• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 應是母慈重,使爾悲不任。

    “應是母慈重,使爾悲不任。”詩句出處:《慈烏夜啼》;是唐朝詩人白居易的作品。

    慈烏失其母,啞啞吐哀音。
    晝夜不飛去,經年守故林。
    夜夜夜半啼,聞者為沾襟。
    聲中如告訴,未盡反哺心。
    百鳥豈無母,爾獨哀怨深。
    應是母慈重,使爾悲不任。
    昔有吳起者,母歿喪不臨。
    嗟哉斯徒輩,其心不如禽。
    慈烏復慈烏,鳥中之曾參。

    【註釋】:

    應:

    (一)yīng ①當;應當。《三國志·吳書·吳主傳》:“重則本非應死之罪。”(重:指刑法重。)蘇軾《水調歌頭》:“不應有恨,何事長向別時圓?”②古國名。相傳為周武王之子的封國,故址在今河南魯山縣東。 (二)yìng ①受;接受。王充《論衡·語增》:“周流應聘。”(周流:周遊。)②答應;回答。《列子·湯問》:“河曲智叟亡以應。”③允許;同意。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“阿母謂阿女:‘汝可去應之。’”④適合;合於。《荀子· 天論》:“望時而待之,孰與應時而使之?”⑤應和。《史記·陳涉世傢》:“殺之以應陳涉。”蘇軾《後赤壁賦》:“山鳴谷應,風起雲湧。”⑥對付;處置。《三國志· 魏志·鐘繇傳》:“得所送馬,甚應其急。”⑦應驗;證實。《後漢書·郭玉傳》:“和帝時,為太醫丞,多有效應。帝奇之。”⑧小鼓。《詩經·周頌·有瞽》:“應田縣鼓。”(田:大鼓。縣:懸掛。)

    是:

    ①正確。與“非”相對。《論語·陽貨》:“偃之言是也。”②肯定;認為正確。《墨子·尚同上》:“國君之所是,必皆是之。”③糾正;訂正。《禮記·月令》:“是察阿黨,則罪無有掩蔽。”(察:審察。)④表示判斷,是。《史記·刺客列傳》:“此必是豫讓也。”⑤代詞。表示近指。相當於“此”、“這”。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑥連詞。相當於“於是”。《管子·君臣上》:“非茲,是無以理人;非茲,是無以生財。”⑦助詞。用以前置賓語。《左傳·襄公十四年》:“唯餘馬首是瞻。”[是以]因此;所以。《韓非子·喻老》:“今在骨髓,臣是以無請也。”[是故]因此。《孟子·梁惠王下》:“唯仁者能以大事小,是故湯事葛。”[國是]國傢大計。梁啟超《戊戌政變記·譚嗣同傳》:“定國是之詔既下。”

    母:

    ①母親。《詩經·小雅·蓼莪》:“無母何恃?”②老年婦女。《史記·淮陰侯列傳》:“吾必有以重報母。”③雌性的(動植物)。《孟子·盡心上》:“五母雞”。④根本,本源。《老子》第一章:“有名,萬物之母。”

    慈:

    ①(上對下)慈愛。《禮記·祭義》:“敬長慈幼。”杜甫《幼子》:“世難憐渠小,傢貧仰母慈。”(渠:第三人稱代詞。相當於“他”。)②仁慈。《老子》第六十七章:“夫慈,以戰則勝,以守則固。”《新書·道術》:“惻隱憐愛人謂之慈,反慈為忍。”③指母親。《聊齋志異·小謝》:“吾將速歸,以慰嚴慈。”(嚴:指父親。)[慈石]即磁鐵。《呂氏春秋·精通》:“慈石召鐵。”

    重:

    (一)①厚。《周易·系辭上》:“夫茅之為物薄,而用可重也。”②重量。《漢書·食貨志下》:“更造大錢,徑寸二分,重十二銖。”(徑:直徑。銖:二十四銖為一兩。)③分量大;程度深。與“輕”相對。《戰國策·齊策四》:“千金,重幣也。”④重要;貴重。《論語·泰伯》:“任重而道遠。”⑤重視;敬重。《韓詩外傳》卷一:“曾子重其身而輕其祿。”(祿:做官的俸祿。)賈誼《過秦論上》:“尊賢重士。”⑥加上;加重。白居易《長恨歌》:“遂令天下父母心,不重生男重生女。”屈原《離騷》:“紛吾既有此內美兮,又重之以脩能。”⑦莊重。《論語·學而》:“君子不重則不威。”⑧慎重。《六韜·論將》:“命在於將,將者國之輔,先王之所重也。” (二)chóng ①重疊;重復。程垓《摸魚兒》:“重門深鎖,猶有夜深月。”②量詞。層。李白《早發白帝城》:“兩岸猿聲啼不住,輕舟已過萬重山。”③副詞。1. 重新;再次。范仲淹《嶽陽樓記》:“乃重修嶽陽樓。”(乃:於是)2. 加上,表示更進一層。屈原《離騷》:“紛吾既有此內美兮,又重之以脩能。”(紛:多的樣子。脩能:修飾的美態。脩,同修。)

    使:

    ①命令;派遣。《左傳·僖公四年》:“楚子使屈完如師。”《史記·李將軍列傳》:“天子以為李氏世將,而使將(jiàng)八百騎。”(將:帶兵。)②役使;使用。《論語·學而》:“使民以時。”《孟子·盡心下》:“使人不以道。”(道:道理。)③出使。《晏子春秋·內篇雜下九》:“晏子使楚。”④令;讓;致使。《公羊傳·僖公二十八年》:“使人兄弟相疑。”⑤任;放縱。《宋書·劉瑀傳》:“瑀使氣尚人。”⑥表假設的連詞。假使;如果。《史記·平原君虞卿列傳》:“使(毛)遂蚤得處囊中,乃穎脫而出。”(蚤:通“早”。穎:指錐尖。)[使命]1. 使者所接受的指令。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“下官奉使命,言談大有緣。”2.使者。《宋史·田景咸傳》:“每使命至,惟設肉一器,賓主共食。”

    爾:

    ①代詞。相當於“你”、“你的”。《左傳·宣公十五年》:“我無爾詐,爾無我虞。”②指示代詞。相當於“這”、“那”。《禮記·檀弓上》:“夫子何善爾也?”《晉書·桓溫傳》:“果爾,後將易吾姓也。”③用在詞尾,表示“……的樣子”。《古詩十九首》之十九:“相去萬餘裡,故人心尚爾。”④近;淺近。後作“邇(邇)”。《詩經·大雅·行葦》:“戚戚兄弟,莫遠具爾。”(戚戚:親愛。具:通“俱”。)《周禮·地官·肆長》:“實相近者相爾也。”⑤形容詞或副詞後綴。表示“……的樣子。”《史記·仲尼弟子列傳》:“孔子喟爾嘆曰:……”《論語·陽貨》:“夫子莞爾而笑。”⑥語氣詞。1. 表示限止。相當於“而已”、“罷瞭”。《戰國策·魏策四》:“佈衣之怒,亦免冠徒跣,以頭搶城爾。”2. 表示判斷和肯定。相當於“瞭”、“呢”。《公羊傳·宣公十五年》:“莊王圍宋,軍有七日之糧爾;盡此不勝,將去而歸爾。”⑦通“薾”。 花繁盛的樣子。《詩經·小雅·采薇》:“彼爾維何? 維常之華。”

    悲:

    ①哀痛;悲傷。《禮記· 問喪》:“夫悲哀在中,故形變於外也。”《韓非子·和氏獻璧》:“子奚哭之悲也?”(奚:為何。)②同情;憐憫。柳宗元《捕蛇者說》:“(蔣氏)言之,貌若甚戚者。餘悲之。”(戚:悲哀。)③眷戀。《漢書·高祖紀下》:“遊子悲故鄉。”

