- 繁体
- 简体
- 拼音
-
我頭發盡落,汝頂髻初成。
“我頭發盡落,汝頂髻初成。”詩句出處:《吾雛》;是唐朝詩人白居易的作品。
嗟吾不才子,憐汝無弟兄。
撫養雖驕呆,性識頗聰明。
學母畫眉樣,效吾詠詩聲。
我齒今欲墮,汝齒昨始生。
我頭發盡落,汝頂髻初成。
老幼不相待,父衰汝孩嬰。
緬想古人心,慈愛亦不輕。
蔡邕念文姬,於公嘆緹縈。
敢求得汝力?但未忘父情。
【註釋】:
發:
①頭發。《詩經·小雅·采綠》:“予發曲局。”(曲局:卷曲。)②古代長度單位。《新書·六術》:“十毫為發。”盡:
(一)①完畢;沒有瞭。蘇軾《赤壁賦》:“肴核既盡,杯盤狼藉。”《左傳·襄公八年》:“糧食將盡。”②終結;結束。曹丕《典論·論文》:“年壽有時而盡。”李咸用《遣興》:“雨盡晚雲輕。”又終極;達到極點。《禮記·郊特牲》:“仁之至,義之盡也。”成語有“仁至義盡”。李白《遊太山六首》之三:“憑崖覽八極,目盡長空閑。”(八極:極邊遠之地。空閑:空曠。)③竭盡;竭力完成。《宋史·嶽飛傳》:“飛裂裳以背示(何)鑄,有盡忠報國四大字。”④全;所有的。潘嶽《笙賦》:“樂聲發而盡室歡。”⑤副詞。皆;都。《孟子·盡心下》:“盡信書,則不如無書。”《史記·司馬相如列傳》:“一坐盡傾。”(滿坐的人都很傾慕。) (二)jǐn 盡量。《禮記·曲禮上》:“虛坐盡後,食坐盡前。”(空坐著盡量往後,飲食就坐盡量往前,以免油污弄臟座席。)落:
①花葉脫落。《詩經·衛風·氓》:“桑之未落,其葉沃若。”(沃若:潤澤貌。)②落下;降下。韓愈《詠雪贈張籍》:“隻見縱橫落,寧知遠近來。”(寧:豈。)《十五從軍征》:“淚落沾我衣。”③凋落;衰謝。路蕩《拔茅賦》:“榮落惟運。”(榮:榮耀。運:命運。)又衰敗。《管子·宙合》:“盛而不落者,未之有也。”④流落;淪落。韓愈《祭河南張員外文》:“我落陽山。”⑤停留;停止。李子卿《府試授衣賦》:“山靜風落。”⑥村落。杜甫《兵車行》:“千村萬落生荊杞。”⑦宮室剛建成時舉行的慶祝祭禮。《左傳·昭公七年》:“楚子成章華之臺,願與諸侯落之。”⑧開始。《詩經·周頌·訪落》:“訪予落止,率時昭考。”⑨新鐘等重要器物鑄成時以公豬血塗抹。《左傳·昭公四年》:“(叔孫為孟鐘)饗(xiǎng)大夫以落之。”(饗:款待。)汝:
①古水名。源出河南省魯山縣大盂山,流經寶豐、襄城、郾城、上蔡、汝南,註入淮河。②第二人稱代詞。你;你的。《韓非子·內儲說上》:“予汝天下而殺汝身。”髻:
發髻。盤在頭頂或腦後的各種形狀的頭發。曹植《洛神賦》:“雲髻峩峩,修眉連娟。”(峩峩:高聳的樣子。娟:美。)《論衡·恢周》:“周時被發椎髻,今戴皮弁。”初:
①開始。《史記·賈誼傳》:“年少初學。”柳宗元《封建論》:“天地果無初乎?”②當初;原先。《後漢書·華佗傳》:“初,軍吏李成苦欬(ké),盡夜不寐……”③從前;往日。《三國志·蜀書·黃權傳》:“先主曰:‘孤負黃權,權不負孤也。’待之如初。”④表示序次的第一。《史記·秦本紀》:“二年初伏,以狗禦蠱。”白居易《暮江吟》:“可憐九月初三夜,露似珍珠月似弓。”⑤才;剛剛。《史記·秦始皇本紀》:“天下初定,又復立國,是樹兵也。”[初無]從來沒有,並沒有。《後漢書·蓋勛傳》:“群臣初無是言也。”成:
①完成;實現。李斯《諫逐客書》:“使秦成帝業。”②幫助實現;成全。《論語·顏淵》:“君子成人之美,不成人之惡。”③成為;變為。《禮記·學記》:“玉不琢,不成器。”劉向《說苑·奉使》:“齊之臨淄三百閭,張袂(mèi)成帷,揮汗成雨。”(閭:裡巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大鐘銘》:“少蘊才略,壯而有成。”(蘊:蓄。)⑤成長;成熟。《荀子·天論》:“(萬物)各得其養以成。”⑥和解;交好。《左傳·成公十一年》:“秦晉為成。”《史記·張儀列傳》:“哀王於是倍從(zòng)約而因儀請成於秦。”(倍:違背。從:指合縱。儀:人名。)⑦已定的;定型的;現成的。《詩經·周頌·昊天有成命》:“昊天有成命,二後受之。”《三國志·蜀書·蔣琬費禕薑維傳論》:“咸承諸葛之成規,因循而不革。”(咸:都。革:改變。)⑧層;重(chóng)。《史記·李斯列傳》:“刑者相半於道,而死人日成積於市。”《呂氏春秋·音初》:“為九成之臺。”⑨古代十裡見方為一成。《漢書·刑法志》:“成方十裡。” -
我头发尽落,汝顶髻初成。
“我头发尽落,汝顶髻初成。”诗句出处:《吾雏》;是唐朝诗人白居易的作品。
嗟吾不才子,怜汝无弟兄。
抚养虽骄呆,性识颇聪明。
学母画眉样,效吾咏诗声。
我齿今欲堕,汝齿昨始生。
我头发尽落,汝顶髻初成。
老幼不相待,父衰汝孩婴。
缅想古人心,慈爱亦不轻。
蔡邕念文姬,于公叹缇萦。
敢求得汝力?但未忘父情。
【注释】:
发:
①头发。《诗经·小雅·采绿》:“予发曲局。”(曲局:卷曲。)②古代长度单位。《新书·六术》:“十毫为发。”尽:
(一)①完毕;没有了。苏轼《赤壁赋》:“肴核既尽,杯盘狼藉。”《左传·襄公八年》:“粮食将尽。”②终结;结束。曹丕《典论·论文》:“年寿有时而尽。”李咸用《遣兴》:“雨尽晚云轻。”又终极;达到极点。《礼记·郊特牲》:“仁之至,义之尽也。”成语有“仁至义尽”。李白《游太山六首》之三:“凭崖览八极,目尽长空闲。”(八极:极边远之地。空闲:空旷。)③竭尽;竭力完成。《宋史·岳飞传》:“飞裂裳以背示(何)铸,有尽忠报国四大字。”④全;所有的。潘岳《笙赋》:“乐声发而尽室欢。”⑤副词。皆;都。《孟子·尽心下》:“尽信书,则不如无书。”《史记·司马相如列传》:“一坐尽倾。”(满坐的人都很倾慕。) (二)jǐn 尽量。《礼记·曲礼上》:“虚坐尽后,食坐尽前。”(空坐着尽量往后,饮食就坐尽量往前,以免油污弄脏座席。)落:
