• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 積穢皆蕩除,和氣始融液。

    “積穢皆蕩除,和氣始融液。”詩句出處:《道州觀野火》;是唐朝詩人呂溫的作品。

    南風吹烈火,焰焰燒楚澤。陽景當晝遲,陰天半夜赤。
    過處若彗掃,來時如電激。豈復辨蕭蘭,焉能分玉石。
    蟲蛇盡爍爛,虎兕出奔迫。積穢皆蕩除,和氣始融液。
    堯時既敬授,禹稼斯肇跡。遍生合穎禾,大秀兩岐麥。
    傢有京坻詠,人無溝壑戚。乃悟焚如功,來歲終受益。

    【註釋】:

    積:

    ①積聚;累積。《詩經·大雅·公劉》:“乃積乃倉。”(倉:谷物裝倉。)也指堆積的谷物。《左傳·僖公三十三年》:“居則具一日之積。”泛指堆積。《墨子·備城門》:“五十步積薪。”(薪:柴。)②積累;積蓄。《鹽鐵論·錯幣》:“積其食,守其用,制其有餘,調其不足。”③積久漸漸形成的。包佶《立春後休沐》:“積病攻難愈。”(攻:治療。)④多。《漢書·食貨志下》:“夫懸法以誘民,使人陷阱,孰積於此。”⑤通“績”。功業。《管子·權修》:“或有積而不食者,則民離上。”

    穢:

    ①雜草多;荒蕪。《楚辭·離騷》:“哀眾芳之蕪穢。”《荀子·富國》:“入其境,其田疇穢。”又指雜草。傅咸《禦史中丞箴》:“良農耘穢,勿使能植。”(植:生長。)②雜亂;紛亂。《晉書·刑法志》:“蠲其苛穢,存其清約。”(蠲:去除。苛:煩瑣。)③污穢;臟東西。《論衡·變虛》:“且天之有彗,以除穢也。”④污濁;骯臟。用於抽象的事物。《漢書·楊惲傳》:“惲材朽行穢。”(材:通“才”。)也指邪惡的人。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“當橫行天下,為漢傢除殘去穢。”⑤弄臟;玷污。曹植《七啟八首》:“名穢我身,位累我躬。”(躬:身。)⑥醜;醜陋。《楚辭·離騷》:“不撫壯而棄穢兮,何不改乎此度?”⑦特指淫亂。《隋書·宇文智及傳》:“蒸淫醜穢,無所不為。”(蒸:與母輩淫亂。)《聊齋志異·農婦》:“後聞尼有穢行,忿然操杖,將復撻楚。”

    皆:

    ①都;全。《論語·季氏》:“吾二臣者,皆不欲也。”《孟子·梁惠王上》:“百姓皆以王為愛也。”(愛:吝嗇。)《史記·貨殖列傳》:“故言富者皆稱陶朱公。”溫庭筠《望江南》:“過盡千帆皆不是,斜暉脈脈水悠悠。”②普遍。《詩經·周頌·豐年》:“以洽百禮,降福孔皆。”(洽:合。孔:甚。)③通“偕”。相同;偕同。《呂氏春秋·離謂》:“亡國之主,不自以為惑,故與桀、紂、幽、厲皆也。”(幽、厲:指周幽王、周厲王。)又《上德》:“虛素以公,小民皆之。”(虛素:處虛服素、恬淡質樸的意思。)

    蕩:

    ①搖動。《韓非子· 外儲說左上》:“夫人蕩舟,桓公大懼。”②動搖;不安定。《荀子· 勸學》:“天下不能蕩也。”③震動;震蕩。《史記· 龜策列傳》:“以破族滅門者,不可勝數,百僚蕩恐。”韓愈《送孟東野序》:“水之無聲,風蕩之鳴。”④放縱。《論語·陽貨》:“古之狂也肆,今之狂也蕩。”⑤滌除。《晉書·劉琨傳》:“掃蕩仇恥。”⑥平坦。《詩經·齊風·南山》:“魯道有蕩。”(有:形容詞詞頭。)⑦廣大貌。《春秋繁露·基義》:“聖人之道,同諸天地,蕩諸四海。”⑧沖撞;沖殺。《古今風謠·隋大業長白山謠》:“忽聞官軍至,提刀向前蕩。”[蕩蕩]1. 平坦貌。劉向《九嘆·離世》:“路蕩蕩其無人兮。”2. 廣大貌。《漢書·禮樂志》:“大海蕩蕩水所歸。”3.心胸寬廣貌。《論語·述而》:“君子坦蕩蕩,小人長戚戚。”(戚戚:憂愁貌。)

