• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 不顯維德,百辟其刑之。

    “不顯維德,百辟其刑之。”詩句出處:《烈文》;是先秦詩人詩經的作品。

    烈文辟公,錫茲祉福。
    惠我無疆,子孫保之。
    無封靡於爾邦,維王其崇之。
    念茲戎功,繼序其皇之。
    無競維人,四方其訓之。
    不顯維德,百辟其刑之。
    於乎前王不忘。

    【註釋】:

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    顯:

    ①明顯。《周易·系辭下》:“夫《周易》彰往而察來,而微顯闡幽。”②顯露。柳宗元《鈷鉧潭西小丘記》:“美竹露,奇石顯。”③顯揚。《孟子·公孫醜上》:“晏子以其君顯。”④顯赫;顯貴。《孟子 · 離婁下》:“其妻問所與飲者,則盡富貴也,而未嘗有顯者來。”⑤舊時對已故先人的尊稱。《尚書·文侯之命》:“汝克紹乃顯祖。”

    維:

    ①系物的大繩。《淮南子·天文》:“昔者共工與顓頊(zhuān xū)爭為帝,怒而觸不周之山,天柱折,地維絕。”②綱紀;法度。《史記·淮陰侯列傳》:“秦之綱絕而維弛。”③系;連結。韓愈《同冠峽》:“維舟山水間,晨坐聽百鳥。”④保持;保全。《管子 · 霸言》:“維其民,然後王(wàng)之。”⑤角落。《淮南子 · 天文》:“西南為背陽之維。”⑥通“惟”。思考;計度。《史記·秦楚之際月表》:“秦既稱帝……維萬世之安。”⑦介詞。由於;因為。《詩經·鄭風·狡童》:“維子之故,使我不能餐兮。”(子:你。)⑧連詞。與;和。《詩經·大雅·靈臺》:“賁(bēn)鼓維鏞。”(賁:大。鏞:大鐘。)⑨助詞。用於句首或句中。《史記·太史公自序》:“維三代尚矣,年紀不可考。”(尚:久遠。)王勃《滕王閣序》:“時維九月,序屬三秋。”(序:時序。)

    德:

    ①道德;通過修養達到的最高境界。《荀子·王制》:“無德不貴,無能不官。”②品行;行為。《孟子·離婁上》:“求也為季氏宰,無能改於其德。”(求:人名。宰:傢臣。)③心意;意志。《詩經· 衛風·氓》:“士也罔極,二三其德。”(罔:無。極:準則。)④恩德;恩惠。《韓非子·解老》:“有道之君,外無怨讎於鄰敵,而內有德澤於人民。”⑤感恩;感激。《左傳·僖公二十四年》:“王德狄人,將以其女為後。”

    百:

    ①數詞。十的十倍。《漢書·律歷志上》:“紀於一,協於十,長於百。”(紀:記數。協:合。長:增多。)②指虛數,眾多的。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“樹木叢生,百草豐茂。”

    辟:

    (一)①法;法度。《詩經·小雅·雨無正》:“辟言不信,如彼行邁,則靡所臻(zhēn)。”(邁:走。靡:沒有。臻:至。)②君主。《晉書·赫連勃勃載記》:“賢辟相承,百王繼軌。”③征召。《晉書·謝安傳》:“初辟司徒府,除佐著作郎。”(除:拜官。)④通“避”。避開;避免。《孟子·滕文公下》:“辟兄離母,處於於陵。”(於陵:地名。) (二)pì ①開辟。《商君書·弱民》:“農辟地。”②排除;消除。《荀子·成相》:“辟除民害。”③排斥;駁斥。王安石《答司馬諫議書》:“辟邪說,難壬人,不為拒諫。”(壬:巧言諂媚。)④通“僻”。1.偏僻。《史記·范雎傳》:“秦國辟遠。”2.邪僻。《商君書·弱民》:“境內之民無辟淫之心。”(辟淫:邪僻;淫亂。)3. 通“譬”。比喻。《荀子·儒效》:“辯其談說,明其辟稱。”[大辟]古代指死刑。《禮記·文王世子》:“其死罪,則曰某之罪在大辟。”

    其:

