• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 煙條塗石綠,粉蕊撲雌黃。

    “煙條塗石綠,粉蕊撲雌黃。”詩句出處:《裴常侍以題薔薇架十八韻見示因廣為》;是唐朝詩人白居易的作品。

    托質依高架,攢花對小堂。
    晚開春去後,獨秀院中央。
    霽景朱明早,芳時白晝長。
    濃因天與色,麗共日爭光。
    剪碧排千萼,研朱染萬房。
    煙條塗石綠,粉蕊撲雌黃。
    根動彤雲湧,枝搖赤羽翔。
    九微燈炫轉,七寶帳熒煌。
    淑氣薰行徑,清陰接步廊。
    照梁迷藻(木兌),耀壁變雕墻。
    爛若叢燃火,殷於葉得霜。
    胭脂含臉笑,蘇合(衷中換邑)衣香。
    浹洽濡晨露,玲瓏漏夕陽。
    合羅排勘纈,醉暈淺深妝。
    乍見疑回面,遙看誤斷腸。
    風朝舞飛燕,雨夜泣蕭娘。
    桃李慚無語,芝蘭讓不芳。
    山榴何細碎,石竹苦尋常。
    蕙慘偎欄避,蓮羞映浦藏。
    怯教蕉葉戰,妒得柳花狂。
    豈可輕嘲詠,應須痛比方。
    畫屏風自展,繡傘蓋誰張。
    翠錦挑成字,丹砂印著行。
    猩猩凝血點,瑟瑟蹙金匡。
    散亂萎紅片,尖纖嫩紫芒。
    觸僧飄毳褐,留妓冒羅裳。
    寡和陽春曲,多情騎省郎。
    緣誇美顏色,引出好文章。
    東顧辭仁裡,西歸入帝鄉。
    [語曰:裡仁為美。又裴君所居名仁和裡。]
    假如君愛殺,留著莫移將。
    [裴君題詩之次,而常侍詔到,唱和未竟,而軒騎西
    歸。故雲。]

    【註釋】:

    煙:

    (一)①物質燃燒時產生的氣狀物。《國語 · 魯語上》:“既其葬也,焚,煙徹於上。”王維《輞川閑居贈裴秀才迪》:“墟裡上孤煙。”②泛指雲氣、霧靄等煙狀之物。陳子昂《春日登金華觀》:“山川亂雲日,樓榭入煙霄。”杜牧《泊秦淮》:“煙籠寒水月籠沙。”③煙熏所積的灰。可制墨。簡文帝《與湘東王書》:“煙墨不言,受其驅染。”晁貫之《墨經·松》:“墨取廬山松煙。”代指墨。庾肩吾《謝賚銅硯筆格啟》:“煙磨青石。” (二)yīn [煙煴]1.古人指天地未分時的混沌之氣。班固《東都賦》:“降煙煴,調元氣。”2. 為陰陽二氣和合的樣子。張衡《思玄賦》:“天地煙煴,百卉含葩。”3.雲煙彌漫的樣子。江淹《別賦》:“襲青氣之煙煴。”

    條:

    ①樹名。山楸。《詩經·秦風·終南》:“終南何有? 有條有梅。”②細長的樹枝。《詩經·周南·汝墳》:“遵彼汝墳,伐其條枚。”(汝墳:汝水大堤。枚:樹幹。)③長的;長條的。《尚書·禹貢》:“厥草惟繇,厥木惟條。”(繇:茂盛。)④條理;秩序。《尚書·盤庚上》:“若網在綱,有條而不紊。”(綱:魚網的總繩。)⑤條款;分項。《戰國策·秦策一》:“科條既備,民多偽態。”(科:條文。)白居易《與微之書》:“其餘情況,條寫如後。”⑥通達。《漢書·禮樂志》:“聲氣遠條鳳鳥翔。”(聲氣:指祭祀的歌聲及牲體的香氣。)⑦量詞。用於長形的或分項目的。《漢書·刑法志》:“律令凡三百五十九章,大辟四百九條,千八百八十二事。”(大辟:死刑。)張鷟《朝野僉載》:“與之繩萬條,以為錢貫。”