    除:

    ①臺階。張衡《東京賦》:“乃羨公侯卿士,登自東除。”②除去。《史記·項羽本紀》:“誅亂除害。”③減免。韓愈《八月十五夜贈張公曹》:“赦書一日行萬裡,罪從大辟皆除死。”(大辟:死刑。)④修治。《左傳·昭公十三年》:“將為子除館於西河,其若之何?”⑤拜官授職。李密《陳情表》:“除臣洗馬。”(洗馬:官名。)⑥除法。算術中用一個數去分另一個數。《淮南子· 天文》:“下生者倍,以三除之。”⑦不計算在內。元稹《離思五首》之四:“曾經滄海難為水,除卻巫山不是雲。”[除拜]授官。范曄《後漢書·楊秉傳》:“七年南巡園陵,特詔秉從……及行至南陽,左右並通奸利,詔書多所除拜。”[除宮]1.清除宮殿。司馬遷《史記·呂太後本紀》:“東牟侯興居曰:‘誅呂氏吾無功,請得除宮。’”2.比喻宮廷易主。《後漢書·天文志上》:“是時郭皇後已疏,至十七年十月,遂廢為中山太後,立陰貴人為皇後,除宮之象也。”[除身]授官的文憑,猶今之委任狀。《宋書·顏延之傳》:“晉恭思皇後葬,應須百官,湛之取義熙元年除身,以延之兼侍中。”

    和:

    (一)①諧和; 協調。《詩經·小雅·賓之初筵》:“籥(yuè)舞笙鼓,樂既和奏。”(籥:古管樂器。)引申為安適、平和。《戰國策·趙策四》:“老臣今者殊不欲食,乃自強(qiǎng)步,日三四裡,少(shāo)耆(shì)食,和於身也。”(殊:很。強:勉強。耆:同“嗜”。)《呂氏春秋·達鬱》:“心志欲其和也。”②謙和;平和。《史記·魏公子列傳》:“公子顏色愈和。”③和睦;融洽。范仲淹《嶽陽樓記》:“政通人和,百廢俱興。”④和解;講和;和好。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“西和諸戎,南撫夷越。”(戎:古時對我國西部各民族的稱呼。夷越:古時泛指我國南方的各民族。)《孫子·行軍》:“無約而請和者,謀也。”⑤調和;調節。《呂氏春秋· 貴公》:“陰陽之和,不長一類。”⑥溫暖。范仲淹《嶽陽樓記》:“春和景明,波瀾不興,上下天光,一碧萬頃。”⑦連帶;伴隨。杜荀鶴《山中寡婦》:“時挑野菜和根煮。”⑧車鈴。傅玄《良馬賦》:“結以輊(zhì)軒,節以和鈴。”(輊:車前低後高。軒:車前高後低。節:節奏。)《左傳·桓公二年》:“錫鸞和鈴。”(分別為四種鈴,懸掛在車的不同部位。)⑨古代樂器名。即一種小笙。《儀禮· 鄉射禮》:“三笙一和而成聲。” (二)huò 攙合。沈括《夢溪筆談·活版》:“其上以松脂、臘和紙灰之類冒之。”(冒:蒙蓋。)

    氣:

    ①氣;氣體。《列子·天瑞》:“虹霓也,雲霧也,風雨也,四時也,此積氣之成乎天者也。”孟浩然《臨洞庭上張丞相》:“氣蒸雲夢澤,波撼嶽陽城。”②空氣。《列子·天瑞》:“天積氣耳,亡(wú)處亡氣。”(亡:通“無”。)③自然界陰陽風雨等現象。《莊子·逍遙遊》:“禦六氣之辯。”(禦:掌握適應。六氣:指陰陽風雨晦明。辯:同“變”。變化。)④呼吸;氣息。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“武氣絕,半日復息。”⑤氣味。《大戴禮記·四代》:“食為味,味為氣。”⑥氣勢;精神狀態。《左傳·莊公十年》:“夫戰,勇氣也。”⑦古代哲學概念。指形成宇宙萬物的最基本的物質實體。《荀子·王制》:“水火有氣而無生。”⑧古代醫學指人體生存要素之一。《呂氏春秋·盡數》:“精不流則氣鬱。”