    (一)①代詞。1.相當於“他(她、它)”、“他的”;“他們(她們)”、“他們的”。《論語·衛靈公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送東陽馬生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,禮愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相當於“我(的)”。王安石《遊褒禪山記》:“餘亦悔其隨之而不得極夫遊之樂也。”(極:盡。)3.表示指代。相當於“這”、“那”、“其中的”。《史記·項羽本紀》:“今欲舉大事,將非其人不可。”彭端淑《為學一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一貧,其一富。”(鄙:邊境。)②副詞。1.表推測;估計。相當於“大概”、“或許”。《論語·泰伯》:“才難,不其然乎?”2. 表反問。《左傳·僖公十年》:“欲加之罪,其無辭乎?”3. 表祈使。相當於“當”、“可”。曹操《求賢令》:“二三子其佐我明揚仄陋,唯才是舉,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表時間。相當於“將”。《列子·湯問》:“以殘年餘力,曾不能毀山之一毛,其如土石何?”③連詞。1.表假設。相當於“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能禦之?”2. 表選擇。相當於“或者”、“還是”。韓愈《馬說》:“其真無馬邪?其真不知馬也。”④助詞。形容詞或不及物動詞詞頭。《詩經·邶風·北風》:“北風其涼。”《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,溫其如玉。”(言:助詞,無義。)(二)jī語氣詞。表示疑問。《詩經·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:盡。)

    刑:

    ①刑罰;刑法。《左傳·襄公三年》:“有罪不逃刑。”②懲治;處罰。《鹽鐵論·疾貧》:“刑而正百,殺一而慎萬。”③殺;割。《戰國策 ·魏策一》:“刑白馬以盟。”(盟:立誓締約。)④治理。《周禮·秋官·序官》:“(司寇)佐王刑邦國。”⑤通“型”。1. 鑄造器物的模子。《荀子·強國》:“刑范正,金錫美,工冶巧。”(范:模子。)2.法式;典范。《文心雕龍·奏啟》:“必使理有典刑,辭有風軌。”⑥通“鉶”。古代盛羹用的鼎。《史記·太史公自序》:“(墨者)食土簋(guǐ),啜(chuò)土刑。”

    之:

    ①到……去。《呂氏春秋·察傳》:“子夏之晉,過衛。”(晉、衛:皆諸侯國名。)《漢書·高帝紀》:“沛公引兵之薛。”(沛公:劉邦。薛:地名。)②直到。《詩經·鄘風·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:發誓。靡它:沒有他心。)③代詞。1. 指代人和事物。相當於“他(她)”、“它”、“他(它)們”。《左傳·隱公元年》:“(薑氏)愛共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《論語·學而》:“學而時習之。”(時:按時。習:演習。)2.指示代詞。“這”、“這個”。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸。”④助詞。1.相當於現代漢語助詞“的”,放在定語和中心語之間。《詩經· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用於主語和謂語之間,取消句子的獨立性,使變成偏正結構。《左傳·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:進入。)3.用於前置賓語和動詞之間,相當於“是”。《墨子·公輸》:“宋何罪之有?”4.用於句中或句末起調整音節的作用。《左傳·莊公十年》:“公將鼓之。”(鼓:擊鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作雲,沛然下雨,則苗浡(bó)然興之矣。”(浡然:興起的樣子。)


  • 不显维德,百辟其刑之。

    “不显维德,百辟其刑之。”诗句出处:《烈文》;是先秦诗人诗经的作品。

    烈文辟公,锡兹祉福。
    惠我无疆,子孙保之。
    无封靡于尔邦,维王其崇之。
    念兹戎功,继序其皇之。
    无竞维人,四方其训之。
    不显维德,百辟其刑之。
    於乎前王不忘。

    【注释】:

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    显:

    ①明显。《周易·系辞下》:“夫《周易》彰往而察来,而微显阐幽。”②显露。柳宗元《钴鉧潭西小丘记》:“美竹露,奇石显。”③显扬。《孟子·公孙丑上》:“晏子以其君显。”④显赫;显贵。《孟子 · 离娄下》:“其妻问所与饮者,则尽富贵也,而未尝有显者来。”⑤旧时对已故先人的尊称。《尚书·文侯之命》:“汝克绍乃显祖。”

    维:

