• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 尚有赤腳婢,能烹赬尾魚。

    “尚有赤腳婢,能烹赬尾魚。”詩句出處:《到潁未幾公帑已竭齋廚索然戲作數句》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    我昔在東武,吏方謹新書。
    齋空不知春,客至先愁予。
    采杞聊自誑,食菊不敢餘。
    歲月今幾何,齒發日向疏。
    幸此一郡老,依然十年初。
    夢飲本來空,真飽竟亦虛。
    尚有赤腳婢,能烹赬尾魚。
    心知皆夢耳,慎勿歌歸歟。

    【註釋】:

    尚:

    ①加在上面;超過。《詩經·齊風·著》:“尚之以瓊華乎而。”(瓊華:精美的玉。乎而:語氣詞。)②矜誇。《後漢書·張衡傳》:“雖才高於世,而無驕尚之情。”③尊崇;崇尚。《莊子·天道》:“鄉黨尚齒,行事尚賢。”④志趣;愛好。柳宗元《遊南亭夜還敘志七十韻》:“夙抱丘壑尚,率性恣遊遨。”⑤古代特指娶帝王之女為妻。《新唐書·郭釗傳》:“其子仲詞尚饒陽公主。”⑥主管;特指帝王的私人事物。《淮南子·覽冥》:“夫瞽師庶女,位賤尚葈。”(尚葈:即典枲,掌管佈縷麻草之物。)《史記·呂太後本紀》:“襄平侯通尚符節。”(通:紀通,人名。)⑦副詞。尚且;還。《詩經·王風·兔爰》:“我生之初,尚無為。”司馬遷《報任安書》:“如仆,尚何言哉!”

    有:

    (一)①與“無”相對。1. 表示占有、具有、領有。《論語·公冶長》:“陳文子有馬十乘(shèng)。”(乘:四匹。)諸葛亮《草廬對》:“孫權據有江東。”2.表示存在。曹丕《雜詩》:“西北有浮雲,亭亭如車蓋。”3. 表示發生。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“天下有變,則命一上將將荊州之軍以向宛、洛。”②豐收。儲光羲《觀競渡》:“能令秋大有,鼓吹遠相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩薩蠻》:“暝色入高樓,有人樓上愁。”④助詞。1. 多用於朝代名稱的前面。《詩經·大雅·文王》:“有周不顯,帝命不時。”2. 用於形容詞前面。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“明星有爛。”(爛:燦爛。) (二)yòu 通“又”。用於整數與零數之間。《論語·為政》:“吾十有五而志於學。”《史記·秦始皇本紀》:“三十有七年,親巡天下。”

    赤:

    ①紅色。賈思勰《齊民要術·種椒》:“色赤椒好。”②真誠;沒有雜念。韓偓《息兵》:“自有蒼蒼鑒赤誠。”(蒼蒼:天。)③空無所有。《韓非子· 十過》:“晉國大旱,赤地三年。”④裸露;露出身體的一部分或全部。杜甫《早秋苦熱》詩:“安得赤腳踏層冰。”

    腳:

    ①小腿。司馬遷《報任安書》:“孫子臏腳,兵法修列。”《韓非子·難言》:“孫子臏(bìn)腳於魏。”(臏:剔去膝蓋骨。)②足。張問陶《入劍閣》:“頻年閱萬裡,何日息腰腳。”(頻年:連年。)李白《夢遊天姥吟留別》:“腳著謝公屐,身登青雲梯。”《南史·宋紀上·武帝》:“宋臺建,有司奏東西堂施局腳床,金塗釘。”白居易《錢塘湖春行》:“水面初平雲腳低。”③物體的基部。杜甫《羌村》:“崢嶸赤雲西,日腳下平地。”④腳力,擔任傳遞文書或遞運貨物的差役或民丁。劉禹錫《夔州論利害表》之二:“比及三年,漕運七百萬石,省腳三十餘萬貫。”⑤剩下的沉渣。陸遊《秋夜歌》:“床頭殘酒傾到腳。”

    婢:

    ①古代罪人及其眷屬沒入官府從事賤役,稱奴婢。奴本為男女通稱,後男稱奴,女稱婢。《史記·扁鵲倉公列傳》:“妾願入身為官婢,以贖父刑罪。”《新唐書·百官志一》:“凡反逆相坐,沒其傢配官曹,長役為官奴婢……中奴、丁婢,二當一役。”(坐:牽連。中:十一歲以上。丁:二十歲以上。役:勞役。)②使女。白居易《續古》詩:“豪傢多婢仆,門內頗驕奢。”(驕奢:驕橫奢侈。)③古代婦女自稱的謙辭。《左傳·僖公十五年》:“若晉君朝以入,則婢子夕以死。”(婢子:秦穆公夫人自稱。)