    塗:

    (一)①古水名。即今雲南省東部的牛欄江。《水經註·若水》:“塗水導源臘谷。”②道路。《周禮·考工記·匠人》:“大川之上,必有塗焉。”③塗飾;塗抹。《說文·木部》:“杇,所以塗也。” (二)chú [塗水]古水名。即今安徽省合肥市東北的滁河。《三國志·魏書·王凌傳》:“三年春,吳賊塞塗水。”

    石:

    (一)①石頭;石塊。《列子·湯問》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陸機《文賦》:“被金石以廣德,流管弦而日新。”③石磬,古樂器名,八音之一。《韓非子·說疑》:“不聽鐘石之聲。”④古代用以治病的石針。《韓非子·喻老》:“(病)在肌膚,針石所及也。” (二)dàn (舊讀shí) ①古代重量單位。一百二十斤為一石。《墨子·魯問》:“而任五十石之重。”②容量單位。十鬥為一石。韓愈《雜說》四:“馬之千裡者,一食或盡粟一石。”

    撲:

    ①敲擊;打擊。《戰國策·楚策一》:“吾將深入吳軍,若撲一人,若捽(zuó)一人。”(若:助詞,用於句首。撲:打倒。捽:抓住。)②體罰的刑具。《尚書·舜典》:“撲作教刑。”又指用鞭、杖打。《聊齋志異·促織》:“當其為裡正,受撲責時,豈意其至此哉!”(裡正:鄉裡小官,管收稅治安。)

    雌:

    ①鳥中能產卵的;母的,與“雄”相對。李白《蜀道難》詩:“但見悲鳥號枯木,雄飛雌從繞林間。”古樂府《木蘭詩》:“雙兔傍地走,安能辨我是雄雌?”②柔弱。《晉書·桓溫傳》:“形甚似,恨短;聲甚似,恨雌。”[雌黃]礦物名,橙黃色,略透明,可做顏料,古時用來塗改文字。沈括《夢溪筆談·故事一》:“館閣新書凈本有誤書處,以雌黃塗之。”泛指評論;駁正。周密《齊東野語》:“近世諸公,多作考異、證誤、糾謬等書,以雌黃前輩。”

    黃:

    ①黃色。《詩經·邶風·綠衣》:“綠兮衣兮,綠衣黃裳(cháng)。”(裳:下衣;下裙。)楊臣源《城東早春》:“綠柳才黃半未勻。”②變黃。韋應物《答鄭騎曹青橘絕句》:“憐君臥病思新橘,試摘猶酸亦未黃。”③黃帝的簡稱。陶潛《時運》:“清琴橫床,濁酒半壺。黃唐莫逮(dài),慨獨在餘。”(黃:黃帝。唐:唐堯。逮:及。)④雌黃,古人用作塗抹文字,點校書籍的顏料。陶翰《贈鄭員外》:“何必守章句,終年事鉛黃。”[黃口]幼兒。《淮南子·汜論》:“古之伐國不殺黃口。”[黃耈(gǒu)]老人。《詩經·小雅·南山有臺》:“樂隻君子,遐不黃耈。”