    ①系物的大绳。《淮南子·天文》:“昔者共工与颛顼(zhuān xū)争为帝,怒而触不周之山,天柱折,地维绝。”②纲纪;法度。《史记·淮阴侯列传》:“秦之纲绝而维弛。”③系;连结。韩愈《同冠峡》:“维舟山水间,晨坐听百鸟。”④保持;保全。《管子 · 霸言》:“维其民,然后王(wàng)之。”⑤角落。《淮南子 · 天文》:“西南为背阳之维。”⑥通“惟”。思考;计度。《史记·秦楚之际月表》:“秦既称帝……维万世之安。”⑦介词。由于;因为。《诗经·郑风·狡童》:“维子之故,使我不能餐兮。”(子:你。)⑧连词。与;和。《诗经·大雅·灵台》:“贲(bēn)鼓维镛。”(贲:大。镛:大钟。)⑨助词。用于句首或句中。《史记·太史公自序》:“维三代尚矣,年纪不可考。”(尚:久远。)王勃《滕王阁序》:“时维九月,序属三秋。”(序:时序。)

    德:

    ①道德;通过修养达到的最高境界。《荀子·王制》:“无德不贵,无能不官。”②品行;行为。《孟子·离娄上》:“求也为季氏宰,无能改于其德。”(求:人名。宰:家臣。)③心意;意志。《诗经· 卫风·氓》:“士也罔极,二三其德。”(罔:无。极:准则。)④恩德;恩惠。《韩非子·解老》:“有道之君,外无怨雠于邻敌,而内有德泽于人民。”⑤感恩;感激。《左传·僖公二十四年》:“王德狄人,将以其女为后。”

    百:

    ①数词。十的十倍。《汉书·律历志上》:“纪于一,协于十,长于百。”(纪:记数。协:合。长:增多。)②指虚数,众多的。曹操《步出夏门行·观沧海》:“树木丛生,百草丰茂。”

    辟:

    (一)①法;法度。《诗经·小雅·雨无正》:“辟言不信,如彼行迈,则靡所臻(zhēn)。”(迈:走。靡:没有。臻:至。)②君主。《晋书·赫连勃勃载记》:“贤辟相承,百王继轨。”③征召。《晋书·谢安传》:“初辟司徒府,除佐著作郎。”(除:拜官。)④通“避”。避开;避免。《孟子·滕文公下》:“辟兄离母,处于於陵。”(於陵:地名。) (二)pì ①开辟。《商君书·弱民》:“农辟地。”②排除;消除。《荀子·成相》:“辟除民害。”③排斥;驳斥。王安石《答司马谏议书》:“辟邪说,难壬人,不为拒谏。”(壬:巧言谄媚。)④通“僻”。1.偏僻。《史记·范雎传》:“秦国辟远。”2.邪僻。《商君书·弱民》:“境内之民无辟淫之心。”(辟淫:邪僻;淫乱。)3. 通“譬”。比喻。《荀子·儒效》:“辩其谈说,明其辟称。”[大辟]古代指死刑。《礼记·文王世子》:“其死罪,则曰某之罪在大辟。”

    其:

    (一)①代词。1.相当于“他(她、它)”、“他的”;“他们(她们)”、“他们的”。《论语·卫灵公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送东阳马生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,礼愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相当于“我(的)”。王安石《游褒禅山记》:“余亦悔其随之而不得极夫游之乐也。”(极:尽。)3.表示指代。相当于“这”、“那”、“其中的”。《史记·项羽本纪》:“今欲举大事,将非其人不可。”彭端淑《为学一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一贫,其一富。”(鄙:边境。)②副词。1.表推测;估计。相当于“大概”、“或许”。《论语·泰伯》:“才难,不其然乎?”2. 表反问。《左传·僖公十年》:“欲加之罪,其无辞乎?”3. 表祈使。相当于“当”、“可”。曹操《求贤令》:“二三子其佐我明扬仄陋,唯才是举,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表时间。相当于“将”。《列子·汤问》:“以残年余力,曾不能毁山之一毛,其如土石何?”③连词。1.表假设。相当于“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能御之?”2. 表选择。相当于“或者”、“还是”。韩愈《马说》:“其真无马邪?其真不知马也。”④助词。形容词或不及物动词词头。《诗经·邶风·北风》:“北风其凉。”《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,温其如玉。”(言:助词,无义。)(二)jī语气词。表示疑问。《诗经·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:尽。)

