• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 奈何西漢末,忠邪並信之。

    “奈何西漢末,忠邪並信之。”詩句出處:《讀漢書》;是唐朝詩人白居易的作品。

    禾黍與稂莠,雨來同日滋。
    桃李與荊棘,霜降同夜萎。
    草木既區別,榮枯那等夷。
    茫茫天地意,無乃太無私。
    小人與君子,用置各有宜。
    奈何西漢末,忠邪並信之。
    不然盡信忠,早絕邪臣窺。
    不然盡信邪,早使忠臣知。
    優遊兩不斷,盛業日已衰。
    痛矣蕭京輩,終令陷禍機。[簫望之、京房等]
    每讀元成紀,憤憤令人悲。
    寄言為國者,不得學天時。
    寄言為臣者,可以鑒於斯。

    【註釋】:

    奈:

    ①處置;對待。常與“何”連用,表示怎麼處置、怎麼對待。林覺民《與妻書》:“則較死為苦也,將奈之何?”有時也單用。《淮南子·兵略訓》:“唯無形者無可奈也。”②無奈;怎奈。表示轉折。王實甫《西廂記》第一本第二折:“小生特謁長老,奈路途奔馳,無以相饋。”

    何:

    (一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。

    西:

    ①鳥類止息。《敦煌曲子詞集·西江月》:“棹歌驚起亂西禽,女伴各歸南浦。”②方位名,日落處,與“東”相對。《左傳·僖公四年》:“東至於海,西至於河。”③副詞。向西;往西。王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”

    漢:

    ①河流名。漢水,也稱漢江。為長江最長的支流,發源於陜西省寧強縣,流經陜西、湖北,在武漢市入長江。《孟子·滕文公上》:“決汝、漢,推淮、泗,而註之江。”②天河;銀河。《漢書·天文志》:“(王梁)旁有八星,絕漢,曰天橫。”《迢迢牽牛星》:“迢迢牽牛星,皎皎河漢女。”③男子。陸遊《雨夜不寐,觀壁間所張魏鄭公砥柱銘》:“世間豈無一好漢,叱吒喑(yīn)嗚氣吞虜。”(喑嗚:怒喝聲。)④朝代名。1. 劉邦建,公元前206~公元8年,史稱“西漢”;劉秀建,公元25~220年,史稱“東漢”。2.五代之一。劉知遠建,公元947~950年,史稱“後漢”。⑤民族名。漢族。《漢書·匈奴傳下》:“近西羌保塞,與漢人交通。”

    末:

    ①樹梢。《左傳·昭公十一年》:“末大必折。”②指物的端、尾。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”③末尾;最後。白居易《上陽白發人》:“外人不見見應笑,天寶末年時世妝。”(天寶:唐玄宗年號。)④非根本的;不重要的。《論語· 子張》:“抑末也,本之則無。”⑤舊指工商業,與農業相對。《呂氏春秋·上農》:“民舍本而事末則不令,不令則不可以守,不可以戰。”(令:善。)⑥粉末。陸羽《茶經·四之器·則》:“凡煮水一升,用末方寸。”⑦微小;淺薄。《呂氏春秋·精諭》:“淺智者之所以爭則末矣。”⑧無。《漢書·外戚傳序》:“人能弘道,末如命何?”⑨傳統戲曲中扮演中年男子的角色。洪昇《長生殿·埋玉》:“末扮陳元禮引軍士上。”

    忠:

    ①盡心竭力。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”《尚書·仲虺之誥》:“佑賢輔德,顯忠遂良。”(遂:舉薦。)②為君王盡心盡責。《戰國策·秦策一》:“昔者子胥忠其君。”(子胥:人名。)

    邪:

    (一)①邪惡。《商君書 · 墾令》:“上信而官不敢為邪。”(信:守信用。)②妖異怪誕之事。《南史·袁君正傳》:“性不信巫邪。”③中醫指引起疾病的因素。《素問·生氣通天論》:“邪傷肝也。”④歪斜。與“正”相對。後寫作“斜”。《墨子·備穴》:“邪鑿之。” (二)yá [瑯邪]古郡名。秦置。在今山東省膠南縣瑯邪臺西北。 (三)yé 語氣詞。後作“耶”。1. 表示疑問或反問,相當於“嗎”、“呢”。《莊子·秋水》:“今子欲以子之梁國而嚇我邪?”2.表示感嘆,相當於“啊”、“呀”。《周易·系辭傳下》:“乾坤,其《易》之門邪!”