  • 烟条涂石绿,粉蕊扑雌黄。

    “烟条涂石绿,粉蕊扑雌黄。”诗句出处:《裴常侍以题蔷薇架十八韵见示因广为》;是唐朝诗人白居易的作品。

    托质依高架,攒花对小堂。
    晚开春去后,独秀院中央。
    霁景朱明早,芳时白昼长。
    浓因天与色,丽共日争光。
    剪碧排千萼,研朱染万房。
    烟条涂石绿,粉蕊扑雌黄。
    根动彤云涌,枝摇赤羽翔。
    九微灯炫转,七宝帐荧煌。
    淑气薰行径,清阴接步廊。
    照梁迷藻(木兑),耀壁变雕墙。
    烂若丛燃火,殷于叶得霜。
    胭脂含脸笑,苏合(衷中换邑)衣香。
    浃洽濡晨露,玲珑漏夕阳。
    合罗排勘缬,醉晕浅深妆。
    乍见疑回面,遥看误断肠。
    风朝舞飞燕,雨夜泣萧娘。
    桃李惭无语,芝兰让不芳。
    山榴何细碎,石竹苦寻常。
    蕙惨偎栏避,莲羞映浦藏。
    怯教蕉叶战,妒得柳花狂。
    岂可轻嘲咏,应须痛比方。
    画屏风自展,绣伞盖谁张。
    翠锦挑成字,丹砂印着行。
    猩猩凝血点,瑟瑟蹙金匡。
    散乱萎红片,尖纤嫩紫芒。
    触僧飘毳褐,留妓冒罗裳。
    寡和阳春曲,多情骑省郎。
    缘夸美颜色,引出好文章。
    东顾辞仁里,西归入帝乡。
    [语曰:里仁为美。又裴君所居名仁和里。]
    假如君爱杀,留着莫移将。
    [裴君题诗之次,而常侍诏到,唱和未竟,而轩骑西
    归。故云。]

    【注释】:

    烟:

    (一)①物质燃烧时产生的气状物。《国语 · 鲁语上》:“既其葬也,焚,烟彻于上。”王维《辋川闲居赠裴秀才迪》:“墟里上孤烟。”②泛指云气、雾霭等烟状之物。陈子昂《春日登金华观》:“山川乱云日,楼榭入烟霄。”杜牧《泊秦淮》:“烟笼寒水月笼沙。”③烟熏所积的灰。可制墨。简文帝《与湘东王书》:“烟墨不言,受其驱染。”晁贯之《墨经·松》:“墨取庐山松烟。”代指墨。庾肩吾《谢赉铜砚笔格启》:“烟磨青石。” (二)yīn [烟煴]1.古人指天地未分时的混沌之气。班固《东都赋》:“降烟煴,调元气。”2. 为阴阳二气和合的样子。张衡《思玄赋》:“天地烟煴,百卉含葩。”3.云烟弥漫的样子。江淹《别赋》:“袭青气之烟煴。”

    条:

    ①树名。山楸。《诗经·秦风·终南》:“终南何有? 有条有梅。”②细长的树枝。《诗经·周南·汝坟》:“遵彼汝坟,伐其条枚。”(汝坟:汝水大堤。枚:树干。)③长的;长条的。《尚书·禹贡》:“厥草惟繇,厥木惟条。”(繇:茂盛。)④条理;秩序。《尚书·盘庚上》:“若网在纲,有条而不紊。”(纲:鱼网的总绳。)⑤条款;分项。《战国策·秦策一》:“科条既备,民多伪态。”(科:条文。)白居易《与微之书》:“其余情况,条写如后。”⑥通达。《汉书·礼乐志》:“声气远条凤鸟翔。”(声气:指祭祀的歌声及牲体的香气。)⑦量词。用于长形的或分项目的。《汉书·刑法志》:“律令凡三百五十九章,大辟四百九条,千八百八十二事。”(大辟:死刑。)张鷟《朝野佥载》:“与之绳万条,以为钱贯。”

    涂:

    (一)①古水名。即今云南省东部的牛栏江。《水经注·若水》:“涂水导源腊谷。”②道路。《周礼·考工记·匠人》:“大川之上,必有涂焉。”③涂饰;涂抹。《说文·木部》:“杇,所以涂也。” (二)chú [涂水]古水名。即今安徽省合肥市东北的滁河。《三国志·魏书·王凌传》:“三年春,吴贼塞涂水。”

    石:

    (一)①石头;石块。《列子·汤问》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陆机《文赋》:“被金石以广德,流管弦而日新。”③石磬,古乐器名,八音之一。《韩非子·说疑》:“不听钟石之声。”④古代用以治病的石针。《韩非子·喻老》:“(病)在肌肤,针石所及也。” (二)dàn (旧读shí) ①古代重量单位。一百二十斤为一石。《墨子·鲁问》:“而任五十石之重。”②容量单位。十斗为一石。韩愈《杂说》四:“马之千里者,一食或尽粟一石。”

