- 繁体
- 简体
- 拼音
-
屈原收淚夜,蘇武斷腸時。
“屈原收淚夜,蘇武斷腸時。”詩句出處:《聽蘆管》;是唐朝詩人白居易的作品。
調為高多切,聲緣小乍遲。粗豪嫌觱篥,細妙勝參差。
雲水巴南客,風沙隴上兒。屈原收淚夜,蘇武斷腸時。
仰秣胡駒聽,驚棲越鳥知。何言胡越異,聞此一同悲。
【註釋】:
屈:
(一)①彎曲,與“伸”相對。《周易·系辭下》:“尺蠖(huò)之屈,以求信也。”(尺蠖:蟲名。信:通“伸”。)②屈服;屈從;折服。《孟子·滕文公下》:“威武不能屈。”③委屈;冤屈。《史記·樂毅列傳》:“於是屈身下士,先禮郭隗以招賢者。”④壓抑;屈抑。《論衡· 自紀》:“才高見屈,遭時而然。”(見:被。)⑤治理;征服。《詩經·魯頌·泮水》:“順彼長道,屈此群醜。”(長道:大道。醜:指敵人。)⑥古邑名。春秋時晉地。在今山西省吉縣北。 (二)jué ①竭;盡。《孫子·作戰》:“攻城則力屈。”②同“倔”。倔強;不順從。《史記·匈奴列傳》:“楊信為人剛直屈強。”③短小。《淮南子·說山》:“飛不以尾,屈尾飛不能遠。”原:
①水流源頭。《左傳·昭公九年》:“猶衣服之有冠冕,木水之有本原。”②根源;來由。《韓非子·解老》:“萬害有原。”(害:災禍。)③推究本原。《管子·小匡》:“原本窮末。”④文體名。對某事物推究其本原,而加以論述。⑤原野;寬廣平坦的地面。《楚辭·九歌·國殤》:“平原忽兮路超遠。”(忽:遼闊渺茫的樣子。)⑥寬恕;赦免。《三國志·魏書·張魯傳》:“犯法者,三原然後乃行刑。”⑦通“願”。謹慎老實。《論語·陽貨》:“鄉原,德之賊也。”(賊:傷害;敗壞。)《荀子·榮辱》:“孝弟原愨。”(弟tì:順從兄長。愨què:誠實。)收:
①拘捕;拘禁。《詩經·大雅·瞻印(仰)》:“此宜無罪,女反收之。”(女:同“汝”。)②收攏;聚集。《左傳·隱公元年》:“大叔又收貳以為己邑。”③收獲;收割。李紳《憫農》:“春種一粒粟,秋收萬顆子。”④收獲物或收成。《呂氏春秋·季秋》:“藏帝藉之收於神倉。”⑤獲得;獲取。《史記·張耳陳餘列傳》:“大王舉梁、楚而西,務在入關,未及收河北也。”張居正《答楚按院陳燕野》:“不費兵力,收此奇功。”⑥取回。《漢書·昭帝紀》:“今年蠶麥傷,所振貸種、食勿收責。”(責:同“債”。)⑦征收。《鹽鐵論·非鞅》:“收山澤之稅。”⑧收容;容納;接受。《荀子·王制》:“收孤寡,補貧窮。”⑨收拾;收殮。杜甫《兵車行》:“君不見青海頭,古來白骨無人收。”⑩約束;控制。呂巖《寄白龍洞劉道人》:“要取魚,須結筌(quán);何不收心煉取鉛?”(筌:捕魚器。)(11)停止;結束。《禮記·月令》:“雷始收聲。”謝榛《搗衣曲》:“見說平安收涕淚,梧桐樹下搗寒衣。”蘇:
死而復生,蘇醒過來。蕭衍《凈業賦序》:“獨夫既除,蒼生蘇息。”武:
①軍事;與軍事有關的事。《尚書·武成》:“乃偃武修文,歸馬於華山之陽,放牛於桃林之野。”《孫子·行軍》:“故令之以文,齊之以武。”②關於技擊的。《水滸全傳》第二回:“(史進)半夜三更起來演習武藝。”③勇猛;威武。《詩經·鄭風·羔裘》:“羔裘豹飾,孔武有力。”④足跡;足印。《詩經·大雅·生民》:“履帝武敏。”⑤古時以六尺為步,半步為武。《國語·周語下》:“夫目之察度也,不過步武尺寸之間。”⑥繼承。《詩經·大雅·下武》:“下武維周,世有哲王。”⑦周代樂曲名。《論語·八佾》:“子謂韶,盡美矣,又盡善也。謂武,盡美矣,未盡善矣。”斷:
①斷開;截斷。《史記·文帝本紀》:“刑至斷肢體,刻肌膚。”②斷絕;隔開。喬宇《秋風亭下泛舟》:“山分秦晉群峰斷,水入河汾兩派通。”李白《大堤曲》:“天長音信斷。”③盡;極。張羽《清口》:“行行重行行,目斷雙飛鴻。”④禁止;戒除;禁絕。王羲之《雜帖》:“此郡斷酒一年,所省百餘萬斛米,乃過於租。”⑤判斷;決定;決斷。《國語·晉語九》:“及斷獄之日,叔魚抑邢侯。”⑥副詞。絕對。柳宗元《封建論》:“周之事跡,斷可見矣。”李商隱《無題》:“斷無消息石榴紅。”時:
①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。” -
屈原收泪夜,苏武断肠时。
“屈原收泪夜,苏武断肠时。”诗句出处:《听芦管》;是唐朝诗人白居易的作品。
调为高多切,声缘小乍迟。粗豪嫌觱篥,细妙胜参差。
云水巴南客,风沙陇上儿。屈原收泪夜,苏武断肠时。
仰秣胡驹听,惊栖越鸟知。何言胡越异,闻此一同悲。
【注释】:
屈:
(一)①弯曲,与“伸”相对。《周易·系辞下》:“尺蠖(huò)之屈,以求信也。”(尺蠖:虫名。信:通“伸”。)②屈服;屈从;折服。《孟子·滕文公下》:“威武不能屈。”③委屈;冤屈。《史记·乐毅列传》:“于是屈身下士,先礼郭隗以招贤者。”④压抑;屈抑。《论衡· 自纪》:“才高见屈,遭时而然。”(见:被。)⑤治理;征服。《诗经·鲁颂·泮水》:“顺彼长道,屈此群丑。”(长道:大道。丑:指敌人。)⑥古邑名。春秋时晋地。在今山西省吉县北。 (二)jué ①竭;尽。《孙子·作战》:“攻城则力屈。”②同“倔”。倔强;不顺从。《史记·匈奴列传》:“杨信为人刚直屈强。”③短小。《淮南子·说山》:“飞不以尾,屈尾飞不能远。”原:
①水流源头。《左传·昭公九年》:“犹衣服之有冠冕,木水之有本原。”②根源;来由。《韩非子·解老》:“万害有原。”(害:灾祸。)③推究本原。《管子·小匡》:“原本穷末。”④文体名。对某事物推究其本原,而加以论述。⑤原野;宽广平坦的地面。《楚辞·九歌·国殇》:“平原忽兮路超远。”(忽:辽阔渺茫的样子。)⑥宽恕;赦免。《三国志·魏书·张鲁传》:“犯法者,三原然后乃行刑。”⑦通“愿”。谨慎老实。《论语·阳货》:“乡原,德之贼也。”(贼:伤害;败坏。)《荀子·荣辱》:“孝弟原悫。”(弟tì:顺从兄长。悫què:诚实。)收:
①拘捕;拘禁。《诗经·大雅·瞻印(仰)》:“此宜无罪,女反收之。”(女:同“汝”。)②收拢;聚集。《左传·隐公元年》:“大叔又收贰以为己邑。”③收获;收割。李绅《悯农》:“春种一粒粟,秋收万颗子。”④收获物或收成。《吕氏春秋·季秋》:“藏帝藉之收于神仓。”⑤获得;获取。《史记·张耳陈余列传》:“大王举梁、楚而西,务在入关,未及收河北也。”张居正《答楚按院陈燕野》:“不费兵力,收此奇功。”⑥取回。《汉书·昭帝纪》:“今年蚕麦伤,所振贷种、食勿收责。”(责:同“债”。)⑦征收。《盐铁论·非鞅》:“收山泽之税。”⑧收容;容纳;接受。《荀子·王制》:“收孤寡,补贫穷。”⑨收拾;收殓。杜甫《兵车行》:“君不见青海头,古来白骨无人收。”⑩约束;控制。吕岩《寄白龙洞刘道人》:“要取鱼,须结筌(quán);何不收心炼取铅?”(筌:捕鱼器。)(11)停止;结束。《礼记·月令》:“雷始收声。”谢榛《捣衣曲》:“见说平安收涕泪,梧桐树下捣寒衣。”苏:
死而复生,苏醒过来。萧衍《净业赋序》:“独夫既除,苍生苏息。”武:
①军事;与军事有关的事。《尚书·武成》:“乃偃武修文,归马于华山之阳,放牛于桃林之野。”《孙子·行军》:“故令之以文,齐之以武。”②关于技击的。《水浒全传》第二回:“(史进)半夜三更起来演习武艺。”③勇猛;威武。《诗经·郑风·羔裘》:“羔裘豹饰,孔武有力。”④足迹;足印。《诗经·大雅·生民》:“履帝武敏。”⑤古时以六尺为步,半步为武。《国语·周语下》:“夫目之察度也,不过步武尺寸之间。”⑥继承。《诗经·大雅·下武》:“下武维周,世有哲王。”⑦周代乐曲名。《论语·八佾》:“子谓韶,尽美矣,又尽善也。谓武,尽美矣,未尽善矣。”断:
①断开;截断。《史记·文帝本纪》:“刑至断肢体,刻肌肤。”②断绝;隔开。乔宇《秋风亭下泛舟》:“山分秦晋群峰断,水入河汾两派通。”李白《大堤曲》:“天长音信断。”③尽;极。张羽《清口》:“行行重行行,目断双飞鸿。”④禁止;戒除;禁绝。王羲之《杂帖》:“此郡断酒一年,所省百余万斛米,乃过于租。”⑤判断;决定;决断。《国语·晋语九》:“及断狱之日,叔鱼抑邢侯。”⑥副词。绝对。柳宗元《封建论》:“周之事迹,断可见矣。”李商隐《无题》:“断无消息石榴红。”时:
①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。” -
qu yuan shou lei ye ,su wu duan chang shi 。
“qu yuan shou lei ye ,su wu duan chang shi 。”shi gou chu chu :《ting lu guan 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。
diao wei gao duo qie ,sheng yuan xiao zha chi 。cu hao xian bi li ,xi miao sheng can cha 。
yun shui ba na ke ,feng sha long shang er 。qu yuan shou lei ye ,su wu duan chang shi 。
yang mo hu ju ting ,jing qi yue diao zhi 。he yan hu yue yi ,wen ci yi tong bei 。
【zhu shi 】:
qu :
(yi )①wan qu ,yu “shen ”xiang dui 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“che huo (huò)zhi qu ,yi qiu xin ye 。”(che huo :chong ming 。xin :tong “shen ”。)②qu fu ;qu cong ;she fu 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“wei wu bu neng qu 。”③wei qu ;yuan qu 。《shi ji ·le yi lie chuan 》:“yu shi qu shen xia shi ,xian li guo kui yi qiao xian zhe 。”