    始:

    ①開頭;指事情的開端。《老子》第六十四章:“千裡之行,始於足下。”②當初。與“今”相對。《論語·公冶長》:“始吾於人也,聽其言而信其行。”③首先。與“後”相對。韓愈《贈張童子序》:“始自縣考試,定其可舉者,然後升於州若府。”(若:或者。)④副詞。1.剛剛;方才。《呂氏春秋·別類》:“室之始成也善,其後果敗。”白居易《琵琶行》:“千呼萬喚始出來,猶抱琵琶半遮面。”2.曾(céng)。與“未”連用。《淮南子·俶真》:“有有者,有無者,有未始有有無者。”

    融:

    ①冰雪融化;消融。杜甫《晚出左掖》:“樓雪融城濕。”(瀆:水渠。)賀鑄《畫樓空》:“吳門春冰雪初融。”②融合;融會;交融。朱熹《朱子全書·學三·致知》:“舉一而反三,聞一而知十,乃學者用功之深,窮理之熟,然後能融會貫通以致於此。”③明亮。《左傳·昭公五年》:“明而未融。”④流通;融通。何晏《景福殿賦》:“雲行雨施,品物咸融。”⑤和樂;恬適。《晉書·陶潛傳》:“每一醉,則大適融然。”


  • 积秽皆荡除,和气始融液。

    “积秽皆荡除,和气始融液。”诗句出处:《道州观野火》;是唐朝诗人吕温的作品。

    南风吹烈火,焰焰烧楚泽。阳景当昼迟,阴天半夜赤。
    过处若彗扫,来时如电激。岂复辨萧兰,焉能分玉石。
    虫蛇尽烁烂,虎兕出奔迫。积秽皆荡除,和气始融液。
    尧时既敬授,禹稼斯肇迹。遍生合颖禾,大秀两岐麦。
    家有京坻咏,人无沟壑戚。乃悟焚如功,来岁终受益。

    【注释】:

    积:

    ①积聚;累积。《诗经·大雅·公刘》:“乃积乃仓。”(仓:谷物装仓。)也指堆积的谷物。《左传·僖公三十三年》:“居则具一日之积。”泛指堆积。《墨子·备城门》:“五十步积薪。”(薪:柴。)②积累;积蓄。《盐铁论·错币》:“积其食,守其用,制其有余,调其不足。”③积久渐渐形成的。包佶《立春后休沐》:“积病攻难愈。”(攻:治疗。)④多。《汉书·食货志下》:“夫悬法以诱民,使人陷阱,孰积于此。”⑤通“绩”。功业。《管子·权修》:“或有积而不食者,则民离上。”

    秽:

    ①杂草多;荒芜。《楚辞·离骚》:“哀众芳之芜秽。”《荀子·富国》:“入其境,其田畴秽。”又指杂草。傅咸《御史中丞箴》:“良农耘秽,勿使能植。”(植:生长。)②杂乱;纷乱。《晋书·刑法志》:“蠲其苛秽,存其清约。”(蠲:去除。苛:烦琐。)③污秽;脏东西。《论衡·变虚》:“且天之有彗,以除秽也。”④污浊;肮脏。用于抽象的事物。《汉书·杨恽传》:“恽材朽行秽。”(材:通“才”。)也指邪恶的人。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“当横行天下,为汉家除残去秽。”⑤弄脏;玷污。曹植《七启八首》:“名秽我身,位累我躬。”(躬:身。)⑥丑;丑陋。《楚辞·离骚》:“不抚壮而弃秽兮,何不改乎此度?”⑦特指淫乱。《隋书·宇文智及传》:“蒸淫丑秽,无所不为。”(蒸:与母辈淫乱。)《聊斋志异·农妇》:“后闻尼有秽行,忿然操杖,将复挞楚。”