①花叶脱落。《诗经·卫风·氓》:“桑之未落,其叶沃若。”(沃若:润泽貌。)②落下;降下。韩愈《咏雪赠张籍》:“只见纵横落,宁知远近来。”(宁:岂。)《十五从军征》:“泪落沾我衣。”③凋落;衰谢。路荡《拔茅赋》:“荣落惟运。”(荣:荣耀。运:命运。)又衰败。《管子·宙合》:“盛而不落者,未之有也。”④流落;沦落。韩愈《祭河南张员外文》:“我落阳山。”⑤停留;停止。李子卿《府试授衣赋》:“山静风落。”⑥村落。杜甫《兵车行》:“千村万落生荆杞。”⑦宫室刚建成时举行的庆祝祭礼。《左传·昭公七年》:“楚子成章华之台,愿与诸侯落之。”⑧开始。《诗经·周颂·访落》:“访予落止,率时昭考。”⑨新钟等重要器物铸成时以公猪血涂抹。《左传·昭公四年》:“(叔孙为孟钟)飨(xiǎng)大夫以落之。”(飨:款待。)汝:
①古水名。源出河南省鲁山县大盂山,流经宝丰、襄城、郾城、上蔡、汝南,注入淮河。②第二人称代词。你;你的。《韩非子·内储说上》:“予汝天下而杀汝身。”髻:
发髻。盘在头顶或脑后的各种形状的头发。曹植《洛神赋》:“云髻峩峩,修眉连娟。”(峩峩:高耸的样子。娟:美。)《论衡·恢周》:“周时被发椎髻,今戴皮弁。”初:
①开始。《史记·贾谊传》:“年少初学。”柳宗元《封建论》:“天地果无初乎?”②当初;原先。《后汉书·华佗传》:“初,军吏李成苦欬(ké),尽夜不寐……”③从前;往日。《三国志·蜀书·黄权传》:“先主曰:‘孤负黄权,权不负孤也。’待之如初。”④表示序次的第一。《史记·秦本纪》:“二年初伏,以狗御蛊。”白居易《暮江吟》:“可怜九月初三夜,露似珍珠月似弓。”⑤才;刚刚。《史记·秦始皇本纪》:“天下初定,又复立国,是树兵也。”[初无]从来没有,并没有。《后汉书·盖勋传》:“群臣初无是言也。”成:
①完成;实现。李斯《谏逐客书》:“使秦成帝业。”②帮助实现;成全。《论语·颜渊》:“君子成人之美,不成人之恶。”③成为;变为。《礼记·学记》:“玉不琢,不成器。”刘向《说苑·奉使》:“齐之临淄三百闾,张袂(mèi)成帷,挥汗成雨。”(闾:里巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大钟铭》:“少蕴才略,壮而有成。”(蕴:蓄。)⑤成长;成熟。《荀子·天论》:“(万物)各得其养以成。”⑥和解;交好。《左传·成公十一年》:“秦晋为成。”《史记·张仪列传》:“哀王于是倍从(zòng)约而因仪请成于秦。”(倍:违背。从:指合纵。仪:人名。)⑦已定的;定型的;现成的。《诗经·周颂·昊天有成命》:“昊天有成命,二后受之。”《三国志·蜀书·蒋琬费祎姜维传论》:“咸承诸葛之成规,因循而不革。”(咸:都。革:改变。)⑧层;重(chóng)。《史记·李斯列传》:“刑者相半于道,而死人日成积于市。”《吕氏春秋·音初》:“为九成之台。”⑨古代十里见方为一成。《汉书·刑法志》:“成方十里。” -
wo tou fa jin la ,ru ding ji chu cheng 。
“wo tou fa jin la ,ru ding ji chu cheng 。”shi gou chu chu :《wu chu 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。
jie wu bu cai zi ,lian ru mo di xiong 。
fu yang sui jiao dai ,xing shi po cong ming 。
xue mu hua mei yang ,xiao wu yong shi sheng 。
wo chi jin yu duo ,ru chi zuo shi sheng 。
wo tou fa jin la ,ru ding ji chu cheng 。
lao you bu xiang dai ,fu cui ru hai ying 。
mian xiang gu ren xin ,ci ai yi bu qing 。
cai yong nian wen ji ,yu gong tan ti ying 。
gan qiu de ru li ?dan wei wang fu qing 。
【zhu shi 】:
fa :
①tou fa 。《shi jing ·xiao ya ·cai lu 》:“yu fa qu ju 。”(qu ju :juan qu 。)②gu dai chang du chan wei 。《xin shu ·liu shu 》:“shi hao wei fa 。”jin :