    並:

    (一)①並行;平列。王充《論衡·講瑞》:“少正卯在魯,與孔子並。”②副詞。1. 一同;一齊。《論衡·治期》:“夫饑寒並至而能無為非者寡。”2. 表示全部。相當於“全”、“都”。《世說新語·德行》:“遂班軍而還,一郡並獲全。”(班:回。)3.用在否定詞之前,加強語氣。《聊齋志異·胭脂》:“過此並無一言。”③連詞。表示更進一層。相當於“並且”、“而且”。王安石《傷仲永》:“即書詩四句,並自為其名。”④介詞。和;同。朱穆《崇厚論》:“豈得同年而語,並日而談哉?” (二)bàng 通“傍”。依傍;挨著。《漢書·鮑宣傳》:“貪吏並公,受取不已。”

    信:

    ①誠實;真實。《老子》:“信言不美,美言不信。”②副詞。實在;的確。杜甫《兵車行》:“信知生男惡,反是生女好。”③信用。《左傳·桓公十二年》:“戰焉,宋無信也。君子曰:‘茍信無繼,盟無益也。’”(茍:如果。繼:繼續。盟:結盟。)④相信。王充《論衡·問孔》:“世儒學者,好信師而是古。”⑤信奉。《論語· 子張》:“信道不篤。”(篤:堅定。)⑥音訊;消息。杜甫《喜達行在所》詩:“西憶岐陽信。”⑦信函。元稹《書樂天紙》詩:“半封京信半題詩。”⑧古指傳遞信件的人。杜甫《寄彭州高三十五君》:“書成無信將。”(書:書信。將:送。)⑨信符;憑證。《後漢書·烏桓鮮卑傳》:“大人有所召呼,則刻木為信,雖無文字,而部眾不敢違犯。”(大人:酋長。)⑩隨意;隨便。白居易《琵琶行》:“低眉信手續續彈。”(11)同“芯(xìn)”。(12)古通“伸(shēn)”。伸展。揚雄《解嘲》:“是以士頗得信其舌而奮其筆。”

    之:

    ①到……去。《呂氏春秋·察傳》:“子夏之晉,過衛。”(晉、衛:皆諸侯國名。)《漢書·高帝紀》:“沛公引兵之薛。”(沛公:劉邦。薛:地名。)②直到。《詩經·鄘風·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:發誓。靡它:沒有他心。)③代詞。1. 指代人和事物。相當於“他(她)”、“它”、“他(它)們”。《左傳·隱公元年》:“(薑氏)愛共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《論語·學而》:“學而時習之。”(時:按時。習:演習。)2.指示代詞。“這”、“這個”。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸。”④助詞。1.相當於現代漢語助詞“的”,放在定語和中心語之間。《詩經· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用於主語和謂語之間,取消句子的獨立性,使變成偏正結構。《左傳·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:進入。)3.用於前置賓語和動詞之間,相當於“是”。《墨子·公輸》:“宋何罪之有?”4.用於句中或句末起調整音節的作用。《左傳·莊公十年》:“公將鼓之。”(鼓:擊鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作雲,沛然下雨,則苗浡(bó)然興之矣。”(浡然:興起的樣子。)


  • 奈何西汉末,忠邪并信之。

    “奈何西汉末,忠邪并信之。”诗句出处:《读汉书》;是唐朝诗人白居易的作品。

    禾黍与稂莠,雨来同日滋。
    桃李与荆棘,霜降同夜萎。
    草木既区别,荣枯那等夷。
    茫茫天地意,无乃太无私。
    小人与君子,用置各有宜。
    奈何西汉末,忠邪并信之。
    不然尽信忠,早绝邪臣窥。
    不然尽信邪,早使忠臣知。
    优游两不断,盛业日已衰。
    痛矣萧京辈,终令陷祸机。[箫望之、京房等]
    每读元成纪,愤愤令人悲。
    寄言为国者,不得学天时。
    寄言为臣者,可以鉴于斯。

    【注释】:

    奈:

    ①处置;对待。常与“何”连用,表示怎么处置、怎么对待。林觉民《与妻书》:“则较死为苦也,将奈之何?”有时也单用。《淮南子·兵略训》:“唯无形者无可奈也。”②无奈;怎奈。表示转折。王实甫《西厢记》第一本第二折:“小生特谒长老,奈路途奔驰,无以相馈。”