    刑:

    ①刑罚;刑法。《左传·襄公三年》:“有罪不逃刑。”②惩治;处罚。《盐铁论·疾贫》:“刑而正百,杀一而慎万。”③杀;割。《战国策 ·魏策一》:“刑白马以盟。”(盟:立誓缔约。)④治理。《周礼·秋官·序官》:“(司寇)佐王刑邦国。”⑤通“型”。1. 铸造器物的模子。《荀子·强国》:“刑范正,金锡美,工冶巧。”(范:模子。)2.法式;典范。《文心雕龙·奏启》:“必使理有典刑,辞有风轨。”⑥通“铏”。古代盛羹用的鼎。《史记·太史公自序》:“(墨者)食土簋(guǐ),啜(chuò)土刑。”

    之:

    ①到……去。《吕氏春秋·察传》:“子夏之晋,过卫。”(晋、卫:皆诸侯国名。)《汉书·高帝纪》:“沛公引兵之薛。”(沛公:刘邦。薛:地名。)②直到。《诗经·鄘风·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:发誓。靡它:没有他心。)③代词。1. 指代人和事物。相当于“他(她)”、“它”、“他(它)们”。《左传·隐公元年》:“(姜氏)爱共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《论语·学而》:“学而时习之。”(时:按时。习:演习。)2.指示代词。“这”、“这个”。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归。”④助词。1.相当于现代汉语助词“的”,放在定语和中心语之间。《诗经· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用于主语和谓语之间,取消句子的独立性,使变成偏正结构。《左传·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:进入。)3.用于前置宾语和动词之间,相当于“是”。《墨子·公输》:“宋何罪之有?”4.用于句中或句末起调整音节的作用。《左传·庄公十年》:“公将鼓之。”(鼓:击鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作云,沛然下雨,则苗浡(bó)然兴之矣。”(浡然:兴起的样子。)


  • bu xian wei de ,bai bi ji xing zhi 。

    “bu xian wei de ,bai bi ji xing zhi 。”shi gou chu chu :《lie wen 》;shi xian qin shi ren shi jing de zuo pin 。

    lie wen bi gong ,xi ci zhi fu 。
    hui wo mo jiang ,zi sun bao zhi 。
    mo feng mi yu er bang ,wei wang ji chong zhi 。
    nian ci rong gong ,ji xu ji huang zhi 。
    mo jing wei ren ,si fang ji xun zhi 。
    bu xian wei de ,bai bi ji xing zhi 。
    wu hu qian wang bu wang 。

    【zhu shi 】:

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    xian :

    ①ming xian 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“fu 《zhou yi 》zhang wang er cha lai ,er wei xian chan you 。”②xian lou 。liu zong yuan 《gu mu tan xi xiao qiu ji 》:“mei zhu lou ,ji dan xian 。”③xian yang 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“yan zi yi ji jun xian 。”④xian he ;xian gui 。《meng zi · li lou xia 》:“ji qi wen suo yu yin zhe ,ze jin fu gui ye ,er wei chang you xian zhe lai 。”⑤jiu shi dui yi gu xian ren de zun chen 。《shang shu ·wen hou zhi ming 》:“ru ke shao nai xian zu 。”

    wei :

    ①ji wu de da sheng 。《huai na zi ·tian wen 》:“xi zhe gong gong yu zhuan xu (zhuān xū)zheng wei di ,nu er chu bu zhou zhi shan ,tian zhu she ,de wei jue 。”②gang ji ;fa du 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“qin zhi gang jue er wei chi 。”③ji ;lian jie 。han yu 《tong guan xia 》:“wei zhou shan shui jian ,chen zuo ting bai diao 。”④bao chi ;bao quan 。《guan zi · ba yan 》:“wei ji min ,ran hou wang (wàng)zhi 。”⑤jiao la 。《huai na zi · tian wen 》:“xi na wei bei yang zhi wei 。”⑥tong “wei ”。sai kao ;ji du 。《shi ji ·qin chu zhi ji yue biao 》:“qin ji chen di ……wei mo shi zhi an 。”⑦jie ci 。you yu ;yin wei 。《shi jing ·zheng feng ·jiao tong 》:“wei zi zhi gu ,shi wo bu neng can xi 。”(zi :ni 。)⑧lian ci 。yu ;he 。《shi jing ·da ya ·ling tai 》:“ben (bēn)gu wei yong 。”(ben :da 。yong :da zhong 。)⑨zhu ci 。yong yu gou shou huo gou zhong 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“wei san dai shang yi ,nian ji bu ke kao 。”(shang :jiu yuan 。)wang bo 《teng wang ge xu 》:“shi wei jiu yue ,xu shu san qiu 。”(xu :shi xu 。)