    扑:

    ①敲击;打击。《战国策·楚策一》:“吾将深入吴军,若扑一人,若捽(zuó)一人。”(若:助词,用于句首。扑:打倒。捽:抓住。)②体罚的刑具。《尚书·舜典》:“扑作教刑。”又指用鞭、杖打。《聊斋志异·促织》:“当其为里正,受扑责时,岂意其至此哉!”(里正:乡里小官,管收税治安。)

    雌:

    ①鸟中能产卵的;母的,与“雄”相对。李白《蜀道难》诗:“但见悲鸟号枯木,雄飞雌从绕林间。”古乐府《木兰诗》:“双兔傍地走,安能辨我是雄雌?”②柔弱。《晋书·桓温传》:“形甚似,恨短;声甚似,恨雌。”[雌黄]矿物名,橙黄色,略透明,可做颜料,古时用来涂改文字。沈括《梦溪笔谈·故事一》:“馆阁新书净本有误书处,以雌黄涂之。”泛指评论;驳正。周密《齐东野语》:“近世诸公,多作考异、证误、纠谬等书,以雌黄前辈。”

    黄:

    ①黄色。《诗经·邶风·绿衣》:“绿兮衣兮,绿衣黄裳(cháng)。”(裳:下衣;下裙。)杨臣源《城东早春》:“绿柳才黄半未匀。”②变黄。韦应物《答郑骑曹青橘绝句》:“怜君卧病思新橘,试摘犹酸亦未黄。”③黄帝的简称。陶潜《时运》:“清琴横床,浊酒半壶。黄唐莫逮(dài),慨独在余。”(黄:黄帝。唐:唐尧。逮:及。)④雌黄,古人用作涂抹文字,点校书籍的颜料。陶翰《赠郑员外》:“何必守章句,终年事铅黄。”[黄口]幼儿。《淮南子·汜论》:“古之伐国不杀黄口。”[黄耈(gǒu)]老人。《诗经·小雅·南山有台》:“乐只君子,遐不黄耈。”


  • yan tiao tu dan lu ,fen rui pu ci huang 。

    “yan tiao tu dan lu ,fen rui pu ci huang 。”shi gou chu chu :《pei chang shi yi ti qiang wei jia shi ba yun jian shi yin an wei 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    tuo zhi yi gao jia ,cuan hua dui xiao tang 。
    wan kai chun qu hou ,du xiu yuan zhong yang 。
    ji jing zhu ming zao ,fang shi bai zhou chang 。
    nong yin tian yu se ,li gong ri zheng guang 。
    jian bi pai qian e ,yan zhu ran mo fang 。
    yan tiao tu dan lu ,fen rui pu ci huang 。
    gen dong tong yun chong ,zhi yao chi yu xiang 。
    jiu wei deng xuan zhuai ,qi bao zhang ying huang 。
    shu qi xun hang jing ,qing yin jie bu lang 。
    zhao liang mi zao (mu dui ),yao bi bian diao qiang 。
    lan re cong ran huo ,yan yu xie de shuang 。
    yan zhi han lian xiao ,su ge (zhong zhong huan yi )yi xiang 。
    jia qia ru chen lou ,ling long lou xi yang 。
    ge luo pai kan xie ,zui yun jian shen zhuang 。
    zha jian yi hui mian ,yao kan wu duan chang 。
    feng chao wu fei yan ,yu ye qi xiao niang 。
    tao li can mo yu ,zhi lan rang bu fang 。
    shan liu he xi sui ,dan zhu ku xun chang 。
    hui can wei lan bi ,lian xiu ying pu cang 。
    qie jiao jiao xie zhan ,du de liu hua kuang 。
    qi ke qing chao yong ,ying xu tong bi fang 。
    hua bing feng zi zhan ,xiu san gai shei zhang 。
    cui jin tiao cheng zi ,dan sha yin zhao hang 。
    xing xing ning xie dian ,se se cu jin kuang 。
    san luan wei gong pian ,jian qian nen zi mang 。
    chu seng piao cui he ,liu ji mao luo chang 。
    gua he yang chun qu ,duo qing ji sheng lang 。
    yuan kua mei yan se ,yin chu hao wen zhang 。
    dong gu ci ren li ,xi gui ru di xiang 。
    [yu yue :li ren wei mei 。you pei jun suo ju ming ren he li 。]
    jia ru jun ai sha ,liu zhao mo yi jiang 。
    [pei jun ti shi zhi ci ,er chang shi zhao dao ,chang he wei jing ,er xuan ji xi
    gui 。gu yun 。]

