• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 孔黑煙痕深,罅青苔色厚。

    “孔黑煙痕深,罅青苔色厚。”詩句出處:《雙石》;是唐朝詩人白居易的作品。

    蒼然兩片石,厥狀怪且醜。
    俗用無所堪,時人嫌不取。
    結從胚渾始,得自洞庭口。
    萬古遺水濱,一朝入吾手。
    擔舁來郡內,洗刷去泥垢。
    孔黑煙痕深,罅青苔色厚。
    老蛟蟠作足,古劍插為首。
    忽疑天上落,不似人間有。
    一可支吾琴,一可貯吾酒。
    峭絕高數尺,坳泓容一鬥。
    五弦倚其左,一杯置其右。
    窪樽酌未空,玉山頹已久。
    人皆有所好,物各求其偶。
    漸恐少年場,不容垂白叟。
    回頭問雙石,能伴老夫否。
    石雖不能言,許我為三友。

    【註釋】:

    孔:

    ①通;通達。《漢書·西域傳上》:“辟(pì)在西南,不當孔道。”(辟:偏僻。當:處在某個地方。)②孔洞;窟窿。《賣油翁》:“自錢孔入,而錢不濕。”《史記·田儋列傳》:“既葬,二客穿其塚(zhǒng)旁孔,皆自剄(jǐng),下從之。”(塚:墓。自剄:割頸自殺。下:指下到墓內。)《梁書·沈約傳》:“百日數旬,革帶常應移孔。”(革帶:皮腰帶。)③量詞。《徐霞客遊記·遊武彝山日記》:“崖端穴數孔。”(端:頂端。)④孔子的簡稱。《論衡》有《問孔篇》。⑤副詞。表示程度。甚;非常。《詩經·鄭風·羔裘》:“孔武有力。”(武:勇猛)。

    黑:

    ①黑色。《詩經·邶風·北風》:“莫赤匪狐,莫黑匪烏。”②黑暗無光。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“俄頃風定雲墨色,秋天漠漠向昏黑。”盧綸《和張仆射塞下曲》:“月黑雁飛高,單於夜遁逃。”③非法的;隱蔽的。朱有燉《仗義疏財》:“莫不是護俺宋官傢黑樓子上聽彈箏。”(宋官傢:宋徽宗,當時稱皇帝為官傢。黑樓子:隱蔽的妓院。)

    煙:

    (一)①物質燃燒時產生的氣狀物。《國語 · 魯語上》:“既其葬也,焚,煙徹於上。”王維《輞川閑居贈裴秀才迪》:“墟裡上孤煙。”②泛指雲氣、霧靄等煙狀之物。陳子昂《春日登金華觀》:“山川亂雲日,樓榭入煙霄。”杜牧《泊秦淮》:“煙籠寒水月籠沙。”③煙熏所積的灰。可制墨。簡文帝《與湘東王書》:“煙墨不言,受其驅染。”晁貫之《墨經·松》:“墨取廬山松煙。”代指墨。庾肩吾《謝賚銅硯筆格啟》:“煙磨青石。” (二)yīn [煙煴]1.古人指天地未分時的混沌之氣。班固《東都賦》:“降煙煴,調元氣。”2. 為陰陽二氣和合的樣子。張衡《思玄賦》:“天地煙煴,百卉含葩。”3.雲煙彌漫的樣子。江淹《別賦》:“襲青氣之煙煴。”

    痕:

    ①疤痕。蔡琰《胡笳十八拍》:“沙場白骨兮刀痕箭瘢。”②事物留下的跡印。《三國志·魏書·鄧哀王曹沖傳》:“置象大船之上,而刻其水痕所至,稱物以載之。”殘存的跡象。劉禹錫《陋室銘》:“苔痕上階綠。”賈島《江亭晚望》:“鳥歸沙有跡,帆過浪無痕。”

    深:

    ①水深。與“淺”相對。《詩經·小雅·小旻(mín)》:“如臨深淵,如履薄冰。”②從上到下或從外到裡距離遠。《左傳·襄公二十一年》:“深山大澤,實生龍蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“請為父老歌,艱難愧深情。”④深入;深刻。《戰國策·趙策四》:“父母之愛子,則為之計深遠。”又精到。⑤精深;深奧。《論衡· 自紀》:“何以為辯? 喻深以淺。”⑥厲害;深重。《韓非子·喻老》:“君之病在肌膚,不治將益深。”⑦刻毒;殘酷。《戰國策·燕策三》:“秦之遇將軍,可謂深矣:父母宗族皆為戮沒。”(將軍:指樊於[wū]期。遇:對待。)⑧色彩濃重。白居易《買花》:“一叢深色花,十戶中人賦。”⑨時間久。陸遊《入蜀記》:“是日風靜,舟行頗遲,又深秋潦(lǎo)縮。”(潦縮:積水下降。)⑩副詞。表示程度較高,相當於“很”、“非常”。《史記·汲黯鄭當時列傳》:“然至其輔少主,守城深堅,招之不來。”

    罅:

    ①裂;裂開。左思《蜀都賦》:“炟栗罅發。”②裂縫;縫隙。姚鼐《登泰山記》:“多松,生石罅,皆平頂。”③漏洞;缺陷。韓愈《進學解》:“補苴(jū)罅漏。”(苴:補。)

    青:

    ①深綠色。劉禹錫《陋室銘》:“草色入簾青。”②藍色。《荀子·勸學》:“青,取之於藍而青於藍。”③黑色。《尚書·禹貢》:“厥土青黎。”④青色的東西。《漢書·成帝紀》:“青綠,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦為九州之一。在今山東境內。

    色:

    ①臉色;表情;神色。《孟子·梁惠王上》:“民有饑色。”②怒色。《戰國策·趙策四》:“太後之色少解。”③姿色;美色。多用於女子。《孟子·梁惠王下》:“寡人好色。”④情欲。《孟子· 告子上》:“告子曰:‘食、色,性也。’”⑤顏色;色彩。《老子》第十二章:“五色令人目盲。”⑥景象;景色。《莊子·盜蹠》:“車馬有行色。”⑦種類;品類。《敦煌變文集·降魔變文》:“樹下端然坐睡,不知是何色類?”⑧佛教用語。指人能感知的一切外物,與“空”相對。《般若波羅蜜多心經》:“色即是空,空即是色。”陳子昂《感遇》之八:“空色皆寂滅,緣業亦何名。”

    厚:

    ①與“薄”相對。《莊子·逍遙遊》:“風之積也不厚,則其負大翼也無力。”②厚度。《天工開物·舟車》:“糧船初制底長五丈 二尺,其板厚二寸。”《墨子·備高臨》:“輪厚尺二寸。”③深。《左傳·宣公二年》:“晉靈公不君,厚斂以雕墻。”《韓非子·難二》:“賞厚而信。”④多;豐厚。《史記·范雎蔡澤列傳》:“勞大者其祿厚。”⑤寬厚;厚道。《論語·學而》:“慎終追遠,民德歸厚矣”。⑥醇厚;味道濃。《韓非子·揚權》:“夫香美脆味,厚酒肥肉,甘口而病形。”⑦看重;厚道。《宋史·范仲淹傳》:“六曰厚農桑。”《呂氏春秋·審時》:“凡農之道,厚之為寶。”


  • 孔黑烟痕深,罅青苔色厚。

    “孔黑烟痕深,罅青苔色厚。”诗句出处:《双石》;是唐朝诗人白居易的作品。

    苍然两片石,厥状怪且丑。
    俗用无所堪,时人嫌不取。
    结从胚浑始,得自洞庭口。
    万古遗水滨,一朝入吾手。
    担舁来郡内,洗刷去泥垢。
    孔黑烟痕深,罅青苔色厚。
    老蛟蟠作足,古剑插为首。
    忽疑天上落,不似人间有。
    一可支吾琴,一可贮吾酒。
    峭绝高数尺,坳泓容一斗。
    五弦倚其左,一杯置其右。
    洼樽酌未空,玉山颓已久。
    人皆有所好,物各求其偶。
    渐恐少年场,不容垂白叟。
    回头问双石,能伴老夫否。
    石虽不能言,许我为三友。