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“無能不官,無功不賞。”②有能力;有才能。諸葛亮《出師表》:“先帝稱之曰能。”③能夠;勝任。《論語·先進》:“非曰能之,願學焉。”④擅長;善於。蔡元培《圖畫》:“善畫者多工書而能詩。”(書:書法。)⑤和睦,親善。《左傳·襄公二十二年》:“令尹之不能,爾所知也。”⑥如此;這般。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“南村群童欺我老無力,忍能對面為盜賊。”(忍:忍心。)⑦及,達到。王安石《遊褒禪山記》:“蓋餘所至,比好遊者尚不能十一。”⑧副詞。約同“乃”、“於是”。《管子·權修》:“二者不失,則民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善遊能寒。”(食水:指魚鱉囧鶩等。)

    烹:

    ①煮。《淮南子·說山》:“以火煙為氣,殺豚(tún)烹狗。”(豚:豬。)②古代用鼎鑊煮人的酷刑。《晉書·慕容超載記》:“至如不忠不孝若封嵩之輩,梟斬不足以痛也,宜致烹轘(huàn)之法。”(封嵩:曾任慕容德尚書左仆射,後慕容超立,謀反被誅。轘:車裂之刑。)③指誅殺。《史記·秦始皇本紀》:“烹滅強暴,振救黔首。”(黔首:老百姓。)④冶煉。李白《武昌宰韓君去思頌碑》:“大冶鼓鑄,如天降神,既烹且爍,數盈萬億。”⑤殺,消滅。《史記·秦始皇本紀》:“烹滅強暴。”

    尾:

    ①尾巴。《詩經·小雅·魚藻》:“魚在在藻,有莘(shēn)其尾。”(莘:尾長貌。)②鳥獸交配。《尚書·堯典》:“鳥獸孳尾。”(孳:繁殖。)③末端;末尾。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“豫備走舸,系於其尾。”(走舸:快船。)④星宿名。二十八宿之一。[尾閭]古代傳說海水歸宿之處。《莊子·秋水》:“尾閭泄之,不知何時已而不虛 ”


  • 尚有赤脚婢,能烹赪尾鱼。

    “尚有赤脚婢,能烹赪尾鱼。”诗句出处:《到颍未几公帑已竭斋厨索然戏作数句》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    我昔在东武,吏方谨新书。
    斋空不知春,客至先愁予。
    采杞聊自诳,食菊不敢余。
    岁月今几何,齿发日向疏。
    幸此一郡老,依然十年初。
    梦饮本来空,真饱竟亦虚。
    尚有赤脚婢,能烹赪尾鱼。
    心知皆梦耳,慎勿歌归欤。

    【注释】:

    尚:

    ①加在上面;超过。《诗经·齐风·著》:“尚之以琼华乎而。”(琼华:精美的玉。乎而:语气词。)②矜夸。《后汉书·张衡传》:“虽才高于世,而无骄尚之情。”③尊崇;崇尚。《庄子·天道》:“乡党尚齿,行事尚贤。”④志趣;爱好。柳宗元《游南亭夜还叙志七十韵》:“夙抱丘壑尚,率性恣游遨。”⑤古代特指娶帝王之女为妻。《新唐书·郭钊传》:“其子仲词尚饶阳公主。”⑥主管;特指帝王的私人事物。《淮南子·览冥》:“夫瞽师庶女,位贱尚葈。”(尚葈:即典枲,掌管布缕麻草之物。)《史记·吕太后本纪》:“襄平侯通尚符节。”(通:纪通,人名。)⑦副词。尚且;还。《诗经·王风·兔爰》:“我生之初,尚无为。”司马迁《报任安书》:“如仆,尚何言哉!”