    de :

    ①dao de ;tong guo xiu yang da dao de zui gao jing jie 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo de bu gui ,mo neng bu guan 。”②pin hang ;hang wei 。《meng zi ·li lou shang 》:“qiu ye wei ji shi zai ,mo neng gai yu ji de 。”(qiu :ren ming 。zai :jia chen 。)③xin yi ;yi zhi 。《shi jing · wei feng ·mang 》:“shi ye wang ji ,er san ji de 。”(wang :mo 。ji :zhun ze 。)④en de ;en hui 。《han fei zi ·jie lao 》:“you dao zhi jun ,wai mo yuan chou yu lin di ,er nei you de ze yu ren min 。”⑤gan en ;gan ji 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“wang de di ren ,jiang yi ji nv wei hou 。”

    bai :

    ①shu ci 。shi de shi bei 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“ji yu yi ,xie yu shi ,chang yu bai 。”(ji :ji shu 。xie :ge 。chang :zeng duo 。)②zhi xu shu ,zhong duo de 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“shu mu cong sheng ,bai cao feng mao 。”

    bi :

    (yi )①fa ;fa du 。《shi jing ·xiao ya ·yu mo zheng 》:“bi yan bu xin ,ru bi hang mai ,ze mi suo zhen (zhēn)。”(mai :zou 。mi :mei you 。zhen :zhi 。)②jun zhu 。《jin shu ·he lian bo bo zai ji 》:“xian bi xiang cheng ,bai wang ji gui 。”③zheng shao 。《jin shu ·xie an chuan 》:“chu bi si tu fu ,chu zuo zhe zuo lang 。”(chu :bai guan 。)④tong “bi ”。bi kai ;bi mian 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“bi xiong li mu ,chu yu wu ling 。”(wu ling :de ming 。) (er )pì ①kai bi 。《shang jun shu ·ruo min 》:“nong bi de 。”②pai chu ;xiao chu 。《xun zi ·cheng xiang 》:“bi chu min hai 。”③pai chi ;bo chi 。wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“bi xie shui ,nan ren ren ,bu wei ju jian 。”(ren :qiao yan chan mei 。)④tong “pi ”。1.pian pi 。《shi ji ·fan ju chuan 》:“qin guo bi yuan 。”2.xie pi 。《shang jun shu ·ruo min 》:“jing nei zhi min mo bi yin zhi xin 。”(bi yin :xie pi ;yin luan 。)3. tong “pi ”。bi yu 。《xun zi ·ru xiao 》:“bian ji tan shui ,ming ji bi chen 。”[da bi ]gu dai zhi si xing 。《li ji ·wen wang shi zi 》:“ji si zui ,ze yue mou zhi zui zai da bi 。”

    ji :