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    任:

    (一)①抱。《詩經·大雅·生民》:“是任是負。”(負:背在身上。)②負載;負荷。《呂氏春秋·舉難》:“桓公郊迎客,夜開門,辟任車。”③擔子。《禮記·王制》:“輕任並,重任分。”(並:合並。)④責任。諸葛亮《出師表》:“受任於敗軍之際。”⑤職位。《後漢書·邊讓傳》:“議郎蔡邕深敬之,以為讓宜處高任。”(處:居。)⑥才幹;才能。《韓非子·定法》:“因任而授官。”⑦承當;承受。《左傳·成公二年》:“自今無有代其君任患者。”高適《別王徹》:“離別未足悲,辛勤當自任。”⑧任用;使用人才。《尚書·咸有一德》:“任官惟賢材。”(材:通“才”。)《呂氏春秋·察今》:“以此任物,亦必悖矣。”⑨信任。《史記·屈原賈生列傳》:“王甚任之。”⑩放任不拘。《晉書·胡毋輔之傳》:“性嗜酒,任縱不拘小節。”(11)憑借;依憑。《孫子·勢》:“故能擇人而任勢。”謝惠連《雪賦》:“任地班形。”(依據地勢鋪成不同的形狀。)(12)表讓步的連詞,相當於“即使”。秦觀《南鄉子》:“任是無情也動人。”(13)通“妊”。懷孕。《大戴禮記·保傅》:“周後妃任成王於身。”(後:王。)(二)rén ①縣名。任縣、任丘縣,都在河北省境內。②奸佞。《尚書·堯典》:“惇德允元,而難任人。”(惇:敦厚。)③古代南方少數民族樂曲名。《禮記·明堂位》:“任,南蠻之樂也。”


  • 应是母慈重,使尔悲不任。

    “应是母慈重,使尔悲不任。”诗句出处:《慈乌夜啼》;是唐朝诗人白居易的作品。

    慈乌失其母,哑哑吐哀音。
    昼夜不飞去,经年守故林。
    夜夜夜半啼,闻者为沾襟。
    声中如告诉,未尽反哺心。
    百鸟岂无母,尔独哀怨深。
    应是母慈重,使尔悲不任。
    昔有吴起者,母殁丧不临。
    嗟哉斯徒辈,其心不如禽。
    慈乌复慈乌,鸟中之曾参。

    【注释】:

    应:

    (一)yīng ①当;应当。《三国志·吴书·吴主传》:“重则本非应死之罪。”(重:指刑法重。)苏轼《水调歌头》:“不应有恨,何事长向别时圆?”②古国名。相传为周武王之子的封国,故址在今河南鲁山县东。 (二)yìng ①受;接受。王充《论衡·语增》:“周流应聘。”(周流:周游。)②答应;回答。《列子·汤问》:“河曲智叟亡以应。”③允许;同意。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“阿母谓阿女:‘汝可去应之。’”④适合;合于。《荀子· 天论》:“望时而待之,孰与应时而使之?”⑤应和。《史记·陈涉世家》:“杀之以应陈涉。”苏轼《后赤壁赋》:“山鸣谷应,风起云涌。”⑥对付;处置。《三国志· 魏志·钟繇传》:“得所送马,甚应其急。”⑦应验;证实。《后汉书·郭玉传》:“和帝时,为太医丞,多有效应。帝奇之。”⑧小鼓。《诗经·周颂·有瞽》:“应田县鼓。”(田:大鼓。县:悬挂。)

    是:

    ①正确。与“非”相对。《论语·阳货》:“偃之言是也。”②肯定;认为正确。《墨子·尚同上》:“国君之所是,必皆是之。”③纠正;订正。《礼记·月令》:“是察阿党,则罪无有掩蔽。”(察:审察。)④表示判断,是。《史记·刺客列传》:“此必是豫让也。”⑤代词。表示近指。相当于“此”、“这”。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑥连词。相当于“于是”。《管子·君臣上》:“非兹,是无以理人;非兹,是无以生财。”⑦助词。用以前置宾语。《左传·襄公十四年》:“唯余马首是瞻。”[是以]因此;所以。《韩非子·喻老》:“今在骨髓,臣是以无请也。”[是故]因此。《孟子·梁惠王下》:“唯仁者能以大事小,是故汤事葛。”[国是]国家大计。梁启超《戊戌政变记·谭嗣同传》:“定国是之诏既下。”

