• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • ]村歌與社舞,客哂主人誇。

    “]村歌與社舞,客哂主人誇。”詩句出處:《小庭亦有月》;是唐朝詩人白居易的作品。

    小庭亦有月,小院亦有花。
    可憐好風景,不解嫌貧傢。
    菱角報笙簧,谷兒抹琵琶。
    紅綃信手舞,紫綃隨意歌。
    [菱、谷、紫、紅皆小臧獲名也。]
    村歌與社舞,客哂主人誇。
    但問樂不樂,豈在鐘鼓多。
    客告暮將歸,主稱日未斜。
    請客稍深酌,願見朱顏酡。
    客知主意厚,分數隨後加。
    堂上燭未秉,座中冠已峨。
    左顧短紅袖,右命小青娥。
    長跪謝貴客,蓬門勞見過。
    客散有餘興,醉臥獨吟哦。
    幕天而席地,誰奈劉伶何。

    【註釋】:

    歌:

    ①唱歌;歌唱。《詩經·魏風·園有桃》:“心之憂矣,我歌且謠。”②歌曲;歌謠以及能唱的詩。許渾《夜泊永樂有懷》:“吳娃齊唱采蓮歌。”③贊頌;歌詠。班固《兩都賦·序》:“故皋陶歌虞,奚斯頌魯。”

    與:

    (一)①給予;授予。《論語·雍也》:“原思為之宰,與之粟九百。”(原思:孔子弟子。宰:官名。粟:指俸祿。)②幫助。《戰國策·齊策一》:“君不與勝者,而與不勝者。”③贊許。《論語·述而》:“與其進也,不與其退也。”④結交;親附。《荀子·王霸》:“不欺其與。”(其與:指所結交的國傢。)⑤盟國;友邦。《荀子·王制》:“王奪之人,霸奪之與,強奪之地。”(之:其。人:指賢士。)⑥黨與;共事人。《後漢書·寇榮傳》:“於人少所與,以此見害於權寵。”(權寵:權臣;寵臣。)⑦介詞。相當於“跟”。《莊子·逍遙遊》:“蜩與學鳩笑之。”⑧連詞。1. 相當於“和”。《漢書·賈誼傳》:“太子之善,在於早諭教與選左右。”2.[與其]表示比較。《論語·八佾》:“與其奢也,寧儉。”⑨對付。《史記·燕召公世傢》:“龐煖易與耳。”(二)yú 語氣詞。1. 用在句尾表示疑問。《史記·樗裡子甘茂列傳》:“卿明知其不如文信侯專與?”(文信侯:指呂不韋。專:專權。)2. 用在句尾表示感嘆。《禮記·中庸》:“舜其大知也與!”(知:智。)以上意義後作“歟”。 (三)yù 參加。《左傳·僖公三十二年》:“蹇叔之子與師。”(師:軍隊。)

    社:

    ①土地神。《白虎通 ·社稷》:“社者,土地之神也。”②土地神的牌位。《論語·八佾》:“哀公問社於宰我。”③祭祀土地神。《周禮·春官·肆師》:“社之日,涖卜來歲之稼。”④祭祀土地神之所。《左傳·昭公十七年》:“代鼓於社。”⑤古代地方基層行政單位。所轄范圍代有變更,有以二十傢為社,或以縱橫各六裡為社。《管子·乘馬》:“方六裡,名之為社。”《元史·食貨志一》:“縣邑所屬村疃,凡五十傢立一社,擇高年曉農事者一人為之長。”

    舞:

    ①舞蹈。《呂氏春秋·孟春》:“命樂正入學習舞。”②跳舞。《論語·八佾》:“季氏八佾(yì)舞於庭。”(佾:八人一行為一佾。)《韓非子·五蠹》:“長袖善舞,多錢善賈(gǔ)。”(賈:經商。)③揮動;擺動。《山海經·海外西經》:“操幹戚以舞。”(操:持。幹、戚:均武器名。)葉夢得《賀新郎》:“吹盡殘花無人見,惟垂楊自舞。”④飛翔。《列子·湯問》:“瓠(hù)巴鼓琴而鳥舞魚躍。”(瓠巴:人名。)⑤玩弄;舞弄(文字、權術等)。《史記·酷吏列傳》:“舞智以禦人。”