    皆:

    ①都;全。《论语·季氏》:“吾二臣者,皆不欲也。”《孟子·梁惠王上》:“百姓皆以王为爱也。”(爱:吝啬。)《史记·货殖列传》:“故言富者皆称陶朱公。”温庭筠《望江南》:“过尽千帆皆不是,斜晖脉脉水悠悠。”②普遍。《诗经·周颂·丰年》:“以洽百礼,降福孔皆。”(洽:合。孔:甚。)③通“偕”。相同;偕同。《吕氏春秋·离谓》:“亡国之主,不自以为惑,故与桀、纣、幽、厉皆也。”(幽、厉:指周幽王、周厉王。)又《上德》:“虚素以公,小民皆之。”(虚素:处虚服素、恬淡质朴的意思。)

    荡:

    ①摇动。《韩非子· 外储说左上》:“夫人荡舟,桓公大惧。”②动摇;不安定。《荀子· 劝学》:“天下不能荡也。”③震动;震荡。《史记· 龟策列传》:“以破族灭门者,不可胜数,百僚荡恐。”韩愈《送孟东野序》:“水之无声,风荡之鸣。”④放纵。《论语·阳货》:“古之狂也肆,今之狂也荡。”⑤涤除。《晋书·刘琨传》:“扫荡仇耻。”⑥平坦。《诗经·齐风·南山》:“鲁道有荡。”(有:形容词词头。)⑦广大貌。《春秋繁露·基义》:“圣人之道,同诸天地,荡诸四海。”⑧冲撞;冲杀。《古今风谣·隋大业长白山谣》:“忽闻官军至,提刀向前荡。”[荡荡]1. 平坦貌。刘向《九叹·离世》:“路荡荡其无人兮。”2. 广大貌。《汉书·礼乐志》:“大海荡荡水所归。”3.心胸宽广貌。《论语·述而》:“君子坦荡荡,小人长戚戚。”(戚戚:忧愁貌。)

    除:

    ①台阶。张衡《东京赋》:“乃羡公侯卿士,登自东除。”②除去。《史记·项羽本纪》:“诛乱除害。”③减免。韩愈《八月十五夜赠张公曹》:“赦书一日行万里,罪从大辟皆除死。”(大辟:死刑。)④修治。《左传·昭公十三年》:“将为子除馆于西河,其若之何?”⑤拜官授职。李密《陈情表》:“除臣洗马。”(洗马:官名。)⑥除法。算术中用一个数去分另一个数。《淮南子· 天文》:“下生者倍,以三除之。”⑦不计算在内。元稹《离思五首》之四:“曾经沧海难为水,除却巫山不是云。”[除拜]授官。范晔《后汉书·杨秉传》:“七年南巡园陵,特诏秉从……及行至南阳,左右并通奸利,诏书多所除拜。”[除宫]1.清除宫殿。司马迁《史记·吕太后本纪》:“东牟侯兴居曰:‘诛吕氏吾无功,请得除宫。’”2.比喻宫廷易主。《后汉书·天文志上》:“是时郭皇后已疏,至十七年十月,遂废为中山太后,立阴贵人为皇后,除宫之象也。”[除身]授官的文凭,犹今之委任状。《宋书·颜延之传》:“晋恭思皇后葬,应须百官,湛之取义熙元年除身,以延之兼侍中。”

    和:

    (一)①谐和; 协调。《诗经·小雅·宾之初筵》:“籥(yuè)舞笙鼓,乐既和奏。”(籥:古管乐器。)引申为安适、平和。《战国策·赵策四》:“老臣今者殊不欲食,乃自强(qiǎng)步,日三四里,少(shāo)耆(shì)食,和于身也。”(殊:很。强:勉强。耆:同“嗜”。)《吕氏春秋·达郁》:“心志欲其和也。”②谦和;平和。《史记·魏公子列传》:“公子颜色愈和。”③和睦;融洽。范仲淹《岳阳楼记》:“政通人和,百废俱兴。”④和解;讲和;和好。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“西和诸戎,南抚夷越。”(戎:古时对我国西部各民族的称呼。夷越:古时泛指我国南方的各民族。)《孙子·行军》:“无约而请和者,谋也。”⑤调和;调节。《吕氏春秋· 贵公》:“阴阳之和,不长一类。”⑥温暖。范仲淹《岳阳楼记》:“春和景明,波澜不兴,上下天光,一碧万顷。”⑦连带;伴随。杜荀鹤《山中寡妇》:“时挑野菜和根煮。”⑧车铃。傅玄《良马赋》:“结以轾(zhì)轩,节以和铃。”(轾:车前低后高。轩:车前高后低。节:节奏。)《左传·桓公二年》:“锡鸾和铃。”(分别为四种铃,悬挂在车的不同部位。)⑨古代乐器名。即一种小笙。《仪礼· 乡射礼》:“三笙一和而成声。” (二)huò 搀合。沈括《梦溪笔谈·活版》:“其上以松脂、腊和纸灰之类冒之。”(冒:蒙盖。)

    气:

    ①气;气体。《列子·天瑞》:“虹霓也,云雾也,风雨也,四时也,此积气之成乎天者也。”孟浩然《临洞庭上张丞相》:“气蒸云梦泽,波撼岳阳城。”②空气。《列子·天瑞》:“天积气耳,亡(wú)处亡气。”(亡:通“无”。)③自然界阴阳风雨等现象。《庄子·逍遥游》:“御六气之辩。”(御:掌握适应。六气:指阴阳风雨晦明。辩:同“变”。变化。)④呼吸;气息。《汉书·苏建传附苏武》:“武气绝,半日复息。”⑤气味。《大戴礼记·四代》:“食为味,味为气。”⑥气势;精神状态。《左传·庄公十年》:“夫战,勇气也。”⑦古代哲学概念。指形成宇宙万物的最基本的物质实体。《荀子·王制》:“水火有气而无生。”⑧古代医学指人体生存要素之一。《吕氏春秋·尽数》:“精不流则气郁。”

    始:

    ①开头;指事情的开端。《老子》第六十四章:“千里之行,始于足下。”②当初。与“今”相对。《论语·公冶长》:“始吾于人也,听其言而信其行。”③首先。与“后”相对。韩愈《赠张童子序》:“始自县考试,定其可举者,然后升于州若府。”(若:或者。)④副词。1.刚刚;方才。《吕氏春秋·别类》:“室之始成也善,其后果败。”白居易《琵琶行》:“千呼万唤始出来,犹抱琵琶半遮面。”2.曾(céng)。与“未”连用。《淮南子·俶真》:“有有者,有无者,有未始有有无者。”

    融:

    ①冰雪融化;消融。杜甫《晚出左掖》:“楼雪融城湿。”(渎:水渠。)贺铸《画楼空》:“吴门春冰雪初融。”②融合;融会;交融。朱熹《朱子全书·学三·致知》:“举一而反三,闻一而知十,乃学者用功之深,穷理之熟,然后能融会贯通以致于此。”③明亮。《左传·昭公五年》:“明而未融。”④流通;融通。何晏《景福殿赋》:“云行雨施,品物咸融。”⑤和乐;恬适。《晋书·陶潜传》:“每一醉,则大适融然。”


  • ji hui jie dang chu ,he qi shi rong ye 。

    “ji hui jie dang chu ,he qi shi rong ye 。”shi gou chu chu :《dao zhou guan ye huo 》;shi tang chao shi ren lv wen de zuo pin 。

    na feng chui lie huo ,yan yan shao chu ze 。yang jing dang zhou chi ,yin tian ban ye chi 。
    guo chu re hui sao ,lai shi ru dian ji 。qi fu bian xiao lan ,yan neng fen yu dan 。
    chong she jin shuo lan ,hu si chu ben pai 。ji hui jie dang chu ,he qi shi rong ye 。
    yao shi ji jing shou ,yu jia si zhao ji 。bian sheng ge ying he ,da xiu liang qi mai 。
    jia you jing chi yong ,ren mo gou he qi 。nai wu fen ru gong ,lai sui zhong shou yi 。

    【zhu shi 】:

    ji :