    母:

    ①母亲。《诗经·小雅·蓼莪》:“无母何恃?”②老年妇女。《史记·淮阴侯列传》:“吾必有以重报母。”③雌性的(动植物)。《孟子·尽心上》:“五母鸡”。④根本,本源。《老子》第一章:“有名,万物之母。”

    慈:

    ①(上对下)慈爱。《礼记·祭义》:“敬长慈幼。”杜甫《幼子》:“世难怜渠小,家贫仰母慈。”(渠:第三人称代词。相当于“他”。)②仁慈。《老子》第六十七章:“夫慈,以战则胜,以守则固。”《新书·道术》:“恻隐怜爱人谓之慈,反慈为忍。”③指母亲。《聊斋志异·小谢》:“吾将速归,以慰严慈。”(严:指父亲。)[慈石]即磁铁。《吕氏春秋·精通》:“慈石召铁。”

    重:

    (一)①厚。《周易·系辞上》:“夫茅之为物薄,而用可重也。”②重量。《汉书·食货志下》:“更造大钱,径寸二分,重十二铢。”(径:直径。铢:二十四铢为一两。)③分量大;程度深。与“轻”相对。《战国策·齐策四》:“千金,重币也。”④重要;贵重。《论语·泰伯》:“任重而道远。”⑤重视;敬重。《韩诗外传》卷一:“曾子重其身而轻其禄。”(禄:做官的俸禄。)贾谊《过秦论上》:“尊贤重士。”⑥加上;加重。白居易《长恨歌》:“遂令天下父母心,不重生男重生女。”屈原《离骚》:“纷吾既有此内美兮,又重之以脩能。”⑦庄重。《论语·学而》:“君子不重则不威。”⑧慎重。《六韬·论将》:“命在于将,将者国之辅,先王之所重也。” (二)chóng ①重叠;重复。程垓《摸鱼儿》:“重门深锁,犹有夜深月。”②量词。层。李白《早发白帝城》:“两岸猿声啼不住,轻舟已过万重山。”③副词。1. 重新;再次。范仲淹《岳阳楼记》:“乃重修岳阳楼。”(乃:于是)2. 加上,表示更进一层。屈原《离骚》:“纷吾既有此内美兮,又重之以脩能。”(纷:多的样子。脩能:修饰的美态。脩,同修。)

    使:

    ①命令;派遣。《左传·僖公四年》:“楚子使屈完如师。”《史记·李将军列传》:“天子以为李氏世将,而使将(jiàng)八百骑。”(将:带兵。)②役使;使用。《论语·学而》:“使民以时。”《孟子·尽心下》:“使人不以道。”(道:道理。)③出使。《晏子春秋·内篇杂下九》:“晏子使楚。”④令;让;致使。《公羊传·僖公二十八年》:“使人兄弟相疑。”⑤任;放纵。《宋书·刘瑀传》:“瑀使气尚人。”⑥表假设的连词。假使;如果。《史记·平原君虞卿列传》:“使(毛)遂蚤得处囊中,乃颖脱而出。”(蚤:通“早”。颖:指锥尖。)[使命]1. 使者所接受的指令。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“下官奉使命,言谈大有缘。”2.使者。《宋史·田景咸传》:“每使命至,惟设肉一器,宾主共食。”

    尔:

    ①代词。相当于“你”、“你的”。《左传·宣公十五年》:“我无尔诈,尔无我虞。”②指示代词。相当于“这”、“那”。《礼记·檀弓上》:“夫子何善尔也?”《晋书·桓温传》:“果尔,后将易吾姓也。”③用在词尾,表示“……的样子”。《古诗十九首》之十九:“相去万余里,故人心尚尔。”④近;浅近。后作“迩(邇)”。《诗经·大雅·行苇》:“戚戚兄弟,莫远具尔。”(戚戚:亲爱。具:通“俱”。)《周礼·地官·肆长》:“实相近者相尔也。”⑤形容词或副词后缀。表示“……的样子。”《史记·仲尼弟子列传》:“孔子喟尔叹曰:……”《论语·阳货》:“夫子莞尔而笑。”⑥语气词。1. 表示限止。相当于“而已”、“罢了”。《战国策·魏策四》:“布衣之怒,亦免冠徒跣,以头抢城尔。”2. 表示判断和肯定。相当于“了”、“呢”。《公羊传·宣公十五年》:“庄王围宋,军有七日之粮尔;尽此不胜,将去而归尔。”⑦通“薾”。 花繁盛的样子。《诗经·小雅·采薇》:“彼尔维何? 维常之华。”

    悲:

    ①哀痛;悲伤。《礼记· 问丧》:“夫悲哀在中,故形变于外也。”《韩非子·和氏献璧》:“子奚哭之悲也?”(奚:为何。)②同情;怜悯。柳宗元《捕蛇者说》:“(蒋氏)言之,貌若甚戚者。余悲之。”(戚:悲哀。)③眷恋。《汉书·高祖纪下》:“游子悲故乡。”

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    任:

    (一)①抱。《诗经·大雅·生民》:“是任是负。”(负:背在身上。)②负载;负荷。《吕氏春秋·举难》:“桓公郊迎客,夜开门,辟任车。”③担子。《礼记·王制》:“轻任并,重任分。”(并:合并。)④责任。诸葛亮《出师表》:“受任于败军之际。”⑤职位。《后汉书·边让传》:“议郎蔡邕深敬之,以为让宜处高任。”(处:居。)⑥才干;才能。《韩非子·定法》:“因任而授官。”⑦承当;承受。《左传·成公二年》:“自今无有代其君任患者。”高适《别王彻》:“离别未足悲,辛勤当自任。”⑧任用;使用人才。《尚书·咸有一德》:“任官惟贤材。”(材:通“才”。)《吕氏春秋·察今》:“以此任物,亦必悖矣。”⑨信任。《史记·屈原贾生列传》:“王甚任之。”⑩放任不拘。《晋书·胡毋辅之传》:“性嗜酒,任纵不拘小节。”(11)凭借;依凭。《孙子·势》:“故能择人而任势。”谢惠连《雪赋》:“任地班形。”(依据地势铺成不同的形状。)(12)表让步的连词,相当于“即使”。秦观《南乡子》:“任是无情也动人。”(13)通“妊”。怀孕。《大戴礼记·保傅》:“周后妃任成王于身。”(后:王。)(二)rén ①县名。任县、任丘县,都在河北省境内。②奸佞。《尚书·尧典》:“惇德允元,而难任人。”(惇:敦厚。)③古代南方少数民族乐曲名。《礼记·明堂位》:“任,南蛮之乐也。”


  • ying shi mu ci chong ,shi er bei bu ren 。

    “ying shi mu ci chong ,shi er bei bu ren 。”shi gou chu chu :《ci wu ye ti 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    ci wu shi ji mu ,e e tu ai yin 。
    zhou ye bu fei qu ,jing nian shou gu lin 。
    ye ye ye ban ti ,wen zhe wei zhan jin 。
    sheng zhong ru gao su ,wei jin fan bu xin 。
    bai diao qi mo mu ,er du ai yuan shen 。
    ying shi mu ci chong ,shi er bei bu ren 。
    xi you wu qi zhe ,mu mo sang bu lin 。
    jie zai si tu bei ,ji xin bu ru qin 。
    ci wu fu ci wu ,diao zhong zhi ceng can 。

    【zhu shi 】:

    ying :