    客:

    ①賓客;外來人。李斯《諫逐客書》:“臣聞吏議逐客,竊以為過矣。”《詩經·商頌·那》:“我有嘉客,亦不夷懌(yì)。”(夷懌:喜悅。)②門客;食客。《史記·孟嘗君列傳》:“馮驩聞孟嘗君好客。”《戰國策·齊策四》:“孟嘗君出記,問門下諸客。”③旅客。李商隱《滯雨》:“滯雨長安夜,殘燈獨客愁。”④客商。盧綸《晚次鄂州》:“估客晝眠知浪靜,舟人夜語覺潮生。”⑤旅居;寄居。杜甫《去蜀》:“五載客蜀郡,一年居梓州。”⑥為某種目的而奔走活動的人。《後漢書·馬援傳》:“吳王好劍客。”《周易·系辭下》:“重門擊柝(tuò),以禦暴客。”(柝:打更用的梆子。)

    哂:

    ①[動]微笑。《論語·先進》:“夫子~之。”②[動]譏笑。劉知幾《史通·自敘》:“莫不~其徒勞。”

    主:

    ①君;國君。《荀子·王霸》:“主能治近,則遠者理;主能治明,則幽者化;主能當一,則百事正。”(理:治理。幽:暗處。化:感化。當:主管。)《商君書·君臣》:“故國治而地廣,兵強而主尊。”②皇帝的女兒。《後漢書·宋弘傳》:“弘被引見,帝令主坐屏風後。”③春秋戰國時稱大夫為主。《左傳·昭公元年》:“趙孟曰:‘誰當良臣?’對曰:‘主是謂矣。’”(趙孟:晉國卿大夫。當:相當於。)④主人。杜甫《秋興八首》之四:“王侯第宅皆新主。”(第:貴族的大宅子。)劉義慶《世說新語·簡傲》:“主已知子猷當往,乃灑掃施設,在聽事坐相待。”(子猷:王徽之字。)⑤死者的牌位。《春秋·文公二年》:“作僖公主。”⑥根本;首要的。曹丕《典論·論文》:“文以氣為主。”⑦掌管;主持。《墨子·備高臨》:“十人主此車。”⑧預兆。范仲淹《奏乞宣諭大臣定河東捍禦》:“河東地震數年,占書亦主城陷。”

    誇:

    ①奢侈。《荀子·仲尼》:“貴而不為誇,信而不處謙。”(謙:通“嫌”,疑惑。)《新唐書·薛收傳》:“殫人力以事誇侈。”②通“誇2”。誇口;炫耀。《史記·韓長孺列傳》:“即欲以侘(chà)鄙縣,驅馳國中,以誇諸侯,令天下盡知太後、帝愛之也。”(侘:誇大。)③通“姱”。美好。傅毅《舞賦》:“誇容乃理。”引申為柔弱;溫柔。《淮南子·脩務》:“曼頰皓齒,形誇骨佳。”④通“跨(kuà)”。兼跨。《漢書·諸侯王表》:“而藩國大者,誇州兼郡,連城數十,宮室百官,同制京師。”


  • ]村歌与社舞,客哂主人夸。

    “]村歌与社舞,客哂主人夸。”诗句出处:《小庭亦有月》;是唐朝诗人白居易的作品。

    小庭亦有月,小院亦有花。
    可怜好风景,不解嫌贫家。
    菱角报笙簧,谷儿抹琵琶。
    红绡信手舞,紫绡随意歌。
    [菱、谷、紫、红皆小臧获名也。]
    村歌与社舞,客哂主人夸。
    但问乐不乐,岂在钟鼓多。
    客告暮将归,主称日未斜。
    请客稍深酌,愿见朱颜酡。
    客知主意厚,分数随后加。
    堂上烛未秉,座中冠已峨。
    左顾短红袖,右命小青娥。
    长跪谢贵客,蓬门劳见过。
    客散有余兴,醉卧独吟哦。
    幕天而席地,谁奈刘伶何。

