• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 天門四十裡,夜看扶桑浴。

    “天門四十裡,夜看扶桑浴。”詩句出處:《送頓起》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    客路相逢難,為樂常不足。
    臨行挽衫袖,更賞折殘菊。
    佳人亦何念,淒斷陽關曲。
    酒闌不忍去,共接一寸燭。
    留君終無窮,歸駕不免促。
    岱宗已在眼,一往繼前躅。
    天門四十裡,夜看扶桑浴。
    回頭望彭城,大海浮一粟。
    故人在其下,塵土相豗蹴。
    惟有黃樓詩,千古配淇澳。
    (頓有詩記黃樓本末。

    【註釋】:

    天:

    ①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”

    門:

    ①建築物的進出口。《詩經·小雅 ·何人斯》:“不入我門。”《木蘭詩》:“開我東閣門。”②關鍵。《老子》第一章:“玄之又玄,眾妙之門。”《商君書·君臣》:“臣聞道民之門,在上所先。”③傢;傢族。《三國志·蜀書·先主傳》:“汝勿妄語,滅吾門也。”④門類;類別。《舊唐書·杜佑傳》:“凡書九門,計二百卷。”⑤派別;學派。《後漢書·鄭玄傳》:“仲尼之門,考以四科。”⑥門第。《北史·劉昶傳》:“唯能是寄,不必拘門。”

    四:

    ①基數,四。《左傳·隱公三年》:“驕奢淫泆(yì),所自邪也。四者之來,寵祿過也。”(淫:嗜欲過度。泆:放縱。)②序數,第四。《左傳·襄公二十六年》:“臣之位在四。”《資治通鑒·唐憲宗元和十二年》:“四鼓,愬至城下,無一人知者。”(愬:李愬,鄧州節度使,此次襲破蔡州,擒叛軍首領吳元濟。)③工尺譜記音符號之一。《宋史·樂志十七》:“大呂、太簇用四字。”④通“駟”。四匹馬駕一輛車。《韓非子·愛臣》:“是故不得四從,不載奇兵。”

    裡:

    ①古時鄉村居民聚居的地方;村落。《孟子·盡心上》:“制其田裡,教之樹畜。”②故鄉;傢鄉。江 淹《別賦》:“割慈忍愛,離邦去裡。”③古代的居民組織。其編制以二十五傢或五十傢或百傢為一裡。《詩經·鄭風·將仲子》:“將仲子兮,無踰我裡。”④裡巷;裡弄。《周禮·地官·載師》:“以廛裡任國中之地。”⑤長度單位。市制五百米為一裡。李白《早發白帝城》:“千裡江陵一日還。”

    看:

    ①向遠處看;望。《世說新語·文學》:“庾闡始作《揚州賦》……庾公聞賦成,求看,兼贈貺(kuàng)之。”(庾公:指庾亮。貺:贈,賜。)②觀察。蘇軾《題西林壁》:“橫看成嶺側成峰,遠近高低各不同。”(西林:廬山寺名。)又表示估量。高適《送田少府貶蒼梧》:“丈夫窮達未可知,看君不合長貧賤。”(蒼梧:縣名。合:應該。)③觀賞。李白《清平調》之三:“名花傾國兩相歡,常得君王帶笑看。”(傾國:指佳人,美女。)④看望;探訪。《世說新語·德行》:“(陳仲舉)至便問徐孺子所在,欲先看之。”《韓非子·外儲說左下》:“梁車為鄴令,其姊往看之。”⑤聽;聞。杜甫《西閣口號呈元二十一》:“看君話王室,感動幾銷憂。”⑥助詞。用在動詞或動詞性短語之後,表示試一試。白居易《眼病》:“人間方藥應無益,爭得金篦試刮看。”(爭得:怎能。金篦:即金戉,一種金屬小刀,為醫生刮治眼病的工具。)[看護]照料;護理。張之翰《金縷曲·乙未清明》:“先塋(yíng)松柏誰看護?”(先塋:祖先墳地。)

    扶:

    (一)①攙扶;扶著。《論語·季氏》:“危而不持,顛而不扶。”②輔佐;輔助。杜甫《秋日夔(kuí)州詠懷一百韻》:“耿賈扶王室,蕭曹拱禦筵。”(耿:耿弇。賈:賈復。二人都是光武帝的名將。蕭:蕭何。曹:曹參。二人都是漢高祖的功臣。拱:環繞。)③扶植,扶持。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”④幫助;支援。《戰國策 · 宋衛策》:“扶梁伐趙。”《後漢書·章帝紀》:“此皆所以扶進微學,尊廣道藝也。”(扶進:扶助促進。)⑤介詞。表示方向,相當於“沿著,順著”。陶潛《桃花源記》:“既出,得其船,便扶向路,處處志之。”(向路:原來的路。志:作記號。)⑥依仗。《漢書·高帝紀上》:“不如更遣長者扶義而西,告諭秦父兄。”⑦量詞。古代長度單位。並四指之寬度為一扶。四寸為扶。《禮記·投壺》:“籌,室中五扶,堂上七扶。”(籌:竹簽。)⑧拄持;拄著。《聊齋志異·促織》:“乃強起扶杖,執圖詣寺後。”又勉力支撐。梁啟超《譚嗣同傳》:“七月,乃扶病入覲(jīn)。”(扶病:即抱病。覲:朝拜皇帝。)⑨治理。《漢書·翼奉傳》:“建滎陽,扶河東。”⑩靠近;依附。鮑照《擬古八首》:“秋蛩扶戶吟,寒婦成夜織。”[扶寸]四指為扶,一指為寸,指較短的距離。《韓非子·揚權》:“故上失扶寸,下得尋常。”(尋:八尺。常:十六尺。)[扶搖]海中颶風。《莊子·逍遙遊》:“摶扶搖而上者九萬裡。”(摶:盤旋。) (二)pú[扶服]同“匍匐”。伏地爬行。《漢書·匈奴傳下》:“呼韓邪攜國歸化,扶服稱臣。”

    浴:

    洗澡。《左傳·僖公二十三年》:“(重耳)及曹,曹共公聞其駢脅,欲觀其裸。浴,薄而觀之。”(重耳:晉文公名。駢脅:肋骨緊密相連。薄:迫近。)《楚辭·漁父》:“新浴者必振衣。”


  • 天门四十里,夜看扶桑浴。

    “天门四十里,夜看扶桑浴。”诗句出处:《送顿起》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    客路相逢难,为乐常不足。
    临行挽衫袖,更赏折残菊。
    佳人亦何念,凄断阳关曲。
    酒阑不忍去,共接一寸烛。
    留君终无穷,归驾不免促。
    岱宗已在眼,一往继前躅。
    天门四十里,夜看扶桑浴。
    回头望彭城,大海浮一粟。
    故人在其下,尘土相豗蹴。
    惟有黄楼诗,千古配淇澳。
    (顿有诗记黄楼本末。

    【注释】:

    天:

    ①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”

    门:

    ①建筑物的进出口。《诗经·小雅 ·何人斯》:“不入我门。”《木兰诗》:“开我东阁门。”②关键。《老子》第一章:“玄之又玄,众妙之门。”《商君书·君臣》:“臣闻道民之门,在上所先。”③家;家族。《三国志·蜀书·先主传》:“汝勿妄语,灭吾门也。”④门类;类别。《旧唐书·杜佑传》:“凡书九门,计二百卷。”⑤派别;学派。《后汉书·郑玄传》:“仲尼之门,考以四科。”⑥门第。《北史·刘昶传》:“唯能是寄,不必拘门。”

    四:

    ①基数,四。《左传·隐公三年》:“骄奢淫泆(yì),所自邪也。四者之来,宠禄过也。”(淫:嗜欲过度。泆:放纵。)②序数,第四。《左传·襄公二十六年》:“臣之位在四。”《资治通鉴·唐宪宗元和十二年》:“四鼓,愬至城下,无一人知者。”(愬:李愬,邓州节度使,此次袭破蔡州,擒叛军首领吴元济。)③工尺谱记音符号之一。《宋史·乐志十七》:“大吕、太簇用四字。”④通“驷”。四匹马驾一辆车。《韩非子·爱臣》:“是故不得四从,不载奇兵。”

    里:

    ①古时乡村居民聚居的地方;村落。《孟子·尽心上》:“制其田里,教之树畜。”②故乡;家乡。江 淹《别赋》:“割慈忍爱,离邦去里。”③古代的居民组织。其编制以二十五家或五十家或百家为一里。《诗经·郑风·将仲子》:“将仲子兮,无踰我里。”④里巷;里弄。《周礼·地官·载师》:“以廛里任国中之地。”⑤长度单位。市制五百米为一里。李白《早发白帝城》:“千里江陵一日还。”

    看:

    ①向远处看;望。《世说新语·文学》:“庾阐始作《扬州赋》……庾公闻赋成,求看,兼赠贶(kuàng)之。”(庾公:指庾亮。贶:赠,赐。)②观察。苏轼《题西林壁》:“横看成岭侧成峰,远近高低各不同。”(西林:庐山寺名。)又表示估量。高适《送田少府贬苍梧》:“丈夫穷达未可知,看君不合长贫贱。”(苍梧:县名。合:应该。)③观赏。李白《清平调》之三:“名花倾国两相欢,常得君王带笑看。”(倾国:指佳人,美女。)④看望;探访。《世说新语·德行》:“(陈仲举)至便问徐孺子所在,欲先看之。”《韩非子·外储说左下》:“梁车为邺令,其姊往看之。”⑤听;闻。杜甫《西阁口号呈元二十一》:“看君话王室,感动几销忧。”⑥助词。用在动词或动词性短语之后,表示试一试。白居易《眼病》:“人间方药应无益,争得金篦试刮看。”(争得:怎能。金篦:即金戉,一种金属小刀,为医生刮治眼病的工具。)[看护]照料;护理。张之翰《金缕曲·乙未清明》:“先茔(yíng)松柏谁看护?”(先茔:祖先坟地。)

    扶:

    (一)①搀扶;扶着。《论语·季氏》:“危而不持,颠而不扶。”②辅佐;辅助。杜甫《秋日夔(kuí)州咏怀一百韵》:“耿贾扶王室,萧曹拱御筵。”(耿:耿弇。贾:贾复。二人都是光武帝的名将。萧:萧何。曹:曹参。二人都是汉高祖的功臣。拱:环绕。)③扶植,扶持。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”④帮助;支援。《战国策 · 宋卫策》:“扶梁伐赵。”《后汉书·章帝纪》:“此皆所以扶进微学,尊广道艺也。”(扶进:扶助促进。)⑤介词。表示方向,相当于“沿着,顺着”。陶潜《桃花源记》:“既出,得其船,便扶向路,处处志之。”(向路:原来的路。志:作记号。)⑥依仗。《汉书·高帝纪上》:“不如更遣长者扶义而西,告谕秦父兄。”⑦量词。古代长度单位。并四指之宽度为一扶。四寸为扶。《礼记·投壶》:“筹,室中五扶,堂上七扶。”(筹:竹签。)⑧拄持;拄着。《聊斋志异·促织》:“乃强起扶杖,执图诣寺后。”又勉力支撑。梁启超《谭嗣同传》:“七月,乃扶病入觐(jīn)。”(扶病:即抱病。觐:朝拜皇帝。)⑨治理。《汉书·翼奉传》:“建荥阳,扶河东。”⑩靠近;依附。鲍照《拟古八首》:“秋蛩扶户吟,寒妇成夜织。”[扶寸]四指为扶,一指为寸,指较短的距离。《韩非子·扬权》:“故上失扶寸,下得寻常。”(寻:八尺。常:十六尺。)[扶摇]海中飓风。《庄子·逍遥游》:“抟扶摇而上者九万里。”(抟:盘旋。) (二)pú[扶服]同“匍匐”。伏地爬行。《汉书·匈奴传下》:“呼韩邪携国归化,扶服称臣。”

    浴:

    洗澡。《左传·僖公二十三年》:“(重耳)及曹,曹共公闻其骈胁,欲观其裸。浴,薄而观之。”(重耳:晋文公名。骈胁:肋骨紧密相连。薄:迫近。)《楚辞·渔父》:“新浴者必振衣。”