    何:

    (一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。

    西:

    ①鸟类止息。《敦煌曲子词集·西江月》:“棹歌惊起乱西禽,女伴各归南浦。”②方位名,日落处,与“东”相对。《左传·僖公四年》:“东至于海,西至于河。”③副词。向西;往西。王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”

    汉:

    ①河流名。汉水,也称汉江。为长江最长的支流,发源于陕西省宁强县,流经陕西、湖北,在武汉市入长江。《孟子·滕文公上》:“决汝、汉,推淮、泗,而注之江。”②天河;银河。《汉书·天文志》:“(王梁)旁有八星,绝汉,曰天横。”《迢迢牵牛星》:“迢迢牵牛星,皎皎河汉女。”③男子。陆游《雨夜不寐,观壁间所张魏郑公砥柱铭》:“世间岂无一好汉,叱咤喑(yīn)呜气吞虏。”(喑呜:怒喝声。)④朝代名。1. 刘邦建,公元前206~公元8年,史称“西汉”;刘秀建,公元25~220年,史称“东汉”。2.五代之一。刘知远建,公元947~950年,史称“后汉”。⑤民族名。汉族。《汉书·匈奴传下》:“近西羌保塞,与汉人交通。”

    末:

    ①树梢。《左传·昭公十一年》:“末大必折。”②指物的端、尾。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”③末尾;最后。白居易《上阳白发人》:“外人不见见应笑,天宝末年时世妆。”(天宝:唐玄宗年号。)④非根本的;不重要的。《论语· 子张》:“抑末也,本之则无。”⑤旧指工商业,与农业相对。《吕氏春秋·上农》:“民舍本而事末则不令,不令则不可以守,不可以战。”(令:善。)⑥粉末。陆羽《茶经·四之器·则》:“凡煮水一升,用末方寸。”⑦微小;浅薄。《吕氏春秋·精谕》:“浅智者之所以争则末矣。”⑧无。《汉书·外戚传序》:“人能弘道,末如命何?”⑨传统戏曲中扮演中年男子的角色。洪昇《长生殿·埋玉》:“末扮陈元礼引军士上。”

    忠:

    ①尽心竭力。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”《尚书·仲虺之诰》:“佑贤辅德,显忠遂良。”(遂:举荐。)②为君王尽心尽责。《战国策·秦策一》:“昔者子胥忠其君。”(子胥:人名。)

    邪:

    (一)①邪恶。《商君书 · 垦令》:“上信而官不敢为邪。”(信:守信用。)②妖异怪诞之事。《南史·袁君正传》:“性不信巫邪。”③中医指引起疾病的因素。《素问·生气通天论》:“邪伤肝也。”④歪斜。与“正”相对。后写作“斜”。《墨子·备穴》:“邪凿之。” (二)yá [琅邪]古郡名。秦置。在今山东省胶南县琅邪台西北。 (三)yé 语气词。后作“耶”。1. 表示疑问或反问,相当于“吗”、“呢”。《庄子·秋水》:“今子欲以子之梁国而吓我邪?”2.表示感叹,相当于“啊”、“呀”。《周易·系辞传下》:“乾坤,其《易》之门邪!”

    并:

    (一)①并行;平列。王充《论衡·讲瑞》:“少正卯在鲁,与孔子并。”②副词。1. 一同;一齐。《论衡·治期》:“夫饥寒并至而能无为非者寡。”2. 表示全部。相当于“全”、“都”。《世说新语·德行》:“遂班军而还,一郡并获全。”(班:回。)3.用在否定词之前,加强语气。《聊斋志异·胭脂》:“过此并无一言。”③连词。表示更进一层。相当于“并且”、“而且”。王安石《伤仲永》:“即书诗四句,并自为其名。”④介词。和;同。朱穆《崇厚论》:“岂得同年而语,并日而谈哉?” (二)bàng 通“傍”。依傍;挨着。《汉书·鲍宣传》:“贪吏并公,受取不已。”

    信:

    ①诚实;真实。《老子》:“信言不美,美言不信。”②副词。实在;的确。杜甫《兵车行》:“信知生男恶,反是生女好。”③信用。《左传·桓公十二年》:“战焉,宋无信也。君子曰:‘苟信无继,盟无益也。’”(苟:如果。继:继续。盟:结盟。)④相信。王充《论衡·问孔》:“世儒学者,好信师而是古。”⑤信奉。《论语· 子张》:“信道不笃。”(笃:坚定。)⑥音讯;消息。杜甫《喜达行在所》诗:“西忆岐阳信。”⑦信函。元稹《书乐天纸》诗:“半封京信半题诗。”⑧古指传递信件的人。杜甫《寄彭州高三十五君》:“书成无信将。”(书:书信。将:送。)⑨信符;凭证。《后汉书·乌桓鲜卑传》:“大人有所召呼,则刻木为信,虽无文字,而部众不敢违犯。”(大人:酋长。)⑩随意;随便。白居易《琵琶行》:“低眉信手续续弹。”(11)同“芯(xìn)”。(12)古通“伸(shēn)”。伸展。扬雄《解嘲》:“是以士颇得信其舌而奋其笔。”

    之:

    ①到……去。《吕氏春秋·察传》:“子夏之晋,过卫。”(晋、卫:皆诸侯国名。)《汉书·高帝纪》:“沛公引兵之薛。”(沛公:刘邦。薛:地名。)②直到。《诗经·鄘风·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:发誓。靡它:没有他心。)③代词。1. 指代人和事物。相当于“他(她)”、“它”、“他(它)们”。《左传·隐公元年》:“(姜氏)爱共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《论语·学而》:“学而时习之。”(时:按时。习:演习。)2.指示代词。“这”、“这个”。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归。”④助词。1.相当于现代汉语助词“的”,放在定语和中心语之间。《诗经· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用于主语和谓语之间,取消句子的独立性,使变成偏正结构。《左传·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:进入。)3.用于前置宾语和动词之间,相当于“是”。《墨子·公输》:“宋何罪之有?”4.用于句中或句末起调整音节的作用。《左传·庄公十年》:“公将鼓之。”(鼓:击鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作云,沛然下雨,则苗浡(bó)然兴之矣。”(浡然:兴起的样子。)


  • nai he xi han mo ,zhong xie bing xin zhi 。

    “nai he xi han mo ,zhong xie bing xin zhi 。”shi gou chu chu :《dou han shu 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    he shu yu lang you ,yu lai tong ri zi 。
    tao li yu jing ji ,shuang jiang tong ye wei 。
    cao mu ji ou bie ,rong ku na deng yi 。
    mang mang tian de yi ,mo nai tai mo si 。
    xiao ren yu jun zi ,yong zhi ge you yi 。
    nai he xi han mo ,zhong xie bing xin zhi 。
    bu ran jin xin zhong ,zao jue xie chen kui 。
    bu ran jin xin xie ,zao shi zhong chen zhi 。
    you you liang bu duan ,cheng ye ri yi cui 。
    tong yi xiao jing bei ,zhong ling xian huo ji 。[xiao wang zhi 、jing fang deng ]
    mei dou yuan cheng ji ,fen fen ling ren bei 。
    ji yan wei guo zhe ,bu de xue tian shi 。
    ji yan wei chen zhe ,ke yi jian yu si 。

    【zhu shi 】:

    nai :

    ①chu zhi ;dui dai 。chang yu “he ”lian yong ,biao shi zen me chu zhi 、zen me dui dai 。lin jiao min 《yu qi shu 》:“ze jiao si wei ku ye ,jiang nai zhi he ?”you shi ye chan yong 。《huai na zi ·bing lve xun 》:“wei mo xing zhe mo ke nai ye 。”②mo nai ;zen nai 。biao shi zhuai she 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di yi ben di er she :“xiao sheng te ye chang lao ,nai lu tu ben chi ,mo yi xiang kui 。”

    he :

    (yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。

    xi :

    ①diao lei zhi xi 。《dui huang qu zi ci ji ·xi jiang yue 》:“zhao ge jing qi luan xi qin ,nv ban ge gui na pu 。”②fang wei ming ,ri la chu ,yu “dong ”xiang dui 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“dong zhi yu hai ,xi zhi yu he 。”③fu ci 。xiang xi ;wang xi 。wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”

    han :