④ya yi ;qu yi 。《lun heng · zi ji 》:“cai gao jian qu ,zao shi er ran 。”(jian :bei 。)⑤zhi li ;zheng fu 。《shi jing ·lu song ·pan shui 》:“shun bi chang dao ,qu ci qun chou 。”(chang dao :da dao 。chou :zhi di ren 。)⑥gu yi ming 。chun qiu shi jin de 。zai jin shan xi sheng ji xian bei 。 (er )jué ①jie ;jin 。《sun zi ·zuo zhan 》:“gong cheng ze li qu 。”②tong “jue ”。jue jiang ;bu shun cong 。《shi ji ·xiong nu lie chuan 》:“yang xin wei ren gang zhi qu jiang 。”③duan xiao 。《huai na zi ·shui shan 》:“fei bu yi wei ,qu wei fei bu neng yuan 。”yuan :
①shui liu yuan tou 。《zuo chuan ·zhao gong jiu nian 》:“you yi fu zhi you guan mian ,mu shui zhi you ben yuan 。”②gen yuan ;lai you 。《han fei zi ·jie lao 》:“mo hai you yuan 。”(hai :zai huo 。)③tui jiu ben yuan 。《guan zi ·xiao kuang 》:“yuan ben qiong mo 。”④wen ti ming 。dui mou shi wu tui jiu ji ben yuan ,er jia yi lun shu 。⑤yuan ye ;kuan an ping tan de de mian 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“ping yuan hu xi lu chao yuan 。”(hu :liao kuo miao mang de yang zi 。)⑥kuan shu ;she mian 。《san guo zhi ·wei shu ·zhang lu chuan 》:“fan fa zhe ,san yuan ran hou nai hang xing 。”⑦tong “yuan ”。jin shen lao shi 。《lun yu ·yang huo 》:“xiang yuan ,de zhi zei ye 。”(zei :shang hai ;bai huai 。)《xun zi ·rong ru 》:“xiao di yuan que 。”(di tì:shun cong xiong chang 。que què:cheng shi 。)shou :
①ju bu ;ju jin 。《shi jing ·da ya ·zhan yin (yang )》:“ci yi mo zui ,nv fan shou zhi 。”(nv :tong “ru ”。)②shou long ;ju ji 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“da shu you shou er yi wei ji yi 。”③shou huo ;shou ge 。li shen 《min nong 》:“chun chong yi li su ,qiu shou mo ke zi 。”④shou huo wu huo shou cheng 。《lv shi chun qiu ·ji qiu 》:“cang di ji zhi shou yu shen cang 。”⑤huo de ;huo qu 。《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“da wang ju liang 、chu er xi ,wu zai ru guan ,wei ji shou he bei ye 。”zhang ju zheng 《da chu an yuan chen yan ye 》:“bu fei bing li ,shou ci ji gong 。”⑥qu hui 。《han shu ·zhao di ji 》:“jin nian can mai shang ,suo zhen dai chong 、shi wu shou ze 。”(ze :tong “zhai ”。)⑦zheng shou 。《yan tie lun ·fei yang 》:“shou shan ze zhi shui 。”