    有:

    (一)①与“无”相对。1. 表示占有、具有、领有。《论语·公冶长》:“陈文子有马十乘(shèng)。”(乘:四匹。)诸葛亮《草庐对》:“孙权据有江东。”2.表示存在。曹丕《杂诗》:“西北有浮云,亭亭如车盖。”3. 表示发生。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“天下有变,则命一上将将荆州之军以向宛、洛。”②丰收。储光羲《观竞渡》:“能令秋大有,鼓吹远相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩萨蛮》:“暝色入高楼,有人楼上愁。”④助词。1. 多用于朝代名称的前面。《诗经·大雅·文王》:“有周不显,帝命不时。”2. 用于形容词前面。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“明星有烂。”(烂:灿烂。) (二)yòu 通“又”。用于整数与零数之间。《论语·为政》:“吾十有五而志于学。”《史记·秦始皇本纪》:“三十有七年,亲巡天下。”

    赤:

    ①红色。贾思勰《齐民要术·种椒》:“色赤椒好。”②真诚;没有杂念。韩偓《息兵》:“自有苍苍鉴赤诚。”(苍苍:天。)③空无所有。《韩非子· 十过》:“晋国大旱,赤地三年。”④裸露;露出身体的一部分或全部。杜甫《早秋苦热》诗:“安得赤脚踏层冰。”

    脚:

    ①小腿。司马迁《报任安书》:“孙子膑脚,兵法修列。”《韩非子·难言》:“孙子膑(bìn)脚于魏。”(膑:剔去膝盖骨。)②足。张问陶《入剑阁》:“频年阅万里,何日息腰脚。”(频年:连年。)李白《梦游天姥吟留别》:“脚著谢公屐,身登青云梯。”《南史·宋纪上·武帝》:“宋台建,有司奏东西堂施局脚床,金涂钉。”白居易《钱塘湖春行》:“水面初平云脚低。”③物体的基部。杜甫《羌村》:“峥嵘赤云西,日脚下平地。”④脚力,担任传递文书或递运货物的差役或民丁。刘禹锡《夔州论利害表》之二:“比及三年,漕运七百万石,省脚三十余万贯。”⑤剩下的沉渣。陆游《秋夜歌》:“床头残酒倾到脚。”

    婢:

    ①古代罪人及其眷属没入官府从事贱役,称奴婢。奴本为男女通称,后男称奴,女称婢。《史记·扁鹊仓公列传》:“妾愿入身为官婢,以赎父刑罪。”《新唐书·百官志一》:“凡反逆相坐,没其家配官曹,长役为官奴婢……中奴、丁婢,二当一役。”(坐:牵连。中:十一岁以上。丁:二十岁以上。役:劳役。)②使女。白居易《续古》诗:“豪家多婢仆,门内颇骄奢。”(骄奢:骄横奢侈。)③古代妇女自称的谦辞。《左传·僖公十五年》:“若晋君朝以入,则婢子夕以死。”(婢子:秦穆公夫人自称。)

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“无能不官,无功不赏。”②有能力;有才能。诸葛亮《出师表》:“先帝称之曰能。”③能够;胜任。《论语·先进》:“非曰能之,愿学焉。”④擅长;善于。蔡元培《图画》:“善画者多工书而能诗。”(书:书法。)⑤和睦,亲善。《左传·襄公二十二年》:“令尹之不能,尔所知也。”⑥如此;这般。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“南村群童欺我老无力,忍能对面为盗贼。”(忍:忍心。)⑦及,达到。王安石《游褒禅山记》:“盖余所至,比好游者尚不能十一。”⑧副词。约同“乃”、“于是”。《管子·权修》:“二者不失,则民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善游能寒。”(食水:指鱼鳖囧鹜等。)

    烹:

    ①煮。《淮南子·说山》:“以火烟为气,杀豚(tún)烹狗。”(豚:猪。)②古代用鼎镬煮人的酷刑。《晋书·慕容超载记》:“至如不忠不孝若封嵩之辈,枭斩不足以痛也,宜致烹轘(huàn)之法。”(封嵩:曾任慕容德尚书左仆射,后慕容超立,谋反被诛。轘:车裂之刑。)③指诛杀。《史记·秦始皇本纪》:“烹灭强暴,振救黔首。”(黔首:老百姓。)④冶炼。李白《武昌宰韩君去思颂碑》:“大冶鼓铸,如天降神,既烹且烁,数盈万亿。”⑤杀,消灭。《史记·秦始皇本纪》:“烹灭强暴。”

    尾:

    ①尾巴。《诗经·小雅·鱼藻》:“鱼在在藻,有莘(shēn)其尾。”(莘:尾长貌。)②鸟兽交配。《尚书·尧典》:“鸟兽孳尾。”(孳:繁殖。)③末端;末尾。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“豫备走舸,系于其尾。”(走舸:快船。)④星宿名。二十八宿之一。[尾闾]古代传说海水归宿之处。《庄子·秋水》:“尾闾泄之,不知何时已而不虚 ”