    ①he liu ming 。han shui ,ye chen han jiang 。wei chang jiang zui chang de zhi liu ,fa yuan yu shan xi sheng ning jiang xian ,liu jing shan xi 、hu bei ,zai wu han shi ru chang jiang 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“jue ru 、han ,tui huai 、si ,er zhu zhi jiang 。”②tian he ;yin he 。《han shu ·tian wen zhi 》:“(wang liang )pang you ba xing ,jue han ,yue tian heng 。”《tiao tiao qian niu xing 》:“tiao tiao qian niu xing ,jiao jiao he han nv 。”③nan zi 。liu you 《yu ye bu mei ,guan bi jian suo zhang wei zheng gong di zhu ming 》:“shi jian qi mo yi hao han ,chi zha yin (yīn)wu qi tun lu 。”(yin wu :nu he sheng 。)④chao dai ming 。1. liu bang jian ,gong yuan qian 206~gong yuan 8nian ,shi chen “xi han ”;liu xiu jian ,gong yuan 25~220nian ,shi chen “dong han ”。2.wu dai zhi yi 。liu zhi yuan jian ,gong yuan 947~950nian ,shi chen “hou han ”。⑤min zu ming 。han zu 。《han shu ·xiong nu chuan xia 》:“jin xi qiang bao sai ,yu han ren jiao tong 。”

    mo :

    ①shu sao 。《zuo chuan ·zhao gong shi yi nian 》:“mo da bi she 。”②zhi wu de duan 、wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ming zu yi cha qiu hao zhi mo 。”③mo wei ;zui hou 。bai ju yi 《shang yang bai fa ren 》:“wai ren bu jian jian ying xiao ,tian bao mo nian shi shi zhuang 。”(tian bao :tang xuan zong nian hao 。)④fei gen ben de ;bu chong yao de 。《lun yu · zi zhang 》:“yi mo ye ,ben zhi ze mo 。”⑤jiu zhi gong shang ye ,yu nong ye xiang dui 。《lv shi chun qiu ·shang nong 》:“min she ben er shi mo ze bu ling ,bu ling ze bu ke yi shou ,bu ke yi zhan 。”(ling :shan 。)⑥fen mo 。liu yu 《cha jing ·si zhi qi ·ze 》:“fan zhu shui yi sheng ,yong mo fang cun 。”⑦wei xiao ;jian bao 。《lv shi chun qiu ·jing yu 》:“jian zhi zhe zhi suo yi zheng ze mo yi 。”⑧mo 。《han shu ·wai qi chuan xu 》:“ren neng hong dao ,mo ru ming he ?”⑨chuan tong hu qu zhong ban yan zhong nian nan zi de jiao se 。hong 昇《chang sheng dian ·mai yu 》:“mo ban chen yuan li yin jun shi shang 。”

    zhong :

    ①jin xin jie li 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”《shang shu ·zhong hui zhi gao 》:“you xian fu de ,xian zhong sui liang 。”(sui :ju jian 。)②wei jun wang jin xin jin ze 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“xi zhe zi xu zhong ji jun 。”(zi xu :ren ming 。)

    xie :

    (yi )①xie e 。《shang jun shu · ken ling 》:“shang xin er guan bu gan wei xie 。”(xin :shou xin yong 。)②yao yi guai dan zhi shi 。《na shi ·yuan jun zheng chuan 》:“xing bu xin wu xie 。”③zhong yi zhi yin qi ji bing de yin su 。《su wen ·sheng qi tong tian lun 》:“xie shang gan ye 。”④wai xie 。yu “zheng ”xiang dui 。hou xie zuo “xie ”。《mo zi ·bei xue 》:“xie zao zhi 。” (er )yá [lang xie ]gu jun ming 。qin zhi 。zai jin shan dong sheng jiao na xian lang xie tai xi bei 。 (san )yé yu qi ci 。hou zuo “ye ”。1. biao shi yi wen huo fan wen ,xiang dang yu “ma ”、“ne ”。《zhuang zi ·qiu shui 》:“jin zi yu yi zi zhi liang guo er he wo xie ?”2.biao shi gan tan ,xiang dang yu “a ”、“ya ”。《zhou yi ·ji ci chuan xia 》:“gan kun ,ji 《yi 》zhi men xie !”

    bing :