(yi )①wan bi ;mei you le 。su shi 《chi bi fu 》:“yao he ji jin ,bei pan lang ji 。”《zuo chuan ·xiang gong ba nian 》:“liang shi jiang jin 。”②zhong jie ;jie shu 。cao pi 《dian lun ·lun wen 》:“nian shou you shi er jin 。”li xian yong 《qian xing 》:“yu jin wan yun qing 。”you zhong ji ;da dao ji dian 。《li ji ·jiao te sheng 》:“ren zhi zhi ,yi zhi jin ye 。”cheng yu you “ren zhi yi jin ”。li bai 《you tai shan liu shou 》zhi san :“ping ya lan ba ji ,mu jin chang kong xian 。”(ba ji :ji bian yuan zhi de 。kong xian :kong kuang 。)③jie jin ;jie li wan cheng 。《song shi ·yue fei chuan 》:“fei lie chang yi bei shi (he )zhu ,you jin zhong bao guo si da zi 。”④quan ;suo you de 。pan yue 《sheng fu 》:“le sheng fa er jin shi huan 。”⑤fu ci 。jie ;dou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin shu ,ze bu ru mo shu 。”《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“yi zuo jin qing 。”(man zuo de ren dou hen qing mu 。) (er )jǐn jin liang 。《li ji ·qu li shang 》:“xu zuo jin hou ,shi zuo jin qian 。”(kong zuo zhao jin liang wang hou ,yin shi jiu zuo jin liang wang qian ,yi mian you wu long zang zuo xi 。)la :
①hua xie tuo la 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“sang zhi wei la ,ji xie wo re 。”(wo re :run ze mao 。)②la xia ;jiang xia 。han yu 《yong xue zeng zhang ji 》:“zhi jian zong heng la ,ning zhi yuan jin lai 。”(ning :qi 。)《shi wu cong jun zheng 》:“lei la zhan wo yi 。”③diao la ;cui xie 。lu dang 《ba mao fu 》:“rong la wei yun 。”(rong :rong yao 。yun :ming yun 。)you cui bai 。《guan zi ·zhou ge 》:“cheng er bu la zhe ,wei zhi you ye 。”④liu la ;lun la 。han yu 《ji he na zhang yuan wai wen 》:“wo la yang shan 。”⑤ting liu ;ting zhi 。li zi qing 《fu shi shou yi fu 》:“shan jing feng la 。”⑥cun la 。du fu 《bing che hang 》:“qian cun mo la sheng jing qi 。”⑦gong shi gang jian cheng shi ju hang de qing zhu ji li 。《zuo chuan ·zhao gong qi nian 》:“chu zi cheng zhang hua zhi tai ,yuan yu zhu hou la zhi 。”⑧kai shi 。《shi jing ·zhou song ·fang la 》:“fang yu la zhi ,lv shi zhao kao 。”⑨xin zhong deng chong yao qi wu zhu cheng shi yi gong zhu xie tu ma 。《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“(shu sun wei meng zhong )xiang (xiǎng)da fu yi la zhi 。”(xiang :kuan dai 。)ru :
①gu shui ming 。yuan chu he na sheng lu shan xian da yu shan ,liu jing bao feng 、xiang cheng 、yan cheng 、shang cai 、ru na ,zhu ru huai he 。②di er ren chen dai ci 。ni ;ni de 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“yu ru tian xia er sha ru shen 。”ji :
fa ji 。pan zai tou ding huo nao hou de ge chong xing zhuang de tou fa 。cao zhi 《luo shen fu 》:“yun ji e e ,xiu mei lian juan 。”(e e :gao song de yang zi 。juan :mei 。)《lun heng ·hui zhou 》:“zhou shi bei fa chui ji ,jin dai pi bian 。”chu :