    ①ji ju ;lei ji 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“nai ji nai cang 。”(cang :gu wu zhuang cang 。)ye zhi dui ji de gu wu 。《zuo chuan ·xi gong san shi san nian 》:“ju ze ju yi ri zhi ji 。”fan zhi dui ji 。《mo zi ·bei cheng men 》:“wu shi bu ji xin 。”(xin :chai 。)②ji lei ;ji xu 。《yan tie lun ·cuo bi 》:“ji ji shi ,shou ji yong ,zhi ji you yu ,diao ji bu zu 。”③ji jiu jian jian xing cheng de 。bao ji 《li chun hou xiu mu 》:“ji bing gong nan yu 。”(gong :zhi liao 。)④duo 。《han shu ·shi huo zhi xia 》:“fu xuan fa yi you min ,shi ren xian jing ,shu ji yu ci 。”⑤tong “ji ”。gong ye 。《guan zi ·quan xiu 》:“huo you ji er bu shi zhe ,ze min li shang 。”

    hui :

    ①za cao duo ;huang wu 。《chu ci ·li sao 》:“ai zhong fang zhi wu hui 。”《xun zi ·fu guo 》:“ru ji jing ,ji tian chou hui 。”you zhi za cao 。fu xian 《yu shi zhong cheng zhen 》:“liang nong yun hui ,wu shi neng zhi 。”(zhi :sheng chang 。)②za luan ;fen luan 。《jin shu ·xing fa zhi 》:“juan ji ke hui ,cun ji qing yao 。”(juan :qu chu 。ke :fan suo 。)③wu hui ;zang dong xi 。《lun heng ·bian xu 》:“ju tian zhi you hui ,yi chu hui ye 。”④wu zhuo ;ang zang 。yong yu chou xiang de shi wu 。《han shu ·yang yun chuan 》:“yun cai xiu hang hui 。”(cai :tong “cai ”。)ye zhi xie e de ren 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“dang heng hang tian xia ,wei han jia chu can qu hui 。”⑤long zang ;dian wu 。cao zhi 《qi qi ba shou 》:“ming hui wo shen ,wei lei wo gong 。”(gong :shen 。)⑥chou ;chou lou 。《chu ci ·li sao 》:“bu fu zhuang er qi hui xi ,he bu gai hu ci du ?”⑦te zhi yin luan 。《sui shu ·yu wen zhi ji chuan 》:“zheng yin chou hui ,mo suo bu wei 。”(zheng :yu mu bei yin luan 。)《liao zhai zhi yi ·nong fu 》:“hou wen ni you hui hang ,fen ran cao zhang ,jiang fu ta chu 。”

    jie :

    ①dou ;quan 。《lun yu ·ji shi 》:“wu er chen zhe ,jie bu yu ye 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai xing jie yi wang wei ai ye 。”(ai :lin se 。)《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“gu yan fu zhe jie chen tao zhu gong 。”wen ting jun 《wang jiang na 》:“guo jin qian fan jie bu shi ,xie hui mai mai shui you you 。”②pu bian 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“yi qia bai li ,jiang fu kong jie 。”(qia :ge 。kong :shen 。)③tong “xie ”。xiang tong ;xie tong 。《lv shi chun qiu ·li wei 》:“wang guo zhi zhu ,bu zi yi wei huo ,gu yu jie 、zhou 、you 、li jie ye 。”(you 、li :zhi zhou you wang 、zhou li wang 。)you 《shang de 》:“xu su yi gong ,xiao min jie zhi 。”(xu su :chu xu fu su 、tian dan zhi piao de yi sai 。)

    dang :