    【注释】:

    歌:

    ①唱歌;歌唱。《诗经·魏风·园有桃》:“心之忧矣,我歌且谣。”②歌曲;歌谣以及能唱的诗。许浑《夜泊永乐有怀》:“吴娃齐唱采莲歌。”③赞颂;歌咏。班固《两都赋·序》:“故皋陶歌虞,奚斯颂鲁。”

    与:

    (一)①给予;授予。《论语·雍也》:“原思为之宰,与之粟九百。”(原思:孔子弟子。宰:官名。粟:指俸禄。)②帮助。《战国策·齐策一》:“君不与胜者,而与不胜者。”③赞许。《论语·述而》:“与其进也,不与其退也。”④结交;亲附。《荀子·王霸》:“不欺其与。”(其与:指所结交的国家。)⑤盟国;友邦。《荀子·王制》:“王夺之人,霸夺之与,强夺之地。”(之:其。人:指贤士。)⑥党与;共事人。《后汉书·寇荣传》:“于人少所与,以此见害于权宠。”(权宠:权臣;宠臣。)⑦介词。相当于“跟”。《庄子·逍遥游》:“蜩与学鸠笑之。”⑧连词。1. 相当于“和”。《汉书·贾谊传》:“太子之善,在于早谕教与选左右。”2.[与其]表示比较。《论语·八佾》:“与其奢也,宁俭。”⑨对付。《史记·燕召公世家》:“庞煖易与耳。”(二)yú 语气词。1. 用在句尾表示疑问。《史记·樗里子甘茂列传》:“卿明知其不如文信侯专与?”(文信侯:指吕不韦。专:专权。)2. 用在句尾表示感叹。《礼记·中庸》:“舜其大知也与!”(知:智。)以上意义后作“欤”。 (三)yù 参加。《左传·僖公三十二年》:“蹇叔之子与师。”(师:军队。)

    社:

    ①土地神。《白虎通 ·社稷》:“社者,土地之神也。”②土地神的牌位。《论语·八佾》:“哀公问社于宰我。”③祭祀土地神。《周礼·春官·肆师》:“社之日,涖卜来岁之稼。”④祭祀土地神之所。《左传·昭公十七年》:“代鼓于社。”⑤古代地方基层行政单位。所辖范围代有变更,有以二十家为社,或以纵横各六里为社。《管子·乘马》:“方六里,名之为社。”《元史·食货志一》:“县邑所属村疃,凡五十家立一社,择高年晓农事者一人为之长。”

    舞:

    ①舞蹈。《吕氏春秋·孟春》:“命乐正入学习舞。”②跳舞。《论语·八佾》:“季氏八佾(yì)舞于庭。”(佾:八人一行为一佾。)《韩非子·五蠹》:“长袖善舞,多钱善贾(gǔ)。”(贾:经商。)③挥动;摆动。《山海经·海外西经》:“操干戚以舞。”(操:持。干、戚:均武器名。)叶梦得《贺新郎》:“吹尽残花无人见,惟垂杨自舞。”④飞翔。《列子·汤问》:“瓠(hù)巴鼓琴而鸟舞鱼跃。”(瓠巴:人名。)⑤玩弄;舞弄(文字、权术等)。《史记·酷吏列传》:“舞智以御人。”

    客:

    ①宾客;外来人。李斯《谏逐客书》:“臣闻吏议逐客,窃以为过矣。”《诗经·商颂·那》:“我有嘉客,亦不夷怿(yì)。”(夷怿:喜悦。)②门客;食客。《史记·孟尝君列传》:“冯驩闻孟尝君好客。”《战国策·齐策四》:“孟尝君出记,问门下诸客。”③旅客。李商隐《滞雨》:“滞雨长安夜,残灯独客愁。”④客商。卢纶《晚次鄂州》:“估客昼眠知浪静,舟人夜语觉潮生。”⑤旅居;寄居。杜甫《去蜀》:“五载客蜀郡,一年居梓州。”⑥为某种目的而奔走活动的人。《后汉书·马援传》:“吴王好剑客。”《周易·系辞下》:“重门击柝(tuò),以御暴客。”(柝:打更用的梆子。)