    (yi )①bing hang ;ping lie 。wang chong 《lun heng ·jiang rui 》:“shao zheng mao zai lu ,yu kong zi bing 。”②fu ci 。1. yi tong ;yi ji 。《lun heng ·zhi ji 》:“fu ji han bing zhi er neng mo wei fei zhe gua 。”2. biao shi quan bu 。xiang dang yu “quan ”、“dou ”。《shi shui xin yu ·de hang 》:“sui ban jun er hai ,yi jun bing huo quan 。”(ban :hui 。)3.yong zai fou ding ci zhi qian ,jia jiang yu qi 。《liao zhai zhi yi ·yan zhi 》:“guo ci bing mo yi yan 。”③lian ci 。biao shi geng jin yi ceng 。xiang dang yu “bing ju ”、“er ju ”。wang an dan 《shang zhong yong 》:“ji shu shi si gou ,bing zi wei ji ming 。”④jie ci 。he ;tong 。zhu mu 《chong hou lun 》:“qi de tong nian er yu ,bing ri er tan zai ?” (er )bàng tong “bang ”。yi bang ;ai zhao 。《han shu ·bao xuan chuan 》:“tan li bing gong ,shou qu bu yi 。”

    xin :

    ①cheng shi ;zhen shi 。《lao zi 》:“xin yan bu mei ,mei yan bu xin 。”②fu ci 。shi zai ;de que 。du fu 《bing che hang 》:“xin zhi sheng nan e ,fan shi sheng nv hao 。”③xin yong 。《zuo chuan ·huan gong shi er nian 》:“zhan yan ,song mo xin ye 。jun zi yue :‘gou xin mo ji ,meng mo yi ye 。’”(gou :ru guo 。ji :ji xu 。meng :jie meng 。)④xiang xin 。wang chong 《lun heng ·wen kong 》:“shi ru xue zhe ,hao xin shi er shi gu 。”⑤xin feng 。《lun yu · zi zhang 》:“xin dao bu du 。”(du :jian ding 。)⑥yin xun ;xiao xi 。du fu 《xi da hang zai suo 》shi :“xi yi qi yang xin 。”⑦xin han 。yuan zhen 《shu le tian zhi 》shi :“ban feng jing xin ban ti shi 。”⑧gu zhi chuan di xin jian de ren 。du fu 《ji peng zhou gao san shi wu jun 》:“shu cheng mo xin jiang 。”(shu :shu xin 。jiang :song 。)⑨xin fu ;ping zheng 。《hou han shu ·wu huan xian bei chuan 》:“da ren you suo shao hu ,ze ke mu wei xin ,sui mo wen zi ,er bu zhong bu gan wei fan 。”(da ren :qiu chang 。)⑩sui yi ;sui bian 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“di mei xin shou xu xu dan 。”(11)tong “xin (xìn)”。(12)gu tong “shen (shēn)”。shen zhan 。yang xiong 《jie chao 》:“shi yi shi po de xin ji she er fen ji bi 。”

    zhi :

    ①dao ……qu 。《lv shi chun qiu ·cha chuan 》:“zi xia zhi jin ,guo wei 。”(jin 、wei :jie zhu hou guo ming 。)《han shu ·gao di ji 》:“pei gong yin bing zhi xue 。”(pei gong :liu bang 。xue :de ming 。)②zhi dao 。《shi jing ·yong feng ·bai zhou 》:“zhi si shi mi (mǐ)ta 。”(shi :fa shi 。mi ta :mei you ta xin 。)③dai ci 。1. zhi dai ren he shi wu 。xiang dang yu “ta (ta )”、“ta ”、“ta (ta )men ”。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“(jiang shi )ai gong shu duan ,yu li zhi 。”(gong shu duan :ren ming 。)《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi 。”(shi :an shi 。xi :yan xi 。)2.zhi shi dai ci 。“zhe ”、“zhe ge ”。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui 。”④zhu ci 。1.xiang dang yu xian dai han yu zhu ci “de ”,fang zai ding yu he zhong xin yu zhi jian 。《shi jing · shao na ·gao yang 》:“gao yang zhi pi 。”2. yong yu zhu yu he wei yu zhi jian ,qu xiao gou zi de du li xing ,shi bian cheng pian zheng jie gou 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“bu yu jun zhi she wu de ye 。”(yu :liao xiang 。she :jin ru 。)3.yong yu qian zhi bin yu he dong ci zhi jian ,xiang dang yu “shi ”。《mo zi ·gong shu 》:“song he zui zhi you ?”4.yong yu gou zhong huo gou mo qi diao zheng yin jie de zuo yong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“gong jiang gu zhi 。”(gu :ji gu 。)《meng zi ·liang hui wang shang 》:“tian you ran zuo yun ,pei ran xia yu ,ze miao bo (bó)ran xing zhi yi 。”(bo ran :xing qi de yang zi 。)