    ①yao dong 。《han fei zi · wai chu shui zuo shang 》:“fu ren dang zhou ,huan gong da ju 。”②dong yao ;bu an ding 。《xun zi · quan xue 》:“tian xia bu neng dang ye 。”③zhen dong ;zhen dang 。《shi ji · gui ce lie chuan 》:“yi po zu mie men zhe ,bu ke sheng shu ,bai liao dang kong 。”han yu 《song meng dong ye xu 》:“shui zhi mo sheng ,feng dang zhi ming 。”④fang zong 。《lun yu ·yang huo 》:“gu zhi kuang ye si ,jin zhi kuang ye dang 。”⑤di chu 。《jin shu ·liu kun chuan 》:“sao dang chou chi 。”⑥ping tan 。《shi jing ·ji feng ·na shan 》:“lu dao you dang 。”(you :xing rong ci ci tou 。)⑦an da mao 。《chun qiu fan lou ·ji yi 》:“sheng ren zhi dao ,tong zhu tian de ,dang zhu si hai 。”⑧chong zhuang ;chong sha 。《gu jin feng yao ·sui da ye chang bai shan yao 》:“hu wen guan jun zhi ,di dao xiang qian dang 。”[dang dang ]1. ping tan mao 。liu xiang 《jiu tan ·li shi 》:“lu dang dang ji mo ren xi 。”2. an da mao 。《han shu ·li le zhi 》:“da hai dang dang shui suo gui 。”3.xin xiong kuan an mao 。《lun yu ·shu er 》:“jun zi tan dang dang ,xiao ren chang qi qi 。”(qi qi :you chou mao 。)

    chu :

    ①tai jie 。zhang heng 《dong jing fu 》:“nai xian gong hou qing shi ,deng zi dong chu 。”②chu qu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“zhu luan chu hai 。”③jian mian 。han yu 《ba yue shi wu ye zeng zhang gong cao 》:“she shu yi ri hang mo li ,zui cong da bi jie chu si 。”(da bi :si xing 。)④xiu zhi 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“jiang wei zi chu guan yu xi he ,ji re zhi he ?”⑤bai guan shou zhi 。li mi 《chen qing biao 》:“chu chen xi ma 。”(xi ma :guan ming 。)⑥chu fa 。suan shu zhong yong yi ge shu qu fen ling yi ge shu 。《huai na zi · tian wen 》:“xia sheng zhe bei ,yi san chu zhi 。”⑦bu ji suan zai nei 。yuan zhen 《li sai wu shou 》zhi si :“ceng jing cang hai nan wei shui ,chu que wu shan bu shi yun 。”[chu bai ]shou guan 。fan ye 《hou han shu ·yang bing chuan 》:“qi nian na xun yuan ling ,te zhao bing cong ……ji hang zhi na yang ,zuo you bing tong jian li ,zhao shu duo suo chu bai 。”[chu gong ]1.qing chu gong dian 。si ma qian 《shi ji ·lv tai hou ben ji 》:“dong mou hou xing ju yue :‘zhu lv shi wu mo gong ,qing de chu gong 。’”2.bi yu gong ting yi zhu 。《hou han shu ·tian wen zhi shang 》:“shi shi guo huang hou yi shu ,zhi shi qi nian shi yue ,sui fei wei zhong shan tai hou ,li yin gui ren wei huang hou ,chu gong zhi xiang ye 。”[chu shen ]shou guan de wen ping ,you jin zhi wei ren zhuang 。《song shu ·yan yan zhi chuan 》:“jin gong sai huang hou zang ,ying xu bai guan ,zhan zhi qu yi xi yuan nian chu shen ,yi yan zhi jian shi zhong 。”

    he :

    (yi )①xie he ; xie diao 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“籥(yuè)wu sheng gu ,le ji he zou 。”(籥:gu guan le qi 。)yin shen wei an kuo 、ping he 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen jin zhe shu bu yu shi ,nai zi jiang (qiǎng)bu ,ri san si li ,shao (shāo)qi (shì)shi ,he yu shen ye 。”(shu :hen 。jiang :mian jiang 。qi :tong “shi ”。)《lv shi chun qiu ·da yu 》:“xin zhi yu ji he ye 。”②qian he ;ping he 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“gong zi yan se yu he 。”③he mu ;rong qia 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“zheng tong ren he ,bai fei ju xing 。”④he jie ;jiang he ;he hao 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xi he zhu rong ,na fu yi yue 。”(rong :gu shi dui wo guo xi bu ge min zu de chen hu 。yi yue :gu shi fan zhi wo guo na fang de ge min zu 。)《sun zi ·hang jun 》:“mo yao er qing he zhe ,mou ye 。”⑤diao he ;diao jie 。《lv shi chun qiu · gui gong 》:“yin yang zhi he ,bu chang yi lei 。”⑥wen nuan 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“chun he jing ming ,bo lan bu xing ,shang xia tian guang ,yi bi mo qing 。”⑦lian dai ;ban sui 。du xun he 《shan zhong gua fu 》:“shi tiao ye cai he gen zhu 。”⑧che ling 。fu xuan 《liang ma fu 》:“jie yi zhi (zhì)xuan ,jie yi he ling 。”(zhi :che qian di hou gao 。xuan :che qian gao hou di 。jie :jie zou 。)《zuo chuan ·huan gong er nian 》:“xi luan he ling 。”(fen bie wei si chong ling ,xuan gua zai che de bu tong bu wei 。)⑨gu dai le qi ming 。ji yi chong xiao sheng 。《yi li · xiang she li 》:“san sheng yi he er cheng sheng 。” (er )huò chan ge 。shen gua 《meng xi bi tan ·huo ban 》:“ji shang yi song zhi 、la he zhi hui zhi lei mao zhi 。”(mao :meng gai 。)