  • tian men si shi li ,ye kan fu sang yu 。

    “tian men si shi li ,ye kan fu sang yu 。”shi gou chu chu :《song du qi 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    ke lu xiang feng nan ,wei le chang bu zu 。
    lin hang wan shan xiu ,geng shang she can ju 。
    jia ren yi he nian ,qi duan yang guan qu 。
    jiu lan bu ren qu ,gong jie yi cun zhu 。
    liu jun zhong mo qiong ,gui jia bu mian cu 。
    dai zong yi zai yan ,yi wang ji qian zhu 。
    tian men si shi li ,ye kan fu sang yu 。
    hui tou wang peng cheng ,da hai fu yi su 。
    gu ren zai ji xia ,chen tu xiang hui cu 。
    wei you huang lou shi ,qian gu pei qi ao 。
    (du you shi ji huang lou ben mo 。

    【zhu shi 】:

    tian :

    ①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”

    men :

    ①jian zhu wu de jin chu kou 。《shi jing ·xiao ya ·he ren si 》:“bu ru wo men 。”《mu lan shi 》:“kai wo dong ge men 。”②guan jian 。《lao zi 》di yi zhang :“xuan zhi you xuan ,zhong miao zhi men 。”《shang jun shu ·jun chen 》:“chen wen dao min zhi men ,zai shang suo xian 。”③jia ;jia zu 。《san guo zhi ·shu shu ·xian zhu chuan 》:“ru wu wang yu ,mie wu men ye 。”④men lei ;lei bie 。《jiu tang shu ·du you chuan 》:“fan shu jiu men ,ji er bai juan 。”⑤pa bie ;xue pa 。《hou han shu ·zheng xuan chuan 》:“zhong ni zhi men ,kao yi si ke 。”⑥men di 。《bei shi ·liu chang chuan 》:“wei neng shi ji ,bu bi ju men 。”

    si :

    ①ji shu ,si 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“jiao she yin die (yì),suo zi xie ye 。si zhe zhi lai ,chong lu guo ye 。”(yin :shi yu guo du 。die :fang zong 。)②xu shu ,di si 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“chen zhi wei zai si 。”《zi zhi tong jian ·tang xian zong yuan he shi er nian 》:“si gu ,su zhi cheng xia ,mo yi ren zhi zhe 。”(su :li su ,deng zhou jie du shi ,ci ci xi po cai zhou ,qin pan jun shou ling wu yuan ji 。)③gong che pu ji yin fu hao zhi yi 。《song shi ·le zhi shi qi 》:“da lv 、tai cu yong si zi 。”④tong “si ”。si pi ma jia yi liang che 。《han fei zi ·ai chen 》:“shi gu bu de si cong ,bu zai ji bing 。”

    li :

    ①gu shi xiang cun ju min ju ju de de fang ;cun la 。《meng zi ·jin xin shang 》:“zhi ji tian li ,jiao zhi shu chu 。”②gu xiang ;jia xiang 。jiang yan 《bie fu 》:“ge ci ren ai ,li bang qu li 。”③gu dai de ju min zu zhi 。ji bian zhi yi er shi wu jia huo wu shi jia huo bai jia wei yi li 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“jiang zhong zi xi ,mo yao wo li 。”④li hang ;li long 。《zhou li ·de guan ·zai shi 》:“yi chan li ren guo zhong zhi de 。”⑤chang du chan wei 。shi zhi wu bai mi wei yi li 。li bai 《zao fa bai di cheng 》:“qian li jiang ling yi ri hai 。”

    kan :