    (yi )yīng ①dang ;ying dang 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“chong ze ben fei ying si zhi zui 。”(chong :zhi xing fa chong 。)su shi 《shui diao ge tou 》:“bu ying you hen ,he shi chang xiang bie shi yuan ?”②gu guo ming 。xiang chuan wei zhou wu wang zhi zi de feng guo ,gu zhi zai jin he na lu shan xian dong 。 (er )yìng ①shou ;jie shou 。wang chong 《lun heng ·yu zeng 》:“zhou liu ying pin 。”(zhou liu :zhou you 。)②da ying ;hui da 。《lie zi ·shang wen 》:“he qu zhi sou wang yi ying 。”③yun hu ;tong yi 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“a mu wei a nv :‘ru ke qu ying zhi 。’”④kuo ge ;ge yu 。《xun zi · tian lun 》:“wang shi er dai zhi ,shu yu ying shi er shi zhi ?”⑤ying he 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“sha zhi yi ying chen she 。”su shi 《hou chi bi fu 》:“shan ming gu ying ,feng qi yun chong 。”⑥dui fu ;chu zhi 。《san guo zhi · wei zhi ·zhong yao chuan 》:“de suo song ma ,shen ying ji ji 。”⑦ying yan ;zheng shi 。《hou han shu ·guo yu chuan 》:“he di shi ,wei tai yi cheng ,duo you xiao ying 。di ji zhi 。”⑧xiao gu 。《shi jing ·zhou song ·you gu 》:“ying tian xian gu 。”(tian :da gu 。xian :xuan gua 。)

    shi :

    ①zheng que 。yu “fei ”xiang dui 。《lun yu ·yang huo 》:“yan zhi yan shi ye 。”②ken ding ;ren wei zheng que 。《mo zi ·shang tong shang 》:“guo jun zhi suo shi ,bi jie shi zhi 。”③jiu zheng ;ding zheng 。《li ji ·yue ling 》:“shi cha a dang ,ze zui mo you yan bi 。”(cha :shen cha 。)④biao shi pan duan ,shi 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“ci bi shi yu rang ye 。”⑤dai ci 。biao shi jin zhi 。xiang dang yu “ci ”、“zhe ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑥lian ci 。xiang dang yu “yu shi ”。《guan zi ·jun chen shang 》:“fei ci ,shi mo yi li ren ;fei ci ,shi mo yi sheng cai 。”⑦zhu ci 。yong yi qian zhi bin yu 。《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“wei yu ma shou shi zhan 。”[shi yi ]yin ci ;suo yi 。《han fei zi ·yu lao 》:“jin zai gu sui ,chen shi yi mo qing ye 。”[shi gu ]yin ci 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“wei ren zhe neng yi da shi xiao ,shi gu shang shi ge 。”[guo shi ]guo jia da ji 。liang qi chao 《wu qu zheng bian ji ·tan si tong chuan 》:“ding guo shi zhi zhao ji xia 。”

    mu :

    ①mu qin 。《shi jing ·xiao ya ·liao e 》:“mo mu he shi ?”②lao nian fu nv 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“wu bi you yi chong bao mu 。”③ci xing de (dong zhi wu )。《meng zi ·jin xin shang 》:“wu mu ji ”。④gen ben ,ben yuan 。《lao zi 》di yi zhang :“you ming ,mo wu zhi mu 。”

    ci :

    ①(shang dui xia )ci ai 。《li ji ·ji yi 》:“jing chang ci you 。”du fu 《you zi 》:“shi nan lian qu xiao ,jia pin yang mu ci 。”(qu :di san ren chen dai ci 。xiang dang yu “ta ”。)②ren ci 。《lao zi 》di liu shi qi zhang :“fu ci ,yi zhan ze sheng ,yi shou ze gu 。”《xin shu ·dao shu 》:“ce yin lian ai ren wei zhi ci ,fan ci wei ren 。”③zhi mu qin 。《liao zhai zhi yi ·xiao xie 》:“wu jiang su gui ,yi wei yan ci 。”(yan :zhi fu qin 。)[ci dan ]ji ci tie 。《lv shi chun qiu ·jing tong 》:“ci dan shao tie 。”

    chong :