    【注释】:

    孔:

    ①通;通达。《汉书·西域传上》:“辟(pì)在西南,不当孔道。”(辟:偏僻。当:处在某个地方。)②孔洞;窟窿。《卖油翁》:“自钱孔入,而钱不湿。”《史记·田儋列传》:“既葬,二客穿其冢(zhǒng)旁孔,皆自刭(jǐng),下从之。”(冢:墓。自刭:割颈自杀。下:指下到墓内。)《梁书·沈约传》:“百日数旬,革带常应移孔。”(革带:皮腰带。)③量词。《徐霞客游记·游武彝山日记》:“崖端穴数孔。”(端:顶端。)④孔子的简称。《论衡》有《问孔篇》。⑤副词。表示程度。甚;非常。《诗经·郑风·羔裘》:“孔武有力。”(武:勇猛)。

    黑:

    ①黑色。《诗经·邶风·北风》:“莫赤匪狐,莫黑匪乌。”②黑暗无光。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“俄顷风定云墨色,秋天漠漠向昏黑。”卢纶《和张仆射塞下曲》:“月黑雁飞高,单于夜遁逃。”③非法的;隐蔽的。朱有燉《仗义疏财》:“莫不是护俺宋官家黑楼子上听弹筝。”(宋官家:宋徽宗,当时称皇帝为官家。黑楼子:隐蔽的妓院。)

    烟:

    (一)①物质燃烧时产生的气状物。《国语 · 鲁语上》:“既其葬也,焚,烟彻于上。”王维《辋川闲居赠裴秀才迪》:“墟里上孤烟。”②泛指云气、雾霭等烟状之物。陈子昂《春日登金华观》:“山川乱云日,楼榭入烟霄。”杜牧《泊秦淮》:“烟笼寒水月笼沙。”③烟熏所积的灰。可制墨。简文帝《与湘东王书》:“烟墨不言,受其驱染。”晁贯之《墨经·松》:“墨取庐山松烟。”代指墨。庾肩吾《谢赉铜砚笔格启》:“烟磨青石。” (二)yīn [烟煴]1.古人指天地未分时的混沌之气。班固《东都赋》:“降烟煴,调元气。”2. 为阴阳二气和合的样子。张衡《思玄赋》:“天地烟煴,百卉含葩。”3.云烟弥漫的样子。江淹《别赋》:“袭青气之烟煴。”

    痕:

    ①疤痕。蔡琰《胡笳十八拍》:“沙场白骨兮刀痕箭瘢。”②事物留下的迹印。《三国志·魏书·邓哀王曹冲传》:“置象大船之上,而刻其水痕所至,称物以载之。”残存的迹象。刘禹锡《陋室铭》:“苔痕上阶绿。”贾岛《江亭晚望》:“鸟归沙有迹,帆过浪无痕。”

    深:

    ①水深。与“浅”相对。《诗经·小雅·小旻(mín)》:“如临深渊,如履薄冰。”②从上到下或从外到里距离远。《左传·襄公二十一年》:“深山大泽,实生龙蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“请为父老歌,艰难愧深情。”④深入;深刻。《战国策·赵策四》:“父母之爱子,则为之计深远。”又精到。⑤精深;深奥。《论衡· 自纪》:“何以为辩? 喻深以浅。”⑥厉害;深重。《韩非子·喻老》:“君之病在肌肤,不治将益深。”⑦刻毒;残酷。《战国策·燕策三》:“秦之遇将军,可谓深矣:父母宗族皆为戮没。”(将军:指樊於[wū]期。遇:对待。)⑧色彩浓重。白居易《买花》:“一丛深色花,十户中人赋。”⑨时间久。陆游《入蜀记》:“是日风静,舟行颇迟,又深秋潦(lǎo)缩。”(潦缩:积水下降。)⑩副词。表示程度较高,相当于“很”、“非常”。《史记·汲黯郑当时列传》:“然至其辅少主,守城深坚,招之不来。”