⑧shou rong ;rong na ;jie shou 。《xun zi ·wang zhi 》:“shou gu gua ,bu pin qiong 。”⑨shou she ;shou lian 。du fu 《bing che hang 》:“jun bu jian qing hai tou ,gu lai bai gu mo ren shou 。”⑩yao shu ;kong zhi 。lv yan 《ji bai long dong liu dao ren 》:“yao qu yu ,xu jie quan (quán);he bu shou xin lian qu qian ?”(quan :bu yu qi 。)(11)ting zhi ;jie shu 。《li ji ·yue ling 》:“lei shi shou sheng 。”xie zhen 《dao yi qu 》:“jian shui ping an shou ti lei ,wu tong shu xia dao han yi 。”su :
si er fu sheng ,su xing guo lai 。xiao yan 《jing ye fu xu 》:“du fu ji chu ,cang sheng su xi 。”wu :
①jun shi ;yu jun shi you guan de shi 。《shang shu ·wu cheng 》:“nai yan wu xiu wen ,gui ma yu hua shan zhi yang ,fang niu yu tao lin zhi ye 。”《sun zi ·hang jun 》:“gu ling zhi yi wen ,ji zhi yi wu 。”②guan yu ji ji de 。《shui hu quan chuan 》di er hui :“(shi jin )ban ye san geng qi lai yan xi wu yi 。”③yong meng ;wei wu 。《shi jing ·zheng feng ·gao qiu 》:“gao qiu bao shi ,kong wu you li 。”④zu ji ;zu yin 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“lv di wu min 。”⑤gu shi yi liu che wei bu ,ban bu wei wu 。《guo yu ·zhou yu xia 》:“fu mu zhi cha du ye ,bu guo bu wu che cun zhi jian 。”⑥ji cheng 。《shi jing ·da ya ·xia wu 》:“xia wu wei zhou ,shi you zhe wang 。”⑦zhou dai le qu ming 。《lun yu ·ba yi 》:“zi wei shao ,jin mei yi ,you jin shan ye 。wei wu ,jin mei yi ,wei jin shan yi 。”duan :
①duan kai ;jie duan 。《shi ji ·wen di ben ji 》:“xing zhi duan zhi ti ,ke ji fu 。”②duan jue ;ge kai 。qiao yu 《qiu feng ting xia fan zhou 》:“shan fen qin jin qun feng duan ,shui ru he fen liang pa tong 。”li bai 《da di qu 》:“tian chang yin xin duan 。”③jin ;ji 。zhang yu 《qing kou 》:“hang hang chong hang hang ,mu duan shuang fei hong 。”④jin zhi ;jie chu ;jin jue 。wang xi zhi 《za tie 》:“ci jun duan jiu yi nian ,suo sheng bai yu mo hu mi ,nai guo yu zu 。”⑤pan duan ;jue ding ;jue duan 。《guo yu ·jin yu jiu 》:“ji duan yu zhi ri ,shu yu yi geng hou 。”⑥fu ci 。jue dui 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“zhou zhi shi ji ,duan ke jian yi 。”li shang yin 《mo ti 》:“duan mo xiao xi dan liu gong 。”shi :
①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]