    (yi )①hou 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“fu mao zhi wei wu bao ,er yong ke chong ye 。”②chong liang 。《han shu ·shi huo zhi xia 》:“geng zao da qian ,jing cun er fen ,chong shi er zhu 。”(jing :zhi jing 。zhu :er shi si zhu wei yi liang 。)③fen liang da ;cheng du shen 。yu “qing ”xiang dui 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“qian jin ,chong bi ye 。”④chong yao ;gui chong 。《lun yu ·tai bai 》:“ren chong er dao yuan 。”⑤chong shi ;jing chong 。《han shi wai chuan 》juan yi :“ceng zi chong ji shen er qing ji lu 。”(lu :zuo guan de feng lu 。)gu yi 《guo qin lun shang 》:“zun xian chong shi 。”⑥jia shang ;jia chong 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“sui ling tian xia fu mu xin ,bu chong sheng nan chong sheng nv 。”qu yuan 《li sao 》:“fen wu ji you ci nei mei xi ,you chong zhi yi 脩neng 。”⑦zhuang chong 。《lun yu ·xue er 》:“jun zi bu chong ze bu wei 。”⑧shen chong 。《liu tao ·lun jiang 》:“ming zai yu jiang ,jiang zhe guo zhi fu ,xian wang zhi suo chong ye 。” (er )chóng ①chong die ;chong fu 。cheng gai 《mo yu er 》:“chong men shen suo ,you you ye shen yue 。”②liang ci 。ceng 。li bai 《zao fa bai di cheng 》:“liang an yuan sheng ti bu zhu ,qing zhou yi guo mo chong shan 。”③fu ci 。1. chong xin ;zai ci 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“nai chong xiu yue yang lou 。”(nai :yu shi )2. jia shang ,biao shi geng jin yi ceng 。qu yuan 《li sao 》:“fen wu ji you ci nei mei xi ,you chong zhi yi 脩neng 。”(fen :duo de yang zi 。脩neng :xiu shi de mei tai 。脩,tong xiu 。)

    shi :

    ①ming ling ;pa qian 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“chu zi shi qu wan ru shi 。”《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“tian zi yi wei li shi shi jiang ,er shi jiang (jiàng)ba bai ji 。”(jiang :dai bing 。)②yi shi ;shi yong 。《lun yu ·xue er 》:“shi min yi shi 。”《meng zi ·jin xin xia 》:“shi ren bu yi dao 。”(dao :dao li 。)③chu shi 。《yan zi chun qiu ·nei pian za xia jiu 》:“yan zi shi chu 。”④ling ;rang ;zhi shi 。《gong yang chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“shi ren xiong di xiang yi 。”⑤ren ;fang zong 。《song shu ·liu yu chuan 》:“yu shi qi shang ren 。”⑥biao jia she de lian ci 。jia shi ;ru guo 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“shi (mao )sui zao de chu nang zhong ,nai ying tuo er chu 。”(zao :tong “zao ”。ying :zhi zhui jian 。)[shi ming ]1. shi zhe suo jie shou de zhi ling 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“xia guan feng shi ming ,yan tan da you yuan 。”2.shi zhe 。《song shi ·tian jing xian chuan 》:“mei shi ming zhi ,wei she rou yi qi ,bin zhu gong shi 。”

    er :