  • shang you chi jiao bi ,neng peng cheng wei yu 。

    “shang you chi jiao bi ,neng peng cheng wei yu 。”shi gou chu chu :《dao ying wei ji gong tang yi jie zhai chu suo ran hu zuo shu gou 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    wo xi zai dong wu ,li fang jin xin shu 。
    zhai kong bu zhi chun ,ke zhi xian chou yu 。
    cai qi liao zi kuang ,shi ju bu gan yu 。
    sui yue jin ji he ,chi fa ri xiang shu 。
    xing ci yi jun lao ,yi ran shi nian chu 。
    meng yin ben lai kong ,zhen bao jing yi xu 。
    shang you chi jiao bi ,neng peng cheng wei yu 。
    xin zhi jie meng er ,shen wu ge gui yu 。

    【zhu shi 】:

    shang :

    ①jia zai shang mian ;chao guo 。《shi jing ·ji feng ·zhe 》:“shang zhi yi qiong hua hu er 。”(qiong hua :jing mei de yu 。hu er :yu qi ci 。)②jin kua 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“sui cai gao yu shi ,er mo jiao shang zhi qing 。”③zun chong ;chong shang 。《zhuang zi ·tian dao 》:“xiang dang shang chi ,hang shi shang xian 。”④zhi qu ;ai hao 。liu zong yuan 《you na ting ye hai xu zhi qi shi yun 》:“su bao qiu he shang ,lv xing zi you ao 。”⑤gu dai te zhi qu di wang zhi nv wei qi 。《xin tang shu ·guo zhao chuan 》:“ji zi zhong ci shang rao yang gong zhu 。”⑥zhu guan ;te zhi di wang de si ren shi wu 。《huai na zi ·lan ming 》:“fu gu shi shu nv ,wei jian shang xi 。”(shang xi :ji dian xi ,zhang guan bu lv ma cao zhi wu 。)《shi ji ·lv tai hou ben ji 》:“xiang ping hou tong shang fu jie 。”(tong :ji tong ,ren ming 。)⑦fu ci 。shang ju ;hai 。《shi jing ·wang feng ·tu yuan 》:“wo sheng zhi chu ,shang mo wei 。”si ma qian 《bao ren an shu 》:“ru pu ,shang he yan zai !”

    you :

    (yi )①yu “mo ”xiang dui 。1. biao shi zhan you 、ju you 、ling you 。《lun yu ·gong ye chang 》:“chen wen zi you ma shi cheng (shèng)。”(cheng :si pi 。)zhu ge liang 《cao lu dui 》:“sun quan ju you jiang dong 。”2.biao shi cun zai 。cao pi 《za shi 》:“xi bei you fu yun ,ting ting ru che gai 。”3. biao shi fa sheng 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“tian xia you bian ,ze ming yi shang jiang jiang jing zhou zhi jun yi xiang wan 、luo 。”②feng shou 。chu guang xi 《guan jing du 》:“neng ling qiu da you ,gu chui yuan xiang cui 。”③biao shi bu ding zhi 。gen “mou ”xiang jin 。li bai 《pu sa man 》:“ming se ru gao lou ,you ren lou shang chou 。”④zhu ci 。1. duo yong yu chao dai ming chen de qian mian 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“you zhou bu xian ,di ming bu shi 。”2. yong yu xing rong ci qian mian 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“ming xing you lan 。”(lan :can lan 。) (er )yòu tong “you ”。yong yu zheng shu yu ling shu zhi jian 。《lun yu ·wei zheng 》:“wu shi you wu er zhi yu xue 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“san shi you qi nian ,qin xun tian xia 。”

    chi :

    ①gong se 。gu sai xie 《ji min yao shu ·chong jiao 》:“se chi jiao hao 。”②zhen cheng ;mei you za nian 。han wo 《xi bing 》:“zi you cang cang jian chi cheng 。”(cang cang :tian 。)③kong mo suo you 。《han fei zi · shi guo 》:“jin guo da han ,chi de san nian 。”④luo lou ;lou chu shen ti de yi bu fen huo quan bu 。du fu 《zao qiu ku re 》shi :“an de chi jiao ta ceng bing 。”

    jiao :