    ①xiang yuan chu kan ;wang 。《shi shui xin yu ·wen xue 》:“yu chan shi zuo 《yang zhou fu 》……yu gong wen fu cheng ,qiu kan ,jian zeng kuang (kuàng)zhi 。”(yu gong :zhi yu liang 。kuang :zeng ,ci 。)②guan cha 。su shi 《ti xi lin bi 》:“heng kan cheng ling ce cheng feng ,yuan jin gao di ge bu tong 。”(xi lin :lu shan si ming 。)you biao shi gu liang 。gao kuo 《song tian shao fu bian cang wu 》:“zhang fu qiong da wei ke zhi ,kan jun bu ge chang pin jian 。”(cang wu :xian ming 。ge :ying gai 。)③guan shang 。li bai 《qing ping diao 》zhi san :“ming hua qing guo liang xiang huan ,chang de jun wang dai xiao kan 。”(qing guo :zhi jia ren ,mei nv 。)④kan wang ;tan fang 。《shi shui xin yu ·de hang 》:“(chen zhong ju )zhi bian wen xu ru zi suo zai ,yu xian kan zhi 。”《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“liang che wei ye ling ,ji zi wang kan zhi 。”⑤ting ;wen 。du fu 《xi ge kou hao cheng yuan er shi yi 》:“kan jun hua wang shi ,gan dong ji xiao you 。”⑥zhu ci 。yong zai dong ci huo dong ci xing duan yu zhi hou ,biao shi shi yi shi 。bai ju yi 《yan bing 》:“ren jian fang yao ying mo yi ,zheng de jin bi shi gua kan 。”(zheng de :zen neng 。jin bi :ji jin 戉,yi chong jin shu xiao dao ,wei yi sheng gua zhi yan bing de gong ju 。)[kan hu ]zhao liao ;hu li 。zhang zhi han 《jin lv qu ·yi wei qing ming 》:“xian ying (yíng)song bai shei kan hu ?”(xian ying :zu xian fen de 。)

    fu :

    (yi )①chan fu ;fu zhao 。《lun yu ·ji shi 》:“wei er bu chi ,dian er bu fu 。”②fu zuo ;fu zhu 。du fu 《qiu ri kui (kuí)zhou yong huai yi bai yun 》:“geng gu fu wang shi ,xiao cao gong yu yan 。”(geng :geng yan 。gu :gu fu 。er ren dou shi guang wu di de ming jiang 。xiao :xiao he 。cao :cao can 。er ren dou shi han gao zu de gong chen 。gong :huan rao 。)③fu zhi ,fu chi 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”④bang zhu ;zhi yuan 。《zhan guo ce · song wei ce 》:“fu liang fa zhao 。”《hou han shu ·zhang di ji 》:“ci jie suo yi fu jin wei xue ,zun an dao yi ye 。”(fu jin :fu zhu cu jin 。)⑤jie ci 。biao shi fang xiang ,xiang dang yu “yan zhao ,shun zhao ”。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“ji chu ,de ji chuan ,bian fu xiang lu ,chu chu zhi zhi 。”(xiang lu :yuan lai de lu 。zhi :zuo ji hao 。)⑥yi zhang 。《han shu ·gao di ji shang 》:“bu ru geng qian chang zhe fu yi er xi ,gao yu qin fu xiong 。”⑦liang ci 。gu dai chang du chan wei 。bing si zhi zhi kuan du wei yi fu 。si cun wei fu 。《li ji ·tou hu 》:“chou ,shi zhong wu fu ,tang shang qi fu 。”(chou :zhu qian 。)⑧zhu chi ;zhu zhao 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“nai jiang qi fu zhang ,zhi tu yi si hou 。”you mian li zhi cheng 。liang qi chao 《tan si tong chuan 》:“qi yue ,nai fu bing ru jin (jīn)。”(fu bing :ji bao bing 。jin :chao bai huang di 。)⑨zhi li 。《han shu ·yi feng chuan 》:“jian xing yang ,fu he dong 。”⑩kao jin ;yi fu 。bao zhao 《ni gu ba shou 》:“qiu qiong fu hu yin ,han fu cheng ye zhi 。”[fu cun ]si zhi wei fu ,yi zhi wei cun ,zhi jiao duan de ju li 。《han fei zi ·yang quan 》:“gu shang shi fu cun ,xia de xun chang 。”(xun :ba che 。chang :shi liu che 。)[fu yao ]hai zhong ju feng 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tuan fu yao er shang zhe jiu mo li 。”(tuan :pan xuan 。) (er )pú[fu fu ]tong “pu fu ”。fu de pa hang 。《han shu ·xiong nu chuan xia 》:“hu han xie xie guo gui hua ,fu fu chen chen 。”

    yu :

    xi zao 。《zuo chuan ·xi gong er shi san nian 》:“(chong er )ji cao ,cao gong gong wen ji pian xie ,yu guan ji luo 。yu ,bao er guan zhi 。”(chong er :jin wen gong ming 。pian xie :le gu jin mi xiang lian 。bao :pai jin 。)《chu ci ·yu fu 》:“xin yu zhe bi zhen yi 。”