    ①dai ci 。xiang dang yu “ni ”、“ni de ”。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“wo mo er zha ,er mo wo yu 。”②zhi shi dai ci 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”。《li ji ·tan gong shang 》:“fu zi he shan er ye ?”《jin shu ·huan wen chuan 》:“guo er ,hou jiang yi wu xing ye 。”③yong zai ci wei ,biao shi “……de yang zi ”。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi jiu :“xiang qu mo yu li ,gu ren xin shang er 。”④jin ;jian jin 。hou zuo “er (邇)”。《shi jing ·da ya ·hang wei 》:“qi qi xiong di ,mo yuan ju er 。”(qi qi :qin ai 。ju :tong “ju ”。)《zhou li ·de guan ·si chang 》:“shi xiang jin zhe xiang er ye 。”⑤xing rong ci huo fu ci hou chuo 。biao shi “……de yang zi 。”《shi ji ·zhong ni di zi lie chuan 》:“kong zi kui er tan yue :……”《lun yu ·yang huo 》:“fu zi guan er er xiao 。”⑥yu qi ci 。1. biao shi xian zhi 。xiang dang yu “er yi ”、“ba le ”。《zhan guo ce ·wei ce si 》:“bu yi zhi nu ,yi mian guan tu xian ,yi tou qiang cheng er 。”2. biao shi pan duan he ken ding 。xiang dang yu “le ”、“ne ”。《gong yang chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“zhuang wang wei song ,jun you qi ri zhi liang er ;jin ci bu sheng ,jiang qu er gui er 。”⑦tong “er ”。 hua fan cheng de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·cai wei 》:“bi er wei he ? wei chang zhi hua 。”

    bei :

    ①ai tong ;bei shang 。《li ji · wen sang 》:“fu bei ai zai zhong ,gu xing bian yu wai ye 。”《han fei zi ·he shi suo bi 》:“zi xi ku zhi bei ye ?”(xi :wei he 。)②tong qing ;lian min 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“(jiang shi )yan zhi ,mao re shen qi zhe 。yu bei zhi 。”(qi :bei ai 。)③juan lian 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“you zi bei gu xiang 。”

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    ren :

    (yi )①bao 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“shi ren shi fu 。”(fu :bei zai shen shang 。)②fu zai ;fu he 。《lv shi chun qiu ·ju nan 》:“huan gong jiao ying ke ,ye kai men ,bi ren che 。”③dan zi 。《li ji ·wang zhi 》:“qing ren bing ,chong ren fen 。”(bing :ge bing 。)④ze ren 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“shou ren yu bai jun zhi ji 。”⑤zhi wei 。《hou han shu ·bian rang chuan 》:“yi lang cai yong shen jing zhi ,yi wei rang yi chu gao ren 。”(chu :ju 。)⑥cai gan ;cai neng 。《han fei zi ·ding fa 》:“yin ren er shou guan 。”⑦cheng dang ;cheng shou 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“zi jin mo you dai ji jun ren huan zhe 。”gao kuo 《bie wang che 》:“li bie wei zu bei ,xin qin dang zi ren 。”⑧ren yong ;shi yong ren cai 。《shang shu ·xian you yi de 》:“ren guan wei xian cai 。”(cai :tong “cai ”。)《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“yi ci ren wu ,yi bi bei yi 。”⑨xin ren 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“wang shen ren zhi 。”⑩fang ren bu ju 。《jin shu ·hu wu fu zhi chuan 》:“xing shi jiu ,ren zong bu ju xiao jie 。”(11)ping jie ;yi ping 。《sun zi ·shi 》:“gu neng ze ren er ren shi 。”xie hui lian 《xue fu 》:“ren de ban xing 。”(yi ju de shi pu cheng bu tong de xing zhuang 。)(12)biao rang bu de lian ci ,xiang dang yu “ji shi ”。qin guan 《na xiang zi 》:“ren shi mo qing ye dong ren 。”(13)tong “ren ”。huai yun 。《da dai li ji ·bao fu 》:“zhou hou fei ren cheng wang yu shen 。”(hou :wang 。)(er )rén ①xian ming 。ren xian 、ren qiu xian ,dou zai he bei sheng jing nei 。②jian ning 。《shang shu ·yao dian 》:“dun de yun yuan ,er nan ren ren 。”(dun :dui hou 。)③gu dai na fang shao shu min zu le qu ming 。《li ji ·ming tang wei 》:“ren ,na man zhi le ye 。”