    哂:

    ①[动]微笑。《论语·先进》:“夫子~之。”②[动]讥笑。刘知几《史通·自叙》:“莫不~其徒劳。”

    主:

    ①君;国君。《荀子·王霸》:“主能治近,则远者理;主能治明,则幽者化;主能当一,则百事正。”(理:治理。幽:暗处。化:感化。当:主管。)《商君书·君臣》:“故国治而地广,兵强而主尊。”②皇帝的女儿。《后汉书·宋弘传》:“弘被引见,帝令主坐屏风后。”③春秋战国时称大夫为主。《左传·昭公元年》:“赵孟曰:‘谁当良臣?’对曰:‘主是谓矣。’”(赵孟:晋国卿大夫。当:相当于。)④主人。杜甫《秋兴八首》之四:“王侯第宅皆新主。”(第:贵族的大宅子。)刘义庆《世说新语·简傲》:“主已知子猷当往,乃洒扫施设,在听事坐相待。”(子猷:王徽之字。)⑤死者的牌位。《春秋·文公二年》:“作僖公主。”⑥根本;首要的。曹丕《典论·论文》:“文以气为主。”⑦掌管;主持。《墨子·备高临》:“十人主此车。”⑧预兆。范仲淹《奏乞宣谕大臣定河东捍御》:“河东地震数年,占书亦主城陷。”

    夸:

    ①奢侈。《荀子·仲尼》:“贵而不为夸,信而不处谦。”(谦:通“嫌”,疑惑。)《新唐书·薛收传》:“殚人力以事夸侈。”②通“夸2”。夸口;炫耀。《史记·韩长孺列传》:“即欲以侘(chà)鄙县,驱驰国中,以夸诸侯,令天下尽知太后、帝爱之也。”(侘:夸大。)③通“姱”。美好。傅毅《舞赋》:“夸容乃理。”引申为柔弱;温柔。《淮南子·脩务》:“曼颊皓齿,形夸骨佳。”④通“跨(kuà)”。兼跨。《汉书·诸侯王表》:“而藩国大者,夸州兼郡,连城数十,宫室百官,同制京师。”


  • ]cun ge yu she wu ,ke shen zhu ren kua 。

    “]cun ge yu she wu ,ke shen zhu ren kua 。”shi gou chu chu :《xiao ting yi you yue 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    xiao ting yi you yue ,xiao yuan yi you hua 。
    ke lian hao feng jing ,bu jie xian pin jia 。
    ling jiao bao sheng huang ,gu er ma pi pa 。
    gong xiao xin shou wu ,zi xiao sui yi ge 。
    [ling 、gu 、zi 、gong jie xiao zang huo ming ye 。]
    cun ge yu she wu ,ke shen zhu ren kua 。
    dan wen le bu le ,qi zai zhong gu duo 。
    ke gao mu jiang gui ,zhu chen ri wei xie 。
    qing ke shao shen zhuo ,yuan jian zhu yan tuo 。
    ke zhi zhu yi hou ,fen shu sui hou jia 。
    tang shang zhu wei bing ,zuo zhong guan yi e 。
    zuo gu duan gong xiu ,you ming xiao qing e 。
    chang gui xie gui ke ,peng men lao jian guo 。
    ke san you yu xing ,zui wo du yin e 。
    mu tian er xi de ,shei nai liu ling he 。

    【zhu shi 】:

    ge :

    ①chang ge ;ge chang 。《shi jing ·wei feng ·yuan you tao 》:“xin zhi you yi ,wo ge ju yao 。”②ge qu ;ge yao yi ji neng chang de shi 。hu hun 《ye bo yong le you huai 》:“wu wa ji chang cai lian ge 。”③zan song ;ge yong 。ban gu 《liang dou fu ·xu 》:“gu gao tao ge yu ,xi si song lu 。”

    yu :