    罅:

    ①裂;裂开。左思《蜀都赋》:“炟栗罅发。”②裂缝;缝隙。姚鼐《登泰山记》:“多松,生石罅,皆平顶。”③漏洞;缺陷。韩愈《进学解》:“补苴(jū)罅漏。”(苴:补。)

    青:

    ①深绿色。刘禹锡《陋室铭》:“草色入簾青。”②蓝色。《荀子·劝学》:“青,取之于蓝而青于蓝。”③黑色。《尚书·禹贡》:“厥土青黎。”④青色的东西。《汉书·成帝纪》:“青绿,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦为九州之一。在今山东境内。

    色:

    ①脸色;表情;神色。《孟子·梁惠王上》:“民有饥色。”②怒色。《战国策·赵策四》:“太后之色少解。”③姿色;美色。多用于女子。《孟子·梁惠王下》:“寡人好色。”④情欲。《孟子· 告子上》:“告子曰:‘食、色,性也。’”⑤颜色;色彩。《老子》第十二章:“五色令人目盲。”⑥景象;景色。《庄子·盗跖》:“车马有行色。”⑦种类;品类。《敦煌变文集·降魔变文》:“树下端然坐睡,不知是何色类?”⑧佛教用语。指人能感知的一切外物,与“空”相对。《般若波罗蜜多心经》:“色即是空,空即是色。”陈子昂《感遇》之八:“空色皆寂灭,缘业亦何名。”

    厚:

    ①与“薄”相对。《庄子·逍遥游》:“风之积也不厚,则其负大翼也无力。”②厚度。《天工开物·舟车》:“粮船初制底长五丈 二尺,其板厚二寸。”《墨子·备高临》:“轮厚尺二寸。”③深。《左传·宣公二年》:“晋灵公不君,厚敛以雕墙。”《韩非子·难二》:“赏厚而信。”④多;丰厚。《史记·范雎蔡泽列传》:“劳大者其禄厚。”⑤宽厚;厚道。《论语·学而》:“慎终追远,民德归厚矣”。⑥醇厚;味道浓。《韩非子·扬权》:“夫香美脆味,厚酒肥肉,甘口而病形。”⑦看重;厚道。《宋史·范仲淹传》:“六曰厚农桑。”《吕氏春秋·审时》:“凡农之道,厚之为宝。”


  • kong hei yan hen shen ,xia qing tai se hou 。

    “kong hei yan hen shen ,xia qing tai se hou 。”shi gou chu chu :《shuang dan 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    cang ran liang pian dan ,jue zhuang guai ju chou 。
    su yong mo suo kan ,shi ren xian bu qu 。
    jie cong pei hun shi ,de zi dong ting kou 。
    mo gu wei shui bin ,yi chao ru wu shou 。
    dan yu lai jun nei ,xi shua qu ni gou 。
    kong hei yan hen shen ,xia qing tai se hou 。
    lao jiao pan zuo zu ,gu jian cha wei shou 。
    hu yi tian shang la ,bu shi ren jian you 。
    yi ke zhi wu qin ,yi ke zhu wu jiu 。
    qiao jue gao shu che ,ao hong rong yi dou 。
    wu xian yi ji zuo ,yi bei zhi ji you 。
    wa zun zhuo wei kong ,yu shan tui yi jiu 。
    ren jie you suo hao ,wu ge qiu ji ou 。
    jian kong shao nian chang ,bu rong chui bai sou 。
    hui tou wen shuang dan ,neng ban lao fu fou 。
    dan sui bu neng yan ,hu wo wei san you 。

    【zhu shi 】:

    kong :