    【zhu shi 】:

    yan :

    (yi )①wu zhi ran shao shi chan sheng de qi zhuang wu 。《guo yu · lu yu shang 》:“ji ji zang ye ,fen ,yan che yu shang 。”wang wei 《wang chuan xian ju zeng pei xiu cai di 》:“xu li shang gu yan 。”②fan zhi yun qi 、wu ai deng yan zhuang zhi wu 。chen zi ang 《chun ri deng jin hua guan 》:“shan chuan luan yun ri ,lou xie ru yan xiao 。”du mu 《bo qin huai 》:“yan long han shui yue long sha 。”③yan xun suo ji de hui 。ke zhi mo 。jian wen di 《yu xiang dong wang shu 》:“yan mo bu yan ,shou ji qu ran 。”chao guan zhi 《mo jing ·song 》:“mo qu lu shan song yan 。”dai zhi mo 。yu jian wu 《xie lai tong yan bi ge qi 》:“yan mo qing dan 。” (er )yīn [yan yun ]1.gu ren zhi tian de wei fen shi de hun dun zhi qi 。ban gu 《dong dou fu 》:“jiang yan yun ,diao yuan qi 。”2. wei yin yang er qi he ge de yang zi 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“tian de yan yun ,bai hui han pa 。”3.yun yan mi man de yang zi 。jiang yan 《bie fu 》:“xi qing qi zhi yan yun 。”

    tiao :

    ①shu ming 。shan qiu 。《shi jing ·qin feng ·zhong na 》:“zhong na he you ? you tiao you mei 。”②xi chang de shu zhi 。《shi jing ·zhou na ·ru fen 》:“zun bi ru fen ,fa ji tiao mei 。”(ru fen :ru shui da di 。mei :shu gan 。)③chang de ;chang tiao de 。《shang shu ·yu gong 》:“jue cao wei yao ,jue mu wei tiao 。”(yao :mao cheng 。)④tiao li ;zhi xu 。《shang shu ·pan geng shang 》:“re wang zai gang ,you tiao er bu wen 。”(gang :yu wang de zong sheng 。)⑤tiao kuan ;fen xiang 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“ke tiao ji bei ,min duo wei tai 。”(ke :tiao wen 。)bai ju yi 《yu wei zhi shu 》:“ji yu qing kuang ,tiao xie ru hou 。”⑥tong da 。《han shu ·li le zhi 》:“sheng qi yuan tiao feng diao xiang 。”(sheng qi :zhi ji si de ge sheng ji sheng ti de xiang qi 。)⑦liang ci 。yong yu chang xing de huo fen xiang mu de 。《han shu ·xing fa zhi 》:“lv ling fan san bai wu shi jiu zhang ,da bi si bai jiu tiao ,qian ba bai ba shi er shi 。”(da bi :si xing 。)zhang zhuo 《chao ye qian zai 》:“yu zhi sheng mo tiao ,yi wei qian guan 。”

    tu :

    (yi )①gu shui ming 。ji jin yun na sheng dong bu de niu lan jiang 。《shui jing zhu ·re shui 》:“tu shui dao yuan la gu 。”②dao lu 。《zhou li ·kao gong ji ·jiang ren 》:“da chuan zhi shang ,bi you tu yan 。”③tu shi ;tu ma 。《shui wen ·mu bu 》:“杇,suo yi tu ye 。” (er )chú [tu shui ]gu shui ming 。ji jin an hui sheng ge fei shi dong bei de chu he 。《san guo zhi ·wei shu ·wang ling chuan 》:“san nian chun ,wu zei sai tu shui 。”

    dan :