    (yi )①gei yu ;shou yu 。《lun yu ·yong ye 》:“yuan sai wei zhi zai ,yu zhi su jiu bai 。”(yuan sai :kong zi di zi 。zai :guan ming 。su :zhi feng lu 。)②bang zhu 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jun bu yu sheng zhe ,er yu bu sheng zhe 。”③zan hu 。《lun yu ·shu er 》:“yu ji jin ye ,bu yu ji tui ye 。”④jie jiao ;qin fu 。《xun zi ·wang ba 》:“bu qi ji yu 。”(ji yu :zhi suo jie jiao de guo jia 。)⑤meng guo ;you bang 。《xun zi ·wang zhi 》:“wang duo zhi ren ,ba duo zhi yu ,jiang duo zhi de 。”(zhi :ji 。ren :zhi xian shi 。)⑥dang yu ;gong shi ren 。《hou han shu ·kou rong chuan 》:“yu ren shao suo yu ,yi ci jian hai yu quan chong 。”(quan chong :quan chen ;chong chen 。)⑦jie ci 。xiang dang yu “gen ”。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tiao yu xue jiu xiao zhi 。”⑧lian ci 。1. xiang dang yu “he ”。《han shu ·gu yi chuan 》:“tai zi zhi shan ,zai yu zao yu jiao yu shua zuo you 。”2.[yu ji ]biao shi bi jiao 。《lun yu ·ba yi 》:“yu ji she ye ,ning jian 。”⑨dui fu 。《shi ji ·yan shao gong shi jia 》:“pang nuan yi yu er 。”(er )yú yu qi ci 。1. yong zai gou wei biao shi yi wen 。《shi ji ·chu li zi gan mao lie chuan 》:“qing ming zhi ji bu ru wen xin hou zhuan yu ?”(wen xin hou :zhi lv bu wei 。zhuan :zhuan quan 。)2. yong zai gou wei biao shi gan tan 。《li ji ·zhong yong 》:“shun ji da zhi ye yu !”(zhi :zhi 。)yi shang yi yi hou zuo “yu ”。 (san )yù can jia 。《zuo chuan ·xi gong san shi er nian 》:“jian shu zhi zi yu shi 。”(shi :jun dui 。)

    she :

    ①tu de shen 。《bai hu tong ·she ji 》:“she zhe ,tu de zhi shen ye 。”②tu de shen de pai wei 。《lun yu ·ba yi 》:“ai gong wen she yu zai wo 。”③ji si tu de shen 。《zhou li ·chun guan ·si shi 》:“she zhi ri ,li bo lai sui zhi jia 。”④ji si tu de shen zhi suo 。《zuo chuan ·zhao gong shi qi nian 》:“dai gu yu she 。”⑤gu dai de fang ji ceng hang zheng chan wei 。suo he fan wei dai you bian geng ,you yi er shi jia wei she ,huo yi zong heng ge liu li wei she 。《guan zi ·cheng ma 》:“fang liu li ,ming zhi wei she 。”《yuan shi ·shi huo zhi yi 》:“xian yi suo shu cun tuan ,fan wu shi jia li yi she ,ze gao nian xiao nong shi zhe yi ren wei zhi chang 。”

    wu :

    ①wu dao 。《lv shi chun qiu ·meng chun 》:“ming le zheng ru xue xi wu 。”②tiao wu 。《lun yu ·ba yi 》:“ji shi ba yi (yì)wu yu ting 。”(yi :ba ren yi hang wei yi yi 。)《han fei zi ·wu du 》:“chang xiu shan wu ,duo qian shan gu (gǔ)。”(gu :jing shang 。)③hui dong ;bai dong 。《shan hai jing ·hai wai xi jing 》:“cao gan qi yi wu 。”(cao :chi 。gan 、qi :jun wu qi ming 。)xie meng de 《he xin lang 》:“chui jin can hua mo ren jian ,wei chui yang zi wu 。”④fei xiang 。《lie zi ·shang wen 》:“hu (hù)ba gu qin er diao wu yu yue 。”(hu ba :ren ming 。)⑤wan long ;wu long (wen zi 、quan shu deng )。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“wu zhi yi yu ren 。”

    ke :