    ①tong ;tong da 。《han shu ·xi yu chuan shang 》:“bi (pì)zai xi na ,bu dang kong dao 。”(bi :pian pi 。dang :chu zai mou ge de fang 。)②kong dong ;ku long 。《mai you weng 》:“zi qian kong ru ,er qian bu shi 。”《shi ji ·tian dan lie chuan 》:“ji zang ,er ke chuan ji zhong (zhǒng)pang kong ,jie zi jing (jǐng),xia cong zhi 。”(zhong :mu 。zi jing :ge geng zi sha 。xia :zhi xia dao mu nei 。)《liang shu ·shen yao chuan 》:“bai ri shu xun ,ge dai chang ying yi kong 。”(ge dai :pi yao dai 。)③liang ci 。《xu xia ke you ji ·you wu yi shan ri ji 》:“ya duan xue shu kong 。”(duan :ding duan 。)④kong zi de jian chen 。《lun heng 》you 《wen kong pian 》。⑤fu ci 。biao shi cheng du 。shen ;fei chang 。《shi jing ·zheng feng ·gao qiu 》:“kong wu you li 。”(wu :yong meng )。

    hei :

    ①hei se 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“mo chi fei hu ,mo hei fei wu 。”②hei an mo guang 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“e qing feng ding yun mo se ,qiu tian mo mo xiang hun hei 。”lu guan 《he zhang pu she sai xia qu 》:“yue hei yan fei gao ,chan yu ye dun tao 。”③fei fa de ;yin bi de 。zhu you 燉《zhang yi shu cai 》:“mo bu shi hu an song guan jia hei lou zi shang ting dan zheng 。”(song guan jia :song hui zong ,dang shi chen huang di wei guan jia 。hei lou zi :yin bi de ji yuan 。)

    yan :

    (yi )①wu zhi ran shao shi chan sheng de qi zhuang wu 。《guo yu · lu yu shang 》:“ji ji zang ye ,fen ,yan che yu shang 。”wang wei 《wang chuan xian ju zeng pei xiu cai di 》:“xu li shang gu yan 。”②fan zhi yun qi 、wu ai deng yan zhuang zhi wu 。chen zi ang 《chun ri deng jin hua guan 》:“shan chuan luan yun ri ,lou xie ru yan xiao 。”du mu 《bo qin huai 》:“yan long han shui yue long sha 。”③yan xun suo ji de hui 。ke zhi mo 。jian wen di 《yu xiang dong wang shu 》:“yan mo bu yan ,shou ji qu ran 。”chao guan zhi 《mo jing ·song 》:“mo qu lu shan song yan 。”dai zhi mo 。yu jian wu 《xie lai tong yan bi ge qi 》:“yan mo qing dan 。” (er )yīn [yan yun ]1.gu ren zhi tian de wei fen shi de hun dun zhi qi 。ban gu 《dong dou fu 》:“jiang yan yun ,diao yuan qi 。”2. wei yin yang er qi he ge de yang zi 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“tian de yan yun ,bai hui han pa 。”3.yun yan mi man de yang zi 。jiang yan 《bie fu 》:“xi qing qi zhi yan yun 。”

    hen :

    ①ba hen 。cai yan 《hu jia shi ba pai 》:“sha chang bai gu xi dao hen jian ban 。”②shi wu liu xia de ji yin 。《san guo zhi ·wei shu ·deng ai wang cao chong chuan 》:“zhi xiang da chuan zhi shang ,er ke ji shui hen suo zhi ,chen wu yi zai zhi 。”can cun de ji xiang 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“tai hen shang jie lu 。”gu dao 《jiang ting wan wang 》:“diao gui sha you ji ,fan guo lang mo hen 。”

    shen :

