zhi zuo ;chuang zuo 。《li ji ·qu li xia 》:“wei gong shi ,bu zhan yu qiu mu 。”(qiu mu :mu de de shu 。)《han shu ·mei cheng chuan 》:“si ma xiang ru shan wei wen er chi 。”(chi :man 。)③zhi li 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“shan wei guo zhe ,cang lin sui man ,bu tou yu nong 。”(tou :dai duo ;hu shi 。)《lun yu ·wei zheng 》:“wei zheng yi de 。”④hang wei 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu chang qiu gu ren ren zhi xin ,huo yi er zhe zhi wei 。”(chang :ceng jing 。)⑤chong dang 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”(wen :wen xi 。gu :jiu de zhi shi 。)⑥dang zuo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“ni wei yi xi feng wei ma 。”⑦bian wei ;cheng wei 。qu yuan 《li sao 》:“lan zhi bian er bu fang xi ,quan hui hua er wei mao 。”(lan 、zhi 、quan 、hui :jie xiang cao ming 。)⑧ren wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“er zi wei wo yuan zhi hu ?”(zi :ni 。)⑨shi 。《zuo chuan ·xuan gong san nian 》:“yu wei bai shu ,yu er zu ye 。”⑩jie ci 。1. biao bei dong 。bei 。《san guo zhi · wu shu · lv meng chuan 》:“wei zhang liao deng suo xi 。”2.biao dui xiang 。dui ;xiang 。《zhan guo ce ·han ce er 》:“(yan zhong zi )yin wei nie zheng yu yue :‘chen you chou 。’”(11)lian ci 。ru guo 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“qin wei zhi zhi ,bi bu jiu ye 。”(12)yu qi ci 。1. yu “he ”xiang pei ,biao yi wen yu qi 。《lun yu ·ji shi 》:“he yi fa wei ?”(fa :jin gong 。)2. duo yong yu gou wei ,biao shi fan wen yu qi 。《han shu ·wai qi chuan xia ·zhao huang hou 》:“jin gu gao zhi ,fan nu wei !”(gu :gu yi 。) (er )wèi ①bang zhu 。《shi jing ·da ya ·fu yi 》:“gong shi yan yin ,fu lu lai wei 。”②jie ci 。1. biao dui xiang 。ti 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”2. biao yuan yin 。yin wei 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”3. biao mu de 。wei le 。《kong qiao dong na fei 》:“shen wu wei fu si 。”③tong “wei ”。jia zhuang 。《li ji ·tan gong xia 》:“fu zi wei fu wen ye zhe er guo zhi 。”

    er :

    ①dai ci 。xiang dang yu “ni ”、“ni de ”。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“wo mo er zha ,er mo wo yu 。”②zhi shi dai ci 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”。《li ji ·tan gong shang 》:“fu zi he shan er ye ?”《jin shu ·huan wen chuan 》:“guo er ,hou jiang yi wu xing ye 。”③yong zai ci wei ,biao shi “……de yang zi ”。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi jiu :“xiang qu mo yu li ,gu ren xin shang er 。”④jin ;jian jin 。hou zuo “er (邇)”。《shi jing ·da ya ·hang wei 》:“qi qi xiong di ,mo yuan ju er 。”(qi qi :qin ai 。ju :tong “ju ”。)《zhou li ·de guan ·si chang 》:“shi xiang jin zhe xiang er ye 。”⑤xing rong ci huo fu ci hou chuo 。biao shi “……de yang zi 。”《shi ji ·zhong ni di zi lie chuan 》:“kong zi kui er tan yue :……”《lun yu ·yang huo 》:“fu zi guan er er xiao 。”⑥yu qi ci 。1. biao shi xian zhi 。xiang dang yu “er yi ”、“ba le ”。《zhan guo ce ·wei ce si 》:“bu yi zhi nu ,yi mian guan tu xian ,yi tou qiang cheng er 。”2. biao shi pan duan he ken ding 。xiang dang yu “le ”、“ne ”。《gong yang chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“zhuang wang wei song ,jun you qi ri zhi liang er ;jin ci bu sheng ,jiang qu er gui er 。”⑦tong “er ”。 hua fan cheng de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·cai wei 》:“bi er wei he ? wei chang zhi hua 。”

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    liu :

    (yi )①ting liu ;ting zhi 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“yi que qin cun zhao ,shi jiang jiang ji jun gui wei ,er gong zi du yu ke liu zhao 。”②liu xia 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“lv gong yin mu gu liu gao zu 。”③kou liu 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“zhao gao yin liu suo ci fu su xi shu 。”(xi shu :feng kou chu gai you yu xi de zhao shu 。)④bao cun ;cun liu 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》zhi san :“yi qu zi tai lian shuo mo ,du liu qing zhong xiang huang hun 。”⑤tuo yan 。《zhan guo ce ·song wei ce 》:“chen qing shou bian cheng ,xu ji gong er liu ji ri 。”⑥gu de ming 。1.chun qiu zheng yi 。gu de zai jin he na sheng kai feng shi chen liu cheng 。2. chun qiu song yi 。gu de zai jin jiang su sheng pei xian dong na 。(er )liùdeng dai ;ci hou 。《zhuang zi ·shan mu 》:“zhi dan er liu zhi 。”

    lian :

    ①lian ge ;ji ge 。《meng zi ·li lou shang 》:“gu shan zhan zhe fu shang xing ,lian zhu hou zhe ci zhi 。”《shi ji · tian chan lie chuan 》:“le yi wei zhu er bu gan gui ,yi fa ji wei ming ,shi yu lian bing na mian er wang (wàng)ji 。”(wang :chen wang 。)②lian jie 。chen zi long 《yu shan fu 》:“shi shan ye ,jun xiao gu song ,mo suo lian fu 。”《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“lian bi gong fu ,bu jiu 。”③lian xu 。he jing ming 《sui yan hang 》:“chang guan jiao hao li chi tu ,fu tie lian cui zhu he cu 。”(fu tie :fu de wen shu 。)④qian lian ;lian lei 。《shi ji ·shang jun lie chuan 》:“ling min wei shen wu ,er xiang shou si lian zuo 。”⑤tong shi de dao 。《lie zi ·shang wen 》:“yi diao er lian liu ao 。”⑥lian tong ;lian dai 。ge hong 《shen xian chuan 》:“fan chuan san ren ,lian zi si yi 。”⑦yin qin guan ji 。《shi ji ·na yue lie chuan 》:“(lv jia )ji cang wu qin wang you lian 。”⑧gu dai hang zheng ou hua ming 。shi guo wei lian 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“you zhu hou er hou you fang bai lian shuai 。”(fang bai :yi fang zhu hou zhi chang 。)《li ji ·wang zhi 》:“shi guo yi wei lian ”。⑨wei lian de qian 。hou zuo “lian ”。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“chang sha chu lian xi 。”