    ①bin ke ;wai lai ren 。li si 《jian zhu ke shu 》:“chen wen li yi zhu ke ,qie yi wei guo yi 。”《shi jing ·shang song ·na 》:“wo you jia ke ,yi bu yi yi (yì)。”(yi yi :xi yue 。)②men ke ;shi ke 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“feng huan wen meng chang jun hao ke 。”《zhan guo ce ·ji ce si 》:“meng chang jun chu ji ,wen men xia zhu ke 。”③lv ke 。li shang yin 《zhi yu 》:“zhi yu chang an ye ,can deng du ke chou 。”④ke shang 。lu guan 《wan ci e zhou 》:“gu ke zhou mian zhi lang jing ,zhou ren ye yu jiao chao sheng 。”⑤lv ju ;ji ju 。du fu 《qu shu 》:“wu zai ke shu jun ,yi nian ju zi zhou 。”⑥wei mou chong mu de er ben zou huo dong de ren 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“wu wang hao jian ke 。”《zhou yi ·ji ci xia 》:“chong men ji tuo (tuò),yi yu bao ke 。”(tuo :da geng yong de bang zi 。)

    shen :

    ①[dong ]wei xiao 。《lun yu ·xian jin 》:“fu zi ~zhi 。”②[dong ]ji xiao 。liu zhi ji 《shi tong ·zi xu 》:“mo bu ~ji tu lao 。”

    zhu :

    ①jun ;guo jun 。《xun zi ·wang ba 》:“zhu neng zhi jin ,ze yuan zhe li ;zhu neng zhi ming ,ze you zhe hua ;zhu neng dang yi ,ze bai shi zheng 。”(li :zhi li 。you :an chu 。hua :gan hua 。dang :zhu guan 。)《shang jun shu ·jun chen 》:“gu guo zhi er de an ,bing jiang er zhu zun 。”②huang di de nv er 。《hou han shu ·song hong chuan 》:“hong bei yin jian ,di ling zhu zuo bing feng hou 。”③chun qiu zhan guo shi chen da fu wei zhu 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“zhao meng yue :‘shei dang liang chen ?’dui yue :‘zhu shi wei yi 。’”(zhao meng :jin guo qing da fu 。dang :xiang dang yu 。)④zhu ren 。du fu 《qiu xing ba shou 》zhi si :“wang hou di zhai jie xin zhu 。”(di :gui zu de da zhai zi 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·jian ao 》:“zhu yi zhi zi you dang wang ,nai sa sao shi she ,zai ting shi zuo xiang dai 。”(zi you :wang hui zhi zi 。)⑤si zhe de pai wei 。《chun qiu ·wen gong er nian 》:“zuo xi gong zhu 。”⑥gen ben ;shou yao de 。cao pi 《dian lun ·lun wen 》:“wen yi qi wei zhu 。”⑦zhang guan ;zhu chi 。《mo zi ·bei gao lin 》:“shi ren zhu ci che 。”⑧yu zhao 。fan zhong yan 《zou qi xuan yu da chen ding he dong han yu 》:“he dong de zhen shu nian ,zhan shu yi zhu cheng xian 。”

    kua :

    ①she chi 。《xun zi ·zhong ni 》:“gui er bu wei kua ,xin er bu chu qian 。”(qian :tong “xian ”,yi huo 。)《xin tang shu ·xue shou chuan 》:“dan ren li yi shi kua chi 。”②tong “kua 2”。kua kou ;xuan yao 。《shi ji ·han chang ru lie chuan 》:“ji yu yi cha (chà)bi xian ,qu chi guo zhong ,yi kua zhu hou ,ling tian xia jin zhi tai hou 、di ai zhi ye 。”(cha :kua da 。)③tong “hu ”。mei hao 。fu yi 《wu fu 》:“kua rong nai li 。”yin shen wei rou ruo ;wen rou 。《huai na zi ·脩wu 》:“man jia hao chi ,xing kua gu jia 。”④tong “kua (kuà)”。jian kua 。《han shu ·zhu hou wang biao 》:“er fan guo da zhe ,kua zhou jian jun ,lian cheng shu shi ,gong shi bai guan ,tong zhi jing shi 。”