    ①shui shen 。yu “jian ”xiang dui 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min (mín)》:“ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”②cong shang dao xia huo cong wai dao li ju li yuan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi yi nian 》:“shen shan da ze ,shi sheng long she 。”③shen hou ;mi qie 。du fu 《qiang cun san shou 》zhi san :“qing wei fu lao ge ,jian nan kui shen qing 。”④shen ru ;shen ke 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“fu mu zhi ai zi ,ze wei zhi ji shen yuan 。”you jing dao 。⑤jing shen ;shen ao 。《lun heng · zi ji 》:“he yi wei bian ? yu shen yi jian 。”⑥li hai ;shen chong 。《han fei zi ·yu lao 》:“jun zhi bing zai ji fu ,bu zhi jiang yi shen 。”⑦ke du ;can ku 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“qin zhi yu jiang jun ,ke wei shen yi :fu mu zong zu jie wei lu mei 。”(jiang jun :zhi fan wu [wū]ji 。yu :dui dai 。)⑧se cai nong chong 。bai ju yi 《mai hua 》:“yi cong shen se hua ,shi hu zhong ren fu 。”⑨shi jian jiu 。liu you 《ru shu ji 》:“shi ri feng jing ,zhou hang po chi ,you shen qiu lao (lǎo)su 。”(lao su :ji shui xia jiang 。)⑩fu ci 。biao shi cheng du jiao gao ,xiang dang yu “hen ”、“fei chang ”。《shi ji ·ji an zheng dang shi lie chuan 》:“ran zhi ji fu shao zhu ,shou cheng shen jian ,qiao zhi bu lai 。”

    xia :

    ①lie ;lie kai 。zuo sai 《shu dou fu 》:“da li xia fa 。”②lie feng ;feng xi 。yao nai 《deng tai shan ji 》:“duo song ,sheng dan xia ,jie ping ding 。”③lou dong ;que xian 。han yu 《jin xue jie 》:“bu ju (jū)xia lou 。”(ju :bu 。)

    qing :

    ①shen lu se 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“cao se ru 簾qing 。”②lan se 。《xun zi ·quan xue 》:“qing ,qu zhi yu lan er qing yu lan 。”③hei se 。《shang shu ·yu gong 》:“jue tu qing li 。”④qing se de dong xi 。《han shu ·cheng di ji 》:“qing lu ,min suo chang fu 。”⑤qing zhou ,gu zhou ming 。xian qin wei jiu zhou zhi yi 。zai jin shan dong jing nei 。

    se :

    ①lian se ;biao qing ;shen se 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“min you ji se 。”②nu se 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou zhi se shao jie 。”③zi se ;mei se 。duo yong yu nv zi 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“gua ren hao se 。”④qing yu 。《meng zi · gao zi shang 》:“gao zi yue :‘shi 、se ,xing ye 。’”⑤yan se ;se cai 。《lao zi 》di shi er zhang :“wu se ling ren mu mang 。”⑥jing xiang ;jing se 。《zhuang zi ·dao zhi 》:“che ma you hang se 。”⑦chong lei ;pin lei 。《dui huang bian wen ji ·jiang mo bian wen 》:“shu xia duan ran zuo shui ,bu zhi shi he se lei ?”⑧fo jiao yong yu 。zhi ren neng gan zhi de yi qie wai wu ,yu “kong ”xiang dui 。《ban re bo luo mi duo xin jing 》:“se ji shi kong ,kong ji shi se 。”chen zi ang 《gan yu 》zhi ba :“kong se jie ji mie ,yuan ye yi he ming 。”

    hou :

    ①yu “bao ”xiang dui 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“feng zhi ji ye bu hou ,ze ji fu da yi ye mo li 。”②hou du 。《tian gong kai wu ·zhou che 》:“liang chuan chu zhi de chang wu zhang er che ,ji ban hou er cun 。”《mo zi ·bei gao lin 》:“lun hou che er cun 。”③shen 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“jin ling gong bu jun ,hou lian yi diao qiang 。”《han fei zi ·nan er 》:“shang hou er xin 。”④duo ;feng hou 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“lao da zhe ji lu hou 。”⑤kuan hou ;hou dao 。《lun yu ·xue er 》:“shen zhong zhui yuan ,min de gui hou yi ”。⑥chun hou ;wei dao nong 。《han fei zi ·yang quan 》:“fu xiang mei cui wei ,hou jiu fei rou ,gan kou er bing xing 。”⑦kan chong ;hou dao 。《song shi ·fan zhong yan chuan 》:“liu yue hou nong sang 。”《lv shi chun qiu ·shen shi 》:“fan nong zhi dao ,hou zhi wei bao 。”