    ①xiao tui 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“sun zi bin jiao ,bing fa xiu lie 。”《han fei zi ·nan yan 》:“sun zi bin (bìn)jiao yu wei 。”(bin :ti qu xi gai gu 。)②zu 。zhang wen tao 《ru jian ge 》:“pin nian yue mo li ,he ri xi yao jiao 。”(pin nian :lian nian 。)li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“jiao zhe xie gong ji ,shen deng qing yun ti 。”《na shi ·song ji shang ·wu di 》:“song tai jian ,you si zou dong xi tang shi ju jiao chuang ,jin tu ding 。”bai ju yi 《qian tang hu chun hang 》:“shui mian chu ping yun jiao di 。”③wu ti de ji bu 。du fu 《qiang cun 》:“zheng rong chi yun xi ,ri jiao xia ping de 。”④jiao li ,dan ren chuan di wen shu huo di yun huo wu de cha yi huo min ding 。liu yu xi 《kui zhou lun li hai biao 》zhi er :“bi ji san nian ,cao yun qi bai mo dan ,sheng jiao san shi yu mo guan 。”⑤sheng xia de chen zha 。liu you 《qiu ye ge 》:“chuang tou can jiu qing dao jiao 。”

    bi :

    ①gu dai zui ren ji ji juan shu mei ru guan fu cong shi jian yi ,chen nu bi 。nu ben wei nan nv tong chen ,hou nan chen nu ,nv chen bi 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“qie yuan ru shen wei guan bi ,yi shu fu xing zui 。”《xin tang shu ·bai guan zhi yi 》:“fan fan ni xiang zuo ,mei ji jia pei guan cao ,chang yi wei guan nu bi ……zhong nu 、ding bi ,er dang yi yi 。”(zuo :qian lian 。zhong :shi yi sui yi shang 。ding :er shi sui yi shang 。yi :lao yi 。)②shi nv 。bai ju yi 《xu gu 》shi :“hao jia duo bi pu ,men nei po jiao she 。”(jiao she :jiao heng she chi 。)③gu dai fu nv zi chen de qian ci 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“re jin jun chao yi ru ,ze bi zi xi yi si 。”(bi zi :qin mu gong fu ren zi chen 。)

    neng :

    ①neng li ;cai neng 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo neng bu guan ,mo gong bu shang 。”②you neng li ;you cai neng 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xian di chen zhi yue neng 。”③neng gou ;sheng ren 。《lun yu ·xian jin 》:“fei yue neng zhi ,yuan xue yan 。”④shan chang ;shan yu 。cai yuan pei 《tu hua 》:“shan hua zhe duo gong shu er neng shi 。”(shu :shu fa 。)⑤he mu ,qin shan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi er nian 》:“ling yin zhi bu neng ,er suo zhi ye 。”⑥ru ci ;zhe ban 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“na cun qun tong qi wo lao mo li ,ren neng dui mian wei dao zei 。”(ren :ren xin 。)⑦ji ,da dao 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gai yu suo zhi ,bi hao you zhe shang bu neng shi yi 。”⑧fu ci 。yao tong “nai ”、“yu shi ”。《guan zi ·quan xiu 》:“er zhe bu shi ,ze min neng ke de er guan ye 。”⑨tong “nai ”。ren nai ,jin de qi 。《huai na zi ·de xing 》:“shi shui zhe shan you neng han 。”(shi shui :zhi yu bie jiong wu deng 。)

    peng :

    ①zhu 。《huai na zi ·shui shan 》:“yi huo yan wei qi ,sha tun (tún)peng gou 。”(tun :zhu 。)②gu dai yong ding huo zhu ren de ku xing 。《jin shu ·mu rong chao zai ji 》:“zhi ru bu zhong bu xiao re feng song zhi bei ,xiao zhan bu zu yi tong ye ,yi zhi peng huan (huàn)zhi fa 。”(feng song :ceng ren mu rong de shang shu zuo pu she ,hou mu rong chao li ,mou fan bei zhu 。huan :che lie zhi xing 。)③zhi zhu sha 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“peng mie jiang bao ,zhen jiu qian shou 。”(qian shou :lao bai xing 。)④ye lian 。li bai 《wu chang zai han jun qu sai song bei 》:“da ye gu zhu ,ru tian jiang shen ,ji peng ju shuo ,shu ying mo yi 。”⑤sha ,xiao mie 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“peng mie jiang bao 。”

    wei :

    ①wei ba 。《shi jing ·xiao ya ·yu zao 》:“yu zai zai zao ,you shen (shēn)ji wei 。”(shen :wei chang mao 。)②diao shou jiao pei 。《shang shu ·yao dian 》:“diao shou zi wei 。”(zi :fan shi 。)③mo duan ;mo wei 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“yu bei zou ge ,ji yu ji wei 。”(zou ge :kuai chuan 。)④xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。[wei lv ]gu dai chuan shui hai shui gui su zhi chu 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“wei lv xie zhi ,bu zhi he shi yi er bu xu ”