    qi :

    ①qi ;qi ti 。《lie zi ·tian rui 》:“hong ni ye ,yun wu ye ,feng yu ye ,si shi ye ,ci ji qi zhi cheng hu tian zhe ye 。”meng hao ran 《lin dong ting shang zhang cheng xiang 》:“qi zheng yun meng ze ,bo han yue yang cheng 。”②kong qi 。《lie zi ·tian rui 》:“tian ji qi er ,wang (wú)chu wang qi 。”(wang :tong “mo ”。)③zi ran jie yin yang feng yu deng xian xiang 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yu liu qi zhi bian 。”(yu :zhang wo kuo ying 。liu qi :zhi yin yang feng yu hui ming 。bian :tong “bian ”。bian hua 。)④hu xi ;qi xi 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“wu qi jue ,ban ri fu xi 。”⑤qi wei 。《da dai li ji ·si dai 》:“shi wei wei ,wei wei qi 。”⑥qi shi ;jing shen zhuang tai 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“fu zhan ,yong qi ye 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi xing cheng yu zhou mo wu de zui ji ben de wu zhi shi ti 。《xun zi ·wang zhi 》:“shui huo you qi er mo sheng 。”⑧gu dai yi xue zhi ren ti sheng cun yao su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·jin shu 》:“jing bu liu ze qi yu 。”

    shi :

    ①kai tou ;zhi shi qing de kai duan 。《lao zi 》di liu shi si zhang :“qian li zhi hang ,shi yu zu xia 。”②dang chu 。yu “jin ”xiang dui 。《lun yu ·gong ye chang 》:“shi wu yu ren ye ,ting ji yan er xin ji hang 。”③shou xian 。yu “hou ”xiang dui 。han yu 《zeng zhang tong zi xu 》:“shi zi xian kao shi ,ding ji ke ju zhe ,ran hou sheng yu zhou re fu 。”(re :huo zhe 。)④fu ci 。1.gang gang ;fang cai 。《lv shi chun qiu ·bie lei 》:“shi zhi shi cheng ye shan ,ji hou guo bai 。”bai ju yi 《pi pa hang 》:“qian hu mo huan shi chu lai ,you bao pi pa ban zhe mian 。”2.ceng (céng)。yu “wei ”lian yong 。《huai na zi ·chu zhen 》:“you you zhe ,you mo zhe ,you wei shi you you mo zhe 。”

    rong :

    ①bing xue rong hua ;xiao rong 。du fu 《wan chu zuo ye 》:“lou xue rong cheng shi 。”(du :shui qu 。)he zhu 《hua lou kong 》:“wu men chun bing xue chu rong 。”②rong ge ;rong hui ;jiao rong 。zhu xi 《zhu zi quan shu ·xue san ·zhi zhi 》:“ju yi er fan san ,wen yi er zhi shi ,nai xue zhe yong gong zhi shen ,qiong li zhi shou ,ran hou neng rong hui guan tong yi zhi yu ci 。”③ming liang 。《zuo chuan ·zhao gong wu nian 》:“ming er wei rong 。”④liu tong ;rong tong 。he yan 《jing fu dian fu 》:“yun hang yu shi ,pin wu xian rong 。”⑤he le ;tian kuo 。《jin shu ·tao qian chuan 》:“mei yi zui ,ze da kuo rong ran 。”