①kai shi 。《shi ji ·gu yi chuan 》:“nian shao chu xue 。”liu zong yuan 《feng jian lun 》:“tian de guo mo chu hu ?”②dang chu ;yuan xian 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“chu ,jun li li cheng ku kai (ké),jin ye bu mei ……”③cong qian ;wang ri 。《san guo zhi ·shu shu ·huang quan chuan 》:“xian zhu yue :‘gu fu huang quan ,quan bu fu gu ye 。’dai zhi ru chu 。”④biao shi xu ci de di yi 。《shi ji ·qin ben ji 》:“er nian chu fu ,yi gou yu gu 。”bai ju yi 《mu jiang yin 》:“ke lian jiu yue chu san ye ,lou shi zhen zhu yue shi gong 。”⑤cai ;gang gang 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“tian xia chu ding ,you fu li guo ,shi shu bing ye 。”[chu mo ]cong lai mei you ,bing mei you 。《hou han shu ·gai xun chuan 》:“qun chen chu mo shi yan ye 。”cheng :
①wan cheng ;shi xian 。li si 《jian zhu ke shu 》:“shi qin cheng di ye 。”②bang zhu shi xian ;cheng quan 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi cheng ren zhi mei ,bu cheng ren zhi e 。”③cheng wei ;bian wei 。《li ji ·xue ji 》:“yu bu zhuo ,bu cheng qi 。”liu xiang 《shui yuan ·feng shi 》:“ji zhi lin zi san bai lv ,zhang mei (mèi)cheng wei ,hui han cheng yu 。”(lv :li hang 。mei :xiu zi 。wei :wei mu 。)④cheng guo ;cheng jiu 。li bai 《hua cheng si da zhong ming 》:“shao wen cai lve ,zhuang er you cheng 。”(wen :xu 。)⑤cheng chang ;cheng shou 。《xun zi ·tian lun 》:“(mo wu )ge de ji yang yi cheng 。”⑥he jie ;jiao hao 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“qin jin wei cheng 。”《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“ai wang yu shi bei cong (zòng)yao er yin yi qing cheng yu qin 。”(bei :wei bei 。cong :zhi ge zong 。yi :ren ming 。)⑦yi ding de ;ding xing de ;xian cheng de 。《shi jing ·zhou song ·hao tian you cheng ming 》:“hao tian you cheng ming ,er hou shou zhi 。”《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan fei yi jiang wei chuan lun 》:“xian cheng zhu ge zhi cheng gui ,yin xun er bu ge 。”(xian :dou 。ge :gai bian 。)⑧ceng ;chong (chóng)。《shi ji ·li si lie chuan 》:“xing zhe xiang ban yu dao ,er si ren ri cheng ji yu shi 。”《lv shi chun qiu ·yin chu 》:“wei jiu cheng zhi tai 。”⑨gu dai shi li jian fang wei yi cheng 。《han shu ·xing fa zhi 》:“cheng fang shi li 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]