    (yi )①dai ci 。1.xiang dang yu “ta (ta 、ta )”、“ta de ”;“ta men (ta men )”、“ta men de ”。《lun yu ·wei ling gong 》:“gong yu shan ji shi ,bi xian li ji qi 。”song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“huo yu ji chi duo (duō),se yu gong ,li yu zhi 。”(chi duo :a chi 。)2. xiang dang yu “wo (de )”。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“yu yi hui ji sui zhi er bu de ji fu you zhi le ye 。”(ji :jin 。)3.biao shi zhi dai 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”、“ji zhong de ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin yu ju da shi ,jiang fei ji ren bu ke 。”peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“shu zhi bi you er seng ,ji yi pin ,ji yi fu 。”(bi :bian jing 。)②fu ci 。1.biao tui ce ;gu ji 。xiang dang yu “da gai ”、“huo hu ”。《lun yu ·tai bai 》:“cai nan ,bu ji ran hu ?”2. biao fan wen 。《zuo chuan ·xi gong shi nian 》:“yu jia zhi zui ,ji mo ci hu ?”3. biao qi shi 。xiang dang yu “dang ”、“ke ”。cao cao 《qiu xian ling 》:“er san zi ji zuo wo ming yang ze lou ,wei cai shi ju ,wu de er yong zhi 。”(ze lou :chu shen bei wei 。)4. biao shi jian 。xiang dang yu “jiang ”。《lie zi ·shang wen 》:“yi can nian yu li ,ceng bu neng hui shan zhi yi mao ,ji ru tu dan he ?”③lian ci 。1.biao jia she 。xiang dang yu “jia ru ”、“ru guo ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ji re shi ,shu neng yu zhi ?”2. biao shua ze 。xiang dang yu “huo zhe ”、“hai shi ”。han yu 《ma shui 》:“ji zhen mo ma xie ?ji zhen bu zhi ma ye 。”④zhu ci 。xing rong ci huo bu ji wu dong ci ci tou 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“bei feng ji liang 。”《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,wen ji ru yu 。”(yan :zhu ci ,mo yi 。)(er )jīyu qi ci 。biao shi yi wen 。《shi jing ·xiao ya ·ting liao 》:“ye ru he ji ?ye wei yang 。”(yang :jin 。)

    xing :

    ①xing fa ;xing fa 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“you zui bu tao xing 。”②cheng zhi ;chu fa 。《yan tie lun ·ji pin 》:“xing er zheng bai ,sha yi er shen mo 。”③sha ;ge 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“xing bai ma yi meng 。”(meng :li shi di yao 。)④zhi li 。《zhou li ·qiu guan ·xu guan 》:“(si kou )zuo wang xing bang guo 。”⑤tong “xing ”。1. zhu zao qi wu de mo zi 。《xun zi ·jiang guo 》:“xing fan zheng ,jin xi mei ,gong ye qiao 。”(fan :mo zi 。)2.fa shi ;dian fan 。《wen xin diao long ·zou qi 》:“bi shi li you dian xing ,ci you feng gui 。”⑥tong “xing ”。gu dai cheng geng yong de ding 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“(mo zhe )shi tu gui (guǐ),chuai (chuò)tu xing 。”

    zhi :

    ①dao ……qu 。《lv shi chun qiu ·cha chuan 》:“zi xia zhi jin ,guo wei 。”(jin 、wei :jie zhu hou guo ming 。)《han shu ·gao di ji 》:“pei gong yin bing zhi xue 。”(pei gong :liu bang 。xue :de ming 。)②zhi dao 。《shi jing ·yong feng ·bai zhou 》:“zhi si shi mi (mǐ)ta 。”(shi :fa shi 。mi ta :mei you ta xin 。)③dai ci 。1. zhi dai ren he shi wu 。xiang dang yu “ta (ta )”、“ta ”、“ta (ta )men ”。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“(jiang shi )ai gong shu duan ,yu li zhi 。”(gong shu duan :ren ming 。)《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi 。”(shi :an shi 。xi :yan xi 。)2.zhi shi dai ci 。“zhe ”、“zhe ge ”。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui 。”④zhu ci 。1.xiang dang yu xian dai han yu zhu ci “de ”,fang zai ding yu he zhong xin yu zhi jian 。《shi jing · shao na ·gao yang 》:“gao yang zhi pi 。”2. yong yu zhu yu he wei yu zhi jian ,qu xiao gou zi de du li xing ,shi bian cheng pian zheng jie gou 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“bu yu jun zhi she wu de ye 。”(yu :liao xiang 。she :jin ru 。)3.yong yu qian zhi bin yu he dong ci zhi jian ,xiang dang yu “shi ”。《mo zi ·gong shu 》:“song he zui zhi you ?”4.yong yu gou zhong huo gou mo qi diao zheng yin jie de zuo yong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“gong jiang gu zhi 。”(gu :ji gu 。)《meng zi ·liang hui wang shang 》:“tian you ran zuo yun ,pei ran xia yu ,ze miao bo (bó)ran xing zhi yi 。”(bo ran :xing qi de yang zi 。)