    (yi )①dan tou ;dan kuai 。《lie zi ·shang wen 》:“ju yan zhi tu dan ?”②bei jie ;dan ke 。liu ji 《wen fu 》:“bei jin dan yi an de ,liu guan xian er ri xin 。”③dan qing ,gu le qi ming ,ba yin zhi yi 。《han fei zi ·shui yi 》:“bu ting zhong dan zhi sheng 。”④gu dai yong yi zhi bing de dan zhen 。《han fei zi ·yu lao 》:“(bing )zai ji fu ,zhen dan suo ji ye 。” (er )dàn (jiu dou shí) ①gu dai chong liang chan wei 。yi bai er shi jin wei yi dan 。《mo zi ·lu wen 》:“er ren wu shi dan zhi chong 。”②rong liang chan wei 。shi dou wei yi dan 。han yu 《za shui 》si :“ma zhi qian li zhe ,yi shi huo jin su yi dan 。”

    pu :

    ①qiao ji ;da ji 。《zhan guo ce ·chu ce yi 》:“wu jiang shen ru wu jun ,re pu yi ren ,re cu (zuó)yi ren 。”(re :zhu ci ,yong yu gou shou 。pu :da dao 。cu :zhua zhu 。)②ti fa de xing ju 。《shang shu ·shun dian 》:“pu zuo jiao xing 。”you zhi yong bian 、zhang da 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“dang ji wei li zheng ,shou pu ze shi ,qi yi ji zhi ci zai !”(li zheng :xiang li xiao guan ,guan shou shui zhi an 。)

    ci :

    ①diao zhong neng chan luan de ;mu de ,yu “xiong ”xiang dui 。li bai 《shu dao nan 》shi :“dan jian bei diao hao ku mu ,xiong fei ci cong rao lin jian 。”gu le fu 《mu lan shi 》:“shuang tu bang de zou ,an neng bian wo shi xiong ci ?”②rou ruo 。《jin shu ·huan wen chuan 》:“xing shen shi ,hen duan ;sheng shen shi ,hen ci 。”[ci huang ]kuang wu ming ,cheng huang se ,lve tou ming ,ke zuo yan liao ,gu shi yong lai tu gai wen zi 。shen gua 《meng xi bi tan ·gu shi yi 》:“guan ge xin shu jing ben you wu shu chu ,yi ci huang tu zhi 。”fan zhi ping lun ;bo zheng 。zhou mi 《ji dong ye yu 》:“jin shi zhu gong ,duo zuo kao yi 、zheng wu 、jiu miu deng shu ,yi ci huang qian bei 。”

    huang :

    ①huang se 。《shi jing ·bei feng ·lu yi 》:“lu xi yi xi ,lu yi huang chang (cháng)。”(chang :xia yi ;xia qun 。)yang chen yuan 《cheng dong zao chun 》:“lu liu cai huang ban wei yun 。”②bian huang 。wei ying wu 《da zheng ji cao qing ju jue gou 》:“lian jun wo bing sai xin ju ,shi zhai you suan yi wei huang 。”③huang di de jian chen 。tao qian 《shi yun 》:“qing qin heng chuang ,zhuo jiu ban hu 。huang tang mo dai (dài),kai du zai yu 。”(huang :huang di 。tang :tang yao 。dai :ji 。)④ci huang ,gu ren yong zuo tu ma wen zi ,dian jiao shu ji de yan liao 。tao han 《zeng zheng yuan wai 》:“he bi shou zhang gou ,zhong nian shi qian huang 。”[huang kou ]you er 。《huai na zi ·si lun 》:“gu zhi fa guo bu sha huang kou 。”[huang gou (gǒu)]lao ren 。《shi jing ·xiao ya ·na shan you tai 》:“le zhi jun zi ,xia bu huang gou 。”